هنر اسلامی و نگرش افقی

یقــفا شرــگن و یملاــسا رنــه

2مدقکین رفولین  ،^1*یملاسا اضرملاغ دیس رتکد

.ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ،یرامعم هدکشناد رایشناد ¹ .ناریا ،نارهت ،بونج نارهت دحاو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،یرامعم هورگ یملع تئیه وضع ²

)90/10/4 :ییاهن شریذپ خیرات ،90/7/27 :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ

شزرا و انعم دجاو تاهج مامت زا هک هتفر راکب یراثآ حیضوت یارب رنه رد قلاخ و يبناج شرگن هلاقم نیا رد تیوه يارب یملاسا رنه تایاغ و میهافم ات دراد نآ شرتسگ و ظفح رد یعس ،ییارگ یقفا لصا رب دیکات اب و دنتسه دحاو ناگدنسیون ،نوگانوگ ییاه لاثم رد يقفا شرگن یفرعم زا سپ ،اذل .دنوش ظفح و فیرعت زاب ،فیرعت دیدج رنه هب يشخب یملاسا یاهرنه رد يیارگ يقفا هک دنوش كیدزن داهنشیپ نیا هب ات هتخادرپ یملاسا یرنه راثآ رد نآ دوجو تلع نییبت هب .دشاب يم یسررب لباق ،لوصا ریاس رانک رد لصا كی ناونع هب ،اذل ،هدمآ دیدپ صاخ هفسلف و ینیب ناهج هب هجوت اب تروص هب نآ ساکعنا و لااب زا یدیرجت و یزاوم هاگن اب یقفا شرگن هک دراد مهم هتکن نیا زا تیاکح رضاح شهوژپ راثآ زا یرایسب روهظ و زورب ءاشنم یملاسا رنه »لوصا« زا یکی ناونع هب یراگن یقفا و دوش یم ریذپ ناکما یسدنه ؛نآ تلاوحت و یکبس یاه ینوگرگد فرعم و یماح ،هدننک لرتنک ،رظان ،یداه »صخاش« ناونع هب ؛تسا هدوب یرنه یاه یگژیو و تافص هدنهد زیامت »رایعم و کلام« ناونع هب و ؛راثآ یمک و یفیک درادناتسا هدننک نییعت »هطباض« ناونع هب .دشاب یم اهرنه رگید زا یملاسا رنه

یدیلک یاه هژاو

.يلاعتم ملاع ،دیرجت ،یملاسا یاهرنه ،ییارگ یقفا ،یقفا شرگن

.E-mail: gheslami@ut.ac.ir ،021-66972083 :ربامن ،021-66409696 :نفلت :لوئسم هدنسیون *

هک تسا هدش قلاطا یشقن هب لوا ماگ رد هلاقم نیا رد یقفا شقن دشاب ندرک ینعم و کرد ،ندناوخ لباق لکش کی هب تاهج مامت زا تسانعم نادب نیا .دنک لقتنم ار انعم و موهفم کی لاح نیع رد و نآ رصانع و هتشاد ناسکی شزرا بناوج یمامت زا يقفا شقن هک یقفا شقن کی .دنتسه راذگریثات و حضاو هزادنا کی هب و ناسمه ریواصت( دشابن ای و دشاب هنیرق یلصا یاهروحم هب تبسن دناوت یم یشرُب یدومع ریوصت رگا هک تفگ ناوتب دیاش رگید ینایب هب .)2و1 هبنج هک ناهج زا تسا یشرُب یقفا شقن ،دشاب یعقاو و یدام ملاع زا رظن زا هچ یقفا شقن یدعب ماگ رد .دراد یرت یوق نیدامن و یعازتنا دنک یمیفرعم ار دحاو یتیلک ییانعم رظن زا هچ و یضایر و یسدنه تیفرظ نیا و دشاب ینافرع تاعوضوم یارب یا همدقم دناوت يم هک يعامتجا تاطابترا رد .دنک لقتنم ار یدبا و یلزا یمایپ هک دراد ار رد هک دراد دوجو ءلاخ و هلصاف يعون يدومع ِينهذ رصانع نیب زا هچ يقفا هاگدید رد .دنتسین هتسباو مه هب و هدش کیکفت ،ءازجا نآ يراوجمه و يگتسبمه مرف رظن زا هچ و يعامتجا تاعوضوم رظنم راتخاس یاراد يقفا ياه شقن يملاسا رنه رد .دراد دوجو ءازجا نیب راتخاس کی رد طاقن مامت هک انعم نیا هب دنتسه هتسویپ مه هب ره هک تسا یا هنوگ هب اهنآ طابترا و دنراد ناسکی شزرا یسدنه یازجا مامت هب هاگن نیا .دزیر يم مه هب لک شقن ،مینک فذح ار مادک ندش مهم و یقفا قطنم اب هک دهد یم شزرا هزادنا کی هب عوضوم هب فلتخم طاقن رد روضح .دراد تقباطم دوخ لحم رد ازجا هیلک

دیاش .دوش یم لیدبت دحاو رثا کی هب تیاهن رد هک تسا ترثک ینعم هب نتم کی زا فلتخم نیبطاخم طابنتسا هب ار تیصوصخ نیا ناوتب کرتشم موهفم طابنتسا رد تیاهن رد هک درک هیبشت نامزمه تروص عمتجم رثا کی رد تدحو هب ندیسر رد ریثک یاهدید ینعی .دنتسه

.دنوش یم زا و تسا یقفا عقاوم یرایسب رد یملاسا شوقن راتخاس شوقن رد هسمش دننام .دنوش یم هدناوخ ناسکی تاهج مامت ندوب یقفا یدیلک هتکن هک دسر یم رظن هب .اهراوید یراکیشاک .تسلااب زا دید يقفا .دشاب رصانع هب لااب زا هاگن ،یملاسا رنه رد يگتسب ناسنا تماق هب دید عافترا ،دوش يم يدومع ریوصت يتقو ًلاامتحا شوقن ندوب یقفا ،هک نیا یدیلک هتکن رگید .دنک يم ادیپ ادتبا ًاموزل يدومع ياه هدیدپ .تسا اهنآ ندوب یدیرجت هب هتسباو تهج کی زا طقف اهنآ شناوخ و هتشاد نییاپ و لااب ای اهتنا و لوصا زا اهنت هن یملاسا یقفا شوقن .دوب دهاوخ ایوگ و یقطنم ،دننک یم یوریپ یدنب بیکرت و وگلا رد یصاخ یضایر و یسدنه هب هدش ادج یروص و یدام هتسوپ حطس زا اهنآ میهافم هکلب شقن و دراد رظن لااب هب رگید ترابع هب ای تایاغ و انعم ،قمع اذل .دریگ یم تناما هب رگید ملاع و ءاشنم زا ار يلاعتم یدیرجت یروص و یسدنه راتخاس دح زا هلاقم نیا رد ییارگ یقفا موهفم و یفسلف تحاس رد ار یرتارف و رت فرژ میهافم و هتفر رتارف .دنک یم وجتسج ینافرع نرق زا دعب ناهج رنه ،یرنه تلاوحت و رییغت یخیرات دنیآرف رد شیارگ و جراخ ییارگ تعیبط تلاح زا مسینردم روهظ و هدزون .دراذگ شیازفا هب ور عازتنا و دیرجت تمس هب نادنمرنه زا یخرب

همدقم

.ییاصحا دمحم ،دوش یم ضوع موهفم رثا شخرچ اب نآ رد هک ییارگ یدومع -1ریوصت ) http://www.askquran.ir/showthread.php?t= 13975 ( : یشاقن طخ ذخام

.ییاصحا دمحم ،درادن نآ موهفم رب یریثات رثا شخرچ نآ رد هک ییارگ یقفا -2 ریوصت )http://www.askquran.ir/showthread.php?t= 13975( : یشاقن طخ ذخام

قلاخ نهذ یاه یگژیو زا یکی" :دراد داقتعا تجح یسیع لاثم يارب تاذ و هنک هب رهاوظ و ضراوع نتفرگ هدیدان اب دناوت یم هک تسا نآ رثا کی .)63 ،1389 ،تجح( "دربب یپ نآ راتخاس و موهفم و رثا کی

،انعم یاراد لاکشا و ءایشا یریگراکب هار زا هن ار میهافم دناوت یم یفرعم بطاخم هب میهافم میقتسم یاقلا و یعازتنا نایب هار زا هک هب دنا هدرک قلخ نردم نادنمرنه هک یراثآ .)71 ،1389 ،تجح( دنک اهنآ یارب هچ رگا و هدوبن تهج دجاو يلیامش تروص فذح تلع زین تاهج ریاس زا اما هدش هتفرگ رظن رد یصاخ تهج ،هئارا رد هدیماجنا یراثآ قلخ هب همادا رد شیارگ نیا .دنتسه شناوخ لباق یقفا تاقوا یهاگ و یدومع تروص هب اهرادیدپ حطس رد هک تسا قلخ هب نایارگون جوم نایرج رد زین يقرش نادنمرنه .دنا هدش هئارا اب يبایزرا لباق ندوب یدیرجت هطساو هب هک دنا هتخادرپ یراثآ .دنتسه یقفا یاهرایعم تیؤر ناکما یرصب هزوح رد ار ندوب یقفا هک يتروص رد یقفا تروص هب نآ هئارا هچ رگا ،مینادب نوگانوگ تاهج زا رثا کی

