ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
ﻄﺑار ﮥ ﻓر ﺘ ﺖﯾﺎﺿر و ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎ
ﯽﻠﻐﺷ رد ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﺟﺎﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ نﺎﻨﮐرﺎﮐ
لﻼﻫ ناﺮﯾا ﯽﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﺮﻤﺣا
ﯽﺋﻼﮐرﺎﯿﻣ يﺪﻤﺻ ﻦﯿﺴﺣ ،1
ﯽﺋﻼﮐرﺎﯿﻣ يﺪﻤﺻ هﺰﻤﺣ ،2
ﯽﯾﺎﺑﺎﺑ سﺎﺒﻋ
3
1 . لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﯾﻮﻧ :
ﯽـﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ،ﯽـﺘﻟود ﺖﯾﺮﯾﺪـﻣ ﺪـﺷرا
ناﻮــﺟ ناﺮﮕــﺸﻫوﮋﭘ هﺎﮕــﺷﺎﺑ نﺎــﮕﺒﺨﻧ و
،
،دازآ هﺎﮕــﺸﻧاد
ﻢﺋﺎﻗ ناﺮﯾا ،ﺮﻬﺷ .
Email:[email protected] ،ﯽــﺘﻟودﺖﯾﺮﯾﺪــﻣ ياﺮــﺘﮐد يﻮﺠــﺸﻧاد .2 دازآ هﺎﮕــﺸﻧاد
،ﯽـﺘﻟود ﺖﯾﺮﯾﺪـﻣ هوﺮﮔ ،تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ،ﯽﻣﻼﺳا ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ .
3.
،ﯽــﺘﻟود ﺖﯾﺮﯾﺪــﻣ ﺪــﺷرا ﯽــﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻞــﮐﺮﯿﺑد روﺎــﺸﻣ
ﺖﯿﻌﻤﺟ لﻼﻫ ﺮﻤﺣا ناﺮﯾا ﯽﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ .
:ﺖﻓﺎﯾرد 5/
11 / 92 ﺮﯾﺬﭘ :ش 16 /2 / 94
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ : نﺎﻣزﺎﺳ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺪـﻧراد ﯽﻧﺎـﻨﮐرﺎﮐ ﻖـﻓﻮﻣ يﺎﻫ
ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﺑ ﯽﻤﺳر يﺎﻫ ﯽﻤﻧ
ﺪﻨﻨﮐ يژﺮـﻧا و ﺖﻗو ،
ﺪﺑ ار دﻮﺧ نﺎﻣزﺎﺳ و ﻞﻐﺷ ﻒﻗو ،ﺖﯾدوﺪﺤﻣ نو
ﺎـﺷ ن
ﯽﻣ عﻮﻧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﯿﻨﭼ .ﺪﻨﻨﮐ يﺰﯾﻮـﺠﺗ ﻪﻧ ﻪﮐ ﻪﻧﺎﺘﺳود
ﻊﯾﺮـﺴﺗ ﺐﺟﻮﻣ ،ﯽﺘﺳاﻮﺧرد ﻪﻧ و ﺖﺳا ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ
يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ .دﻮﺷ
ﻓر ) ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘ (OCB
يدﺮﻓ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ يا
ﻪﺑ و ﺖﺳا ﯽﺗﺮﯿﺼﺑ ﻪﺑ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
ﻮﺿو ح ﻖـﯾﺮﻃ زا
شادﺎـﭘ نآ ﻪـﺑ و هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ شادﺎﭘ ﯽﻤﺳر ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽﻤﻧ هداد .دﻮﺷ ـﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﯽﮑﯾ ﺆ
ﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻦـﯾا ﺮـﺑ ﺮﺛ
ﯽﻣ ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﺪﺷﺎﺑ
. ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ار ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر
» ـﮐ ﯽﻧاﺰﯿﻣ ﻪـﺒﻨﺟ و ﻞﻐـﺷ نﺎـﻨﮐرﺎﮐ ﻪ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ
ﻞﻐﺷ ﺪﻧراد ﺖﺳود ار نﺎﺷ «
دﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ه
ﺪﻧا .
شور : ﻦﯾا ﯽﻔﯿـﺻﻮﺗ شور ﻪـﺑ ﻖـﯿﻘﺤﺗ -
ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ
ﻌﻣﺎﺟ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﮥ
ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﮥـﻤﻫ
لﻼﻫ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﺟﺎﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ نﺎﻨﮐرﺎﮐ يرﻮﻬﻤﺟ ﺮﻤﺣا
ناﺮــﯾا ﯽﻣﻼــﺳا ﺖــﺳا
ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا رد . 123
زا ﺮــﻔﻧ
نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﻪـﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور يﺮـﯿﮔ
.ﺪﻧﺪـﺷ بﺎﺨﺘﻧا هدﺎﺳ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻦـﯾا رد
زا ود
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﮐ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪ ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر
و ﮥﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ 20
ﻟاﺆﺳ ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾﺎـﺿر (هﺎـﺗﻮﮐ مﺮﻓ) ﯽ
ﻪــﻨﯿﻣ ) ﺎﺗﻮــﺳ (MSQ
ﺶﺠﻨــﺳ ياﺮــﺑ ﺖﯾﺎــﺿر ناﺰــﯿﻣ
نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻠﻐﺷ ﺖـﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
. ﻞـﯿﻠﺤﺗ و ﻪـﯾﺰﺠﺗ
هداد ﺎﻫ ﺰﯿﻧ ﺎﺑ مﺮﻧ راﺰﻓا وSPSS LISREL ﺎﺑ و
نﻮﻣزآ
ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻻدﺎـﻌﻣ لﺪـﻣ
رد و
ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد
05 /0 مﺎﺠﻧا ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ : تﺎـﻋﻼﻃا ﻞـﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎـﺘﻓر و ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر نﺎﯿﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ )
665 /0 ( و ﺰﯿﻧ نﺎﯿﻣ دﺎﻌﺑا
ﺎﺿر ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾ ﻞﻣﺎـﺷ ،
ﯽـﻧورد ﺖﯾﺎـﺿر )
684 /0 و (
ﯽــﻧوﺮﯿﺑ ﺖﯾﺎــﺿر )
582 /0 ﺎــﺑ ،(
يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر
ﯽـﻨﻌﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ طﺎـﺒﺗرا نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖـﻓﺎﯾ يراد
.ﺪﺷ ﻪﺠﯿﺘﻧ :يﺮﯿﮔ ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾﺎﺿر نﺎﯿﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
رد ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر و ﻦـﯾا
ﻢﺘـﺴﯿﺳ ،ﻖـﯿﻘﺤﺗ
ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽـﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ
ﺪـﻧاﻮﺗ ﯽـﺣاﺮﻃ ﻖـﯾﺮﻃ زا
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا يﺎﻫ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﻖﯿﻗد يﺎﻫ
ﻢﺘـﺴﯿﺳ ﻢﯿـﻈﻨﺗ ،ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﻧﺎﻔـﺼﻨﻣ ﺖـﺧادﺮﭘ يﺎـﻫ
و
ﯽﻠﻐﺷ مزاﻮﻟ و بﺎﺒﺳا ﯽﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ
ﺖﯾﺎـﺿر ﺶﯾاﺰﻓا
و ﯽﻠﻐﺷ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺖﯾﺎﻬﻧ رد نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ
درادﺮﺑ مﺎﮔ .
تﺎﻤﻠﮐ ﺪﯿﻠﮐ ي : ﺎـﺿر ،ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺖﯾ
ﯽﺟﺎﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ ،ﯽﻠﻐﺷ لﻼﻫ
ﺮﻤﺣا .
