دزی یقودص دیهش یکشزپ مولع هاگشناد یشهوژپ یملع هلجم

(1)

نیسه یگستغ ىازاکوّ ٍ

يْؾ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد یؿٍّطپ یولػ ِلجه یقٍدص د

دصی :تفایزد خیزات

06 / 07 / 1399

ٍ تػيب ُزٍد نًْ

ُزاوؾ ، نًْ

، زذآ 1400 :ؼسیرپ خیزات

15 / 09 / 1399

:ِحفص ُزاوؾ

هیماتیو حطس طابترا یسررب و D

زا یخرب ضراوع

نارود عیاش

سکارم ششوپ تحت ناردام رد نامیاز زا سپ یگدرسفا زورب اب یرادراب لاس رد ناهفصا رهش یوامرد یتشادهب

9911

یحاسط داَج دوحه یدصیا اسّش ،1

کله یویسک نیسه ،2

یدابآ یوظاکزَپ ِيضاز ،2

* 3

یؿٍّطپ ِلاقه

:ِهدقه غت تاطیی هیغِٛٛیعیف

ٚ

ٖاٚض یتذبٙق

ٖاضٚز یضازضبث

ٝٙیٔظ ظبؾ‌ ظٚطث یضبیؿث ظا تلالاتذا

ٖاٚض یتذبٙق ظا

ّٕٝخ یٌزطؿفا تؾا

.

ٗیا كیمحت بث فسٞ

ٗییؼت

ٌبجتضا حُؾ

ٗیٔبتیٚ

ٚ D

وضاٛػ غیبق

ٖاضٚز یضازضبث بث ظٚطث یٌزطؿفا ؽپ

ظا

ٖبٕیاظ ضز

ٖاضزبٔ

ٗیٚست

سیزطٌ

. :یغزسب ؼٍز

ٝؼِبُٔ

يبح ط عٛ٘ ظا

ٜسٙیآ تضٛٞٛو ٝو تؾا طٍ٘

ضز

ٚز

ّٝحطٔ

ٚ طث یٚض 300 ضزبٔ

ضازضبث

ٝو ضز

ٝؾ

ٝٞبٔ

ْٛؾ یضازضبث

ضاطل

،سٙتقاز

ْبد٘ا تفطٌ

.

ٜٛیق ةبرت٘ا

ٕٝ٘ٛ٘

ٝث تضٛن سٙچ

ّٝحطٔ

یا

ٚ بث

ٜزبفتؾا ظا فؾطپ

ٝٔب٘

تبهركٔ

هیفاطٌٛٔز

ٚ فؾطپ

ٝٔب٘

تیبٕح یػبٕتخا

ٖضٛثطق

ٚ تضاٛتؾا

ٚ فؾطپ

ٔب٘

ٝ یٌزطؿفا يضٛجٙیزا

ْبد٘ا تفطٌ

.

ٜزاز‌ بٞ

بث

ْط٘

ضاعفا

version 16

ٚ SPSS

ضبٔآ

،یفینٛت

ٖٛٔظآ یبٞ

ُمتؿٔ t

ٚ یخٚظt

ٚ ؽ٘بیضاٚ

هی

ٝفطَ

ٚ یبو طئٛىؾا زضٛٔ

ٝیعدت

ٚ

ُیّحت ضاطل سٙتفطٌ

.

ٖاعیٔ

طتٕو p

ظا 5 / 0

یٙؼٔ

ضاز ضز طظ٘

ٝتفطٌ

سق .

:جیاتً

حیبت٘

ٝؼِبُٔ

ٖبك٘

زاز لاتثا

ٝث وضاٛػ

ٖاضٚز یضازضبث ظا

ّٕٝخ ت٘ٛفػ یضاضزا ( 139 / 0 )،P=

تثبیز ( 587 / 0 )P=

ٚ

ٖٛذضبكف

یضازضبث 080)

/ 0 )P=

بث ظٚطث یٌزطؿفا ؽپ

ظا

ٖبٕیاظ

ٌبجتضا یضازبٙؼٔ

زضاس٘

.

ٓٞ

ٗیٙچ

ٌبجتضا یضازبٙؼٔ

ٖبیٔ

ٖاعیٔ

حُٛؾ

ٗیٔبتیٚ

D

ٖاضٚز یضازضبث ضز زاطفا لاتجٔ

ٝث یٌزطؿفا ؽپ

ظا

ٖبٕیاظ

ٚ فا زاط طیغ لاتجٔ

زٛخٚ

زضاس٘

(

P>0/05

.)

ٓٞ

ٗیٙچ حُؾ تیبٕح یػبٕتخا

ٗییبپ بث فیاعفا 2 / 3 یطثاطث

َبٕتحا یٌزطؿفا ؽپ

ظا

ٖبٕیاظ

ٜاطٕٞ

زٛث ( 001 / 0 ).p=

ِجيتً

:یسيگ یٌزطؿفا ؽپ

ظا

ٖبٕیاظ بث حیبت٘

یثطرٔ

یاطث ضزبٔ

ٚ

ٗیٙخ

ٜاطٕٞ

تؾا .

ٗیاطثبٙث

ٖب٘ظ ضازضبث

ٝث

ٜػیٚ

یزاطفا بث

ٔاٛػ

ُ طُذ

ٚ

ٝمثبؾ یٌزطؿفا ؽپ

ظا

ٖبٕیاظ یٔ‌ تؿیبث تحت تیبٕح غثبٙٔ

ٌٖٛبٌ٘ٛ

ٚ ضز ؼأض

ٖآ

ٜزاٛ٘بذ ضاطل س٘طیٌ

.

ُضاٍ

:یديلک یاّ

،یٌزطؿفا

،ٖبٕیاظ

ٗیٔبتیٚ

،یز تیبٕح

،یػبٕتخا وضاٛػ

یضازضبث

:عاجزا

سٕحٔ یحاطَ

،زاٛخ

،اطٞظ یزعیا یٕیطو

هّٔ

،ٓیطٔ یزبثآ

ٝیياض یٕظبوضٛپ .

یغزسب طابتزا حطغ ييهاتیٍ

ٍD ضزاَػ غیاؾ ىازٍد یزادزاب اب

شٍسب یگدسػفا عپ

شا ىاویاش زد ىازداه تحت ؽؾَپ صکاسه یتؾادْب یًاهزد سْؾ ىاْفصا زد لاغ 1399 . یىقعپ ّْٛػ ٜبٍك٘از یكٞٚػپ یّٕػ ّٝدٔ

یلٚسن سیٟق زعی

1400 ؛ 29 ( 9 :) 74 - 4062 .

1 - مدیپا ٌيرگ ،نبهفصا یکشسپ مًلع ٌبگشواد ،تشادهب ٌدکشواد ،یتسیز ربمآ ي یشًلًی

،نبهفصا ناریا .

2 - دکشواد ،ٌريبشم ٌيرگ یىیمخ دازآ ٌبگشواد ،یسبىشواير ٌ

،نبهفصا رهش .ناریا‌

3 - ربب تشادهب ي ییبمبم ٌيرگ یري

، ییبمبم یربتسرپ ٌدکشواد

،

ٌبگشواد مًلع یکشسپ

،نبهفصا

،نبهفصا ناریا .

(*

؛)لًئسم ٌدىسیًو :هفلت

32133333020 یکیويرتکلا تسپ ،

[email protected]:

، :یتسپ قيدىص 3312113101

[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-24 ]

(2)

یحاسط داَج دوحه ىازاکوّ ٍ

دصی یقٍدص ديْؾ یًاهزد ـ یتؾادْب تاهدخ ٍ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد ِلجه ٍ تػيب ُزٍد

نًْ

ُزاوؾ ،

ًِ

، زذآ 1400

4063

ِهدقه

غیبق یٌزطؿفا ز ی٘اٚض َلاتذا ٗیطت

( تؾا یِبؿٌضعث ض 1

ٚ )

تقاسٟث ی٘بٟخ ٖبٔظبؾ طظ٘ ٝث (

ْطجٔ ُىكٔ ٗیٔضبٟچ )WHO

ضبث ٝث طدٙٔ ٝو تؾا یِلاتذا ٗیٔٚز ٚ ٖبٟخ ضز یتقاسٟث َبؾ بت یضبٕیث ی٘بٟخ 2020

یٔ

زٛق ( 2 .) ٗیا ٓئلاػ ظا یذطث

ظا تؾا تضبجػ یمّذ َلاتذا

ٝث ٝ٘اظٚض ٜزطؿفا كّذ زٛخٚ

تسٔ

ٝتفٞ ٚز ُلاسح بث ٜاطٕٞ

طیظ٘ یٕئلاػ

؛ یث ،ٜٚس٘ا ٖاسمف ،یتٚبفت

یث ،یچٛپ ،تصِ ٚ ٝللاػ ٚ ٍیحٔ طث ٍّؿت ْسػ ،یقظضا

هیطحت َلاتذا ،یٍتؿذ ،یتوطح حییٟت بی یسٙو ،یطیصپ

ٓیٕهت ٚ عوطٕت ضز یضبىفا ٚ ٜبٌٙ بی یضبؿٔطق ؼبؿحا ،یطیٌ

ٖب٘ظ ضز یٌزطؿفا ٝث لاتثا طُذ .تؾا ٜاطٕٞ يطٔ بث ُٝثاض ًازٚسح 2 بت 3 ث ٖازطٔ طثاط ـضاعٌ

