ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻢﻫ اﺮﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﺷر و ﻲﺋﺎﻀﻓ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ،ﻲﻳ ) يا
زا يﺪﻫاﻮﺷ
ﻲﻣﻼﺳا ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ دﺮﺑرﺎﻛ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
(
ﻲﻳاﺮﺴﻛ ﻞﻴﻓاﺮﺳا 1
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،دﺎﺼﺘﻗا هﺪﻜﺸﻧاد رﺎﻴﺸﻧاد
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
1 / 12 / 85 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
4 / 2 / 86
هﺪﻴﻜﭼ
ـﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﭽﺨﻳرﺎﺗ ،ﻲﻧﺎـﻬﺟ دﺎﺼـﺘﻗا ﺪـﻳﺪﺟ مﺎـﻈﻧ رد ﻪﻌ
ﻪـﺑ رﻮـﻃ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هدﺮﺘﺴﮔ
ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﺖـﺤﺗ ،ﺖﺴـﺨﻧ دﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ
ﻲﻧﺎﻜﻣ -
يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ و ﻲﻠﺧاد ﻂﻳاﺮﺷ ،ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ
يﺎﻫرﻮﺸـﻛ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﺖﺤﺗ ﺲﭙﺳ و دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻲﻣ راﺮﻗ شروﺎﺠﻣ .دﺮﻴﮔ
دﺎﺼﺘﻗا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﺠﻨﺳ
ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ دﺎﻌﺑا و ﻲﻳﺎﻀﻓ ﻲ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﺪﺷر لﺪﻣ ﺪﻨﭼ
"
ﻢﻫ اﺮﮔ
"ﻲﻳ و ﻲﺳرﺮﺑ ار ﻪﺑ
ﻞـﻴﻟد مﻮـﺳﺮﻣ يﺎﻬـﺷور ﻲﻳارﺎـﻛ مﺪـﻋ رد OLS
ﻲﮕﺘﺴﺑاو و ﻲﻳﺎﻀﻓ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫﺎﻧ يﺎﻬﻧﻮﻣزآ ﻦﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﻚﻳﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﻴﻏ شور زا ﻲﻳﺎﻀﻓ يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﻲﻳﺎﻤﻨﺘﺳرد ﻲﻣ
.دﻮﺷ
ﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻳرﺮﺳ تاﺮﺛا ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﻞﺻاﻮﻓ ﻲﻧزو ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ و ﻲﻳﺎﻀﻓ ﻲﺠﻨﺳ د
ﻲﻣ هداد نﺎﺸﻧ و هدﻮﻤﻧ ﺮﺗ فﺎﻔﺷ ار ﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻳﺎﻀﻓ ﻂﺑاور و
دﻮـﺟو ﻢـﻏر ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻫد
ﺖﺒﺜﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﻪﺑ
ﻞﻴﻟد
ﺪﻳﺪﺷ يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو و ﻂﺑاور دﻮﺟو تروﺎـﺠﻣ و ﺖﻓﺎﺴﻣ ﺪﻌﺑ زا ﺮﻴﻏ ﺮﮕﻳد ﺮﺗ
و يدﺎﺼﺘﻗا ﻂﺑاور و ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ رﺎـﻜﻧا و ﺎـﻨﻌﻣ ﻲـﺑ ﻪـﻧﻮﮕﭼ يرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦـﻳا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲﻣ .دﻮﺷ
ﻲﺸﻣ ﻂﺧ دﻮﺟو موﺰﻟ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
ﻪـﻳﺎﭘ ﺖـﻬﺟ رد ﺮﮕﻳد ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
يرﺎـﻜﻤﻫ يراﺬـﮔ
يﺎـﻫ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻞﻳﺎﺴـﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺮﺘﻜﻳدﺰﻧ رﻮﺸـﻛ بﺎـﺨﺘﻧا و كﺮﺘﺸـﻣ رازﺎـﺑ دﺎـﺠﻳا ﻞـﻴﺒﻗ زا يا
) ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ (
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
ياﺮﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺐﻄﻗ ﺎﻳ ﻪﺘﺴﻫ دﺎﺠﻳا
ﻢﻫ اﺮﮔ ﻲﻳ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻞﺑﺎﻗ تروﺮﺿ ﻚﻳ ،ﻲﻌّﻨﺼﺗ
ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻲﻣ . دﻮﺷ
هداد ،ﻪﻳﺮﻈﻧ دﺮﻛرﺎﻛ و دﺮﺑرﺎﻛ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يﺎﻫ
38 زا رﻮﺸﻛ 57
ﺲﻧاﺮـﻔﻨﻛ ﻮﻀـﻋ رﻮﺸﻛ
ﻲﻣﻼﺳا (OIC) ﻦﻴﺑ ﻲﻨﻌﻳ ﻪﻫد ود رد لﺎﺳ
ﺎﻫ ي 1980 و 2000 ) ﻲﺴـﻳﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نﺎﺑز زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و
MATLAB (
ﻲﻳﺎﻀﻓ توﺎﻔﺘﻣ لﺪﻣ ﺪﻨﭼ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺮﻴﺴﻔﺗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ ،
ﻲﻣ .دﻮﺷ
ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ R58, R11:JEL
هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ ﻮﺗا : ) دﻮﺧ ( ﻲﻳﺎﻀﻓ نﻮﻴﺳﺮﮔر )
ﻲﻳﺎﻀـﻓ ﻪـﻔﻗو لﺪﻣ
(SAR
ﻲﻳﺎﻀـﻓ يﺎـﻄﺧ لﺪـﻣ ،
(SEM) ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﻧزو نﻮﻴﺳﺮﮔر ، (GWR)
ﺐﻳﺮﺿ ، ﻢﻫ
اﺮﮔ ﺖﻋﺮـﺳ ،ﻲﻳ ﻢـﻫ
اﺮﮔ ﺰﻳرﺮـﺳ ،ﻲـﻳ
(Spillover) ﻲﻣﻼﺳا ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و
(OIC)
ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار زا ﻪﻛ ﺪﻧاد ﻲﻣ دﻮﺧ ﻪﻔﻴﻇو هﺎﮕﺸـﻧاد ،دﺎﺼـﺘﻗا هﺪﻜﺸـﻧاد ﻲـﻤﻠﻋ تﺎﻴﻫ ﻮﻀﻋ ﻲﻧﺎﻤﺣر رﻮﻤﻴﺗ ﺮﺘﻛد يﺎﻗآ يﺎﻫ
ﺎﻤﻧ ﺮﻜﺸﺗ و يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﻪﻧﺎﻤﻴﻤﺻ ناﺮﻬﺗ ﺪﻳ
.
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺖﻤﺴـﻗ ﺞﻨﭘ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا :
ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﺪـﺷر ،ﻪـﻣﺪﻘﻣ ،ﻲﻳﺎـﻴﻓاﺮﻐﺟ دﺎـﻌﺑا و يا
ﻞـﻴﻠﺤﺗ
ﻢﻫ اﺮﮔ ﻲﺋ
،ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد و يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ
لﺪـﻣ ﻢـﻫ اﺮﮔ
ﺪـﺷر ﻲـﻳ ﻪـﻳﺮﻈﻧ دﺮﺑرﺎـﻛ ،
ﻢﻫ اﺮﮔ
ﻲﻣﻼﺳا ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﻳ
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺎﻳﺎﭘ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎـﻫ
يﺪﻨﺑ ﻊﻤﺟ ﻪﺻﻼﺧ و
ﻲﻣ
.ﺪﻧﻮﺷ
ﺑ شراﺰﮔ ﻖﺒﻃ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎ
نﺎـﻬﺟ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ مﺎﻤﺗ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ،1
ﻪـﺑ ﻪﻠﻴـﺳو ﺎـﺑ ﻲﺋﺎﻫرﻮﺸـﻛ
هﺪﻣآ دﺮﮔ ﻢﻫ رﺎﻨﻛ ﺎﻳ ﻪﻃﺎﺣا ﻢﻬﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﺎﻳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺢﻄﺳ ﺪﻧا
. گرﺰـﺑ يﺎﻨﺜﺘﺳا
ﺖﺳﺎﻘﻳﺮﻓآ لﺎﻤﺷ و ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻂﻘﻓ هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا .
شراﺰﮔ ﻖﺒﻃ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ
ﻣآرد ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺐﻟﺎﻏ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ و ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﻪﻧاﺮﺳ ﺪ
ﻪـﺑ ﻪﻠﻴـﺳو يﺎﻫرﻮﺸـﻛ
ﺮﻴﻘﻓ ،ﺲﻧﺎﺠﺘﻣﺎﻧ ،
روﺎﺠﻣ ﺎﻳ هﺪﺷ هﺮﺻﺎﺤﻣ
و ﻞﻣاﻮﻋ رد ﻲﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﻪﻌـﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﻞﻣاﻮﻋ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﺶﻘﻧ
ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ار يﺮﺛﻮﻣ .ﺪﻨﻨﻛ
ﻦﻴـﺑ ﻪـﻄﺑار ،دﺎﺼﺘﻗا تﺎﻴﺑدا رد تﻻدﺎـﻌﻣ
ﻞـﻣاﻮﻋ و ﺪـﺷر ﻦﻴـﻴﻌﺗ
ﺪـﻨﻨﻛ
ﻪـﺑ نآ ه رﻮـﻃ
هدﺮﺘﺴﮔ يا ﻲﺳرﺮﺑ
،هﺪﺷ
د ﺎﻣا
،ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ر ﻪﺑ
صﻮﺼﺧ ﻪﺑ
ﻞﻴﻟد تﺎﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ
زا ﺐﻠﻏا ﻪﺑ بﺎﺴﺣ
ﻲﮕﺘﺴﺑاو ندروآ
ﺖـﺳا هﺪﺷ ﺖﻠﻔﻏ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ .
ﻦـﻳا ﻪـﺋارا زا فﺪـﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﺷر ﻂﺑاور ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﻟﺎﻘﻣ يا
دﺎﺼﺘﻗا شور ﻪﺑ
ﻲﺠﻨﺳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ ﻲﺋﺎﻀﻓ
)
هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 38
ﺮﻔﻨﻛ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻀﻋ رﻮﺸﻛ
ﻲﻣﻼـﺳا ﺲﻧا (
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ 2
ﺪـﺷر خﺮـﻧ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ رﻮﺸﻛ ﺮﻫ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر نآ رد ﻪﻛ نورد
از ﺪـﺷر خﺮـﻧ ﻪـﺑ دﻮـﺧ ي
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ﺰﻴﻧ روﺎﺠﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ .3
ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻜﻠﺑ دﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر
راﺮـﻗ ﺰﻴﻧ شروﺎﺠﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲـﻣ دﺮـﻴﮔ . 4
ﺮـﻳز ﺮـﺳ تاﺮـﺛا 1
نﺎـﻴﻣ رد ﺎﻫرﻮﺸـﻛ
1-The income information –World Bank, World Development Report, 2000.
-2 زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ مﺎﻗرا و رﺎﻣآ هداد
ﺎﻫ
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻒﻟﻮﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هژوﺮﭘ ﻚﻳ ي :
ﻪـﺟرد ﻦﻴـﻴﻌﺗ
ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﮕﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ OIC
ﻲﻣ كﺮﺘﺸﻣ رازﺎﺑ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﻨﺑ ) د ( هدﺎﻣ 45 ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر مﺎﻤﺗا ﻪﺑ و هﺪﺷ ﻦﻴﻣﺎﺗ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ترازو يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺴﺳﻮﻣ مرﺎﻬﭼ ﺎﺠﻨﻳا رد.
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد دﻮﺒﻧ
و تﺎﻋﻼﻃا هداد ﺎﻫ ﻲﻓﺎﻛ ي ﺎﺠﺑ ي ﻪﺑ ﻂﻘﻓ هﺪﻫﺎﺸﻣ57 38
يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻚﻳ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ و هﺪﺷ ﺎﻔﺘﻛا OIC
ﻴﺒﺗ ﺪﺷر لﺪﻣ ،ﺖﻓﺎﺴﻣ فﺮﺻ ﻲﻧزو ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﻦﻴ
.
3 - ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﮕﻳد يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺖﻓﺎﺴﻣ ﺪﻌﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﻨﻳﺰﻫ
ﺎﻫ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ي
، ﻪـﺑ مﻮﺳﻮﻣ ﺎﻫ ﻪﻓﺮﻌﺗ (economic
distance) ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ناﻮﺗ ﻪﺟﻮﻣ ﺮﺗ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
4- Moreno and Trehan, (1997)
ﻢﻬﺳ ﺪﺷر ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﺑ
اﺰﺳ دراد ﻲﻳ . ﻲﻧﺎـﻜﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ و ﻂﺑاور ﻦﻳا ﻦﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ
) زوﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ كﻮﺷ
ﺎﻫ ﻪـﺑ نآ رﺎﺸـﺘﻧا و ذﻮـﻔﻧ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ رد ﻲﻔﻨﻣ و ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ي
شروﺎﺠﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻣ
دﻮﺷ (
ﻲﻣ لﺪﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﻴﻤﺨﺗ رد
،ﺢﻳﺮﺼﺗ مﺪﻋ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﺢﻴﺤﺼﺗ
دﻮﺷ رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .
ﻲـﻣ ﺎﻫرﻮﺸـﻛ
لدﺎـﺒﺗ يرﺎـﺠﻣ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
يرﺎﺠﺗ
،
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ لﺎﻘﺘﻧا ﻨﻓ ،
ﺎ يرو و ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﻫ ﺎـﺑ فرﺎـﻌﺘﻣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و يدﺎﺼـﺘﻗا نﻼـﻛ ي
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ نﺎﻤﻴﭘ ﺐﻠﻏا .
ﻪﻣﺎﻧ ﺎـﻫ
ﻪـﻣﺎﻧ ﺖـﻘﻓاﻮﻣ و يﺎـﻫ
نﺎـﻴﻣ يدﺎﺼـﺘﻗا
ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﺪﻨﻧﺎﻣ راﻮﺠﻤﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
(EEU)2
ﻔﻧ ،
3ﺎﺘ
ﺮﺳﻮﻛﺮﻣ و رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ هﺮﻴﻏ و 4
و ﻲـﺣاﺮﻃ تﺪـﻣ زارد رد ﺪـﺷر و يرﺎﺠﺗ تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ و تﻻدﺎﺒﻣ ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺰـﻳر ي
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
2 - ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﺷر يا
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ دﺎﻌﺑا و
ﺎﺗﺪﻤﻋ ﻲﺘﻨﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر تﺎﻴﺑدا رد ﻪﺑ
ﻞﻴﻟد ﻲﻧﺎﻜﻣ تاﺮﺛا دﻮﺟو ،تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ
ﺎﻧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ ﺰﻳرﺮﺳ تاﺮﺛا و
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳد .
ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ
نﺎﺸﻧ ﺪﺷر يﺎﻫ ﻲﻣ
ﻲﻣ ﻂﺑاور ﻦﻳا دﻮﺟو ﻪﻛ ﺪﻨﻫد و ﺮـﺘﻬﺑ ﺢﻴـﺿﻮﺗ ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺢﻴﺤﺻ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﺷر تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺗ ﺰﻴﻧ ار ﺮﻳز ﻢﻬﻣ ﺮﺛا ود و هﺪﺷ يا
ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد :5
لوا :
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا
ﺪـﺷر مﺰﻴﻧﺎـﻜﻣ رد ﺰﻳرﺮﺳ ﺶﻘﻧ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺮﺑ و ﻪﺘـﺷاد ﺪـﻴﻛﺎﺗ
مود
، ﻦـﻳا
ﻚﻳ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺐﻠﻏا ﺪﺷر ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ا ﻲﻧﺎﻜﻣ ﺮﻈﻧ ز )
ﻪﺘﺴﻫ ﻪﻴـﺷﺎﺣ ﺎﻳ
6(
ﻦﺷور ار تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ لدﺎﻌﺘﻣ ﺪﺷر يرﺎﮔزﺎﺳ و ﻲﻣ
دزﺎﺳ . تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻂـﺑاور ﻦﻳا ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﺷر ﻲﺑﺮﺠﺗ يا
)، ﻒﻟا ( ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺗ ﺎﻬﻧآ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺋﺎﻀﻓ ﺐﻴﺗﺮ
ﻪﺑ ﻪﺘﺳد و يﺪﻨﺑ ﻢﻫ اﺮﮔ ﺖﺳا نﺪﺷ
7
.
هﺪـﻳﺪﭘ اﺮـﻳز ﻲﺋﺎﻀـﻓ ﺮـﻈﻧ زا يدﺎﺼـﺘﻗا يﺎـﻫ
ﻪـﺑ رﻮـﻃ
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دﻮﺧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ و هﺪﺸﻧ ﻊﻳزﻮﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ،ﺪﻧراد 8
ب)
( ﻞـﻳﻻد ﺮﮔا
هﺪﻨﻨﻛﺪﻋﺎﻘﺘﻣ شور ﻪـﻛ ﺖـﺳا يروﺮـﺿ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد دﻮـﺟو ﻂﺑاور ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ يا
1- Spillover effects.
