ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺳ ﻴ
،ﺖﺳﺎ ﻠﺠﻣ ﺔ هﺪﻜﺸﻧاد قﻮﻘﺣ و مﻮﻠﻋ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
، رود ة 46
، ةرﺎﻤﺷ 4
، نﺎﺘﺴﻣز 1395
، تﺎﺤﻔﺻ 1047 - 1031
ﻮﮕﻟا ي ﻧآﺮﻗ ﻲ ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
رد ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ ي و ةﺮﻴﺳ ﻠﻤﻋ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴ ﻨ ﻲ ) هر (
يﺮﺘﻧﻼﻛ ﻢﻴﻫاﺮﺑا
١
هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد ﻲﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا و نﺪﻤﺗ ،ﺦﻳرﺎﺗ
ةﺪﻜﺸﻧاد و فرﺎﻌﻣ ﺔﺸﻳﺪﻧا ﻲﻣﻼﺳا ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
28 / 2 / –95 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
21 / 4 / 95 (
هﺪﻴﻜﭼ د ر ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻤﻫ ﻪ ﺒﻧﺎﺟ ﺔ بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ اﻳ
،ناﺮ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ و نﺎﻛرا ﺳﺎﺳا ﻲ بﻼﻘﻧا ﻪﻛ ﻳ ﻜ ﻲ زا
ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺎﻬﻧآ ﺮﺒﻫر ي مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( و ﻮﮕﻟا ي ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ و ي ﺖﺳا
، ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﻧاواﺮﻓ ﻲ دراد . رد اﻳ ﻦ
صﻮﺼﺧ ﺶﺳﺮﭘ ﻠﺻا ﻲ اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ماﺪﻛ ﻮﮕﻟا ي ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﺷ ﻪﻛ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
) هر ( رد ﺖﻣﺎﻗ ﻳ ﻚ ﺮﺒﻫر ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺖﻀﻬﻧ ﻣﻼﺳا ﻲ ار ﻪﺑ ﻲﺘﺳرد و ﺖﻗد رد ﺴﻣ ﻴ ﺮ ﻠﺻا ﻲ دﻮﺧ ﭘﻴ ﺶ دﺮﺒﺑ
و ﻪﺑ لﺰﻨﻣﺮﺳ ﭘﻴ زوﺮ ي
؟ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ هﺪﻧرﺎﮕﻧ رد اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﺎﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﺑ هرﺎﭘ ا ي ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ و آﻳ ﺗﺎ ﻲ زا
نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ و ﺎﺑ شور دﺎﻨﺘﺳا ي
، ﻠﺤﺗ ﻴﻠ ﻲ و ﺒﻄﺗ ﻴ ﻘ ﻲ ﻪﺑ ﺮﺸﺗ ﻳ ﺢ ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ شور ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
) هر ( ﺘﺧادﺮﭘ ﻪ و ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺳر ﻴ هﺪ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺷ ﻴ ﻮ ة ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ نﺎﺸﻳا ﻖﺒﻄﻨﻣ ﺮﺑ ﻮﮕﻟا ﻲﻳ ﺖﺳا ﻪﻛ نآﺮﻗ
ﺮﻛ ﻳ ﻢ نﺎﻨﻣﺆﻣ ار ناﺪﺑ هﺪﻧاﻮﺧاﺮﻓ ﺖﺳا . رد اﻳ ﻦ
،ﻮﮕﻟا زرﺎﺒﻣ ه ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ « اد و در زا ﺞﻨﭘ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ
1 . ﻠﻜﺗ ﻴ ﻒ اﺮﮔ ﻲﻳ
، 2 . مﻼﺳا رﻮﺤﻣ ي
، 3 . مأﻮﺗ ﺎﺑ ﻫﺎﮔآ ﻲ و
،ﺖﺧﺎﻨﺷ 4 . ﻣدﺮﻣ ﻲ ندﻮﺑ و 5 . ﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ و
مﺎﻈﻧ يﺪﻨﻣ
، رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﺳا . هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻳﺎﻫ ﻂﻘﻓ ﺎﺑ ﻜﺗ ﻴ ﻪ ﺮﺑ هزﻮﻣآ يﺎﻫ نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ و
مﻼﺳا بﺎﻧ ﻪﺑ نﺎﻣﺎﺳ ﻲﻣ ﺪﺳر و ﭻﻴﻫ هﺎﮔ ﺖﺴﻜﺷ رد نآ هار دراﺪﻧ .
يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو
ﻮﮕﻟا ي ﻧآﺮﻗ ﻲ
، مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر (
، ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ ي
، بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ
، ةﺮﻴﺳ ﻠﻤﻋ ﻲ .
۱ . ﺲﻛﺎﻓ : 02188965979
Email: [email protected]
1032
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 4
، نﺎﺘﺴﻣز 1395
ﺪﻣآرد
رد رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺎﺒﻣ تازر ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻞﻠﻣ نﺎﻤﻠﺴﻣ شﺰﻴﺧ ﺎﻫ و ﺖﻀﻬﻧ يﺎﻫ دﺪﻌﺘﻣ ي د ﻳ هﺪ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﺮﻫ
ماﺪﻛ رد ﺎﺟ ي دﻮﺧ ﻪﺑ ﻲﻓﺎﻜﺷﺪﺒﻟﺎﻛ و
ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻗد ﻴ ﻖ ﻪﺸﻳر ﺎﻫ
،
،ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ و مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ زﺎﻴﻧ
دراد . رد اﻳ ﻦ ﻣ ﻴ نﺎ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻪﻤﻫ ﺒﻧﺎﺟ ﺔ بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ مدﺮﻣ اﻳ ناﺮ ﻪﻛ ﻪﺑ ﭘﻴ زوﺮ ي رد 22 ﻦﻤﻬﺑ
1357 و ﺳﺄﺗ ﻴ ﺲ مﺎﻈﻧ ﻮﻧ ﻳ ﻦ رﻮﻬﻤﺟ ي ﻣﻼﺳا ﻲ اﻳ ناﺮ ﻬﺘﻨﻣ ﻲ ﺷ ﺪ
، زا نآ ﺖﻬﺟ ﻪﻛ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا
تﻻدﺎﻌﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻢﻛﺎﺣ ﺮﺑ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ هﮋﻳو ﻘﻄﻨﻣ ﺔ ﻣروﺎﺧ ﻴ ﻪﻧﺎ ار ﻪﺑ ﻲﻠﻛ لﻮﺤﺘﻣ ﺖﺧﺎﺳ و نﺎﻤﺘﻔﮔ
ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي ار رد ﺻﺮﻋ ﺔ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﭘﻴ ﺶ ور ي ﺪﻧا ﻳ ناﺪﻨﻤﺸ نﺎﻬﺟ راﺮﻗ داد
، ﻤﻫا ﻴ ﺖ يرﺎﻴﺴﺑ دراد .
ﻲﺑ نﺎﻤﮔ رد ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻪﻤﻫ ﺒﻧﺎﺟ ﺔ بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ رﺮﺑ ﺳ ﻲ نﺎﻛرا ﺳﺎﺳا ﻲ بﻼﻘﻧا ﻪﻛ ﻳ ﻜ ﻲ زا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﺎﻬﻧآ ﺮﺒﻫر ي مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( و ﻮﮕﻟا ي ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ و ي ﺖﺳا
، ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﻧاواﺮﻓ ﻲ دراد . رد اﻳ ﻦ
صﻮﺼﺧ ﺶﺳﺮﭘ
ﻠﺻا ﻲ اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺑ ﻪ ﮔرﺎﻛ ﻴ ﺮ ي ماﺪﻛ ﻮﮕﻟا ي ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﺷ ﻪﻛ مﺎﻣا
ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺖﻀﻬﻧ ﻣﻼﺳا ﻲ ار ﻪﺑ ﻲﺘﺳرد و ﺖﻗد رد ﺴﻣ ﻴ ﺮ ﻠﺻا ﻲ ﻮﺧ د ﭘﻴ ﺶ دﺮﺒﺑ و ﻪﺑ
لﺰﻨﻣﺮﺳ ﭘﻴ زوﺮ ي
؟ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ﻗد ﻴ ﻖ ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺶﺳﺮﭘ ﺳﺎﺳا ﻲ نوﺰﻓا ﺮﺑ اﻳ ﻪﻜﻨ ﻣز ﻴﻨ ﺔ ﺖﺧﺎﻨﺷ هﻮﺟو ﺎﻤﺗ ﻳ ﺰ بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ
زا ﺎﺳ ﻳ ﺮ شﺰﻴﺧ ﺎﻫ و ﺖﻀﻬﻧ يﺎﻫ ﻣﻼﺳا ﻲ هﺪﺳ ﺎﻫ ي ﺧا ﻴ ﺮ ار ﻢﻫاﺮﻓ ﻣ ﻲ دزﺎﺳ
، ﻮﮕﻟا ﻲﻳ
=]
لﺪﻣ [
،ﻞﻣﺎﻛ رﺎﻛ ا ﺪﻣ و عوﺮﺸﻣ اﺮﺑ ي ةزرﺎﺒﻣ ﺮﺛﺆﻣ رد ﺘﺧا ﻴ رﺎ ناﺮﺒﻫر و ﻠﻣ ﺖ ﺎﻫ ي ﺖﺤﺗ ﻢﺘﺳ راﺮﻗ ﻣ ﻲ ﺪﻫد .
اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻪﻛ ﺖﺤﺗ ناﻮﻨﻋ
» ﻮﮕﻟا ي ﻧآﺮﻗ ﻲ ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ رد ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ ي و ةﺮﻴﺳ ﻠﻤﻋ ﻲ
مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( « ﻪﺑ نﺎﻣﺎﺳ ﻲﻣ ﺪﺳر
، دﺪﺻرد ﺖﺳا ﺎﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﺑ رﺎﺛآ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ و ﻳ هﮋ رﺎﺛآ
ﻤﻠﻗ ﻲ و ﻣﻼﻛ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( و آﻳ ﺗﺎ ﻲ زا نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ و ﺎﺑ شور ﺘﺳا دﺎﻨ ي
، ﻠﺤﺗ ﻴﻠ ﻲ ﺒﻄﺗ و ﻴ ﻘ ﻲ ﻪﺑ
ﺮﺸﺗ ﻳ ﺢ ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ شور ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( دزادﺮﭙﺑ و ﺎﺑ ترﻮﺻ ﺪﻨﺑ ي يﺮﻈﻧ
،نآ ﻮﮕﻟا ﻲﻳ
ﻧآﺮﻗ ﻲ زا ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻪﻛ رد ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ ي و ةﺮﻴﺳ ﻠﻤﻋ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رﻮﻠﺒﺗ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ
،ﺖﺳا
ﻪﺋارا ﻨﻛ ﺪ .
