يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ ﻢﻜﻳ و - ) ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ 40
( - هرﺎﻤﺷ مرﺎﻬﭼ - نﺎﺘﺴﻣز 1389
:ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ 20
/ 3 / 89 :شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
25 / 8 / 89
ﺺﺻ 18 - 1
:لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ* 09121121532
Email: [email protected]
ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﮔﮋﻳو
ﺎﻫ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻴﻠﻏﺎﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي
و نز) (دﺮﻣ
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و
ﻲﺒﻳﺮﺟراﺰﻫ ﺮﻔﻌﺟ ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد،
*
ﻲﻤﻴﻫاﺮﺑا ﻢﻳﺮﻣ ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد،
هﺪﻴﻜﭼ ﺑار ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻄ
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ نادﺮـﻣ و نﺎـﻧز ﻦﻴﺑ نآ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي
.ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻬﺸﻣ بﺎﻴﻣﺎﻛ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﻠﻏﺎﺷ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗو تﺎﻋﻼﻃا يروآ ﻊﻤﺟ زا ﺲﭘ . نﺎـﻴﻣ زا ﺎـﻫ
ﻦﻴـﺑ .دﻮـﺑ ترﻮـﺻ ﻦﻳﺪـﺑ ﻲﻠـﺻا تﺎﻴـﺿﺮﻓ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪﻴﺿﺮﻓ هدزاود ،ﻪﻴﺿﺮﻓ هدﺰﻴﺳ و
ﻲـﮔﮋﻳ ﺎـﻫ ﻦﻴﻠﻏﺎـﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ي
نﻮﺳﺮﻴﭘ راﺪﻘﻣ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿرو 578
/ 0 ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻴﺑ يﻮﻗ ًﺎﺘﺒﺴﻧ رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻪﻴﺿﺮﻓ ياﺮﺑ نﻮﺳﺮﻴﭘ راﺪﻘﻣ ،ﺪﻫد
مود 592 / 0 ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و نﺎﻧز ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﮔﮋﻳو يﻮﻗ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻪﻄﺑارو دﻮﺑ ﻪـﻄﺑار ﻪﻴـﺿﺮﻓ ياﺮﺑ نﻮﺳﺮﻴﭘ راﺪﻘﻣو ﺪﻫد
ﮋﻳو ﻲﮔ ﺎﻫ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي نادﺮﻣ رد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
601 / 0 و ﻦﻴﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ترﻮﺻ ﻦﻳﺪﺑ توﺎﻔﺗ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ يﻮﻗ ﻪﻄﺑار
زﺎﻴﻧ ،ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ،ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ ،ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا هﺪﻨﻳآو لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻪﺑ
و نﺎﻧز رد يﺮﮕﻧ دﻮـﺒﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ نادﺮﻣ
رد اﺮﮔ ،يروآﻮﻧ ،ﺖﻴﻗﻼﺧ ﻦﻴﺑ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ ﻦﻳا نادﺮﻣ و هدﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﻦﻴﺑ يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر و يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﻓر ﻪﺑ ﺶﻳ
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ دﻮـﺟو ﺲﻨـﺟ ود ﻦﻴـﺑ يرادﺎـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﺘﺸﻴﺑ ار ﻪﺘـﺷاد
و نادﺮـﻣ
ﻳﺎﺿر ﺮﻈﻧ زا و ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ .ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺲﻨﺟ ود ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖ
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ،ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ :
نارﺎﺘﺳﺮﭘ ،ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫ
2
يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
، ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ
، ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
ﻪﻣﺪﻘﻣ يﺮـﺸﺑ ﻊـﻣاﻮﺟ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ و ﻢﻬﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
نﺎﺴﻧا ﺖﻴﻗﻼﺧ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻌﺒﻨﻣ ،ﺖﺳا
ﻲـﻣ ﺮـﺑ ﺎﻫ زا .ددﺮـﮔ
و نازرا ﻮـﺳ ﻚﻳ
نﺎـﻳﺎﭘ و ﺪﻨﻤـﺷزرا رﺎﻴـﺴﺑ ﺮـﮕﻳد يﻮـﺳ زا
،يﺮـﺒﻛا) ﺖـﺳا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ 1386
: 16 ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪـﺳ ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ.(
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻲﻠﺻا ،ﺪﻫد
1 - رﺎﻛو ﺐﺴﻛ دﺎﺠﻳا 2
- رد يروآﻮﻧ
تﺎﻣﺪﺧو ﺖﻌﻨﺻو رازﺎﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ،ﺪﻨﻳآﺮﻓ ،لﻮﺼﺤﻣ 3
- لﺎﻐﺘﺷا
،يﺮـــﺒﻛا ) ﻲـــﻠﻣ ﻪﻌـــﺳﻮﺗو ﺪـــﺷر ،ﻲـــﻳاز 1386
: 19 زا .(
هﺪﺷ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻒﻳرﺎﻌﺗ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ مﻮـﻠﻋ ناﺪﻨﻤـﺸﻧاد ،ﺖﺳا
ﻢــﻠﻋ ناﺪﻨﻤــﺸﻧاد و نﺎﻧاددﺎــﺼﺘﻗا ،نﺎــﺳﺎﻨﺸﻧاور ،ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ،ﺪـﻧراد نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﻚﻳ ﺮﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻣ نﺎﻧآ ﺮﺜﻛا رد ﻪﭽﻧآ ﺎﻣا ﺖـﺳا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ناﻮﺗ
ﺐـﻳﺮﺨﺗ ﺎـﺑو هدﻮـﺑ يدﺎـﺼﺘﻗا ﻪﻌـﺳﻮﺗ رﻮﺤﻣ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟو ﻲﻠﺒﻗ ﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧو ﻦﻬﻛ يﺎﻬﺷور نآ
هﻮﻴـﺷ ﺎﺑ ﺎﻫ -
ﻲـﻣ تﺎـﻴﺣو ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻳﻮﻧو ﺪﻣآرﺎﻛ يﺎﻫ -
،ﺎـﻴﻛ يﺪﻴﻌﺳ) ﺪﻨﺸﺨﺑ 1386
: 20 رد (
ﻲـﻣ ﻊـﻗاو ﺖـﻔﮔ ناﻮـﺗ
ﻂــﺳﻮﺗ ﻲﮔﺪــﻧز هﻮﻴــﺷ ﻚــﻳ ناﻮــﻨﻌﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ ﻪــﻜﻴﻧﺎﻣز رﺎﻴـﺴﺑ ﻪـﻌﻣﺎﺟ نآ ،دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ داﺮﻓا ﺖﻳﺮﺜﻛا ﻲــﻣ ﻪﻌــﺳﻮﺗ ﻊﻳﺮــﺳ ،ﺎــﻴﻛ يﺪﻴﻌــﺳ) ﺪــﺑﺎﻳ
1386 : 44 داﺮــﻓا .(
ﺎﻛ ﻪﺼﺨﺸﻣ ﻦﻳﺮﻓآر هﮋﻳو يﺎﻫ
،ﻪـﻠﻤﺟ زا ﺪﻧراد يا ،ﺖـﻴﻗﻼﺧ
هﺪﻨﻳآ ،لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،مﺎﻬﺑا ﻞﻤﺤﺗ ،يروآﻮﻧ لﺮﺘﻨﻛ ،يﺮﮕﻧ
ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ ،ﺖـﺒﺜﻣ شﺮـﮕﻧ ،يدﺎـﺼﺘﻗا هﺎﻓر ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ،ﻲﻧورد دﺎﻤﺘﻋا ،ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻪﺑ
زا نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد يروآﻮﻧ و يروآﻮﻧ و ﺲﻔﻧ
ﻲــﻣ رﺎﻤــﺸﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ ﺪــﻨﻳآﺮﻓ رد يﺪــﻴﻠﻛ لﺎــﻤﻋا ﺪــﻳآ
ﻮﻛ) ،رﺎﻜﻤﻫ و ﻮﻜﺗرا 1383
: 158 حﺮـﻄﻣ ﻪـﺘﻜﻧ ﻦـﻳا ﻪﺘﺒﻟا .(
رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ خﺮـﻧ ﺮـﺑ ﺮﺛﻮـﻣ يﺎـﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ تاﺮﺛا ﻪﻛ ﺖﺳا
ﻲـﻤﻧ ﺺﺨـﺸﻣ ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ ﻲﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻪـﻜﻠﺑ دﻮـﺷ
شزرا شﺮﮕﻧ ،ﺎﻫ دﺎـﺼﺘﻗا ،ﻲﺘﻣﻮـﻜﺣ ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ،يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ،ﺎﻫ
ﻚـﻳ ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ،ﺪـﻧراﺬﮔ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يور ﻪﻛ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﻻﻮـﻃ ﻲﻧﺎـﻣز هرود ) ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲﻧ
Gartner. et al.1997 :19
(
ﻪـﻨﻳدﺎﻬﻧ رﺎـﻈﺘﻧا هﺎـﺗﻮﻛ ﻲﻧﺎﻣز هرود ﻚﻳ رد ﻲﺘﺴﻳﺎﺒﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺷاد ار ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺚﺣﺎﺒﻣ نﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣو يدﺮﻓ ﺢﻄﺳ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺚـﺤﺑ هزوﺮـﻣا ،ﻲﺘﻨـﺳ يﺎﻬﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧ ﺖﻠﻌﺑ ﺎﻣا دﻮﺑ
،ﻲـﻤﻴﻘﻣ) ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﺎﻬﻧﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ 1382
: 76 .(
نﺎﻣزﺎﺳ ﺲﭘ ﺎـﺑ ﻲﻧﺎـﻨﻛرﺎﻛ دﻮﺟو ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ دﻮﺧ يﺎﻘﺑ ياﺮﺑ ﺎﻫ
رد نﺎﻧز داﺪﻌﺗ ﺪﺷر ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻻﺎﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ﻪﻗﺮﺟ رﺎﻛو ﺐﺴﻛ توﺎﻔﺗ ﺚﺤﺑ رد ار يا
نادﺮـﻣو نﺎﻧز يﺎﻫ
هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا
ﺪـﻨﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻢـﻫ ﺎﺑ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﺎﻳآ ﻪﻜﻨﻳا و ﺖﺳا
Aldrich. et al.1997 :26 ) (
رﺎــﻨﻛ رد ﻪــﻴﺣور ﻪﻠﺌــﺴﻣ
توﺎﻔﺗ و نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻦـﻳا رد نادﺮـﻣو نﺎﻧز يﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ هزوﺮﻣا ،ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻪﻠﺌﺴﻣ ،ﻪﻨﻴﻣز ﺎـﻫ
هﺮﻬﺑ ﻪﺟرد ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ ياﺮﺑ ﻲـﺼﺼﺨﺗ ناﻮـﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ،يرو
هدروآ يور ﻲﻧﺎــﺴﻧا ﻊﺑﺎــﻨﻣ ﻲﮕﺘــﺴﺒﻟد و ﺖﻳﺎــﺿر و ﺪــﻧا
و.
يﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧ سﺎﺴﺣا نﺎﻤﻫ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻪـﻛ ﺖﺳا
دﺮـﻓ زا
ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ زا ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻳا دراد دﻮﺧ ﻞﻐﺷ ﻲﻣ ﺮـﻴﻈﻧ يرﺎﻤـﺸﻴﺑ تاﺮـﺛا نآ دﻮـﺒﻧ ﺮـﮕﻳد فﺮـﻃ زا ،دﻮـﺷ
ﺖﺒﻴﻏ ﺖﻳﺎﻜـﺷ ،ﻲﻠﻐـﺷ ﺪﻬﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ،زﺎﺠﻣ ﺮﻴﻏو زﺎﺠﻣ يﺎﻫ
....و سردوز ﻲﮕﺘـﺸﻧزﺎﺑ ،بﺎـﺼﺘﻋاو
ﻲـﻣ يﺎـﺟ ﺮـﺑ دراﺬـﮔ
غوﺮﻓ) ،هداز 1383 : 156 .(
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ﻠﻏﺎﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻴ (دﺮﻣو نز) ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و
3
ﻤﻴﺑ ﻂﻴـﺤﻣ رد ﺮـﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺘـﺳرﺎ
دوﺪﺣو مﺎﺠﻧا 60
نارﺎـﻴﻬﺑو نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ار نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺪﺻرد
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻦﻴﻨﭼ نارﺎﺘﺳﺮﭘ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ صﻮﺼﺧرد ﺪﻨﻫد
ﻪﺘـﺳد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻣآ تﺎﻣﺪـﺧ زا يا
زا يﺮﮕـﺸﻴﭘ و ﻲﺘﻣﻼـﺳ ﻊﻴﻓﺮﺗ يور نآ هﺪﻤﻋ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻪﻛ ار ﻲــﻣ مﺎــﺠﻧا ﺖــﺳﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑو تﺎﻓدﺎــﺼﺗ ﺎــﻬﻧآ ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ .ﺪــﻨﻫد
تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﻲـﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣو يزﺎﺳﻮﻧ ار ﻲﻳﺎﻫ
ﻪـﻛ ﺪـﻨﻨﻛ
ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﺖــﻳﺎﻤﺣ ﻪــﺒﻨﺟ هروﺎــﺸﻣ و هﮋــﻳو ﻲــﻜﻴﻨﻴﻠﻛ يﺎــﻫ
رد ار ﻲﺗﺎﻣﺪــﺧ ﻪــﻛ ﺪﻨﺘــﺴﻫ يداﺮــﻓا ﺎــﻬﻧآ ،ﺪــﻧراد ﺖﻳﺮﻳﺪــﻣ
ﻲــﻣ ﻮﺠﺘــﺴﺟ ﺖﻣﻼــﺳ ﻊــﻴﻓﺮﺗ ﺖــﻬﺟ ﺪــﻨﻨﻛ
Marteau,
2004:31) .(
يﺰـﻴﭼ ،نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻢﺘـﺴﻴﺑ نﺮﻗ ﻞﻳاوا رد
دوﺪﺣ 60 ﻧﺎﻛ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ) ﺪﺻرد رد ار يرﺎﺘﺳﺮﭘ رﺎﻛ (ادﺎ
ترﻮﺼﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ و ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻂﻴﺤﻣ زا جرﺎﺧ ﺎـﻣا ،ﺪـﻧدﺮﻛ دﺎـﺠﻳا ار ﺪـﻳﺪﺟ تﺎﻣﺪﺧ ﺎﺑ لﺰﻨﻣ رد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪـﺑ لﺰـﻨﻣ زا يرﺎﺘـﺳﺮﭘ تﺎﻣﺪـﺧ مود ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ ناﻮــﻨﻌﺑ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ ﺮﺘــﺸﻴﺑ و دﺮــﻛ نﺎــﻜﻣ ﻞــﻘﻧ نﺎﺘــﺳرﺎﻤﻴﺑ نﺎﻣزﺎــﺳ ناﺪــﻨﻣرﺎﻛ ﺪــﻧﺪﻣآرد ﻲﻧﺎــﻣرد يﺎــﻫ
Deplama, )
2003:157
.(
ﻖﻴﻘﺤﺗ فﺪﻫ
ﻦﻴـــﺑ ﻪـــﻄﺑار ﻲـــﺳرﺮﺑ ﻖـــﻴﻘﺤﺗ ﻦـــﻳا ﻲﻠـــﺻا فﺪـــﻫ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ ﻪـﻴﺣور ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي
ﺶﺨﺑ ﻦﻴﻠﻏﺎﺷ نﺎﻴﻣ رد ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎـﻫ
ﻲﻧﺎﻣرد .ﺖﺳ
ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺎﻴﺑ
نﺎﻣزﺎــﺳ و مﺎــﻬﺑا ﺮــﭘ و ﺎــﻳﻮﭘ ﻲــﻄﻴﺤﻣ رد زوﺮــﻣا يﺎــﻫ
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ لﻮﺤﺘﻣ زا ﻲـﻜﻳ و ﺪﻨﻨﻛ
ﻦﻳﺮﺗزرﺎـﺑ ﻲـﮔﮋﻳو
ﺎـﻫ ي
و ﺖـﺳا مواﺪـﻣ و فﺮﮕـﺷ تﻻﻮﺤﺗو تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻳﺪﺟ ﺮﺼﻋ ار ﻲﺘﻣوﺎـﻘﻣ عﻮـﻧ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﺣ ﻪﺑ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا تﺮﺜﻛ هرﺎـﭼ نآ ياﺮﺑ و هﺪﻴﺑﻮﻛ ﻢﻫ رد ﻂﻳاﺮـﺷ ﺎـﺑ قﺎـﺒﻄﻧا ﺰـﺟ يا
،رﺎـــﻜﻤﻫو مﺪـــﻘﻣ هداﺰﻳدﺎـــﻫ) ﺖـــﺴﻴﻧ دﻮـــﺟﻮﻣ 1384:14
(
نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ﺖـﺑﺎﻗر ﻪـﺻﺮﻋ رد ءﺎـﻘﺑ ياﺮـﺑ ﺎـﻫ
هار ﻦـﻳا رد دﻮـﺟﻮﻣ تﻼﻜـﺸﻣ ﻲﺳرﺮﺑ و لﻮﺤﺗو ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻨﻴﻣز ﻪـﺸﻳﺪﻧا ﻚـﻳ ﻪﻜﻨﻳا ﻞﻴﻟﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻣ دﻮﺟﻮﺑ ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نورد و يدﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻣ دروآ دﺎـﺠﻳا ﺎـﺑ و هداد ﺶﻳاﺰـﻓا ار نﺎﻣزﺎـﺳ شزرا ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻲـﻣ ﻖﻳﻮـﺸﺗ ار ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻚﻳ ﺳﺎﭘ ﺪﻨﻛ
ﺮـﻴﻣا) ﺪـﺷﺎﺑ رازﺎـﺑ ﻪﺑ ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ و ﺮﺘﻬﺑ يﻮﮕﺨ يﺮـﻴﺒﻛ
: رﺎﻜﻤﻫو 1386
مﺎـﺠﻧا ﺚـﻋﺎﺑ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ﻲـﻓﺮﻃ زا .(
ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ دﻮـﺧ ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪﺷ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﻒﻳﺎﻇو ﺮﺘﻬﺑ
ﻲـﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻳارﺎـﻛ ﺶﻳاﺰﻓا زوﺮـﺑ ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﺮـﮕﻳد زا. دﻮـﺷ
زا ﻲـﻜﻳ لﺎـﺣ ﺮـﻫ ﻪـﺑ ﺖـﺳا نﺎﻧز ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺎﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺺﺧﺎﺷ
ﻮﺗ ياﺮـﺑ ﻢـﻬﻣ يﺎـﻫ عﻮـﻧ و نﺎـﻧز ،رﻮـﺸﻛ ﺮـﻫ ﻪﻌـﺳ
ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ًﺎﻓﺮﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ اﺮﻳز ﺖﺳا نﺎﻧآ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎﻧ ﺺﻟﺎﺧ رد ﺢﻄﺳ و ﻲﻠﻣ
ﻲـﻤﻧ هﺪﻴﺠﻨـﺳ ﺪـﻣآ ﻞﻣﺎـﺷ و دﻮـﺷ
ﻲـﻣ ﺰـﻴﻧ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا غﻮﻠﺑ زا ﻲـﻤﻴﻧ ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ددﺮـﮔ
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ نﺎﻧز ار نﺎﻬﺟ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻒـﻳدر رد نﺎـﻧز و ﺪـﻨﻫد
و زا زﻮـﻨﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﻳﺎﺧذ ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا نﺎـﺷدﻮﺟ
ﻢﻫاﺮــﻓ ﺮــﺿﺎﺣ ﺮــﺼﻋ رد ﺖــﺳا هﺪــﻣﺎﻴﻧ ﻞــﻤﻌﺑ ﻪــﻨﻴﻬﺑ ندﺮــﻛ
4
يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
، ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ
، ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
ﻪﻨﻴﻣز
هﺮـﻬﺑ و نﺎـﻧز ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ياﺮـﺑ هزﺎﺗ يﺎﻫ يﺮـﻴﮔ
يﺪﺟ نآ ﺖﻴﻗﻼﺧو عاﺪﺑا ،ﺮﻜﻔﺗ ترﺪﻗ زا ﺮﺗ ﺮـﺳ رد ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻞﺼﻓ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
راﺮﻗ ﻦﻳﻮﻧ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ دﺮـﻴﮔ
ﻲﻣ نآ ﻲﺳرﺮﺑ و نﺎﻧز ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻟﻮﻘﻣ دراﻮﻣ ﺗ
يﺮـﻣا ﺪـﻧاﻮ
،ﻲﺒﻳﺮﺟ راﺰﻫ) ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻣآرﺎﻛ و ﺮﺛﻮﻣ 1387
: 213 .(
ﻲـﻣ دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ﻲﻠﺒﻗ كراﺪﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻨﻛ
ﺮـﻈﻧ زا ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﻲـﮔﮋﻳو
ﺎـﻫ و ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ ي