ٜسق تلالاتذا عٛیق .تؾا

یّو زضٚآطث كجَ ٖاطیا ضز یٌزطؿفا 25

َبٕتحا ٝو ٜزٛث سنضز

ٖب٘ظ ضز ٖآ زٛخٚ

95 / 1 .تؾا ٜسق ـضاعٌ طتكیث طثاطث

ٓٞ

ٗیٙچ ٖبٟفنا ٖبتؾا ضز َلاتذا ٗیا ظٚطث ٖاعیٔ یؾضطث ضز

ٓلض طٍ٘بك٘ بٞضبٔآ 8

/ 28 یٔ سنضز طٍیز ٝث تجؿ٘ ٝو سقبث

لالاتذا سنضز ةاطُيا ٚ ی٘اٚض ی٘بكیطپ ّٕٝخ ظا ی٘اٚض ت

ٓٞ ٚ ٜزاز لبهتذا زٛذ ٝث اض یطتكیث یضٛكو سنضز بث بتؾاض

تؾا ٜسق زضٚآطث ٖازطٔ ظا طتكیث ٖب٘ظ ضز ٖآ (

3 ).

ضز یٌزطؿفا

زٚسح ٚ زضاز یطتلابث عٛیق یضٚضبث ٗیٙؾ ٖب٘ظ 5

/ 1 بت 3 طثاطث

غیبق ( تؾا ٖازطٔ ظا طت 4

.) ؼتٔ ٚ فّترٔ ُٔاٛػ ٖٛچٕٞ یزس

فّترٔ یبٞضبكف ٚ یضٚضبث ٝذطچ بث ٍجتطٔ ی٘ٛٔضٛٞ طییغت

ٖبٕیاظ ٚ یضازضبث ظا یقب٘ یجهػ (

8 - 5 یػبٕتخا ٗییبپ تِعٙٔ ،)

ٜسق ٝتذٛٔآ یٌس٘بٔضز ٚ (

9 ضز ٝو سٙتؿٞ یّّػ ّٕٝخ ظا )

ییبٞضٛتوبف ٜٚلاػ ٝث .تؾا طثؤٔ ٖب٘ظ ضز َلاتذا ٗیا طتلابث عٛیق تٚبفت زٛخٚ ٖٛچٕٞ

ٛیعیف یبٞ

،ٖازطٔ ٚ ٖب٘ظ ٖبیٔ ضز هیغِٛ

ٖاطحث بث ٟٝخاٛٔ

ٚ ـطٍ٘ ،یضازضبث ٖاضٚز ضز زسؼتٔ یبٞ

ٚ ت٘ٛكذ عاٛ٘ا ُٕحت ٚ ٖب٘ظ ٝث تجؿ٘ حیحنب٘ یبٞضٚبث یٔ یؿٙخ ىیؼجت

ٝث سٙ٘اٛت تٔلاؾ طث ضاصٌطیثأت یّٔاٛػ ٖاٛٙػ

ٖب٘ظ ی٘اٚض

ًبنٛهذ(

ٖب٘آ ضز یٌزطؿفا ظٚطث ٚ )یضازضبث ٖاضٚز ضز

ٜسیزطٌ حطُٔ

س٘ا ( 10 ).

یٌس٘ظ ضز زبح ٖاضٚز ظا یىی یضازضبث

یػبٕتخا ٚ ی٘بٕؿخ ی٘بدیٞ تاطییغت یَ ضز ٝو تؾا ٖب٘ظ (

11 ) یَ ضز ٝو تؾا ٖب٘ظ یٌس٘ظ ضز زبح ٜضٚز یضازضبث

یٔ خض یزبیظ یػبٕتخا ٚ ی٘بٕؿخ ی٘بدیٞ تاطییغت (سٞز

12 .)

یمّذ َلاتذا ٗیا تیٕٞا یٔ طتضبىقآ بد٘آ ظا )یٌزطؿفا(

ززطٌ

یٔ ٝو ٝىّث ضزبٔ یاطث بٟٙت ٝ٘ یثُّٛٔب٘ ضبثآ ظٚطث ٝث طدٙٔ س٘اٛت

.ززطٌ ٚا زاظٛ٘ ٚ ٗیٙخ یاطث (

14 ٚ 13 وضاٛػ ٗیا ّٕٝخ ظا )

یٔ

طثؤٔ ٌبجتضا یضاطلطث ضز فؼي ٖٛچٕٞ یزضاٛٔ ٝث ٖاٛت ٚ ُىِا فطهٔ ،ضبٍیؾ ٖسیكو ٝث ٖزضٚآ یٚض ،زاظٛ٘ بث یفَبػ

ضب٘ ،ٗیٙخ طخظ ،یكوزٛذ ٝث ْاسلا ،ضسرٔ زاٛٔ

ٚ ٖزٛث ؼ

هیزع٘ ٌبجتضا ٚ زاظٛ٘ ضبتفض طییغت ،سِٛت ْبٍٙٞ ضز ٖظٚ فٞبو ٚ یضازضبث ٗیح یٌزطؿفا ٗیث ٜضبقا ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا

زطو ( 8 ٚ 18 - 13 ).

ٕٝٞ تبؼِبُٔ

ٜضٚز ضز یؾبٙقطیٌ

یبٞ

،بیِاطتؾا ،ازب٘بو ،بىیطٔآ ،ٖبتؿٍّ٘ا یبٞضٛكو ضز ی٘بٔظ فّترٔ

اعیٔ ،اس٘بٌٚا ٚ َبمتطپ ،ٗپاغ

٘ظ ضز اض یٌزطؿفا ٝث یلاتثا ٖ ٖب

ضازضبث 10 - 20 تؾا ٜزاز ٖبك٘ % (

20 ، 19 ٚ 13 ).

عی٘ ٖاطیا ضز

ٝؼِبُٔ ضز َبؾ ضز ضازضبث ٖب٘ظ یٚض طث یا

1378 یٌزطؿفا عٛیق

7 / 45

ٝؼِبُٔ ضز .سٔآ تؾز ٝث % َبؾ ضز ٝو طٍیز یا

1382

ٝث ٜسٙٙو ٝؼخاطٔ ضازضبث ٖب٘ظ ضز یٌزطؿفا عٛیق ؛تفطٌ تضٛن بٔضز تجلاطٔ ٜبٍ٘

حیبت٘ ٝو تفطٌ ضاطل یؾضطث زضٛٔ یضازضبث یبٞ

ضبٔآ طٍ٘بك٘

3 / 23 % زٛث ضازضبث ٖب٘ظ ٖبیٔ ضز یٌزطؿفا (

15 ) .

ٓٞ

ٝؼِبُٔ ضز ٗیٙچ

ٝٙیٔظ ضز ٝو یا ٖب٘ظ ضز یٌزطؿفا عٛیق

یضازضبث ٚ ٖب٘ظ ی٘بٔضز یتقاسٟث عواطٔ ٝث ٜسٙٙو ٝؼخاطٔ ضازضبث طٍ٘بك٘ حیبت٘ سق ْبد٘ا ٖبٟفنا طٟق عٛیق

13 - 7 ٝث تجؿ٘ %

یٔ ٖب٘ظ ُو سقبث

( 21 ).

ضز فّترٔ تبؼِبُٔ حیبت٘ عٕٛدٔ ضز

ز یٌزطؿفا عٛیق ،تٚبفتٔ یبِٟبؾ اض یٍّٔبح ض

51 - 8 ٖبك٘ %

تؾا ٜزاز (

23 ٚ 22 ).

