ی ادبیات و علوم انسانی

(1)

هدکشناد یناسنا مولع و تایبدا ی

یبرع تایبداو نابز یشزومآ هورگ

نایاپ هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی

هتشر رد یبرع تایبدا شیارگ یبرع تایبداو نابز ی

:ناونع

همانشیامنرد یقینف یاه هروطسا تسبراک

« سومدق » لقع دیعس

داتسا

)دیتاسا(

امنهار :

یماجرگ داوج رتکد

داتسا

)دیتاسا(

رواشم :

یتیگ رایرهش رتکد

رگشهوژپ

:

ناولیگ یندم هرهاط هدیس

ناتسمز

69

(2)

مان يگداوناخ وجشناد

ناولیگ يندم : مان

: هرهاط هدیس

ناونع ناياپ همان لقع دیعس سومدق همانشيامن رد يقینف یاه هروطسا تسبراک:

داتسا )دیتاسا(

امنهار : يماجرگ داوج رتکد

داتسا )دیتاسا(

واشم يتیگ رايرهش رتکد :

عطقم لیصحت :ي دشرا یسانشراک

هتشر برع تایبدا :

شيارگ : يبرع تایبدا

هاگشناد : ققحم یلیبدرا

هدكشناد : يناسنا مولع و تایبدا

خيرات :عافد 51 / 55 / 5931 دادعت حفص :تا 511

هدیکچ :

دعب هک تسا رصاعم هرود رد يبدا تانايرج و بتاكم نيرتمهم زا يكي ةيزمرلا يبرع هب اي مسیلوبمس اي ييارگزمر

زا لصاح يب اي زره نیمزرس نوچ یراثآ اب يبرغ تایبدا رد نآ شيادیپ زا تویلا سا يت

زا قرش تایبدا هنهپ دراو

و تانايرج رگيد رد هک يبرع نابيدا .دش يبرع تایبدا هلمج هتخادرپ يبرغ تایبدا زا دیلقت و تیعبت هب دوخ اهدركيور

هب هزوح نيا رد هک یراثآ .دندروآ رد شراگن هب ديدج يبدا بتكم نيا بوچراچ رد يعونتم و ددعتم راثآ ،دندوب هنوگزمر و ديدج یراتخاس و ييانعم ناهنپ یاه هيلا زا یرادروخرب لیلدب هدمآ رد شراگن سا و زومر زا هدافتسا و

هروط

یاه ات دراد زاین شهوژپ و قیقحت هب راثآ رگيد زا شیب فلتخم هيلا و صخشم نآ یاياوز

و یواکاو دروم نآ یاه

و راعشا هک تسا نايرج نيا هرهچ نيرت سانشرس لقع دیعس ارگزمر يبرع ناگدنسيون نایم رد .دریگ رارق لیلحت همانشيامن يكیلبمس یاه

هدروآ ديدپ ار هلمج زا ،

يرتروهشم هروطسا زا سابتقا اب هک تسا سومدق همانشيامن اهنآ ن

رد يقینف یاه هروطسا لیلحت فده اب شهوژپ نيا .تسا هدروآ رد ريرحت هتشر هب نآ هب طوبرم ثداوح و يقینف یاه ک يم ءاقلا همانشيامن رد نآ اب طبترم ریطاسا رگيد و هروطسا نيا هک يياهدرکراک و دربراک هوحن هب همانشيامن نيا دن

لقع دیعس هک یاه هديا و تفرگ رارق لیلحت دروم يقینف ریطاسا تسبراک همان ناياپ نيا رد .دزادرپ يم نآ يسرررب هب يم ناشن هجیتن .تفرگ رارق دقن هتوب رد ریطاسا نيا دوجوم یاهدرکراک هارمه هب هتشاد رظن رد اهنآ یریگراک هب رد ه ریطاسا نيا یریگراک هب رد لقع دیعس هک دهد ييارگزمر بتكم هب وا شيارگ زا يشان هک دراد يتخانشابيز فده م

يعس رصاعم زور تانايرج اب ریطاسا نيا نداد قابطنا اب هک دراد يتخانش هعماج فده مه و تسا ریطاسا زا هدافتسا و يفیصوت شهوژپ نيا رد هتفراک هب شور .دراد نآ لح سپس و هعماج تلاضعم هئارا لح رد اب يم يلیلحت–

.دش

دیلک هژاو اه

،هروطسا : نعم ،همانشيامن ،لقع دیعس

ي نعم و يلصا ي

ينمض

(3)

أ

بلاطم تسرهف

بلاطم تسرهف ...

...

أ

...راتفگشیپ ...

لک ی تا شهوژپ ...

...

5

5 - 5 - ب ی نا هلأسم ...

...

2

؟تسیچ هروطسا ...

...

2

عس یزادرپ هروطسا لقع دی

...

4

5 - 2 - اه لاؤس( لاؤس ی

شهوژپ ) ...

...

1

5 - 9 - ضرف ی ه ضرف(

ی ه اه ی شهوژپ ) ...

...

1

5 - 4 - شهوژپ )فادها( فده ...

...

1

5 - 1 -

ّمها و ترورض ی

ت شهوژپ ...

...

....

1

5 - 1 - پ ی ش ی هن ی شهوژپ ...

...

1

نابم ي رظن ی شهوژپ ...

...

39

همدقم ...

...

39

2 - 5 - سررب ي وغل ی حلاطصاو ي

هروطسا ...

...

39

2 - 2 - هروطسا عاونا ...

...

511

2 - 9 - پ لماوع ی اد ي ش هروطسا ...

...

....

515

2 - 4 - بدا اب هروطسا هطبار ی

تا رعش و ...

...

512

2 - 1 - اه هروطسا ی

نف ی ق ي ...

...

514

–

2 1 - امن ي همانش ...

...

519

2 - 9 - بدا مهم رصانع ی

تا امن ي ش ي امن رنهو ي

ش ي ...

...

..

513

2 - 9 - 5 - امن لمع ي

ش ي ...

...

513

2 - 9 - 2 - اه تدحو ی

نحل تدحو و هناگ هس ...

...

551

(4)

ب

2 - 9 - 9 - اه هدرپ يا اه لصف ی امن ي ش ي ( )

acts

...

555

2 - 9 - 4 - هنحص ی امن ي ش (

Scene – Stag

) ...

...

552

2 -

–

9 1 - صخش ی ت امن ي ش

Character)

) ...

...

552

2 - 9 - امن ي هماننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننش

برع ي ...

...

..

552

2 - 3 - ...یو یرعش کبس و لقع دیعس ...

29

–

2

–

51 سومدق همانشيامن رد يقینف یاه هروطسا تسبراک يسررب ...

...

62

شهوژپ شور و داوم ...

...

62

همدقم ...

...

62

9 - 5 - یردام نیمزرس ...

...

23

9 - 2 - ... بروا هياد ...

99

9 - 9 - ...اهنت زرابم ...

41

9 - 4 - ...سومدق ...

...

42

9 - 1 - ناناوج للاقتسا ...نانبل

...

49

9 - 1 - ...هیقینف هاشداپ ...

49

9 - 9 - ...نانبل ...

43

9 - 9 - ...يمعا و بروا هروطسا ...

15

9 - 3 - ...یرم و بروا ...

11

9 - 51 - ...لقع دیعس تبرغ ...

19

9 - 55 - ...یرم هروطسا ...

11

9 - 52 - ...سومدق رخف ...

...

91

9 - 59 - ...نابرهم ردام ...

99

9 - 54 - ...رامعتسا ...

91

(5)

ج

9 - 51 - يگتفشآ ...نانبل یاه

...

99

9 - 51 - ...يقینف ناگدازهاش ...

31

9 - 59 - ...راثيا ...

39

پ و جياتن ی

اهداهنش و

اه تشون يپ ی

شهوژپ ...

. 29

5 - 4 - تن ی هج گ ی ر ی ...

...

22

2 - 4 - داهنشپ ...

...

22

پ ي تشون ...

...