ﻦـﻳا رد تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺪـﺷر ﺎﺑ ﺎﻣا ،ﺪﻧراد ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻢﻬﺳ ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻨﻴﻣز يﺪـﻴﻠﻛ دﺎﻌﺑا ﻲﺧﺮﺑ زا نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻣ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﺪﻨﺗوﺎﻔﺘ ﺖﻓﺎﻴﻫر نﺎﻧز ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
يﺎﻫ
) ﺪـﻧﺮﻴﮕﺑ ﺶﻴـﭘ رد نادﺮـﻣ زا ار ﻲﺗوﺎـﻔﺘﻣ
Aldrich, et al
1997: 11
(.
توﺎــﻔﺗ صﻮــﺼﺧ رد ﺖــﺳا مزﻻ ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ
و تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ و نﺎﻧز تﺎﻴﺣور
مﺎﺠﻧا مزﻻ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ نادﺮﻣ
.دﺮﻴﮔ
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﺮﻴﺧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻳد ﻪﺘﻜﻧ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
اﻮﺟ داﺮﻓا و ن
عوﺮـﺷ ياﺮـﺑ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻦﺘﺷاﺪﻧ نﻮﭼ ﻲﻠﻳﻻﺪﺑ ﺮﻴﭘ
و ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
و ﻲﻟﺎـﺴﻨﻬﻛ ﻞﻴﻟﺪـﺑ ﺮـﻴﭘ داﺮـﻓا ﻞـﻴﻠﺤﺗ
ﻪــﺑ ﻞــﻳﺎﻤﺗ ﺮﺘــﺸﻴﺑ ﺪــﻳﺪﺟ رﺎــﻛ عوﺮــﺷ ياﺮــﺑ مزﻻ يوﺮــﻴﻧ و ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ يﺎـﻬﺘﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﻛﺮـﺷ
) ﺪـﻧراد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
Parker, 2009: 18
.(
ناﻮـﺟ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
و ناﺮﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ندﻮﺑ ﻓ
و ﺐﺴﻛ عوﺮﺷ ياﺮﺑ مزﻻ ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﺪﻘ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ ﻪﻠﺌــﺴﻣ ﻪــﺑ ﺮﺘــﺸﻴﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﻪــﺑ زﺎــﻴﻧ ،ﻞﻘﺘــﺴﻣ رﺎــﻛ ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .دﻮﺷ
ﺶــﺨﺑ ﻲﻳارﺎــﻛ ﻦــﻳا نﺎــﻨﻛرﺎﻛ تﻼﻜــﺸﻣ و ﻲﻧﺎــﻣرد يﺎــﻫ
ﺶﺨﺑ ﺖﺨﺳ ﻂﻳاﺮﺷ و ﺎﻫ
ﺮـﻫ ﺖﺧﺎﻨـﺷ ،يرﺎﻛ و ﺮـﺘﻘﻴﻗد ﻪـﭼ
ﻲﺘﺳﺎﻛ ﻊﻓر و ﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻦﻳا ﺮﺘﻬﺑ ﻮﻣ يﺎﻫ
نﺎﻳﺎـﺷ ﻚـﻤﻛ ،دﻮـﺟ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻣرد ﺶﺨﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ
ﺚـﺤﺑ ،ﻪـﻜﻨﻳا و ﺪﻨﻛ
ﺶﺨﺑ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ نﺮـﻗ ﻞﻳاوا زا يرﺎﺘﺳﺮﭘ و ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺮﺘﻤﻛ ناﺮﻳا رد و هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻦﻳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ عﻮﺿﻮﻣ رد ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺎﺘـﺳار ﻦـﻳا رد .ﺖـﺳا
ﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﻨﻴﻣز ﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ناﺰﻴﻣ ﻲ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ نﺎ
ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ﺎـﺑ نآ ﻪـﻄﺑار و يرﺎﺘـﺳﺮﭘ ﺶﺨﺑ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ مزﻻ .ﺪﺳر
عﻮﺿﻮﻣ تﺎﻴﺑدا ﺮﺑ يروﺮﻣ
صﻮـﺼﺧ رد دﺪـﻌﺘﻣ ﻒﻳرﺎـﻌﺗ نﺎـﻴﻣ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد رﻮﺗرآ ،چا ،لﻮﻛ ﻢﻋز ﻪﺑ زﻮﻨﻫ ﻪﻛ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﺑ1
هﺪﻴـــﺳﺮﻧ يﺮـــﺴﻜﻳ ﻪـــﻛ ﺖـــﺳا يدﺮـــﻓ ،ﻦﻳﺮﻓآرﺎـــﻛ ،ﺪـــﻧا
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ دراد ﻲﻳ ﻪﻛ دﺪﻌﺘﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ نﺎﻴﻣ زا و ﻲﮔﮋﻳو
ﺎﻫ ار ﻲﻳ
ﺪﻧا هدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ 10
ﺮـﺜﻛا رد ﻪـﻛ ﻲﮔﮋﻳو
ﺮـﻈﻧ رد ،ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ دﺮـﻓ ﻲـﮔﮋﻳو ناﻮـﻨﻌﺑ دﻮﺑ دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ
) ﻦﻳﻮﻠـﺳ و ﻦﻳﻮﻛ :ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ حﺮﺷ ﻦﻳﺪﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ
1991 - 1981 ﻚــﺴﻳر و يروآﻮــﻧ ،يرﺎــﻛﺮﭘ ﻲــﮔﮋﻳو ﻪــﺳ (
ﻪــﻠﻤﺟ زا ار يﺮﻳﺬــﭘ ﻲــﮔﮋﻳو
ﺎــﻫ ي نﺎﻣزﺎــﺳ رد ﻦﻳﺮﻓآرﺎــﻛ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ يﺮﮕﻴﭘ لﺎﺒﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻊﻗاو رد ﺪﻨﻨﻛ
ﺖﺻﺮﻓ .ﺪﻨﺘـﺴﻫ يروآﻮـﻧ و يرﺎـﻛﺮﭘ ،ﻚـﺴﻳر شﺮﻳﺬـﭘ ﺎﻫ
ﻚﺴﻳر ﺮﻴﻏ يﺎﻫﺮﻄﺧ زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ،يﺮﻳﺬﭘ
ﻲﻣ هﺪﻴﺠﻨﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻄﻗ رد دﻮﺷ
ﻚـﺴﻳر ﻊﻗاو
ﺶﻴـﭘ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻧ ﻲـﻨﻴﺑ
ﺮـﻈﻧ رد هﺪـﺸ
ﻲــﻣ ﻪــﺘﻓﺮﮔ ،ﻲــﺒﻳﺮﺟراﺰﻫ) دﻮــﺷ
1387 : 62 زا ﻲــﻜﻳ نآ و (
ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ
ﻲـﻣ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي دﻮـﺷ
1- Cole .H.Artor
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ﻠﻏﺎﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻴ (دﺮﻣو نز) ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و
5
،ﺮــﻄﺧ شﺮﻳﺬــﭘ ﻪــﺑ ﻞــﻳﺎﻤﺗ ﺪــﻳﺎﺑ نﺎﻣزﺎــﺳ رد نﺎــﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻦـﻳا صﻮـﺼﺧ رد ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻨﺷﺎﺑ اراد ار هﺎﺒﺘﺷا و ﺖﺴﻜﺷ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ نادﺮﻣ و نﺎﻧز رد ﻲﮔﮋﻳو ﺪﻫد
ﻪﻛ يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ رد نﺎﻧز ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نادﺮﻣ
ﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ رد ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺮﺗ
ﻦـﻳا ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا رد ﻪـﻛ ﺪـﻧا
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺰﻴﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺘﺒﻟا ،دﻮﺷ
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ار ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ -
،ﻲﻤﺘـﺳر) .ﺪﻨﻫد 1386
: 95 ﻲـﮔﮋﻳو ﻪـﻜﻨﻳا ﺮـﮕﻳد ﻪـﺘﻜﻧ و (
ﺴﻳر يﺪـﺣ رد و هﺪـﺷ بﺎـﺴﺣ نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رد يﺮﻳﺬـﭘ ﻚ هﺎـﺠﻨﭘ ترﻮـﺼﺑ ﻞﻗاﺪـﺣ نآرد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ لﺎـﻤﺘﺣا ﻪﻛ ﺖﺳا
.ﺪﺷﺎﺑ يﺪﺻرد
ﻪـﻛ ﺖـﺳا نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﮕﻳد زا ،يروآﻮﻧ ﻲﻣ ﺖﻴﻗﻼﺧ رﺎﻨﻛ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻚـﻳ ﻦﺘﻓﺎـﻳ ﻞﻣﺎﺷ يروآﻮﻧ ،ﺪﻳآ
رد يروآﻮــﻧ و ﺖــﺳﺎﻫرﺎﻛ مﺎــﺠﻧا ياﺮــﺑ ﺪــﻳﺪﺟ شور و هار زا ﻲﺋﺰﺟ تﺎﻣﺪﺧ و ﺪﻴﻟﻮﺗ ) ﺖـﺳا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﻳآﺮﻓ
Turkun,
et al. 2008:68
(
، رﻮﺘﻛﺎـﻓ ﺖـﻴﻤﻫا ﺮـﺑ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﻲـﻣ ﺪـﻴﻛﺄﺗ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺪﺷر و ءﺎﻘﺑ ﺖﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ رد يروآﻮﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ،هﺪـﺷ ﻪـﺘﻔﮔ دراﻮـﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ .ﺪﻨﻨﻛ ﺮـﺘﻛد تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻪـﺑدﺎﻤﺘﻋا يراد ار نادﺮﻣ ﺮﻴﻴﺑ و نﻮﺴﺘﻳرا ﻢﻧﺎﺧ ،ﻲﻜﻤﻧ ﺲـﻔﻧ
ﻲﻣ نﺎﻧز زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻧاد
صﻮﺼﺧ رد رد ﻲـﮔﮋﻳو ﻦـﻳا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﺮﺘـﺸﻴﺑ ار ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا نادﺮﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻣ اراد نﺎﻧز زا ،ﻲﻤﺘﺳر) ﺪﻨﺷﺎﺑ
1386 : 95 (
لﺎــﺳ رد ﻪــﻛ ﻲــﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎــﺘﻧ 2005
ﻪــﻄﺑار ﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا
و يروآﻮـﻧ ﻦﻴﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ نﺎـﺸﻧ ار نﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﺷرو ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
ﻲﻣ ﻢـﻫ ﺶﻘﻧ يروآﻮﻧو ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻊﻗاو رد ﺪﻫد رد ﻲـﻳاﺰﻓا
ﺳ ﺪﻧراد نﺎﻣزﺎ
(Brem, 2005:8).
.
زا ﺮﮕﻳد ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ ﺖﺳﺮﻬﻓ رد ﻪﻛ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي يﺎـﻫ
درﻮـﻣ رد ﮓﻨﻴﺷر ﺖﺳﺮﻬﻓ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ و ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ ﺰﻛﺮﻣ ،ﺖﺳا هﺪﻣآ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي
،نﺎـﮔرزﺎﺑ يﻮـﺳﻮﻣ) ﺖـﺳا يروﺎﺑ دﻮﺧ 1386
: 81 داﺮـﻓا .(
ﺮﺳ لﺮﺘﻨﻛ ﻪﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﺎﺴﻛ اﺮﮕﻧورد دﻮـﺧ ﺖﺷﻮﻧ
ﺞﻴﺋﺎـﻧدﺮﻛ) ﺪﻨﺘﺴﻫ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و
1386 : 75 و يروﺎـﺑ دﻮـﺧ(
ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ و يزوﺮﻴﭘ ﻪﺑ روﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻲﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ دراد دﻮﺟو تﻼﻜﺸﻣ ﺎـﻬﻧآ روﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻪــﻠﻤﺟ زا ﻊــﻗاو رد ﺪــﺑﺎﻳ نﺎــﺼﻘﻧ ترﺪــﻨﺑ نﺎــﺸﻴﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪــﺑ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ ﺲـﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا نﺎﻤﻫ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺳﺎﺳا ي نﺎـﻧآ
ﻲﮕﺘﺴﺧ ﺪﻬﻌﺗ و ﺦﺳار مﺰﻋ ﺖﺳا ﺄـﺒﻟﺎﻏ يزوﺮﻴﭘ ياﺮﺑ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
ﻲﻣ ﺮﺑ هار ﺮﺳ زا ار ﻲﻌﻧاﻮﻣ ﺄـﺒﻟﺎﻏ داﺮـﻓا زا يرﺎﻴـﺴﺑ ﻪـﻛ دراد
نآ ﻲـﻣ ﻲﻨﺘﻓﺎﻴﻧ ﺖﺳد ار ،رﺎـﻜﻤﻫ و ﻮـﻜﺗراﻮﻛ) ﺪـﻨﻧاد
1386 :
133 . ( هﺪــﻨﻳآ ناﻮــﻨﻌﺑ ﺖﻴﻤــﺳا و ﺲﻜﻨــﻳا ﺖــﺳﺮﻬﻓ زا ،يﺮــﮕﻧ
ﻲـــﮔﮋﻳو ﺎـــﻫ
ﻲـــﻣ ﻪـــﺘﻓﺮﮔ ﺮـــﻈﻧ رد نﺎـــﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي دﻮـــﺷ
ﻬﻇ)
،يﺮــﻴ 1383 : 37 كرد ترﺪــﻗ ياراد نﺎــﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ .(
ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺖﺧﺎﻨﺷ و هﺪﻨﻳآ ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﻨﺘـﺴﻫ نﺎﺷ
ﻲـﻣ دﻮـﺧ تﺪـﻣ ﺪـﻨﻠﺑ فاﺪـﻫا ﺮﻜﻓ ﻪﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ ﺎﻬﻧآ و ﺪﻨـﺷﺎﺑ
ﻪﺑ ﺖﺴﻴﻧ يدﺎﻋ ﻷﻮﻤﻌﻣ ﺎﻬﻧآ فاﺪﻫا ﻷﻮﻤﻌﻣ مدﺮﻣ ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ
ﻲﻣ زاوﺮﭘ ﺪﻨﻠﺑ ار ﺎﻬﻧآ ،ﺮﺑﺎـﺻ) ﺪـﻨﻣﺎﻧ
1382 : 16 تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ .(
ﻪﻨﻴﻣز رد ﻦﻳا نﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ نﺎـﺸﻧ نادﺮﻣ و نﺎﻧز رد
ﻲﻣ ﻦﻳا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺪﻫد هﺪﻨﻳآ ﺮﺘﺸﻴﺑ نادﺮﻣ ود
.ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﮕﻧ
6
يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
، ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ
، ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
ﺰــﻴﻧ نارﺎــﻜﻤﻫ و ﺲﻛﺎــﻛ ،ﺮــﮕﻨﻴﻨﺟ ﻲــﮔﮋﻳو
ﺎــﻫ ياﺮــﺑ ار ﻲﻳ
ﻲﻣ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ هﺎﻓر ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ : ﻪﻠﻤﺟ زا ﺪﻧﺮﻤﺷ
ﻤﺘﺳر) ﺖﻴﻗﻼﺧ ،لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲ
1386 : 95 .(
ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﻦــﻳا ﻲــﻨﻌﻣ ﻪــﺑ يدﺎــﺼﺘﻗا هﺎــﻓر ﻪــﺑ ﺶﻳاﺮــﮔ و ﺪـﻧراد دﻮـﺧ ﻲﻫﺎـﻓر ﺖﻴﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
نآ رد هﺰﻴﮕﻧا ﻦﻳا يﺮﺗﻻﺎـﺑ ناﺰـﻴﻣ ﻪﺑ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺎﻫ
.دراد دﻮﺟو
ﻖـﻴﻓﻮﺗ داﺮـﻓا :ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ يداﺮـﻓا ﺐـﻠﻃ
ﺖــﺻﺮﻓ نآ ﺎــﻫ
ﻲــﻣ ﺶﻟﺎــﭼ ﻪــﺑ ار ﺎــﻫ ﻦــﻳا ﺪﻨــﺸﻛ
داﺮــﻓا
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ اﺪﻴﭘ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﺖﺳود ار ﻲﻳﺎﻫ ﻞـﺣ هار ندﺮـﻛ
ياﺮـﺑ ﺎـﻬﻧآ ﻞـﻳﺎﻤﺗ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ًﺎﺼﺨﺷ تﻼﻜﺸﻣ هﺪﺷ بﺎﺴﺣ ندﺮﻛ ﺮﻄﺧ شادﺎـﭘ ﻪـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ داﺮـﻓا ﻦـﻳا ﺖﺳا
ﻲﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻧورد نآ ،ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻫد
ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎـﻫ ار ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻦـﻜﻤﻣ ﺎـﻬﻧآ ﻲـﻌﻗاو درﻮﺧزﺎـﺑ ﺐـﺴﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻤﺣا) ،رﺎـﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎـﻳرادرﻮﭘ 1385
: 78 تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ. (
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺖـﺴﻴﻧ ﺲﻨـﺟ ود ﻦﻴـﺑ ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد ﻲﺗوﺎـﻔﺗ ﺪﻫد
،ﻲﻤﺘﺳر) 1386
: 95 .(
ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪـﻣآ ﻦﻴـﻨﭼ ﺰـﻴﻧ لﻼﻘﺘـﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رد
ﻲـﻣ ار ﻪـﭽﻧآ ﺖـﺳرد ﺪـﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻜﻨﻳا ياﺮﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺪـﺸﻳﺪﻧا
،يﺮـﻬﻄﻣ) دراد لﻼﻘﺘـﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﺪﻨﻛ ﻲﻠﻤﻋ 1386
: 15 رد ،(
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ياﺮﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ هﺪﻨﻧاﺰﻴﮕﻧا ﺮﺑ يوﺮﻴﻧ لﻼﻘﺘﺳا ﻊﻗاو ،ﺮﺑﺎﺻ) ﺖﺳا 1382
:
(15 ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا رد ﺰـﻴﻧ درﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ
تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ،دﺮـﻴﮔ ﻲـﻣ راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ نادﺮﻣ و نﺎﻧز نﺎﻴﻣ ار نادﺮـﻣ لﻼﻘﺘـﺳا ﻪـﺑ زﺎﻴﻧ شاﺮﺑ و ﭻﻳﺮﺴﻴﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا
ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ نﺎﻧز زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻲﻤﺘﺳر) ﺪﻨﻨﻛ
1386 : 95 . (
ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻴﻐﺘﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻚﻳ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﺖﻴﻗﻼﺧ توﺎـﻔﺗ دﺎﺠﻳا ،ﻲﻳﺎﺸﮔزار ،ﺶﻟﺎﭼ ،ﺪﻴﻣا ،دراد ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد ﺖــﻴﻗﻼﺧ ﺶــﻘﻧ ﺪﻨﺘــﺴﻫ دﺎــﻌﺑا ﻦــﻳا زا ﻲــﺸﺨﺑ ﺮــﻴﻴﻐﺗ و ،ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺪـﻴﻳﺄﺗ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ،هﺪـﻳا ﻚـﻳ ندروآ دﻮـﺟﻮﺑ زا ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺪﻨﻳآﺮﻓ ار ﺖﻴﻗﻼﺧ ﻮﻬﻔﻣ ﻲﻣ ﻊﻳﺪﺑ ﻲﻔﺸﻛ ﺎﻳ ﻻﺎﻛ ﺎﻳ م ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ يﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ ﺎﻳ ﺪﻨﻧاد