راثآ یرایسب رد یقفا هاگن هک هکنیا هب هجوت اب و دشاب یدومع ای دوجو فلتخم یاه ینیب ناهج اب اه ناکم رد خیرات لوط رد یرنه فلتخم ياه هنومن رد ییاه لاثم هئارا اب هک تسا نیا فده ،هتشاد ،نردم رنه ،نایدا رنه ،يودب لیابق رنه زا يقیداصم هلمج زا يرنه هک دشاب لاوس نیا هب خساپ لابند هب یملاسا رنه ًاتیاهن و نردماسپ یملاسا رنه هزوح رد ،یناهج یعوضوم ناونع هب ییارگ یقفا ایآ لباق و ریگارف و یداقتعا یرظن یاه هیاپ و اه هشیر نانچ یاراد تسناد رتارف یرنه موهفم دح زا ار نآ ناوتب ات تسه یدانتسا نوچمه یملاسا رنه لوصا ریاس رانک رد لصا کی ناونع هب و ؟داد رارق ... و ،تیزکرم

ییارگ یقفا

رد ءزج ره یقفا قطنم ِيمکِح ییارقتسا جاتنتسا و طابنتسا رد .دبای یم یلاعت و دشر شدادعتسا هزادنا هب و هدش تبثت دوخ لحم هب تیاهن رد و عومجم رد جیاتن ءازجا شقن یافیا اب و تلاح نیا رد تکراشم ثعاب اهنآ عونت و توافت هکلب ،دنوش یمن متخ هطقن کی نیرتلااب رد ءازجا عونتم تکراشم و ترثک لصاح .ددرگ یم رت لاعف

2يگچراپکی موهفم اب نیداینب توافت هک دماجنا یم ¹تدحو هب هلحرم ار اهنآ زا يکی رگا هک تس یا هنوگ هب ءازجا لماعت لدم نیا رد .دراد ،يملاسا( دهد یم تسد زا ار دوخ یانعم هعومجم لک ،مینک فذح دوجو تلاتشگ موهفم رد هک تسا یطباور دننامه لماعت نیا .)1389 للاقتسا نیع رد تاعوضوم طابترا و ینیشنمه تلاتشگ رد .دراد هب نیعرد هک ددرگ یم بجوم ار يرت لاعتم و یلک موهفم کی ره تلاتشگ اب .دوش یم ثعاب ار نانآ تدحو ،ءازجا نتخانش تیمسر یسانش هعماج دید زا .داد تدش يقفا ي هطبار هب ناوت يم تبثم یاه تصرف یاراد يقفا راتخاس اب یماظن یاراد دنمشوه هعماج یدومع یراتخاس رد نآ دارفا ور نیا زا ،تسا ناوترپ و ناسکی یفیرعت نینچ هب هجوت اب .دنا هدشن دودحم ماظن يلااب ای نییاپ رد و يگدنز راتخاس و يدومع راک ياضف راتخاس تفگ ناوت یم هک تسا رب يدومع راتخاس و تیلوئسم ساسا رب يقفا راتخاس .تسا يقفا .تسا هدش فیرعت رادتقا ساسا هب ندیشخب تیفیک رد ازجا همه و درادن نییاپ ولااب يقفا هطبار ساسارب و دنتسه يقفا ،تاطابترا از نورد رکفت رد .دنراذگریثات لک ياه لکشت هب ناوت يم هنومن یارب .دندرگ یم فیرعت دارفا تیلوئسم و دنریگ یم لکش ... يداقتعا ،يگنهرف مسارم ماجنا یارب هک يمدرم .دنشاب یم يقفا ،تاطابترا اهنآ رد هک دومن هراشا هداوناخ ماظن هب ای مه راک ياضف رد و تسا ناوارف يقفا ياهراتفر يگدنز ياضف رد رد يگدنز و راک هتشذگ رد .دومن هبرجت ار يدومع راتفر ناوت يم رت يقفا و رتدنمفده راک ور نیا زا دنا هدوب رگیدکی دیوم و مه رانک ِتقو و راک یاضف ناوت یم رگن نلاک یدید اب و زورما .تسا هدوب ار يگدنز و هدرک کیدزن يگدنز یاضف هب ار نآ رد هدش فرص

هب ،راک یاضف رد تردق عافترا شهاک اب نامزمه ات دومن دلوم .)1388 ،یملاسا( تفای تسد رت يقفا ییاهراتفر يرنه ناریدم ،زین یرنه روما هب ندیشخب تیفیک يارب نادنمرنه کت کت هب قیرط نآ زا و يمکِح یارقتسا هب يتسیاب يم هدیقع هب اریز( هتشاد هجوت اه ناسنا کت کت هب مییوگب رتهب ای ،میکح ،دنمشناد ،دنمرنه هوقلاب اه ناسنا همه هلاقم نیا ناگدنسیون ندومن صخشم اب ،اهنآ دشر و يیاسانش تهج رد و )دنتسه … و تلایکشت شخب لداعت و موقم .دنشوکب يرگید اب کی ره توافت تسا يقفا و يراوجمه طابترا ياراد هک شرگن نیا اب ،هتفرگ لکش . )1388 ،یملاسا( دشاب یم ،تموکح و "رادتقا" هن ،"تیلوئسم"

شوقن یاه یگژیو رب دیکات اب یقفا رنه ،شهوژپ نیا رد صاصتخا لوا شخب .تسا هدش ماجنا یلصا شخب ود رد ،یقفا فیصوت و یفرعم ،یقفا هاگن اب هک دراد یرنه راثآ زا ییاه هنومن هب طوبرم تلااوئس هب يیوگخساپ شهوژپ نیا ماجنا زا فده .دنا هدش یقیداصم اهنت و هدوبن یصوصخب ییایفارغج ای یخیرات هرتسگ هب ددعت و عونت ،یگدنکارپ شیامن نینچمه و عوضوم نییبت یارب ار موهفم نیا هب ات دهد یم هئارا فلتخم یاه نامز و اه ناکم رد ،اه هنومن زا ییاه هنومن یتیگ برغ و قرش رد هک ییارگ یقفا هک دوش کیدزن هب دناوت یم و هتفر رتارف یرنه ِموهفم دح زا ،تسا هدهاشم لباق نآ و یودب لیابق رنه زا ییاه لاثم شخب نیا .دوش کیدزن یملع لصا و وگتفگ باب ندوشگ یارب ار نردماسپ و نردم رنه ات نایدا رنه تیهام هنیمز رد .دهد يم رارق يسررب دروم عوضوم رتشیب حوضو رد اهنآ زا یخرب هب هک تسا حرطم یرایسب تلااؤس راثآ نیا یقفا هدوبن رسیم لاجم نیا رد اهنآ هب خساپ نکیل ،تسا هدش هراشا نتم دیدرگ شلات دوجو نیا اب .دراد هناگادج یشهوژپ و ثحب هب زاین و یرنه یاه نایرج و راثآ در و دییات ای و یراذگ شزرا ،هسیاقم زا ات لصا اب طبترم قیداصم نتفای یارب یا هفشاکم اهنت و هدش زیهرپ لیکشت ار ثحب يلصا هدولاش هک مود شخب .دریذپ ماجنا يیارگ یقفا یفسلف و یداقتعا لیلاد و يملاسا رنه رد يقفا شوقن هب ،دهد يم

یارب بسانم یخساپ يملع ةتفای نیا کمک اب ات دزادرپ یم اهنآ دوجو لصا ناونع هب ار "يیارگ یقفا" و هدومن وجتسج هلاقم یلصا لاوس دسر یم رظن هب .دیامن یفرعم یملاسا یاهرنه رد هدش هتفرگ راکب ،یدیرجت تیهام و لاثم ملاع هب هجوت ،یراگن هدیکچ ،لااب زا هاگن هک دروم راثآ ِندوب یقفا زمر ندوشگ یارب هعلاطم نیا یاه هژاو دیلک .دنشاب هعلاطم

ناهج رد یقفا رنه هقباس -1

يودب لیابق راثآ رد لااب زا هاگن و یراگن هدیکچ -فلا

ناسنا هک تسا نآ رگشیامن ،یودب لیابق زا هدنام اج هب راثآ یلیامش ساکعنا هب ًافرص صاخ میهافم ندیناسر يارب هیلوا هدرک هدنسب يساسا يگژیو دنچ شیامن هب هکلب هتخادرپن تعیبط ،1380 ،زابکاپ( تسا هدرک یم لیدبت یزمر یاه هناشن هب ار اهنآ و رد و قیفلت یدیرجت تیهام اب خیرات زا شیپ راثآ بیترت نیا هب .)17 زا رتشیب راثآ نیا .تسا هدش یقفا میهافم داجیا ببس دراوم یا هراپ یارب هدش یزاس هداس یریواصت ،دنشاب هتشاد یقفا هاگدید هک نآ لاثم یارب ،ماوقا زا یا هراپ رد اما .دنا هدوب میهافم عیرس ندناسر هب تاعوضوم هب لااب زا هاگن یعون ،ایلارتسا رد نیجربا موق رنه .دوش یم هدید حوضو زونه و هتشاد تمدق لاس 4000 زا شیب ³نیجربارنه دیدج راثآ قلخ هب دوخ ناکاین رنه یاه یگژیو اب ینادنمرنه یشاقن عوضوم زا بطاخم لیوأت دراوم یرایسب رد .دنزادرپ یم ریواصت اریز .تسا لکشم دنمرنه يلصا هدیا هب ندیسر و یبهذم تاداقتعا رد هشیر و هدوب توافتم تایعقاو هب تبسن هدش ریوصت عوضوم هکنیا صیخشت لاثم روطب .دنراد اهنآ