روﺮﻣ ي ﺮﺑ راودا رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ ﮔﺪﻧز ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴ ﻨ ﻲ ) هر (
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ د ﺘﺳ ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﻗد ﻴ ﻖ ﻪﺑ ﺎﺟ ﻳ هﺎﮕ اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ رد ﻣﻮﻈﻨﻣ ﺔ ﻊﻣﺎﺟ ﺼﺨﺷ ﻲ و ﺼﺨﺷ ﻴﺘ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
) هر (
، مزﻻ ﺖﺳا ﭘﻴ ﺶ زا دورو ﻪﺑ ﻠﺌﺴﻣ ﺔ ﻠﺻا ﻲ راودا رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ ﮔﺪﻧز ﻲ و ي دﻮﺷ روﺮﻣ .
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر ﮔﺪﻧز ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ار ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺞﻨﭘ هرود ﺴﻘﺗ ﻴ ﻢ دﺮﻛ و ﻪﺑ ﺳرﺮﺑ ﻲ
ﺖﺷاﺬﮔ :
1 . ةرود ﻛدﻮﻛ ﻲ و ﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻲ
؛ اﻳ ﻦ هرود زا ﺪﻟﻮﺗ نﺎﺸﻳا ) ﻳ ﻢﻜ هﺎﻣﺮﻬﻣ 1281 ش ( زﺎﻏآ و ﺎﺗ لﺎﺳ
1298
،ش ﻪﻛ ياﺮﺑ ﻣادا ﺔ ﺼﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻪﺑ كارا تﺮﺠﻫ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
، ﻪﻣادا ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ .
ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا ﻲﻠﻤﻋ هﺮﻴﺳ و يﺮﻈﻧ ﻪﺸﻳﺪﻧا رد ﻲﺳﺎﻴﺳ هزرﺎﺒﻣ ﻲﻧآﺮﻗ يﻮﮕﻟا )
هر (
1033
اﻳ ﻦ هرود فدﺎﺼﻣ ﺎﺑ لﺎﺳ ﺎﻫ ي ﺎﭘ ﻳ ﻧﺎ ﻲ ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ ﻠﺴﻠﺳ ﺔ رﺎﺟﺎﻗ ﺮﺑ اﻳ ناﺮ و ﻒﻌﺿ ﺖﻟود
ﺰﻛﺮﻣ ي ﺖﺳا ﻪﻛ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا ﻖﻃﺎﻨﻣ اﻳ ناﺮ ﻨﺤﺻ ﺔ ﻢﺟﺎﻬﺗ و ﮔرد ﻴ ﺮ ي راﺮﺷا و ﻧاﻮﺧ ﻴ ﻦ و ﻨﻣاﺎﻧ ﻲ هدﻮﺑ
ﺖﺳا . رد اﻳ ﻦ هرود مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد هﺎﮔداز دﻮﺧ ﻤﺧ ﻴ ﻦ زا ﻊﺑاﻮﺗ نﺎﺘﺳا ﺰﻛﺮﻣ ي
، هوﻼﻋ ﺮﺑ
ﻦﺘﻓﺮﮔاﺮﻓ داﻮﺳ نﺪﻧاﻮﺧ و ﻦﺘﺷﻮﻧ و ﺖﺋاﺮﻗ نآﺮﻗ و مﻮﻠﻋ ﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ﻲ هزﻮﺣ ﺎﻫ ي د ﻳﻨ ﻴ ﻪ
) رﺎﺼﻧا ي
، 1380 :
16
،(
رد ﺧﺮﺑ ﻲ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻧﻴ ﺰ رﻮﻀﺣ لﺎﻌﻓ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا
) ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
، 1378
، ج 12 : 12 و 13
، 259 و 374
.(
2 . ةرود ﺼﺤﺗ ﻴ ﻞ و رﺪﺗ ﻳ
؛ﺲ اﻳ ﻦ هرود زا لﺎﺳ 1298 ش ﻪﻛ ياﺮﺑ نﺎﺸﻳا ﻣادا
ﺔ ﺼﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻪﺑ
كارا تﺮﺠﻫ دﺮﻛ ﺪﻧ
، زﺎﻏآ ﻲﻣ دﻮﺷ و ﺎﺗ ﺎﭘ ﻳ نﺎ لﺎﺳ 1339 ش راﺮﻤﺘﺳا ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . ﺎﺑ تﺮﺠﻫ ﺖﻳآ ﷲا
ﺷ ﻴ ﺦ ﺮﻜﻟاﺪﺒﻋ ﻳ ﻢ ﺮﺋﺎﺣ ي ﻳ دﺰ ي زا كارا ﻪﺑ ﻢﻗ رد لﺎﺳ 1301
، مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﻧﻴ ﺰ ﻪﺑ ﻠﺻﺎﻓ ﺔ
ﻛﺪﻧا ﻲ ﻪﺑ ﻢﻗ تﺮﺠﻫ ﺪﻧدﺮﻛ
) رﺎﺼﻧا ي
، نﺎﻤﻫ : 17
و (
ةرود ﺘﻛﺮﺑﺮﭘ ﻲ زا ﺼﺤﺗ ﻴ ﻞ و رﺪﺗ ﻳ ﺲ مﻮﻠﻋ
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ د ﻳﻨ ﻲ زا ﺒﻗ ﻴ ﻞ
،ﻪﻘﻓ
،لﻮﺻا
،ﻪﻔﺴﻠﻓ نﺎﻓﺮﻋ و قﻼﺧا و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
،مﻮﺠﻧ ر ﻳ ﺿﺎ ﻴ تﺎ و
ﻪﺳﺪﻨﻫ رد ﮔﺪﻧز ﻲ و ي ﺪﭘ ﻳ ﺪ ﻣ ﻲ آﻳ ﺪ
) ﺒﺟر ﻲ
، 1377 : 113
.(
رد ﻤﻫ ﻴ ﻦ ةرود
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻧﻻﻮﻃ ﻲ نوﺰﻓا ﺮﺑ
ﺼﺤﺗ ﻴ ﻞ و رﺪﺗ ﻳ
،ﺲ رﺎﺛآ ﻤﻠﻋ ﻲ ناﺮﮔ ﮕﻨﺳ ﻲ رد هزﻮﺣ ﺎﻫ ي ﻧﺎﻓﺮﻋ ﻲ
، ﻗﻼﺧا ﻲ
، ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
، ﻟﻮﺻا ﻲ و
ﻬﻘﻓ ﻲ ﻂﺳﻮﺗ اﻳ نﺎﺸ وﺪﺗ ﻳ ﻦ و
ًﺎﻀﻌﺑ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ
) ﻧﺎﺣور ﻲ
، ﺑ ﻲ ﺎﺗ
، ﺮﺘﻓد لوا : 73 و 74
.(
اﻳ ﻦ هرود ار
ﻲﻣ ناﻮﺗ ةرود ﻞﻜﺷ ﮔ ﻴ ﺮ ي
، تﺎﺒﺛ و مﺎﻜﺤﺘﺳا ﺼﺨﺷ ﻴ ﺖ ﻤﻠﻋ ﻲ و ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ زﺎﺘﻤﻣ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر (
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺪﻬﺘﺠﻣ هﺎﮔآ ﻪﺑ
،نﺎﻣز
،ﺪﻨﻣدرد عﺎﺠﺷ و ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﻠﻣ ﺘ مﺰ ﻪﺑ مﻼﺳا
،بﺎﻧ ﺖﺴﻧاد .
3 . ةرود ﻌﺟﺮﻣ ﻴ ﺖ د ﻳﻨ ﻲ
؛ اﻳ ﻦ هرود زا دروﺮﻓ ﻳ ﻦ 1340
، ﺎﺑ ﺖﻠﺣر ﺖﻳآ ﷲا دﺮﺟوﺮﺑ ي زﺎﻏآ
ﻲﻣ دﻮﺷ و ﺎﺗ ﺎﭘ ﻳ نﺎ ﺮﻤﻋ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﻪﻣادا ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . رد ﺷراﺰﮔ ﻲ ﻪﻛ تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻨﻣا ﻴﺘ ﻲ ژر ﻳ ﻢ هﺎﺷ
رد زﺎﻏآ ﺳﺄﺗ ﻴ ﺲ
،كاوﺎﺳ رد رﺎﺗ ﻳ ﺦ 22 / 12 / 1335 رﺎﺑرد ة زﻮﺣ ة ﻤﻠﻋ ﻴ ﺔ ﻢﻗ و ﺳا نادﺎﺘ ﺘﺴﺟﺮﺑ ﺔ نآ
ﻬﺗ ﻴ ﻪ هدﺮﻛ ﺪﻧا
، مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد رﺎﻤﺷ ﻊﺟاﺮﻣ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺲﭘ زا ﺖﻳآ ﷲا دﺮﺟوﺮﺑ ي ﻓﺮﻌﻣ ﻲ هﺪﺷ
ﻪﻛ رﺎﻤﺷ نادﺮﮔﺎﺷ سرد و ي دوﺪﺣ 500 ﺮﻔﻧ ﺖﺳا و ﻧاﺪﻠﻘﻣ ﻲ رد اﻳ تﻻﺎ ﺰﻛﺮﻣ ي و بﺮﻏ اﻳ ناﺮ
دراد
) نﺎﻤﻫ : 76
.(
ﺎﺑ ﺖﻠﺣر ﺖﻳآ ﷲا دﺮﺟوﺮﺑ ي و حﺮﻃ ﻠﺌﺴﻣ ﺔ ﻌﺟﺮﻣ ﻴ ﺖ ﺲﭘ زا اﻳ
،نﺎﺸ مﺎﻧ مﺎﻣا
ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﻧﻴ ﺰ رد ﻣ ﻴ نﺎ ﻊﺟاﺮﻣ ﻠﻘﺗ ﻴ ﺪ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺪﺟ ي حﺮﻄﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺎﺑ دﻮﺟو ﺮﺨﺗ ﻳ ﺐ ﺎﻫ
،
غورد زادﺮﭘ ي ﺎﻫ و ﻊﻧﺎﻣ ﺷاﺮﺗ ﻲ ﺎﻫ ي ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي ﻪﻛ ژر ﻳ ﻢ هﺎﺷ و هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ ي ﺗﺎﻋﻼﻃا ﻲ
، ﻨﻣا ﻴﺘ ﻲ و
ﻠﺒﺗ ﻴ ﺗﺎﻐ ﻲ نآ ﻠﻋ ﻴ ﻪ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( مﺎﺠﻧا ﻲﻣ د ﺪﻨﻫ
، ﻌﺟﺮﻣ ﻴ ﺖ ﻤﺳر ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( زا ﻤﻫ ﻴ ﻦ
نﺎﻣز رد زﻮﺣ ة ﻤﻠﻋ ﻴ ﺔ ﻢﻗ و ﺲﭙﺳ رد ﻣ ﻴ نﺎ هدﻮﺗ يﺎﻫ ﻣدﺮﻣ ﻲ زﺎﻏآ ﻲﻣ ﻮﺷ د
) نﺎﻤﻫ : 77 و 78
.(
ﺎﺑ
جوا يﺮﻴﮔ تازرﺎﺒﻣ مدﺮﻣ اﻳ ناﺮ رد لﺎﺳ 1356
، ﻌﺟﺮﻣ ﻴ ﺖ مﺎﻋ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ترﻮﺻ ﻋ ﻴﻨ ﻲ
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ و زا ﻤﻫ ﻴ ﻦ رﺬﮕﻫر ﺪﻧور تازرﺎﺒﻣ ﺖﻋﺮﺳ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ و ﻧﻴ ﻞ ﻪﺑ ﭘﻴ زوﺮ ي بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ
ﺮﺗراﻮﻤﻫ ﻲﻣ ﻮﺷ د .