،یضٚضبث ٜضٚز ضز یٌزطؿفا َبىقا ظا یىی

طثواسح تؾا ٗىٕٔ ٝو ؛تؾا ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا 4

ٝتفٞ

زطٌ ظبغآ ٖبٕیاظ ظا سؼث اض ٖآ عٚطق تبؼِبُٔ ظا یًؼث ٝچطٌا .ز

بت 12

ٜزطو ـضاعٌ ٖبٕیاظ ظا ؽپ ٜبٔ

ظا ُىق ٗیا عٛیق بٔا س٘ا

ضز یٌزطؿفا 4

ظا ٖبٕیاظ ظا ؽپ َٚا ٝتفٞ

13 یِا 20 سنضز

( 3 )

ٚ بت لبذ ٍیاطق ضز 41

یفطَ ظا .تؾا ٜسق ـضاعٌ سنضز

طٍیز یٍتؿث یزسؼتٔ ُٔاٛػ ٝث ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا عٛیق

ضاز

ٝتفبی ٚ ز ٚ ٝٙیٔظ ٗیا ضز یتٚبفتٔ ٚ ٌٖٛبٌ٘ٛ یبٞ

ٓٞ

ٗیٙچ

تجؾ ضز ٖاعیٔ یفطَ ظا .تؾا ٜسیزطٌ ـضاعٌ ٖآ یؾبٙق

[ DOI: 10.18502/ssu.v29i9.7907 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-24 ]

(3)

ٍD ضزاَػ غیاؾ ىازٍد یزادزاب اب شٍسب یگدسػفا عپ شا ىاویاش

زد یقاچ عَيؾ

ُاگؿًاد ستخد ىایَجؿًاد ىاسیا یاّ

… ٗییبپ ضبیؿث یٕٔٛػ تیؼٕخ ضز َلاتذا ٗیا ٖبٔضز ٚ میركت

ٝث ٜزٛث یضَٛ

میركت ضٚغبٔ یٌزطؿفا بث ٖب٘ظ ظا یٕی٘ زٚسح ٝو

ٝث ٚ ٜسق ٜزاز

ٖبٔضز تؾبٙٔ ٖبٔظ ضز ٖآ َبج٘ز یٔ

ٚ س٘ٛق

یٕ٘ ٜزاز میركت لانا طٍیز یٕی٘

.س٘ٛق ( 24 ) ّٕٝخظا یّٔاٛػ

( ٖظ تلایهحت 25

، 13 ) طؿٕٞ تلایهحت ، (

7 )

ٖظ َبغتقا ،

( 15

، 13 یػبٕتخا تیؼيٚ ،) -

یزبهتلا ( 26

، 25 یٍّٔبح زاسؼت ،)

( 25 طؿٕٞ بث یضبٌظبؾ ْسػ ،ٝتؾاٛذب٘ یضازضبث ،) (

25

، 7 ،)

ٝتؾاٛذب٘ یضازضبث (

27،12 )

ٕیاظ ٗؾ ،

ٖب ( 25 ،زاظٛ٘ تیؿٙخ ،)

ؼطتؾا ثزاٛح ٝمثبؾ ؼبؿحا ٚ یػبٕتخا تیبٕح زٛج٘ بی زٛث ،اظ

نزٛو ظا تجلاطٔ ی٘اٛتب٘

( 29

، 28 )

ٖبٕیاظ عٛ٘ ، (

عؾ ،ٗیضا

یؼیجَ

)ْٛیواٚ ٚ ؽپؾضٛف ، (

30 ) یٌزطؿفا ظٚطث َبٕتحا ضز

تؾا طثؤٔ ٖبٕیاظ ظا ؽپ ٚ یضازضبث ٗیح .

ٓٞ

ٗیٙچ یذطث ظٚطث

ٚز ضز بٞسٔبیپ ظا

ٖٛذ یضبكفطپ ٖٛچٕٞ یضازضبث ٖاض تثبیز ،

ٓٞاطف یمّذ َلاتذا ٗیا ٝث لاتثا یاطث اض ٝٙیٔظ ... ٚ یضازضبث یٔ

ٜضٚز یضازضبث یفطَ ظا .زضٚآ تاطییغت ُٝؾاٚ ٝث ٝو تؾا یا

یٔ خض ٖسث ضز ٝو َب٘ٛٔضٛٞ ٚ هیغِٛٛیعیف یاطث اض ٝٙیٔظ ،سٞز

وضاٛػ ٝدیت٘ ضز ٚ یصغٔ زاٛٔ ظا یذطث زٛجٕو ظٚطث ظا یقب٘

یٔ ٓٞاطف بٞزٛجٕو ٗیا یصغٔ زاٛٔ ظا یىی یز ٗیٔبتیٚ .زضٚآ

یٔ ٖآ زٛجٕو یاطث یطتلابث هؿیض ضز ضازضبث ٖب٘ظ ٝو تؾا سٙقبث

ٝث ٗیٔبتیٚ ٗیا ٝث ٗیٙخ ظبی٘ ٚ یضازضبث اطیظ

سقض ضٛظٙٔ

یٔ ٓٞاطف ٖآ ٝث ظبی٘ فیاعفا یاطث اض ٝٙیٔظ ،یتّىؾا ظا .زضٚآ

ٝث طٍیز یٛؾ یٔ طظ٘

سؾض

ٝج٘بخ سٙچ تاطثا یز ٗیٔبتیٚ

طث یا

تیِبؼف یٛؾاطف ٝو سقبث ٝتقاز یضازضبث یٚض مركٔ یبٞ

.تؾا ی٘اٛرتؾا ٓؿیِٛثبتٔ ٚ ٓیؿّو (

31 ) تبؼِبُٔ ٖٛٙوبت

ٗیٔبتیٚ طیثأت ٝٙیٔظ ضز یزبیظ ْبد٘ا یضازضبث یبٞسٔبیپ ٚ D

ظا ُنبح حیبت٘ .تؾا ٜسق 25

ٝو ُٝثاض ٗیٕٞ ضز ٝؼِبُٔ

فدٙؾ ؼبؾاطث 25

( یز ٗیٔبتیٚ یؿوٚضسیٞ یز

25(OH)D

)

ٗیا زٛجٕو ٗیث یضازبٙؼٔ ٌبجتضا ؛ٝو زاز ٖبك٘ ضازضبث ٖب٘ظ ٖٛذ ٝث زضاز زٛخٚ یضازضبث یبٞسٔبیپ ظٚطث َبٕتحا فیاعفا ٚ ٗیٔبتیٚ

ٌٝ٘ٛ

ٖاضٚز ٗیا ضز ٗیٔبتیٚ ٗیا ظا یؿولایفٚطپ ٜزبفتؾا ٝو یا یٔ

ث ظا س٘اٛت سیبٕ٘ یطیٌّٛخ بٞسٔبیپ ٗیا ظٚط (

32 ).

طث ٜٚلاػ

ی٘بٕؿخ یبٞسٔبیپ

ٗیٔبتیٚ زٛجٕو ، فیاعفا یاطث اض ٝٙیٔظ یز

تلالاتذا ظا یذطث

ٖاٚض یتذبٙق فیاعفا یٌزطؿفا ّٕٝخ ظا

یٔ

.سٞز

ٝتفبی ظا ُنبح یبٞ

10 ٚ یؼُمٔ ٝؼِبُٔ

3 ٝؼِبُٔ

ٗیٔبتیٚ زٛجٕو ٚ یٌزطؿفا ٗیث ٌبجتضا ٝٙیٔظ ضز تضٛٞٛو یز

ٛجٕو ٗیث ضازبٙؼٔ ٌبجتضا طٍ٘بك٘

ظٚطث فیاعفا ٚ ٗیٔبتیٚ ٗیا ز

یٔ یٌزطؿفا سقبث

( 33 ).

ٝث حیبت٘ بتؾاض ٗیٕٞ ضز ظا ٜسٔآ تؾز

یزضٛٔ ٝؼِبُٔ هی ُنبح ٝو هیتبٕتؿیؾ یضٚطٔ ٝؼِبُٔ هی ،یسٞبق 10

ٚ یؼُمٔ ٝؼِبُٔ

3

ٝؼِبُٔ

ٝث ٚ زٛث تضٛٞٛو

ٗیٔبتیٚ زٛجٕو ٗیث ٌبجتضا یثبیظضا ضٛظٙٔ

ْبد٘ا یٌزطؿفا ٚ یز

ٝتفبی .سق یبٞ

؛ٝو زاز ٖبك٘ یسٞبق یزضٛٔ ٝؼِبُٔ ظا ُنبح

حُٛؾ

ٗیٔبتیٚ ٗییبپ

ضز یز ضز یٌزطؿفا ٝث لاتجٔ زاطفا

َطتٙو ٜٚطٌ بث ٝؿیبمٔ

95 تؾا طتكیث % عی٘ یؼُمٔ ٝؼِبُٔ ضز ،

بث یزاطفا ضز یٌزطؿفا ظٚطث ؽ٘بق ٝو تؾا ٖآ طٍ٘بك٘ حیبت٘

حُٛؾ

ٗیٔبتیٚ ٗییبپ

ُٔ حیبت٘ تیبٟ٘ ضز ٚ تؾا طتكیث یز ٝؼِب

سییأت عی٘ تضٛٞٛو

ٝتفبی ٜسٙٙو یبٞ

یٔ یؼُمٔ ٝؼِبُٔ

سقبث

( 26 ) .