4.دیامن یم لکشم ار تسا یا هروطسا یدوجوم ای و ناسنا .دنا هدش یحارط لااب زا ای یقفا نیجربا موق یاه یشاقن زا یرایسب نامز رد هک تسا نیا دوش یم ناونع اعدا نیا یارب ًامومع هک یلیلد زارد و دنور یم نامسآ رد دیاش ییاه هاگهانپ هب تادوجوم ایور ایور ای تعیبط ياروام ملاع .دنریگ یم رارق یقفا تلاح هب و دنشک يم رب یدرم ،هس ریوصت رد .دنهد یم ناشن يقفا ریواصت اب ًلاومعم ار یمسارم یصاخشا ریوصت نییاپ رد .تسا هتفرگ رارق ندرم یوکس کرت ار وکس وا حور ،گرم زا دعب .دورب ایند زا وا ات دننک یم ارجا ار وا .دنک عورش حاورا یایند تمس هب ار دوخ ینلاوط رفس ات دنک یم یارب ات دنک یمراکش ار یگرزب یهام وا .دنک یم روبع یگرزب رام زا یلک لکش و بیکرت رد ریوصت نیا .⁵دربب دوخ هارمه رفس نیا هقوذآ زا دید ای ناسنا هاگن زا دارفا تلااح و تایئزج هئارا رد و لااب زا دید یصاخ بیکرت ،دید هیواز رد توافت نیا .دهد یم شیامن ار نییاپ تاعوضوم ینعم ای تیمها دسر یم رظن هب هک هدروآ دوجوب ار .دهد یم ناشن دنمرنه دید زا ار نوگانوگ رد تکرش یارب هک دنک یم لقن ار یمدرم ناتساد ،راهچ ریوصت ییاهزیچ یراک ندرک عورش دروم رد ات دننک یم رفس ییامهدرگ کی تسا هدش هدافتسا یشاقن نیا رد هک ییا هدامن زا کی ره .دنزومایب لکش هب نوگانوگ رصانع و اهراتفر ،رثا نیا رد .⁶دراد یصاخ ینعم هب یلک و لااب زا هاگن زا تیاکح هک دنا هدش نایب یدیرجت یاهدامن

.دراد رفس نیا ناتساد

نایدا رنه رد يقفا شوقن و لاثم ملاع -ب

لیدبت یلاثم روص هب ار اه تروص ،انعم ملاع هب هجوت نایدا رنه رد دنیآ يم رد يعیبط قوف لکش هب یعیبط روص ،اجنیا رد .تسا هدرک لاادنام .)100 ،1374 ،روپددم( دنوش نامسآ و نیمز ي هطساو ات زا لاادنام .تسا ودنه و ادوب نایدا رد هدافتسا دروم یسدنه لودج .تسا هدرکادیپ یدایز دربراک مه ادوب نییآ رد یلو تسا ودنه نید یاه هریاد و اه عبرم بیکرت لکش هب لاادنام یسدنه یوگلا ای رادومن ناشن ار ناهیک یدوهش ای نیدامن تروص هب هک تسا زکرم مه و یناحور ناهج زا یکیفارگ ریوصت کی ودنه یلاادنام .⁷دهد یم لاادنام زا هنومن کی جنپ ریوصت .تسا نآ یاه ههلا و ورملق نارازه حرط رد هدش هدافتسا یاه گنر و ازجا زا کی ره .دنهد یم ناشن ار یمیهافم هدنیامن تاقبط زا کی ره و دنراد يصاخ میهافم لاادنام نیا زئاح شهوژپ نیا هاگدید زا هچنآ یلو .تسا نهذ و نخس ،ندب نوچ .تسا حرط زا ینامسآ یریوصت لیکشت و لااب زا هاگن ،تسا تیمها بوسحم یقفا یرنه هچ رگا ،زین یناریا - یتشترز رنه رد یتاراشا مه نآ رد و هدش هدافتسا یراگن هدیکچ و دیرجت زا ،دوش یمن

اب دننک یم رفس ییامهدرگ کی رد تکرش یارب هک یمدرم ناتساد -4ریوصت .یقفا شیامن

http://www.ourpacificocean.com/australia_aboriginal_art/ ( :ذخام )index1.htm

.یدومع و یقفا یاه دید بیکرت ،گرم رفس -3 ریوصت http://www.janesoceania.com/oceaniamyths_australia/( :ذخام

)index.htm

.تسا نهذ دامن لااب هقبط هس و نخس دامن لوا هقبط ،ندب دامن فکمه هقبط ،نهذ و نخس ،ندب یلاادنام -5 ریوصت )http://kalachakranet.org/mandala_kalachakra.html ( :ذخام

ي هراگنا هب هک يرنه و هنارادم ناسنا رکفت" .دراد دوجو لثم یایند هب ينامسآ تردق ياهدامن ناگدننیرفآ يارب تخادرپ يم ناسنا يعیبط نایادخ شتسرپ ،تشترز تامیلعت ،رگید يوس زا و دنتشادن يتیباذج "دوب هدرمش دودرم ار نانآ يارب دبعم و سیدنت نتخاس و ددعتم ينید تروص ًابلاغ نامز نیا رد يناریا رنه" .)20 ،1380 ،زابکاپ(

يسانش ناسنا و يسانش ناهج ،يسانشادخ ساسا رب و دنک يم ادیپ شوگراهچ لاکشا هب هجوت لاثم روط هب .دبای يم روهظ يتشترز نایدا يسانش ناهج زا يا هولج دزاس يم ار يزکرم نآ رطق ود هک "دوش يم هتخاس نآ ساسا رب اه هدکشتآ هک تسا يتشترز و يناریا هب یقفا هاگن زا هک ییاه لاثم رد .)194 ،1385 ،ناگیاش( )6 ریوصت(

عوضوم دنچ دش هئارا یناسنا تاداقتعا و تاروصت نایب یارب ناهج و دنمرنه هک يهاگیاج هکنیا لوا .دنک یم هجوت بلج همه زا شیب ینامسآ ،لااب زا تسا نکمم دننک یم هاگن عوضوم هب نآ زا بطاخم تیهام هک نیا رگید .دشاب نیمز حطس زا و ناسنا دید زا ای و یلک و یناهج ای و لاثم ملاع ییامنزاب تیاهن رد و یراگن هدیکچ و یدیرجت رنه رد هک تسا یملاسا رنه رد یقفا شوقن یاه یگژیو زا رترب .دوش یم هدید زین رصاعم

هیلوا نردم نارود رد ییارگ یقفا و یدیرجت رنه -ج

ار يرگ عازتنا متسیب نرق زاغآ رد هک يزادرپون دنمرنه فده يرایسب رد .دوب دوهشم ملاع يیامنزاب عون ره لاطبا ،درک باختنا تسا يضایر يا هلداعم دننام یرگ عازتنا ،رصاعم نادنمرنه راثآ زا ًلاوصا متسیب نرق رد یعازتنا رنه .دشاب هدمآرد شقن تروص هب هک

و یلک میهافم اب رگ عازتنا دنمرنه و دراد یقطنم و ینلاقع تیصاخ ،نابزرم( دراد راک و رس ینوطلافا لثم یضعب هتفگ هب ای ینهذ روص تروص نودب یدیرجت راثآ نیا هک ییاجنآ زا .)256-247 ،1367 یقفا تروص هب هک تسه ناکما نیاربانب ،دنتسه یعقاو تئیه و

شزرا کی اب نوگانوگ تاهج زا عقاوم یرایسب رد و دنوش هدید دنک یم نییعت هتینردم لوصا هک هنوگنامه نردم رنه .دنوش هدناوخ ناسنا نهذ یورین و یروابدرخ و هتشاد یملع و ینلاقع ییاه هشیر .دشاب يم نآ هجوت دروم نیا رد .دوش یم هدهاشم ⁸نایردنوم راثآ زا یا هنومن 7 ریوصت رد میهافم تسا نکمم ایآ .دوش یم هدهاشم ییارگ یقفا یرصب هبنج رثا دیاش ؟دشاب هتشاد دوجو یدیرجت بیکرت نیا هئارا رد زین یرت قیمع ار ناهج و هتسیرگن یم ناهج هب لااب زا نایردنوم هک تفگ ناوتب لصا هب هجوت اب .تسا هدید مظن رد هنوگ نیا دوخ یملع هاگدید زا ندیشک دیرجت هب صوصخ رد ار یرت یلاعتم میهافم هچ يیارگ يقفا ناوت یم رثا نیا رد یدبا و یلزا قیاقح دوهش و فشک و لُثُم ملاع

؟تفای

مود یناهج گنج زا دعب یقفا یارجا و یدیرجت رنه -د

هدش هتخانش شیپ زا هک ییارگ یدومع و ییارگ یقفا توافت ار ییاه لاوس ،تسا برغ نردم زا لبق رنه رد طلسم یموهفم و هب هعسوت لباق و هدوبن صاخ یا هزوح هب دودحم هک دزیگنا یمرب لحم نیمز ،کلااپ نوسکج راثآ رد .تسا رنه یاه هصرع مامت هب هدامآ هک ییاه هدرپ ِمایپ تفایرد یارب هچ رگا .تسا یرنه راک دیلوت هدیا اب ًلاوصا راک نیا اما ،دنوش یدومع و هدرب لااب دیاب ،دندش یم داضت رد یدومع تروص هب رثا قلخ ای هیاپ هس زا هدافتسا یتنس