011

(6)

راتفگشیپ

هروطسا و ناهج سپ نآ زا و ،هتسویپ عوقو هب نيزاغآ ىاهنامز رد ايوگ هک تسا هدنز ىتقیقح تحت ار اهمدآ تشونرس

تسا هداد رارق ریثأت

اب طقف . ي د تسد ي ناوت و ي م ي دوب لكش هب و درورپب ار اهنآ ات ي

ا و هاوخلد ي

هد لآ دزاسب ا . ي ن عقاو هک دوب نی

ت

خت و ی ل رفآ هب ،زمر و ي

ند هرهچ اه يي ره هک دنتخادرپ ي

ک اب اهنآ زا ي ك ي دوجو داعبا زا ی

دنتنسه طانبترا رد ناسنا نارعانش .

مدرم یاهجنر و درد و بئاصم نایب هب هروطسا زا هدافتسا اب رصاعم

مزرس ی ن وخ ي ش دنتخادرپ و ينسایس تلاونحت ور نيا زا .

رصاعم هرود يعامتجا يم ،ار

د رعش هب هروطسا دورو هزیگنا نيرتهب ناوت ا

تسن اهرعش نيرتهب . ي

ي اهرعش رصاعم ي

ي هنک دنتسه

زا هننادنمرنه نتفرنگ کنمک انب هكلب ،دننک يمن نایب ًامیقتسم ار دوخ يسایس و يعامتجا اي يقلاخا و يفسلف مایپ ريوانصت

يم ماجنا ار راک نيا یرعش هب هراشا رذگهر زا ناگدنناوخ هدوت اب ار دوخ دنویپ رعاش هک یدراوم رایسب هچ دنهد

ا هروطس یانه

يم ريوصت هب يعامتجا تسا تفگش و هزات هديدپ دوخ برع رصاعم رعش رد راک نيا و دشک

رنصاعمرعاش لقع دیعس . ناننبل

ي

نی ز ا زا ي ن نثتسم رما ي

،هدوبن هنیمز و گنهرف و ركف ساسارب هكلب یاه

و يقوذ هروطسا نتخاس هب شيوخ یرنه هنتخادرپ انه

نآ و رعش هبرجت اب بسانتم ار اه ی

وخ ي ش انت ،تنسا هدروآ رد يننف ار شرعنش

رنت و یرننه دنهد هونلج رنت تلاونحت زا یو .

و دركن يشوپ مشچ شنوماریپ ار دوخ

و ،تلاوحت نيا ربارب رد اد ناشن لمعلا سكع

نآ ربارب رد ند ،تسناد لووسم اه

یارنب و

س مایپ ندناسر ی

سا ي و قلاخا ي وخ ي ش طاسازا ی ر ا ات ،تفرگ کمک فلتخم للم ي

هكن اب براک در نآ هنلحرم زا سنپ تنسناوت انه

لقت ی د لااب حطس هب يي

.دسرب رنه زا

ا ي ن ظنت لصف راهچ رد شهوژپ ی

م لک هب لوا لصف رد هک ،تسا هدش ی

تا م شهوژپ ي

زادرپ ي م و . اب كت ی ه هانفم رنب ی م لک نی د ی

عوضوم ضوت ،شهوژپ ی

ح ي ادتبا يي هاوخ هئارا ثحب دروم عوضوم زا ی

م داد دب . ي ن ب شخب رد روظنم ی

نا هنب ادتبا هلأسم نفرعم

ي

عس ی د راثآ و لقع و

رعش کبس ي

،ش رذگ تروص هب و ا

رعت هب ي ف م هتخادرپ هروطسا ي

دوش ترونص هنب مود لنصف رد سپنس .

سررب هب هصلاخ ي

وغل ی حلاطصا و ي

س دنور و هروطسا ی

ر رظن ي تا پ ی نومار و نآ اسانش يي هروطسا اه ی نف ی ق ي ننچمه و ی ن هنب

امن ي ش و رات ي هچخ م نآ ي زادرپ ي م .

رد سررب هب موس لصف ي

هروطسا اه ی نف ی ق ي امن رد هتفر راک هب ي

همانش

« سومدق » عس ی د ساسا رب لقع لوا موهفم

نی ه و وناث ني ه

و ،هتخادرپ اتن رخآ لصف رد

ي ج لک تروص هب ار شهوژپ زا هدمآ تسد هب ي

ب ی نا درک ي م .

ا رد ي ن سررب اب شهوژپ ي

ا ي ن طاسا ی

،ر ي هتفا ا رگناشن اه ي

ن امن رعاش هک دنتسه بلطم ي

هماننش نلم ي و هتنشادن رود رنظن زا ار

مهرد ی ن سقت ی م دنب ي اه قتسم سابتقا ی

م و غ ی ر قتسم ی م هروطسا اه ی نف ی ق ي تسا هداد رارق رظن دروم ،ار ما هنک .

نی د هنب تنسا

ي را ی ناوتب دنوادخ ی

م دادعت هب ی اماهبا زا ت دروم رد فم ا ه ی لوا م ی ه وناث و ي ه خساپ هد ی م .

پ تلاكشم زا ی

ش ور ی ا ي ن قحت ی ق و عوضوم اب طبترم عبانم ندوب کدنا يا

دزن تاعوضوم ي

ک تسا ا هک ارچ . ي

ن رد شهوژپ

شهوژپ هلمج زا عقاو اه

ی ركب ی م باسح هب ي

آي د هدش هتخادرپ رتمک نآ هب هک تن رد .

ی هج ات هدش ثعاب عبانم ندوب مک

غا دوش هدافتسا لوا تسد عبانم زا بل .

(7)

شهوژپ تایلک

(8)

2

1 - 1 - نایب هلأسم

دیعس لقع زا نيرتروهشم نارعاش

رصاعم نانبل تسا هک رد لاس 5352 یدلایم رد کي هداوناخ کیلوتاک و ينورام رد

هلحز نانبل هب ایند دمآ . نيا بيدا يحیسم زا زاغآ يناوج هب تیقلاخ يبدا و ون یروآ یاه یركف هرهش دش و رد یاضف

يگنهرف و يبدا نانبل ریثات رایسب یدج تشاذگ . یو ادتبا هب راک همانزور یراگن و سيردت رد هاگداز دوخ لوغشم دش و سپ

زا تميزع هب توریب رد ههد 5391 رد هتشر خيرات و هقف يملاسا لیصحت درک . يياهسرد

،گرزب زا نيد تبحم و يتسود

تخومآ و رد يگدنز هب راک تسب . وا يم ديوگ « : زا ملاسا داي متفرگ هک دنوادخ راگدرورپ همه نایناهج تسا و تاکز ره هچنآ

هک دنوادخ اطعا يم دنک دياب تخادرپ درک » نینچمه يم

ديازفا

« : نيرتهب و نيرتابيز فيرعت

زا ردام رد باتک ينامسآ نآرق

،ميرک هدمآ تسا هک يم ديامرف تشهب ريز یاپ ناردام تسا

» . هدربمان رد نامه نارود

،هاگشناد نیتسخن راعشا

دوخ ار

،هدورس و هزياج هنلااس یا ار یارب باختنا قيوشتو نابيدا هتسجرب برع هب مان دوخ تبث هدرک تسا هک نانچمه همادا دراد .

وا هولاع رب روضح يبدا لاعف و رثا راذگ هب ناونع کي ركفتم و بحاص رظن رد تاعوضوم يعامتجا

و يسایس زین هب یافيا

شقن تخادرپ . و رد جيورت شراگن و ندورس رعش هب شيوگ ينانبل مهس لباق يلمات

،تشاد و هيرشن نانبل ار یارب شراگن هب

نابز يلحم ينانبل درکرشتنم .

یو هلاقم يياه ار مه رد هلجم دایص هتشون تسا . ود همانشيامن یرعش

هب یاهمان

« سومدق

» و

« تنب حاتفي

» دراد .

ناويد یرعش مه هب نابز هسنارف دراد

« : بهذلا ردص

» ماع 5395

،م و یاهراک يبرع وا هیلدجملا ( ةمحلم ةيرعش ) 5399

،م نانبل نإ يكح ( خيرات و ریطاسا ) 5311

،م سارجأ نیمسایلا ( ناويد رعش ) 5315

،م تایسامخ (

ةیماعلاب ةینانبللا ) 5399

،م

اراي ( هیصاعلاب هینانبللا ) 5315

،م (

،اشروخ 5991 : 254 .)