ٜزاز یبٞ

ظا ُنبح

ٜضس٘آ ٝؼِبُٔ

ٖاضبىٕٞ ٚ (

2017 ٝو )

ٗیٔبتیٚ ٜبٍیبخ ٖاٛٙػ بث

ٝ٘بك٘ ظٚطث ٚ یز ظا ؽپ یٌزطؿفا یبٞ

ضز سٙتؿٞ ٗیٔبتیٚ ٗیا زٛجٕو بث ی٘ب٘ظ ٝو زاز ٖبك٘ ٖبٕیاظ لاتثا یاطث یطتلابث طُذ وطؼٔ

طؿفا ٝث ضاطل ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌز

س٘ضاز ( 34 ).

ٝؼِبُٔ بتؾاض ٗیٕٞ ضز یؾضطث فسٞ بث یطٍیز یا

َبؾ ضز یز ٗیٔبتیٚ ٚ ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ٗیث ٌبجتضا 2010 تؾا ٖآ طٍ٘بك٘ ٝؼِبُٔ ٗیا ظا ُنبح حیبت٘ .سق ْبد٘ا ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث َبٕتحا فیاعفا ٗیث یٛل ٌبجتضا ٝو

ٚ ٖبٕیاظ زٛجٕو

ٗیٔبتیٚ

زضاز زٛخٚ یز (

35 ).

ٝچ٘آ ٕٝٞ طثبٙث

یبٞضٛكو ضز یٌزطؿفا تٚبفتٔ عٛیق ٝث ٝخٛت بث ٚ سق ٝتفٌ ٝو

ًلابٕتحا ٝو ضٛكو هی فّترٔ كَبٙٔ ضز ٚ فّترٔ

ٌٛثطٔ

ٝث

ٕٝ٘ٛ٘ ةبرت٘ا ٜٛح٘

ٖآ زاسؼت ،بٞ

ـٚض ٚ ضاعثا ٚ بٞ

یؾضطث

یٔ

ٚ سقبث

ٓٞ

ٗیٙچ ازضبث ٜضٚز ٝو ّٝئؿٔ ٗیا ٝث تیبٙػ بث یض

ّٝحطٔ

ٝث ٝو تؾا ٖب٘ظ یٌس٘ظ ظا یا هیغِٛٛیعیف تاطییغت ُٝؾاٚ

ٚ

ٖاٚض یتذبٙق یٔ تیؾآ سؼتؿٔ اض ٚا

ٝث اض یٚ ظبی٘ ٚ سٙو

یٔ فیاعفا یػبٕتخا غثبٙٔ یٛؾ ظا ٖسق تیبٕح ٝخٛت بث ٚ سٞز

ٖبٔظ ضز یٌزطؿفا عٛیق ٝىٙیا ٝث

ٚ فّترٔ یبٞ

ٖبىٔ ضز یبٞ

تحت تٚبفتٔ

طیثأت بٔ یزسؼتٔ ُٔاٛػ ،یثبرت٘ا ٕٝ٘ٛ٘ زاسؼت سٙ٘

ٜظاس٘ا ضاعثا ٚ ٝؼِبُٔ عٛ٘

یٔ ضاطل یطیٌ

ٝؼِبُٔ ٚ زطیٌ

ٓٞ

یٞٚطٌ

یٔ ضاطل بٔ ضبیتذا ضز اض یطتٟث ٕٝ٘ٛ٘

ْبد٘ا بث ٝو تؾا سیٔا ،سٞز

(4)

مَلػ ُاگؿًاد ِلجه دصی یقٍدص ديْؾ یًاهزد ـ یتؾادْب تاهدخ ٍ یکؾصپ

ٍ تػيب ُزٍد نًْ

ُزاوؾ ،

ًِ

، زذآ 1400

4065 یحاسط داَج دوحه

ىازاکوّ ٍ

ٖبٌس٘طیٌ ٓیٕهت ٚ ٗیِٛئؿٔ ٝث ٖآ حیبت٘ ؼبىؼ٘ا ٚ ٝؼِبُٔ ٗیا

ْبٍٙٞزٚظ ٖبٔضز ٚ ییبؾبٙق یبتؾاض ضز اض طتٌضعث یٔبٌ

ٝو ٖبٕیاظ ظا ؽپ ٜضٚز ضز یٌزطؿفا مذلابث ی٘اٚض تلالاتذا یٔ ٕٗیا ضزبٔ یضٛكو ٝٔب٘طث ٟٓٔ فاسٞا ظا یىی ٚ سقبث

ٓٞ

ٗیٙچ

ٝث یثبیتؾز

یِبؼتٔ فسٞ

تٔلاؾ ءبمتضا یٙؼی طت

.ٓیضازطث ٖازاظٛ٘ ٚ ٖاضزبٔ

بث ٍجتطٔ ُٔاٛػ فسٞ بث ٝؼِبُٔ ٗیا

عواطٔ ٝث ٗیؼخاطٔ ضز ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ٝتؿثاٚ یتقاسٟث

َبؾ ضز ٖبٟفنا یىقعپ ّْٛػ ٜبٍك٘از ٝث 1399

سق ْبد٘ا .

ز ؼٍ

یغزسب

ٝؼِبُٔ ٗیا

ٝث تضٛن یٚض طث طٍ٘ ٜسٙیآ تضٛٞٛو 300

ٓ٘بذ

ضازضبث 32 - 38

ٕٝ٘ٛ٘ .سق ْبد٘ا ٝتفٞ

یطیٌ

ٝث تضٛن

ّٝحطٔ ٚز یا

ٚ

ٝث تضٛن

ٝقٛذ ْبد٘ا ی٘بٔضز یتقاسٟث عواطٔ ضز یفزبهت یا

طٍكٞٚػپ .سق قلاذا سو تفبیضز ظا ؽپ

دیضبت ضز 3 / 11 / 1393 ٚ

تٟخ ٖبٟفنا یىقعپ ّْٛػ ٜبٍك٘از ظا ْظلا یبٞظٛدٔ طیبؾ غٕخ

ٕٝ٘ٛ٘ یضٚآ بٞ

.زٕٛ٘ ٝؼخاطٔ فٞٚػپ زضٛٔ یبٞسحاٚ ٝث ضبیؼٔ

ُٔبق ٝؼِبُٔ ٝث زٚضٚ

ٝیّو ضازضبث ٖب٘ظ ْٛؾ ٝٞبٔ ٝؾ ضز ٝو

ق ٝؼِبُٔ ظا جٚطذ یبٞضبیؼٔ ٚ سٙتقاز ضاطل یضازضبث ُٔب

ٝمثبؾ

یضبٕیث ٝث یّؼف یلاتثا بی ٚ لاتثا یبٞ

ٖاٚض یتذبٙق سٙ٘بٔ(

فٚعیىؾا ،یٌزطؿفا زٛث )... ٚ یجُل ٚز تلالاتذا ،ی٘ط

ٚ ی٘ب٘ظ عی٘

ٝو تّػ طٞ ٝث ی َبح ضز یضازضبث ٖاضٚز یَ ضز ٚ یضازضبث ظا فیپ

فطهٔ

س٘زٛث یمّذ تلالاتذا بث ٍجتطٔ یبٞٚضاز .

یضٚآزطٌ ضاعثا

ٜزاز

ٗیا ضز بٞ

ٝؼِبُٔ

ُٔبق فؾطپ

ٝٔب٘

یٌػیٚ

،هیفاطٌٛٔز یبٞ

فؾطپ

ٝٔب٘

ٚ يضٛجٙیزا یٌزطؿفا فؾطپ

ٝٔب٘

یػبٕتخا تیبٕح

تضاٛتؾا ٚ ٖٛثطق (

MOS-SSS

.س٘زٛث ) فؾطپ

ٝٔب٘

ٝتذبؾ كمحٔ

یٌػیٚ

زٛذ تلایهحت ،ٖظ ُغق ،ٖظ ٗؾ ُٔبق هیفاطٌٛٔز یبٞ

،ت٘ٛىؾ ُحٔ ،یزبهتلا تیؼي ٚ ،ٖاس٘ظطف زاسؼت ،ـطؿٕٞ ٚ ؼت یضازضبث زاس تیؿٙخ ،ٗیٙخ تیؿٙخ ،ٖبٕیاظ عٛ٘ ،یّجل یبٞ

لاتثا ٝمثبؾ ،یضبٕیث ٝث لاتثا ٝمثبؾ ،ییٚضاز كثاٛؾ ،ٗیٙخ ةُّٛٔ

یٔ ... ٚ یٌزطؿفا ٝث .سقبث

فؾطپ

ٝٔب٘

،ْٚز فؾطپ

ٝٔب٘

یٌزطؿفا

ٝو ؛تؾا يضٛجٙیزا 10

َاٛئؾ 4

ٝٙیعٌ

ٌٝ٘ٛ ٝث ٚ ٜزٛث یا یا

میركت ٖبىٔا ٝو تؾا ٜسق یحاطَ

ضز اض یٌزطؿفا 6

ٝتفٞ

یٔ طؿیٔ ٖبٕیاظ ظا سؼث ٜٚطٌ ٝؾ ٝث عّٕٞ ؼطتؾا ؼبیمٔ ضز .سٙو

ٗییبپ ؼطتؾا حُؾ ظا طتٕو ظبیتٔا(

150 ؼطتؾا حُؾ ،)

ٍؾٛتٔ

( 300 - 150 لابث ؼطتؾا حُؾ ٚ ) یلابث ظبیتٔا(

300

ٝمجَ )طُذ وطؼٔ ضز ٜٚطٌ

.تؾا ٜسق یسٙث ییاٚض یؾضطث یاطث

فؾطپ

ٝٔب٘

ُٔ ظا يضٛجٙیزا ٝو ٜسق ٜزبفتؾا ٖبتؾٚزاسذ ٝؼِب

یٔ سییأت زضٛٔ

سقبث ( 33 ).