2- European Economic Union.
3- Nafta.
4- Mercosur.
5- Baumont and Huriot, 1999.
6- Core – Periphery.
7- Baumont, Eurter and LeGallo, 2000.
8- autocorrelation.
اﺮﺛا عﻮﻧ ﻦﻳا ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﻤﺨﺗ و ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎـﺑ ﺎـﻬﻧآ ﻞـﻣﺎﻌﺗ هﻮـﺤﻧ و ت
دﻮﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ .
ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ،ﻪﺘﻜﻧ ود ﻦﻳا
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﺎﻄﺧ دﻮﺟو ﻪﻠﻤﺟ زا يﺮﮕﻳد ﻂﺑﺮﻳذ يﺎﻫ
هداد رد ﻲﺋﺎﻀﻓ ار لﺪﻣ زا ﺢﻴﺤﺻ تﺎﺟﺎﺘﻨﺘﺳا و ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ هزاﺪﻧا ﺢﻳﺮﺼﺗ مﺪﻋ و ﺎﻫ
ﻪـﺑ لﺎـﺒﻧد
دراد .
هﺪـﻳﺪﭘ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ
ﺋﺎـﻴﻓاﺮﻐﺟ دﺎـﻌﺑا ياراد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫ ﻲ
) ،ﺪـﺷر ﺪـﻨﻧﺎﻣ
،ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻦﻓ يروآ
و كﺮﺘﺸﻣ رازﺎﺑ دﺎﺠﻳا ،ترﺎﺠﺗ ، (...
ﻲﻣ ﺮﻳز ﻢﻬﻣ و ﻲﺳﺎﺳا ﻞﻜﺸﻣ ود ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻪﺑ ﻢﺸﭼ ﻲﻣ درﻮﺧ :
) 1 ( - ﻲﮕﺘﺴﺑاو دﻮﺟو ﻲﺋﺎﻀﻓ
(i=1,2,...,j,...,n) :
yi=f(yj)
و
) 2 ( - ﻲﻧﺎﺴﻤﻫﺎﻧ ﻲﺋﺎﻀﻓ
yi =fi (Xiβi + εi) :
تاﺪﻫﺎﺸـﻣ ﻦﻴـﺑ رد
ندﺮﺑرﺎـﻜﺑ لﺪـﻣ
ﺎـﻫ ي
هداد ﺎﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر مﻮﺳﺮﻣ ﻲﻧﺎﻣز يﺮﺳ ﺎﻳ ﻲﻌﻄﻘﻣ يﺎﻫ
.
ضوﺮﻓ ﺾﻘﻧ ﺐﺟﻮﻣ هﺪﻳﺪﭘ ود ﻦﻳا دﻮﺟو
لﺪـﻣ ﺎـﻫ
سوﺎـﮔ مﻮـﺳﺮﻣ ي رد و فﻮﻛرﺎـﻣ –
هﺪﻨﻧز ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺢﻴﺤﺼﺗ و ﺢﻳﺮﺼﺗ مﺪﻋ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﻲـﻣ ﺎـﻬﻧآ يﺎـﻫ دﻮـﺷ
. ﻪـﻛ ﻲﻣﺎـﮕﻨﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
هداد يرﺎﻣآ تﺎﺟﺎﺘﻨﺘﺳا ﺢﻴﺤﺻ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ صاﻮﺧ ﻦﻳا ياراد يرﺎﻣآ يﺎﻫ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ
ﺎﻬـﺷور ﻦـﻳا زا ﻲـﻜﻳ ﻪـﻛ ﺖﺳا مﻮﺳﺮﻣ ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا زا ﺮﻴﻏ ﻲﺋﺎﻬﺷور ﻲـﻣ
ﻦﻴـﻤﺨﺗ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺎـﻳ و ﻲﺋﺎﻤﻨﺘـﺳرد ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﺎـﺑ ﻲﺋﺎﻀﻓ ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا لﺪـﻣ
ﺎـﻫ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻚـﻳﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮـﻴﻏ ي
1
(LeSage, 1999 p7 & p98)
.
هدﺎﺳ ﻖﻄﻨﻣ ﻪﺑ
رﺎﻛ يﺮﻴﮔ لﺪﻣ ﺎﻫ لوا نﻮﻧﺎـﻗ زا يوﺮـﻴﭘ ﻊﻗاو رد ﻲﺋﺎﻀﻓ ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا ي
ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺰﻴﭼ ﺮﻫ ،ﺪﻳﻮﮔ ﻪﻛ ﺖﺳ )
mass ﺮﻫ يوﺮـﻴﻧ ،ﺖـﻴﻌﻤﺟ ﻪﺑذﺎﺟ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ هدﻮﺗ ﺎﻳ
و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يوﺮﻴﻧ ،رﺎﻛ ...
يﺎـﻫﺰﻴﭼ زا ﺮﺘﻜﻳدﺰﻧ يﺎﻫﺰﻴﭼ ﻲﻟو ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ يﺮﮕﻳد ﺰﻴﭼ ﻪﺑ (
ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﻢﻬﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﺗرود ﺪﻧﻮﺷ
) ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻼﺜﻣ ﻚـﻳ
رﺎﭘ زا يدﺎﺼـﺘﻗا يزﺎـﺳ ﻪـﭼ
ﻪﺘﺴﻫ دﺎﺠﻳا ﻖﻳﺮﻃ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﻪﺧﺮﭼ ﺤﻣ يﺎﻫ رازﺎـﺑ ياﺮـﺑ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺐـﻄﻗ ﺰﻛﺮﻣ ﺎﻳ ،ﺪﺷر كﺮ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﻪﻄﻘﻧ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ رد تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻊﻤﺠﺗ و كﺮﺘﺸﻣ ﻞﻤﺣ يﺎﻫ
و
،ﺰﻳرﺮـﺳ ﺖـﺒﺜﻣ تاﺮـﺛا ﺶﻳاﺰـﻓا ،يرﺎـﺠﺗ يﺎﻫرازﺎﺑ شﺮﺘﺴﮔ و تﺮﺟﺎﻬﻣ خﺮﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻞﻘﻧ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ لﺎﻘﺘﻧا ﻦﻓ
يروآ ﺪﻧﻮﺷ هﺮﻴﻏ و .(
1 - زا ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﺮﻳز هﺪﺷ ﻪﺻﻼﺧ ﻊﺟﺮﻣ
"
ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺎﻀﻓ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ هزاﺪﻧا
ﺮﻴﮔ ﻪـﻘﻄﻨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻬﻧآ ي
"يا ار
ﺖﺳا هداد ﻪﺋارا :
ﷲا ﺖﻤﻌﻧ ﺮﺘﻛد
يﺮـﺒﻛا
،
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼـﻓ
ناﺮـﻳا يدﺎﺼـﺘﻗا يﺎـﻫ
، هرﺎﻤـﺷ 23 نﺎﺘﺴـﺑﺎﺗ 1384
) تﺎﺤﻔﺻ 39 ﺎﺗ 68 (
تاﺮﺛا زا ﻲﺷﺎﻧ ﺰﻳرﺮﺳ
"
تروﺎﺠﻣ
"
ﺷا ، يﺎـﻫوﺮﻴﻧ دﺎـﺠﻳا ﻪﺑ هرﺎ نوﺮـﺑ
از ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﺖـﺒﺜﻣ ي
و ﺶﻧاد ﺖﺷﺎﺒﻧا ﻦﻓ
يروآ
ﻲﻣ نآ لﺎﻘﺘﻧا و ﻪﺘﺷاد ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺮـﺘﻤﻛ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻘﻄﻨﻣ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺮﺗراﻮﻤﻫ ار ﺎﻬﻧآ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر هار و هدﺮﻛ ﻚﻤﻛ روﺎﺠﻣ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻊﻳﺮﺴﺗ ار .
ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻲﻳﺎﻧاد ﺖﺷﺎﺒﻧا ﻦﻳا ﻲﻣ
ﻮـﺒﻬﺑ ﺚـﻋﺎﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
هﺮـﻬﺑ د يرو و شﺮﺘﺴـﮔ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ ي ﺶﺨﺑ ﺎﻫ ي ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻊﻔﻨﻳذ ﻪﻴﺷﺎﺣ
رد ﻚﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻜﻠﺑ هﺪﺷ
يرﺎﻜﻤﻫ ﻖﻴﻤﻌﺗ و ﻚﻳﺮﺤﺗ ،ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺐﺴﻛ هﺰﻴﮕﻧا ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞـﻠﻣ نﺎﻴﻣ يا
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ دﻮﺷ
ﻲﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ رد ﺪﺷر يﺎﻫﺪﻧور ﻪﻛ اﺮﻳز ، تﺪـﺷ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ و طﻮـﻨﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻛ رد تاﺮﺛا ﻦﻳا ﻲﺒﺴﻧ و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﺘﺴﻫ ﻪﺑ مﻮﺳﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺸ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﻳﺬﭘ روﺎﺠﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ي
ﺪﻨﺷﺎﺑ يروﺎﻨﻓ ﺶﻧاد شﺮﻳﺬﭘ و رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﻴﻐﺗ ﺖﻬﺟ .