4 . ةرود ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
؛ اﻳ ﻦ هرود ﻪﺑ ترﻮﺻ رﺎﻜﺷآ زا هﺎﻣﺮﻬﻣ 1341 ﺎﺑ ماﺮﮕﻠﺗ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
) هر ( ﻪﺑ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ﻮﻠﻬﭘ
ي رد ضاﺮﺘﻋا ﻪﺑ ﻮﺼﺗ ﻳ ﺐ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻤﺠﻧا يﺎﻫ اﻳ ﺘﻟﺎ ﻲ و ﻻو ﻳﺘ ﻲ ) بﻮﺼﻣ
1034
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 4
، نﺎﺘﺴﻣز 1395
14 هﺎﻣﺮﻬﻣ 1341 ﺖﻟود ﻢﻠﻋ (
، زﺎﻏآ ﻲﻣ دﻮﺷ و ﺎﺗ 22 ﻦﻤﻬﺑ هﺎﻣ 1357
، زور ﭼﺮﺑ ﻴ هﺪ نﺪﺷ مﺎﻈﻧ
ﺘﻨﻄﻠﺳ ﻲ و ﭘﻴ زوﺮ ي بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ اﻳ
،ناﺮ راﺮﻤﺘﺳا ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ .
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ رﺎﺛآ و ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ يﺎﻫ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد ﻪﻛ ةزرﺎﺒﻣ و ي ﺎﺑ ﺮﻫﺎﻈﻣ تﻮﻏﺎﻃ و
ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ مﺎﻈﻧ ﺘﻨﻄﻠﺳ ﻲ ﻪﺑ لﺎﺳ ﺎﻫ ﭘﻴ ﺶ زا ةرود رﻮﻛﺬﻣ زﺎﺑ ﻲﻣ ددﺮﮔ
؛ ز ﻳ اﺮ وا ﺴﻛ ﻲ دﻮﺑ ﻪﻛ زا
تﻮﻏﺎﻃ ﻢﺧز هدرﻮﺧ
، رد ناﻮﻔﻨﻋ ﻟﻮﻔﻃ ﻴ ﺖ رﺪﭘ دﻮﺧ ار ﺮﺑ ﺮﺛا ﻢﻟﺎﻈﻣ ﺗﻮﻏﺎﻃ ﻴ نﺎ زا ﺖﺳد هداد دﻮﺑ و
ﺣور ﻴ ﺔ هزرﺎﺒﻣ رد دﻮﺟو اﻳ نﺎﺸ ﺪﺸﺗ ﻳ ﺪ و رد رﺎﺛآ ي نﻮﭽﻤﻫ بﺎﺘﻛ ﻒﺸﻛ راﺮﺳا
=]
ﻟﺄﺗ ﻴ ﻒ 1322
ﺴﻤﺷ ﻲ [ ﺲﻜﻌﻨﻣ ﺷ هﺪ
؛دﻮﺑ ﺎﺑ دﻮﺟو اﻳ ﻦ ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ و ور ﻳ ورﺎ ي و ي ﺎﺑ ﺖﻟود و مﺎﻈﻧ
ﺘﻨﻄﻠﺳ ﻲ زا هﺎﻣﺮﻬﻣ 1341 ﺎﺑ روﺪﺻ ماﺮﮕﻠﺗ رﻮﻛﺬﻣ زﺎﻏآ هﺪﺷ و ﺑ ﻲ ﻪﻔﻗو ﺎﺗ ﭘﻴ زوﺮ ي بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ
راﺮﻤﺘﺳا ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺖﺳا .
5 . ةرود ﺮﺒﻫر ي مﺎﻈﻧ ﻣﻼﺳا ﻲ
؛ اﻳ ﻦ هرود زا 22 ﻦﻤﻬﺑ 1357 ﺎﺑ ﭘﻴ زوﺮ ي بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ زﺎﻏآ
ﻲﻣ دﻮﺷ و ﺎﺗ 14 هﺎﻣدادﺮﺧ 1368 ﺎﺑ ﺖﻠﺣر ﺗﻮﻜﻠﻣ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( راﺮﻤﺘﺳا ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺖﺳا . ا ﻪﭼﺮﮔ
ﺮﺒﻫر ي ﻣ تازرﺎﺒ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ مدﺮﻣ ﻂﺳﻮﺗ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد ﺖﻀﻬﻧ ﻣﻼﺳا ﻲ ﺎﺑ عوﺮﺷ ةزرﺎﺒﻣ
ﻤﺳر ﻲ نآ تﺮﻀﺣ زا لﺎﺳ 1341 ﺎﺗ ﭘﻴ زوﺮ ي بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ
، ﻘﺣ ﻴ ﺘﻘ ﻲ رﺎﻜﻧا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
،ﺖﺳا هﺪﻧرﺎﮕﻧ
ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﺶﻘﻧ ﺮﻓآ ﻳﻨ ﻲ ﺑ ﻲ ﺪﺑ ﻳ ﻞ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد ﻪﺑ رﺎﺑ نﺪﻧﺎﺸﻧ بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ رد ﺐﻟﺎﻗ
مﺎﻈﻧ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺪﺑ ﻳ ﻊ رﻮﻬﻤﺟ ي ﻣﻼﺳا ﻲ
، ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ و اﻳ دﺎﺠ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ و
ﺎﻫدﺎﻬﻧ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ طﻮﺑﺮﻣ و زا
ﻪﻠﻤﺟ نﻮﻧﺎﻗ ﺳﺎﺳا ﻲ و اﻮﻗ ي ﻤﻛﺎﺣ ﻴﺘ ﻲ و ﻤﺳر ﻴ ﺖ ﻳ ﻦﺘﻓﺎ ﺎﺟ ﻳ هﺎﮕ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺮﺒﻫر ي رد سأر مﺮﻫ
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ مﺎﻈﻧ ﻣﻼﺳا ﻲ و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺋارا ﺔ ﻮﮕﻟا ﻲﻳ ﻠﻤﻋ ﻲ زا ﺮﺒﻫر ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻨﺘﺒﻣ ﻲ ﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﻳ ﺔ ﻻو ﻳ ﺖ
ﻘﻓ ﻴ ﻪ ﻂﺳﻮﺗ نآ
،تﺮﻀﺣ ةرود ﺮﺒﻫر ي مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ار رد اﻳ ﻦ ةرود ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ زﺎﺳ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ
ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا .
زا راودا ﺞﻨﭘ ﻧﺎﮔ ﺔ
،رﻮﻛﺬﻣ رد اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﺮﺑ ةرود مرﺎﻬﭼ ) ةرود ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ( ﺰﻛﺮﻤﺗ
ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ شور ﺒﻄﺗ ﻴ ﻖ ﺮﺑ آﻳ تﺎ نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ
،ﻢ ﻮﮕﻟا ﻲﻳ زا ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﺮﺑ هزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﺣو ﻴ ﻧﺎ ﻲ ﻪﻛ زا ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ ي و ةﺮﻴﺳ ﻠﻤﻋ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ﻞﺑﺎﻗ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﺖﺳا
، ﻪﺋارا ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ .
ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ رد هﺎﮕﻧ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴ ﻨ ﻲ ) هر (
هزرﺎﺒﻣ رد هﺎﮕﻧ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ و ﻳ هﮋ ا ي دراد ﻪﻛ رد نﺎﺴﻟ نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ زا نآ ﻪﺑ
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ
«
ﺒﻌﺗ ﻴ ﺮ هﺪﺷ ﺖﺳا . مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد ﭘﻴ مﺎ ﺑﻮﺘﻜﻣ ﻲ ﻪﺑ رﺎﺗ ﻳ ﺦ 15 درا ﻳ ﺖﺸﻬﺒ 1323 ﻪﻛ ﻲﻣ ناﻮﺗ نآ
ار ﻳ ﻜ ﻲ زا رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ ﺮﺗ ﻳ ﻦ دﺎﻨﺳا ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ و ي ﻪﺑ رﺎﻤﺷ دروآ و ﻢﻫ نﻮﻨﻛا ﻞﺻا ﺨﺴﻧ ﺔ ﻄﺧ ﻲ نآ رد
ﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ﺔ زو ﻳ ﺮ ي ﻳ دﺰ راﺪﻬﮕﻧ ي ﻲﻣ دﻮﺷ
) ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
، 1378
، ج 1 : 21
،(
ﻪﺑ ﺮﺸﺗ ﻳ ﺢ ﻮﮔ ﻳﺎ ي اﻳ ﻦ ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ و ﻳ هﮋ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا . و ي رد اﻳ ﻦ ﺪﻨﺳ ﻢﻬﻣ ﺎﺑ ﻜﺗ ﻴ ﻪ ﺮﺑ آﻳ ﺔ ﺮﺷ ﻳ ﻔ ﺔ :
» ﻞُﻗ ﺎﻤﱠﻧا
ُﻜُﻈﻋَا ﻢ
هﺪﺣاﻮِﺑ نَا اﻮﻣﻮُﻘﺗ ﻪﻠﻟ
ﻨﺜﻣ ﻲ و داﺮُﻓ ي »
) ﺄﺒﺳ : 46
» (
ﻗﻴ مﺎ ﷲ « ار ﻳ ﻪﻧﺎﮕ ﺷ ﻴ ﻮ ة ﺘﺳار ﻴ ﻦ هزرﺎﺒﻣ ﻪﺘﺴﻧاد ﻪﻛ ﻖﻟﺎﺧ ﺘﺴﻫ ﻲ زا ﭘﻴ ﺮﺒﻣﺎ
ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا ﻲﻠﻤﻋ هﺮﻴﺳ و يﺮﻈﻧ ﻪﺸﻳﺪﻧا رد ﻲﺳﺎﻴﺳ هزرﺎﺒﻣ ﻲﻧآﺮﻗ يﻮﮕﻟا )
هر (
1035
ﻮﺧ ﻳ ﺶ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻤﻫ ﺔ نﺎﻨﻣﺆﻣ ار ﻪﺑ نآ ﺪﻧاﻮﺧاﺮﻓ
) نﺎﻤﻫ
.(
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ « مﻮﻬﻔﻣ ناﺮﮔ ﮕﻨﺳ ﻲ
ﺖﺳا ﻪﻛ رد نورد دﻮﺧ ﻢﻫ
،ﺖﻛﺮﺣ ﻢﻫ
،ﺖﻬﺟ ﻢﻫ فﺪﻫ و ﻢﻫ ﺷ ﻴ هﻮ ار ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻳ ﺎﺠﻜ رد
ﺘﺧا ﻴ رﺎ ﺐﻃﺎﺨﻣ راﺮﻗ ﻣ ﻲ ﺪﻫد و رد ﻤﻫ ﺔ اﻳ ﻦ تﺎﻬﺟ ﺮﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺼﻟﺎﺧﺎﻧ ﻲ و ﻓاﺮﺤﻧا ﻲ ار ﻣ ﻲ ادز ﻳ ﺪ .