ٝؼِبُٔ ظا عی٘ ییبیبپ یؾضطث یاطث

( ٖاضبىٕٞ ٚ ضاعٌّ ی٘بو یسٕحا 1394

كجَ طث ٝو سق ٜزبفتؾا )

بث يضٛجٙیزا ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ٖٛٔظآ ضبجتػا تیطي ٖآ خبج٘ٚطو یبفِآ ظا ٜزبفتؾا 70

/ 0 ی٘ٚضز یٍتؿجٕٞ ضاسمٔ .زٛث

ٖٛٔظآ ضعیو ٖٛٔظآ ظا ٜزبفتؾا بث -

طیٔ

- بث طثاطث ٗیىِٚا 80

/ 0 زٛث

ٝیٌٛ تحن طٍ٘بك٘ ٝو یبٞ

فؾطپ

ٝٔب٘

ركت ضز یٌزطؿفا می

تؾا ٖبٕیاظ ظا ؽپ (

34 ) فؾطپ

ٝٔب٘

ْٛؾ فؾطپ

ٝٔب٘

تیبٕح

تضاٛتؾا ٚ ٖٛثطق یػبٕتخا (

MOS-SSS

یٔ ) ٝو سقبث 19 َاٛئؾ

یاضاز ٚ زضاز 5

تیبٕح ،ؼّٕٛٔ تیبٕح ؼبیمٔ طیظ ،ی٘بدیٞ

یٔ تجثٔ یػبٕتخا ُٔبؼت ،ی٘بثطٟٔ ،یتبػلاَا تیبٕح .سقبث

ٗییبپ ٖٛٔظآ ٗیا ضز ظبیتٔا ٗیطت 19

ظبیتٔا ٗیطتكیث ٚ 95

.تؾا

ییبیبپ یؾضطث یاطث فؾطپ

ٝٔب٘

ٚ ٖٛثطق یػبٕتخا تیبٕح

ٗیا ضاسمٔ ٝو ٜسق ٜزبفتؾا خبج٘ٚطو یبفِآ تیطي ظا تضاٛتؾا تیطي 74 / 0 بت 93 / 0 ؾا ٜسق ـضاعٌ

ت ( 35 ).

ْبد٘ا تٟخ

ٕٝ٘ٛ٘

ٖبٔظ ٝٔب٘طث ؼبؾا طث كمحٔ ،یطیٌ

ضز ٚ مركٔ ٜسق یسٙث

یبٞسحاٚ استثا ضز .تفبی ضًٛح ترتٙٔ عواطٔ ضز َبؼف تبػبؾ یؾضطث زضٛٔ ٝؼِبُٔ ضز ـطیصپ ْسػ زضاٛٔ طظ٘ ظا فٞٚػپ زضٛٔ

ٖآ ظا یذطث ٚ سٙتفطٌ ضاطل زضاٛٔ ٖزٕٛ٘ حطُٔ تضٛن ضز بٞ

ضٛوصٔ

جضبذ ٝؼِبُٔ ظا ضز یتبحیيٛت ٝئاضا بث طٍكٞٚػپ .س٘سق

ٖس٘بٔ ٝ٘بٔطحٔ ظا ٗتفبی ٖبٙیَٕا ٚ ٝؼِبُٔ فاسٞا لٛهذ تیبيض ٗتفطٌ ٚ یضبىٕٞ ضز زطف َلامتؾا ٚ تبػلاَا

ٝ٘بٞبٌآ ٝٔب٘

،

فؾطپ

ٝٔب٘

یٌػیٚ یبٞ

ٚ يضٛجٙیزا یٌزطؿفا ،هیفاطٌٛٔز یبٞ

ضبیتذا ضز ُیٕىت تٟخ تضاٛتؾا ٚ ٖٛثطق یػبٕتخا تیبٕح ؼٔبخ .زاز ضاطل فٞٚػپ ٝ

ٓٞ

ٗیٙچ ٝؼٔبخ ضز یز ٗیٔبتیٚ حُٛؾ

ضبٕیث تاسٙتؿٔ ؼبؾا طث فٞٚػپ تجث ٓتؿیؾ ؼبؾا طث بی ٚ

عوطٔ ضز ضبٕیث تبػلاَا ضز ٚ سیزطٌ مركٔ )تیؾ ٝ٘بٔبؾ(

یاطث ،زٛث ٝتفطٍ٘ ضاطل یؾضطث زضٛٔ مذبق ٗیا ٝو یزضاٛٔ

(5)

ٍD ضزاَػ غیاؾ ىازٍد یزادزاب اب شٍسب یگدسػفا عپ شا ىاویاش

زد یقاچ عَيؾ

ُاگؿًاد ستخد ىایَجؿًاد ىاسیا یاّ

… ٝیّو تیبٟ٘ ضز .سق تؾاٛذ ضز عوطٔ یبٔبٔ كیطَ ظا ٖبكیا

توطق ٖاضزبٔ

ٝؼِبُٔ ضز ٜسٙٙو ضز ٚ سٙتفطٌ ضاطل یطیٍیپ زضٛٔ

ٝؼخاطٔ

42 بت 60

ًازسدٔ ٖبٕیاظ ظا ؽپ ظٚض ٗیا

فؾطپ

ٝٔب٘

بٞ

.سق ُیٕىت ٖب٘آ یاطث یزاهآ ليلحت ٍ ِیصجت

ضٛظٙٔ ٝث

ٜزاز ُیّحت ٚ ٝیعدت بٞ

ٖٛٔظآ ظا یبٞ

ٚ ُمتؿٔt t

ٝفطُىی ؽ٘بیضاٚ ٚ یخٚظ ،

یبو طئٛىؾا ـٚض ، یبٞ

یضبٔآ

یَبجٙتؾا ٚ یفینٛت ٚ

ٓٞ

ٗیٙچ

ْط٘ ٝٔب٘طث یضبٔآ یضاعفا

SPSS

version 16

ٖٛٔظآ یضازبٙؼٔ حُؾ ٚ سیزطٌ ٜزبفتؾا

ٓو بٞ

ظا طت

05 / 0 .سق ٝتفطٌ طظ٘ ضز

یقلاخا تاظحلاه

ٜبٍك٘از ٍؾٛت كیمحت ٗیا َاظٛپٚطپ ٖبٟفنا یىقعپ ّْٛػ

قلاذا سو( تؾا ٜسق سییبت

IR.MUI.RESEARCH.REC.1399.059

.) ٝیّو طٍكٞٚػپ

لاذا تبظحلأ

.زٕٛ٘ تیبػض اض فٞٚػپ ی٘ٛ٘بل ٚ یل جیاتً

دؾبپ یٙؾ ٗیٍ٘بیٔ

ٖبیٌٛ

2 / 30 یٔ َبؾ حُؾ .سقبث

( ّٓپیز فٞٚػپ زضٛٔ یبٞسحاٚ تیطثوا تلایهحت 4

/ 43 ٜزٛث )%

.تؾا ( فٞٚػپ زضٛٔ یبٞسحاٚ تیطثوا یّغق طظ٘ ظا 85

)%

ٝ٘بذ ( ٖب٘آ تّغا یزبهتلا تیؼيٚ ٚ ضاز 73

% .زٛث ٍؾٛتٔ )

توضبكٔ تّغا ( یضازضبث ضبث ٚز ٝمثبؾ ٖبٌسٙٙو

4 / 40 سٙتقاز )%

ٝمثبؾ چیٞ ٚ ( ٍمؾ ظا یا

67 ( یؼیجَطیغ یضازضبث ٚ )%

8 / 79 )%

ضز .س٘زٕٛٙ٘ ـضاعٌ اض 8

/ 70 ٝتؾاٛذ ُىق ٝث یضازضبث زضاٛٔ %

ضز ٚ 6 / 90

% .سق ـضاعٌ ةُّٛٔ ٗیٙخ تیؿٙخ

ٝتفبی یبٞ

زاز ٖبك٘ طيبح ٝؼِبُٔ ظا ُنبح ٝث لاتجٔ ٖب٘ظ تیطثوا ٝو

( ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا 80

یػبٕتخا تیبٕح حُؾ ظا )%

س٘زٛث ضازضٛذطث ٗییبپ (

001 / 0

; )P

ٝث لاتثا ٝمثبؾ ٗتقاز ٚ

تلالاتذا

ٖاٚض یتذبٙق یضازضبث ٜضٚز ضز

زسدٔ ظٚطث َبٕتحا

ٝث ٖبٕیاظ ظا ؽپ ٜضٚز ضز اض ٖآ

ٖاعیٔ

2 / 3 طثاطث فیاعفا

یٔ

سٞز ( 001 /

>0 .)P

ذ ضز ٖاضٚز وضاٛػ ٌبجتضا لٛه

یضازضبث یٙؼی ت٘ٛفػ یضاضزا ( 139 / 0

،)P=

( تثبیز 587 / 0 )P=

ٚ

ٖٛذضبكف یضازضبث

080)

/ 0 )P=

چیٞ

یضازبٙؼٔ ٌبجتضا ٌٝ٘ٛ

سك٘ ٜسٞبكٔ

ضز یز ٗیٔبتیٚ حُٛؾ زٛجٕو ٖبیٔ تیبٟ٘ ضز .