هﺪﻳا ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا و هﺪﻳا دﺎﺠﻳا ﻪـﻛ ﻲﻠﻣاﻮـﻋ ﻪـﻠﻤﺟ زا .دراد ﺎﻫ
ﺖﺳا ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻴﺧد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﺖﻴﻗﻼﺧ رد ﺖـﻴﻗﻼﺧ ترﺪـﻗ نﺎـﻧز ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ نادﺮـﻣ نآ سﺎـﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖـﻴﺑﺮﺗ ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد ﻦـﻳا ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ ﺪﻧراد يﺮﺗﻻﺎﺑ ارود ﻪﻠﻤﺟ زا ﺰﻴﻧ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻜﻔﺗ .ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻛدﻮﻛ ن ﻲﮔﮋﻳو
ﺎـﻫ ي
ﺖــﺳﺮﻬﻓ ﺮــﺜﻛا رد ﻪــﻛ ﺖــﺳا نﺎــﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ يﺎــﻫ
ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﻜﻔﺗ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻜﻔﺗ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و دﻮﺧ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﻟﺪﻤﻫ و دﻮﺷ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻣزﺎﺳ رد ار ﺖﻗاﺪﺻ و ﺪﻴﻣا ﺖـﺒﺜﻣ داﺮـﻓا ﺪـﻫد
ﺮﺘﻤﻛ سﺮﺘﺳا ،ﻦﻴﺑ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ار ي
نارﺎﻜﻤﻫ ﺐﻧﺎﺟ زا و ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ راﺮﻗ شﺮﻳﺬﭘ درﻮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻲﻳﺎﻗآﺪﻤﺻ) ﺪﻧﺮﻴﮔ
1388 : 42
ﺮـﺛا نداد نﺎـﺸﻧ ياﺮـﺑ ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﺪﻨﻫ رد ﻪﻛ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد .(
ﻪــﺑ ﺶﻳاﺮــﮔ ﺮــﺑ ﺖﻴــﺴﻨﺟ و يروآﻮــﻧ و ﺲــﻔﻧ ﻪــﺑ دﺎــﻤﺘﻋا ﻦﻴـﺑ ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد ﻲـﻤﻬﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ) دراد دﻮﺟو نادﺮﻣ و نﺎﻧز
Kundu. et al, 2008:4
(
ﻲـﺳرﺮﺑ ﺪـﺼﻗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻲـﮔﮋﻳو
ﺎـﻫ ناﻮـﻨﻌﺑ قﻮـﻓ ي
ﻲــﮔﮋﻳو ﺎــﻫ و دراد ار دﺮــﻣ و نز ﻦﻴﻠﻏﺎــﺷ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ ي
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ﻠﻏﺎﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻴ (دﺮﻣو نز) ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و
7
ﺶـﺨﺑ رد ﺎـﻳآ ﻪﻜﻨﻳا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻪـﻴﺣور ﺰـﻴﻧ ﻲﻧﺎـﻣرد يﺎـﻫ
؟ ﻪﻧ ﺎﻳ دراد دﻮﺟو
ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺮﮕﻳد ﺶﺨﺑ ﻲﮔﮋﻳو
ﺎﻫ
ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و نادﺮﻣ و نﺎﻧز رد
ﻲـﻣ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎﺿر :دزادﺮـﭘ
ار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺷﺮﮕﻧ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر زا رﻮﻈﻨﻣ سﺎـﺴﺣا زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ
شﺮـﮕﻧ و ﺎـﻫ ﺮـﺻﺎﻨﻋ زا يداﺪـﻌﺗ رد ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻞﻐﺷ ﻚﻳ زا ﻲﺣﻮﻄﺳ ﺎﻳ توﺎﻔﺘﻣ ﺮـﻈﻧ ،لﺎـﺜﻣ ياﺮـﺑ ﺪـﻨﻴﺑ
،يرﺎــﻛ ﻂﻳاﺮــﺷ زا ﺖﻳﺎــﺿر و ﻞﻐــﺷ دﻮــﺧ درﻮــﻣ رد دﺮــﻓ ﺖـﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﺿر ،ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ زا ﺖﻳﺎﺿر
و تﺎـﻧﺎﻜﻣا و ﺎـﻫ
،ﻮـﺠﻳر) ﺖـﺳا ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻓﺮـﺸﻴﭘ و ءﺎـﻘﺗرا 1386
: 225 ﻪـﺑ .(
ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ زا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا رﻮﻈﻨﻣ
JDI
ﻦﻴﻟﺎـﻫ و لاﺪﻨﻛ ،ﺖﻴﻤﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا . ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا لﺎﺳ رد 1989 درﻮـﻣ رد لاﻮﺳ ﺞﻨﭘ رد و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ
ﺖـﺻﺮﻓ و دﺰﻤﺘـﺳد زا ﺖﻳﺎﺿر ،ﻞﻐﺷ دﻮﺧ زا ﺖﻳﺎﺿر يﺎـﻫ
ﻮﻧ و ءﺎﻘﺗرا نارﺎـﻜﻤﻫ ﺎـﺑ ﻪﻄﺑار و ﺖﺴﻫ رﺎﻛ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺗرﺎﻈﻧ ع
،ﻦﻣﻮﻫ) دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻴﺳﺮﭘ 1386
: 114 ﻦﻴـﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﻨﻴﻣز رد .(
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ ﺖﻳﺎﺿر و دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻳ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻴﻧ ﻲﻠﻐﺷ ﺪـﻫد ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
لﺮـﺘﻨﻛ ،يﺮـﺒﻫر ،ﺖـﺒﺜﻣ سﺎـﺴﺣا ،ﺲـﻔﻧ ﻪـﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﺑ ﻪﻛ و ﻲﻧورد ﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
دراد دﻮﺟو ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠ
.(Skiba,
2002:27)
ﻪـﻛ يداﺮـﻓا گﺮـﺑزﺮﻫ ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻖـﺒﻃ ﺮﺑ ﻲﻓﺮﻃ زا
كﺮـﺤﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ
ﻲـﻧورد يﺎـﻫ ﺮـﺑ شﻼـﺗ ياﺮـﺑ ﻢـﻫ ﺪـﻧا
ﻲﻣ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧا ﺪـﻧراد يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿر نﺎﺷرﺎﻛ زا ﻢﻫ و ﺪﻧﻮﺷ
توﺎﻔﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻦﻳا رد
ﻲـﻣ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ يدﺮـﻓ يﺎﻫ ﺪـﻳﻮﮔ
زا ﻲﻄﻳاﺮـﺷ ﺮـﻫ رد داﺮـﻓا زا ﻲـﻀﻌﺑ ﻪﻛ رﺎـﻬﻇا دﻮـﺧ ﻞﻐـﺷ
ﻲﻣ يﺪﻨﺳﺮﺧﺎﻧ رﺎـﻛ زا ﻪـﺸﻴﻤﻫ ﺮـﮕﻳد داﺮﻓا ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﺿار ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ عﻮﻧ ﺮﻫ دﻮﺧ ﻲﻣﺪﻘﻣ) ﺪﻧا
،رﻮﭘ 1387 : 203 .(
ﺪـﻳﺎﺑ نﺎـﻧز ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ زا سﺮﺗ هﺰﻴﮕﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد نادﺮـﻣ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد يﺮـﺘﻤﻛ ﻖـﻴﻓﻮﺗ ﻪـﺑ زﺎﻴﻧ ﻲﻣﺪﻘﻣ) ،رﻮﭘ 1387 : 211 ﺮﻈﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ( رد ﻲﮕﻨﻫﺎـﻤﻫ ﻪـﻳ
ﻲﻠﻐـﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺢﻄﺳ ﻪﻄﺑار صﻮﺼﺧ ﻦﻳا يﺮﺗﻻﺎـﺑ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ياراد ﻪﻛ يداﺮﻓا ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪـﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﺮﺗﻻﺎﺑ يرﺎﻛ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻣﺪﻘﻣ) ،رﻮﭘ 1387 : 204 (
ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ناﺰـﻴﻣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا رد ﻪﺘـﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ و نﺎــﻨﻛرﺎﻛ ﻪــﻴﺣور ناﺰــﻴﻣ :زا ﺪــﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻞﻘﺘــﺴﻣ يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
،يﺮـﮕﻧ هﺪـﻨﻳآ ،ﺖـﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ،ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ،ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﻓر ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ،ﺖﻴﻗﻼﺧ ،يروآﻮﻧ ﺮـﻴﻐﺘﻣ و يﺮﻳﺬـﭘ هﺮﻃﺎـﺨﻣ ،ﻲـﻧورد لﺮـﺘﻨﻛ ،لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ .ﺖﻴﺴﻨﺟ :هﺪﻨﻨﻛ ﻞﻳﺪﻌﺗ