ﺿﻮﺗ ﻴ ﺢ ﻪﻜﻧآ
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ « ﻪﺑ ﺖﺣاﺮﺻ مﻮﻬﻔﻣ ﺖﻛﺮﺣ و ﻮﭘ ﻳﺎ ﻲﻳ ار ﻪﻛ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ نﻮﻜﺳ و اﻳ ﺎﺘﺴ ﻲﻳ
ﺖﺳا
، ﻪﺑ ﺐﻃﺎﺨﻣ ﺎﻘﻟا ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ
، ﺪﺑ ﻳ ﻦ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻛ حﻼﺻا دﺮﻓ و ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻧﺎﺴﻧا ﻲ ﺰﺟ ا ز ﺴﻣ ﻴ ﺮ ﺑ ﻪ ﻦﺘﺳﺎﺧﺎﭘ
نﺎﺴﻧا و مﺰﻋ و هدارا و ﺖﻛﺮﺣ وا ﻦﻜﻤﻣ ﻧﻴ ﺖﺴ
؛ ﺎﺑ دﻮﺟو اﻳ ﻦ ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﺘﻛﺮﺣ ﻲ هﺎﮕﻧآ سﺪﻘﻣ و
ﺪﻨﻤﺷزرا ﺖﺳا ﻪﻛ ﻂﻘﻓ اﺮﺑ ي ﺪﻧواﺪﺧ ﺪﺷﺎﺑ و رد نآ ﻫ ﻴ ﭻ ﮕﻧا ﻴ ﺰ ة ﻏ ﻴ ﺮ ﻬﻟا ﻲ ﻢﻋا زا دﺎﻣ ي و
ﻏ ﻴ دﺎﻣﺮ ي رﻮﻀﺣ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﺷﺎﺑ . ﻲﺑ نﺎﻤﮔ ﺖﻛﺮﺣ و ﻗﻴ ﻣﺎ ﻲ ﻪﻛ ﻂﻘﻓ اﺮﺑ ي ﺪﻧواﺪﺧ ﺪﺷﺎﺑ
، ﻧ ﻲﻤ ﻧاﻮﺗ ﺪ
ﺪﻫ ﻓ ﻲ ﺰﺟ بﺮﻗ ﻪﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ) رد زﻮﺣ ة حﻼﺻا دﺮﻓ ( و ﻧﻴ ﻞ ﻪﺑ ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﺣﻮﺗ ﻴ ﺪ ي ) رد زﻮﺣ ة حﻼﺻا
ﻪﻌﻣﺎﺟ ( ار لﺎﺒﻧد ﻨﻛ ﺪ
؛ ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﺘﻛﺮﺣ ﻲ ﻧ ﻲﻤ ﻧاﻮﺗ ﺪ زا ﺷ ﻴ هﻮ ا ي ﺰﺟ ﻪﭽﻧآ ﺪﻧواﺪﺧ گرﺰﺑ رد
نﺎﺴﻟ ﺣو ﻲ
، ﭘﻴ ﺮﺒﻣﺎ مﺮﻛا ) ص ( و ﺻوا ﻴﺎ ي ﺶﻛﺎﭘ ) ع ( ﺮﺸﺗ ﻳ ﻊ ﺮﻛ هد ﺖﺳا
، ﺮﺗاﺮﻓ دور .
رد هﺎﮕﻧ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﺣ ﺖﻛﺮ ﺣﻼﺻا ﻲ ﭘﻴ ناﺮﺒﻣﺎ ﻬﻟا ﻲ نﻮﭽﻤﻫ ﻫاﺮﺑا ﻴ ﻢ ) ع (
، ﺳﻮﻣ ﻲ ) ع ( و
ﺪﻤﺤﻣ ) ص ( ﮕﻤﻫ ﻲ ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ
« ﻪﺘﺷاد ﺪﻧا و ﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ ﻬﻟا ﻲ هدﻮﺑ ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﻧآ ار نوﺪﺑ
رادرﻮﺧﺮﺑ ي زا تﺎﻧﺎﻜﻣا دﺎﻣ ي ﺮﺑ ﺎﻫدوﺮﻤﻧ و نﻮﻋﺮﻓ ﺎﻫ و نﺎﻛﺮﺸﻣ ﻛ ﻴ ﻪﻨ زﻮﺗ ﺮﺼﻋ ﻮﺧ ﻳ ﺶ ﭘﻴ زوﺮ
ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا
) نﺎﻤﻫ
.(
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﺷور ﺮﺗ ﺷ نﺪ مﻮﻬﻔﻣ ناﺮﮔ ﮓﻨﺳ
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ
«
، مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﻪﺑ ﺮﺸﺗ ﻳ ﺢ ﻄﻘﻧ ﺔ ﻞﺑﺎﻘﻣ
نآ ﻪﺘﺧادﺮﭘ و
» ﻫاﻮﺧدﻮﺧ ﻲ « و
» كﺮﺗ ﻗﻴ مﺎ ﷲ « ﻳﺎ
» ﻗﻴ مﺎ اﺮﺑ ي ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺼﺨﺷ ﻲ
«
،
» ﻗﻴ مﺎ اﺮﺑ ي ﺲﻔﻧ
«
،
» ﻗﻴ مﺎ اﺮﺑ ي ﺺﺨﺷ
«
،
» ﻗﻴ مﺎ اﺮﺑ ي ﺲﻔﻧ اﻣ هرﺎ « و
» ﻗﻴ مﺎ اﺮﺑ ي دﻮﺧ « ار ﮕﻤﻫ ﻲ رد دﺎﻀﺗ ﻞﻣﺎﻛ ﺎﺑ
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ « و زا مﺎﺴﻗا ا لﺎﻌﻔﻧ ﺎﻫ ي ﻞﻃﺎﺑ ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﻧا . مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد ﺮﺸﺗ ﻳ ﺢ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ اﻳ ﻦ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﻪﺑ
ندﺮﻤﺷﺮﺑ دﺎﺼﻣ
ﻳ ﻖ ﺼﻣ ﻴ ﺖﺒ رﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﺘﺧادﺮﭘ و ﺼﻣ ﻴ ﺖﺒ ﺎﻫ
، فﻼﺘﺧا ﺎﻫ
، فاﺮﺤﻧا ﺎﻫ و ﻒﻌﺿ و
لﻼﺤﻤﺿا نﺎﻬﺟ
مﻼﺳا و رﻮﺸﻛ اﻳ ناﺮ ار لﻮﻠﻌﻣ ﺑ ﻲ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ ﻪﺑ
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ « ﻳﺎ لﻮﻠﻌﻣ ﻗﻴ مﺎ ﺎﻫ ي ﻞﻃﺎﺑ
و ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ زا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺼﺨﺷ ﻲ
، ﺎﻫاﻮﻫ ي ﻧﺎﺴﻔﻧ ﻲ و تﻮﻋد ﻪﺑ ﺲﻔﻧ ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﻧا
) نﺎﻤﻫ : 22
.(
» ﻗﻴ مﺎ ﷲ « رد هﺎﮕﻧ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر (
، ﻢﻫ ﺻﺮﻋ ﺔ ﺣ ﻴ تﺎ دﺮﻓ ي نﺎﺴﻧا ار ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻣ دﻮﺷ و ﻢﻫ
ﺻﺮﻋ ﺔ ﺣ ﻴ تﺎ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ وا
؛ار ﺪﺑ ﻳ ﻦ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻛ حﻼﺻا دﺮﻓ زا اذر ﻳ ﻞ و تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﻗﻼﺧا
ﻲ ﻂﻘﻓ ﺎﺑ ﻗﻴ مﺎ
ﷲ نﺎﻜﻣا ﺬﭘ ﻳ ﺮ ﻲﻣ ﻮﺷ د
، ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ ا حﻼﺻ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﺪﺳﺎﻔﻣ و تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲ
، داﺪﺒﺘﺳا و ﮔدﺮﺑ ﻲ
ﻏاﻮﻃ ﻴ ﺖ ﻧﻴ ﺰ ﻂﻘﻓ ﺎﺑ ﻗﻴ مﺎ ﷲ ﻪﺑ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﺪﺳر
) نﺎﻤﻫ
.(
ﻲﺑ نﺎﻤﮔ اﺮﺑ ي مﺎﮔ ندﺎﻬﻧ رد ﻨﭼ ﻴ ﻦ
ﻪﺻﺮﻋ ﺎﻫ ي ﻄﺧ ﻴ ﺮ ي طﺮﺷ ﺖﺴﺨﻧ ﺮﺑ ﻳ نﺪ ﻞﻣﺎﻛ زا ﺐﺣ ﻧد ﻴﺎ و ﺺﻟﺎﺧ نﺪﺷ اﺮﺑ ي ﺪﻧواﺪﺧ ﺖﺳا
) ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
، 1374 : 62
.(
ﺮﺑ اﻳ ﻦ سﺎﺳا ﻢﻟﺎﻋ
،ءﻮﺳ
ﻟﺎﻋ ﻢ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﻧد ﻴﺎ و ﻤﻟﺎﻋ ﻲ ﻪﻛ رد ادﻮﺳ ي ﺪَﻨﺴﻣ و
ر ﻳ ﺖﺳﺎ ﺖﺳا
، ﺰﮔﺮﻫ ﻧ ﻲﻤ ﻧاﻮﺗ ﺪ مﺎﮔ ﻪﺑ ﺻﺮﻋ ﺔ هزرﺎﺒﻣ دراﺬﮕﺑ
) نﺎﻤﻫ : 61
.(
1036
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 4
، نﺎﺘﺴﻣز 1395
هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ ﻗﻴ مﺎ ﷲ ﻪﻛ ﻣﻮﻬﻔﻣ ﻲ ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ زا نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ ﺖﺳا
، رد هﺎﮕﻧ و ﻞﻤﻋ مﺎﻣا
ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻳﺎﻫ دراد ﻪﻛ ﺮﮔا ﻪﺑ ﻲﺘﺳرد ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ و ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻠﺤﺗو ﻴ ﻞ ﺪﻧﻮﺷ
، ﻮﮕﻟا ﻲﻳ ﻧآﺮﻗ ﻲ زا
هزرﺎﺒﻣ ار رد ﺘﺧا ﻴ رﺎ ﻲﻣ دراﺬﮔ ﻪﻛ رد زﻮﺣ ة ﺪﻧا ﻳ ﻪﺸ ﺎﻫ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻧد ﻴﺎ ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪ ﻮﮕﻟا ي زﺎﺘﻤﻣ ي
ﻪﺑ رﺎﻤﺷ آﻳ ﺪ . و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ذ ﻳ ﻞ ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺎﺑ ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﻫﺎﻣ ﻴﺘ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ
ﻲﻣ ناﻮﺗ زا ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ ي و ةﺮﻴﺳ ﻠﻤﻋ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( لﺎﺼﺤﺘﺳا دﺮﻛ
.