ٌبجتضا ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث َبٕتحا بث یضازضبث ٖاضٚز سك٘ ٜسٞبكٔ یضازبٙؼٔ

( 780 / 0 ).P=

َٚسخ 1 : ٌبجتضا یؾضطث یضازضبث ٖاضٚز یضاضزا ت٘ٛفػ

ظٚطث بث

ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا

ىاویاش شا عپ یگدسػفا

یزازدا تًَفػ دزادً

دزاد یزاهآ ىَهشآ

دادؼت )دصزد(

یبػً سطخ (CI)

Chi Square P

لاهسً

187 ( 3 / 77 )%

55 ( 7 / 22 )%

63 / 0

( 356 / 0 - 119 / 1 ) 190 / 2 139 / 0

لاهسً سيغ 16

( 64 )%

9 ( 36 )%

لک 203

( 76 )%

64 ( 24 )%

قٛف َٚسخ ضز یٔ ٖبك٘ طئٛىؾا یبو ٖٛٔظآ ،

سٞز

ٗیث

ٖاعیٔ

ظٚطث یٌزطؿفا ؽپ ظا

ٖبٕیاظ لاتثا بث

ٝث ت٘ٛفػ یضاضزا یٙؼٔ تٚبفت ( زضاس٘ زٛخٚ یضاز 05

/ P>0 .)

َٚسخ 2 : ٝث لاتثا ٌبجتضا یؾضطث یضازضبث تثبیز

ظٚطث بث

تباید یزادزاب دزادً

Chi Square P

لاهسً

191 ( 4 / 76 )%

59 ( 6 / 23 )%

802 / 0

( 732 / 1 - 372 / 0 ) 295

/ 0 587

/ 0

( 6 / 70 )%

5 ( 4 / 29 )%

لک 203

( 76 )%

64 ( 24 )%

سٞز

ٖاعیٔ ٗیث لاتثا بث ٖبٕیظا ظا ؽپ یٌزطؿفا

ٝث تثبیز یضازضبث یٙؼٔ تٚبفت ( زضاس٘ یضاز 05

/ P>0 .)

(6)

نًْ

ُزاوؾ ،

ًِ

، زذآ 1400

َٚسخ 3 : ٝث لاتثا ٌبجتضا یؾضطث یضازضبث ٖٛذ ضبكف

ظٚطث بث

یزادزاب ىَخزاؿف دزادً

Chi Square P

لاهسً

199 ( 8 / 76 )%

60 ( 2 / 23 )%

463 / 0

( 224 / 0 - 959 / 0 ) 066

/ 3 080

/ 0

( 50 )%

4 ( 50 )%

لک 203

( 76 )%

64 ( 24 )%

ٓٞ

ٗیٙچ بی

ٝتف زضاس٘ زٛخٚ یضازضبث ٖٛذضبكف ٚ ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث ٖبیٔ یضازبٙؼٔ ٌبجتضا ٝو زاز ٖبك٘ فٞٚػپ ظا ُنبح یبٞ

( 05 / 0 P>

.)

َٚسخ 4 : یؾضطث ظٚطث بث یضازضبث ٖاضٚز ضز سیئٚطیت یضبٕیث ٝث لاتثا ٗیث ٌبجتضا

زاويب ديئٍسيت ی دزادً

Chi Square P

لاهسً

153 ( 7 / 75 )%

49 ( 3 / 24 )%

051 / 1

( 744 / 1 - 634 / 0 ) 038

/ 0 846

/ 0

( 9 / 76 )%

15 ( 1 / 23 )%

لک 203

( 76 )%

64 ( 24 )%

یٙؼٔ تٚبفت یضازضبث ٖاضٚز تیسیئٚطیت ٝث لاتثا ؼبؾا طث ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ٝو سٞز ( زضاس٘ یضاز

p>0/05 .)

َٚسخ 5 : یؾضطث

ٗیث ٌبجتضا مثبؾ

ظٚطث بث ٖبٕیاظ ظا سؼث یٌزطؿفا ٝ

ىاویاش شا عپ یگدسػفا ِقباغ دزادً

Chi Square P

لاهسً

23 ( 8 / 54 )%

19 ( 2 / 45 )%

833 / 2

( 812 / 4 - 668 / 1 ) 751 / 14 001

/

>0

( 84 )%

19 ( 16 )%

لک 123

( 4 / 76 )%

38 ( 6 / 23 )%

ظا ؽپ یٌزطؿفا ٝو سٞز یٙؼٔ تٚبفت ٖبٕیاظ ظا سؼث یٌزطؿفا ٝمثبؾ ؼبؾا طث ٖبٕیاظ

( زضاز یضاز p<0/05 .)

َٚسخ 6

ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث بث یػبٕتخا تیبٕح حُؾ ٗیث ٌبجتضا یؾضطث :

یػاوتجا تیاوح دزادً

Chi Square P

لاهسً

22 ( 4 / 52 )%

20 ( 6 / 47 )%

435 / 2

( 681 / 3 - 611 / 1 ) 295 / 15 001

/ 0

( 4 / 80 )%

44 ( 6 / 19 )%

لک 203

( 76 )%

64 ( 24 )%

یٙؼٔ تٚبفت یػبٕتخا تیبٕح حُؾ ؼبؾا طث ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ٝو سٞز ( زضاز یضاز

p<0/05 .)

َٚسخ 7 : یؾضطث ظٚطث بث یضازضبث ٖاضٚز ضز یز ٗیٔبتیٚ ٖاعیٔ ٗیث ٌبجتضا

ید ييهاتیٍ ىاصيه دزادً

Chi Square P

لاهسً

80 ( 5 / 75 )%

26 ( 5 / 24 )%

065 / 1

( 658 / 1 - 684 / 0 ) 078

/ 0 780

/ 0

( 77 )%

35 ( 23 )%

لک 106

( 4 / 76 )%

152 ( 6 / 23 )%

یٔ ٖبك٘ طئٛىؾا یبو ٖٛٔظآ ،قٛف َٚسخ ضز یٙؼٔ تٚبفت یز ٗیٔبتیٚ ٖاعیٔ ؼبؾا طث ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ٝو سٞز

( زضاس٘ یضاز p>0/05 .)

ٗیٔبتیٚ یٔطؾ حُؾ ـزطٌ ضزD

(25OHD)

ٓو ظا طت ng/ml 8 ( 20

ٗیٔبتیٚ زٛجٕو )nm یٔ ٝتفطٌ طظ٘ ضز َبٔط٘ ٖاعیٔ ٗیا ظا طتلابث تظّغ ٚD

سق .

(7)

یحاسط داَج دوحه ىازاکوّ ٍ

ثحب

فسٞ بث طيبح ٝؼِبُٔ

ٝؿیبمٔ

ٗیٔبتیٚ حُؾ یا وضاٛػ ٚD

ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث بث یضازضبث ٖاضٚز .سق ْبد٘ا

حیبت٘

زاز ٖبك٘ طيبح ٝؼِبُٔ

ٗیٔبتیٚ حُؾ زٛجٕو ٝو یَ ضز D

ازضبث ٖاضٚز ٖبٕیاظ ظا ؽپ ٜضٚز ضز اض یٌزطؿفا ظٚطث ؽ٘بق ،یض

یٕ٘ فیاعفا طیبؾ ظا ُنبح حیبت٘ ٝو تؾا یِبح ضز ٗیا سٞز

ضز ٗیٔبتیٚ ٗیٕٞ حُٛؾ زٛجٕو ٝو تؾا ٖآ یبیٌٛ تبؼِبُٔ

یٔ ٖبٕیاظ ظا ؽپ ٜضٚز یؾبٙك٘اٚض تلالاتذا ٝث لاتثا ؽ٘بق س٘اٛت

ؼأض ضز ٚ سٞز فیاعفا یٌزطؿفا ٖآ

( 37

، 36 ).