10"ویاف متناف لوف" دننام یرثا ساسا ⁹سارک دنیلازور رظن زا .تسا

هک هیلتآ نیمز یور و 1947 لاس رد هک( ¹¹کلااپ نوسکج زا و هدش هدیشوپ اهزیچ ریاس و راگیس هت ،اه هکس اب نآ حطس و ندرک یدومع زا سپ يتح )دوب هدش قلخ یقفا تروص هب

هسدنه هب لااب زا هاگن -6 ریوصت .نآ يلاعتم و ینید ریبعت و هدکشتآ

؟دوش یم هدید هنوگنیا ینلاقع موهفم نایردنوم تیپ رظن زا ایآ ،ارگ ملع و یدیرجت يرثا رد ییارگ یقفا یرصب هبنج هب یهاگن -7ریوصت )http://madamepickwickartblog.com/mondrianboogie-woogie-battling-into-abstraction( : یشاقن ذخام

،دوش هدید رتهب اجنآ زا دیاب هک ییاج رد ،راوید رب نآ ندادرارق .دوش یم یقلت ییارگ یدومع هب ضارتعا یعون شیامن اهنت هک ییاهزایتما .تسا یموهفم مه و یقادصم مه هک یضارتعا هب تبسن ییارگ یقفا یریگراکب یّمک یاه شزرا دنک یم بسک کلاوپ

12صقر یاهرادومن دروم رد نینچمه سارک .تسا ییارگ یدومع )صقر همانرب لکش هب( یخساپ ناونع هب 1962 رد ¹³لوهراو یدنا دوخ ثحب رد سارک .)8ریوصت( دنک یم هراشا کلاوپ ییارگ یقفا هب ناسنا کی ریوصت هک تسا یروحم یدومع روحم هک دنک یمناونع هب ندوب )تروص( مرف نودب زا سارک .دوش یم نازیوآ نآ رب درب یم مان یقفا هب یدومع روحم زا ریوصت ندناخرچ یارب يحلاس

. )Krauss,1977 ) )Smith,2008)

زا یا هدیا اب هک ،کلااپ نوسکج رثا "ویاف متناف لوف" ،9 ریوصت رد موهفم .دوش یم هدید ،تسا هدیشک مان نیمه اب ریپسکش زا یرعش قامعا رد تساه لاس هک تسا یصخش دروم رد ریپسکش رعش و سونایقا کلااپ نوسکج ًلاامتحا رثا نیا رد .تسا هدرم سونایقا هدش هراشا اهنآ هب ریپسکش رعش رد هک ار ییاهدیراورم و اه هزخ ار یرت قیمع میهافم ییارگ یقفا هاگن اب ناوت یم ایآ .تسا هدید لااب زا

؟دومن فشک رثا نیا رد

یرصب هبنج هب یهاگن -9 ریوصت زا یقفا رثا کی رد ییارگ یقفا کلاوپ رظن زا ایآ ،کلااپ نوسکج رت قیمع ای و لااب زا سونایقا

؟دوش یم هدید هنوگ نیا http://www.ibiblio. (:ذخام org/wm/paint/auth/pollock/

)/fathom-five

یقفا هاگن و زورما یدیرجت رنه -ه

و ییارگ یدومع اب داضتم یموهفم ناونع هب ییارگ یقفا هزورما حرطم ،دنا هدوب یرصب ای و یکیزیف بلغا هک ،نوگانوگ یاه لکش هب و¹⁴ناک لواپ راثآ زا يخرب هب لاجم نیا رد و طابترا نیا رد .تسا هدش ًاحیولت و یدودح ات ییارگ یقفا .دوش یم هراشا ¹⁵لاک کم ینوتنآ طخ" .دنوش یم هدید لاک کم ¹⁶)اه نشکجورپ( یاه شخپ تاذ رد تکرح نایرج رب ار هجوت 1973 رد "طورخم کی هدننک فیصوت تسرد ار هریاد کی یگتسهآ هب یتقو ،رون زا هطقن کی یمزیتونپیه یدومع روط هب رون یاه لنوت اب اضف اجنیا رد .دنک یم بلج ،دنک یم .دوش یم داجیا نیمز حطس رب یقفا و کرحتم یاه حرط و دوش یم عطق کی هب اهتنا رد ،دنک یم تکرح قاتا یعقاو یاضف رد هک یلاح رد رون یطوطخ ،لاک کم زا یرگید رثا رد .دوش یم لیدبت یقفا حطسم ریوصت عطق ار رگیدکی هک یحوطس اب رون لنوت روطنیمه و دنیآ یم دوجوب هک ،اضف رد یکیزیف ندش رو هطوغ سح اب و دنتسه یقافتا ًابیرقت ،دننک یم لاک کم هلاقم نیا ناگدنسیون رظن هب .دنک یم بلج دوخ هب ار بطاخم هجوت ناگدننک هدهاشم نآ رد هک هدروآ دوجوب یلک ییارگ یقفا زا یا هدودحم هک یریواصت و دنوش یم قرغتسم یتهج یب رد یدودحم قیاقد رد دنروآ یم دوجوب ار دنراد یرصب روآ باجعا تادوجوم هب تهابش

17يکرحتم تفایرد نینچ رد یزیچ هچ تروص نیا رد .)10 ریوصت(

هچ تیاهن رد و )Krauss,1977) )Smith,2008)؟دتفا یم هرطاخم هب

؟دوش یم بطاخم بیصن ییارگ یقفا نیا زا یزیچ

یناعم یاروام هب یکدنا ناک لواپ یاهراک رد رون زا هدافتسا هویش زا هدافتسا رد ناک .دنراد نردم یدومع راثآ هک دور یم یدودحم تشادرب .دنک یم سکعنم نییاپ هب لااب زا ار رون ،)نشکجورپ( شخپ "تهج" رد هناهاگآ شخرچ کی هنوگچ هک تسا نیا راک نیا زا سارک ،ناک یاهراک رد .دنک داجیا ار ون شلاچ ای ون روضح یعون دناوت یم دشاب هتشذگ هرجنپ زا هک رون روضح تروص ،نیمز رب شخپ شیامن کی زا رتشیب هجوت بلج یارب حرط نیا .)11 ریوصت( دهد یم ناشن ار هدرک رییغت یقفا ةبناج دنچ یدید هب یدومع ةدش هتخانش لبق زا دید

ساسا رب رثا نیا .لاک کم یارگ یقفا یاه نشکجورپ زا هنومن کی -10ریوصت .دنا هدش یحارط یکیزیف قیلعت و مهوت

http://www.artknowledgenews.com/creative-time-presents-new- ( :ذخام )york-citys-first-quadrennial-on- governors-island.html

لوهراو یدنا صقر رادومن -8 ریوصت .دراد رارق حطس رد هک تسا یرثا http://www.paintings- ( :ذخام directory.com/buy-posters.

)php?zoom=3409281

لقتنم نیمز یقفا حطس رب یدومع هرجنپ زا رون هک روطنامه .تسا هجوت هاگآدوخ لمع ،لباقم دادتما رد هن ،نییاپ هب ندرک هاگن رد .دوش یم يریگراکب رد .)Krauss,1977 ) )Smith,2008) دتفا یم قافتا رثا هب ندرک نیا .دراد دوجو زیگنارب شسرپ يا هتکن ،راکشآ تروص نیدب ییارگ یقفا لاح نیع رد و ؟دننک یم یریگیپ نردم ناسنا یایند رد ار یفده هچ راثآ زین یقفا قطنم ای و تیهام اب یریوصت ًاموزل ایآ رثا کی یقفا شیامن اب ؟دوش یم داجیا

رود قرش رد یقفا یارجا ای و حرط اب يدیرجت رنه -و

زین يقرش ياهروشک هب يعازتنا رنه مسینردم رادتقا زا سپ کرویوین رد نونکا هک ینیچ دنمرنه )1955 دلوتم( ¹⁸وگادنو .تفای هار عورش ،تفرگارف ار نیچ یتنس یشاقن هکنیا زا سپ ،دنک یم یگدنز ینیچ طخ مئلاع زا شودخم یدودح ات و فراعتمریغ یا هدافتسا هب یقفا یاه هراگنا وا راثآ زا یرایسب رد .)47-23 ،1384،تیمسا( درک رد .مینک یم هدهاشم ار ینیچ فورح طسوت هدش قلخ ریواصت زا یدومع تیهام دوخ يداع يناسر مایپ رد فورح هچ رگا راثآ نیا .)12 ریوصت( دنا هدش هئارا یقفا تروص هب یلو دنراد يعازتنا هویش زین یا هرک دنمرنه )1935 دلوتم( ¹⁹نویه گنوچاه

دروآ یم دیدپ یتنس یا هویش اب و نیچ یتنس یاه یطاطخ کمک اب ار اب راثآ نیا طابترا مغر یلع .)42-41 ،1382 ،تیمسا( )13ریوصت(

هجوت اب اهنآ ایآ ،یقرش یاهروشک رنه رد یتنس یاه شور و طخ یاه هنوگ اب رتشیب ینیب ناهج و موهفم رظن زا دوخ یقفا رهاظ هب موهفم و هفسلف اب ای دنراد بسانت یبرغ رنه رد یحطس یدیرجت ؟یقرش ینیب ناهج رد ییارگ یقفا قیمع