1 . ﻠﻜﺗ ﻴ ﻒ اﺮﮔ ﻲﻳ
ﻠﻜﺗ ﻴ ﻒ اﺮﮔ ﻲﻳ و ﻞﻤﻋ سﺎﺳاﺮﺑ ﻠﻜﺗ ﻴ ﻒ و ﻇو ﻴ ﻔ ﺔ ﻋﺮﺷ ﻲ و ﺘﺣ ﻲ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ رﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ ﻇو ﻴ
،ﻪﻔ
ﺎﺟ ﻳ هﺎﮕ ﻤﻬﻣ ﻲ رد ﻢﻬﻓ ﺪﻧا ﻳ ﻪﺸ و ﻞﻤﻋ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( دراد
) ﻚﻟ از ﻲﻳ
، 1394 : 203
.(
رد
ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( هزرﺎﺒﻣ هﺎﮕﻧآ عوﺮﺸﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ رد رﺎﻤﺷ ﻟﺎﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻬﻟا ﻲ راﺮﻗ ﮔ ﻴ دﺮ
و نﺎﻨﻣﺆﻣ زا ﺣﺎﻧ ﻴ ﺔ ﺪﻧواﺪﺧ ناﺪﺑ ﻒﻠﻜﻣ هﺪﺷ
،ﺪﻨﺷﺎﺑ رد ﻏ ﻴ ﺮ اﻳ ﻦ ترﻮﺻ هزرﺎﺒﻣ ﻧ ﻲﻤ ﻧاﻮﺗ ﺪ ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ
ﻗﻴ مﺎ ﷲ ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ و رد ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ عوﺮﺸﻣ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻤﻧ ﻲ آﻳ ﺪ . ﺮﺑ ﻤﻫ ﻴ ﻦ سﺎﺳا مﺎﻣا ﻪﺑ ﺖﺣاﺮﺻ مﻼﻋا
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ :
» هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﻳ ﺪ مأﻮﺗ ﺎﺑ ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ ﺤﺻ ﻴ ﺢ و ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻮﻨﻌﻣ ﻳ تﺎ و ﻞﻤﻋ ﻪﺑ مﺎﻜﺣا مﻼﺳا ﺪﺷﺎﺑ
«
) ﺤﺻ ﻴ ﻔ ﺔ
،مﺎﻣا ج 4 : 203
.(
ﺎﻨﺒﻣ ي اﻳ ﻦ ﺔﺸﻳﺪﻧا ﻨﺑ ﻴ دﺎ ي اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ رد ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻲﺑ نﺎﻤﮔ
،لاﻮﻣا
سﻮﻔﻧ
=]
نﺎﺟ ﺎﻫ [ و ضاﺮﻋا
=]
ﺎﻫوﺮﺑآ [ نﺎﺴﻧا رد هﺮﻃﺎﺨﻣ راﺮﻗ ﻣ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ و رد هﺎﮕﻧ مﻼﺳا اﻳ ﻦ رﻮﻣا
زا نﺎﻨﭼ شزرا و ﻤﻫا ﻴﺘ ﻲ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻛ
ﻪﺑ هﺮﻃﺎﺨﻣ نﺪﻨﻜﻓا ﺎﻬﻧآ رد ﺮﻫ اﺮﺷ ﻳ ﻄ ﻲ ﻣ جﺎﺘﺤ نذا و
ﺮﺸﺗ ﻳ ﻊ ﻬﻟا ﻲ ﺖﺳا
؛ هﺎﮕﻧآ ﻪﻛ هزرﺎﺒﻣ رد رﺎﻤﺷ ﻟﺎﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻬﻟا ﻲ راﺮﻗ ﮔ ﻴ دﺮ
، ﺎﻨﻌﻣ ﻳ ﺶ اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ
ﻨﭼ ﻴ ﻦ نذا و ﺮﺸﺗ ﻳ ﻌ ﻲ زا ﺣﺎﻧ ﻴ ﺔ ﺪﻧواﺪﺧ ردﺎﺻ هﺪﺷ ﺖﺳا .
رد هﺎﮕﻧ مﺎﻣا هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ژر ﻳ ﻢ ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ ﻲ ﻪﺑ ﺪﻨﭼ ﻞﻴﻟد رد رﺎﻤﺷ ﻟﺎﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻬﻟا ﻲ راﺮﻗ
؛دراد
ﺖﺴﺨﻧ اﻳ ﻪﻜﻨ ژر ﻳ ﻢ ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ ﻲ قاﺪﺼﻣ زرﺎﺑ ﺖﻣﻮﻜﺣ تﻮﻏﺎﻃ ﺖﺳا و مﻼﺳا هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﺖﻣﻮﻜﺣ
تﻮﻏﺎﻃ ار ﺐﺟاو هدﺮﻤﺷ ﺖﺳا
)
،نﺎﻤﻫ ج 5 : 235
.(
ﺎﻨﺒﻣ ي ﻧآﺮﻗ ﻲ اﻳ ﻦ هﺎﮕﻧ آﻳ ﺗﺎ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ
ﻦﺷور ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﺎﻬﻧآ ﺪﺑ ﻳ ﻦ راﺮﻗ ﺖﺳا :
» و ﺪَﻘَﻟ ﺎﻨﺜﻌﺑ ﻓ ﻲ ﱢﻞﻛ
ﻪﻣا
ًﻻﻮﺳر
ِنَا اوﺪﺒﻋا ﷲا و اﻮﺒﻨﺘﺟا
تﻮﻏﺎﻄﻟا «
) ﻞﺤﻧ : 36
»(
و ﻪﺑ ﻳ ﻘ ﻴ ﻦ رد ﺮﻫ ﺘﻣا ﻲ هدﺎﺘﺳﺮﻓ ا ي ﮕﻧاﺮﺑ ﻴ ﺘﺨ ﻴ ﻢ ] ﺎﺗ ﻪﺑ نﺎﻧآ مﻼﻋا ﺪﻨﻛ [ ﻪﻛ اﺪﺧ
ار ﺘﺳﺮﭙﺑ ﻴ ﺪ و زا تﻮﻏﺎﻃ رود ي ﻨﻛ ﻴ ﺪ . تﻮﻏﺎﻃ ﻪﺑ ﺮﻫ ﻐﻃ ﻴ ﺮﮕﻧﺎ ي قﻼﻃا ﻲﻣ ددﺮﮔ ﻪﻛ زا دوﺪﺣ
ﻬﻟا ﻲ زوﺎﺠﺗ هدﺮﻛ ﻪﻛ داﺮﻣ نﺎﻤﻫ نﺎﻤﻛﺎﺣ رﻮﺟ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
«
) ﺴﺣ ﻴﻨ ﻲ ﺷ ﻴ زاﺮ ي
، 1423
،ق ج 1 : 99
.(
ﺧﺮﺑ ﻲ
ناﺮﺴﻔﻣ رد ﺑﻴ نﺎ ﺎﻨﻌﻣ ي تﻮﻏﺎﻃ نآ ار ﻪﺑ
»
ﻣ ﻦ
ﻳ ﻢُﻜﺤ
َﻐِﺑ ﻴ
ِﺮ ﺎﻣ
َلَﺰﻧَا
ُﷲا
؛ ﺮﻫ ﺲﻛ ﻪﻛ ﻪﺑ ﻏ ﻴ ﺮ ﻪﭽﻧآ
ﺪﻧواﺪﺧ لزﺎﻧ هدﺮﻛ ﻢﻜﺣ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ
«
)
،ﺮﺒﺷ 1385
،ق ج 1 : 118
،(
ﺴﻔﺗ ﻴ ﺮ هدﺮﻛ ﺪﻧا . نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ رد آﻳ ﻪ ا ي
د ﻳ ﺮﮕ
) ءﺎﺴﻧ : 60
نﺎﻨﻣﺆﻣ(
ار ﻪﺑ ﺮﻔﻛ ﻪﺑ تﻮﻏﺎﻃ ﻒﻠﻜﻣ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا و ﺮﻔﻛ ﻪﺑ تﻮﻏﺎﻃ ﻂﻘﻓ رد زﻮﺣ ة
ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﻂﺑاور دﺮﻓ ي ﻪﺻﻼﺧ ﻧ ﻤ ﻲ دﻮﺷ
، ﻪﻜﻠﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﻂﺑاور ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ نﺎﻨﻣﺆﻣ ار ﻧﻴ ﺰ
ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا ﻲﻠﻤﻋ هﺮﻴﺳ و يﺮﻈﻧ ﻪﺸﻳﺪﻧا رد ﻲﺳﺎﻴﺳ هزرﺎﺒﻣ ﻲﻧآﺮﻗ يﻮﮕﻟا )
هر (
1037
ﻣﺮﺑرد ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ . ازا ﻳ ﻦ ور نﺎﻨﻣﺆﻣ ﺰﮔﺮﻫ زﺎﺠﻣ ﻧﻴ ﺪﻨﺘﺴ رد رادا ة رﻮﻣا ﻌﻣﺎﺟ ﺔ د ﻳﻨ ﻲ
، تﻮﻏﺎﻃ ار ﻊﺟﺮﻣ و
ﻜﺗ ﻴ ﻪ هﺎﮔ دﻮﺧ راﺮﻗ ﺪﻨﻫد
، ﻪﻜﻠﺑ رد اﻳ ﻦ هزﻮﺣ ﻧﻴ ﺰ ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﻪﺑ تﻮﻏﺎﻃ ﺮﻔﻛ ﺪﻧزرو
) ﺮﺘﻧﻼﻛ ي
، 1394 : 171
.(
مود اﻳ ﻪﻜﻨ
، ژر ﻳ ﻢ ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ ﻲ و ﺮﺳ ناراﺪﻣد نآ عاﻮﻧا ﻢﻠﻇ ار ﺮﺑ مدﺮﻣ اور ﻣ ﻲ ﺪﻧراد و هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ
ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﻢﻠﻇ ﺎﻫ ﻲﻳ رد رﺎﻤﺷ ﻟﺎﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻬﻟا ﻲ ﺖﺳا
) ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
، 1378
، ج 12 : 306
.(
مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر (
ﻪﺑ ﺖﺣاﺮﺻ مﻼﻋا ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ :
» ﺎﻣ ﻔﻠﻜﻣ ﻴ ﻢ زا فﺮﻃ اﺪﺧ ي كرﺎﺒﺗ و ﻟﺎﻌﺗ ﻲ
، ﻪﻛ ﺎﺑ ﻢﻠﻇ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻨﻛ ﻴ ﻢ «
) نﺎﻤﻫ : 322
.(