ﺖﻓﺎﻴﻫر عﻮﻧ ﻦﻳا
ﻲـﻣ ﺎﻫ ﺚـﻋﺎﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ رد ﻢﻫ رﺎﻨﻛ رد ﻲﻨﻏ و ﺮﻴﻘﻓ يﺎﻫرﻮﺸﻛ يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺳد ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﻴﺟﻮﺗ .1
،ﻞﻴﻠﺤﺗ هﻮﻴﺷ ﻦﻴﻨﭼ ﻚﻳ رد رﻮﺸﻛ ﺮﻫ حﺮﻃ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
او ﻚﻳ ﻞﻘﺘﺴـﻣ ﺪـﺣ ﻲـﻘﻄﻨﻣ
هدﻮـﺒﻧ
ﻪﻜﻠﺑ رد دﻮﺟو يﻮﺠﺘﺴﺟ ﻮﮕﻟا
يﺎـﻫ ﻲـﻨﻌﻣ راد او و ﻲﮕﺘﺴـﺑ ﺎﻧ
ﻲﺋﺎﻀـﻓ ﻲﻧﺎﺴـﻤﻫ هداد رد
ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻳﺪﭘ ﺢﻴﺿﻮﺗ رد ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﻢﻫ
اﺮﮔ ﻲﺋ ار ﻪﺑ هﺪﻬﻋ دراد .2
3 - ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻢﻫ اﺮﮔ ﻲﺋ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد
هﺪﻳﺪﭘ رد يﺎﻫ
يدﺎﺼﺘﻗا ﺎـﺑ ﻊـﻣاﻮﺟ ﻪﻛ هﺪﻳا ﻦﻳا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا –
يﺎـﻬﮕﻨﻫﺮﻓ و ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ
ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﺑ
فﺮﻃ ﺖﻴﻌﺿو يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺣ ﻪﺑﺎﺸﻣ
ﻢﻫ ﺎﺑ ﻲﻨﻌﻳ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻢﻫ
اﺮﮔ ﻲـﻣ ،ﺪﻧﻮـﺷ
ﻪﻳﺮﻈﻧ زا فرﺎﻌﺘﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻚﻳ يﺎﻫ
هﺪﻳﺪﭘ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
–
ﺖـﺳا يدﺎﺼـﺘﻗا .
هژاو ﻢﻫ اﺮﮔ ﻪﻫد زا ﻲﺋ 1960
ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻨﻌﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﺿﺮﻓ يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ ﻪﺑ و هدﻮﻤﻧ ءﺎﻘﻟا ار يﺮﺗ
ﻣاﻮﻋ
ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ماﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻞ يﺎﻫ
رﺎﺘﺧﺎـﺳ ،ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ،يراﺪﻣ ﺖﻌﻨﺻ
1- Krugman, 1997.
2 - هﺪﻳﺪﭘ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻣﻼﺳا ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
و ﻲﻨﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻜﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻟﺎﺣ رد هﺪﺷ دوﺪﺤﻣ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻪﻄﻘﻧ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ ﺐﻠﻏا ﻪﺑذﺎﺟ ﺮﭘ ﺮﻴﻘﻓ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻜﻴ
ﻪﺑ رﻮﻃ و دﺪﻌﺘﻣ ،ناواﺮﻓ
هﺪﻨﻛاﺮﭘ ﻪﺑ ﻢﺸﭼ ﻲﻣ ﺪﻧرﻮﺧ . ﻪﻟﺎﺴﻣ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ و ﺪﺷر يﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ﻢﻫ
اﺮﮔ و دراد ﻲﻳ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺎـﻳآ
ﻲﻣ ﺮﻴﻘﻓ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا يزور ﺟ ار دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ و ﺮﻘﻓ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
دﻮﺧ ﺪﺷر خﺮﻧ ﺖﻋﺮﺳ و هدﺮﻛ ناﺮﺒ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ار
ﻨﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﻴﺧ ﺎﻳ ﺪﻨﻧﺎﺳﺮﺑ ﻲ
.
يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻬﺘﻴﻨﻣا ﻦﻴﻤﻀﺗ رد ﺖﻟود ﺶﻘﻧ و شزﻮﻣآ ،تﺎﻘﺒﻃ –
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
، هرﺎـﺷا
دراد . رد لﺎﺳ ﺎﻫ
يوﺮﻴﺳ و ﺰﻠﻜﻨﻳا ﺮﻴﺧا ي شﻼﺗ 1
مﺎﻈﻧ يﺪـﻨﻣ و ندﺮـﻛ ﻪـﻟﻮﻣﺮﻓ ﺖـﻬﺟ رد ار
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا يﺎﻫ
ﻢﻫ اﺮﮔ
ﻧ عوﺮﺷ ﻲﺋ و هدﻮﻤ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ي -
ﻪﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ار يدﺎﺼﺘﻗا
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺞﻨﭘ :
ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻬﺘﻟﺎﺣ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺎﻳ ﺎﻫﻮﮕﻟا
، ﺶﻳارآ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫ يﺎﻬﻠﻜﺷ و 2
يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻳ رﺎﺘﺧﺎﺳ ،
يﺎﻫﻮﮕﻟا
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂـﺑاور
مﺎـﻈﻧ ، يﺎـﻫ
و ﻲـﺷزرا و ﻲـﺷﺮﮕﻧ يدﺎـﻋ
رﺎﺘﻓر ،ي ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺎﻫ
،يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ ي ﻂﺒﺗﺮﻣ و ﻢﻴﺴﻘﺗ
هدﻮﻤﻧ ﺪﻧا . ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻖﺒﻃ
يوﺮﻴﺳ و ﺰﻠﻜﻨﻳا ،
ﻢﻫ اﺮﮔ زا ﻞـﺻﺎﺣ يﺎﻫرﺎﺸﻓ سﺎﻜﻌﻧا ﺎﻳ ﺦﺳﺎﭘ زا ترﺎﺒﻋ ﻲﺋ ﻢﺘﺴـﻴﺳ
ﺎـﻫ ي
يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا –
ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ و هﺪﻴﭽﻴﭘ
، ﻦﻓ يروآ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣ
ناﻮـﺗ نآ ار زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻫ ﻚﻳ رﺎﭘ يزﺎﺳ ﻪﭼ
،
ﻢـﻫ ،ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ،ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ و راد ﺖـﻬﺣ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر و يﺮـﻜﻓ
،شزﻮﻣآ داد ﻪﻋﺎﺷا و ﺞﻳوﺮﺗ .
ﻧ ﻲﻠﺻا ﺮﻜﻔﺗ ﻪﻳﺮﻈ
ﻢﻫ اﺮﮔ زا ﻲﻬﺑﺎﺸـﻣ حﻮﻄـﺳ ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻲﺋ
يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ،
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻄﺑﺎﺿ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ
ﻢﻫ اﺮﮔ ﻪﺑ و هﺪﺷ
ﻜﻳدﺰﻧ ﺎﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻚﻳ ﺮﺘ
ﺪﻧﻮﺷ . د رد ﻫ ﻪ يﺎﻫ و 1950 ﺶﻴﭘ1960
ﻨﻴﺑ ﻲ ﻢﻫ اﺮﮔ رد ﺎﺗﺪـﻤﻋ ﻲﺋ
رﺪﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار
ﺟ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ،دﻮﺑ ﻲﺋاﺮﮔ ن
ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ﻊﻣاﻮ ،
ﻪﺑ لﺎﺒﻧد ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺮﻴﺴـﻣ
رد ﻪﻘﻄﻨﻣ مﺎﮔ يﺎﻫ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﻃ ار ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻲﻣ
3ﺪﻨﻨﻛ .