ٝتفبی

ٝث یبٞ

تؾز

ٝؼِبُٔ ظا ٜسٔآ ظا یطیٍكیپ ٚ َطتٙو یّٔ عوطٔ ٍؾٛت ٝو یا

یضبٕیث زٛجٕو بث زاطفا ٝو زاز ٖبك٘ عی٘ تفطٌ تضٛن بىیطٔآ ضز بٞ

ٗیٔبتیٚ

ٗیٔبتیٚ بث زاطفا بث ٝؿیبمٔ ضز D

ٓئلاػ ،َبٔط٘ D

سٙتقاز یطتكیث یٌزطؿفا (

38 ).

ٓٞ

ٗیٙچ یؾضطث تضٛن یبٞ

ٓیغض ٌبجتضا یٚض طث ٝتفطٌ

یضبٕیث بث ییاصغ ٖآ یبیٌٛ ی٘اٚض یبٞ

ٗیٔبتیٚ ٖٛچٕٞ ییاصغ زاٛٔ زٛجٕو ٝو تؾا فیاعفا ٝث طدٙٔ بٞ

یٔ یكوزٛذ یبٞضبتفض ٚ یٌزطؿفا َبٕتحا ززطٌ

( 40 ، 39 ) ظا

یٔ ٖسث طیبذش تفا ٝث طدٙٔ یٞزطیق ٚ یضازضبث ٝو بد٘آ ،ززطٌ

فیاعفا ٝث طدٙٔ ٖاضٚز ٗیا یَ ضز زاٛٔ ٗیا ٗیٔأت ْسػ اصِ

ا ظا ؽپ یٌزطؿفا ّٕٝخ ٖآ ظا ٚ یٌزطؿفا عاٛ٘ا ٝث لاتثا زاسؼتؾ

یٔ ٖبٕیاظ ززطٌ

( 42 ، 41 ) ٗیاطثبٙث . یطٍِبثطغ

یز ٗیٔبتیٚ حُٛؾ

یٔ یضازضبث ٖاضٚز طث ٜٚلاػ ضاطل یؾضطث زضٛٔ ٖبٕیاظ ظا ؽپ تؿیبث

.ززطٌ عیٛدت یٙیٔبتیٚ ُٕىٔ ،زٛجٕو تضٛن ضز بت زطیٌ

تیطثوا

یٌزطؿفا ٝث لاتجٔ ٖب٘ظ یػبٕتخا تیبٕح حُؾ ظا ٖبٕیاظ ظا ؽپ

ٝتفبی بتؾاض ٗیٕٞ ضز .سٙتؿٞ ضازضٛذطث یٙییبپ ظا ُنبح یبٞ

ٝؼِبُٔ

ٖاضبىٕٞ ٚ ٖبیسثبػ (

1393

ٖاضبىٕٞ ٚ ً٘بٞ ٚ ) (

2011 )

ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث ٚ یػبٕتخا تیبٕح ٗیث ٝو زاز ٖبك٘

زضاز زٛخٚ یضازبٙؼٔ ٌبجتضا ٖبٕیاظ

( 44 ، 43 ) .

ٓٞ

ٗیٙچ

ٜزاز بٞ

ی

بی٘زٛؼؿٔ ٝؼِبُٔ ظا ُنبح (

1390 ٖبیٔ ٝو تؾا ٖآ طٍ٘بك٘ عی٘ )

،یّو ٜسق ناضزا یػبٕتخا تیبٕح ٚ ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا

ٝفِؤٔ

ٟٓٔ ٖاطٍیز یٛؾ ظا تیبٕح ،ٜزاٛ٘بذ یٛؾ ظا تیبٕح یبٞ

فیؼًت بی ٖاسمف ٗیاطثبٙث .زضاز زٛخٚ ٖبتؾٚز یٛؾ ظا تیبٕح ٚ ظ ظا ؽپ َٚا ظبف ضز یػبٕتخا تیبٕح ٟٓٔ طُذ ُٔبػ هی ٖبٕیا

طؿفا یاطث یٔ یمّت ٖبٕیاظ ظا سؼث یٌز

زٛق ( 45 ).

ٓٞ

ٗیٙچ حیبت٘

ظا ُنبح

ٝؼِبُٔ

ٖاضبىٕٞ ٚ یؼیفق (

1397 یؾضطث ٖاٛٙػ بث )

ٖاضزبٔ ضز ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا بث یػبٕتخا تیبٕح ٌبجتضا ُٝیح ضبٟچ ٖبیٔ ٝو زاز ٖبك٘ ؼضب٘ ٖازاظٛ٘

؛یػبٕتخا تیبٕح

٘ظطف زاسؼت تلایهحت ٖاعیٔ ،طؿٕٞ ُغق ،ٜزاٛ٘بذ ٖاس

ٚ طؿٕٞ

ظ ظا سؼث یٌزطؿفا ٚ ٜزاٛ٘بذ یزبهتلا تیؼيٚ

ٌبجتضا ٖبٕیا

زضاز زٛخٚ یضازبٙؼٔ

( 46 .)

ٝتفبی تیبٟ٘ ضز ظا ُنبح یبٞ

ٝؼِبُٔ

فیپ ٖاٛٙػ بث یا ٖب٘ظ ضز ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا یٙیث

تؿر٘

ٖبٕیاظ عٛ٘ ٚ یػبٕتخا تیبٕح فم٘ :اظ (

1397 ٖبك٘ عی٘ )

فا ظٚطث َبٕتحا ٝو زاز تؿر٘ ٖب٘ظ ضز ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿ

اظ

ٝفِؤٔ فٞبو ُٝؾاٚ ٝث ٖبٕیاظ ظا ؽپ یتبػلاَا تیبٕح یبٞ

-

تجثٔ یػبٕتخا ُٔبؼت تیبٕح ٚ ی٘بثطٟٔ تیبٕح ،ی٘بدیٞ

یٔ فیاعفا .سثبی

٘ بث ٝدیت٘ ٗیا ظا ُنبح حیبت

طیذا فٞٚػپ ضز

ٝٙیٔظ یبٕح حُؾ ٗیث ٌبجتضا فا ٚ یػبٕتخا ت

ظا ؽپ یٌزطؿ

یٔ ٛؿٕٞ ٖبٕیاظ سقبث

( 47 ).

غثبٙٔ ٖبیٔ تؾبٙٔ ُٔبؼت ْسػ

زطف یػبٕتخا ٜسٙٙو تیبٕح ٝٙیٔظ تؾبٙٔب٘ ٛخ زبدیا ٝدیت٘ ضز ،

تلالاتذا ظٚطث

ٖاٚض یتذبٙق یٔ ٓٞاطف اض یٌزطؿفا ّٕٝخ ظا .سیبٕ٘

ٝتفبی یٔ ٖبك٘ فٞٚػپ ظا ُنبح یبٞ

كثاٛؾ ٗتقاز ٝو سٞز لاتثا

تلالاتذا ٝث

ٖاٚض یتذبٙق ّٕٝخ ٖآ ظا ٚ یضازضبث ٖاضٚز یٌزطؿفا

یضازضبث ضز ٖآ زسدٔ ظٚطث َبٕتحا ٚ یتآ یبٞ

ٓٞ

ٗیٙچ یٌزطؿفا

ٖاعیٔ ٝث اض ٖبٕیاظ ظا ؽپ ٜضٚز ضز 2

/ 3 یٔ فیاعفا طثاطث .سٞز

ضز

فٞٚػپ

ٟٓٔ ظا یىی ٝثبكٔ یبٞ

یٌزطؿفا ٝث لاتثا طُذ ُٔاٛػ ٗیطت

ا ٝمثبؾ ٖبٕیاظ ظا ؽپ ٝث لاتثا ٝمثبؾ عی٘ ٚ یٌزطؿفا ٝث لاتث

تؾا ٗیكیپ یبٞ یضازضبث ضز ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا (

49 ، 48 ).