یقفا قطنم اب یدومع رصانع هئارا ،طخ یشاقن -ز

روش .تسا یملاسا یاهرنه نیرت مهم و نیلوا زا یسیونشوخ هنافراع و هناقشاع فصو هب ناملسم نادنمرنه ناوارف قایتشا و نیدامن ،هنوگ زمر ياهرنه هب نادنمرنه ات دش بجوم هناگی بوبحم لماکت و عادبا رد ار دوخ ناوت ة دمع شخب ،هدروآ يور يعازتنا و راک هب ،تسا يشاقن عاونا نیرت يعازتنا زا يکی هک يسیونشوخ عاونا هاگیاج یملاسا یاهرنه رد یسیونشوخ .)1388 ،دنوشر( دنتفرگ هدوب طبترم کیزیفاتم ناهج اب ندوب هنافراع نمض و هتشاد ییلااو یاضف رد یسیونشوخ قیلعتسن طخ هک دیآ يم رظن هب دنچره .تسا تاعوضوم ،طخ یشاقن راثآ رد و تسا ویتکپسرپ یاراد و یدعب هس نیع رد ،دنا هدش هئارا يقفا تروص هب هک تفای ناوت يم ار يناوارف هئارا یدومع تروص هب هک یسیونشوخ راثآ زا یرایسب لاح .دنراد یقفا قطنم و تیهام دنا هدش

يملاسا رنه رد يقفا شوقن -2

يرامعم راثآ نآ عبت هب و ناسنا ياه هتخاس تسد دنچ ره ياه درکیور اب دراد اج هک تسا يیاه تیفرظ ياراد ناریا يملاسا ،دندرگ ددجم تئارق ،هنیمز زا هتساخرب ياه هیرظن و يشهوژپ و روهظ رد اهنآ ریثأت و يملاسا ماکحا زا ثعبنم یاه هیرظن نکیل ،یملاسا( دنشاب يم رادروخرب يا هژیو تیمها زا زین اه هدیدپ زورب لوا :درک میسقت شخب ود هب ناوت یم ار یملاسا یقفا رنه .)1390 و اه هنامسآ دننام دنراد یقفا یروضح دوخ هک یراثآ زا هتسد نآ موهفم یلو یدومع یا هئارا هک یراثآ مود و )14 ریوصت( اه فک یموهفم یعازتنا یدید اب هک اه هسمش دننام :دنراد یقفا ينایب و

هدش یعازتنا یاه لکش زا هدافتسا ،نویه گنوچ اه راثآ زا هنومن کی -13ریوصت .تسا هداد یقفا تیهام رثا نیا هب

)http://hachonghyun.com/frame1.htm( :ذخام ساکعنا ساسا رب رثا نیا ،ناک یارگ یقفا یاه شخپ زا هنومن کی -11 ریوصت .دنا هدش یحارط یقفا تروص هب یدومع یریوصت

)http://front.bc.ca/exhibitions/events/3157 ( :ذخام

ینیچ طخ مئلاع زا راک نیا رد ،وگادنو رثا یطیحم رنه زا هنومن کی -12 ریوصت .تسا هدرک هدافتسا یقفا هئارا اب

http://teachartwiki.wikispaces.com/file/view/WENDAgu_e_ ( :ذخام )carteGR.jpg/65482988/WENDAgu_e_carteGR.jpg

یدومن ار دوخ رثا ناملسم دنمرنه .)16 و 15 ریواصت( دنراد یقفا نامسآ زا يا هولج ار اه فقس نیاربانب درادنپ یم لاثم ملاع زا هدننک نایب و قمع رگشیامن ،ندوب یقفا رب هولاع هک دیامن یم روصت هک تسا ترثک نیع رد تدحو حطس هنامسآ حطس .تسا تدحو تسا يبتارم نامه دامن نیا .تسا هدش لیکشت یددعتم یاه هیلا زا .درک دهاوخ رذگ اهنآ زا یلعا شرع هب جورع یارب ناسنا ایوگ هک هک تسا کلافا ملاع زا ریغص يا هخسن هنامسآ" ،نلادرا هاگدید زا و هچراپ رب هقج هتب تروص هب تخرد يعازتنا و يلیثمت شقن

همه رد يمیلسا لکش هب يعازتنا شوقن نیا تیاغ و يشاک شوقن نوچ .)1374 ،ابید( "تسا هتفای روضح ناشیا يگدنز ياهاضف نیمز و نامسآ زا یدومن ناملسم دنمرنه یارب فک و هنامسآ دنیب یم میهس شنیرفآ دنیآرف رد ار دوخ زین دروم نیا رد وا هدوب و یلاثم هک دنک یم قلخ ینیمز و نامسآ ،یدیرجت یاه هراگنا اب و .دنتسه نیامن

کی ریوصت ،رازاب یوس راهچ فقس دزی -14 ریوصت .قفا حطس رد هعسوت نایاپ یب یاهوگلا رد تکرح http://gardeshgah.tebyan.net/default. ( :ذخام )aspx?TopicID=19130 هسمش شقن ،دزی ریبک عماج دجسم یراک یشاک -15 ریوصت

.تاهج مامت زا اناوخ یلو لباق یدومع هئارا رد )http://vista.ir/?view=photo&photoid=1351( :ذخام ،رهبا رد هیناطلس دبنگ یراکرجآ -16 ریوصت

.فورح و هسدنه ،دیرجت زا هدافتسا اب یقفا شقن http://www.aftab.ir/e_card/ ( :ذخام )photo/1796

جوا هب نآ رد ققحت يجورع سوق هک يا هطقن ،تسا حور ماقم زاغآ کلم هب ور ار دوخ ریس اجنآ زا يلوزن سوق و دسر يم زا يدامن يرامعم رد فک ِيقفا دعب ای ،يضرع تحاس و دنک يم "تساپرب نآ يور ،نیهک ناهج ای ،ریغص ملاع هک تسا ينیمز رد و ینامتخاس ینف تایصوصخ زا قراف .)45-35 ،1380 ،نلادرا(

یدبنگ هچ هنامسآ هک تفگ ناوت یم هناسانشابیز ثحابم یاتسار و اه حطس و اه لکش دجاو هراومه یطورخم ای گنهآ قات هچ دشاب هچ رگا ،دنبای یم هعسوت ینایاپ یب یاهوگلا رد هک تسا ییاه حرط مامت تساه هیاپ اب لاصتا لحم هک یا هطقن رد هراومه اه حرط نیا هک تسا یوق یردق هب اه حرط نیا رد تکرح روصت اما ،دنوش یم یوگلا ای و هدش عورش تدحو زا هک ار یا هعسوت ناسنا نهذ رد کی زا یریوصت و هداد یلجت دسر یم تدحو هب هک ار ینایاپ یب .دروآ یم مهارف بطاخم یارب ار تکرح درک هراشا غاب ای طایح هب ناوت یم یقفا حوطس نیرت مهم زا يقفا تهج رب هک تسا حرط و طخ نآ زا طلست" اه ناکم نیا رد هک غاب و طایح رد یقفا تهج .)45-35 ،1380 ،نلادرا( "دنراد دیکات بآ تکرح ماظتنا هلمج زا دراد ناهنپ دوخ رد ار یا هژیو تایفیک یقفا تلااح یلجت هک ینایم ضوح اب اه یوج طابترا و اه یوج رد دنمرنه هاگدید رد غاب .تسا تهج راهچ هب بآ شخپ و تکرح رد کی زا .دوش یم طبترم لُثُم ملاع هب تهج ود زا ،یناریا ناملسم هدش هتفرگراکب لوصا رگید دید زا و تشهب زا تسا یلاثم رظنم و یشاک ،بیهذت ،شرف نوچمه یرنه رگید یاه شخب رد نآ رد نیرب تشهب زا تسا یلیثمت دوخ ،غاب .تسا هدش هدافتسا زین هچراپ دنرادن روضح غاب رد هک نامز نآ رد نایناریا" ابید باراد هتفگ هب و دنا هتخاس رگ هولج هناخ نورد رد شرف رد ار نآ يلیثمت شقن

نطاب یافص و لاثم ملاع -فلا

علطم نآ زا ساوح هلیسو هب هک ار ام فارطا یایند نوطلافا قیاقح سپ .دناد یم ریذپانف و ریذپرییغت کرحتم ییایند میوش یم رد هکلب .دشاب سوسحم یایند نیا لماش دناوت یمن لیصا و یعقاو کاردا ام هک یتاسوسحم .دراد رارق نآ زا یرت قیمع و رتلااب حطس تروص"²⁰.دنتسه لیصا قیاقح نآ زا ییاهوترپ و رهاوظ ،مینک یم و يبیغ دهاش هفشاکم و هدهاشم ناملسم دنمرنه يارب يلایخ .تسا يلاعت قح هب سنا و يهلا مظعا مسا هب روضح و برقت هطساو ،تهج نیمه هب و تسا يلجتم دنمرنه يارب بیغ ملاع زا تقیقح ]...[

رد دنمرنه .دنک يم تعیبط يدام تیصاخ زا يراع ار يملاسا رنه هب ،دیوج يم هرهب سوسحم روص زا هن يلزا يیوگلا زا نیماضم نیا "ددنویپ يم توکلم ملاع يلاثم روص هب وا يلایخ روص ایوگ هک يوحن ملاع" ناملسم دنمرنه رظن رد يلازغ هتفگ هب .)134 ،1374 ،روپددم(