ﻲﺑﺮﺠﺗ و يﺮﻈﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ
لﺎﺒﻧد و كﺮﺤﺗ ﺢﻴﺿﻮﺗ و ﻲﻘﻄﻨﻣ يﺎﻨﺒﻣ ﻚﻳ ﺪﻴﻬﻤﺗ
ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻲﺋﺎﻳﻮﭘ ﻢﻫ
اﺮﮔ لﺎﻌﻓ ﻲﺋ ﻲﻣ
ﻪﻨﻴﻣز ﻲﻟو ﺪﻧﻮﺷ يﺎﻫ
ﻲﻠﺻا ﺖـﺤﺗ يﺮﻈﻧ بﻮﺘﻜﻣ تﺎﻴﺑدا
ناﻮﻨﻋ
"
ﻢﻫ اﺮﮔ
"ﻲﺋ يﺎﺘﺳار رد ، ﺪﻧور
رﻮﺸـﻛ ﺖﻛﺮﺣ ﺎـﻫ
ﻃﺎـﻨﻣ و ﻲﻘ ،ﺎـﭘورا ﻪـﻳدﺎﺤﺗا ﺪـﻨﻧﺎﻣ
،ﺪﻨﻟﺮﻳا ،ﺎﻴﻧﺎﭙﺳا و لﺎﻘﺗﺮﭘ ﻪﺑ
لﺎﺒﻧد
ﻲﮔﮋﻳو ﺢﻳﺮﺼﺗ و ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﻫ
ﺪـﻨﻳآﺮﻓ ﻦـﻳا ﻲﻠﻛ ي ﺮﻳﺬـﭘﻮﮕﻟا
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي هﺪﻤﻋ ﻪﺑ رﺎﻛ
ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﻪﺘﻓر
ﺎﻫ
ﺪـﻧور ﻪـﻴﺟﻮﺗ ياﺮـﺑ ﻲـﺑﺮﺠﺗ ي ﺎـﻫ
ي
ﻢﻫ اﺮﮔ
ﺮﻴﻐﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺋ ﺎﻫ
رﺎـﻛ يوﺮـﻴﻧ ﻲﺋارﺎـﻛ و ﻪﻧاﺮﺳ ﻲﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ي
ﻲﻣ و هدﻮﺑ
مﻮﻬﻔﻣ ود ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
" :
"رﻮﻬﻇ و
"
ﻪﻋﺎﺷا
"
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا يا ﺎﻫ
طﻮـﺑﺮﻣ ي
1- Inkeles and Sirowy, 1983.
2- Institutional.
3- Coughlin, 2001.
ﻪﺑ ﻦﻓ يروآ
ﻪـﻧﺎﻳار تﺎﻋﻼﻃا و
1يا (ICT)
يرﺎـﺠﺗ دازآ يﺎﻫﺎﻀـﻓ ﺶﻳاﺰـﻓا و 2
ﻪـﻓﺮﻌﺗ ، يﺎـﻫ
و ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﻚﻳ
ﭘ رﺎ يزﺎﺳ ﻪﭼ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
3يا ﻪﺟدﻮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ .
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ لوﺪﺟرد ﻪﻛ )
1 (
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﻳز ﺪـﺷر يﻻﺎـﺑ خﺮﻧ زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﻀﻌﺑ دﻮﺷ
هﺮﻬﺑ ﺪﻨﻣ ﻲﻟﺎﺣ رد ،هدﻮﺑ ﻼﻣﺎﻛ يﺮﮕﻳد دﺎﻳز داﺪﻌﺗ ﻪﻛ
ﻲﺑ ﺮـﻬﺑ ه ﻲـﻣ ﺪﻨـﺷﺎﺑ . ﻦـﻳا لوا هوﺮـﮔ
پﻮﻠﻛ ﻪﺑ مﻮﺳﻮﻣ ﻪﻛ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻢﻫ
اﺮﮔ
ﻲﻣ ﺎﻫ ﺑ ار يدﺎـﻳز نﺎﻧاددﺎﺼـﺘﻗا ﻪـﺟﻮﺗ ،ﺪﻨﺷﺎ ﻪـﺑ
دﻮـﺧ
هﺰﻴﮕﻧا رد ﺪﻳﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﺮﺘﻬﺑ ﻢﻴﻬﻔﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺐﻠﺟ ﺎـﻳ ﻪﻌـﺳﻮﺗ كﺮـﺤﻣ يﺎـﻫ
نآ ﻲﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ ﺎﻫ
دﻮﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻖﻤﻌﺗ .
ﺪﺟ لو ) 1 ( هرود رد يﺎﻫ لﺎﺳ ﻦﻴﺑ ﺎـﻫ
ي ﺎـﺗ 1960
ﺪـﺷر خﺮـﻧ ﻪـﻛﺪﻫﺪﻴﻣ نﺎﺸـﻧ 1992
ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺎﻜﻳﺮﻣآ 2
ﺪﺻرد لﺎﺳ رد
ﻴﻘﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ هدﻮﺑ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳا نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا هﺪ
"
"ﺪـﺷر ياﺮـﺑ
ﺖﺳا ﺮﺜﻛاﺪﺣ تﺪﻣ زارد رد يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣﺎﻜﺗ و غﻮﻠﺑ .
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ادﺎﻧﺎﻛ ﻪﺑ1960
ناﺰـﻴﻣ 27
دﻮﺑ ﺮﺗﺮﻴﻘﻓ دﻮﺧ ﻲﺑﻮﻨﺟ ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ زا ﺪﺻرد يﺮﺗﻻﺎﺑ خﺮﻧ ﺎﺑ
ﺎﺗ دﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺪﺷر ﻦﻳا
ﻪﻛ ﺖﺴﻧاﻮﺗ
لﺎﺳ رد 1992 ﺎﺑ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ 9
ﻲﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ ﺪﺻرد )
ﺪـﻴﻟﻮﺗ راﺪـﻘﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻲـﻠﺧاد ﺺﻟﺎـﺧﺎﻧ
ﻪﻧاﺮﺳ (
ﺪﻳآ ﻖﺋﺎﻓ دﻮﺧ ﻪﻴﻟوا فﺎﻜﺷ مﻮﺳ ود ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺎﻳ .
ﻲﮔﺪـﻧﺎﻣ ﺐـﻘﻋ ناﺮـﺒﺟ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻦـﻳا
ادﺎﻧﺎﻛ
(catch up process)
نﺎﺸﻧ ار ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻲﻣ
ﺪﻫد ﻦﻴﺑ زا ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ نآ رد ﻪﻛ
رﺎﻴﻌﻣ بﻮﻠﻄﻣ ﺪﺣ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ﺎﻳ فﺎﻜﺷ ﻦﺘﻓر ﺎﻫ
رﻮﺸـﻛ ﺎـﺑ ﻲﮔﺪـﻧز يﻻﺎﺑ ي ﺎـﻫ
ﻲﺘﻌﻨـﺻ ي
.ﺖﺳا ﻪﺑ هدﺎﺳ نﺎﻴﺑ ،ﺮﺗ
"
ﻢﻫ اﺮﮔ
"ﻲﺋ ﺮـﮔا ،ﺪـﺷﺎﺑ دازآ ترﺎـﺠﺗ ﺮـﮔا ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ
رﻮﺸﻛ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺎﻫ
زا ﺪـﻧاﻮﺘﺑ ﻲﺋﺎـﻧاد و ﺶـﻧاد ﺮـﮔا و ﺪـﺑﺎﻳ لﺎـﻘﺘﻧا ،ﺮﺗﻻﺎﺑ هدزﺎﺑ ﺎﺑ ي
زﺮﻣ ﺎﻫ
رﻮﺸﻛ ﻲﺳﺎﻴﺳ ي ﺎﻫ
ﺪﻨﻛ رﻮﺒﻋ ﻪﺑ
رﻮﻃ
رﻮﺸﻛ ﻪﻛ ي ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻦـﻓ
يروآ زور
،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ياﺮﺑ ﻲﻠﻴﻟد ﭻﻴﻫ تﺪﻣ زارد رد
- ﺎﻳ ﺪﻣآرد
ﺮﻘﻓ - رﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ ﺎﻨﻏ ﺎﻫ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺟو .
لوﺪﺟ ) 1 ( تﺮﻳﺎﻐﻣ ﺎﻫ
خﺮﻧ رد يدﺪﻌﺘﻣ ي ﺎﻫ
ﺎـﻣا ،هداد نﺎﺸـﻧ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺪﺷر ي
ﺪﺷر ياﺮﺑ ار ﻲﺼﺨﺸﻣ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺶﻳاﺮﮔ ﻊﻳﺮﺳ
ﺮﺗ رﻮﺸﻛ ﺎﻫ
ﻧ ﻪـﺋارا ﺮﻴﻘﻓ ي ﻲـﻤ
ﺪـﻫد
؛ ﻼﺜـﻣ
رﻮﺸﻛ ﺎﻫ ﻘﻳﺮﻓآ ي ﺪـﺷر خﺮـﻧ و ﻦﻴﺋﺎـﭘ رﺎﻴﺴـﺑ يﺪﻣآرد حﻮﻄﺳ ﺎﺑ ﻲﻳﺎ ﻪـﺑ
ﺐـﺗاﺮﻣ ﻢـﻛ ﺮـﺗ زا
رﻮﺸﻛ ﺎﻫ
ﻲﻣ هﺪﻳد نآ رد ﻪﻫد ﻪﺳ ياﺮﺑ ﻲﺘﻌﻨﺻ ي ﺪﻧﻮﺷ
. لوﺪﺟ رد ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ )
1 ( ﺮﻴﮕﻤﺸـﭼ
خﺮﻧ ،ﺖﺳا ﺎﻫ
ﺖﻴﻌﺿو ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ ،ﺖﺳا تﺪﻣ زارد رد ﺪﺷر توﺎﻔﺘﻣ ﺪﻳﺪﺷ ي
ﺎﻫ ي و يدﺎﺼﺘﻗا
1- Information Communication Technology.