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ :ﻲﻠﺻا ﻪﻴﺿﺮﻓ ناﺰـﻴﻣ
ﮋﻳو ﻲـﮔ ﺎـﻫ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ي
.دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻲﻋﺮﻓ يﺎﻫ
- ﻦﻴﺑ ناﺰﻴﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ ﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي ﻲ
ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿرو نﺎﻧز
دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻧآ - ﻦﻴــﺑ ناﺰــﻴﻣ ﻲــﮔﮋﻳو ﺎــﻫ ﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ ي ﻲ
نادﺮــﻣ و ﺖﻳﺎــﺿر
.دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻧآ ﻲﻠﻐﺷ
8
يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
، ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ
، ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
- ﻦﻴﺑ دﺎـﻤﺘﻋا ناﺰﺒﻣ
ﺲـﻔﻧ ﻪـﺑ و نﺎـﻧز
ﺎـﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ نادﺮـﻣ
ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر .دراد دﻮﺟو يراد
- نادﺮــﻣ و نﺎــﻧز رد ﻲــﻧورد لﺮــﺘﻨﻛ ﻲــﮔﮋﻳو ناﺰــﻴﻣ ﻦﻴــﺑ دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﻄﺑار نﺎـﻧآ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
. دراد
- ﻦﻴــﺑ ﺖــﺒﺜﻣ شﺮــﮕﻧ ناﺰــﻴﻣ و نﺎــﻧز
ﺎــﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎــﻛ نادﺮــﻣ
.دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر - ﻦﻴﺑ ناﺰﺒﻣ هﺮﻃﺎـﺨﻣ
و نﺎـﻧز يﺮﻳﺬـﭘ ﺎـﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ نادﺮـﻣ
.دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر - ﻦﻴﺑ ناﺰﺒﻣ و نﺎﻧز ﺖﻴﻗﻼﺧ ﺖﻳﺎـﺿر ﺎـﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ نادﺮﻣ
.دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ -
ﺖﻳﺎـﺿر و ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ نﺎـﻧز و نادﺮـﻣ يروآﻮﻧ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ . دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻧآ ﻲﻠﻐﺷ
- ﻦﻴــﺑ ناﺰــﻴﻣ و نﺎــﻧز ﻖــﻴﻓﻮﺗ ﻪــﺑ زﺎــﻴﻧ ﺎــﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎــﻛ نادﺮــﻣ
.دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر - ﻦﻴﺑ ناﺰﻴﻣ زﺎﻴﻧ ﻪـﺑ
و نﺎـﻧز لﻼﻘﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ نادﺮـﻣ
.دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر - ﻦﻴﺑ
ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ هﺎﻓر
نﺎﻧز يدﺎﺼﺘﻗا و
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ نادﺮﻣ ﺎﺑ
ﺖﻳﺎﺿر نﺎﻧآ ﻲﻠﻐﺷ ﻪﻄﺑار
ﻲﻨﻌﻣ .دراد دﻮﺟو يراد
-
هﺪـﻨﻳآ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻴﺑ و ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ نادﺮـﻣ و نﺎـﻧز رد يﺮـﮕﻧ
. دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻧآ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
:ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺮﻈﻧ لﺪﻣ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ﻠﻏﺎﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻴ (دﺮﻣو نز) ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و
9
ﻖﻴﻘﺤﺗ شور
هدﻮـﺑ ﻲـﺸﻳﺎﻤﻴﭘ ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ شور ﻪـﺑ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا مﺎﺠﻧا بﺎــﺘﻛ) يدﺎﻨــﺳا شور زا ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ .ﺖــﺳا (تﻻﺎــﻘﻣ و ﺎــﻫ
ﻊﻤﺟ ﺖﻬﺟ يروآ
زا اﺮـﺟا ياﺮـﺑ و ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا تﺎـﻋﻼﻃا
لوا ﺶــﺨﺑ ﻪــﻛ ﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا ﻲﺘﻤــﺴﻗ ود ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ ﻚــﻳ ﻲـﺸﺨﺑ ﻪـﻛ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ﺶﺠﻨﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ زا ﻲــﺸﺨﺑ و ﺖﺧﺎــﺳ ﻖــﻘﺤﻣ نآ زا طﻮــﺑﺮﻣ يﺎــﻫ
ﺺﺧﺎـﺷ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ،ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﺮـﮕﻳد ﺶﺨﺑ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ) ﻲﻠﻐﺷ ﻒﻴﺻﻮﺗ (JDI
رد ﻪﻛ دﻮﺑ 5
ﺖﻳﺎﺿر لاﻮﺳ ،رﺎـﻛ زا
،نارﺎـﻜﻤﻫ و رﺎـﻛ ﺮـﺑ ترﺎـﻈﻧ ،دﺰﻤﺘـﺳد ناﺰـﻴﻣ ،ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ﻲﻣ ار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر رﺎـﺒﺘﻋا زا رﺎﺒﺘﻋا ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ .ﺪﺠﻨﺳ
ﺪـﺷ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎـﻔﻟآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ و يرﻮﺻ نآ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ 79
/ 0 .دﻮﺑ
يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
(دﺮـﻣو نز) ﻦﻴﻠﻏﺎﺷ ﻪﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ بﺎﻴﻣﺎﻛ ﺢﻧاﻮﺳ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ نﺎـﻧآ داﺪـﻌﺗ ﻪﻛ هدﻮﺑ ﺪﻬﺸﻣ
650
ﻖﺒﻄﻣ ﻲﻓدﺎﺼﺗ شور يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور .ﺪﻧﺪﺷ شراﺰﮔ ﺮﻔﻧ ﻪﻛ نﺎﻨﻛرﺎﻛ نﺎﻴﻣ زا ﻪﻛ هدﻮﺑ 48
و دﺮـﻣ ﺪـﺻرد 52
ﺪـﺻرد
هدﻮﺑ نز ناﺮﻛﻮـﻛ لﻮـﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢـﺠﺣ .ﺪـﻧا
240 ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻔﻧ 124
و نز ﺮﻔﻧ 116
.ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ ﺮﻔﻧ
ﻘﺤﺗ ﻦـﻳا ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺪـﺣاو :ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺪﺣاو رد ﻞﻏﺎـﺷ داﺮـﻓا ﻖـﻴ
.ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻬﺸﻣ بﺎﻴﻣﺎﻛ ﺢﻧاﻮﺳ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻪﻳﺰﺠﺗ شور ﺎﻫ
ﻦﻴـﺑ ﻪـﻄﺑار يرادﺎـﻨﻌﻣ نﻮـﻣزآ ياﺮـﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ،ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا نﻮﺳﺮﻴﭘ نﻮﻣزآ زا ﻪﺘﺴﺑاو و ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲـﮔﮋﻳو توﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ يﺎـﻫ
نﻮــﻣزآ زا ﺲﻨــﺟ ود
t-test
.ﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ تﺎــﻴﻠﻤﻋ ﻦﻳا
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺮﻧ يﺎﻫ
راﺰﻓا
spss
.ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
و ناﺰـﻴﻣ ﻦﻴـﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ﻲــﮔﮋﻳ هدﻮــﺑ ﻲﻠﻐــﺷ ﺖﻳﺎــﺿر ناﺰــﻴﻣ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ يﺎــﻫ
ﻦﻴﻤﻫ ﺎـﻬﺗوﺎﻔﺗ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣو ﻲـﺳرﺮﺑ فﺪـﻫ ﺎـﺑ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رﻮﻃ
ﺖﻫﺎﺒﺷو ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ د ﻦﻴﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
مﺎـﺠﻧا ﺲﻨـﺟ و