هچره و بسانت لامج و نسح لصا و تسا لامج و نسح يولع و لامج ره هچ ،ملاع نآ لامج زا تسا يراگدومن ،تسا بسانتم لامج تارمث همه ،تسا سوسحم ملاع نیا رد هک بسانت و نسح يابیز تروص و نوزوم شوخ زاوآ سپ .تسا ملاع نآ نسح و هطساو ار زاجم وا سپ .ملاع نآ بیاجع زا دراد يتهابش مه بسانتم ناهج هب زگره وا ،يترابع هب ؛يقاب رهظم ار يناف و دنیب يم تقیقح .)358 ،1361 ،یسوط یلازغ( "درادن تافتلا يناف زارف زا هکلب ،رس مشچ قیرط زا هن ار ناهج ناملسم دنمرنه یشزرا وا یارب ناهج یازجا مامت و درگن یم لااب زا و لد هدید فذح ای و گنرمک یرگید اب هسیاقم رد یئزج چیه و هتشاد ناسکی ،درگن یم ادخ هب ناسنا رظنم زا تیحیسم هک یلاح رد " .دوش یمن یا یگتسبلد و قلعت ره یفان و درگن یم ناسنا هب ادخ رظنم زا ملاسا

یم نایم زا ملاع تایلجت رد رما نیا ؛تسا راگنا ناسنا ریوصت هب وللأت ای ایرد جاوما ریظن هک تسا یمسجت رنه زا شبایغ لیلد هب ،دور ،1386 ،تراهکوب( "ددرگ یم لدب یصخشریغ یشیاین هب ناگراتس دید ،ادخ رظنم رد نتفرگ رارق زا یسأت هب ناملسم دنمرنه هاگن .)140 .تسا یقفا و یدیرجت ،یلاثم ،رگن لک ،لااب زا

تدحو -ب

یراج یملاسا شوقن رد هک یگژیو نیرتراذگریثات و نیرت مهم ناملسم دنمرنه رواب نیرت یلصا رد هشیر هک تسا تدحو ،تسا یا هدامن و میهافم هب نانچ دوخ رثا قلخ رد ناملسم دنمرنه .دراد تقلخ دنیآرف رد ًازاجم ار دوخ هک دنک یم ادتقا راگدرورپ ناگدیرفآ يهلا شنیرفآ دنیآرف زا يشخب رد نلادرا هتفگ هب و دهد یم رارق وا هک دوب دهاوخ ییاه یگژیو ياراد وا رثا نیاربانب .ددرگ يم میهس مهارف وا جورع یارب یا هلیسو و هدرک دازآ یویند تاقلعت زا ار هتسویپ ار وا هک دریگ یم رارق یا هخرچ رد وا رثا و دنمرنه .دروآ یم هار همادا رد ار وا تدحو و دوش یم نومنهر تدحو هب ًاررکم و و هتفای روضح ًامامت وا رثا رد تدحو هک یلکش هب ،دنک یم تیاده يرامعم" تراهکوب هتفگ هب .دیامن یم مهارف ار نآ تسب یاپ و هنیمز نوناک نیرت يزکرم هب تسا هتسباو هک تسابیز ور نآ زا سدقم نیمز و نامسآ نتخاس کیدزن و نداد دنویپ انامه هک يرشب فیاظو درذگ يم تارثک زا ناملسم دنمرنه .)174 ،1365 ،تراهکوب( "تسا لقتنم يا هناگی يانعم و موهفم يقفا شوقن رد .دیآ لیان تدحو هب ات دوش یمن ققحم هناگی موهفم نیا .دراد تدحو هب هراشا هک دوش يم يرنه رثا اب ههجاوم رد ناسکی تصرف داجیا ينعی یبناج هاگن اب رگم .رثکتم ءازجا مامت هب یواسم نداد شزرا و

یملاسا یاهرنه یدیرجت تیهام و هسدنه -ج

ار دوخ هراومه ،راگدیرفآ هب قشع زاربا یارب ناملسم دنمرنه قرغتسم ،دنا هدوب تقلخ رهظم هک ییاه گنر و اهوگلا و اه حرط رد دوخ راثآ رد ار اه هدیدپ نیا رد ناهنپ میهافم هدومن یعس و هدومن ارگ تعیبط يرنه قیرط زا هن" نلادرا ردان هتفگ هب اما .دزاس رگ هولج نیدامن يرنه ددم هب هکلب دنک يم يرادرب هترگ تعیبط يور زا هک هنوگنامه ار حوطس و دنک يم دیلقت تعیبط يلجت ي هوحن زا هک ،نلادرا( "دشخب يم تلاصا کاخ هب شنیرفآ هک دنادرگ يم لیصا یضرع و یحطس رهاوظ و اهدومن فذح اب وا .)45-35 ،1380 .)63 ،1389 ،تجح( دزادرپ یم رثا کی راتخاس و موهفم فشک هب ،اه مرف نیرت یدیرجت اب ات هدوب شلات رد هراومه ناملسم دنمرنه هریاد زا وا .دنک نایب تسادخ یاه هدیرفآ ياروام رد هک ار یمیهافم یرازبا ناونع هب دنتسه لاکشا نیرت یقفا و نیرت هداس هک عبرم و هدافتسا نآ لک ًاعومجم و یتسه ملاع ود زا ییا هدامن قلخ یارب .تسا هدرک تیاهن یب ات قرعم و يلقعم ،يمیلسا زا معا يملاسا ياه شقن رثکا دنوادخ .دنک یمنییعت رداک و دح اهنآ يارب حارط و تسا ریثکت لباق رد ار ددعتم لیوات و ریسفت ناکما هک تسوا و تسا دودحمان لاعتم رد اه شقن و اه لکش هلاسم نیا هب هجوت اب .دزاس یم رسیم بطاخم هکلب ،دننک يمن داجیا عنام نهذ یارب و هدوب دودحمان يملاسا رنه

ار کاردا زا يددعتم ياه هیلا یکینکت فاطعنا و یعوضوم عونت یقمع تلع هب ،اه يراک يشاک رد يبآ هیلا لاثم یارب .دنزاس يم ایهم یراک یشاک رد هک نامسآ یبآ دننام ،دنک یم داجیا یبآ گنر هک تروصنیا رد .دروآ یم دوجوب ار دید روبع ناکما ،تسا هتفر راکب و يکبس سح يراک يشاک عون نیا .دیآ یم رت قیمع رظن هب یشاک رت کیدزن عوضوم هب مادم ار هدننیب و دنک يم اقلا ار ندوب فافش .دوش نومنهر نارکلا هب ات هدرک

یدنب عمج

یکی هک یهانتیلا هب هجوت دننامه يلوصا قرش رنه و گنهرف رد يناریا يشاقن .تسا ناوارف دشاب یم يقفا لصا تایصوصخ زا يقفا رظن هب ،بناوج يخرب زا يقرش تایحور تلع هب مه )روتاینیم(

نییاپ و لااب شرف هکنیا لیلدب ،هدش ماجنا فیراعت قبط .دسر يم دشاب هتشاد هک يهجو دادعت ره هسمش .تسا يقفا هنومن کی ،درادن .تسا ناسکی فرط ره زا دیشروخ هب هاگن و تسا دیشروخ دننام هتفرگ راکب يریواصت يزورما ياه شرف شقن یحارط رد هنافساتم یدومع ار اهن آ دربراک راچان هب تهج ندوب اراد لیلدب هک تسا هدش هدوبن موسرم ناریا هتشذگ رد شرف نتخیوآ .دزاس يم هتخیوآ ای دوخ يتنس هویش زا زورما ياه شرف هک دومن اعدا ناوت یم نیاربانب .دنا هدش جراخ ناریا شرف حرط رد رورم هب دعب هب راجاق و هیوفص هرود زا نیا رد .دوش يم هدید )بسا و شوگرخ دننام( يدومع تاعوضوم تسا رتهب هک دننادب ات دراد دوجو يدنمشوه ردقنآ زونه هرود راهچ زا تفارظ اب و دوش هدناوخ موهفم کی اب فرط راهچ زا شرف دیدج ياه حرط نکیل .دنا هداد يم رارق ار ریواصت لکش کی هب تهج .دنتسین صلاخ ،لوصا یریگراکب رد ،يمیدق ياه حرط هزادنا هب تیوه رب هولاع هک تسا يمهم رایسب لصا لااب زا دید و ندوب يقفا ییاهرنه رد یتح( یملاسا یاهرنه فلتخم یاه هتسر هب یشخب بیکرت و یسانش هعماج هزوح رد )یرامعم و یقیسوم ،رتات دننام راد تهج و ارگ عقاو ياه شقن زا هدافتسا .تسا هدوب رثوم زین هعماج ار راثآ نیا هباشم یاه شقن و هسمش اب طخ بیکرت ای اه شرف رد تیمها لیلدب و نیاربانب .تسا هدومن لیدبت يدومع هب يقفا تلاح زا و ظفح رد یعس ،ییارگ یقفا لصا رب دیکات اب شهوژپ نیا عوضوم ،دنوش ییاشگزمر اهدامن و لوصا نیا هک يماگنه .دراد نآ شرتسگ دیدج رنه هب يشخب تیوه يارب یملاسا یاهرنه تایاغ و میهافم .دنوش يم ظفح و فیرعت زاب ،فیرعت اب "یملاسا یقفا رنه" یاه یگژیو نیب یا هسیاقم کی لودج رد ناونع هب "برغ نردماسپ رنه" و "نردم رنه" ،"یتشترز یناریا رنه"