هروطسا

؟تسیچ هروطسا هديرفآ لیخت تسا . یاهناتساد ينهک

تسا هک ينامز رد دزن ماوقا

،يناتساب تقیقح يقلت يم هدش تسا . اما

هزورما هبنج هناسفا یا هتفاي و يسک اهنآ ار رواب درادن . هروطسا رد دنيآرف نییبت هديدپ یاه هتخانشان تعیبط

اي هّصق یاه

مرگرس هدننک و هناسفا یاه يناولهپ رارق دراد . ناسنا ناتساب یارب هديدپ یاه ينیمز و هاگ هتخانشان ينادازمه

ينامسآ و قوف

(9)

9

يعیبط يم

،ديرفآ هب ينایب رگيد نایم ناهج یدام و ناهج یونعم دنویپ يقیمع رارقرب

،هتخاس و شلات تشاد هک ييایند

ادیپان ار رد رایتخا دوخ دروآرد .

رد عقاو هچنآ هک هزورما هب ناونع گنهرف هدیمان يم دوش رد ناهج ناتساب رد ربارب هروطسا و نیيآ هدوب تسا هعومجم

هروطسا و نیيآ رد هعماج ييادتبا ترابع تسا زا گنهرف نآ

،هعماج نوچ هشيدنا و یراتفر دوبن هک زا نورد نيا هعومجم

جراخ دشاب سپ مامت لامعا و ركفت ناسنا ناتساب رد نيا هعومجم هروطسا یا و ينیيآ یاج يم تفرگ ( دحاو

،تسود 5995 :

95 . ) هروطسا زا ييوس رگنايامن تشادرب و تخانش يمدآ زا ناهج ينوماریپ وا

هدوب و زا ييوس یاهزاین يناور و یدام

،یو

رد دروخرب اب هديدپ یاه هتخانشان ناهج

ار رد رب يم

،تفرگ هب ينابز رگيد هروطسا رد ميدق دننام يشناد تسا هک هزورما

هاگديد يمدآ ار زا ناهج نشور يم دزاس و رب ساسا نيا اهرواب راتخاس و تقیقح ناهج لكش يم تفرگ و یوگخساپ

اهيواكجنک و

یاهشسرپ يب

خساپ وا دوب . رد عقاو دياب تفگ هروطسا ترابع تسا زا تياور اي هولج یا نيدامن هرابرد

،نادزي

،ناگتشرف تادوجوم

قوف يعیبط و هب روط يلک ناهج يتخانش تسا

هک کي موق یارب ریسفت دوخ زا يتسه هب راک يم

دندنب ( نامه ) .

رعاش هرود رصاعم دقتعم تسا هک يمن دناوت اب نيزاوم بدا ميدق ( هک نآ ار راهچ هبوچ یا يم دنیب دودحم یارب

نتسيرگ و للاطا و نمد اي شياتس ریما اي ناخ و رثکادح نایب يتلاح هناقشاع و رركم ) هچنآ رد نيا راگزور ار ساسحا يم

،دنک وگزاب دنک و نیمه تعسو ورملق و اهزاین وا ار هب یوجتسج بلاق

یاه یرعش ديدج يم دناشک ( يعیفش

،ينکدک 5991 :

15 . ) زا یوس رگيد يم ناوت تفگ نيرتهب یاهرعش رصاعم یرعش تسا هک مایپ يفسلف و يقلاخا اي يعامتجا و

يسایس دوخ

ار

ًامیقتسم نایب

يمن دنک هكلب اب کمک نتفرگ هنادنمرنه زا

ريواصت یرعش نيا راک ار ماجنا يم دهد هچ رایسب یدراوم هک

رعاش دنویپ دوخ ار اب هدوت ناگدنناوخ زا

رذگهر هراشا هب هروطسا یاه يعامتجا هب

ريوصت يم دشک و نيا راک رد رعش رصاعم

برع دوخ هديدپ هزات و تفگش تسا ( نامه : 35 .)

رد تياهن هروطسا شنیب یدوهش تسا . شنیب عماوج ييادتبا و ریسفت اهنآ زا ناهج هب هنوگ یا هروطسا یا هولج رگ يم

دوش و ره دنچ رد فيدر

،هسامح

،هناسفا و هصق یاه نايرپ رارق يم دریگ اما اب نآ توافتم تسا . یاهرواب ينيد ناسنا

نیتسخن زا هروطسا اه زاغآ يم ددرگ و اهدعب نامزرد یاه رترخاتم هب هنوگ نايدا لكش يم دریگ . هروطسا هب کي ترابع نيد و

شناد ناسنا نیتسخن و هتشاد یاه یونعم تسوا ( نامه ) .

(10)

4

هروطسا یزادرپ دیعس لقع

زاغآ هدافتسا نارعاش رصاعم زا هروطسا ار يم ناوت هب یاهلاس يناياپ ههد 41 و زاغآ ههد 11 تبسن داد . اب لیكشت

تموكح لیئارسا رد لاس 5349 نارعاش برع رب نآ دندش ات اب هدافتسا زا هروطسا هب نایب بئاصم و درد و یاهجنر مدرم

نیطسلف دنزادرپب زا نيا ور تلاوحت يسایس و يعامتجا نآ

مايا ار يم ناوت نيرتهب

،هزیگنا رد دورو هروطسا هب تسنادرعش .

ييارگدامن رد

رعش دیعس لقع يشنکاو رد ربارب بتكم عقاو ييارگ دوب دیعس لقع هب ساسحا یاه يصخش دوخ شیب زا دح

تیمها يم

،داد و زا هجوت هب دعاوق تغلاب و تحاصف زابرس يم دز . دیعس لقع یاهتلاح هودنا و متام یاز تعیبط و رظانم و

يثداوح ار هک هيام ساي و باذع و ينارگن و سرت ناسنا تسا ار نایب يم درک . هب لاكشا و اهلوبمس و گنهآ و ينیناوق هک هن

لقع و قطنم هكلب تاساسحا اهنآ

ار هتفريذپ دوب هجوت تشاد . یارب ناگدنناوخ یوج

ار مهارف يم درک هک همه نآ ار هب روط

یداع و هباشتم کرد يمن دندرک هكلب ره هدنناوخ انب هب عضو يحور و نازیم کاردا شيوخ ينعم يتوافتم ار کرد يم درک

وا هب ددم ساسحا و لیخت تلااح يحور ار رد نایم یدازآ لماک اب يقیسوم تاملک و اب گنهآ و گنر و ناجیه هب ريوصت

يم دیشک . دیعس لقع ربانب ركف و گنهرف و هنیمز یاه يقوذ و یرنه شيوخ هب نتخاس هروطسا هتخادرپ و نآ ار بسانتم اب

هبرجت یرعش دوخ رد هدروآ تسا ات شرعش ار ينف رت و یرنه رت هولج دهد . وا یارب ندناسر مایپ

،يفسلف

،يقلاخا يسایس

دوخ زا شور یاه ریغ میقتسم و هنادنمرنه دننام

هروطسا اه کمک هتفرگ و رد نيا هار زا نارعاش گرزب يبرغ ریثات هتفريذپ

تسا و سپ زا هلحرم دیلقت هب حطس ييلااب زا رنه اب یریگراكب هروطسا

رد رعش دوخ هدیسر تسا . یو زا يتلاوحت هک

شنوماریپ خر

داد مشچ يشوپ دركن و دوخ ار رد ربارب نيا

،تلاوحت و سكع لمعلا ناشن نداد رد ربارب نآ لووسم تسناد . و

تسناوت یارب نایب دوصقم شيوخ زا یاهشور يتوافتم هدافتسا ديامن . زیخاتسر و ييازون و ينیبزاب زا یاهتللاد یور

ندروآ وا

هب اهدامن هدوب تسا . هرهب یریگ دیعس لقع زا هروطسا یاه يقینف رد همانشيامن سومدق

بصعت يقینف و تشگزاب هب خيرات

نانبل ميدق

،تسا هک یزکرم زا زکارم ندمت رد ناهج هدوب تسا . دياش ناوتب نيا هلاسم ار يعون شلات رعاش یارب رود

ندشن زا گنهرف ينانبل تسناد . هروطسا یاه يقینف دیعس لقع هبذاج يصاخ دنراد زا دعب یرنه یو ار یراي دندرک هک نایم

اهايور و هتشذگ شا طابترا رارقرب دنک و نامز هتشذگ ار اب نامز رضاح دنویپ دهد و رعش ار زا لزغت ضحم اهر دزاس . هروطسا

یاه ينانوي هب ناونع يكي زا هدولاش یاه ثاریم نهک درکراک یدنمشزرا رد

شرعش دنراد نانوي رد نایم یاهتلم بحاص

ندمت رد هنیمز ( هروطسا هسامح–

) رس دمآ رياس للم تسا ات يياج هک تیصخش یاه هناسفا یا نيا تلم رد نايدا و بادآ

رگيد ماوقا هب ييامندوخ هتخادرپ

دنا . معا و شوز(

ي طاسا زا ی ر دنتسه نانوي )

دیعس لقع رد همانشيامن سومدق

ریطاسا

هیقيرغا ار یارب فده يصاخ يسررب تسا هدرک .