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
ﻪﻣﺪﻘﻣ
هزوﺮﻣا نﺎﻣزﺎﺳ يﺎـﻫ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺪـﻧراد ﯽﻧﺎـﻨﮐرﺎﮐ ﻖـﻓﻮﻣ
ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﺑ ﯽﻤﺳر يﺎﻫ ﯽﻤﻧ
ﺪﻨﻨﮐ يژﺮـﻧا و ﺖﻗو ،
نﺎﻣزﺎﺳ و ﻞﻐﺷ ﻒﻗو ،ﺖﯾدوﺪﺤﻣ نوﺪﺑ ار دﻮﺧ نﺎﺷ
ﯽﻣ عﻮﻧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﯿﻨﭼ .ﺪﻨﻨﮐ يﺰﯾﻮـﺠﺗ ﻪﻧ ﻪﮐ ﻪﻧﺎﺘﺳود
ﻊﯾﺮـﺴﺗ ﺐﺟﻮﻣ ،ﯽﺘﺳاﻮﺧرد ﻪﻧ و ﺖﺳا ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ
يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ )دﻮﺷ
1 .(
ر ﻦــﯾا ) ﺎــﻫرﺎﺘﻓ ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر (
ﺐــﺟﻮﻣ
ﯽﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺮﺑ ار ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﯽﻫوﺮﮔ ﻊﻓﺎﻨﻣ نﺎﻨﮐرﺎﮐ دﻮﺷ
رﺎــﮐ ﻦﯿﻤــﻀﺗ رﻮــﻈﻨﻣ ﻪــﺑ .ﺪــﻨﻫد ﺢﯿﺟﺮــﺗ يدﺮــﻓ ﯽﯾا
،ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻣزﺎـﺳ
يﺪﻨﻤﺗوﺎﺨـﺳ ،ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﻪـﺑ ﺎـﻫ ،1
ﯽﮕﺘــﺷﺬﮔدﻮﺧزا و يرﺎﮐاﺪــﻓ هﺎــﮔ و ،2
ﻪــﺑ ﯽﻫﺎــﮔ
شﻼﺗ ﻦـﯾا زا .ﺪـﻧراد زﺎـﯿﻧ نﺎـﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻓﺎـﺿا يﺎـﻫ ور
يﺎﻫرﺎﮐ ﻨﮐرﺎﮐ يدارا نﺎﻣزﺎـﺳ ياﺮﺑ نﺎ
ﻢـﻬﻣ رﺎﯿـﺴﺑ ﺎـﻫ
ﺖﺳا . ) 2 ( ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر تروﺮﺿ
ياﺮـﺑ نآ
ﯽﮕﺘـﺴﺑاو ،شﺰـﯿﮕﻧا ﻞﯿﺒﻗ زا ﻞﻐﺷ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ،ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻬﻌﺗ ،ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎﺘﻓر ،ﯽﻠﻐﺷ و ﯽﻠﻐـﺷ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ،ﯽـﻨﻫذ ﺖﻣﻼـﺳ ،ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯾﺎﺿر هﺮﯿﻏ ﺖـﯿﻤﻫا ﺎـﺑ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﯾﺎـﺿر ،ﺖـﻘﯿﻘﺣ رد .ﺖـﺳا
ﺗ ﯽﻠﻐﺷ ﯽـﻧورد ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾﺎـﺿر زا ﯽﺒﯿﮐﺮ ﯽـﻧوﺮﯿﺑ و
ﻪـﮐ دراد مﻮـﻬﻔﻣ ﯽﻧﺎـﻣز ﯽﻧورد ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر .ﺖﺳا نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﻂﻘﻓ ﻪﺑ ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﮐ يرﺎﮐ عﻮﻧ ،ﺪـﻨﻫد
ﻪـﺟﻮﺗ
.ﺪﻧراد ﮕﻨﻫ ﯽﻧوﺮﯿﺑ ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﻪـﮐ دراد ﯽـﻨﻌﻣ ﯽﻣﺎ
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ نﺎﻨﮐرﺎﮐ زا ،رﺎﮐ يﺎﻫ
و نارﺎﮑﻤﻫ ،قﻮﻘﺣ ﻞﯿﺒﻗ
نﺎﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ﯽﻣ راﺮﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ درﻮﻣ ار نﺎﺷ
ﻨﻫد ﺪ . ) 3 (
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر
، ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد يﺎﻫرﺎﮐ ﺖـﺳا يا
ﮏــﻤﮐ ياﺮــﺑ ناﺪــﻨﻣرﺎﮐ ﻪــﮐ ﻢــﻫ ﻪــﺑ
نارﺎــﻄﻗ و
1. Benevolence
2. Self-sacrifice
نﺎـﯾﺎﻣﺮﻓرﺎﮐ ﯽــﻣ مﺎـﺠﻧا نﺎــﺷ
ﺪـﻨﻫد . ) 6 ( نﺎــﮐ و ﺰﺗﺎــﮐ
) 1966 ناﻮــﻨﻋ ﻪــﺑ ار ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر (
» ﻪﺨـﺴﻧ ﻖـﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﯽﻠﻐـﺷ يﺎـﻫ
هﺪﺸﻧ ﺖﺳد ﺎﻣا ،ﺪﻧا ﻧﺎﻣزﺎﺳ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
ر ﯽ ﻞﯿﻬـﺴﺗ ا
ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ « هدﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﺪﻧا
) 7 ) نﺎـﮔرُا .(
1988 رﺎـﺘﻓر (
ﻦﯾا ار ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ :ﺖـﺳا هدﺮـﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻪﻧﻮﮔ
» ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺖـﺳا يرﺎﮐ ﻂﺒﺗﺮﻣ رﺎﺘﻓر3
و ﻢﯿﻘﺘـﺴﻣ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ،دراد ﯽﻫاﻮـﺨﺒﻟد ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﯽﻤـﺳر شادﺎـﭘ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد رﺎﮑﺷآ ﯽـﻤﻧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ رد و دﻮـﺷ
ـﺛا دﺮـﮑﻠﻤﻋ عﻮـﻤﺠﻣ ﺶﺨﺑﺮ
ﯽــﻣ ﺎــﻘﺗرا ار نﺎﻣزﺎــﺳ ﺪــﺸﺨﺑ
« ) 8،9،10،11 (
رﺎــﺘﻓر .
ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﯾﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻂﯿـﺤﻣ رد داﺮـﻓا ﯽـﻣاﺰﻟا يﺎﻫرﺎﺘﻓر ةدوﺪﺤﻣ زا جرﺎﺧ ﯽـﻣ بﻮﺴﺤﻣ و ﯽـﻧاور يﺎـﻀﻓ دﺎـﺠﯾا رد ﺎـﻣا .دﻮـﺷ
و ﯽــﺳﺎﺳا ﺶــﻘﻧ رﺎــﮐ ﻂﯿــﺤﻣ رد بﻮــﻠﻄﻣ ﯽﻋﺎــﻤﺘﺟا ﯽﻣ ﺎﻔﯾا يرﻮﺤﻣ ﻫرﺎﺘﻓر ﻦﯾا .ﺪﻨﮐ
ﯽﻃ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎ 28
لﺎﺳ
هزﻮـﺣ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﯿﻘﺤﺗ رد ﻊﯿـﺳو و هدﺮﺘـﺴﮔ يا
تﺎـﻘ
ﺖــﺳا هﺪــﺷ لﺪــﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪــﻣ و نﺎﻣزﺎــﺳ .
) 12 ﻦــﯾا (
ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺐﯿﻏﺮﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ را ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻣآرﺎﮐ و ﺮﺛﺆﻣ ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗ
ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ) 13 (
) نﺎــﮔرُا 1988 فوﺮــﻌﻣ ( مﻮــﻬﻔﻣ دﺎــﻌﺑا ﻦﯾﺮــﺗ
رﺎــﺘﻓر
ﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻧﺎ
ﻦـﯾا ار هدﺮـﮐ نﺎـﯿﺑ ﻪـﻧﻮﮔ :ﺖـﺳا
ﻧ عﻮ ﻪﻔﯿﻇو ،ﯽﺘﺳود يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﻋ ،ﻊﺿاﻮﺗ ، ﺖـّﻔ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا (بدا) )
14،15،16،17،18،19،20 (
ﺖﯿﻤﺳا .
) نارﺎــﮑﻤﻫ و 1983
زا يﺪــﻌﺑود ﯽــﺳﺎﯿﻘﻣ ( رﺎــﺘﻓر
ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ عﻮـﻧ) ﺪـﻧدﺮﮐ نﺎـﯿﺑ ار
و ﯽﺘـﺳود
عﻮﻧ ﻪﺋارا ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ (ﺖﺑﺎﺟا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﺘﺳود
رﺎـﺘﻓر
3 Organizational Citizenship Behavior (OCB)
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
ﻬﺷ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮ دﺮﻓ
ي ﺋارا و ، ﻪ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺖـﺑﺎﺟا
يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻪﺑ ، درﻮـﻣ يﺪﻧوﺮﻬﺷ حﻮﺿو
ار دﺮﻓ رد فﺪﻫ درﻮﻣ يﺪﻧوﺮﻬﺷ و نﺎﻣزﺎﺳ رد فﺪﻫ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ ﻢﻫ زا ﺪﻧا
) 21،22 ، 23 .(
ﯽــﻓﺮﻃ زا نﺎــﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻠﻐــﺷ ﺖﯾﺎــﺿر ناﺰــﯿﻣ ﺖﺧﺎﻨــﺷ
ﯽﻣ نﺎـﻣرآ ﻖﻘﺤﺗ رد ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﺶﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ فاﺪـﻫا ،ﺎـﻫ
ﺪﻣﺪﻨﻠﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد هﺮﻣزور ﻒﯾﺎﻇو و ت ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا
ﯽــﻣ ﯽﻔﯿــﺻﻮﺗ و ﯽﮑﯾرﻮــﺌﺗ ﮥــﻨﯿﻣز ﺪــﻧاﻮﺗ يدﺮﺑرﺎــﮐ و
ّﻨﻏ ﯽ نﺎﻣزﺎـﺳ ياﺮﺑ ار ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر زا يا
ﺑ ﻪ ،ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا ،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺑ ﺎﺗ دراد ﯽﻌﺳ ﻪﮐ دروآ دﻮﺟو
هﺮـﻬﺑ و ،نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﯾﻻﺎـﺑ يرو
ﺖـﺳد
.ﺪﻨﺑﺎﯾ ) رﻮﺘﮑﭙﺳا 1997
ر ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ( اﻮﻨﻋ ﻪﺑ ا
ن
» ﯽـﻧاﺰﯿﻣ
ﻪﺒﻨﺟ و ﻞﻐﺷ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﻪﮐ ﻞﻐـﺷ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ار نﺎـﺷ
ﺪﻧراد ﺖﺳود «
دﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ .
) 24 ( ﯽﻣ دﺮﻓ ﮏﯾ زا ﺪﻧاﻮﺗ
ﺒﻨﺟ ﮥ زا و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺿار ًﺎﺘﺒﺴﻧ دﻮﺧ ﻞﻐﺷ ﺪـﻨﭼ ﺎـﯾ ﮏﯾ
ﺒﻨﺟ ﮥ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺿارﺎﻧ ﺮﮕﯾد .
) 25 ( ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﺰﻨﯿﺑار
ﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﻒـﯾﺮﻌﺗ ﻞﻐـﺷ ﮏﯾ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻠﮐ شﺮﮕ
ﯽــﻣ ﺪــﻨﮐ . ) 26 ( ﯽﻠﻐــﺷ ﺖﯾﺎــﺿر زا ﻞــﺻﺎﺣ يﺎــﯾاﺰﻣ
ﻤﻫ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﮥ
زﺮﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا
تﺮـﺴﻣ و يدﺎـﺷ ،ﯽﺿار ﺮﮔرﺎﮐ .ﺪﯿﺳر ﺪﻫاﻮﺧ مﻮﺑ و ﯽﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻪﻧﺎﺧ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ زا ار .ﺪﻨﮐ
ﻦـﯾا رد
لﺎــﺠﻣ يداﺪــﻌﺗ زا
تاﺮﯿﺛﺄــﺗ ــﺑ ار ﯽﻠﻐــﺷ ﺖﯾﺎــﺿر
ﻪ
ﻣﺮﺑ رﺎﺼﺘﺧا ﯽ
:ﻢﯾرﺎﻤﺷ
- :ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
» ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻬﻌﺗ ﻣ ﻪـﺳ ياراد ﯽ
ﻪـﻔﻟﺆ
شزرا و فاﺪﻫا ﺎﺑ ﻖﯿﺒﻄﺗ :ﺖﺳا نﺎﻣزﺎـﺳ يﺎﻫ
، يوزرآ
نداد ﺶﯾﺎـﻤﻧ ياﺮﺑ قﺎﯿﺘﺷا و ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻦﺘﺷاد ﻖﻠﻌﺗ نﺎﻣزﺎـﺳ ياﺮﺑ شﻼﺗ
«) 27 .(
ﯽـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﮏـﯾ ﺪـﺳر
ﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر نﺎﯿﻣ يﻮﻗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﻧ
هﺮﻬﺑ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻬﻌﺗ .دراد دﻮﺟو لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ار يﺮﺗﻻﺎﺑ يرو
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ .
) 24 (
- ﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﮔﺪﻧز زا ﺖﯾﺎﺿر :ﯽﮔﺪﻧز زا ﺖﯾﺎﺿر ﯽﻠ
ﯽﮔﺪﻧز درﻮﻣ رد دﺮﻓ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻪﺑ ﻣ شا
هداﻮﻧﺎـﺧ ﺪﻨﻧﺎ
ﯽﻣ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﺤﯾﺮﻔﺗ و ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ار نآ ﻪـﮐ دﻮـﺷ
ا ﯽﺘـﺴﯾﺰﻬﺑ و هﺎـﻓر سﺎـﺴﺣا ناﺰﯿﻣ نﺎـﻨﮐرﺎﮐ يﻮـﺳ ز
ﯽﻣ .ﺪﺠﻨﺳ ) 28 ( ﯽﻣ لﺰﻨﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا ﺖﯾﺎـﺿر ﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺒﺗﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﺪﻧراﺬﮕﺑ ﺮﺛا رﺎﮐ ﻂ
ﯽﮔﺪـﻧز ﺮﺑ ﺰﯿﻧ رﺎﮐ ﺎﺑ
ﯽـﻣ ﺮﺛا ﯽﺼﺨﺷ ﺪـﻧراﺬﮔ
ـﺿﺮﻓ ِﺐـﺴﺣ ﺮـﺑ . ﻪـﻌﻄﻗ ﮥﯿ
ﻪﻌﻄﻗ ﯽﮔﺪـﻧز نﺎـﻨﮐرﺎﮐ يزﺎـﺳ ﺶـﺨﺑ ﺶـﺨﺑ ار نﺎـﺷ
ﯽﻣ د ﺖﯾﺎﺿر و ﺪﻨﻨﮐ ﻪـﻨﯿﻣز زا ﮏﯾ ﺮﻫ ر
ﯽﮔﺪـﻧز يﺎـﻫ
ا ﻪﻨﯿﻣز ﺮﮕﯾد زا ﺖﯾﺎﺿر ﺮﺑ ﯽﮑﭼﻮﮐ ﺮﺛ دراد ﺎﻫ
. ) 29 (
- ﺲـــﭘاو رﺎـــﺘﻓر :(بﺮـــﺨﻣ) ﻪـــﻧﺎﯾاﺮﮔ
زا يرﺎﯿـــﺴﺑ
يرﻮﺌﺗ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ ﻞﻐـﺷ ﻪـﮐ يداﺮـﻓا ﺪﻨﻫد
دﻮﺧ ﺲﮑﻋ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺖﺳود ار ﻞﻤﻌﻟا
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫ
ﺮﺿﺎﺣ ﺮﯾد ﺎﯾ و ﺖﺒﯿﻏ ،رﺎﮐ كﺮﺗ ار رﺎـﮐ ﺮـﺳ رد نﺪﺷ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا ﺪﻨﻫد
. ) 28 (
ﻨﯿـﺸﯿﭘ ﯽﺳرﺮﺑ رد ﮥ
ﺖـﻔﮔ ﺪـﯾﺎﺑ ﻖـﯿﻘﺤﺗ زا جرﺎـﺧ رد
رﻮﺸﮐ ﻧا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا رد يدﺎﯾز تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ مﺎـﺠ
ﻪـﺘﻓﺮﮔ
ﺖﺳا ﻞﺧاد رد ﺎﻣا ،
، يراﺬﮔﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﯾﺎﺿر ﺮﯿﯿﻐﺘﻣ
رﺎﯿـﺴﺑ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر و ﯽﻠﻐﺷ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا يدوﺪﺤﻣ .
) نﺎـﮔرُا و ﻦﯿـِﭘ 2000
،(
ﻦﭼ و ﻮﯿﭼ )1
2005 ﺪﻧدﺮﮐ رﺎﮑﺷآ دﻮﺧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رد (
رد يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎـﺘﻓر و داﺮـﻓا ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر نﺎﯿﻣ ﻪﮐ ﻄﺑار ﺎﻬﻧآ ﮥ ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ و ﺮﯿﮕﻧﺎﻬﺟ ،دراد دﻮﺟو يراد
) نارﺎﮑﻤﻫ 2006
د ( ﺪـﻧدﺮﮐ نﺎـﯿﺑ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ ر ﻪـﮐ
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر و ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﻦﯿﺑ ﮥﻄﺑار
ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ دراد دﻮﺟو يراد
. نارﺎـﮑﻤﻫ و ﯽـﻗوزﺮﻣ
1.Chiu & Chen
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
) 1389 ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ رد (
» ﯽﺳرﺮﺑ ﻄﺑار ﻪ ﻦﯿـﺑ
ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر ﺎــﺑ ﯽﻠﻐــﺷ ﺖﯾﺎــﺿر ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ
« ﺖﯾﺎـﺿر ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد
و ﯽﻠﻐﺷ ﻔﻟﺆﻣ ﻪ ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر يﺎﻫ ﮥـﻄﺑار
ﯽﻨﻌﻣ ﻤﻫ و دراد دﻮﺟو يراد ﻪﻤﻫ ﻦﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽ
ﻔﻟﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ
ﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ـﻄﺑار ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎـﺘﻓر و ﯽﻠ
ﮥ
ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ .ﺪـﺷ ﺖﻓﺎﯾ يراد نارﺎـﮑﻤﻫ و ﺎـﺳﺮﺒﻃ
) 1389 ( ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ رد
» ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ
ﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﮏﯾ رد ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ن
ﯽﻣﺎﻈﻧ
« ﯽﺳرﺮﺑ ار ﺮﮐ
ﺪـﻧد
و دﻮـﺑ نآ زا ﯽﮐﺎـﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪـﮐ
زا ود ﺮـﯿﻐﺘﻣ ﺖﯾﺎـﺿر
ﯽﻠﻐﺷ و دﺎﻤﺘﻋا ،ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﻂـﻘﻓ
ﺖﯾﺎـﺿر ﯽﻠﻐـﺷ
ﺮـﺑ
رﺎﺘﻓر يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻪﺑ ﻞﻣﺎﮐرﻮﻃ ﺮﯿﺛﺄﺗ
.دراد
زا فﺪـﻫ ،هﺪـﺷ ﻪـﺋارا ﯽﺑﺮﺠﺗ و يﺮﻈﻧ تﺎﯿﺑدا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ﯽﺳرﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾﺎـﺿر
و
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر .ﺖﺳا
ﺮﺑ ـﯾا تﺎﯿـﺿﺮﻓ سﺎـﺳا ﻦ
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺮﯾز
ﯽﻣ راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ ﺮﯿﮔ
ﻧ :ﺪ
1 ( ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر و ﯽﻠﻐــﺷ ﺖﯾﺎــﺿر نﺎــﯿﻣ
ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا نﺎﻨﮐرﺎﮐ .دراد دﻮﺟو يراد
2 ( (ﯽـﻧوﺮﯿﺑ و ﯽـﻧورد ﺖﯾﺎﺿر) ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر دﺎﻌﺑا نﺎﯿﻣ و ﺖــﺒﺜﻣ طﺎــﺒﺗرا نﺎــﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر و
ﯽﻨﻌﻣ راد دﻮﺟو يراد .د
شور ﻖﯿﻘﺤﺗ
ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﯽﻔﯿـﺻﻮﺗ شور ﻪﺑ -
مﺎـﺠﻧا ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ
ﺪﺷ .ﺖﺳا ه ﮥﻌﻣﺎﺟ ﻞﻣﺎـﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يرﺎﻣآ ﯽﻣﺎـﻤﺗ
ﯽﺟﺎﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ نﺎﻨﮐرﺎﮐ لﻼﻫ
ﺮﻤﺣا ﯽﻣﻼـﺳا يرﻮﻬﻤﺟ
ناﺮﯾا ﺖﺳا رد ﻪﮐ ، 1391 رﺎـﮐ ﻪـﺑ لﻮﻐﺸﻣ نﺎﻣزﺎﺳ رد
هدﻮﺑ و ﺪﻧا تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪـﻣآ
، داﺪـﻌﺗ
دوﺪﺣ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﻦﯾا 180
ﻧ ﯽـﻣ ﺮﻔ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ياﺮـﺑ .ﺪـﺷﺎﺑ
ﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ناﺮﮐﻮـﮐ لﻮﻣﺮﻓ زا ﻪﻧﻮ ﺎـﺑ ﻪـﮐ
لﻮـﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ 123
ﺮـﺑ ﺮـﻔﻧ داﺪـﻌﺗ .ﺪـﺷ دروآ 130
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ نﺎﻨﮐرﺎﮐ نﺎﯿﻣ رد
ﺪـﺷ ﺶـﺨﭘ ﺖـﯾﺎﻬﻧ رد و
106 ﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ ﮥ
يرﺎــﻣآ ﻞــﯿﻠﺤﺗ و ﻪــﯾﺰﺠﺗ ﺐــﺳﺎﻨﻣ
ﻊﻤﺟ .ﺪﺷ يروآ
رد ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا يروآ
هداد ﺎﻫ زا تﺎﻋﻼﻃا و
ﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻨــﺸ يا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺪــﺷ ، ﺶــﺨﺑ ود زا ﻪــﮐ اﺰــﺠﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ .
ﻪـﯾﻮﮔ ﻞﻣﺎـﺷ نآ لوا ﺶﺨﺑ ﯽﯾﺎـﻫ
ﯽﻣ ﯽﻃ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ نآ
ﻌﺑا ﺎ ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎـﺘﻓر د
) 34 هزاﺪﻧا ( ﯽﻣ يﺮﯿﮔ ﺮـﺑ ﯽـﻨﺘﺒﻣ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻦـﯾا .دﻮﺷ
ﺖﻔﻫ و ﺖﺴﯿﺑ لاﺆـﺳ
ﻪـﻨﯾﺰﮔ ﺞﻨـﭘ تﺮـﮑﯿﻟ ﻒـﯿﻃ يا
(دﺎﯾز ﯽﻠﯿﺧ ﺎﺗ ﻢﮐ ﯽﻠﯿﺧ) ﺎﺑ و
ﻻاﺆﺳ ﺎﻤﺗ) نﻮﭼ ﯽﺗ ﻞـﯾ
ﻪـﺑ ﻞـﯾﺎﻤﺗ و ؛نﺎﻣزﺎـﺳ ﯽﻣﺎﻨـﺷﻮﺧ و ﻪـﻬﺟو ﻆﻔﺣ ﻪﺑ يرﺎـﮐ ﻂﯿـﺤﻣ ﺎـﺑ ار دﻮﺧ ﺎﺗ ﺪﯾﺪﺟ نارﺎﮑﻤﻫ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ﺶﺠﻨـﺳ (ﺪﻨﻫد ﻖﻓو هﺪـﺷ
، ﻞﻣﺎـﺷ نآ مود ﺶـﺨﺑ و
ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖـﺳا
ﺖﯾﺎـﺿر ناﺰـﯿﻣ ﻪـﮐ
ار نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﻣ
ﺪﺠﻨﺳ ﺮـﺑ ﯽـﻨﺘﺒﻣ ﻢـﻫ راﺰﺑا ﻦﯾا ،
ﺖﺴﯿﺑ لاﺆﺳ ﻪﻨﯾﺰﮔ ﺞﻨﭘ تﺮﮑﯿﻟ ﻒﯿﻃ يا
ﺎﺗ ﻢﮐ ﯽﻠﯿﺧ)
(دﺎﯾز ﯽﻠﯿﺧ ﺖﺳا
) 35 ( ﺎﺑ ﻪﮐ ﻻاﺆﺳ ﺖﯾﺎـﺿر نﻮﭼ ﯽﺗ
ﻂـﺧ ﻪـﮐ ﯽﺷور زا ﯽـﺸﻣ
رد ﻞـﻤﻋ ﻪـﺑ ﺖﮐﺮـﺷ يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﯽﺸﻣ ﻂﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﯾﺎﺿر) ﺪﻨﯾآ و ؛(ﺖﮐﺮﺷ يﺎﻫ
ﻦـﻣ ناﺪـﺟو ﺎﺑ ﻒﻟﺎﺨﻣ ﻪﮐ يﺰﯿﭼ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ندﻮﺑ ردﺎﻗ (رﺎـﮐ ﻞـﺤﻣ رد ﯽـﻗﻼﺧا ﺮـﯿﻏ ﻪـﯿﺣور ندﻮـﺒﻧ) ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯽﻣ ﺶﺠﻨﺳ دﻮﺷ
. ﺪـﯾﺎﺑ يﻮـﺘﺤﻣ ﯽـﯾاور ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ
ﮐ ﺖﻔﮔ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻪ ﺎﻫ
ﻦﯿﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و ﯽـﻠﻠﻤﻟا
ﺮـﺑ
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ سﺎﺳا ﯽﻠﺒﻗ
ﻂـﺳﻮﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و هدﻮﺑ 9
ﺮـﻔﻧ
و ﯽــﺳرﺮﺑ هﺎﮕــﺸﻧاد ﺪﯿﺗﺎــﺳا زا ﺪــﯿﯾﺄﺗ
هﺪــﺷ ﺖــﺳا .
ﻦﯿﺷ و يزﻮﮐرﺎﻣ )
2004 ( ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﮥ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎﺘﻓر
ﮐ يﺎﻔﻟآ راﺪﻘﻣ و ﯽﺑﺎﯾرﺎﺒﺘﻋا ار ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ار نآ خﺎـﺒﻧوﺮ
ﻮــﻠﻄﻣ ﺪــﺣ رد ﺰــﯿﻧ شراﺰــﮔ ب
هدﺮــﮐ ا ﺪــﻧ ، ﯽــﻓﺮﻃ زا
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﮥ ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾﺎﺿر رد يﺪﻤـﺻ ﻂـﺳﻮﺗ
1390
ﺰﯿﻧ نآ خﺎـﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾرﺎﺒﺘﻋا درﻮﻣ
ار راﺪﻘﻣ ﺎﺑ 92 /0 شراﺰﮔ داد . ﯽﯾﺎـﯾﺎﭘ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﺎﻫ
،ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ تﺮﮑﯿﻟ ﻒﯿﻃ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ
نﺎـﯿﻣ ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ 20
و ﻊـﯾزﻮﺗ نﺎـﻨﮐرﺎﮐ زا ﺮـﻔﻧ
ﻊــﻤﺟ ﺎــﻔﻟآ ﺐﯾﺮــﺿ .ﺪــﯾدﺮﮔ يروآ ياﺮــﺑ خﺎــﺒﻧوﺮﮐ ي
ﻪﯾﻮﮔ ﻪﻨﯿﻣ ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﺎﺗﻮـﺳ
ﺮﺘـﺸﯿﺑ ،
زا 90 /0 داد نﺎــﺸﻧ ار
، يﻻﺎــﺑ رﺎــﺒﺘﻋا ﺮﮕﻧﺎــﯿﺑ ﻪــﮐ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖﺳا
رﺎـﺘﻓر دﺎﻌﺑا خﺎﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ ﺐﯾﺮﺿ و
ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ
، زا ﺮﺘـﺸﯿﺑ دﺪـﻋ
80 /0 نﺎـﺸﻧ ار
ﯽﻣ رﺎـﺒﺘﻋا ﺮﮕﻧﺎـﯿﺑ ﻪـﮐ ﺪـﻫد لﻮـﺒﻗ ﻞـﺑﺎﻗ و ﻻﺎـﺑ
ﻦـﯾا
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖﺳا
.