یشاقن" یاه یگژیو و ناریا نردم رنه رب راذگریثات یلصا لماوع شوقن یاهرایعم ساسا رب ناریا نردم رنه هدنیامن ناونع هب "طخ رد جیاتن ،هسیاقم تلوهس روظنم هب .تسا هدش ماجنا یملاسا یقفا دهد یم ناشن لودج نیا .تسا هدش هئارا هصلاخ روط هب ریز لودج تسپ رنه رد نآ زا سپ و برغ نردم رنه رد هچ رگا ندوب یقفا هک

تسا هداد صاصتخا دوخ هب ار راثآ زا یهجوت لباق مهس برغ نردم ییارگ یقفا اب نتسیرگن هویش و رواب قمع رظن زا تروص ره رد یلو تحت زین ناریا نردم رنه .تسا هدوب توافتم رایسب یملاسا رنه رد رایسب اه یگژیو رظن زا راچان هب و هتفرگ لکش برغ نردم رنه ریثات زا یکی ناونع هب طخ یشاقن رد .تسا برغ نردم رنه هب کیدزن رنه ییارگ یقفا زا یدج یاه هناشن ناریا نردم رنه هناگود بتاکم میلاعت اب یقیمع دنویپ طخ هلیسوب بتکم نیا اریز مینیب یم ار یملاسا ینتسسگان طابترا نیا عقاوم یا هراپ رد هک دراد یداه ملاک و ملاسا .دیآ یم رظن هب هب و رود ،لااب زا هاگن یملاسا رنه رد ندوب یقفا یگژیو نیرت مهم تیهام و هدش یدیرجت اه هدیدپ هک یدح ات .تسا ناهج هب یزاوم روط يیاهراتخاس و میهافم هب لیدبت و هداد تسد زا ار دوخ یروص دوبعم و قح تاذ هب تیاهن رد و هدوب یقیقح ملاع زا یلاثم هک دنوش رثکتم ِءازجا زا دحاو یریوصت ،لااب زا هاگن اب .دندرگ يم نومنهر اتکی )ویتکپسرپ نودب( یزاوم هاگن هب ناوت یم ار تلاح نیا .دیآ یم لصاح هک تسا یزیچ نآ دننام یزاوم روط هب ندرک هاگن .درک هیبشت زین روضح طاقن مامت رد رظان هک ینعم نیا هب دتفا یم قافتا یرگراگن رد ناکما هک لاح نیع رد ،یزاوم هاگن .دنک یم هاگن عوضوم هب و دراد شقن ات ددرگ یم ثعاب دزاس يم رسیم طاقن مامت رد ار رظان روضح رظان شقن ،نیاربانب .دوش هتفرگ هدیدان ،هدنهد شرافس ناونع هب ،وا

هاگن نینچمه .)17 ریوصت( دور یم نیب زا وا تیدرف ای دوش یم فذح و درگن یم تقد اب ار عوضوم نآ بناوج مامت عوضوم هب یزاوم هس و هطقن ود ،هطقن کی( يطورخم ویتکپسرپ دننامه هک تسین نینچ .دشاب وحم رگید یشخب و قیقد ریوصت زا یشخب )یا هطقن

عوضوم کی داجیا و عوضوم دنچ هب رثکتم هاگن ،عوضوم تیمها -17 ریوصت .)روتاینیم( یرگراگن رد دحاو

)1377 ،نایکروگ( :روتاینیم :ذخام

هزارت دنچ یاهوگلا ،دحاو عوضوم کی هب رثکتم هاگن ،عوضوم تیمها -18 ریوصت .لااب زا هاگن و

http://irlister.com/magpics/( :هیناطلس دبنگ رد یراک رجآ ذخام )ZBA2101B.jpg

)ناگدنراگن :اه رادومن ذخام(

.ناسنا تماق هب ،تباث دید هطقن زا هاگن ،درف تیمها -19 ریوصت http://innocent.persiangig.com/image/(:دابآ تلود غاب ریوصت ذخام

)Kerman%20Ghadim/Saeed009.jpg )ناگدنراگن :اه رادومن ذخام)

تلاح نیا رد .دراذگ یم شیامن هب ار دنمرنه یاقترا لااب زا دید زا يیارگ يدومع .دراد تکراشم نیبطاخم اب رثا فیلأت رد دنمرنه .دزادرپ يم عوضوم هب و هداتسیا نیمز رب هک تسا یناسنا هاگن ریواصت( تسا يفخم و هدیشوپ وا رب عوضوم زا يیاه تمسق ًاملسم ،يیادخ هاگن هک تسا نامسآ زا دید و ناسنا جورع رد .)19 و 18 و دوش یم رادیدپ هدش قلخ هب قلاخ هاگن و رت هتخپ ،رت هنامیکح ،رتارف یعازتنا مه شوقن اذل .ددرگ يم میهس شنیرفآ رد ناسنا قیرط نیا زا راثآ هیبش یتاهج زا هک دنتسه یدعب دنچ و تکرح لاح رد مه و دورو اب هلیسونیدب .تسا ینلاقع و ارگ ملع هاگن اب تسیبوک نادنمرنه ریزگان نامز اضف باق دنچ زا ندید قیرط زا رنه هب نامز رصنع دومن اعدا ناوت يم لصا نیا لوبق اب .دزاس یم یهتنم عازتنا هب ار نآ قیرط زا و هدش يراذگ هیاپ رود هتشذگ رد یملاسا یقفا راثآ هک هب يسح و يرطف ،يلقع تاکاردا و قیاقح دوهش و فشک هب هجوت یاهوگلا هب رجنم تلاح نیا .تسا هتشاد هراشا اتکی دوبعم شتسرپ اهوگلا نیا زا زارت ره .دنراد همادا نارک یب ات هک دوش یم یا هزارت دنچ تخاس رد هک تسا یرثکتم نیبطاخم زا یکی دید هطقن هب هتسباو یقفا رنه رد هزارت دنچ یاهوگلا رب دیکات .دنراد تکراشم رثا موهفم رد اهنآ تدحو و ملاع هب توافتم ياه هاگن نیمه زا یشان یملاسا

.تسا زارت کی .دنراد دایز ریثکت تیلباق اب یسدنه راتخاس ،يملاسا ياه شقن یاه هدیا زا و تسا راتخاس هدننک سکعنم هسدنه شوقن نیا رد ریسفت بطاخم قیرط نیا زا .تسا هدش هدافتسا یا هیامن و نیدامن رد بطاخم .دسر يم نآ راتخاس هب شقن زا و هدومن دازآ لیوأت و تلاداعم و دادعا و ابفلا فورح نانچمه ار نآ نتم زا دوخ لیوأت اه شقن عاونا ،تباث لوصا اب زین يملاسا رنه رد .دریگ يم راکب رد هکلب يیاهن لوصحم رد هن يناسکی نیاربانب ،دنریگ یم لکش رگشیامن نیبطاخم توافتم و ددعتم ياه تشادرب .تسا لوصا ياضف .تسا حیجرت ياضف قلخ ًاتجیتن و هشیدنا و هاگن رد يدازآ هک دزاس يم رسیم ار بطاخم لیوأت و ریسفت ناکما حیجرت ءلاخ زا یدازآ .دراد هارمه هب ار باختنا و يدازآ دنیاشوخ سح رپ یایند هب درورو و ملع یزاجم یایند رد کی و رفص نیبام یف و شقن و گنر عونت قیرط زا .رنه ملاع رد یراتخاس ياه هبذاج زا تشادرب رثا زا يفلتخم یاه هویش هب ناوت يم هظحل ره رد ،لکش وا نهذ تیقلاخ و هتفای یرتشیب تسارف ناسنا اضف نیا رد .دومن

. یملاسا یقفا رنه یاه یگژیو-1رادومن

هجیتن

ندوب یقفا موهفم ،هلاقم نیا رد هدش ناونع تارظن ساسا رب نآ قطنم و نطاب ینعم رد مه و رهاظ تروص رد مه ار رثا کی میهافم زا ،یملاسا یقفا رثا بیترت نیدب .درک وجتسج ناوت یم رثا لاثم ردنا لاثم و لایخردنا لایخ و هتفر رتارف نآ یروص و یسدنه و یزاوم هاگن رب دیکات و تباث دید هطقن فذح اب ناملسم دنمرنه .تسا یاه لاثم اب یقاب یراید زا یناف یریوصت تبث هب ناکم هب هتسباو ریغ یلُثُم و تقلخ رهظم هک ییاه گنر و اهوگلا و اه حرط و هدش درجم ریواصت ناهج نیا یلاثم راثآ ،ایور رد هک هنوگنامه .دزادرپ یم تسا و اج جیه رد ملاع نیا ندید ماگنه وا .دنزاس یم ار لدبتم و يناف نتشیوخ ندوب هب یتافتلا یلو دنیبب یم هک تسوا .تسه اج همه رد دوش یم ردابتم نهذ هب روط نیا یقفا راثآ رد هک تسا نینچنیا .درادن تایاغ ات ،دنرگن یم ناهج هب رود یلیخ و لااب زا بطاخم و دنمرنه هک لاثم ملاع زا یلاثم یملاسا رنه رد یقفا رثا کی .دننک تبث و کرد ار رد ار تعیبط قوف ملاع رب مکاح لوصا هک دنک یم یعس دنمرنه .تسا ینافرع میهافم و یدیرجت روص اب ات دشخب یلجت شیوخ یناف راثآ ملاع رد ناهنپ یمیهافم ،دبای تسد لایخ زا تروص نیرت کیدزن هب دجاو هراومه راثآ .نیدامن هسدنه ای ترثک نیع رد تدحو نوچ لاثم ناکما نایاپ یب یاهوگلا رد هک دنتسه ییاه گنر و اه حرط ،اه لکش