وا ریطاسا ار هب ناونع هویش یا ون رد نایب میهافم و يشور ديدج هئارارد

تانونكم شیبلق

و زین یرازبا دیفم رد یرگريوصت شيرعش

هب راک هدرب تسا . اب یریگیپ هروطسا یاه هب راک هتفر طسوت

(11)

1

دیعس لقع راكشآ يم دوش هک رتشیب رصانع یزمر هک هب هتشذگ طوبرم يم دوش هتسباو هب یاهتیصخش هروطسا

یا يقینف و

ينانوي تسا . اب هكنآ رعش رصاعم برع تحت ریثات یارعش يياپورا اصوصخم رد

هنیمز هب یریگراک هروطسا

و زمر هب يلكش

ديدج تسا يلو قرف يگرزب نایم نيا ود تسا و نآ زا تهج همشچرس و

نآدربراک تسا

. رد رعش يياپورا نيا هلاسم دياش

هجیتن رارف زا تیعقاو هب ءاروام تیعقاو تسا رد يلاح هک زمر رد برعرعش هجیتن

بلاقنا رب تیّعقاو دساف و یوزرآ بلط

تیّعقاو ييوگلا و هنومن تسا ( ربج

،ثعش 2112 : 914 . )

لیلد ریثات ناوارف تویلا رب نارعاش رصاعم نيا تسا هک ناگدنسيون ناوج

و نارعاش ورشیپ لسن ينونک رد هرمز

يناسک دندوب هک راثآ تویلا ار دندناوخ و اهنآ ار هب يبرع همجرت دندرک و رب نآ ریسفت دنتشون يناسک نوچ

،سیندآ

،رکاشردب فسوي

لاخلا و ...

ریثات راكب نتفرگ هروطسا رد رعش تویلا هب روط حضاو رد رعش نانبل هديد يم دوش ( يعیفش

،ينکدک 5991 : 35 . )

1 - 2 - لاؤس ( لاؤس یاه ) شهوژپ

5 - ارچ هروطسا یاه يقینف رد هیحرسم سومدق صخاش رت زا هروطسا یاه رگيد

؟تسا

2 - درکراک نيا هروطسا اه نایبرد لياسم زورما ناهج برع

؟تسیچ

1 - 3 - هیضرف ( هیضرف یاه

) شهوژپ

دیعس لقع وزج ناعفادم تخسرس

،تيوه نابز و تیلم ينانبل

،دوب هک رد تسیب يگلاس همانشيامن شا

ار تشون .

فده ش حرطزا هروطسا یاه يقینف رد سومدق بصعت يقینف و تشگزاب هب خيرات نانبل ميدق دوب .

رعاش هروطسا ار هلیسو یا یارب لياسم زورما ناهج برع هب راک تفرگ ات اب هدافتسا زا هروطسا هب نایب درد جنرو و

بئاصم مدرم دزادرپب . یو یارب ندناسر مایپ يسایس و يقلاخا زا یاهشور ریغ میقتسم هروطسا هرهب هتفرگ تسا .

1 - 4 - فده ( فادها ) شهوژپ

فده نم زا باختنا عوضوم ناشن نداد يياناوت یرعش دیعس لقع رد راكب ندرب هروطسا تساه اريز رد روشک ام

نونکات شهوژپ يعماج رد طابترا اب تیصخش دیعس

لقع و يسررب هروطسا اه رد شراعشا هدشن تسا . زا نيا ور نيا شهوژپ

يم دناوت اب يسررب رد همانشيامن

،سومدق تیصخش دیعس

لقع ار رد یریگراكب هروطسا

یاه يقینف نشور دزاس .

(12)

1

1 - 5 - ترورض و

تیّمها شهوژپ

نيا عوضوم هب کمکام يم دنک هک یاهتللاد ييانعم

و اهزمر و هروطسا یاه طوبرم هب همانشيامن سومدق

ار نییبت

مینک و رد هياس لیلحت هروطسا یاه دیعس

،لقع هاگديد یاه توافتم و عونتم نارعاش رصاعم برع ار رتهب میسانشب . نيا

شهوژپ ديدج رد خساپ هب نینچ يترورض دروم هجوت رارق هتفرگ هدش تسا .

1 - 9 - هنیشیپ ی

شهوژپ

شهوژپ اه و يتاقیقحت هک

رد دروم هروطسا یزادرپ رعاش رصاعم نانبل دیعس لقع هتخادرپ هدش رایسب کدنا يم دشاب

نيرتكيدزن شهوژپ

رد نيا هنیمز يم ناوت هب باتک ( تاهاجتلاا و

تاکرحلا يف رعشلا يبرعلا

،ثيدحلا يملس ءارضخ يسویجلا

2115 : 939 يلا 959 ) مان درب .

سپ زا نآ دياب باتک ( يناجم رعشلا يبرعلا ثيدحلا و

،هسرادم قداص

،اشروخ ص 254 ) ار مان درب . دياب زا باتک

( درکراک تنس رد رعش رصاعم

،برع دمحا نافرع

،یواضلا 2111

، ص 99

، 94

، 99

، 93

، 41 ) داي درک اهنت هب يسررب

هروطسا اه هتخادرپ تسا .

رد همادا دياب زا باتک ( رعش رصاعم

،برع رتکد ناسحا

،سابع ص 544

، 511

، 259

، 253

، 221

، 245

، 211 ) هب

يسررب هروطسا اه هتخادرپ تسا .

نینچمه رد

يخرب زا تلااقم و تلاجم هب يسررب هروطسا اه هتخادرپ هدش تسا ( هروطسا رد رعش رصاعم برع زا رتکد

دمحم یزرورفعج . )

زمر و هروطسا رد رعش رصاعم

،برع نيدلازع

،لیعامسا دیس

نیسح یدیس : هلجم : ناهیک

،يگنهرف نمهب

و دنفسا

5994 - هرامش 521 .