2- Openness.
3- Economic Integration.
رﻮﺸﻛ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺎﻫ
ﻳا ﺶﻨﻛاو ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ي رﻮﺸﻛ ﻦ
ﺎﻫ ﺖﺒﺴـﻧ نﺎـﻣز لﻮﻃرد
رﺎﺸﻓ ﻪﺑ ﺎﻫ
داﺪﻳاور و ﻲﻠﺧاد ي ﺎﻫ
ﻲﺟرﺎﺧ ي )
،تﺎﺒﺛ ،يرﺎﻜﻴﺑ ،مرﻮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ
(…
ﻲﻣ
1ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻳا .
هﺪﻳﺪﭘ ﺎﻫ
رﻮﺸﻛ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ياﺮـﺑ ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ﺎـﻳ يرﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻦﮕﻤﻫ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ي
ﺖﻟﺎﺣ ﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺎﻳ ﺎﻳﺎﭘ ي نآ
ﻪﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﺖﺳا ﺮﺗ ﻦﺷور .
لوﺪﺟ 1 - ﺪﻴﻟﻮﺗ رﻮﺸﻛ ﻪﻧاﺮﺳ ﺎﻫ
لﺎﺳ ﻦﻴﺑ ﺐﺨﺘﻨﻣ ي ﺎﻫ
ي –1960 1992
خﺮﻧ ﺎﻫ ﺪﺷر ي
1992 1960
رﻮﺸﻛ
) لﺎﺳ رد ﺪﺻرد (
ﻲﻟﺎﻤﺷ يﺎﻜﻳﺮﻣآ
2,6 16,371
7,240 ادﺎﻧﺎﻛ
1,9 17,986
9,908 هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا
ﺎﻘﻳﺮﻓآ
0,2 956
886 ﺎﻨﻏ
1,1 915
646 ﺎﻴﻨﻛ
1,8 978
560 ﻪﻳﺮﺠﻴﻧ
0,3 1,145
1,062 لﺎﮕﻨﺳ
ﻦﻴﺗﻻ يﺎﻜﻳﺮﻣآ
0,2 4,708
4,481 ﻦﻴﺘﻧاژرآ
2,5 3,886
1,780 ﻞﻳزﺮﺑ
1,6 4,886
2,897 ﻲﻠﻴﺷ
2,5 6,250
2,825 ﻚﻳﺰﻜﻣ
ﺎﻴﺳآ قﺮﺷ
6,4 16,461
2,231 ﮓﻨﻛ ﮓﻨﻫ
4,5 5,729
1,409 يﺰﻟﺎﻣ
6,6 12,633
1,626 رﻮﭘﺎﮕﻨﺳ
6,9 6,665
898 ﻲﺑﻮﻨﺟ هﺮﻛ
4,6 3,924
940 ﺪﻨﻠﻳﺎﺗ
6,4 8,067
1,255 ناﻮﻳﺎﺗ
Source: Krungman and Obstfeld, 2003, p668
ﺎﺗ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ لﺎﺣ مﻮﻬﻔﻣ درﻮﻣ رد ﻢﻫ
اﺮﮔ ﺖﺷﺬﮔ ﺮﻈﻧ زا ﻲﺋ ﻪﺑ
رﻮﻃ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦﻳا ﻪﺻﻼﺧ
دﺎﺼﺘﻗا ﺎﻫ ﺪﻣآرد ﺎﻳ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ حﻮﻄﺳ ﺎﺑ ي )
ﺪـﻣآرد ﺎـﻳ ﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎﻳﺎﭘ حﻮﻄﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ (
ﻞﻳﺎﻤﺗ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺷر ﻪﺑ
ﻊﻳﺮﺳ ﺗ ﺮ ﺪﻧراد ﺪﻣآرد ﺎﻳ ﺪﻴﻟﻮﺗ .
رﻮـﻠﻴﻧ
بﻮﭼرﺎـﭼ ﻚـﻳ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺎـﺑ 2
1- Krugman and Obstfeld, 2003, p667.
2- Naylor, 1998.
نﺎﺸﻧ يﺮﻈﻧ ﻲﻣ
ﺪﻫد ﺎﻴﻣ رﻮﺸﻛ ن ﺎﻫ ﺘﺑﺎﻗر ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﻚﭼﻮﻛ ي ﻲ
رازﺎﺑ و ﺺﻗﺎﻧ ﺎﻫ
يﺎﻀﻋا رﺎﻛ ي
ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﺎﻫ ) ﺎﻜﻳﺪﻨﺳ ﺎﻫ (
،ترﺎﺠﺗ ياراد رﻮﺸﻛ
ﺎﻫ زا ﺮﺘﻜﭼﻮﻛ ي ﺎﻳ تﻻدﺎﺒﻣ
ﻚﻳ رﺎﭘ يزﺎـﺳ ﻪﭼ
ﻲﻣ دﻮﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻧﺮﺑ
.
ﻧو و ﻦﻤﮔوﺮﻛ ﻴ
ﻠﺒ ﺰ ) 1990
1( ﺎﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻓﺎﻜﺷﻮﻣ
ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻘﻓاﻮﻣ زا يداﺪﻌﺗ
ﺎﻫ ﺮـﻴﺧا ي
رد يرﺎﺠﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺪﻧا ﻪﻛ ﻢﻫ اﺮﮔ ﻲﺋ ) ﺪﻴﻟﻮﺗ و هﺎﻓر حﻮﻄﺳ ﺎﻳ توﺮﺛ ،ﺪﻣآرد ، .
(..
نﺎـﻴﻣ
ﺎﻫرﻮﺸـﻛ
ﺑدﻮﺧ ﻪ دﻮﺧ
ﻲﻤﻧ قﺎﻔﺗا ﺮﻴﻘﻓ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﺪﺘﻓا
ﺎﺑ
ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻲﺋﺎـﻬﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ هدزﺎـﺑ ياراد ﺮﺗﻻﺎـﺑ 2
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ي
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﮕﻳد ﺮـﻴﻘﻓ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد زاﺪﻧا ﺲﭘ ﻲﻓﺎﺿا ﺪﺣاو ﻚﻳ ،ﺮ
ﺪﺷر ﺚﻋﺎﺑ و هدﻮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ هدزﺎﺑ ياراد ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻲﻣ دﻮﺷ ) ﺪـﺷر ﻪـﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺗ ﺮـﻴﻘﻓ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻊﻳﺮﺳ ﺮﺗ
نﺎﻣز رد ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ،ﻪﺘﺷاد ي ﺎﻫ
ي ﻲﻧﻻﻮﻃ رﻮﺸﻛ ، ﺎﻫ ﻲـﻨﻏ و ﺮﻴﻘﻓ ي ﻪـﺑ
فﺮـﻃ ﻢـﻫ
ﺎﻳ ﻚﻳدﺰﻧ ﻢﻫ
اﺮﮔ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .(
4 - و يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ لﺪﻣ
ﻢﻫ اﺮﮔ ﺪﺷر ﻲﻳ
رد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر
،
دراد ﻲﮕﺘﺴـﺑ نآ ﻊﺑﺎـﺗ ﻞﻜـﺷ ﻪﺑ ﺪﺷر ﺪﻨﻳآﺮﻓ .