اﺮــﺑ هداد ﻞــﯿﻠﺤﺗ ي ،ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ يﺎــﻫ
ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا رد
شور و ﯽﻔﯿــــﺻﻮﺗ رﺎــــﻣآ يﺎــــﻫ ﯽﻃﺎﺒﻨﺘــــﺳا
و زا
مﺮــﻧ راﺰﻓا يﺎــﻫ SPSSwin16 و
LISREL8.5 هدﺎﻔﺘــﺳا
و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﮥ نﻮﻣزآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺪﯿﯾﺄﺗ
ر ﺎﯾ و .ﺖﺳا هﺪﺷ ماﺪﻗا تﺎﯿﺿﺮﻓ د
يﺮـﯿﻐﺘﻣ ﺪـﻨﭼ ﻞـﯿﻠﺤﺗ ﮏـﯾ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ زا يﻮﻗ رﺎﯿﺴﺑ داﻮﻧﺎﺧ
ة ﻪﮐ دﻮﺑ يﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ نﻮﯿﺳﺮﮔر
ﻖﯿﻗد نﺎﯿﺑ ﻦﻤﺿ ﯽﻠﮐ ﯽﻄﺧ لﺪﻣ ﻂﺴﺑ ﺮﺗ
) ( GLM ﻪﺑ
ــﻘﺤﻣ ﯽــﻣ ار نﺎــﮑﻣا ﻦــﯾا ﻖ ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪــﮐ ﺪــﻫد
زا يا
ﻪﺑ ار نﻮﯿﺳﺮﮔر تﻻدﺎﻌﻣ نﻮـﻣزآ درﻮـﻣ نﺎـﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ
ﯽﻣ ار يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ .ﺪﻫد راﺮﻗ ناﻮﺗ
ﯽـﻄﺧ ﻂـﺑاور ﺎﯾ ﺲﻧﺎﯾراوﻮﮐ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ لرﺰﯿﻟ ي داد مﺎـﺠﻧا
. ) 37 ( رد زا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا ﺺﺧﺎــﺷ
يﺎــﻫ RMSEA ،
،GFI ،AGFI NFI و
NNFI شزاﺮﺑ ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻻدﺎـﻌﻣ لﺪﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ ) 38 و 39 (.
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﻖﯿﻘﺤﺗ ي
ﺖﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ياﺮﺑ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ نﺎـﺸﻧ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
داد ــﻧﻮﻤﻧ رد ﻪــﮐ ﮥ
ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ ﻦــﺳ ﺮــﻈﻧ زا
15 /0
ﺪﺻرد ) ﻦﯿﺑ 26 - 19
،(
46 /0 ﺪـﺻرد ) ﻦﯿـﺑ 34 - 27 ،(
27 /0 ﺪﺻرد ) ﻦﯿﺑ 42 - 35 و ( 9/
0 ﺪـﺻرد ) ﻦﯿـﺑ 50 -
43 و ( 3/
0 ﺪﺻرد زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 50 ﺖﯿـﺴﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا ،لﺎﺳ
9/
0 ﺪﺻرد و نز 91 /0 ﺪﺻرد نﺎﯿﻣ ﻦﯾا زا ،دﺮﻣ 21
/0
ﺪـــﺻرد و دﺮـــﺠﻣ 79
/0 ﺪـــﺻرد ﺘﻣ ﺄ ﺮـــﻈﻧ زا ،ﻞـــﻫ
تﻼﯿــﺼﺤﺗ 63
/0 ﺪــﺻرد ،ﻢﻠﭙﯾدﺮــﯾز و ﻢﻠﭙــﯾد 20
/0
ﺪــﺻرد و ﯽﻧادرﺎــﮐ 17
/0 ﺪــﺻرد ﺮﺗﻻﺎــﺑ و ﺲﻧﺎــﺴﯿﻟ
هدﻮﺑ .ﺪﻧا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﮥﯿﺿﺮﻓ
ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻦﯿـﺑ : و ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾﺎـﺿر
ﻔﻟﺆﻣ ﻪ ﺖﯾﺎﺿر يﺎﻫ ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺎﺑ ﯽﻠﻐﺷ
ﮥﻄﺑار ﯽﻨﻌﻣ دراد دﻮـﺟو يراد ،رﻮـﻈﻨﻣ ﻦـﯾا ياﺮـﺑ .
زا
نﻮﻣزآ نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و
ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ ياﺮـﺑ
ﮥﯿـﺿﺮﻓ
ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻠﺻا يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا ـﺷ .ﺪ
ﺘﺑا رد اﺪ ياﺮﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻪﮑﻧآ دﻮﺟو ﻪﻄﺑار ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ ﺎﯾآ
دراد
، ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا نﻮـﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﻮﻣزآ زا ﻪـﮐ
ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﺲﯾﺮﺗﺎﻣ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺮﯾز .
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
لوﺪﺟ ةرﺎﻤﺷ 1:
نآ دﺎﻌﺑا و ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﺎﺑ نآ دﺎﻌﺑا و ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲﯾﺮﺗﺎﻣ
ﻒﯾدر
ﺮﯿﻐﺘﻣ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1
ﻞﮐ ﺖﯾﺎﺿر 1
2
ﺖﯾﺎﺿر
ﯽﻧورد
/0781** 1
3
ﺖﯾﺎﺿر
ﯽﻧوﺮﯿﺑ
/0734** /0667** 1
4
بادآ /0556** /0851** /0452** 1
5
ﯽﺘﺳودع ﻮﻧ /0421** /0436** /0362** /0585** 1
6
ناﺪﺟو /0358** /0332** /0311** /0433** /0492** 1
7
ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ /0533** /0541** /0479** /0450** /0403** /0316** 1
8
ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ /0564** /0578** /0508** /0471** /0446** /0388** /0668** 1
9
يدﺮﻤﻧاﻮﺟ /0460** /0478** /0400** /0442** /0471** /0370** /0502** /0384** 1 10
ﺖﮐاﺰﻧ /0489** /0509** /0440** /0327** /0358** /0313** /0339** /0442** /0476** 1 11
يﺪﻧوﺮﻬﺷ /0665** /0684** /0582** /0744** /0757** /0672** /0736** /0684** /0742** /0619**
Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed)
ﯽﻣ قﻮﻓ ﺲﯾﺮﺗﺎﻣ ﺐﯾاﺮﺿ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻂﺑاور ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ناﻮﺗ
د را ﺖﺳا نﺎـﻤﻫ و ﻪـﮐ ﻪـﻧﻮﮔ
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﻮﺷ
نﺎﯿﻣ ﻤﻫ ﮥ دﺎﻌﺑا
، ﯽـﻨﻌﻣ ﺢﻄـﺳ و ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ) يراد
0.0001 Sig: زا ﻪـﮐ ( 05 /0 ﺖـﺳا ﺮـﺘﻤﮐ
،
ﯽﻨﻌﻣ .دراد دﻮﺟو يراد
ﻦﯾاﺮﺑ هوﻼﻋ
، ﯽﻠـﺻا يﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ) ﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿـﺑ ﯽـّﻠﻋ ﻂـﺑاور و ﻖـﯿﻘﺤﺗ يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد
ﻖﯿﻘﺤﺗ ر و ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر : ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓ
ﺑ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ زا ،(
ﻪ مﺮـﻧ صﻮـﺼﺧ راﺰـﻓا
LISREL
.ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽـﻨﻌﻣ و دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺖـﻟﺎﺣ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ يرﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ ﺶﻫوﮋﭘ زا ﺖﻤﺴﻗ ﻦﯾا رد
هﺪـﺷ ﻪـﺋارا يراد
.ﺖﺳا ﻪﻔﻟﺆﻣ زا ﮏﯾﺮﻫ ياﺮﺑ ﺮﯾز لﺪﻣ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ هﺪـﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يرﺎﺼﺘﺧا ﯽﻓوﺮﺣ ﺎﻫ
:ﺖـﺳا بادآ
) OCB1
،(
عﻮﻧ ﯽﺘﺳود ) OCB2
(،
يرﺎﮐ ناﺪﺟو )
OCB3
(،
ﯽـﺼﺨﺷ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ )
OCB4
(،
ﻊﺑﺎـﻨﻣ زا ﺖـﻇﺎﻔﺣ
نﺎﻣزﺎﺳ ) (ﯽﻧﺪﻣ ﺖﻠﯿﻀﻓ) OCB5
( يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ، )
OCB6
( ، ﺖﮐاﺰﻧ ) OCB7
( ﯽﻧورد ﺖﯾﺎﺿر ياﺮﺑ و )
JS1
( ﺖﯾﺎـﺿر و
ﯽﻧوﺮﯿﺑ ) JS2
(.