(13)

شهوژپ یرظن ینابم

(14)

39

همدقم

اب هجوت هب هكنيا تسبراک هروطسا یاه يقینف رد همانشيامن

« سومدق

» دیعس لقع عوضوم شهوژپ رضاح

،تسا ادتبا

هب فيرعت هژاو هروطسا و هچخيرات

،نآ و طابترا هروطسا اب تایبدا ار دروم يسررب رارق يم میهد ات نشور دوش

،هک هنوگچ

دوجوب هدمآ تسا و هچ یدربراک رد فيرعت هلأسم ی قیقحت رضاح دراد . زا اب لقع دیعس هک يياجنآ زا سابتقا

هروطسا اه ی

نف ی ق ي نآ هب طوبرم ثداوح و هتشر هب ار همانشيامن نيا

رحت ي ر .تسا هدروآ رد فر راک هب يقینف ریطاسا

همانشيامن نيا رد هت

يم يفرعم ار مینک

. سپس همانشيامن ار

،فيرعت و ريز هعومجم یاه نآ ار مان يم ميرب . ناياپرد

،لصف يهاگن هب تیصخش

دیعس

،لقع و کبس شيرعش يم ميزادنا هک هب ره

،يتیعقاو گنر

و ييوب هنارعاش و یریطاسا هدیشخب

،تسا ات یارب دوخ

يهیجوت دبایب و یایند دوخ و يتسه

،ار هب هنوگ یا صاخ ریسفت ديامن . سپ نيدب روظنم هب تسبراک هروطسا یاه يقینف رد

همانشيامن

،سومدق هک رعاش راكفا و هشيدنا شياه ار رد بلاق نيا هروطسا اه زاربا

،هتشاد يم .ميزادرپ

2 - 1 - یسررب یوغل

یحلاطصاو هروطسا

تغل ناسانش هرابرد هشير ى هملک هروطسا و عمج نآ

،ریطاسا ود رظن دنراد :

5 - ریطاسا زا ىثلاث درجم رطَس ىم ديآ و هغیص درفم

،نآ هَروطسُا رب نزو هَلوُعفُا زا نامه يثلاث هتخاس هدش تسا ( نبا

،روظنم 5331 م : ليذ رطس . )

2 - هروطسا بّرعم هملک ىنانوي Historia( )

هب ىانعم ربخ و نخس تسار و تياور و حرش و خيرات تسا . نيا هملک رد

ىسیلگنا هب ود لكش history )

خيرات story ( , ناتساد ) هدمآ تسا . یاتمه يياپورا نيا هژاو نابزرد يسیلگنا Myth(

)

تسا هک زا هژاو ينانوي Mythos( )

هب ينعم

،نخس هناسفا و هّصق هتفرگ هدش هک

ًلاامتحا نآ مه اب هژاو يسیلگنا muth( ) هب

یانعم

،ناهد نایب و

،تياور یدنواشيوخ دراد

(

،یدنبايرد 5991

: 94 . )

نيا هژاو تغلرد همان اه و گنهرف اه يناعم يفلتخم دراد زا هلمج : رد تغل همان

« ادخهد

» هب یانعم نخس هدوهیب و

،ناشيرپ نخس لطاب و هناسفا تسا (

،ادخهد 5911 : 91 . )

(15)

33

رد گنهرف

« جاردننآ

» هب مض

،لوا نامه

« هراطسُا » تسا هب ينعم هناسفا و نخس لطاب و رد گنهرف

« رتسبو »

يناتساد تسا هک هشير رد تاداقتعا و

نايدا ناتساب و تیعقوم یاه اهناسنا دراد و طوبرم هب نايادخ و ادخ ناوناب اي هديدپ -

یاه يعیبط اي یزیچ يلایخ و یريوصت تسا . گنهرف ناسيون یزات هروطسا ار هژاو یا یزات

،هتسناد رب نزو هِلوعفُا هب یانعم

هناسفا اه و نانخس يب داینب و تفگش

،روآ هک هب شراگن رد هدمآ دنشاب ( یزازک ، 5992 : 5 . )

يطویس رد يمرهزملا ديوگ

« : ریطاسا يعمج يبدشاب دحاو

» و وبا هدیبع يم ديوگ

« : دحاو نآ هراطسُا تسا

» . هروطسا

نیلوا راب رد باتک

« هعمد و هماستبا

» رد هعطق يياور اقل هک ناربج لیلخ ناربج رد لاس 5354 رشتنم درک هب راک هدرب

هدش ( ارضخلا يسویجلا ، 2115 : 934 . )

هروطسا زا ييوس رگنايامن تشادرب و تخانش يمدآ زا ناهج

،ينوماریپ وا

هدوب و زا ييوس یاهزاین يناور و یدام یو رد

رب دروخ هديدپاب یاه هتخانشان ناهج

ردار رب يم

،تفرگ هب ينابز رگيد هروطسا رد ميدق دننام يشناد تسا هک هزورما هاگديد

يمدآ ار زا ناهج نشور يم دزاس و رب ساسا نيا اهرواب راتخاس تقیقحو ناهج

لكش يم تفرگ و یوگخساپ اهيواكجنک

یاهشسرپو يب

خساپ وا دوب . هب رگيد نخس هروطسا رگناشن شلات ناسنا ناتساب رد ریسفت ملاک يتسه و هديدپ یاه دوجوم

رد اهنآ و طابترا ناسنا اب اهنآ هدوب تسا ( دیشروخ 21:2112 . )

رد نآرق

،زین هژاو هروطسا هب نیمه انعم هب راک هتفر تسا . نيا ظفل رد نآرق ميرک هب هغیص عمج هب تروص ریطاسا

نیلولاا هدمآ تسا . هتفگ دنا هک نيا ىریبعت تسا

،هک لّوا راب ىكي زا ناکرشم هكم هب مان نبرضن ثراح هرابرد صصق نآرق هب

راک درب . هب نيا تروص هک رد ربارب توعد لوسر ادخ ( ص ) ىم تفگ

« : ناتساد دّمحم رتهب زا ناتساد ىاه نم تسین ناتساد -

ىاه وا ىتشُم ریطاسا نیلّولأا تسا ( »

،یدنبايرد 5991

: 535 . )

هژاو ریطاسا رد 3 هروس هدمآ تسا . نيا هروس اه دنترابع زا : لافنا ( هيآ 95 ) و اذا يلتت مهیلع انَتايآ اولاق دق انعِمَس ول

اشن

ُء انلقت

َلثم اذه نِا اذه

ُریطاسَااَلا نیلوَلاا

) هروس لحن هيآ ( 24 ) - ( و اذِا

َلیق مهل اذام

َلزنَا مكَبر اولاق ریطاسَا نیلَّولاا ) و

رد هروس یاه ماعنا هيآ 21 - هروس نونموم هيآ 99 - هروس ناقرف هيآ 1 - هروس فاقحا هيآ 59 - هروس ملق هيآ – 51 و هروس

نیففطم هيآ 59 . موهفم ریطاسا زا رظن نآرق تاياور و یرابخا تسا هک تسخن هكنيا یدامتعا هب

اهنآ

،تسین مود هكنيا

يحو دنتسین و

،موس زا ناگتشذگ سابتقا

هدش دنا ( يمیعنلا ، 22:5331 )

.

رد ره لاح راركت نيا ظفل رد نآرق ميرک هناشن ى دوجو ناتساد اه و هناسفا ىاه ىناتساب دزن برع ىلهاج تسا .

هروطسا زا سنج زمر

،تسا حیملت

،تسا قوفام تسا . زا سنج تربع و یرادیب تسا . نامرآ از و نامرآ تسامن . رگا ایشا و

تادوجوم یارب

هرهب یرو و کلمت

،دنا هروطسا اه یاراد تسادق و أشنم يهاگآ و هبنت دنا . هروطسا دوخ ينابز تسا یارب

،قياقح قياقح ينورد رشب و قياقح نورب زا ناوت و لیخت يتقورشب

،قياقح لكش و ريوصت يم

،دنريذپ ریطاسا هرهچ

(16)

511

يم دنيامن و اب خيرات نیجع يم دنوش . نياربانب ریطاسا یاهناتساد ينهک

هکدنتسه ينامز

رد دزن ماوقا

،يناتساب تقیقح يقلت

يم هدش تسا . يتقیقح هک رد نامز یاه نيزاغآ هب عوقو هتسویپ و زا نآ سپ ناهج و تشونرس مدآ

اه ار تحت ریثات رارق

هداد تسا و طابترا يلباقتم ار نایم هديدپ یاه نوگانوگ نوماریپ ناسنا اب دوخ ناسنا مهارف هدرک تسا . هزورما هروطسا هبنج

هناسفا یا هتفاي و يسک اهنآ ار رواب درادن . نانچ هک نيا

،انعم زا دوخ تغل هروطسا یا هک اب history و

story يكي

،تسا رب

يم ديآ . هروطسا

،ينامز خيرات ( یروتسیه )

هدوب تسا . لاحرد

،رضاح هن اهنت زا شزرا هروطسا اه هتساک هدشن

؛تسا هكلب کرد

یرایسب زا راثآ ناگدنسيون و

نارعاش اهنت هب هطساو يهاگآ زا شناد هروطسا ناكما ريذپ تسا ...