تکرح زا یریوصت و هدوب ایوپ یتسه ناهج دننامه و هتشاد هعسوت نیا هاگدید زا .دننک یم مهارف بطاخم یارب تدحو نیع رد ار عونت و »لصا« کی ناونع هب دناوت يم يملاسا ياهرنه رد ندوب يقفا شهوژپ يارب »صخاش« ناونع هب ؛يرنه رثا کی يیارچ و داجیا تلع مهف هب شنیرفآ يارب »هطباض« ناونع هب و ؛يکبس ياه ينوگرگد يبایزرا توافت يزاسراکشآ يارب »رایعم« ناونع هب و هتفر راکب يملاسا راثآ .دوش هدافتسا اهرنه ریاس و يملاسا رنه یملاسا رنه لوصا زا ،یبناج شرگن ینعم هب ،ندوب یقفا هچ رگا لوصا ریاس نوچمه نکیل تسا راثآ نیا زا یرایسب رد میمعت لباق و و هدوبن صیخشت لباق راثآ زا یخرب رد تسا نکمم یملاسا رنه .دوش عوجر ندوب یقفا قطنم و رثا ینعم هب دیاب نآ فشک یارب یسررب لباق یرامعم و رنه رد لصا کی ناونع هب اهنت هن ندوب یقفا قطنم ،یقفا هعماج هب رت عماج یهاگن اب نآ طسوت ناوت یم هکلب تسا هک دوش یم داهنشیپ همتاخ رد .تخادرپ یقفا لوصحم ای و یقفا رد یسانش یتسه قیرط زا لصا نیا یبای هشیر هب یتآ تاعلاطم رد .دومن مادقا فلتخم نایدا

تسا یدیرجت تیهام دولوم هسدنه .دهد یم قوس یهانتیلا هب ار رظان ترثک اب هک دوش یم یا هزارت دنچ یاهوگلا داجیا هب رجنم و ردنا لایخ یملاسا رنه رد ندوب یقفا .دنا هدش داجیا رثکتم دید ای هطساو و دوبعم هفشاکم و هدهاشم ،لااب زا هاگن هجیتن و لایخ ،دیرجت اب نآ دحوم و یلثم تیهام هک تسوا هب سنا و برقت نآ یموهفم فادها و هدش ریذپ ناکما هزارت دنچ یاهوگلا و هسدنه و یهتنم یب تمس هب تکرح ،نیمز و نامسآ دنویپ و تدحو یلجت .)1 رادومن( تسا ییانشور هب ندیسر ییارگ یقفا هک دراد دیکات مهم نیا رب رضاح شهوژپ دنچ ره یقفا يدنب بیکرت و دوش هتسناد یملاسا رنه لوصا زا دناوت یم نادب نیا نکیل ،دوش یم هدید ناوارف يملاسا رنه نیناوق رد زین هب .دشابن یملاسا ًامازلا یدومع رهاظ هب رثا کی هک تسین ینعم

لباق راثآ یرایسب رد زین یملاسارنه لوصا ریاس بیترت نیمه رتمک ور نیا زا .تسا ییاسانش لباقریغ یرایسب رد و ییاسانش لباق دحاو رثا کی رد لوصا یمامت هک دیآ یم دوجوب تیعقوم نیا یدومع رهاظ هب رثا ره رگید فرط زا .دنشاب ییاسانشو فشک هدرک یوریپ یقفا قطنم زا دناوت یم نطاب رد و تسین یدومع ًامازلا هدناوخ یقفا راثآ هیلک هک دیامن تابثا ات تسین نآ رب هلاقم نیا .دشاب لصا نیا ندوب هدرتسگ رب دیکات .دنتسه یملاسا ًاترورض هدش نوگانوگ یاه ینیب ناهج و اه ناکم و اه نامز رد نآ یریگراکب و رتارف یرنه موهفم دح زا هصخشم نیا دوش یم ببس هک تسا .دوش کیدزن یملع لصا هب و هتفر

عبانم تسرهف

،خرهاش دیمح همجرت ،تدحو سح ،)1380( رایتخب هللا و ردان ،نلادرا .نارهت ،کاخ رشن ،يرنه تیریدم و از نورد هعسوت ،)1383( اضرملاغ دیس ،یملاسا

.ناریا يملاسا يروهمج رنه ناتسگنهرف يرنه تیریدم يشیدنا مه http://www.زوین ملق ،از نورد هعسوت ،)1388( اضرملاغ دیس ،یملاسا رنه ناتسگنهرف ،لوا هحفص ، aspx.5698-ghalamnews.ir/news رد یبرجت مولع یاه شور و قیقحت شور یاه سلاک .يملاسا يروهمج یرتکد هرود ،)1389( اضرملاغ دیس ،یملاسا ،اضف یحارط و دقن دنیآرف و یرامعم هدکشناد و نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ،یرامعم .تاقیقحت و مولع دحاو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،یزاسرهش نیودت و لوصا يئاسانش يوس هب يماگ ،)1390( اضرملاغ دیس ،یملاسا یاهرهش نارمع تکرش ،ناریا يملاسا يرامعم هعسوت و ظفح طباوض .یزاسرهش و هار ترازو ،دیدج

اضریلع همجرت ،دیدج رنه و ندش یناهج ،)1382( یسول دراودا ،تیمسا .نارهت ،رظن رشن تاراشتنا ،رذآ عیمس ،شورس تاراشتنا ،نایب و نابز ،یملاسا رنه ،)1365( سوتیت ،تراهکوب

.نارهت ریما نیودت و همجرت ،یملاسا رنه ینابم ،)1386( سوتیت ،تراهکوب

.نارهت ،تقیقح تاراشتنا ،لوا پاچ ،یرصن نیرز تاراشتنا ،زورما ات زابرید زا ناریا یشاقن ،)1380( نیئور ،زابکاپ

.نارهت ،نیمیس و .نارهت ،نارهت هاگشناد تاراشتنا ،یرامعم قشم ،)1389( یسیع ،تجح نیلوا تلااقم هعومجم ،يناریا غاب ،)1374( یراصنا یبتجم و باراد ،ابید .مود دلج ،ناریا يزاسرهش و يرامعم خیرات هرگنک هاگیاپ رد ،قشم ناشاقن و شقن ناقاشم لباقت ،)1388( لیعامسا ،دنوشر

http://khoshnevisi.net/comment. ناریا ناسیونشوخ یناسر علاطا 37.php?comment.news ،ریبکریما تاراشتنا ،يلزا هرطاخ و ينهذ ياهتب ،)1355( شویراد ،ناگیاش

.نارهت همدقم اب ،تداعس یایمیک ،)1361( دمحم ماما دماحوبا ،یسوط یلازغ

.نارهت ،نیرز تاراشتنا ،یسابع دمحم روتاینیم نرق تفه ،لایخ ياه غاب ،)1377 (رکیس .پ .ژ و .م .ا ،نایکروگ

.نازرف زور شهوژپ و رشن ،نابزرم زیورپ همجرت ،ناریا شزومآ و تاراشتنا نامزاس ،رنه خیرات هصلاخ ،)1367( زیورپ ،نابزرم

.نارهت ،یملاسا بلاقنا تاراشتنا ،یملاسا رنه رد یونعم تمکح تایلجت ،)1374( دمحم ،روپ ددم

.نارهت ،ریبکریما Bois, Yve-Alain and Rosalind Krauss )Translator))1997), Formless: A User’s Guide, Zone Books, New York.

Smith, Dan )2008), “Dan Smith suggests a new reading of Rosalind Krauss”, in Art Monthly, April, can be found in:

http://www.britannica.com/bps/additionalcon- tent/18/31626505/HORIZONTALITY & http://www.thefreeli- brary.com/Horizontality%3A+Dan+Smith+suggests+a+new +reading+of+Rosalind+Krauss.-a0177830162.

http://www.ourpacificocean.com/australia_aboriginal_art/

index1.htm.

http://www.janesoceania.com/oceaniamyths_australia/

index.htm.

http://en.wikipedia.org/wiki/Mandala.

http://www.daneshema.com/module-pagesetter-viewpub- tid-1-pid-1807.html.

اه تشون یپ

1 Unity.

2 Uniformity.

3 Aboriginal art.

4 http://www.ourpacificocean.com/australia_aboriginal_

art/index1.htm.

5 http://www.janesoceania.com/oceaniamyths_australia/

index.htm.

6 http://www.ourpacificocean.com/australia_aboriginal_

art/index1.htm.

7 http:// en.wikipedia.org/wiki/Mandala

8 Piet Mondrian )March 7, 1872 – February 1, 1944).

9 Rosalind Epstein Krauss )born 1941): نیسیروئت و دقتنم کرویوین رد ایبملک هاگشناد داتسا ،ییاکیرمآ

10 Full Fathom Five.

11 Paul Jackson Pollock)January 28, 1912 – August 11, 1956).

12 Dance Diagrams.

13 Andrew Warhola )August 6, 1928 – February 22, 1987).

14 Paul Chan )Born in 1973 in Hong Kong).

15 Anthony McCall )1946) و ناتسلگنا دلوتم دراگناوآ دنمرنه امنیس و نشکجورپ رنه رد صصختم .

16 Projection.

17 Dromatic.

18 Wenda Gu)born 1955, Shanghai).

19 Ha,Chong Hyun.

20 http://www.daneshema.com/module-pagesetter-view- pub-tid-1-pid-1807.html.