ﻲـﮔﮋﻳو فﺪﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ .ﺪﺷ ﺮـﺜﻛا رد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ناﻮﻨﻌﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ زرﺎـﺑ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷ ﺮـﻈﻧ رد ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻌﺑ و جاﺮﺨﺘﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ زا
ﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ .ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ناﺰـﻴﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖ
ﺪــﺷ هﺪﻴﺠﻨــﺳ ﻲﻠﻐــﺷ ﻒﻴــﺻﻮﺗ ﺺﺧﺎــﺷ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ ﺎــﺑ نآ نﻮـﭼ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻳﺮﻈﻧ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﻳﺎـﺿر و ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ توﺎﻔﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﻲﻠﻐﺷ رد داﺮـﻓا زا ﻲـﺧﺮﺑ ﻪـﻜﻨﻳا يدﺮﻓ يﺎﻫ
داﺮـﻓا زا ﻲـﺧﺮﺑ و ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲـﺿار دﻮﺧ ﻞﻐﺷ زا ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﺮﻫ لﺮـﺘﻨﻛ ﻦﻴـﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ گﺮﻳزﺮﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﻲﺿارﺎﻧ
ﻲــﻣ حﺮــﻄﻣ ار ﻲﻠﻐــﺷ ﺖﻳﺎــﺿر و ﻲــﻧورد ناﻮــﻨﻌﺑ ،ﺪــﻨﻛ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻒﻴـﺻﻮﺗ رد .ﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ﺖـﻴﻌﻤﺟ تﻼﻴـﺼﺤﺗ ناﺰـﻴﻣ ﻪـﻛ ﺖـﻔﮔ ﺪـﻳﺎﺑ ﻦﻴـﻨﭼ يرﺎﻣآ ﻪـﻛ هدﻮـﺑ ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ قﻮﻓ ﺎﺗ ﻢﻠﭙﻳد ﺢﻄﺳ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ 3
/ 11
،ﻢﻠﭙــﻳد ﺪــﺻرد 1
/ 22 ﻮــﻓ ﺪــﺻرد ،ﻢﻠﭙــﻳد ق
6 / 64 ﺪــﺻرد
و ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ 1
/ 2 يداﺮـﻓا ﺖـﻴﻌﻤﺟ .ﺪﻧدﻮﺑ ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ قﻮﻓ ﺪﺻرد
10
يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
، ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ
، ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
ﻦﻳﺮــﺘﻤﻛو ﻦﻳﺮﺗﻻﺎــﺑ ﺪــﻧدﻮﺑ ﺲﻧﺎــﺴﻴﻟ كرﺪــﻣ ياراد ﻪــﻛ ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ قﻮﻓ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻫ
ﻲﻠﻐﺷ ﻊﻳزﻮﺗ ﺮﻈﻧ زا 7
/ 61 ،رﺎـﻴﻬﺑ و رﺎﺘـﺳﺮﭘ ﺪـﺻرد 5
/ 7
،ﻲـﺷﻮﻬﻴﺑ نادرﺎﻛ ﺪﺻرد 8
/ 5 ،ﻞـﻤﻋ قﺎـﺗا نادرﺎـﻛ ﺪـﺻرد
3 / 11 ﺴﻨﻜﺗ ﺪﺻرد ﻦﻴ
،يژﻮـﻟﻮﻳدار 8
/ 3 ﻦﻴـﺴﻨﻜﺗ ﺪـﺻرد -
،هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ 8
/ 0 و ﻪﻧﺎﺧوراد ﻦﻴﺴﻨﻜﺗ ﺪﺻرد 2
/ 9 رد ﺪـﺻرد
ﺖﻤﺴﻗ
هدﻮـﺑ رﺎـﻛ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ يرادا ﺖـﻴﻌﻤﺟ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎـﺑ .ﺪـﻧا
ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و نارﺎﻴﻬﺑ و نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﻴـﺴﻨﻜﺗ
ﻲﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻧﺎﺧوراد 5
/ 47 ﻦﻴﺑ ﺪﺻرد 20
ﺎـﺗ 30
،لﺎﺳ 25 ﻦﻴﺑ ﺪﺻرد 30
ﺗ ﺎ 40 و لﺎﺳ 3 / 23 ﻦﻴـﺑ ﺪـﺻرد 40
ﺎﺗ 50 و لﺎﺳ 8 / 3 زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺻرد 50
هدﻮﺑ لﺎﺳ نﺎـﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻦـﻳا رد ﻞﻏﺎـﺷ نﺎﻳﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ﺖـﻴﻌﻤﺟ ندﻮـﺑ ناﻮـﺟ هﺪﻨﻫد يرﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺮﻈﻧ زا .ﺖﺳا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ 4
/ 0 ﻚـﻳ ﺮـﻳز ﺪﺻرد
،لﺎﺳ 7 / 61 ،لﺎﺳ هد ﺎﺗ ﻚﻳ ﻦﻴﺑ ﺪﺻرد 3
/ 21 ﺎـﺗ هد ﺪـﺻرد
و لﺎﺳ ﺖﺴﻴﺑ 7
/ 16 ﺖـﺴﻴﺑ ﻦﻴـﺑ ﺪﺻرد ﻪﻘﺑﺎـﺳ لﺎـﺳ ﻲـﺳ ﺎـﺗ
ﻪﺘﺷاد ﺖﻣﺪﺧ هداد ،ﺪﻧا
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ قﻮـﻓ يﺎﻫ ﺮـﺜﻛا ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﺮﻳزو ناﻮﺟ ﺖﻴﻌﻤﺟ نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ هد
لﺎﺳ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﻪﺘﺷاد رﺎﻛ .ﺪﻧا
ﻲﮔﮋﻳو ﺎـﻫ ﻂـﺳﻮﺗ ﻞﻘﺘـﺴﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ناﻮـﻨﻌﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ي 43
دﻮـﺑ ترﻮﺻ ﻦﻳﺪﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ لاﻮﺳ :ﺖﺳا هﺪﻣآ نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻞﻛ زا ﺪﺻرد ترﻮﺼﺑ ﻪﻛ
1لوﺪﺟ ﻲﮔﮋﻳو ﺶﺠﻨﺳ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ( (نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻞﻛ زا ﺪﺻرد ترﻮﺼﺑ ) ﻦﻴﻠﻏﺎﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻂﺳﻮﺘﻣ
دﺎﻳز
ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
0.8 9.2
90
ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ
1.3 27.9
70.8
ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ
1.7 21.7
76.7
يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر
28.3 59.7
11.8
ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ
0.8 5
94.2
ﺎﻴﻧ لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ ز
21.7 41.3
37.1
يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﻓر ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
0.8 31.7
67.5
يﺮﮕﻧ هﺪﻨﻳآ
1.7 22.5
75.8
ﺖﻴﻗﻼﺧ 2.5
48.5 49
يروآﻮﻧ 10
40 50
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ناﺰﻴﻣ
0.4 20.5
79.1
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ﻠﻏﺎﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻴ (دﺮﻣو نز) ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و
11
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ لوﺪـﺟ ﻪـﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻪـﻴﺣور ناﺰـﻴﻣ ،ﺪـﻫد
ا هدﻮـﺑ ﻲﻳﻻﺎـﺑ ﺪﺣرد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ نﺎـﻴﻣ رد و ﺖـﺳ
ﻲﮔﮋﻳو ،ﻲـﻧورد لﺮـﺘﻨﻛ ،ﺲـﻔﻧ ﻪـﺑ دﺎﻤﺘﻋا ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ هﺎـﻓر ﻪـﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ،يﺮﮕﻧ هﺪﻨﻳآ ،ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ
ﻦﻴﻤﻫ ﺖﺴﻴﻳﻻﺎﺑ ﺪﺣ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛﺮﺘﺸﻴﺑ ،يدﺎﺼﺘﻗا ناﺰﻴﻣ رﻮﻃ
ﺎـﻣا ﺖﺳﻻﺎﺑ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ يروآﻮﻧ و ﺖﻴﻗﻼﺧ
ﺺﺧﺎـﺷ ﺮﻳﺎـﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد رد ﺺﺧﺎـﺷ ود ﻦـﻳا ﺎـﻫ
ﺢﻄـﺳ
ﻦﻴﻳﺎــﭘ يﺮــﺗ
ﻲــﮔﮋﻳو ﻦــﻳا ﺖــﻳﻮﻘﺗ ﻪــﺑ زﺎــﻴﻧ ﻪــﻛ ،ﺖــﺳا ﺎــﻫ
ﻲــﻣ نﺎــﺸﻧ ار نﺎــﻨﻛرﺎﻛرد رد يروآﻮــﻧ و ﺖــﻴﻗﻼﺧ ،ﺪــﻫد
ﺶﺨﺑ هﻮﻴﺷ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا ﻪﻴﺣور و ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫ مﺎـﺠﻧا يﺎﻫ
ﺖـﻴﻤﻫا ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ رد و يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺶﺨﺑ رد ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ رﺎﻛ شور ﺖﻳﻮﻘﺗ ،ﻲﻧﺎﻣرد ،ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ يﺎﻫرﺎﻛ مﺎﺠﻧا رد ﻦﻳﻮﻧ يﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ مزﻻ ﺎﻫ
لوﺪـﺟ ﻪـﻛ رﻮﻄﻧﺎـﻤﻫ ،ﺪـﺳر
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﺘـﺸﻴﺑ لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ناﺰﻴﻣ ﺪﻫد
ﻲﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻂـﺳﻮﺘﻣ ناﺰـﻴﻣ درﻮـﻣ رد.ﺪﺷﺎﺑ
يداﺮـﻓا نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪﻣآ ﻦﻴﻨﭼ يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ و ﺪـﻧراد هﺪـﺷ بﺎﺴﺣ يﺎﻫ ﻚﺴﻳر ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﻏﺎــﺸﻣ طﺎــﺒﺗرا و يرﺎــﻛ ﻂﻳاﺮــﺷ نﺎــﺟ ﺎــﺑ ﻲــﺳرﺮﺑ درﻮــﻣ ﻞ
ﻦﻴﻤﻫ ﺖﺳا ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﻣﻼﺳو رﻮـﻃ
ﻒـﻳﺮﻌﺗ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻂﻴـﺤﻣ رد ﺐـﻠﻏا ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻞﻏﺎﺸﻣ هﺪﺷ ار نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻀﻓ زا اﺪﺟ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ داﺮﻓا و ﺪﻧا
ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ﺮﺘﻤﻛ .ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﮔﮋﻳو ناﺰﻴﻣ صﻮﺼﺧ رد ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
لوﺪﺟ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﻠﻐﺷ
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﺮـﻳز ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﺣ رد ﺲﻨﺟ ود رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ناﺰﻴﻣ ﺖـﺳا
يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ناﺰﻴﻣ نﺎﻧز ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نادﺮﻣ و ﻪﺘﺷاد نﺎـﺸﻧ لوﺪـﺟ ﻪـﻜﻧﺎﻨﭼ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎﺿر درﻮﻣ رد و .ﺪﻧا
ﻲــﻣ ﺖﻳﺎــﺿر دﺮــﻣ نﺎﻳﻮﮕﺨــﺳﺎﭘ زا يﺮﺗﻻﺎــﺑ ﺪــﺻرد ﺪــﻫد
ﻪﺘﺷاد دﻮﺧ ﻞﻐﺷ زا يﺮﺘﻤﻛ ـﻈﻧ رد ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻪـﻜﻨﻳا ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮ
هدﻮـﺑ رﺎـﻴﻬﺑ و رﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻞﻨـﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻦـﻳاو ﺪـﻧا
ﻲـﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﻪﻧﺎﻧز ﻞﻏﺎﺸﻣ زا ﺎﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻦـﻳا ،ﺪﻧﻮـﺷ
.دﻮﺑ رﺎﻈﺘﻧا ﻞﺑﺎﻗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ (2
ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﻠﻏﺎﺷ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ
(نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻞﻛ زا ﺪﺻرد ترﻮﺼﺑ)
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﺴﻨﺟ
ﻦﻴﻳﺎﭘ
ﻂﺳﻮﺘﻣ
ﻻﺎﺑ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ناﺰﻴﻣ دﺮﻣ
0 20.9
79.1
نز 0.8
20.2 79
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ
دﺮﻣ 17.2
65.5 17.2
نز 8.9
64.5 26.6
ﻪﺼﺧﺎﺷ درﻮﻣ رد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
هدﻮﺑ نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻞﻛ زا ﺪﺻرد ترﻮﺼﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
:ﺖﺳا
12
يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
، ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ
، ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
لوﺪﺟ 3 ﺼﺧﺎﺷ ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ( (نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻞﻛ زا ﺪﺻرد ترﻮﺼﺑ ) ﻦﻴﻠﻏﺎﺷ رد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر يﺎﻫ ﻪ
ﻪﺼﺧﺎﺷ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر يﺎﻫ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻂﺳﻮﺘﻣ
دﺎﻳز
دﻮﺧ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻈﻧ
27.5 30
42.5
دﺰﻤﺘﺳد زا ﺖﻳﺎﺿر
75.8 15
9.2
ﺎﻘﺗرا ﻂﻳاﺮﺷ زا ﺖﻳﺎﺿر
41.3 28.3
30.4
رﺎﻛ ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ زا ﺖﻳﺎﺿر
14.6 20.8
64.6
نارﺎﻜﻤﻫ زا ﺖﻳﺎﺿر
19.7 28.9
51.5
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ 12.7
65 21.1
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ قﻮﻓ لوﺪﺟ ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﺪﻫد
نﺎـﻴﻣ رد و هدﻮـﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﺪـﺣ رد نﺎﻳﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﻪــﺼﺧﺎﺷ ﺮﺘــﺸﻴﺑ ﻲﺘﻳﺎــﺿرﺎﻧ ناﺰــﻴﻣ ﻲﻠﻐــﺷ ﺖﻳﺎــﺿر يﺎــﻫ
ﻲـﻣ ءﺎﻘﺗرا ﻂﻳاﺮﺷو يدﺰﻤﺘﺳد ﻂﻳاﺮﺷ زا نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ .ﺪـﺷﺎﺑ
ا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ دﻮـﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳ
ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ مزﻻ ءﺎـﻘﺗرا رﺎﺘﺧﺎـﺳ حﻼـﺻا و يدﺰﻤﺘـﺳد ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﻣ .ﺪﺳر
تﺎﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻦﻴـﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻲـﮔﮋﻳو
ﺎـﻫ ي
و .ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﺳﺮﻴﭘ نﻮﻣزآ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿرو ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ توﺎـﻔﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲـﮔﮋﻳو
ﺎـﻫ ﺲﻨـﺟ ود ﻦﻴـﺑ
نﻮﻣزآ
t-test
:دﻮﺑ ترﻮﺻ ﻦﻳﺪﺑ نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ ﺖﻓر رﺎﻜﺑ
ﻦﻴــﺑ ﻪــﻄﺑار ﻲــﺳرﺮﺑرد*
ﻲــﮔﮋﻳو ﺎــﻫ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ ي
نﻮــﺳﺮﻴﭘ راﺪــﻘﻣ ﻲﻠﻐــﺷ ﺖﻳﺎــﺿر
(r=0/587, s=0/000)
ناﺰـﻴﻣو هدﻮـﺑ بﻮـﻠﻄﻣ نآ يرادﺎـﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻴﺑ يﻮﻗ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﻮﺳﺮﻴﭘ ﺪـﻫد
ﻲﻣ و ناﺰـﻴﻣ ﻪـﭼ ﺮﻫ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻪـﻴﺣور
.ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧآ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر هدﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺪـﻌﺑ ﻪﻴـﺿﺮﻓ ود نﻮـﻣزآ رد .ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ ترﻮﺻ ﻦﻳﺪﺑ نﺎﻧز ياﺮﺑ
r=0/592, s=0/000 ) (
ﻪﻛ
نﻮـﺳﺮﻴﭘ راﺪـﻘﻣ و هدﻮﺑ بﻮﻠﻄﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻴﺑ يﻮﻗ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﻣ ﺲﭘ ﺪﻫد
ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻪـﻴﺣور ناﺰﻴﻣ ﻪﭼﺮﻫ يﻮﻗ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺎﺑ هﺪـﺷ هدوﺰـﻓا ﺰـﻴﻧ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ﻪـﺘﻓر ﺮﺗﻻﺎﺑ نز نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪـﻛ هدﻮـﺑ ترﻮـﺻ ﻦﻳﺪﺑ نادﺮﻣ درﻮﻣ رد ﻪﻄﺑار ﻦﻳا و .ﺖﺳا راﺪـﻘﻣ
r=0/601, s=0/000) (
ـﻠﻄﻣ يرادﺎـﻨﻌﻣ ﺢﻄـﺳ ﺎـﺑ بﻮ
ﻲﻣ يﻮﻗ ﻪﻄﺑارو ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻴﺣور ناﺰﻴﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا نادﺮﻣ .دﻮﺷ ﻲﻣ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺰﻴﻧ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳاو ﺖﺳا
توﺎــﻔﺗ ﻲــﺳرﺮﺑ رد ﺎــﻣا ﻲــﮔﮋﻳو
ﺎــﻫ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ ي
نﻮــﻣزآ ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﺲﻨــﺟ ود رد ﻲﻠﻐــﺷ ﺖﻳﺎــﺿر
t-test
ﻦﻳﺪــﺑ
:هدﻮﺑ ترﻮﺻ