يم ناوت تفگ هک هوحن ی

يقلت رشب راصعا نهک زا هديدپ

،اه هک

ًلاومعم یارب وا هبنج ی زمر و زار هتشاد

،تسا و ششوک رد تهج حیضوت یاهامعم

يناگدنز نآ نارود تسا (

،اسیمش 5999 : 291 - 213 . )

ًلاوصا ناركفتم و هروطسا ناسانش هاگن یاه يتوافتم تبسن هب هروطسا هتشاد دنا و ره کي زا نانآ رب ساسا شرگن

يصاخ هب فيرعت هروطسا هتخادرپ

،دنا هب نیمه لیلد دياش ناوتن فيرعت عماج و يلماک هئارا داد .

2 - 2 - عاونا هروطسا

رد یارو گنهرف ره يموق یایند تفگش یزیگنا زا هبرجت اه و سرد یاه مهم یارب شزومآ هویش ی حیحص يگدنز

دوجو دراد نيا هبرجت اه و اهسرد ار يم ناوت رد ناتساد اه و هناسفا يياه هک زا يگدنز ناگتشذگ تياور

يم دوش تفاي و يب

کش یاهتیصخش یرایسب

زا نيا هناسفا

،اه

،دياقع اهرواب و شزرا مهم نآ موق نایبار يم

،دننک نيرتگرزب شقن

ار رد نيا

هصرع هب هدهع دنراد هچ اسب اب دوجو یاهقارغا ناوارف

و يتح هب رود زا لقع و

،تیعقاو يقياقح دنتسه هک لوطرد نامز

راچد رییغت و يتح فيرحت هدش دنا هک هاگ رد نایم للم و ماوقا فلتخم اب يمک رییغت و فلاتخا ناسكي يم دنيامن . زا

اهناتساد هچنآ هک زورما رد سرتسد ام تسا اب دوجو خسم ندش هفایق يعقاو نآ هناسفا

،اه هنادواج هدنام دنا هک یواح يناعم

قیمع يعامتجا و

دامن و یامیس یزمر و یراعتسا دنتسه . لصا و رهوگ هروطسا اه يكي تسا . اهنت

،لكش حیضوت و ریسفت

نآ توافتم تسا . هروطسا اه يم دنناوت رهظم و لبمس يياهتیصخش دنشاب

هک يمدآ هب زمر اهنآ ار ريوصت يم دشک .

يياهتیصخش هک

هاگ هتخیمآ زا ود یورین توافتم و ضقانتم

،دنا هاگ هتخیمآ زا نيدنچ ورین و هاگ لبمس کي یورین صاخ .

شنیب

،یریطاسا و

زمر و زار رمضم رد

،اهنآ اب لوصا فراعتم ينلاقع يناوخمه و

يناسمه درادن

. هب ره تروص ناسنا

یدوجوم تسا

، واكجنک و قد ی

،ق رفآزمر ي ن تسج و و

،قوشم ،رگوج

نعم ي

،زاس رترب ،وجارجام ی

ط بل

، قح ی تق

،هاوخ دنمرنه

( دحاو

،تسود 5995 : 95 . )

هروطسا اه زا هشيدنا یاه يبهذم و تافارخ و رحس و یرگوداج و

نوسفا یراک رب دنرادروخ . يهاگ ریطاسا یواح

ظعاوم و مكح دنتسه و ينامز تاهیبشت هنارعاش

و قشع یاهيزرو هنافراع

دنراد . یریطاسا هک

هديدپ یاه يعیبط قراخ

(17)

515

هداعلا نایبار يم دننک . یریطاسا هک

هاگتساخ نايادخ

ار تياور يم دننک . یریطاسا هک

هب لصا و بصن نانامرهق و نادناخ

للم يم دنزادرپ . یریطاسا هک

هديدپ یاه تعیبط ار زاب وگ يم دننک . یریطاسا هک

تارییغت و تفر و دمآ لوصف ار يم دنيوگ .

یریطاسا هک

لصا ناروناج و بصَن نایمدآ ار نییعت يم دننک . یریطاسا هک

ریییغت لكش هديدپ اه ار حیضوت يم دنهد .

یریطاسا هک

يگدنز سپ زا گرم و هاگياج ناگدرم ار يفرعم يم دننک . یریطاسا هک

هرابرد يگدنز ناويد و نلاوغ نخس

يم دنيوگ . یریطاسا هک

یاهداديور يخيرات

ار حرش يم دنهد . یریطاسا هک

شيادیپ یاهداهن يعامتجا اي

نتخاس و لياس

راک

،ار زا نانامرهق اي

نايادخ يم دنناد . بادآ و تاداع تنس–

اه و دياقع يتح– تراجت و داصتقا و گنهرف نهک اهتلم زا

هنارک یاه لین هتفرگ ات لحاوس یايرد هژا و جیلخ سراف و هناخدور یاه سدقم دنه . زا قامعا هطخ یاه نهک و دباعم

هناسفا یا ریظن لُپورکآ acropole) )

هک یراگزور نمام

ناگدنهانپ یايلاب

ينامسآ دوب اي تنِرُک corinthe( )

و نتآ -(

athene ) تنِریتو ( tirynth )

نِسیِم ( mycenes )

رون ناميا هكیمدرم هب

تادوجوم ان

هتخانش قشع يم دنديزرو اي -يم

دندیساره و

رطاخب نآ دباعم رس کلفب هدیشکرب انب

يم دنداهن اي دورس نازاس زا ينامرهق و تعاجش و یرولاد نآ دورس اه

يم

،دنتخاس زونه

ناشخرد تسا

. هچ اسب ره موق و يتلم رد هرطاخ يعمج و يلم دوخ اهناتساد و هناسفا يياه دراد هک

نانامرهق نآ هصق اه تابجوم راختفا و ندیلاب هب دوخ ار یارب نآ

،تلم هب دوجو يم دنروآ ( يمیعنلا ، 5331 : 543 . )

2 - 3 - لماوع شیادیپ هروطسا

يتقو رشب اپ هب ةصرع دوجو

،تشاذگ دياب هب هنوگ یا اب

،طیحم دارفا و ييایند هک رد نآ يم تسيز طابترا رارقرب

يم درک و نيدب هنوگ دوب هک دنوادخ

« هملک

» ار ديرفآ . ناسنا اب

،هملک مسلط يياهنت ار تسكش و اب نيا دیلک

،زیمآرارسا

ييایند زا

،ساسحا روش

و لاح و زاین ار هب یور دوخ و مه ناعون دوخ دوشگ و زونه هک زونه تسا شوگ رشب رد ددص

ندینش ادص و هملک یا تسا هک زاب هب یور وا ييایند هديدان ار ريوصت

،دنک يهار

،ديامنب هدقع یا دياشگب و ةرجنپ هزات یا ار

ارف شيور رارق دهد . يتقو ناسنا اب رارسا تعیبط انشآ دش و دیسرت و زا تعیبط تخيرگ و زاب هب نآ هانپ درب يتقو رد

یوزرآ ةمه اهدوبن و داجيا اهدياب شلات درک و هرخلااب رد يطابنتسا هک

زا ةرهچ يتسه

،تشاد کدنا

،کدنا هناوج یاه روهظ

ریطاسا رد نهذ و نورد ناسنا هشير تفرگ و رس دروآرب . هاگ ناسنا دوخ هروطسا دش و هاگ هروطسا اه ار سمل و هبرجت

،درک

اهنآ ار تخاس و ديرفآ . هروطسا اه هب دننام يتادوجوم اب

یاهتیلباق توافتم

دندوب هک رد نهذ و نورد يمدآ سفن يم دندیشک

و روراب ندش ار يم دندیبلط . طقف دياب يتسد و يناوت يم دوب ات اهنآ ار درورپب و هب يلكش هاوخلد و هديا لآ دزاسب . نيا دوب هک

تیعقاو و لیخت و

،زمر هب نديرفآ هرهچ يياه دنتخادرپ هک

ره کي زا اهنآ اب يكي زا داعبا یدوجو ناسنا رد طابترا دوب

(

،راهب 5995 : 912 . )

(18)