ضز

ٝتفبی تیبٟ٘

ٖبیٔ ضازبٙؼٔ ٌبجتضا زٛخٚ ْسػ ٝؼِبُٔ ظا ُنبح یبٞ

ٝيضبػ یضازضبث ضاز

بث )یضاضزا ت٘ٛفػ ٚ ٖٛذضبكف ،سیئٚطیت ،تثبیز(

ح ضز ٗیا تؾا ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث حیبت٘ ٝو تؾا یِب

ظا یذطث ٝث لاتثا ٝو تؾا ٖآ طٍ٘بیث زسؼتٔ تبؼِبُٔ ظا ُنبح ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث یِبٕتحا فیاعفا بث یضازضبث ٖاضٚز وضاٛػ فٞٚػپ ظا ُنبح حیبت٘ ُٝثاض ٗیٕٞ ضز .تؾا ٜاطٕٞ ٖبٕیاظ ( ٖاضبىٕٞ ٚ یزبثبىؿث 1392

لاتجٔ ٝو ی٘ب٘ظ ضز ٝو ٝو زاز ٖبك٘ )

ت٘ٛفػ ٝث زا یبٞ

ٝٙیٔظ ،سٙتؿٞ یضاض ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ظبؾ

ٝث ٖبٕیاظ ظا ؽپ زطف ٝو اطچ تؾا

ٝث لاتثا َبج٘ز اضزا ت٘ٛفػ

یض

(8)

نًْ

ُزاوؾ ،

ًِ

، زذآ 1400

یت٘آ تسٔ ی٘لاَٛ فطهٔ سٙٔظبی٘

هیتٛیث تفبیضز یتح بی ٚ بٞ

یٔ یسیضٚ ُىق ٝث بٞٚضاز ضز ظبؾ ٝٙیٔظ ُٔبػ زٛذ ٝو سقبث

ٜسق زطف یٞزطیق سٙیآطف ٚ ٝیصغت ،ةاٛذ ضز َلاتذا اض یٚ اصِ ٚ

یٔ یٌزطؿفا سؼتؿٔ

سیبٕ٘

( 50 ) ْبد٘ا تبؼِبُٔ ظا ُنبح حیبت٘

ٝٙیٔظ ضز ٝتفطٌ

ٗیث ٌبجتضا ٝث لاتثا

بث یضازضبث تثبیز ظٚطث

یٌزطؿفا

ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٔ ٖبك٘

ٝو سٞز یضازبٙؼٔ ٌبجتضا ٚز ٗیا ٖبیٔ

طیغتٔ

زضاز زٛخٚ

ٌٝ٘ٛ ٝث

ٝو یا ضز یضازضبث تثبیز ٝث لاتجٔ ٖب٘ظ

وطؼٔ

یلابث طُذ طؿفا ٝث لاتثا

س٘ضاز ضاطل ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌز

( 51 ، 50 ) ضز

ٝؼِبُٔ

یزلا

ٖاضبىٕٞ ٚ (

2013 )

ٌبجتضا یضبٔآ

یٙؼٔ

یضاز

ٗیث یضازضبث تثبیز بث

یٌزطؿفا ؽپ ظا

ٖبٕیاظ تفبی .سق

یضازضبث تثبیز ٝث لاتجٔ ٖب٘ظ ضٛوصٔ ٝؼِبُٔ ضز 14

/ 1 ٝث تجؿ٘ طثاطث

بث تثبیز ٝث لاتجٔ طیغ ٖب٘ظ

ٝث لاتثا وطؼٔ ضز یضازض ؽپ یٌزطؿفا

س٘زٛث ٖبٕیاظ ظا (

52 ).

زبدیا بث یضازضبث تثبیز تمیمح ضز

َلاتذا ضز

ضٛحٔ

ؼٛٔلابتٛپیٞ

عیفٛپیٞ-

،َب٘ضزآ- تاطییغت یثبٟتِا

ٚ

َلاتذا ضز

ٓظ٘

ٝٙیٔظ ،ٗی٘ٛتطؾ اض

تٟخ ءلاتثا

ٝث یٌزطؿفا ؽپ

ظا

ٖبٕیاظ

یٔ ٓٞاطف .سٙو اسیؾ

ِ

ٖاضبىٕٞ ٚ ییاسٟك (

1393 ٝو س٘زاز ٖبك٘ )

یت٘آ حُٛؾ فیاعفا یزبث

یضازضبث ٖاضٚز ضز ظاسیؿواطپ سیئٚطیت یبٞ

یٔ ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا َبٕتحا فیاعفا ٝث طدٙٔ

زٛق ( 53 ).

ٝتفبی ٝو تؾا یِبح ضز ٗیا

ٝؼِبُٔ ظا ُنبح یبٞ

عٛیق ٖاٛٙػ بث یا

زٛخٚ ْسػ طٍ٘بك٘ ٖآ بث ٍجتطٔ ُٔاٛػ ٚ ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا تضا ظٚطث بث یضازضبث ٖاضٚز ضز سیئٚطیت یضبٕیث ٝث لاتثا ٖبیٔ ٌبج فٞٚػپ ظا ُنبح حیبت٘ بث ٛؿٕٞ ٝو تؾا ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا

یٔ طيبح سقبث ( 54 ) .

ٝث

ٔ حیبت٘ ٝث ٝخٛت بث ،یّو ضَٛ

ىلبٙت

ٝث تؾز

ٚ یز ٗیٔبتیٚ حُٛؾ ٌبجتضا ٝٙیٔظ ضز فّترٔ تبؼِبُٔ ظا ٜسٔآ لا ،ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا یٌػیٚ تؾا ْظ

ؽپ یٌزطؿفا عٛ٘ ٚ بٞ

ٖاضٚز ضز یز ٗیٔبتیٚ ٗییبپ حُٛؾ بث ی٘اضبٕیث ضز ٖبٕیاظ ظا زطیٌ ضاطل یؾضطث زضٛٔ یضازضبث

. یٔ ٝدیت٘ ٗیا ٝئاضا ٝث طدٙٔ س٘اٛت

ظا ؽپ یٌزطؿفا كثاٛؾ بث ٖب٘ظ ضز زسدٔ یٌزطؿفا ظٚطث فٞبو ضز كیطَ ظا ،یز ٗیٔبتیٚ حُٛؾ ٖبٔعٕٞ زٛجٕو ٚ ٖبٕیاظ ٗیا تفبی

یضازضبث ضز ییٚضاز ُٕىٔ

.ززطٌ یسؼث یبٞ

ٓٞ

ٗیٙچ ٝث ٝخٛت بث

ٖٛذضبكف ٖٛچٕٞ یضازضبث ٖاضٚز غیبق وضاٛػ بث ٖب٘ظ تّغا ٝى٘آ ٚ ٝخٛت زضٛٔ ی٘بٔضز ضزبو ٚ ٜزاٛ٘بذ یٛؾ ظا طتكیث ،یضازضبث اصِ سٙتقاز ضاطل تیبٕح یٔ

ّٝئؿٔ ٗیا تؿیبث

ٝث تضٛن بث ٖبٔعٕٞ

یٌزطؿفا یؾضطث زضٛٔ

ضاطل

ٌ طی .ز یسيگ ِجيتً

ٝث ٝؼِبُٔ ٗیا حیبت٘ ،ٝنلاذ ضَٛ

حُؾ ٌبجتضا ٖاسمف طٍ٘بك٘

تؾا ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث بث یضازضبث ٖاضٚز یز ٗیٔبتیٚ

فیپ تٟخ مذبق ٗیا ظا یتزبػ ٜزبفتؾا ٗیاطثبٙث ظٚطث یٙیث

یٕ٘ طظ٘ ٝث یضٚطي ٖبٕیاظ ظا ؽپ یٌزطؿفا یِبٕتحا ظا .سؾض

ت بث طٍیز ییٛؾ ضز یٌزطؿفا ٝث لاتثا كثاٛؾ ضازبٙؼٔ ٌبجتضا ٝث ٝخٛ

ظا ؽپ یٌزطؿفا ظٚطث طث یػبٕتخا تیبٕح زٛجٕو ٚ یضازضبث ٖاضٚز ٝ٘اطٍتیبٕح تبٔاسلا شبرتا تٟخ ٟٓٔ ٗیا یطٍِبثطغ اصِ ٖبٕیاظ ٗیا زسدٔ ظٚطث ظا یطیٍكیپ تٟخ ٜزاٛ٘بذ بث ٜضٚبكٔ ٖٛچٕٞ

ضٚز ضز ٝيضبػ

ٜ یٔ یضٚطي ٖبٕیاظ ظا ؽپ سقبث

.

ظاپغ یزاصگ

یىقعپ ّْٛػ ٜبٍك٘از یتبمیمحت حطَ ظا ٝتفطٌطث ِٝبمٔ ٗیا یٔ ٖبٟفنا یٔ زٛذ طث ٖبٌسٙؿیٛ٘ .سقبث

ت٘ٚبؼٔ ظا ٝو سٙ٘از

ٗیا ضز ٝو یزاطفا ٝیّو ٚ ٖبٟفنا یىقعپ ّْٛػ ٜبٍك٘از یكٞٚػپ .سٙیبٕ٘ اض ی٘ازضسل ٚ طىكت َبٕو س٘س٘بؾض یضبی اض ٖبكیا فٞٚػپ

:یلاه یهاح ت٘ٚبؼٔ

ٖبٟفنا یىقعپ ّْٛػ ٜبٍك٘از یكٞٚػپ

:غفاٌه زد ضزاؼت زضاس٘ زٛخٚ

.