ﺎﻨﺒﻣ ي ﻧآﺮﻗ ﻲ اﻳ ﻦ ﻟد ﻴ ﻞ آﻳ ﺗﺎ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ زا ﻠﻤﺟ ﺔ ﺎﻬﻧآ اﻳ ﻦ آﻳ ﻪ ﺖﺳا :
»
و اﻮُﻨَﻛﺮَﺗﻻ
َﻟا ﻲ
ﺬّﻟا ﻳ ﻦ اﻮﻤَﻠَﻇ
ﻢُﻜﺴﻤَﺘَﻓ
رﺎّﻨﻟا
و ﺎﻣ ﻢﻜﻟ ﻦﻣ نود
ِﷲا ﻦﻣ ﻟوا ﻴ ءﺎ ﻢﺛ نوُﺮﺼﻨُﺗﻻ و
ﻪﺑ ﻧﺎﺴﻛ ﻲ ﻪﻛ ﻢﺘﺳ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻜﺗ ﻴ ﻪ ﻨﻜﻧ ﻴ
،ﺪ ﻪﻛ ﺶﺗآ ] خزود [ ﺎﻤﺷ ار اﺮﻓ ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﻓﺮﮔ ﻟﺎﺣرد ﻲ ﻪﻛ ﺰﺟ اﺪﺧ ﻫ ﻴ ﭻ
ﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ﻲ ﻫاﻮﺨﻧ ﻴ ﺪ
،ﺖﺷاد ﺲﭙﺳ ﻳ رﺎ ي ﻫاﻮﺨﻧ ﻴ ﺪ ﺪﺷ «
) دﻮﻫ : 113
.(
» ﺬﻟا ﻳ ﻦ اﻮﻤﻠﻇ « ا ﻪﭼﺮﮔ دﺎﺼﻣ ﻳ ﻖ
ﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲ دراد و ﻢﻠﻇ ﻪﺑ
،ﺲﻔﻧ ﻢﻠﻇ ﻪﺑ د ﻳ ناﺮﮕ و ﻢﻠﻇ ﻪﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ار رد ﻣﺮﺑ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ
، قاﺪﺼﻣ زرﺎﺑ
،نآ ﻧﺎﺴﻛ ﻲ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ زا ﺮﺳ ﺪﻤﻋ و ﻫﺎﮔآ ﻲ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻢﻠﻇ و دﺎﺴﻓ رد ﻣ ﻴ نﺎ نﺎﮔﺪﻨﺑ اﺪﺧ هدز ﺪﻧا و
ﻪﻌﻣﺎﺟ ار زا ﺴﻣ ﻴ ﺮ ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ ﮔﺪﻨﺑ ﻲ اﺪﺧ ﻪﺑ فاﺮﺤﻧا و ﺼﻋ ﻴ نﺎ هﺪﻧﺎﺸﻛ ﺪﻧا
) مرﺎﻜﻣ ﺷ ﻴ زاﺮ ي
، 1383
، ج 9 : 315
312 –
.(
نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ رد آﻳ ﻪ ا ي د ﻳ ﺮﮕ ﺮﺑ اﻳ ﻦ ﺐﻠﻄﻣ ﺮﺼﺗ ﻳ ﺢ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ﺪﻧواﺪﺧ ﺰﮔﺮﻫ ﻟﻮﺌﺴﻣ ﻴﺘ ﻲ
نﻮﭽﻤﻫ ﺖﻣﺎﻣا و ﭘﻴ اﻮﺸ ﻲﻳ ﺖﻣا ار ﻪﻛ ﺪﻬﻋ ي ﻬﻟا ﻲ ﺖﺳا
، ﻪﺑ نﺎﻤﻟﺎﻇ ﺪﻫاﻮﺨﻧ داد
) هﺮﻘﺑ : 124
.(
سﺎﺳاﺮﺑ اﻳ ﻦ آﻳ
،تﺎ ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ نﺎﻤﻟﺎﻇ ﻋوﺮﺸﻣ ﻴ ﺖ دراﺪﻧ و نﺎﻨﻣﺆﻣ ﻧﻴ ﺰ ﻪﻧ ﻂﻘﻓ زﺎﺠﻣ ﻪﺑ ﻜﻤﺗ ﻴ ﻦ زا
ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﻤﻛﺎﺣ ﻴﺘ ﻲ ﻧﻴ
،ﺪﻨﺘﺴ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﺑ ﺑ نآ ﺎ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺪﻨﻨﻛ .
مﻮﺳ اﻳ ﻪﻜﻨ
، ژر ﻳ ﻢ ﻮﻠﻬﭘ ي ﻪﺑ ﺖﻠﻋ ﮕﺘﺴﺑاو ﻲ ﻪﻤﻫ ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻪﺑ ترﺪﻗ ﺎﻫ ي رﺎﺒﻜﺘﺳا ي دﺪﺻرد اﻳ دﺎﺠ
و ﻜﺤﺗ ﻴ ﻢ ﻄﻠﺳ ﺔ رﺎﺒﻜﺘﺳا ي رﺎﻔﻛ ﺮﺑ ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻣﻼﺳا ﻲ دﻮﺑ و ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﻪﻄﻠﺳ ا ي رد ﮕﻧ هﺎ مﻼﺳا دودﺮﻣ
ﺖﺳا و ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﺎﺑ نآ هزرﺎﺒﻣ دﻮﺷ . مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد اﻳ ﻦ صﻮﺼﺧ ﺎﺑ
ﺖﺣاﺮﺻ ﻣ ﻲ ﻮﮔ ﻳ ﺪ :
» ﺮﮔا
ﺖﻠﻣ اﻳ ناﺮ ﻠﻋ ﻴ ﻪ ﻂﻠﺴﺗ ﺐﻧﺎﺟا هزرﺎﺒﻣ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ زﺎﺑ ﻢﻫ زا مﻼﺳا رﻮﺘﺳد ﻣ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ
؛ ز ﻳ اﺮ مدﺮﻣ نﺎﻤﻠﺴﻣ
ﻖﺣ ﺪﻧراﺪﻧ ﻪﻛ ﻏ ﻴ ﺮ ﻤﻠﺴﻣ ﻴ ﻦ ار رد رﻮﻣا دﻮﺧ ﺖﻟﺎﺧد ﺪﻨﻫﺪﺑ ﻪﻛ ﻂﻠﺴﻣ ﺮﺑ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ نﺎﻧآ
ﺪﻧﻮﺷ «
)
،نﺎﻤﻫ ج 5 : 235 و 236
.(
نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ رد ﺔﻨﻴﻣز ﻄﻠﺳ ﺔ ناﺮﻓﺎﻛ ﺮﺑ نﺎﻨﻣﺆﻣ ﻣ ﻲ ﺎﻣﺮﻓ ﻳ ﺪ :
» ﻦَﻟو
ﻳ
َﻞﻌﺠ
ُﷲا
ﺮﻓﺎﻜﻠﻟ ﻳ ﻦ ﻠﻋ ﻲ ﻨﻣﺆﻤﻟا ﻴ ﻦ ﺒﺳ ﻴ
ًﻼ
؛ ﺪﻧواﺪﺧ ﺰﮔﺮﻫ اﺮﺑ ي ناﺮﻓﺎﻛ ﺮﺑ نﺎﻨﻣﺆﻣ ﻪﻄﻠﺳ ا ي راﺮﻗ هداﺪﻧ ﺖﺳا «
) ءﺎﺴﻧ : 141
.(
نآﺮﻗ زا ﻮﺳ ي د ﻳ ﺮﮕ زا نﺎﻨﻣﺆﻣ ﻣ ﻲ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﻛ ﺰﮔﺮﻫ هزﺎﺟا ﺪﻧ ﺪﻨﻫ ناﺮﻓﺎﻛ ﺮﺑ نﺎﻧآ ﻪﻄﻠﺳ
ﻳ ﺪﻨﺑﺎ
) ءﺎﺴﻧ : 144
؛ لآ ناﺮﻤﻋ : 28
.(
مرﺎﻬﭼ اﻳ ﻪﻜﻨ
، ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ تﻮﻏﺎﻃ ﺮﺑ ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻧﺎﺴﻧا ﻲ ﻪﺑ دﺎﺴﻓ و ﻫﺎﺒﺗ ﻲ و ﮔدﺮﺑ ﻲ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و
ﺖﺧر ﺮﺑ ﻦﺘﺴﺑ اﻳ نﺎﻤ و ﺎﻀﻓ ﻳ ﻞ و شزرا ﺎﻫ ي ﻗﻼﺧا ﻲ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻣ ﻲ ﺪﻣﺎﺠﻧا و هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﻨﭼ ﻴ ﻦ
ﭘﻴ ﺎﻫﺪﻣﺎ ي ﻮﺳ ﻲﻳ زا ﺎﻇو ﻳ ﻒ د ﻳﻨ ﻲ نﺎﻨﻣﺆﻣ ﺘﺳار ﻴ ﻦ ﺖﺳا
) ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
، 1390 : 35
.(
نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ رد نﺎﺘﺳاد
ةزرﺎﺒﻣ ﺳﻮﻣ ﻲ ﺎﺑ
،نﻮﻋﺮﻓ ﻋوﺮﺸﻣ ﻴ ﺖ و تروﺮﺿ ﻨﭼ ﻴ ﻦ هزرﺎﺒﻣ ا ي ار ﺮﮔدﺎﺴﻓا ي نﻮﻋﺮﻓ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ
،ﻪﺘﺴﻧاد ﻣ ﻲ ﺎﻣﺮﻓ ﻳ ﺪ :
» ﱠنا
َنﻮﻋﺮﻓ ﻼﻋ ﻓ ﻲ
ِضرﻷا
و
َﻞﻌﺟ ﺎﻬَﻠﻫَا
ﺷ
ﻴ
ًﺎﻌ
ﻳ ﻒﻌﻀَﺘﺴ
ﻪﻔﺋﺎﻃ ﻢﻬﻨﻣ
ﻳ
ﺢﺑَﺬ
1038
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 4
، نﺎﺘﺴﻣز 1395
ﻢﻬَﺋﺎﻨﺑَا و
ﻳ ﺤَﺘﺴ ﻲﻴ ﺴﻧ ﻢﻬَﺋﺎ ﻪﱠﻧا
َنﺎﻛ ﻦﻣ ﺪﺴﻔﻤﻟا ﻳ ﻦ
؛ ﺎﻧﺎﻤﻫ نﻮﻋﺮﻓ رد ﻣز ﻴ ﻦ ندﺮﮔ ﺸﻛ ﻲ هدﺮﻛ و ﻣ ﻴ نﺎ
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﻗﺮﻔﺗ
،هﺪﻨﻜﻓا ﻫوﺮﮔ ﻲ ار ﺖﺨﺳ ﻌﺿ ﻴ ﻒ هدﺮﻛ نﺎﺸﻧاﺮﺴﭘ ار
ﻣ ﻲ ﺪﺸﻛ و نﺎﺸﻧﺎﻧز ار هﺪﻧز
ﻪﮕﻧ ﻣ ﻲ دراد
، ﻘﺣ ﻴ ﺖﻘ اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ نﻮﻋﺮﻓ زا ناﺪﺴﻔﻣ ﺖﺳا
«
) ﺺﺼﻗ : 4
.(
مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد ﺑﻴ نﺎ تروﺮﺿ هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ژر ﻳ ﻢ ﻮﻠﻬﭘ ي
، رد ﺸﺨﺑ ﻲ زا ﻧﺎﻨﺨﺳ نﺎﺸ ﻪﺑ اﻳ ﻦ آﻳ ﻪ
دﺎﻨﺘﺳا ﺮﻛ هد
، ﻣ ﻲ ﻮﮔ ﻳ ﺪ :
» اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ا ي ﻪﻛ ﺷﺎﻧ ﻲ زا ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ تﻮﻏﺎﻃ و مﺎﻈﻧ كﺮﺷ ﻣآ ﻴ ﺰ
ﺖﺳا ﻪﻣزﻻ شا ﻤﻫ ﻴ ﻦ دﺎﺴﻓ ي ﺖﺳا ﻪﻛ ﻣ ﻲ ﺑﻴ ﻨﻴ ﺪ . اﻳ ﻦ نﺎﻤﻫ دﺎﺴﻓ ﻓ ﻲ ضرﻻا ﺖﺳا ...