ﺮـﻣا ﻲﮔدﺎـﺳ ياﺮـﺑ
ﻲﻣ زا ناﻮﺗ ناﻮﺳ و ﻮﻠﺳ ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ لﺪﻣ و3
نآ ﻊﺑﺎـﺗ ﻞﻜﺷ :
Y = F (K, L, T) هدﺎﻔﺘـﺳا
دﺮﻛ . ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﻴﺻﺎﺧ
ﮕﻤﻫ و سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﺛ هدزﺎﺑ ﻲﻨ
لوا ﻪﺟرد نآ
K رد
Lو ،
ﻲﻣ ناﻮﺗ ار ﻊﺑﺎﺗ ﻦﻳا
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺮﻳز ﺖﺷﻮﻧ :
) 1,1 (
) k ( f . L ) T , L, (K F . L
Y= 1 =
ﺮـﮔا
k ≡ K/L y ≡ Y/L و
y =f (k) و ﺪـﺷﺎﺑ
، ﺎـﺑ ﻞﻴﺴـﻧاﺮﻔﻳد
قﻮـﻓ ﻪـﻄﺑار يﺮـﻴﮔ
Y= L.ƒ(k)
ﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎ و K
ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺐﺴﺣﺮﺑL
) نﺎﻣز ﻦﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ و
T ، ﺖﻟﻮﻬﺳ ياﺮﺑ
ﺮﻣا ( ، ﻲﺋﺎﻬﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻚﻳ ﺮﻫ
زا هداد ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﻫ
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺮﻳز ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻣ
دﻮﺷ :
) k ( ' f K / Y δ =
δ
) 1,2
∂Y / ∂L = f(k) – k . f ' (k) (
1- Krugman and Venables (1990).
2- marginal product of capital. 3- Solow and Swan.
ﺮﺑ ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ تﺎﺼﺘﺨﻣ اﺪﺒﻣ زا ﺮﻳز ﻪﻧاﺮﺳ ﺐﺴﺣ
) ﺮﻔـﺻ ( و ﻻﺎـﺑ فﺮـﻃ ﻪـﺑ
ﻢﻫ اﺮﮔ نﺎﺸﻧ ار ءاﺰﺟا ﻲﻳ ﻲﻣ
ﺪﻫد ﻪـﻛ نﺎـﻣز لﻮـﻃ رد ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﺮﻳﺎـﺧذ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻲـﻣ
ﺗ ﺪـﻧاﻮ
ﻪﺑ ترﻮﺻ دﻮﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻳز :
) 1,3
) (
t ( K )]
t ( T , ) t ( L , ) t ( K [ F . s ) t ( K ) t ( I )
t (
Ko =∂∂K(t()t)= −δ = −δ
زا ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻦﻴﻓﺮﻃ قﻮﻓ ﻪﻄﺑار
L ﺮﺑ ﺮﻳز ﻪﻄﺑار ﻪﺑ
ﺖﺳد ﻲﻣ ﺪﻳآ :
Ko
) k ( f.
s L /
k δ = −
ﺖﺳار ﺖﻤﺳ ءاﺰﺟا قﻮﻓ ﻪﻄﺑار
ﻪﻧاﺮـﺳ ﺐﺴـﺣﺮﺑ ﻲـﻟو
اﺰـﺟا ء مﺮـﻓ ياراد ﭗـﭼ ﺖﻤـﺳ
توﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕﻳد ي ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﻨ ﺪ . ﻞﻴﺴﻧاﺮﻔﻳد ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﻳا ﻞﺣ ﺎﺳ
ﻲﻟو هدﻮﺒﻧ هد ﻲﻣ
زا ناﻮﺗ ﻞﻳﺪـﺒﺗ
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻚﻳ ﻪﺑ نآ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻞﻴﺴﻧاﺮﻔﻳد
ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و k
k ≡ K/L ﻖﺘﺸﻣ
ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ
نﺎﻣز
، ﺪﻴﺳر ﺮﻳز ﻪﻄﺑار ﻪﺑ :1
K = o d(K /L)dt = K /L − n k o (1,4)
/L نﻮﭼ
Ko
ﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺎﺑ ﺖﺳا n ≡
ﻲﻨ ياﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
L / Ko
هﺪـﻳد نآ ندﺮـﻛ ﺐـﺗﺮﻣ و
ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ :
) 1,5
K (
. ) n ( ) k ( f.
s
ko= − +δ
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﻳا
ﻲﻣ ناﻮﺳ و ﻮﻠﺳ لﺪﻣ ﻲﺳﺎﺳا ﻞﻴﺴﻧاﺮﻔﻳد ﻪﻟدﺎﻌﻣ ، ﺪﺷﺎﺑ
،ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻖـﺒﻃ ﻪﻛ
ﺎﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ 2
ﺖﺳا ﻲﺘﻟﺎﺣ
ﻲﻣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ مﺎﻤﺗ نآ رد ﻪﻛ
خﺮـﻧ ﺎـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﺎـﻫ
زا ﺖـﺑﺎﺛ ي
=0 ko
ﺪﺷر ﻢﻫ ﺎﺑ و عوﺮﺷ
.ﺪﻨﻨﻛ لدﺎﻌﺗ ﻪﻄﻘﻧ ﻦﻳا تﺪـﻣﺪﻨﻠﺑ
ﻞﻜـﺷ ﻖـﺒﻃ ﺮـﻳز
ﻞـﺤﻣ
ﻂﺧ ﻲﻗﻼﺗ
(n + δ).k
ﻲﻨﺤﻨﻣ و
s.f(k)
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﻇﺎﻨﺘﻣ راﺪﻘﻣ لدﺎـﻌﻣ ﺎـﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ ياﺮﺑ k
*ﺎﺑ دﻮﺑ k
ﺖﺳا ﺮﻳز ﻪﻄﺑار نآ يراﺮﻗﺮﺑ مزﻻ طﺮﺷ و ه :
) 1,6
* (
*) (n ).k k
( f .
s = +δ
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ راﺬﮔ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ي
, s.f(k)
ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﺎﺑ و ﺐـﺳﺎﻨﺘﻣf(k)
فﺮﺼـﻣ
ﻪﻧاﺮﺳ
c ، ﻦﻴـﺑ يدﻮﻤﻋ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ يوﺎﺴﻣ وf(k)
s.f(k)
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ . ﺮﺛﻮـﻣ كﻼﻬﺘـﺳا
1- nk
L K L K L L L K L
K L L K dt
dk = °⋅ −2 ⋅° = ° − °⋅ = °− 2- Steady State.
) ياﺮﺑ (k
ﻪﺑ ترﻮﺻ هزاﺪﻧﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻂﺧ ﻚﻳ
k n+ )⋅
( δ
ءاﺪﺒﻣ زا ﺨﻣ
تﺎﺼﺘ ﻞـﺑﺎﻗ
ﺖﺳا ﻢﻴﺳﺮﺗ .
ﻞﻜﺷ 1 - ﺎﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ و ناﻮﺳ و ﻮﻠﺳ لﺪﻣ
Source: Barro Robert J. and Xavier Sala-i-Martin, 2004, p 29
(n+δ)
ر ا ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
رﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺒﺴﻧ ياﺮﺑ كﻼﻬﺘﺳا ﺮﺛﻮﻣ خﺮﻧ
L ،
/ K k=
دﻮﻤﻧ ضﺮﻓ .
ﺲﭘ خﺮﻧ ﺮﮔا زاﺪﻧا
s
ﺮﻔﺻ
،دﻮﺷ ضﺮﻓ راﺪﻘﻣ زا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،ﻪﻧاﺮﺳ ﻲﺸﺨﺑ ﻪﺑ ﺖﻠﻋ
خﺮﻧ ﺎﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ كﻼﻬﺘﺳا ﺮﮕﻳد ﺶﺨﺑ و δ
ﻪﺑ ﺖﻠﻋ خﺮـﻧ ﺎـﺑ داﺮﻓا داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ،n
ﺶﻫﺎـﻛ
ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﺪﻨﻛ .
ﺣ ﺎﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎ
1
رد
لﺪﻣ رﺎﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ و
نﺎﻣز ﺎﻫ ي ﻲﻧﻻﻮﻃ
،
ﻧﺎﻬﮔﺎﻧ و ﻲﺘﻗﻮﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﻲ
يا
ﺖﺳا مﻮﺳﻮﻣ ﻲﺘﺑﺎﺛ خﺮﻧ ﺎﺑ نآ رد توﺎﻔﺘﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﻛ
) ﺮﻔﺻ ﺪﻨﻧﺎﻣ (
ﺪﺷر ﻲـﻣ ﻛ ﻨ .ﺪـﻨ ﺖـﻟﺎﺣ
ﻮﻠﺳ لﺪﻣ رد ﺎﻳﺎﭘ و
ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد ناﻮﺳ )
1,5 (
دﺮـﻓ ﻪـﺑ ﺮﺼـﺤﻨﻣ ﺺﺨﺸﻣ راﺪﻘﻣ ﻚﻳ
>0 k*
1 ترﺎـﺒﻋ نﺎﻧاد دﺎﺼﺘﻗا زا ﻲﻀﻌﺑ - balanced growth path
مﺎـﻤﺗ نآ رد ﻪـﻛ لﺪـﻣ زا ﻲﺘﻟﺎـﺣ ﻒﻴـﺻﻮﺗ ياﺮـﺑ ار
ﻲﻣ ﺪﺷر ﺖﺑﺎﺛ خﺮﻧ ﺎﺑ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺒﻋ و هدﺮﺑ رﺎﻜﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ
steady state ترﺎ نآ رد ﻪـﻛ ﻲـﺻﺎﺧ ﺖﻟﺎﺣ ﻒﻴﺻﻮﺗ ياﺮﺑ ار
ﺑ ﺖﺳا ﺮﻔﺻ ﺪﺷر خﺮﻧ ﻪ
ﻲﻣ رﺎﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ .
ﺖـــــﺳا ﻪـــــﻛ
فﺮﺼـــــﻣ يﺎـــــﻳﺎﭘ ﺖـــــﻟﺎﺣ نآ رد ﻪﻧاﺮـــــﺳ
ﻪـــــﺑ ترﻮـــــﺻ
c* =(1 - s).f(k*)
ﻪﻄﺑار و هدﻮﺑ )
1,5 ( بﻮﺴﺤﻣ لﺪﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻪﻄﺑار ﻲﻣ
.دﻮﺷ
ﺪﻣآرد ﺎﺑ يﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﺎﻳآ )
ﺎﻳ ﺪﻴﻟﻮﺗ ( ﻪﻧاﺮﺳ ﻢﻛ ﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ
ﺪﺷر ﻊﻳﺮﺳ ﺮﺗ ؟ﺪﻧراد ﻪﺑ
ترﺎﺒﻋ
ﻲـﻨﻏ و ﺮـﻴﻘﻓ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ يﺎﻫدﺎﺼـﺘﻗا ﺎـﻳآ ،ﺮـﮕﻳد ﻢـﻫ ﺎـﺑ
ﻢﻫ اﺮﮔ
؟ﺪﻧراد ﻲﺋ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ
، ضﺮﻓ
ﻪﺘﺴﺑ دﺎﺼﺘﻗا ﻚﻳ رد ﻪﻛ ﺪﻴﻨﻛ
، زا يداﺪـﻌﺗ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎـﺗ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ياراد يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺑﺎﺸﺗ رد
يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ
s n, δ,
ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎـﺗ و f(·)
ـﺷﺎﺑ ﻨ
;ﺪ ﻦـﻳا
ﺎﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ ياراد ﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا ياﺮﺑ يوﺎﺴﻣ ي
k*
و
y*
دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﻪﻛ
k
ﺮﻫ رد ﻚﻳ
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
s.f(k)/k يﺎﻫ
(n + δ) و ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ دﻮﺷ
.
Source: Durlauf, S. N. and D. T. Quah, (1998), The new empirics of economics growth ﻲﻳاﺮﮔاو
ﺎﻧﺎﻣ ﺖﺑﺎﺛ ﺖﻟﺎﺣ فﺮﻃ ﻪﺑ σ (σ divergence towards σ-constant stationary
state) : و هدﺮـﻛ ﻢـﻬﺑ نﺪﺷ ﻚﻳدﺰﻧ ﻪﺑ عوﺮﺷ دﻮﺧ يﺎﻳﺎﭘ ﺖﻴﻌﺿو ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا ،ﻊﻄﻘﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ
ﻪﺑ عوﺮﺷ و هﺪﺷ قﺮﻔﺘﻣ نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﺲﭙﺳ ﻢﻫ
اﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻧﺎﻣ ﺖﻟﺎﺣ ﻚﻳ ﻪﺑ ﻲﻳ ﻲﻣ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ،ﺪﻨﻨﻛ
.ﺪﻫد
يﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻴﻨﭼ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا i.i.d.
ماﺪﻛﺮﻫ ﻲﺘﻗو ﺖـﺑﺎﺛ ﺲﻧﺎﻳراﻮﻛ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻚﻳ زا
ﺖﺳا ﻦﺷور و هدﺎﺳ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻄﺧ نﻮﻴﺳﺮﮔرﻮﺗا .
ضﺮﻓ لﺎﺣ ﻪﻛ ﺪﻴﻨﻛ
ﻦﻳا ﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا ﻦﮕﻤﻫ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ي
ﻪﻧاﺮـﺳ ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻪﻴﻟوا راﺪﻘﻣ رد ﻂﻘﻓ
k(0)ﺎﻳ
ﺪﻨﺷﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ .
ا يﺎﻫدﺎﺼـﺘﻗا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ لﺪﻣ ﻦﻳ ﻢـﻛ
ﺮـﺗ ﻪﻌـﺳﻮﺗ
ﻣ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻘ
ﻦﻴﺋﺎﭘ ﺮﻳدﺎ
k(0)poor ﺮﺗ و
،رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻳy(0)
خﺮـﻧ ياراد
ﺪﺷر ﻪﻧاﺮﺳ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺑ ﺮ
k يا و ﺎﻳy
o/k
ﻪﺘﺷاد k
1
ﻢـﻫ ﻪـﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺮﻳﺎـﺳ ﺎـﺑ ﻲـﻳاﺮﮔ
ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﻻﺎﺑ يﺎﻫ
- رﺎﻛ ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﺪﻨﻨﻛ
.
ﺷ ﻞﻜ 2 - ﺎﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ و ناﻮﺳ و ﻮﻠﺳ لﺪﻣ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ
Source: Barro Robert J. and Xavier Sala-i-Martin, 2004, p 38.
ﺖﺳا ﺖﺒﺜﻣ قﻮﻓ لاﻮﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎـﻳ ﺪـﻣآرد ﺪـﺷر خﺮـﻧ ﺎـﺑ ﺮﻴﻘﻓ يﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا .
ﻲﻣ ،ﺮﺘﻤﻛ ﻪﻴﻟوا ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻊﻳﺮﺳ ﺮﺗ
ﺪـﺷر خﺮﻧ ﺎﺑ ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ يﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا زا ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺎـﻳ
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻴﻟوا ﻪﻧاﺮﺳ ﻪﺑ
ﻟﺎﺣ ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺎـﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ زا رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﭼﺮﻫ ﻲﻨﻌﻳ ،ﺪﻨﺳﺮﺑ ﺎﻳﺎﭘ ﺖ
ﺪﺷر خﺮﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻫ
اﺮﮔ ﻲﮔﺪـﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ ناﺮﺒﺟ ياﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ روﺎﺠﻣ ﻲﻨﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ نآ ﻲﻳ
ﻲﻣ ﺎﻳ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻊﻳﺮﺳ
ﺮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ) 2
ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻦﻳا ﻢﻫ
اﺮﮔ عﻮـﻧ زا ﻲﻳ يﻮـﺳ ﻪـﺑ ﺖـﻛﺮﺣ و β
1 - سﻼﮔاد بﺎﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺘﻗو
k*
k≤ ﻲﺘﻗو ﺎﻳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺰﻴﭼﺎﻧ راﺪﻘﻣ k
،ﺪـﺷﺎﺑ k*
تﺎـﻣﺎﻬﺑا
ﻪﺑ قﻮﻓ ﺐﺗاﺮﻣ ور ﻦﺷ ﻲﻣ ﺮﺗ .ﺪﻧﻮﺷ
2 -
ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ زﻮـﻨﻫ ﻲﮔﺪـﻧﺎﻣ ﺐـﻘﻋ و ﺮـﻘﻓ توﺎـﻔﺘﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ ﺎـﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ياﺮﺑ
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺋارا وﺮﺸﻴﭘ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ زا يروĤﻨﻓ سﺎﺒﺘﻗا ﺎﻳ يروآ ﻮﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻠﻟﺪﺘﺴﻣ و ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻬﻣﺰﻴﻧﺎﻜﻣ ﺎـﺑ ﻲﻟو .
ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻖﻴﻘﺤﺗ و روﺎﺠﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ دﻮﺟﻮﻣ يروﺎﻨﻓ ﺶﻧاد نﻮﭼ ﻲﻠﻣاﻮﻋ زا سﺎﺒﺘﻗا R&D
ﻮﺗ ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ و نﺎﻣز ﺎﺑ نا
هﺪﺷ ﻲﻔﺘﻨﻣ ﺎﻬﻧآ رﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ زا مزﻻ يﺎﻬﺘﺧﺎﺳ ﺮﻳز و ﺎﻬﺘﻴﻓﺮﻇ ندﻮﺑ ﻢﻫاﺮﻓ ﺎﺑ نﺎﻜﻣا ترﻮﺻ رد و ،يﺮﺘﻤﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﺷادﺮﺑ ار يﺮﺘﻌﻳﺮﺳ يﺎﻬﻣﺎﮔ و .