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
ﺐﯾاﺮﺿ T Value
دراﺪﻧﺎﺘﺳاﺐﯾاﺮﺿ
ﻖﯿﻘﺤﺗ يرﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ 1: ةرﺎﻤﺷ رادﻮﻤﻧ
لوﺪﺟ ةرﺎﻤﺷ 2:
ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ يرﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ شزاﺮﺑ
ﻨﻣ) هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻧﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻊﺑﺎ :ﺎﮑﺗا ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫﺪﺣﺮﺳ ياﺮﺑ
38 ، 39 (
ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ راﺪﻘﻣ ﺎﮑﺗا ﻞﺑﺎﻗ راﺪﻘﻣ
ﻞﻣﺎﮐ مﺎﻧ ﺺﺧﺎﺷ
ﺎﻫ
لﺪﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ 27
/1 χ2/df < 3 Chi-square Divided to Degrees of Freedom χ2/df
ﺪﯿﯾﺄﺗ لﺪﻣ 052 /0 RMSEA ≤ 0.08
Root Mean Square Error of Approximation
RMSEA
لﺪﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ 96
/0 NNFI > 0.9
Non-Normed Fit Index
NNFI
لﺪﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ 91
/0 NFI > 0.9
Normed Fit Index
NFI
لﺪﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ 90
/0 AGFI > 0.9
Adjusted Goodness of Fit Index
AGFI
لﺪﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ 94
/0 GFI > 0.9
Goodness of Fit Index
GFI
لﺪﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ 97
/0 CFI > 0.9
Comparative Fit Index
CFI
لﺪﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ 97
/0 IFI > 0.9 Incremental Fit Index
IFI
لوﺪﺟ ةرﺎﻤﺷ 3:
اﺮﺿ ﯾ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺐ و
ﯽﻨﻌﻣ يراد ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻠﺻا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ نﺎﯿﻣ ﻂﺑاور
ﻪﯿﺿﺮﻓ طﺎﺒﺗرا ﺮﯿﺴﻣ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺐﯾﺮﺿ
رادﺎﻨﻌﻣ داﺪﻋا ي
در/ﺪﯿﯾﺄﺗ
H ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر
رﺎﺘﻓر← يﺪﻧوﺮﻬﺷ
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ 83
/0 26
/2 ﺪﯿﯾﺄﺗ
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
ﺺﺧﺎﺷ و ﻪـﯾﺰﺠﺗ ﻦـﯾا ياﺮـﺑ ﻦﯾﺮـﯾز ﯽﮔﺪﻧزاﺮﺑ يﺎﻫ
هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻞﯿﻠﺤﺗ .ﺪﻧا
يداﺪﻌﺗ ﺺﺧﺎـﺷ ﻦـﯾا زا ﺎـﻫ
ﺺﺧﺎﺷ ًﻼﻣﺎﮐ ﯽـﻠﮐ شزاﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﮔﺪﻧزاﺮﺑ يﺎﻫ
هداد ﻪــﺑ ﻮــﮕﻟا ﺎــﻫ
و يرﺎﺘﺧﺎــﺳ يﺎــﻫﻮﮕﻟا ياﺮــﺑ ار1
ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﯽﺸﺠﻨﺳ ﯽﺑﺎﯾزرا
ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ ﺖﺒـﺴﻧ . روﺬـﺠﻣ
ﺟرد ﻪﺑ ﺮﺋﻮﮑﺳا يﺎﮐ ﺎﯾ يﺎﮐ ﮥ
) يدازآ χ2/df ـﺸﯾر ،(
ﮥ
) ﯽــﺒﯾﺮﻘﺗ يﺎــﻄﺧ روﺬــﺠﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ RMSEA
،(
) شزاﺮـﺑ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﯽﯾﻮـﮑﯿﻧ ﺺﺧﺎـﺷ ،(GFI
ﻞﯾﺪـﻌﺗ شزاﺮﺑ ) هﺪـﺷ
(،AGFI ﯽﮔﺪـﻧزاﺮﺑ ﺺﺧﺎـﺷ
ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ ) يا ( CFI لﺎــﻣﺮﻧﺮﯿﻏ شزاﺮــﺑ ﺺﺧﺎــﺷ و
) .(NNFI
لوﺪﺟ ةرﺎﻤﺷ 2،
ﻦﯾا زا ﯽﺣﺮﺷ ﺺﺧﺎـﺷ
دوﺪـﺣ ،ﺎـﻫ
ﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ و يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻪ
ﯽﻣ ﻪﺋارا ار هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺪﻨﮐ
.
رد ﻦﯾا ﻖﯿﻘﺤﺗ ، ناﺰﯿﻣ 052 / 0 RMSEA= ،
94 / 0 GFI= ،
90 / 0 AGFI= ، 19 / 0 NFI= و 96 / 0 NNFI= ﯽﻣ ﺪـﺷﺎﺑ ،
مزﻻ ﯽﮔﺪـﻧزاﺮﺑ ﻖـﯿﻘﺤﺗ لﺪﻣ اﺬﻟ دراد ار
نآ ﺖـﯿﻠﮐ و
درﻮﻣ ﺪـﯿﯾﺄﺗ ﻪـﮐ اﺮـﭼ ﺖـﺳا
RMSEA
زا ﺮـﺘﻤﮐ 10
ﺪﺻرد و وGFI
زا ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﺰﯿﻧNFI
90 ﺪـﺻرد دﻮـﺑ .
ﻪﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رﺎﮕﻧ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ة
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ قﻮﻓ ﻪـﮐ ﺪﻫد
رادرﻮـﺧﺮﺑ ﯽﺑﻮـﺧ شزاﺮـﺑ زا ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﯽﻣﻮـﻬﻔﻣ لﺪﻣ يﺎـﻫﺎﻄﺧ روﺬـﺠﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﻪـﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺖﺳا لﺪﻣ ) 052 /0 ﮏﭼﻮﮐ ( زا ﺮـﺗ 08 /0 و ﺖـﺳا ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
) يدازآ ﻪﺟرد ﻪﺑ ود يﺎﮐ 27
/1 ﮏـﭼﻮﮐ ﺰﯿﻧ ( زا ﺮـﺗ
3
ﺖﺳا
، ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﯽﯾﻻﺎـﺑ ﺐﺳﺎﻨﺗ و شزاﺮﺑ ياراد لﺪﻣ
ﯽﻣ و ﺪـﺷﺎﺑ ﻦﯿـﺒﻣ هﺪـﺷ ﻢﯿـﻈﻨﺗ ﻂـﺑاور ﻪـﮐ ﺖـﺳا نآ
ﯽـﻘﻄﻨﻣ ﻖـﯿﻘﺤﺗ يﺮـﻈﻧ بﻮﭼرﺎـﭼ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ .ﺖﺳا هدﻮﺑ
ﯽـﻨﻌﻣ ﯽـﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ندﻮـﺑ راد
ﺮﯿﺛﺄـﺗ نﺎـﯿﻣ ﻂـﺑاور و
يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎﺘﻓر و ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر) ﻖﯿﻘﺤﺗ
(ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦـﯾا ناﺰـﯿﻣ و ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﯽﺑﺎﯾزرا ، ﺮﯿﺛﺄـﺗ
، زا
1 . Model-To-Data Fit
و دراﺪﻧﺎﺘــﺳا لﺪــﻣ ﺐﯾاﺮــﺿ
) T-Value هدﺎﻔﺘــﺳا (
ﯽﻣ ﯽﻨﻌﻣ درﻮﻣ رد .دﻮﺷ داﺪﻋا ندﻮﺑ راد
ﺖﺳد ﻪﺑ هﺪـﻣآ
ﯽﻣ ،لﺪﻣ رد تﺎﯿـﺿﺮﻓ نﻮـﻣزآ ﻪـﮐ ﺎﺠﻧآ زا ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﺢﻄﺳ 95 /0 ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﯽﻨﻌﻣ يداﺪﻋا ،دﻮﺷ ﺪـﻨﻫاﻮﺧ راد
ﻦﯿﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ 96
/1 و 96 /1 - ﻪـﮐ ﯽـﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ .ﺪﻨﺷﺎﺒﻧ
ﻦﯿﺑ يدﺪﻋ ﺮﮔا 96
/1 و 96 /1 - راﺮﻗ ﯽـﺑ ،دﺮـﯿﮔ ﯽـﻨﻌﻣ
ﯽــﻣ ﺪــﺷﺎﺑ . رﺎﻤــﺷ لوﺪــﺟ ة
3 ﯽــﻨﻌﻣ ندﻮــﺑ راد ﮥــﻄﺑار
و ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر رﺎﺘﻓر
يﺪﻧوﺮﻬﺷ نﺎـﺸﻧ ار ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ
ﯽﻣ ﯽﻃﺎـﺒﺗرا يﺎﻫﺮﯿـﺴﻣ درﻮـﻣ رد ار توﺎـﻀﻗ و ﺪﻫد
ﯽﻣ ﺮﺴﯿﻣ .دزﺎﺳ
نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ةرﺎﻤـﺷ
3 ﺖـﺳا ﺺﺨـﺸﻣ
،
ﯿﺿﺮﻓ ﮥ ﯽﻠﺻا ﯽـﻨﻌﻣ ﻖـﯿﻘﺤﺗ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺐﯾﺮـﺿ و راد
ﯽﯾﻻﺎﺑ دراد ﯽﻨﻌﯾ ، ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر رﺎﺘﻓر ﺮﺑ
يﺪﻧوﺮﻬـﺷ
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﯿﯿﺒﺗ و راﺬﮔ ﺪﻨﻨﮐ
ة نآ ﺖﺳا .
ﺚﺤﺑ ﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ﺄ
ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﺮﯿﺛ و
نآ دﺎﻌﺑا نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻊﯾﺎﻨـﺻ
ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﺟﺎﺴﻧ لﻼﻫ
ﺮﻤﺣا ناﺮـﯾا ﯽﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪـﺘﻓﺎﯾ يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ ﻪﮐ ار ﺞﯾﺎـﺘﻧ ،ﻖـﯿﻘﺤﺗ يﺎـﻫ
ﯽﻣ اﻮﺗ ﻪﺑ ن ﻦﯾا :دﺮﮐ نﺎﯿﺑ ترﻮﺻ
ﮥﯿﺿﺮﻓ دﻮﺟو ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﻠﺻا ﮥﻄﺑار
ﺖـﺒﺜﻣ
ﯽــﻨﻌﻣ و راد يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر و ﯽﻠﻐــﺷ ﺖﯾﺎــﺿر
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ
، درﻮﻣ ﺪـﯿﯾﺄﺗ ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ .
رد طﺎـﺒﺗرا ﻦـﯾا
ﺰﯿﻧ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ نﻮﻣزآ ﺪﯿﯾﺄﺗ
ﺪﺷ . ﻪﺑ ﯽـﻠﮐ رﻮﻃ
ﯽﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯿﻨﭼ ناﻮﺗ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ يﺮﯿﮔ
رد ﯽﺟﺎﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ
ﺖﯿﻌﻤﺟ لﻼﻫ ﺮﻤﺣا ناﺮﯾا ﯽﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ،
ﯽﺿار ﯽـﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺮﺗ -
.ﺪﻨﻫد ﻦﯾا ﻪﺘﻓﺎﯾ و ﺮﯿﮕﻧﺎـﻬﺟ نﻮﭼ ﯽﻧﺎﻘﻘﺤﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ
) نارﺎﮑﻤﻫ 2006
،(
) نارﺎـﮑﻤﻫ و فﺎﮐﺎـﺳدﻮﭘ 2000
( ،
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
) ﻦﭼ و ﻮﯿﭼ 2005
ﻢﻫ ( ﯽﻣ ﺎﺘﺳار .ﺪﺷﺎﺑ
ﯿﺿﺮﻓ ﯽﻋﺮﻓ تﺎ دﻮـﺟو ﺮـﺑ ﯽـﻨﺒﻣ ﻖـﯿﻘﺤﺗ
ﮥـﻄﺑار
ﯽــﻨﻌﻣ و ﺖــﺒﺜﻣ راد
رﺎــﺘﻓر و ﯽﻠﻐــﺷ ﺖﯾﺎــﺿر دﺎــﻌﺑا
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺰﯿﻧ
ﺪﯿﯾﺄﺗ ﺪﺷ . ﻪﺑ ﯽﻣ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ناﻮﺗ
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯿﻨﭼ يﺮﯿﮔ
ﺮﮐ ﻪﮐ د رد ﺖـﯿﻌﻤﺟ ﯽﺟﺎﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ
لﻼﻫ ناﺮـﯾا ﯽﻣﻼـﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﺮﻤﺣا دﺎـﻌﺑا نﺎـﻨﮐرﺎﮐ ،
ﺮـﺛا ياراد دﻮﺧ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ار ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯾﺎﺿر ﯽﻣ ﺪﻨﻧاد و ﯽـﻧورد ﺖﯾﺎﺿر) ﯽـﻧوﺮﯿﺑ ﺖﯾﺎـﺿر
(.
ﻦـﯾا
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﺎﺑ نارﺎـﮑﻤﻫ و ﯽـﻏوزﺮﻣ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ يﺎـﻫ
) 1389 ،(
) نارﺎـﮑﻤﻫ و فﺎﮐﺎﺳدﻮﭘ 2000
( ، و ﺎـﺳﺮﺒﻃ
) نارﺎﮑﻤﻫ 1389
ﻢﻫ و ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ( .دراد ﯽﻧاﻮﺧ
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
نﺎﻤﻫ ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﮏﯾدﺰﻧ زا ﯽﮑﯾ ،دﻮﺷ
ﻦﯾﺮـﺗ
مﻮـﻬﻔﻣ ﻦﯿﻤﻫ ،ﯽﻗﻼﺧا لﻮﺻا مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﯽﻠﻤﻋ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﯽﻠﻐـﺷ ﺖﯾﺎـﺿر
هدﺮﺘـﺴﮔ ﻢﻬﺳ نآ زوﺮﺑ رد داﺮﻓا ،شزﻮـﻣآ ﺎـﺑ .دراد يا
ﯽﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯾا دﺎﻌﺑا ﮥﻌﺳﻮﺗ و شروﺮﭘ ﺪـﻨﻠﺑ ﯽﻣﺎﮔ ناﻮﺗ
ياﺮــﺑ نﺎﻣزﺎــﺳ رد ﯽــﻗﻼﺧا لﻮــﺻا ﻦــﯾا ياﺮــﺟا ﺎــﻫ
ﺎـﺑ ﮏـﯾدﺰﻧ رﺎﯿـﺴﺑ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺮﮕﯾد زا .ﺖﺷادﺮﺑ شزرا و لﻮــﺻا يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر و ﯽــﻗﻼﺧا يﺎــﻫ
ﯽﻋﺎــﻤﺘﺟا ﺖﯿﻟﻮﺌــﺴﻣ ،ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ مﻮــﻬﻔﻣ رد .ﺖــﺳا
نﺎﻣزﺎﺳ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ داﺮﻓا و ﺎﻫ
فاﺮﻃا ﻂﯿﺤﻣ و ﺖﯿﻟﻮﺌـﺴﻣ سﺎـﺴﺣا نﺎﺷ
ﯽـﻣ ﺪـﻨﻨﮐ و
ياﺮﺑ نﺎـﯾز ﺶﻫﺎﮐ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺶﯾاﺰﻓا مﺎـﮔ ﯽﯾﺎـﻫ
ﯽﻣﺮﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا ﻪﮐ ﺪﻧراد ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﯽﺗﺎﻣﺪﺧ و ي نﺎـﺷ
ﯽــﻣ تﺄــﺸﻧ .دﺮــﯿﮔ
ﻦــﯾا ود رﺎــﺘﻓر) رﻮﮐﺬــﻣ مﻮــﻬﻔﻣ
،ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ يﺪﻧوﺮﻬــﺷ ــﺿر
ﯽﻠﻐــﺷ ﺖﯾﺎ ﻦــﯾا ﺮﮕﻧﺎــﯿﺑ (
نﺎﻣزﺎﺳ ،داﺮﻓا ﯽﻧﺎﻣز ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺐﻠﻄﻣ ﻪﺑ و ﺎﻫ
،ﻞﮐرﻮﻃ
ﻪﻌﺳﻮﺗ و لﺎﻤﮐ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﺳد نزاﻮﺘﻣ يا
ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ ـﮐ ﻪ ﻪﺒﻨﺟ ﮥﻤﻫ
ﺶﺨﺑ و ﺎﻫ ر ﻪﺑ نآ يﺎﻫ
ﻞـﺋﺎﻧ ﻪﻌـﺳﻮﺗ و ﺪﺷ
ﺪﻧﻮﺷ
، ﻪﮐ نآ ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﯾﺎﺑ
ﺧ ﺖﯾﺎـﺿر ﻪـﺑ ﯽـﺻﺎ
.دﻮﺷ داﺮﻓا ﯽﻠﻐﺷ
ـﺳا ﻦﯾا ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ يﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ زا ﯽﮑﯾ رد ﻪـﮐ ﺖ
عﻮـﺿﻮﻣ ،ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎﺘﻓر مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻪـﮐاﺮﭼ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ رﺎﯿـﺴﺑ ﺪـﯾﺎﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺐﻫاﺬﻣ و نﺎﯾدا و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ
هﺎﮕﻧ
،ﯽـﺸﻘﻧاﺮﻓ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ،ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎﺘﻓر ﻪﺑ يرﺎﯾ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ،ﻢﯿﻣﺎـﻨﺑ ﻪـﮐ يﺮـﮕﯾد ﺰﯿﭼ ﺮﻫ ﺎﯾ هﺪﻨﻫد
شور و ﯽﻧﺎــﻌﻣ ﺎــﺧ و ﻒــﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ
ار دﻮــﺧ ص
ﯽﻣ نﺎﻣزﺎﺳ رد .ﺪﺒﻠﻃ ﯾﺎﻫ
ﯽ ،نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺎـﺑ
ﺐﻟﺎﻗ ،توﺎﻔﺘﻣ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ رﺎـﺘﻓر نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ّﻠﻣ ﺎـﺑ) نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﻊﺑﺎـﻨﻣ ،يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖـﯿ
و ﺎـﻫ
ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯿﭘ و ﻞـﯾﻻد ،ﻪﻨﯿـﺸﯿﭘ ،(توﺎـﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﺎ
يﺎﻫﺪـﻣ
رﺎــﺑ ﻪــﺑ ار ﯽﺗوﺎــﻔﺘﻣ ﯽــﻣ
دروآ . ﻖــﯿﻘﺤﺗ يﺎــﻬﺘﻧا رد ،
ﯽﯾﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ياﺮﺑ
يﺎﻘﺗرا ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎﺘﻓر
ﯽﺟﺎﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﻦﯿﺑ رد ﺟ
ﺖـﯿﻌﻤ لﻼـﻫ ﺮـﻤﺣا
ﻪﺋارا ﯽﻣ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﮐ ددﺮﮔ :
1 - نﺎﺘــﺳﺮﭘﺮﺳ و ناﺮﯾﺪــﻣ ﯽﺟﺎــﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨــﺻ
ﺟ ﺖــﯿﻌﻤ