اﻳ ﻦ نﺎﻤﻫ
دﺎﺴﻓ ي ﺖﺳا ﻪﻛ نﻮﻋﺮﻓ ﺎﺑ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ دﻮﺧ رد رﻮﺸﻛ ﺮﺼﻣ ﻪﺑ دﻮﺟو
،دروآ و
» ﻪﱠﻧا
َنﺎﻛ ﻦﻣ
ﺪﺴﻔﻤﻟا ﻳ ﻦ ...
«
) نﺎﻤﻫ : 35
.(
و ﻢﺠﻨﭘ اﻳ ﻪﻜﻨ ژر ﻳ ﻢ ﻮﻠﻬﭘ ي ﺎﺑ ﻪﺸﻘﻧ ﺎﻫ ي دﻮﺧ دﺪﺻرد ﻌﻀﺗ ﻴ ﻒ و ﺲﭙﺳ ﭼﺮﺑ ﻴ نﺪ سﺎﺳا مﻼﺳا
زا رﻮﺸﻛ هدﻮﺑ و هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﻪﺸﻘﻧ ﺎﻫ ي ﻣﻮﺷ ﻲ زا ﻟﺎﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻬﻟا ﻲ ﺖﺳا . مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر (
ﻪﺑ ﺖﺣاﺮﺻ مﻼﻋا ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ هﺎﮕﺘﺳد رﺎﺒﺟ ﻮﻠﻬﭘ ي ﺎﺑ ﺣ فﺬ طﺮﺷ نﺎﻤﻠﺴﻣ ندﻮﺑ زا بﺎﺨﺘﻧا هﺪﻨﻨﻛ
و بﺎﺨﺘﻧا هﺪﻧﻮﺷ ) رد ﻮﺼﺗ ﻳ ﺐ ﻣﺎﻧ ﺔ ﻦﻤﺠﻧا يﺎﻫ اﻳ ﺘﻟﺎ ﻲ و ﻻو ﻳﺘ ﻲ (
، باﻮﺧ ﺎﻫ ي ﻛﺎﻧﺮﻄﺧ ﻲ اﺮﺑ ي
مﻼﺳا د ﻳ هﺪ ﺖﺳا . ﺎﻣ اﺪﺻ ي ﺷ ﻴ ﻧﺎﻄ ﻲ ﺎﻬﻧآ ار رد ﻪﺷﻮﮔ رﺎﻨﻛ و ﺖﻜﻠﻤﻣ ﺎﻫرﺎﺑ ﻨﺷ ﻴ هﺪ اﻳ ﻢ ﻪﻛ ﻫﺎﮔ ﻲ
ﻪﺑ ﺖﺣاﺮﺻ و ﻫﺎﮔ ﻲ ﻮﻠﺗ ﻳ
ًﺎﺤ هﺰﻣﺰﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ ﺎﻣ مﻼﺳا ار ﻤﻧ ﻲ ﻫاﻮﺧ ﻴ ﻢ
)
،نﺎﻤﻫ ج 1 : 16
.(
ﻦﻣ ﻪﺑ
ﻢﻜﺣ مﻼﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﺎﻣ رﻮﺘﺳد دﺎﻬﺟ و ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ هداد ﺖﺳا
، رد ﺮﺑاﺮﺑ ﺧ ﻴ ﺖﻧﺎ ﻪﺑ مﻼﺳا ﺖﺳد ور ي
ﺖﺳد ﻤﻧ ﻲ مراﺬﮔ و ﺖﻛﺎﺳ ﻤﻧ ﻲ ﺸﻧ ﻴ ﻢﻨ
) نﺎﻤﻫ : 162
.(
زا ﺎﺠﻧآ ﻪﻛ ژر ﻳ ﻢ رد اﻳ ﻦ ﺖﻛﺮﺣ ﺷ ﻴ ﻧﺎﻄ ﻲ
، ﻞﺻا
مﻼﺳا ار ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﺘﻓر ﺖﺳا
، مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( مﻼﻋا ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ رد اﻳ ﻦ ﻠﺑﺎﻘﻣ ﺔ ﮕﻤﻬﺳ ﻴ ﻦ رد ترﻮﺻ
ﻧﻴ زﺎ ﻤﻫ ﺔ ﺘﺴﻫ ﻲ دﻮﺧ ار رﺎﺜﻧ ﻫاﻮﺧ ﻴ ﻢ دﺮﻛ
) نﺎﻤﻫ
، ج 17 : 313 و 314
.(
ﺎﻨﺒﻣ ي ﻧآﺮﻗ ﻲ هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ داﺮﻓا
،
هوﺮﮔ ﺎﻫ و هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﻛ دﺪﺻرد ﭼﺮﺑ ﻴ نﺪ مﻼﺳا
،ﺪﻨﺘﺴﻫ آﻳ تﺎ دﺪﻌﺘﻣ ي ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ار ﻪﺑ
دﺎﻬﺟ ﻓ ﻲ ﺒﺳ ﻴ ﻞ ﷲا ﺎﺑ رﺎﺜﻧ نﺎﺟ و لﺎﻣ ﻒﻠﻜﻣ ﺮﻛ هد ﺪﻧا
) ﻪﺑﻮﺗ : 41 و 73
؛ هﺪﺋﺎﻣ : 35
؛ ﺮﺤﺗ ﻳ ﻢ : 9 آ و ﻳ تﺎ د ﻳ ﺮﮕ
.(
تﺎﻬﺟ ﺞﻨﭘ ﻧﺎﮔ ﺔ ﻻﺎﺑ ﻠﺻا ﻲ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﺗﺎﻬﺟ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ رد هﺎﮕﻧ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ژر ﻳ ﻢ
ﻮﻠﻬﭘ ي ار رد رﺎﻤﺷ ﻟﺎﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻬﻟا ﻲ نﺎﻨﻣﺆﻣ راﺮﻗ هداد ﺖﺳا . مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﺎﺑ ﻜﺗ ﻴ ﻪ ﺮﺑ ﻤﻫ ﻴ ﻦ
تﺎﻬﺟ ﺮﺑ اﻳ ﻦ ﺐﻠﻄﻣ ﻧﻴ ﺰ ﺮﺼﺗ ﻳ ﺢ ﻣ ﻲ ﺪﻧزرو ﻪﻛ ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ ژر ﻳ ﻢ ﻮﻠﻬﭘ ي ﻪﺑ رﻮﻬﻇ و زوﺮﺑ تﻼﻜﺸﻣ
گرﺰﺑ و نﺎﺟ ﺎﺳﺮﻓ ﻲﻳ اﺮﺑ ي مﻮﻤﻋ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و
رﻮﺸﻛ ﻬﺘﻨﻣ ﻲ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﺑ ﺼﻧ ﻴ
،ﺖﺤ ةزرﺎﺒﻣ
ﻔﻨﻣ ﻳ ﻲ ﺎ ﻠﺒﺗ ﻴ تﺎﻐ ﻧ ﻲﻤ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻞﺣ ﻞﺼﻓو ﺎﻬﻧآ ﺖﺧادﺮﭘ و
ًﻼﻤﻋ هار ﻠﺣ ﻲ ﺰﺟ ةزرﺎﺒﻣ ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ و اﻳ رﺎﺜ
نﻮﺧ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻠﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻬﻟا ﻲ ﻗﺎﺑ ﻲ هﺪﻧﺎﻤﻧ ﺖﺳا
) ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
، 1378
، ج 21 : 279
.(
اﻳ ﻦ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﻠﺻا ﻲ ﺮﺗ ﻳ ﻦ
ﻄﻘﻧ ﺔ ﺎﻤﺗ ﻳ ﺰ ﺸﻣ ﻲ ﺗازرﺎﺒﻣ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( ﺖﺳا
، ازا ﻳ ﻦ ور ﻲﻣ ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ وا دﻮﺧ رد هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ
ژر ﻳ ﻢ ﻮﻠﻬﭘ ي رد دارا ة ﻬﻟا ﻲ و ﻠﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻋﺮﺷ ﻲ ﻮﺤﻣ هﺪﺷ دﻮﺑ و ﻫ ﻴ ﭻ ﭼ ﻴ ﺰ اﺮﺑ ﻳ ﺶ ﻏ ﻴ ﺮ زا مﺎﺠﻧا
ﻠﻜﺗ ﻴ
،ﻒ حﺮﻄﻣ دﻮﺒﻧ
) ﺴﺣ ﻴﻨ ﻲ ﻪﻨﻣﺎﺧ ا ي
، 1394 : 3
.(
ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا ﻲﻠﻤﻋ هﺮﻴﺳ و يﺮﻈﻧ ﻪﺸﻳﺪﻧا رد ﻲﺳﺎﻴﺳ هزرﺎﺒﻣ ﻲﻧآﺮﻗ يﻮﮕﻟا )
هر (
1039
2 . مﻼﺳا رﻮﺤﻣ ي
رد ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ ي و ةﺮﻴﺳ ﻠﻤﻋ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر (
، ةزرﺎﺒﻣ عوﺮﺸﻣ هزرﺎﺒﻣ ا ي ﺖﺳا ﻪﻛ ﻢﻫ اﻮﺘﺤﻣ ي
دﻮﺧ ار زا مﻼﺳا ﻣ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ
، ﻢﻫ رد شور ﺎﻫ ﻊﺑﺎﺗ مﻼﺳا ﺖﺳا و ﻢﻫ ﻓﺪﻫ ﻲ ﺰﺟ ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ مﻼﺳا ار
نﺎﻣرآ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ دﻮﺧ راﺮﻗ ﻤﻧ ﻲ ﺪﻫد . زا ﺚﺣﺎﺒﻣ ﭘﻴ ﺸ ﻴ ﻦ اﻳ ﻦ ﺘﻜﻧ ﺔ ﻦﺷور ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻣآ ﻪﻛ ةزرﺎﺒﻣ
ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ ﺎﺑ ژر ﻳ ﻢ داﺪﺒﺘﺳا ي ﻮﻠﻬﭘ ي نﺎﻤﻫ هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ
،تﻮﻏﺎﻃ هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ
،ﻢﻠﻇ هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ
ﻄﻠﺳ ﺔ رﺎﻔﻛ
، هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ دﺎﺴﻓ ﻓ ﻲ ضرﻻا و هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ مﻼﺳا ادز ﻲﻳ ﺖﺳا و رد نآ ﻫ ﻴ ﭻ ﺖﻣﻮﺼﺧ ﻳ ﺎ
ﻊﻔﻧ ﺼﺨﺷ ﻲ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺑ .
ﺑ ﻲ نﺎﻤﮔ هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﻨﭼ ﻴ ﻦ اﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳ هﺎﮕﻧآ ﻪﻛ زا مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻠﻜﺗ ﻴ ﻒ ﻬﻟا ﻲ ﻪﺑ ﺎﺳ نﺎﻣ ﻲﻣ ﺪﺳر
،
ﭼ ﻴ ﺰ ي ﺰﺟ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ هزﻮﻣآ يﺎﻫ ﺻا ﻴ ﻞ مﻼﺳا ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺑ . زا ﺎﺠﻧآ ﻪﻛ سﺎﺳاﺮﺑ مﻼﻋا ﺮﺻ ﻳ ﺢ
،نآﺮﻗ
مﻼﺳا د ﻳ ﻦ ﻞﻣﺎﻛ ﻬﻟا ﻲ اﺮﺑ ي ﺮﺼﻋ ﻢﺗﺎﺧ ﺖﺳا
) هﺪﺋﺎﻣ : 3
و (
ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺮﻫ د ﻳﻨ ﻲ ﺰﺟ مﻼﺳا لﻮﺒﻘﻣ
ﺪﻧواﺪﺧ ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺑ :
»
و ﻦﻣ
ﻳ ﻎَﺘﺒ ﻋ ﻴ
َﺮ
ِمﻼﺳﻷا د ﻳ
ًﺎﻨ ﻦَﻠَﻓ
ﻳ
َﻞﺒﻘ ﻪﻨﻣ و ﻮﻫ ﻓ ﻲ ا هﺮﺧﻵ ﻦﻣ ﺮﺳﺎﺨﻟا ﻳ ﻦ «
) لآ ناﺮﻤﻋ : 85
،(
ناﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﺑ مﻼﺳا ﻧ ﻲﻤ ﻧاﻮﺗ ﺪﻨ رد ةزرﺎﺒﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ اﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳ ار ﺰﺟ ﻪﭽﻧآ رد هزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﺻا ﻴ ﻞ مﻼﺳا ﻪﺑ نآ ﺮﺼﺗ ﻳ ﺢ هﺪﺷ ﺖﺳا
، درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ راﺮﻗ ﺪﻨﻫد . سﺎﺳاﺮﺑ ﻤﻫ ﻴ ﻦ روﺎﺑ ﻨﺑ ﻴ دﺎ ﻳ
،ﻦ مﺎﻣا
ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻦ مﺎﮔ ﺎﻫ ي هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ژر ﻳ ﻢ ﻮﻠﻬﭘ ي ﻪﺑ ﺖﺣاﺮﺻ ﻋا مﻼ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ :
» ﺎﻣ ﻴﻳ ﻢ و نﻮﻧﺎﻗ
،مﻼﺳا ﺎﻤﻠﻋ ي ﺪﻨﻣﻼﺳا و نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ
،ﻢ ﺎﻤﻠﻋ ي ﺪﻨﻣﻼﺳا و دﺎﺣا ﻳ ﺚ ﻮﺒﻧ ي
، ﺎﻤﻠﻋ ي ﺪﻨﻣﻼﺳا و
دﺎﺣا ﻳ ﺚ ﻤﺋا ﺔ
،مﻼﺳا ﻪﭼﺮﻫ ﻖﻓاﻮﻣ د ﻳ ﻦ و ﻧاﻮﻗ ﻴ ﻦ مﻼﺳا ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻣ ﺎﺑ لﺎﻤﻛ ﻊﺿاﻮﺗ ندﺮﮔ ﻣ ﻲ ﻬﻧ ﻴ ﻢ و
ﻪﭼﺮﻫ ﻒﻟﺎﺨﻣ د ﻳ ﻦ و نآﺮﻗ –ﺪﺷﺎﺑ ﻮﻟو نﻮﻧﺎﻗ ﺳﺎﺳا ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ﻮﻟو تﺎﻣاﺰﻟا ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ –ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻣ ﺎﺑ
نآ ﻔﻟﺎﺨﻣ ﻴ ﻢ «
) ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
، 1378
، ج 1 : 116
.(
رد ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ ي مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر (
، نوﺰﻓا ﺮﺑ اﻮﺘﺤﻣ ي ﻣﻼﺳا ﻲ
،هزرﺎﺒﻣ شور ﺎﻫ ي هزرﺎﺒﻣ ﻧﻴ ﺰ
ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﻨﺘﺒﻣ ﻲ ﺮﺑ مﻼﺳا ﺪﺷﺎﺑ
، ز ﻳ اﺮ رد هزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻣﻼﺳا ﻲ اﺮﺑ ي ﻤﻫ ﺔ رﻮﻣا دوﺪﺣ و ﺎﻫزﺮﻣ ﻲﻳ ﺳﺮﺗ ﻴ ﻢ
هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﺴﻧا نﺎﻤﻠﺴﻣ زﺎﺠﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﺴﻜﺷ و ز ﻳ ﺮ ﺎﭘ ﻦﺘﺷاﺬﮔ نآ دوﺪﺣ ﻧﻴ ﺖﺴ . نآﺮﻗ ﺮﻛ ﻳ ﻢ
ﻣ ﻲ ﺎﻣﺮﻓ ﻳ ﺪ :
» ﻚﻠﺗ
دوﺪﺣ
ِﷲا ﻼَﻓ ﺎﻫوﺪَﺘﻌَﺗ
و ﻦﻣ
ﻳ
ﺪﻌَﺘ ﷲادوﺪﺣ ﻚﺌﻟوﺎﻓ
ﻢﻫ نﻮﻤﻟﺎﻈﻟا
«
؛ اﻳ ﻦ دوﺪﺣ
د ﻳ ﻦ ﺖﺳاﺪﺧ زا ﺎﻬﻧآ زوﺎﺠﺗ ﻨﻜﻧ ﻴ ﺪ نﺎﻧآ ﻪﻛ زا دوﺪﺣ اﺪﺧ زوﺎﺠﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑ ﻘﺣ ﻴ ﺖﻘ نارﺎﻜﻤﺘﺳ ا ﺪﻧ
«
) هﺮﻘﺑ : 229
.(
نآﺮﻗ رد آﻳ ﻪ ا ي د ﻳ ﺮﮕ ﻣ ﻲ ﺎﻣﺮﻓ ﻳ ﺪ :
» و ﻦﻣ
ﻳ
ِﺺﻌ
َﷲا و
ﻪَﻟﻮﺳر و
ﻳ
ﺪﻌَﺘ
هدوﺪﺣ
ﻳ
ﻪﻠﺧﺪ
ًارﺎﻧ
ًاﺪﻟﺎﺧ ﻓﻴ ﺎﻬ و
ﻪَﻟ
باﺬﻋ ﻬﻣ ﻴ
ٌﻦ
«
؛ ﺮﻫ ﺲﻛ ﻧﺎﻣﺮﻓﺎﻧ ﻲ اﺪﺧ و لﻮﺳر اﺪﺧ ﺪﻨﻛ و زا دوﺪﺣ و مﺎﻜﺣا
ﻬﻟا ﻲ زوﺎﺠﺗ ﺎﻤﻧ ﻳ
،ﺪ ﺪﻧواﺪﺧ وا ار ﻪﺑ ﺶﺗآ ﺪﻨﻜﻓارد ﻪﻛ ﻤﻫ ﻴ ﻪﺸ رد نآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻧﺎﻣ و راﻮﻤﻫ ه رد
باﺬﻋ هﺪﻨﻨﻛراﻮﺧ ﺪﻫاﻮﺧ
دﻮﺑ
«
) ءﺎﺴﻧ : 14
.(
ﺎﺑ ﺎﻨﻋ ﻳ ﺖ ﻪﺑ ﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻞﺻا ﮔاﺮﻓ ﻴ ﺮ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( مﻼﻋا
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ :
» هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﻳ ﺪ مأﻮﺗ ﺎﺑ ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ ﺤﺻ ﻴ ﺢ و ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻮﻨﻌﻣ ﻳ تﺎ و ﻞﻤﻋ ﻪﺑ مﺎﻜﺣا مﻼﺳا ﺪﺷﺎﺑ «
) ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ
، 1378
، ج 4 : 203
.(
ﺳرﺮﺑ ﻲ ةﺮﻴﺳ ﻠﻤﻋ ﻲ مﺎﻣا ﻤﺧ ﻴﻨ ﻲ ) هر ( رد هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ژر ﻳ ﻢ ﻮﻠﻬﭘ ي اﻳ ﻦ
ﻘﺣ ﻴ ﺖﻘ ار رد ﺘﺧا ﻴ رﺎ ﻲﻣ دراﺬﮔ ﻪﻛ و ي رد زﺎﻏآ شﻼﺗ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﺎﺑ ﺼﻧ ﻴ
،ﺖﺤ ﺧ ﻴ ﻫاﻮﺧﺮ ﻲ و