512

يكي زا للع شيادیپ

،ریطاسا زيرگ رشب زا لوبق

،هانگ شريذپ و میلست یو رد لباقم یاهتردق یزومرم

تسا هک

ددصرد مادهنا و یدوبان یو دنا . اهتردق و يياهتسد هک

يب رایتخا وا لمع يم

،دننک مقر يم دننز و رب تشونرس رشب

مکاح

،دنا

يكي زا هصیصخ یاه زراب نيا هنوگ

،ریطاسا يياروام ندوب نانآ تسا . يتادوجوم هک

زا یاهاضف درود تسَ

اب یاهتردق قوف

یرشب لمع يم دننک . اب نيا

،لاح نوچ ریطاسا هتخاس تسد دنرشب گرم نانآ زین هب هنوگ یا زیمآزمر و بیجع هب تسد

رشب عادبا و يحارط هدش

،تسا نانچ هک هروطسا اه يم دنناوت نییبت و ریسفت نیناوق و هديدپ یاه مکاح رب تعیبط يتسه و

تعیبط یرشب دنشاب و نانآ هک زا بهذم زین يم دنزيرگ يمن دنناوت ركنم تیمکاح نيا

نیناوق و هديدپ اه و يپ یاهدمآ لازيلا

اهنآ دنشاب . هچرگا سكع نيا فيرعت ار هتفريذپ دنا هک ریطاسا هب یاج هكنآ نییبت و هیجوت تعیبط

،دنشاب فیصوت و فيرعت

قوفام تعیبط دنا . اريز نایم يعیبط و قوفام يعیبط یزرم تسین و یویند و ينيد رد رگيدكي لخادت دنراد و زا مه

هرهب دندنم (

،راهب 5995 : 919 . )

نارعاش رصاعم اب يهاگآ مک شیب و زا نايرج یاه یرعش برغ و زین اب رییغت هاگديد و شرگن ناشيرعش

، يعس رب نآ

دنتشاد ات رب ماهبا و قمع شيوخرعش دنيازفیب

. رد عقاو فادها نآ اه رد

،رعش قلخ تفاب و راتخاس یرعش

،مهبم

،قیمع

یرعش راذگریثأت رد

،بطاخم تکرش

نداد بطاخم رد تهج شنيرفآ یانعم

،رعش و رد هجیتن تکرح رعش زا تلاح کت

ييانعم هب یوس دنچ

،ييانعم و نتشاداو هدنناوخ هب گنرد و لمأت رب انعم و موهفم رعش تسا . نيرتهب يياهرعش رصاعم

يياهرعش دنتسه

هک مایپ يفسلف و يقلاخا اي يعامتجا و

يسایس دوخ ار

ًامیقتسم نایب

يمن دننک هكلب اب کمک نتفرگ

هنادنمرنه زا

ريواصت یرعش نيا راک ار ماجنا يم دنهد هچ رایسب یدراوم هک رعاش دنویپ دوخ ار اب هدوت ناگدنناوخ زا

رذگهر

هراشا هب هروطسا یاه يعامتجا هب

ريوصت يم دشک و نيا راک رد رعش رصاعم برع دوخ هديدپ هزات و تفگش تسا .

2 - 4 - هطبار هروطسا اب

تایبدا و

رعش

هروطسا اب تایبدا يطابترا گنتاگنت و

ادج يندشن

،دراد هروطسا هب ببس هكنآ

« ارجام و دادخر فيرعت هدش

،تسا اب

ورملق

،تایبدا تياور یزادرپ و ناتساد

،ييوگ طابترا يكيدزن دراد و نيا طابترا رد رصع رضاح شیب زا ره نامز یرگيد تسا

( » ييومنهک

،روپ 5999 : 591 . )

بلغا هروطسا اه رد بلاق تياكح اه و هّصق یاه يهافش و يبتک روهظ يم دننک . يناخاباب هب لقن زا تسوددحاو هدروآ

تسا :

« هروطسا يّلجت شوجدوخ و

،اذل هناهاگآدوخان ی

نادجو رایشهان و يموق يمدآ

،تسا رد بلاق هّصق ( » اباب يناخ ، 5993

: 55 . ) رد

،تقیقح هروطسا اه يياهناتساد هکدنتسه

زا تروص يهافش يلقن هب تروص بوتكم يبدا لوحتم هدش و هار ناتساد

یزادرپ ار یارب زورما تيرشب راومه هدومن دنا . تایبدا زورما زین رد ربارب درکراک انعم يشخب و تهج يهد

،هروطسا هب ءایحا و

(19)

519

زاب ينيرفآ هروطسا اه هتخادرپ و اهنآ ار رد

،لكش بلاق و ناتساد یاه يلیخت هتخير تسا . شلات تایبدا اهنت رصحنم هب نيا

دركيور هدوبن

؛تسا هكلب اب تارییغت رد

،اهنآ ييوگ هروطسا یاه یديدج زین يم دنزاس و يتح هب يضعب زا تیصخش یاه

،يخيرات لكش و درکراک هروطسا یا يم دنشخب ( راهب ، 5995 : 992 - 999 . )

هروطسا اه نب

،هيام هشيرو ی ناهنپ و

،يميدق یرایسب زا نوتم يبدا يناتسادو هب

رامش يم دنيآ

،نياربانب ءایحا رییغت

رد درکراک

،هروطسا دنویپ نایم هروطسا و شلاچ یاه

،يسایس يعامتجا و

يتح یدرف

،ناسنا هنومن يياه زا تامدخ تایبدا

زورما هب ناهج هروطسا تسا . هنر کلو يم ديوگ

« : ام دياب نيا رظن ار ميريذپب هک هعلاطم گنهرف

،يهافش شخب ييادج ريذپان

شهوژپ يبدا

،تسا اريز يمن ناوت نآ ار زا هعلاطم ی راثآ بوتكم ادج

؛درک و نیب تایبدا بوتكم و

،يهافش هتسویپ ریثات

يلباقتم دوجو هتشاد تسا ( »

،کلو 5999 : 45 - 42 . )

طابترا هروطسا اب یایند رعش زین ةرتسگ يناوارف ار هب دوخ صاصتخا هداد

تسا . رد چیه ينامز نوچمه رصع

،رضاح

رعش ردقنيا هب حور هروطسا کيدزن هدوبن تسا . سنج هروطسا زا سنج رعش تسا . مزاول و ييابيز و يتشز و نایب و لكش

رعش مهم

،تسین هچنآ هک مهم تسا يمایپ تسا هک نآ رعش يم دناوت هتشاد

،دشاب یاهمایپ يناسكي هک هب هویش یاه

نوگانوگ نایب يم دوش . لگلشا يم دسيون

« : هروطسا و رعش يكي دنتسه و زا مه ادج يندشن دنا

» ( نوتور ، 5991 : 91 ) .

کرام رِروش زین داقتعا دراد :

« هروطسا تخاسريز مشچ

يشوپ ريذپان رعش تسا

» ( نامه ص،

: 93 ) .

اما رد دنویپ نایم هروطسا و تایبدا يم ناوت هب ود ةصیصخ ريز دانتسا درک :

لوا : هصیصخ و رهوج تيرعش رد هروطسا

؛اه هب هنوگ یا هک هروطسا زین دننام

،رعش يشخب زا شنيرفآ دوخ ار نويدم

یورین لیخت هنادنمرنه تسا

.

مود : يياور و يگراوناتساد هروطسا

؛اه هک ثعاب هدش ات ره هروطسا یا رد تاذ

،شيوخ تأیه و لكش يبدا لصاح دنک ( يماما

،

5999 ص : 252 .)

دّدعت هروطسا یاه عونتم یارب یاهزمر فلتخم و قیفوت نآ رد رعش نارعاش رصاعم هب هنوگ یا يّلجت يم دنک هک

« نونکا هب هروطسا هب ناونع نيرترب نياربانب دياب تفگ

« : روضح هروطسا رد تایبدا دنمزاین نیمه نابز یزمر و نيدامن تسا

و رگا میناوتن نابز هروطسا ار

،میبايرد رداق هب کرد موهفم يعقاو نآ میهاوخن دوب و رد نینچ

،يلاح هروطسا اه ار

ًافرص

یاهناتساد یودب

و لزان و اي لقالا یریباعت هنارعاش و لوصحم لّیخت يناسنا میهاوخ تسناد

» (

،يماما 5999 : 252 . )

هروطسا هب تلع نتشاد نامه ةبنج مدع تیعقاو رد همه اي رد يشخب زا

،نآ هشیمه دروم ثحب و ریسفت رارق هتفرگ

تسا و رد هرود ينونک وزج راثآ کیلوبمس هب

باسح يم ديآ

« . نابز

،هروطسا نيدامن تسا و نابز دامن هب هنوگ یا نابز هناشن

تساه . زا رذگ نیمه نابز تسا هک هروطسا هيوُر و د هنور

،یا دراد . نيدامن نتشگ

،هروطسا اب تشذگ نامز خر هداد تسا هچ

(20)

514

،هكنآ ناسنا نیتسخن زگره رد هشيدنا نيا هک هدیشوپ نخس

،ديوگب دوبن . يلو يتقو هلاه نامز رود نآ ار ارف

،تفرگ هروطسا

اه نيا یاهرواب مدرم

،نيزاغآ دولآزار و زمر

،هراو تشگ و هتفر هتفر ره يسک مرحَم تخانش هنورد اهنآ دشن . رد هجیتن ريد

ينامز تسین هک هاگديد یاه يبتكم

،مادکره هب شور دوخ هب نورد يهوژپ نآ هتخادرپ دنا و ششوک يم دننک هک زا هديد

،دوخ نآ ار دنيوجزاب و

هب هیجوت و ریسفت نآ دنزادرپب

» ( دحاو

،تسود 5995 : 95 . )

2 - 5 - هروطسا یاه

یقینف

هيروس اي ماش اب يتعسو دودح 111 / 594 رتمولیک

،عبرم رد بونج يبرغ ایسآ رارق دراد . رد لامش نيا

،تحاسم

هيروس ایلع هک يتلاف تسا مک عافترا رد

،زکرم هیقینف هک هیحان يكيراب تسا نایم ايرد و هوک نانبل رد

،بونج نیطسلف هک

تیملارحب رد

نآ رارق دراد و هناخدور ندرا رد نآ یراج تسا ...

نيا هیحان ار ماوقا يماس نابز زا داژن هنارتيدم یا هرادا يم

؛دندرک اما نوچ تردق ينادنچ رد ربارب تلامح دنتشادن بات تمواقم دندرواین . اهدعب تلود قشمد يقینفو رد

،زکرم

یاهتلود دوهي و ناگياسمه

،اهنآ رد بونج نيا نیمزرس لیكشت دندش ( هرق

،ولناچ 5991 ج،

2:2 ) .

يقینف اه يكي زا ماوقا يماس رابت دندوب هک

ًابيرقت رد ود رازه و دصناپ لاس شیپ زا دلایم زا لامش يقرش هنایمرواخ

رس هدروآرب و اهدعب رد هنارک یاه یايرد هنارتيدم رد نانبل ينكس دنديزگ . نایقینف دوخ ار نایناعنک يم

،ندیمان هیقینف

برعم ( phoinike )

يمان تسا هک اهینانوي هب نيا تكلمم هداد دنا و

ًلاامتحا هب یانعم گنر يناوغرا تسا و دياش مه اب مان

ناعنک دنویپ هتشاد دشاب . هیقینف يياهرهش زا

لیبق روص و ادیص و سولبیب تشاد . زا یاهرهش ددعتم

هک رد لحاس یايرد

برغم انب هدرک دندوب

،نيدنچ رهش فورعم دندش . نيا اهرهش هاگ تسود و دحتم و ينامز نمشد رگيدكي دندوب . ادیص اي

نودیص رهش و یردنب تسا يميدق رد نانبل ينونک رد لحاس هنارتيدم . نيا رهش هب تروص ونودیص رد هبیتک یاه لت

هنرامعلا طوبرم هب 5411 ق . م هدمآ تسا . ادیص هراومه زا زکارم مهم دتسوداد هدوب

و ينامز

،اصوصخم یاهگنر

يناوغرا و

فورظ هشیش یا نآ روهشم هدوب تسا . نيا رهش لبق زا

،ملاسا رد هرود تموكح نایناريا و زین رد هرود يتسینله و

دهع

،نایمور ردنب يمهم هدوب تسا ( هرق

،ولناچ 5991 ج،

2:2 . )

روص اي سوروت رد بونج رهش ادیص رد لحاس یايرد مور ( هنارتيدم ) عقاو هدش و يكي زا نيرتروهشم یاهرهش

يناتساب هیقینف تسا . خيرات یانب رهش مولعم

،تسین يلو رد 5411 ق . م یرهش قنوررپ هدوب تسا ...

عيانص و يياهیگژيو

دننام هرصب دراد ( نامه : 11 . )

زا ثیح ندمت يقینف اه نوچ نیب ود تلم ندمتم

،ميدق ينعي یرصم اه و يلباب اه عقاو دندوب مولع و نونف یدايز زا

نآ اه سابتقا دندرک . اهیقینف اتدمع ناوتان و تحت یلایتسا نايرصم دندوب و هب هنعارف رصم جارخ يم دنتخادرپ . يقینف اه هب

هطساو قافن يلخاد قفوم دندشن تلود یدحاو لیكشت دنهد . نيا نیمزرس نيدنچ راب عبات یرصم اه

،ديدرگ دعب رد نرق

(21)

511

متشه ( شیپ زا دلایم ) رد تحت طلست یروشآ اه و رد لياوا نرق مشش ( شیپ زا دلایم ) هب فرصت يلباب اه

،دمآرد سپ زا نآ

رد نامز شوروک عبات ناريا ديدرگ [.

2 ] اهینانبل ناگدنامزاب يقینف

اه و يشخب زا نایناعنک دنتسه هک اب ترجاهم نایماس

هب

ِدودحم نایم یايرد هنارتيدم و یارحص

،هيروس لكش دنتفاي و هب نیمه لیلد يگتسبمه يناوارف

نیب ریطاسا يقینف اب رياس

نایماس دوجو دراد . هنافساتم تئارق هبیتک اه هب لیلد مامتان ندوب نآ

،اه بجوم يياهيراوشد رد

همجرت ناشقیقد هدش

تسا

. ره همجرت هزات يتوافت ریگمشچ اب

همجرت یاه لبق زا دوخ دراد هک رد نيا اتسار تایسدح دم

دنتسهرظن .

طاطحنا رصم

بجوم دش هک رد دودح لاس 5211 ق .

،م اهیقینف للاقتسا زا

هتفرتسد دوخ

ار دنبايزاب . اهیقینف هک زا بناج

،يكشخ

شمارآ رطاخ هتفاي دندوب اب یدوبان یروتارپما ييايرد

ترِک زا نابیقر ييايرد زین هدوسآ رطاخ دندش و زا نآ

،سپ يناگرزاب

دوخ ار هب عضو تفگش یزیگنا هعسوت دنداد و رد رسارس هنارتيدم يقرش هب تفر دمآو دنتخادرپ اهیقینف

هب يحاون

،تسدرود

زا هلمج

،لیسیس هريزج يندراس و هرانک یاه اقيرفا و ایناپسا دنتفر و رد همه اج یاهیگدنيامن يتراجت

و يياهرهش زا

لیبق

،مروناپ ژاتراک و سداق ار داینب دنداهن و ماجنارس اب تأرج و روهت دراو سونایقا سلطا

،هدش رد لوط لحاوس يقرش نيا

سونایقا هب ريازج يساک

،ديرت

« يلیس

» هک علق نآ فورعم دوب دندیسر . اهیقینف هاگ روبجم يم

،دندش اب مدرم يموب دنگنجب .

دوخ نانآ مه بلغا هب تراغ و ينزهار تسد دندزیم و یدارفا ار زا يحاون فلتخم

،هدوبر رد یاج رگيد هب ناونع ملاغ

دنتخورفیم .

نانآ هولاع رب تراجت

،هدرب داوم

،هیلوا

،تازلف جاع و داوم وبشوخ ار يم دنديرخ و تلاوصحم

،يتعنص

،ت