لﻼﻫ ﺮﻤﺣا لﻮﺤﺗ ،ﯽﺘﮐرﺎﺸﻣ يﺮﺒﻫر يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺪﯾﺎﺑ اﺮﮔ
نﺎﺘﺳدﺮﯾز ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد ار ﯽﻠﻣﺎﻌﺗ و ﺑ نﺎﺷ
ﻪ
؛ﺪﻧﺮﯿﮔ رﺎﮐ
2 - ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﺟﺎـﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨـﺻ
ﻖـﯾﺮﻃ زا
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽﺣاﺮﻃ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا يﺎﻫ
ﻖﯿﻗد يﺎﻫ
ﻌﺳﻮﺗ ﮥ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻢﯿﻈﻨﺗ ،ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ،ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ ﺖﺧادﺮﭘ يﺎﻫ
ﯽﻠﻐﺷ مزاﻮﻟ و بﺎﺒﺳا ﯽﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ
ﺖﯾﺎـﺿر ﺶﯾاﺰﻓا
ﺢﯿﺤـﺻ دﺮﺑرﺎـﮐ و ،نﺎـﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﯽﻠﻐﺷ ،ﯽﺑﺎﯾﺪـﻨﻣرﺎﮐ ﻞـﯿﺒﻗ زا ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻒﯾﺎﻇو ﺶﻨﯾﺰــﮔ ،بﺬــﺟ ،ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ حﺮــﻃ ،ﻢﯿــﺗ ﮥﻌــﺳﻮﺗ ،
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﯽﻠﻐﺷ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺮﯿﺴﻣ يﺎﻫ ﺖﺧادﺮﭘ يﺎﻫ
ﯽﻤﻠﻋ ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ- ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ،تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا ﯽﺸﻫوﮋﭘ1 ،1394
ﻢﺘﺴﯿﺳ ،ﻒﻄﻌﻨﻣ ﯽﮔﺪﻧز دﺎﺠﯾا و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا يﺎﻫ
ﺎﺑ يرﺎﮐ ﯽـﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ رد ﻢـﻬﻣ و يﺪـﯿﻠﮐ ﯽـﺸﻘﻧ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ﻖﯾﻮﺸﺗ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر
ﺎﻔﯾا ﻨﮐ
؛ﺪﻨ
3 - ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻦﯾﺮﺗ
، ﻪـﺑ دﺎﻤﺘﻋا .ﺖﺳا دﺎﻤﺘﻋا
ﯾﺪﻣ يﺮﺒﻫر و ﺖﯾﺮ ﺟ ﯽﺟﺎﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ
ﺖﯿﻌﻤ لﻼﻫ ﺮﻤﺣا
ﺖﯾﻮﻫ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ ياﺮﺑ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﯽﺑﺎﯾ
ﯽﻧورد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و شزرا يزﺎﺳ
رﺎﺘﻓر رﻮﻬﻇ و نآ يﺎﻫ
؛ﺖﺳا زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ
4 - ﺺﺧﺎـﺷ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر
ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ دﺮــﮑﻠﻤﻋ تاﺮﯿﺛﺄــﺗ
ﺮــﺑ ﯽﻤﯿﻘﺘــﺴﻣ و ﺖــﺒﺜﻣ
ﺪﺧ ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎـﻘﺗرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ .ﺪﻧراد نﺎﻣزﺎﺳ ﮏﯾ تﺎﻣ
ﻪـﯾور ﺪﯾﺎﺑ نﺎﯾﺎﻣﺮﻓرﺎﮐ ،تﺎﻣﺪﺧ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯽﺑﺎـﯾزرا يﺎـﻫ
؛ﺪﻨﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار شادﺎﭘ ﮥﺋارا و دﺮﮑﻠﻤﻋ
5.
- ناﺮﯾﺪــﻣ ﯽﺟﺎــﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨــﺻ ﯽﮕﻧﻮــﮕﭼ ﻪــﺑ ﺪــﯾﺎﺑ
اﺮـﭼ ،ﺪﻨﻫد ﺖﯿﻤﻫا نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﺎﺑ نﺎﺷرﺎﺘﻓر نﺎـﻨﮐرﺎﮐ ﻪـﮐ
هﻮﯿﺷ ﺮﺑﺎﻨﺑ رﺎـﺘﻓر ﺎـﻬﻧآ ﺎـﺑ ناﺮﯾﺪﻣ و نﺎﯾﺎﻣﺮﻓرﺎﮐ ﻪﮐ يا
ﯽﻣ يرﺎـﯾ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ،ﺪﻨﻨﮐ ـﺷ رﺎـﺘﻓر و هﺪـﻨﻫد
يﺪﻧوﺮﻬ
ﯽﻣ زوﺮﺑ ار ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ
؛ﺪﻨﻫد
6 - زوﺮـﺑ و رﻮـﻬﻇ ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﯽﮑﯾ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎـﺘﻓر
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﯽﭼوا مﺎﯿﻠﯾو .ﺖﺳا دﺎﻤﺘﻋا،
» يرﻮــﺌﺗ زا سرد ﻦﯿــﻟوا و دﺎــﻤﺘﻋا .ﺖــﺳا دﺎــﻤﺘﻋاz
هﺮــﻬﺑ ﯽــﻣ ﺖــﺳد ﻪــﺑ ﺖــﺳد يرو ﺪــﻧدﺮﮔ
.«
و ﺮــﻨﺘﯾو
) نارﺎﮑﻤﻫ 1998
( ار ﯽﺘﯾﺮﯾﺪـﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر زا ﻪﺒﻨﺟ ﺞﻨﭘ
نﺎﯿﻨﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هدﺮﮐ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ
:ﺪـﻧا 1 ( ؛يرﺎﮔزﺎــﺳ
2 ؛ﯽﺘــﺳرد و ﯽﺘــﺳار ( 3
و كاﺮﺘـــﺷا (
؛لﺮﺘﻨﮐ ﺾﯾﻮﻔﺗ 4
تﺎﻃﺎﺒﺗرا (
؛ 5 .ﺖﯿﻤﻫا تﺎﺒﺛا ( ﻞـﯿﻣ
دﺎﻤﺘﻋا ﻪﺑ
، ﻞـﯾﺎﻤﺗ ﻪـﮐ ﺖﺳا تﺎﺒﺛﺎﺑ يدﺮﻓ توﺎﻔﺗ ﮏﯾ
ﯽــﺑ ﺎــﯾ دﺎــﻤﺘﻋا ياﺮــﺑ ار دﺮــﻓ ﮏــﯾ ﯽﻌـﺿو يدﺎــﻤﺘﻋا
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ داﺮﻓا ﺮﮕﯾد ﻪﺑ (ﯽﻧﺎﻤﮔﺪﺑ) ﮏـﯾ دﺎـﻤﺘﻋا .ﺪﻫد
ﺖــﯿﻧ نداد ﺖﺒــﺴﻧ ياﺮــﺑ ﯽــﻠﮐ رﺎــﻈﺘﻧا ﺎــﯾ و ﻊــﻗﻮﺗ ﻫاﻮﺧﺮﯿﺧ ﻪﻧﺎ ﯽﺘﻓﺎـﯾرد تﺎﻋﻼﻃا ﺮﺑ و ﺖﺳا ناﺮﮕﯾد ﻪﺑ
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ درﻮﻣ رد ناﺮﮕﯾد زا و ﻦﺌﻤﻄﻣﺎـﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ
ﯿﭘﺎ ﻪﯿﮑﺗ ﮏﺴﯾر رد رﺎﺘﻓﺮﮔ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﮏﯾ رد نآ يﺎﻫﺪﻣ
ﺎﻤﺘﻋا ﺪﯾﺎﺑ ناﺮﯾﺪﻣ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .دراد ﺖﺒـﺴﻧ ار نﺎـﻨﮐرﺎﮐ د
و تﺎﻣاﺪــﻗا و ،نﺎﺘــﺳﺮﭘﺮﺳ و ناﺮﯾﺪــﻣ ،نﺎﻣزﺎــﺳ ﻪــﺑ ﺖــﺳﺎﯿﺳ يﺎــﻫ ﺐــﻠﺟ نﺎــﺷ و
يزﺎــﺳدﺎﻤﺘﻋا ﺪــﻨﻨﮐ
ﺎــﺗ
نﺎﻨﮐرﺎﮐ
، ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎـﺘﻓر زوﺮـﺑ دﻮـﺧ زا ار
؛ﺪﻨﻫد
7 - يﺪﻧوﺮﻬــﺷ رﺎــﺘﻓر زوﺮــﺑ ﻞــﻣاﻮﻋ زا ﺮــﮕﯾد ﯽــﮑﯾ
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ
، ﻌﺳﻮﺗ ،دﺎﺠﯾا ﻪ
و ﯽﻧﺎـﺒﻣ ،ﺖـﯾﻮﻨﻌﻣ ﺖﯾﻮﻘﺗ و
ﺒﻫﺬـﻣ و ﯽﻗﻼﺧا لﻮﺻا رد ﯽ
ﯽﺟﺎـﺴﻧ ﻊﯾﺎﻨـﺻ ﺖـﺳا
.
،ًﻼﺜﻣ ﯽﻣ ﻪﺘﻔﮔ مﻼﺳا ﻦﯿﺒﻣ ﻦﯾد ﻢﯿﻟﺎﻌﺗ رد ﺮـﮔا ﻪﮐ دﻮﺷ
ﻞـﺣ ﮥـﻏﺪﻏد و ﺪﻧﺎـﺳﺮﺑ ﺢﺒـﺻ ﻪـﺑ ار ﺐـﺷ ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ هﺮﮔ و ﻞﮑﺸﻣ و ﻪﻠﺌﺴﻣ ﯽﯾﺎﺸﮔ
نﺎﻤﻠـﺴﻣ رداﺮـﺑ رﺎـﮐ زا
ﺖﺴﯿﻧ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ زا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺧ .
