ناﺮﻳا رد ﺖﻣﻼﺳ و ﺖﺳﺎﻴﺳ :
ﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺔ
ﺮﺻﺎﻌﻣ ناﺮﻳا رد ﺖﺳﺎﻴﺳ و نﺎﻜﺷﺰﭘ
ﻲﺳﺎﺒﻋ ﻢﻴﻫاﺮﺑا
1
هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺪﻜﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ
ة مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ
زاﺮﻴﺷ
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
19 / 1 /
93 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
16 / 7 / 93 (
هﺪﻴﻜﭼ
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﺖ ﻪﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﺪﺟ ﻳ ﺪ رد اﻳ ناﺮ ﻪﻟﻮﻘﻣ ا ي ﺖﺳا ﻪﻛ
،تﺎﻘﺒﻃ ﺷ نﻮﺌ و ﺎﻫﺮﺸﻗ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ رد
نآ ﺧد ﻴ ﻞ هدﻮﺑ ﺪﻧا . ﮔدﺮﺘﺴﮔ ﻲ عﻮﺿﻮﻣ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ و رﻮﻀﺣ ﺑﻴ ﺶ زا ﺪﺣ نآ رد ﮔﺪﻧز ﻲ
،مدﺮﻣ هزﻮﺣ ﺎﻫ ي
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﮔﺪﻧز ﻲ ﺎﻬﻧآ ار رد درﻮﻧ ﻳ هﺪ ﺖﺳا . زا ﺎﺠﻧآ ﻪﻛ ﺑدا ﻴ تﺎ
،دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻘﺒﻃ
، اﻳ تﻼ ﻳﺎ ﺧﺮﺑ ﻲ نﻮﺌﺷ
صﺎﺧ ار رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ اﻳ ناﺮ ﺳرﺮﺑ ﻲ هدﺮﻛ ﺖﺳا
، ﻦﻳا ﺤﺗ ﻘ ﻴ ﻖ ﻪﺑ ﺖﻤﺳ ﺎﻫﺮﺸﻗ ﻲﻳ ﻪﺘﻓر ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻳﺎ رد ﺑدا ﻴ تﺎ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﺟﻮﺗ ﻤﻧ ﻲ دﻮﺷ ﻳﺎ نﻮﭼ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻪﺑ رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺪﻧا
، شوﺎﻛ رد ﺔﻨﻴﻣز
رﺎﺘﻓر ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺎﻬﻧآ رد اﺪﺘﺑا ﻞﻜﺸﻣ ﻣ ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
، ﺶﺳﺮﭘ ﻠﺻا ﻲ ﺶﻧاﻮﺧ رﺎﺘﻓر ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ نﺎﻜﺷﺰﭘ رد
اﻳ ناﺮ ﺮﺻﺎﻌﻣ و رﻮﻀﺣ ﺎﻬﻧآ ﺑ ﻪ ﺔﺑﺎﺜﻣ ﻫوﺮﮔ ﻲ ﺐﺣﺎﺻ ﻮﻔﻧ ذ ﺮﺑ و رد ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻣ ﻲ ﺪﺳر رﻮﻀﺣ
نﺎﻜﺷﺰﭘ رد ﺮﻬﭙﺳ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ناﺮﻳا
، ﺷﺎﻧ ﻲ زا مزاﻮﻟ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺪﺟ ﻳ
،ﺪ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺷ ﺄ ن ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ و لﺎﺒﻗا
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﺰﻴﻧ ﻲﺧﺮﺑ و ﻪﺑ
ﻪﻓﺪﺻ و ﺖﺨﺑ ﺎﻫ
ي ﻪﻧﺎﻣز ﭘﻴ ﺪﻧﻮ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا . ﺮﺼﻋ
،رﺎﺟﺎﻗ زﺎﻏآ ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ
نﺎﻜﺷﺰﭘ رد اﻳ ناﺮ ﺖﺳا . ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ اﻳ ﻦ رود ه هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ اﺮﺑ ي ﻪﻤﻫ ﻢﻬﻓ
ندﺮﻛ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ و ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ نآ رد اﻳ ناﺮ ﺖﺳا . رد ةرود ﻮﻠﻬﭘ ي لوا
، نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻌﺳ ﻲ رد ﺮﺛا راﺬﮔ ي ﺮﺑ
زﻮﺣ ة ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﺗ رﻮﻀﺣ رد نآ ﺪﻨﺘﺷاد
؛ ﭼ اﺮ ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ راﺰﺑا دﺪﺠﺗ هدﺮﻤﺷ ﻣ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ و ﻲﻣ ﺪﻨﺘﺳاﻮﺧ
ﺔﻓﺮﺣ دﻮﺧ ار ﻪﻛ رد اﻳ ناﺮ
، ﺪﺟ ﻳ ﺪ و ﻔﻨﻣ ﻲ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ
،ﺪﺷ ﻪﺑ ﻠﻐﺷ ﻲ ﺎﺑ ﺷ ﺄ ن ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻻﺎﺑ ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ
ﻛ ﻨ ﺪﻨ . ﻫد ﺔ ﺖﺴﻴﺑ ﺎﺗ ﻞﻬﭼ و ﺑ ﻪ و ﻳ هﮋ رد ﻫد ﺔ
،هﺎﺠﻨﭘ ﺎﻬﻧآ ﺑ ﻪ ناﻮﻨﻋ زو ﻳ
،ﺮ ﺖﺴﺨﻧ زو ﻳ
،ﺮ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪﻨ ة ﺲﻠﺠﻣ و
ﺑ ﻪ و ﻳ هﮋ ﺳزﻮﭘا ﻴ نﻮ
، ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ار ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺪﻨﺘﻓر . رد اﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﻌﺳ ﻲ ﻦﻳا ﺖﺳا هﺪﺷ ﺿﺮﻓ
ﻴ ﻪ ﺎﻫ ﺎﺑ
ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي رﺎﻣآ ي نﺎﺸﻧ د ا د دﻮﺷ ه ﺎﺗ راﺬﮔﺮﺛا ي و ﺛا ﺬﭘﺮ ﻳ ﺮ ي ﺖﻣﻼﺳ و ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﻣ ﺸ ﺨ دﻮﺷ ﺺ . رد
عﻮﻤﺠﻣ
، رد اﻳ ناﺮ ﺎﺗ ﺎﭘ ﻳ نﺎ رود ة ﻮﻠﻬﭘ ي
، نﺎﻜﺷﺰﭘ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ رﻮﻀﺣ دﻮﺧ ار رد ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﭙﻤﻫ ي
نﺎﺳﺪﻨﻬﻣ ﭘﻴ ﺶ ﺪﻧﺮﺒﺑ .
يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو
،نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻮﻠﻬﭘ ي
، بﺰﺣ ، ﺳ ﻴ
،ﺖﺳﺎ ﺲﻠﺠﻣ
، ﻪﻃوﺮﺸﻣ
1 . ﺲﻛﺎﻓ : 07136287311 [email protected]
Email:
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﻪﺻﺮﻋ ا ي ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﻻد ﻳﻠ ﻲ رﻮﻀﺣ ﻢﻛ ﺑو ﻴ ﺶ ﻤﻫ ﺔ وﺮﮔ ه ﺎﻫ
، ﻃ تﺎﻘﺒ و ﻓﺮﺣ ﻪ ﺎﻫ ي
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ نآ رد ار ﺪﻫﺎﺷ
؛ﻢﻳ ﺑ ﻪ و ﻳ هﮋ اﻳ ﻦ ﻪﺻﺮﻋ ار ﻓﺮﺣ ﻪ ﺎﻫ و نﻮﺌﺷ ﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲ ﻪﻛ زا ﻤﻫا ﻴ ﺖ يدﺎﻳز
رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻞﻐﺷ دﻮﺧ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ و
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻧﻴ زﺎ دراد
، ﺑﻴ ﺮﺘﺸ لﺎﻐﺷا ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . ﺮﮔا
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ار ﻪﺑ ﺒﻌﺗ ﻴ ﺮ تﺮﺑار لاد رﻮﻀﺣ وﺮﮔ ه ﺎﻫ ي ﻪﺒﺨﻧ ﻳﺎ ﻟﻮﭘ ﻴ ﺷرﺎ ﻲ
) ﺸﺑ ﻴ ﺮ ﻳ
،ﻪ 1373
ﻧاﺪﺑ(
ﻴ
،ﻢ ﻧﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲ
ﻪﻛ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻤﻫا ﻴ ﺖ ناواﺮﻓ ﺪﻧراد
، رد ﺧﺮﺑ ﻲ ﺻﺮﻋ ﻪ ﺎﻫ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻪﺑ ﺖﻤﺳ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ هﺪﻣآ ﺪﻧا . رد اﻳ ﻦ
ﻣ ﻴ
،نﺎ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﺮﺘﻬﺑ ﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻪﻓﺮﺣ يا ﺻﻮﺼﺧ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ هراﻮﻤﻫ دﺮﻛرﺎﻛ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ و
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا . نﺎﻜﺷﺰﭘ زا ﻪﻠﻤﺟ نﺎﮕﺒﺨﻧ راﺰﺑا ي ﺪﻧا ﻪﻛ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ رﻮﻀﺣ ﻪﺘﺷاد
،
ﻧﻴ ﺎﻫزﺎ ي ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ و ﺖﻣﻼﺳ مدﺮﻣ ار ﻖﺗر و ﻖﺘﻓ ﻲﻣ ﺮﻛ ﺪﻧد . ﻧﻴ زﺎ ﻊﻣاﻮﺟ و شﺮﺘﺴﮔ مﻮﻠﻋ ﺪﺟ ﻳ ﺪ
ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﺘﺷر
ﺔ ﺐﻃ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻣﻮﻠﻋ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ رد ﻊﻣاﻮﺟ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﻪﺑ ﻊﺒﺗ دورو دﺪﺠﺗ ﺗﺄ ﺳ ﻴ ﺲ دﻮﺷ .
ﺶﻧاد نﺎﮕﺘﺧﻮﻣآ اﻳ
ﻦ ﻪﺘﺷر ﻧﻴ ﺰ ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻦ ﻫوﺮﮔ ﻲ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻛ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻤﻠﻋ ﻲ ار رد ﻊﻣاﻮﺟ ﻞﻜﺷ
ﻲﻣ اد ﺪﻧد . رد رﺎﺑ ﻧﻴ ﺰ ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻦ ﺎﺟ ﻲﻳ دﻮﺑ ﻪﻛ نﺎﻜﺷﺰﭘ ار ماﺪﺨﺘﺳا دﺮﻛ
؛ اﺮﭼ ﻪﻛ ﺘﻣﻼﺳ ﻲ هﺎﺷدﺎﭘ
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ زا ﻋر ﻴ ﺖ دﻮﺑ ﻳﺎ ﻪﺑ ﺒﻌﺗ ﻴ ﺮ زوﺮﻣا ﻳ
،ﻦ ﺘﻣﻼﺳ ﻲ ﺳ ﻴ ناراﺪﻤﺘﺳﺎ ﻢﻬﻣ
ﺮﺗ زا مدﺮﻣ ﺖﺳا . زا اﻳ ﺎﺠﻨ
ﻪﺑ رﺪﺗ ﻳ ﺞ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﺎﺑ ﺰﻣر و زار ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻨﺷآ ﺪﻧﺪﺷ و موﺰﻟ دﻮﺟو داﺮﻓا ﺎﻧاد و ﺐﺣﺎﺻ ﻢﻠﻋ ﻢﻛ ﻢﻛ
ﺎﻬﻧآ ار ﺼﺘﻨﻣ ﺒﺎ ن رﺎﺑرد اﺮﺑ ي ﺐﺻﺎﻨﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ دﺮﻛ . رد رﺎﻨﻛ اﻳ ﻦ
،تﻻﻮﺤﺗ ﺗﺄ
ﺳ ﻴ ﺲ ﺪﻜﺸﻧاد ه ﺎﻫ ي
ﻜﺷﺰﭘ ﻲ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺎﺑ رﻮﻬﻇ دﺪﺠﺗ و زوﺮﺑ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺮﺑ سﺎﺳا ﮕﺒﺨﻧ ﻲ
، ﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﻪ ﺔﺑﺎﺜﻣ ﮕﺒﺨﻧ نﺎ
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ دﺮﻛ . ﻪﺑ ﻞﺜﻣ
، رد ﻧﺎﻤﺜﻋ ﻲ
، ﺪﻜﺸﻧاد ة ﻜﺷﺰﭘ ﻲ لﺎﺳ ﺎﻫ ﺶﻴﭘ زا تﻻﻮﺤﺗ ﺪﺟ ﻳ ﺪ
ﺗﺄ ﺳ ﻴ ﺲ هﺪﺷ دﻮﺑ .(Mossensohn, 2009) اﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻳ ﻦ
، ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻧﻴ ﺎﻫزﺎ ي ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ار ﻪﻛ ﻪﺑ ﺎﺟ ي
نﻮﺧ و ﺐﺴﻧ و داﮋﻧ ﺮﺑ ﺼﺤﺗ ﻴ تﻼ ﻟﺎﻋ ﻴ ﻪ ﻜﺗ ﻴ ﻪ ﺖﺷاد
، رد وﺪﺑ دورو ﺗﺄ ﻣ ﻴ ﻦ ﻨﻛ ﺪ ﻳﺎ رد بﻼﻘﻧا
ﻣﻼﺳا ﻲ ﻪﺑ ﺖﻠﻋ اﻳ ﻪﻜﻨ دﺎﻤﺘﻋا ي ﻪﺑ اﺮﻛﻮﻨﻜﺗ ت ﺎﻫ ي ﭘﻴ ﺸ ﻴ ﻦ و ﻮﺟ د ﺖﺷاﺪﻧ و بﻼﻘﻧا ﻌﺳ ﻲ رد
بﺬﺟ ﻧﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺖﺷاد
، نﺎﻜﺷﺰﭙﻣاد
، ﺑ ﻪ ﻞﻴﻟد ﻓ ﻟﺎﻌ ﻴ ﺖ دﺮﺘﺴﮔ ة ﻦﻤﺠﻧا ﻼﺳا ﻲﻣ اد ﺪﻜﺸﻧ ة
ﻜﺷﺰﭙﻣاد ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ
، و ﺧﺮﺑ ﻲ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻪﺑ ﻮﻨﻋ ا ن ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ﻟﺎﻋ ﻲ ﺗر ﺒ ﻪ رد زﻮﺣ ه ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻓﺮﻌﻣ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ . ﺑ ا ﺎ ﻳ ﻦ ﻒﺻو
، ﻻد ﻳ ﻞ رﻮﻀﺣ نﺎﻜﺷﺰﭘ رد ﺮﻬﭙﺳ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺷﺎﻧ ﻲ زا مزاﻮﻟ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ
ﺪﺟ ﻳ
،ﺪ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺷ ﺄ ن ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ و لﺎﺒﻗا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ و ﺧﺮﺑ ﻲ ﻧﻴ ﺰ ﻪﺑ ﺖﺨﺑ و ﻓﺪﺻ ﻪ ﺎﻫ ي ﻪﻧﺎﻣز
ﭘﻴ ﺪﻧﻮ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا
؛ ﻟﺎﺒﻗا ﻲ ﻪﻛ ﻛﺎﻣ ﻴ ﻟوﺎ ﻲ ﻪﺑ نآ رد ﻖﻄﻨﻣ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺪﺟ ﻳ ﺪ
، ﻤﻬﺳ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻫد و نآ
ﻧﺎﻣﺰﻤﻫ ﻲ ﻧﻮﮔﺮﮔد ﻲ ﺎﻫ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ و رﻮﻀﺣ دﺮﺘﺴﮔ ة اﻳ ﻦ ﺮﺸﻗ هدﻮﺑ ﺖﺳا .
اﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﭘ ﻲ نآ ﺖﺳا ﻄﺑار ﺔ نﺎﺒﺣﺎﺻ اﻳ ﻦ ﻓﺮﺣ ﺔ ﻢﻬﻣ ار ﺎﺑ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ رد رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺪﻳﺪﺟ
اﻳ ناﺮ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻨﻛ ﺪ . ﺎﺳا ﺮﺑ س ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ اﻳ ناﺮ ﺮﺻﺎﻌﻣ
، رﺎﺘﻓر ﺻﺎﺧ ﻲ رد اﻳ ﻦ ﻪﻄﺑار
ﻪﺘﻔﻬﻧ ﺖﺳا ﻪﻛ نآ ار زا ﺎﻫﻮﮕﻟا ي ﻠﻛ ﻲ و ﻠﻛ ﻴ ﻪﺸ ا ي حﺮﻄﻣ زﺎﺑ ﻲﻣ اد در . ضﺮﻓ ﻢﻬﻣ اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ نآ
ا ﺖﺳ ﻪﻛ ﺮﺑ ﻄﺑار ﺔ نﺎﻜﺷﺰﭘ اﻳ ﻧاﺮ ﻲ ﺑ ﻪ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﺷ ﺄ ن ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻪﺑ ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺟ ﻳ ﺪ و ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ
ﻪﺑ ﻨﻌﻣ ﺎ ي رﻮﻀﺣ رد رﺎﺘﺧﺎﺳ ترﺪﻗ ﻳﺎ راﺬﮔﺮﺛا ي ﺮﺑ
،نآ ﺎﺘﻓر ر ز ﻳ ﺮ ﻢﻛﺎﺣ هدﻮﺑ ﺖﺳا :
1 . رود ة ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺎﺗ
ﻮﻠﻬﭘ ي لوا : زا اﺪﺘﺑا ي اﻳ ﻦ هرود ﺎﺗ ﺎﭘ ﻳ نﺎ
،نآ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ رد اﻳ ناﺮ نارود
اﺪﺘﺑا ﻲﻳ دﻮﺧ ار ﺮﭙﺳ ي ﻲﻣ ﺮﻛ
؛د رد ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ اﻳ ﻧاﺮ ﻴ نﺎ ﻚﺷﺰﭘ رد ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ رﻮﻀﺣ ﺪﻧراﺪﻧ و نﺎﻜﺷﺰﭘ
ﻠﮕﻧا ﻴ ﺴ ﻲ
، ﻮﺴﻧاﺮﻓ ي و ﺮﺗا ﻳ ﺸ ﻲ رد ﻨﺤﺻ ﺔ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ اﻳ ناﺮ ﻓ لﺎﻌ ا ﺪﻧ . اﻳ ﻦ
،ﻊﻄﻘﻣ زﺎﻏآ ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ نﺎﻜﺷﺰﭘ
رد اﻳ ناﺮ ﻪﺑ يدﺮﻓ ترﻮﺻ ﺖﺳا
. ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ اﻳ ﻦ هرود
، هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
اﺮﺑ ي ﻪﻤﻫ ﻢﻬﻓ ندﺮﻛ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ و ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ نآ رد اﻳ ناﺮ ﻪﻃوﺮﺸﻣﺎﺴﭘ و ﻪﻃوﺮﺸﻣﺎﺸﻴﭘ ﺖﺳا
.
2 . رد رود ة ﻮﻠﻬﭘ ي لوا ﺎﺑ ماﺪﻗا يﺎﻫ ز ﻳ ﺎﻨﺑﺮ ﻳ ﻲ
، ﺑ ﻪ رﺪﺗ ﻳ ﺞ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﻮﻧ ﻛ ﻪ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد رد
فﺮﺼﺗ
ﻳ دﻮﻬ ﻳ نﺎ و ﺟرﺎﺧ ﻴ نﺎ دﻮﺑ
، ﺎﺟ ﻳ ﺰﮕ ﻳ ﻦ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﺘﻨﺳ ﻲ ﺪﺷ . ﻟﻴ ﻦﻜ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻤﻫا
ﻴ ﺖ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ و
شﺮﺘﺴﮔ ﻣ
ﺆ ﺴﺳ ﻪ يﺎﻫ ﺷزﻮﻣآ ﻲ
، نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻌﺳ ﻲ رد راﺬﮔﺮﺛا ي ﺮﺑ ترﺪﻗ و ﺖﻟود اﺮﺑ ي وﺮﺗ ﻳ ﺞ
زﻮﻣآ ه ﺎﻫ ي ﺪﻳﺪﺟ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ رد اﻳ ناﺮ ﺪﻧراد و زا رﻮﻀﺣ ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ رد ﺻﺮﻋ ﺔ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ زاﺮﺘﺣا
ﻣ ﻲ ﻮﺟ ﻳ ﺪﻨ .
3 . ﻫد ﺔ ﻞﻬﭼ ﺎﺗ ﺖﺴﻴﺑ :
رد اﻳ ﻦ ﻊﻄﻘﻣ
، نﺎﻜﺷﺰﭘ اﺮﺑ ي رﻮﻀﺣ رد ترﺪﻗ و راﺬﮔﺮﺛا ي ﺮﺑ نآ
شﻼﺗ ﺪﻧراد . ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي ﻪﻛ ﻣز ﻴﻨ ﺔ آ ن رد رود ة ﻮﻠﻬﭘ ي لوا ﻞﻜﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺑ
، رد اﻳ ﻦ
هرود
، ﺻﺮﻋ ﺔ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ار ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻣ ﻲ دور . رﻮﻀﺣ ود ﻚﺷﺰﭘ رد ر أ س ﻮﻗ ة ﺮﺠﻣ ﻳ
،ﻪ رد
ﻧﺎﺨﺗرازو ﻪ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ و رد زﻮﺣ ة زﻮﭘا ﻳ ﺴ ﻴ ﻮ ن
، نﺎﺸﻧ زا ﻄﺑار ﺔ صﺎﺧ ﺑﻴ ﻦ نﺎﻜﺷﺰﭘ و ﺻﺮﻋ ﺔ
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ دراد .
4 . زا 1340 ﺎﺗ 1357 ﺎﺑ ﻳ ﺪ رود ة ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي رد ﻄﺑار ﺔ نﺎﻜﺷﺰﭘ و ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ رد اﻳ ناﺮ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ دﺮﻛ .
رد اﻳ ﻦ ﻊﻄﻘﻣ
، ﺎﺑ ةﺪﻋ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻜﺷﺰﭘ
رد اﻳ ناﺮ و شﺮﺘﺴﮔ ﻣ
ﺆ ﺴﺳ ﻪ يﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻟﺎﻋ ﻲ
، رﻮﻀﺣ
نﺎﻜﺷﺰﭘ ار رد ﺻﺮﻋ ﺔ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ
، هﺎﮕﻳﺎﺟ رد ﺎﻤﻧ
ﻳ نﺎﮔﺪﻨ ﻠﺠﻣ ﺲ و رد ﺻﺮﻋ ﺔ ﺮﻜﻔﻨﺷور ي ﺑ ﻪ و ﻳ هﮋ رد
هﺎﮕﻳﺎﺟ زﻮﭘا ﻳ ﺴ ﻴ نﻮ ژر ﻳ ﻢ ﻢﻳﺪﻫﺎﺷ . ﺎﺑ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ رد ﺎﭘ ﻳ هﺎﮕ ﺗﺎﻘﺒﻃ ﻲ ژر ﻳ ﻢ رد ﭘ ﻲ بﻼﻘﻧا ﻔﺳ ﻴ ﺪ و
ﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪ ﺎﻫ نآ ي
، نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻧﻴ ﺰ رد ﺲﻠﺠﻣ يﺎﻫ 21 ﺎﺗ 24 رﻮﻀﺣ هدﺮﺘﺴﮔ ا ي ﺪﻧراد .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
، رد ﺳرﺮﺑ ﻲ دﺰﻧ ﻳ ﻚ ﻪﺑ ﻳ ﻚ ﺪﺳ ة اﻳ ﻦ ﻪﻄﺑار ﻣ ﻲ ناﻮﺗ زا ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﺟ رد هﺎﮕﻳﺎ
ﺒﺨﻧ ﺔ راﺰﺑا ي و ماو ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺻﺮﻋ ﺔ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ زا ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
، شﻼﺗ ﺎﻬﻧآ رد ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ هﺎﮕﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ و
ﺖﻟود ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﻪﻓﺮﺣ و رﻮﻀﺣ ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ رد ﺻﺮﻋ ﺔ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﻪﺑ رﻮﻃ دوﺪﺤﻣ رد ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﺎﺑ د ﻳ ﺮﮕ
ﺎﻫﺮﺸﻗ مﺎﻧ دﺮﺑ . ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ شﻼﺗ دراد ﺎﺑ شور ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ و ﺒﻄﺗ ﻴ ﻖ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻃﺎﻘﻣ
،
اﻳ ﻦ عﻮﺿﻮﻣ ار ﺎﺗ 1357 ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﻨﻛ ﻤﻬﻣ ﺮﺸﻗ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺎﺗ ﻲ
ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد دﻮﺷ
.
روﺮﻣ ي ﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﺔﭽﺨﻳرﺎﺗ عﻮﺿﻮﻣ
رد اﻳ ناﺮ ﺎﻬﻨﺗ رﺎﺛآ ﻛﺪﻧا ﻲ ﻨﺑ ﻴ ﺎﻫدﺎ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ار
؛ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ بﺎﺘﻛ
هﺪﻨﻨﻜﺷ ﺮﺛا نﺎﺟ نارﻮﻓ اﻳو ناﺮ ﺑﻴ ﻦ ود بﻼﻘﻧا زا ﻳ ﺪﻧاوﺮ ﻣﺎﻫاﺮﺑآ ﻴ نﺎ رد اﻳ ﻦ هﺮﻣز ﺖﺳا . ﺎﻣا اﻳ ﻦ
رﺎﺛآ ﻧﻴ ﺰ ﺸﺨﺑ ﻲ زا ﻧﻴ ﺎﻫوﺮ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ اﻳ ناﺮ ار هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺳا
ﻪﻛ رد ﻄﺑار ﺔ ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ ﺎﺑ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ
راﺮﻗ ﺪﻧراد . رد اﻳ ﻦ ﻣ ﻴ نﺎ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ
، وﺮﮔ ه ﺎﻫ ي ﻣﻮﻗ ﻲ
، اﻳ تﻼ و ﻲﺧﺮﺑ تﺎﻘﺒﻃ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ
ﺖﺳا . ر ﻳ درﺎﭽ ﻢﺗﺎﻛ رد ﺳﺎﻧبﺎﺘﻛ ﻴ ﻟﺎﻧﻮ ﻴ ﻢﺴ رد اﻳ ناﺮ ﻠﻗا ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﺒﻫﺬﻣ ﻲ و ﻣﻮﻗ ﻲ ار هﺪﻳوﺎﻛ ﺖﺳا .
زا د ﻳ ﺮﮕ رﺎﺛآ ﻧﻴ ﺰ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﺛا اﻳ ﻒﻧاﻮ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﻮﻧ ﻳ ﻦ اﻳ ناﺮ هرﺎﺷا دﺮﻛ ﻪﻛ ﻧﻴ ﺎﻫوﺮ ي ﻗر ﻴ ﺐ
رد نورد ﻌﻣﺎﺟ ﺔ اﻳ ناﺮ ار ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . ﺎﻣا ةرﺎﺑرد ﺎﻫﺮﺸﻗ ي ﻘﻓا ﻲ ﻞﻜﺸﺘﻣ زا داﺮﻓا ي ﻪﻛ ﻪﺑ ﺘﻔﮔ ﺔ
رﺎﺘﺧﺎﺳ - اﺮﮔدﺮﻛرﺎﻛ ﻳ
نﺎ
، وﺮﮔ ه ﺎﻫ ي ﻚﭼﻮﻛ ﻪﻓﺮﺣ ا ي ﺪﻧا ﻪﻛ ﺮﺑ ﺎﭘ ﻳ ﺔ ﻌﻣ ﻴ ﺎﻫرﺎ ي ﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲ ﻤﻫ نﻮﭽ
،ﺖﻟﺰﻨﻣ ﺎﭘ ﻳ هﺎﮕ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ و ﺪﻣآرد زا ﻳ ﺪﻜ ﻳ ﺮﮕ ﻚﻔﻨﻣ ﻲﻣ ﻮﺷ ﺪﻧ
، ﺶﻫوﮋﭘ ترﻮﺻ ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﻓﺮﮕﻧ
ﻪﺘ
ﺖﺳا . رد اﻳ ﻦ ﻪﻨﻴﻣز ﺎﻬﻨﺗ ﺮﺛا ﻧﺎﻘﻘﺤﻣ ﺖﺴﺨﻧﻪ زو ﻳ
،ناﺮ ارزو و ﺎﻤﻧ ﻳ نﺎﮔﺪﻨ ﺲﻠﺠﻣ رد ﺑﻴ ﺖﺴ رﺎﻬﭼو
رود ة راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ي ﺮﺛا اﺮﻫز ﺠﺷ ﻴ ﻌ ﻲ دﻮﺟﻮﻣ ﺖﺳا
) ﺠﺷ ﻴ ﻌ ﻲ
، 4
،ج 1372
.(
رد اﻳ ﻦ ﺮﺛا
، ﺎﻫﺮﺸﻗ ي
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
، ﻞﻳذ ناﻮﻨﻋ ﻞﻏﺎﺸﻣ دازآ ﺼﺼﺨﺗ ﻲ ﺴﻘﺗ ﻴ ﻢ ﺪﻨﺑ ي هﺪﺷ و ﻪﺑ ﻜﻔﺗ ﻴ ﻚ ﻠﻐﺷ ﻲ و ﻪﺑ رﻮﻃ ﻠﻛ ﻲ
ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ هﺪﺷ ﺖﺳا
؛ ﻟو ﻲ ﮔدﺮﺘﺴﮔ ﻲ عﻮﺿﻮﻣ زﺎﺟا ة يوﺎﻜﻓرژ ار
ﻪﺑ ﻮﻧ ﻳ هﺪﻨﺴ هداﺪﻧ ﺖﺳا .
د ﻳ ﺮﮕ بﺎﺘﻛ
،ﻢﻬﻣ ﺮﺛا ﺟ ﻴ ﺰﻤ ﺑﻴ ﻞ ﻪﺑ ﺳ مﺎﻧ ﻴ ﺖﺳﺎ رد اﻳ ناﺮ ﺖﺳا ﻪﻛ
،ترﺪﻗ راﺪﺘﻗا و شور ﺎﻫ ي
زﺎﺳﻮﻧ ي ار ﺮﺸﺗ ﻳ ﺢ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ
؛ ﻟﻴ ﻦﻜ ﻞﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﻫﺮﺸﻗ ار ﻞﻳذ ناﻮﻨﻋ ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ
،اوژرﻮﺑ ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ
ﺘﻨﺳ ﻲ و ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻓﺮﺣ ا ي ﺴﻘﺗ ﻴ ﻢ ﺪﻨﺑ ي هدﺮﻛ ﺖﺳا اﺮﺑﺎﻨﺑ.
ﻳ ﻦ
، ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ اﻳ ناﺮ زﻮﻨﻫ جﺎﺘﺤﻣ
ةرﺎﺑرد ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫﺮﺸﻗ
ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻳ ﻲ ﺎ نﻮﺌﺷ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻪﺑ ﻜﻔﺗ ﻴ ﻚ ﻠﻐﺷ ﻲ و ﻫوﺮﮔ ﻲ ﺖﺳا
؛ زا ﻠﻤﺟ ﺔ
اﻳ ﺎﻬﻨ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﺪﻧا ﻪﻛ رﺎﺛآ ز ﻳ ﺮ ﻪﺑ ﺳرﺮﺑ ﻲ آ ﺎﻬﻧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﺳا :
آ رﺎﺛ ي ﻪﻛ رد اﻳ ناﺮ ةرﺎﺑرد اﻳ ﻦ ﻒﻨﺻ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ هﺪﺷ
، ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﺎﺑ هﺎﮕﻧ ﻠﻘﻧ ﻲ و ﺎﺑ ور ﻳ دﺮﻜ ي رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ
ﻪﺑ شرﺎﮕﻧ رد هﺪﻣآ ﺖﺳا . ﻣار ﻴ ﻦ داﮋﻧ د ﻳر لﺎﺳﺪﺼﻜ ﺐﻃ
ﻣﺎﻈﻧ ﻲ رد نﺎﺳاﺮﺧ ﻪﺑ ﻘﺑﺎﺳ ﺔ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ رد
نﺎﺳاﺮﺧ رد تﻻﻮﺤﺗ ﺲﭘ
زا بﻼﻘﻧا ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻣ
ﻲ دزادﺮﭘ . ﺳ ﻴ ﺮ ﻳ ﻞ دﻮﮕﻟا ﺎﺗرد ر ﻳ ﺦ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ اﻳ ناﺮ
ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺳا نﺎﻜﺷﺰﭘ و ﻧﺎﺣور ﻴ نﺎ ود ﺮﺸﻗ ي ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻛ رد رﺎﺗ ﻳ ﺦ اﻳ ناﺮ رد رﺎﺘﺧﺎﺳ ترﺪﻗ ذﻮﻔﻧ
ﺪﻨﺘﺷاد . بﺎﺘﻛ د ﻳ ﺮﮕ رﺎﺗ ، ﻳ ﺦ ﺐﻃ و ﺖﺑﺎﺒﻃ رد اﻳ ناﺮ ) زا ﺪﻬﻋ رﺎﺟﺎﻗ ﺎﺗ ﺎﭘ ﻳ نﺎ ﺮﺼﻋ هﺎﺷﺎﺿر ( ﻪﺑ
اور ﻳ ﺖ دﺎﻨﺳا ﺮﺛا ﻦﺴﺤﻣ ﺎﺘﺳور ﻲﻳ رد ود ﺪﻠﺟ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﻧاﻮﻗ ﻴ ﻦ و ﻣﺎﻨﻣﺎﻈﻧ ﻪ ﺎﻫ ي ﺒﻃ ﻲ
،
ﮔ شراﺰ يﺎﻫ ﺤﺻ ﻲ و ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ و ﺑﻴ ﻓاﺮﮔﻮ ﻲ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻢﻬﻣ ﺎﺗ ﺎﭘ ﻳ نﺎ ﻮﻠﻬﭘ ي لوا ﻣ ﻲ دزادﺮﭘ .
دﻮﺧ ﺪﻨﻤﺷزرا بﺎﺘﻛ رد رﻮﻠﻓ رود رد ناﺮﻳا مدﺮﻣ ﺖﻣﻼﺳ
ة رﺎﺟﺎﻗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ
ﻲﻣ رﺎﺟﺎﻗ ﺮﺼﻋ رد ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﺘﻨﺳ ةﻮﻴﺷ ود ﺮﻫ ﺎﺗ ﺪﺷﻮﻛ
ﺪﻳﺪﺟ و ﺮﺼﻋ نآ رد نﺎﻣرد
د حﺮﺷ ار نآ ﻲﻠﻣﺎﻜﺗ ﺮﻴﺳ ﺪﻫ
. داﻮﺟ اﺪﻫ ﻳﺘ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ رﺎﺗة ﻳ ﭽﺨ ﺔ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ رد اﻳ ناﺮ زا هﺎﮕﻧ رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ
،
اﻳ ﻦ عﻮﺿﻮﻣ ار ﺳرﺮﺑ ﻲ هدﺮﻛ ﺖﺳا . ﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺔ
» ﭘﻴ مﺎ نﺎﺘﺳرﺎﻬﺑ )
ﺎﭘ ﻴﻳ ﺰ 1389 (
« و ﻳ هﮋ ﻪﻣﺎﻧ ا ي ﻪﺑ اﻳ ﻦ
عﻮﺿﻮﻣ صﺎﺼﺘﺧا هداد
و ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻟﺎﺳر ﻪ ﺎﻫ ي ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ار ﺳرﺮﺑ ﻲ هدﺮﻛ ﺖﺳا . ﻚﻠﻣ هداز رد
ﻪﻟﺎﻘﻣ ا ي ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ اور»
ﻳ ﺖ اﺮﺟ ﻳ ﺪ زا ﺖﺷاﺪﻬﺑ و
ﻜﺷﺰﭘ ﻲ اﻳ ناﺮ رد رود ة ﻮﻠﻬﭘ ي لوا
« ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺳا
ﻣﺎﻧزور»
ﺔ ﻖﻔﺷ خﺮﺳ
، تﺎﻋﻼﻃا
، ﺪﻠﺑ ﻳ ﻪ و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺮﺸﻧ ﻳ ﺔ ﻢﻟﺎﻋ ناﻮﺴﻧ ) 1299 - 1314 (
« ﺑﻴ ،
ﺮﺘﺸ ﻪﺑ
عﻮﺿﻮﻣ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﺑ ﻪ و ﻳ هﮋ دورو نﺎﻧز ﻪﺑ اﻳ ﻦ هزﻮﺣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﺳا . ﺮﻓ ﻳ نوﺪ ﺎﺷ ﻳ
،ﻪﺘﺴ رد
» تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ
نﺎﺘﺳرﺎﻬﺑ
« زا ﺮﺸﻧ ﻳ ﺔ
،نﺎﺒﺷ ﻳ رﺎﮔدﺎ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﻧﻴ رﺎﻛﻮﻜ ﻳ دﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . اﻳ ﻦ ﻪﻣﺎﻧزور زا 23 رذآ 1319 ﺎﺗ
27 ﺳا ﻨﻔ ﺪ 1330 ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺪﺷ . ﭽﺑﺎﺘﻛ ﻔﺣﺔ ﻆ ﻪﺤﺼﻟا ار ﺮﻛﺪﻤﺤﻣ ﻳ ﻢ نﺎﺧ ﻢﻈﻨﻣ ﻪﻨﻄﻠﺴﻟا ) ﻪﻨﻄﻠﺴﻟارﺎﺘﺨﻣ
ﺪﻌﺑ ( ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻦ زو ﻳ ﺮ ﻤﻈﻧ ﻴ ﻪ و ﺑﺎﺴﺘﺣا ﻴ ﻪ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺖﺳا
) ﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺔ نﺎﺘﺳرﺎﻬﺑ : 539
.(
ﻪﻟﺎﻘﻣ ا ي ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
» ﺔـﻨﻳﺰﻫ ﺎـﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ماﺰﻋا رﻮﺸـﻛ زا جرﺎـﺧ رد ﺖـﻟود
) 1190 -
1340 (
« ﺔﺘﺷﻮﻧ ﻧازﺮﻓ و يﺰﻳﺰﻋ ﻦﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ﺔ
يﺰﻳﺰﻋ
(Iranian Studies, 2010)ﺖﺳا ﻪـﻛ
ﻪـﻧﺎﻘﻘﺤﻣ
ﻪﺑ شرﺎﮕﻧ رد هﺪﻣآ ﺖﺳا . شزﻮـﻣآ و ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﻊـﺿو زا يﺮﺼﺘﺨﻣ ﺔﭽﺨﻳرﺎﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
رد ﻲﻜﺷﺰﭘ لﺎﺳ
يﺎﻫ 1190 ﺎﺗ 1314 ﻪﺑ ار ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺻﻼﺧ ﻞﻣﺎﺷ و ﺪﻫد
ﺑ ﻲﮔﺪﻧز زا يا زا ﻲﺸـﺨ
ﺖﺳا هرود نآ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ و مﺎﻨﺑ نﺎﻜﺷﺰﭘ .
ﻟﺎﻘﻣ ﺔ د ﻳ ﺮﮕ ﻧﻴ ﺰ زا ﺪﻤﺤﻣ ي ﺎﺑ ناﻮـﻨﻋ
» ر ـﻳ ﻪﺸ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻞـﻠﻋ
رﻮﻀﺣ نﺎﻜﺷﺰﭘ رد اﻳ ناﺮ ﺮﺼﻋ رﺎﺟﺎﻗ
« رد ﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺔ رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﻂﺑاور ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺖﻠﻋ رﻮﻀـﺣ
نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻠﮕﻧا ﻴ ﺴ ﻲ رد اﻳ ناﺮ ار ﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻲ ﻪﺳ ﺮﺼﻨﻋ ﺳ ﻴ
،ﺖﺳﺎ د ﻳ ﺖﻧﺎ و ﺖﺑﺎﺒﻃ ﻂﺳﻮﺗ نﺎﺘﺴـﻠﮕﻧا رد
اﻳ ناﺮ ﻲﻣ اد ﺪﻧ . رد عﻮﻤﺠﻣ
، اﻳ ﻦ نﻮﺘﻣ ﻪﻛ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ رﺎﺗ ﻳ ﭽﺨ ﺔ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ر ا ﺳرﺮﺑ ﻲ
،هدﺮﻛ ﻪﻧﺎﻓﺎﻜـﺷﻮﻣ ﻪـﺑ
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ اﻳ ﻦ ﻪﻓﺮﺣ و نﺎﺒﺣﺎﺻ نآ ﻪﺘﺧادﺮﭙﻧ
؛ﺖﺳا ﻘﻧ ﻴ ﻪﺼ ا ي ﻪﻛ اﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﻌـﺳ ﻲ
رد ﻊﻓر نآ دراد .
ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺳﻼﻛ ﻴ ﻚ ﺮﺑ ﻪﺳ ﺢﻄﺳ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﺗ ﺄ ﻛ ﻴ ﺪ دراد : ﺢﻄﺳ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ رﺎﺘﻓر ﺳ ﻴﺎ ﺳ ﻲ دﺮﻓ ﻪﺑ ﺳو ﻴﻠ ﺔ
ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎﻫﺮ ي نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪﻛ
عﻮﺿﻮﻣ ﺳﺎﻨﺷرﺎﺘﻓر ﻲ
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ار ﻜﺸﺗ ﻴ ﻞ ﻣ ﻲ ﺪﻫد
؛ ﺢﻄﺳ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻫوﺮﮔ ﻲ رد
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺎﻫ ي ﻪﺒﺨﻧ اﺮﮔ ﻳ ﻪﻧﺎ و تﺮﺜﻛ اﺮﮔ ﻳ ﻧﺎ ﺔ ﺳﻼﻛ ﻴ ﻚ
؛ مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﺢﻄﺳ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﺖﻟود ﻪﻛ ﺑ ﻪ و ﻳ هﮋ
رد ﺴﻛرﺎﻣ ﻴ ﻢﺴ نآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ هﺪﺷ و ﺎﭘ ﻳ ﺎﮕ ه ﺎﻫ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ و ﺗﺎﻘﺒﻃ ﻲ ژر ﻳ ﻢ ﺎﻫ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ار عﻮﺿﻮﻣ
ﻠﺻا ﻲ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻘﻠﺗ ﻲ هدﺮﻛ ﺖﺳا
) ﺶﻧ
، 1389 : 9
.(
ﺎﭘ ﻳ ﻪ راﺬﮔ ﺢﻄﺳ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻫوﺮﮔ ﻲ رد
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺎﻫ ي ﻪﺒﺨﻧ اﺮﮔ ﻳ ﻪﻧﺎ و تﺮﺜﻛ اﺮﮔ ﻳ ﻪﻧﺎ ﻪﻛ ذﻮﻔﻧ وﺮﮔ ه ﺎﻫ ي نﺎﻣزﺎﺳ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ رد ﺻﺮﻋ ﺔ
ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي و ﺳ ﻴ راﺬﮕﺘﺳﺎ ي ار رد نﻮﻧﺎﻛ ﺚﺤﺑ دﻮﺧ راﺮﻗ هداد
، ﺮﺑو ﺖﺳا . ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ زا ﺮﻈﻧ ﺮﺑو
رد ﺮﺑ ﺪﻧراد ة شﻼﺗ اﺮﺑ ي ﻬﺳ ﻴ ﻢ نﺪﺷ رد ترﺪﻗ ﻳﺎ شﻼﺗ اﺮﺑ ي لﺎﻤﻋا ذﻮﻔﻧ د ر زﻮﺗ ﻳ ﻊ
،ترﺪﻗ
هاﻮﺧ رد ﺑﻴ ﻦ ﺖﻟود ﺎﻫ و هاﻮﺧ رد ﺑﻴ ﻦ وﺮﮔ ه ﺎﻫ ي نورد ﻳ ﻚ ﺖﻟود ﻘﻠﺗ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ
) نﺎﻤﻫ : 29
.(
ﺮﻈﻧ ﻳ ﻪ نازادﺮﭘ ﻪﺒﺨﻧ اﺮﮔ ﺳاﺮﻛﻮﻣد ﻲ ار زا واز ﻳ ﺔ شﺮﮕﻧ ﺮﺑو ﺮﮕﻧ ﻳ ﻪﺘﺴ ﺪﻧا . ﭘﻴ ﮕﺘﺳﻮ ﻲ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻧﻴ ﺰ ﺑﻴ ﻦ
ﺮﻈﻧ ﻳ ﻪ يﺎﻫ تﺮﺜﻛ ﮔ اﺮ ﻳ نﺎ و ﺎﻘﻋ ﻳ ﺪ وا دﻮﺟو دراد
؛ اﺮﭼ ﻪﻛ ﺮﻫ ود ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ترﺪﻗ و ﻪﻧ
ًﺎﻓﺮﺻ
ﻊﻓﺎﻨﻣ دﺎﺼﺘﻗا ي دﺪﻌﺘﻣ ﺖﺳا
) نﺎﻤﻫ : 30
.(
زا ﻪﻠﻤﺟ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻢﻬﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ رد ﺑدا ﻴ تﺎ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
، ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ار ناﺮﻜﻔﻨﺷور ﻪﻓﺮﺣ
ا
ي
د ﻳ رﻻﺎﺴﻧاﻮ ﻲﻣ هدﺮﺑ مﺎﻧ دﻮﺷ
، ﻧﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲ ﺪﻧا ﻪﻛ ﻌﻗﻮﻣ ﻴ ﺖ ﺎﻬﻧآ ﻜﺘﻣ ﻲ ﺮﺑ ماﺪﺨﺘﺳا ﺎﺣ ﻞﺻ زا ترﺎﻬﻣ و
داﺪﻌﺘﺳا ي ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ دﺪﻣ شزﻮﻣآ ﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ ﺖﺳد هدروآ ﺪﻧا . اﻳ ﻦ
،ﻪﻘﺒﻃ ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ
ﻏ ﻴ اوژرﻮﺑﺮ ﻲﻳ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﻀﻋا ي نآ ﻪﺑ ﺎﺟ ي ﻜﺗ ﻴ ﻪ ﺮﺑ
،توﺮﺛ ﭘﻴ ﺎﻫﺪﻧﻮ ي ﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻲ و ﻜﻟﺎﻣ ﻴ
،ﺖ زا هار
،دﺮﻜﻠﻤﻋ مﺎﺠﻧا
نداد ﺎﻫرﺎﻛ ي ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ و ﺗﺎﻣﺪﺧ ﻲ ﻪﻛ ﻲﻣ ﻪﺿﺮﻋ
،ﺪﻨﻨﻛ ﺎﺑ د ﻳ ﺮﮕ تﺎﻘﺒﻃ ﭘﻴ ﺪﻧﻮ
ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺪﻧا . ﺎﻀﻋا ي اﻳ ﻦ ﻪﻘﺒﻃ رد ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻪﻓﺮﺣ ا ي
، ﻨﻓ ﻲ
، ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ
، ﺮﻜﻓ ي و رادا ي لﻮﻐﺸﻣ ا ﺪﻧ
) ﺑﻴ
،ﻞ
1387 : 97
.(
ﺼﺨﺸﻣ ﺔ ﻊﻣاﻮﺟ رد لﺎﺣ
،ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﺷر نوﺰﻓازور ﻤﻛ
ﻴ ﺖ ناﺮﻜﻔﻨﺷور ﻪﻓﺮﺣ
ا
ي
د ﻳ رﻻﺎﺴﻧاﻮ ﺖﺳا . اﻳ ﻦ ﻪﻘﺒﻃ ﻪﺑ ﻻد ﻳ ﻞ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ ترﻮﺻ مواﺪﻣ رد ﺪﺷر و ﻤﻫا ﻴ ﺖ زا ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ
ﺮﻓآرﺎﻛ ﻳ ﻦ ﭘﻴ ﺸ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ .
» رد ﺖﺒﺴﻧ ﻻﺎﺑ ﻲﻳ زا ﻊﻣاﻮﺟ رد لﺎﺣ
،ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻘﺒﻃ ﺔ اوژرﻮﺑ ﺖﺤﺗ ﻄﻠﺳ ﺔ
ﺟرﺎﺧ ﻴ نﺎ و وﺮﮔ ه ﺎﻫ ي ﻠﻗا ﻴ ﺖ راﺮﻗ دراد . اﻳ ﻦ ﺮﻣا ﺚﻋﺎﺑ ﺑ ﻲ ﺘﺒﻏر ﻲ و ور ﻳ ﻧادﺮﮕ ﻲ زا دورو ﺮﺜﻛا ﻳ ﺖ
ﻣﻮﺑ ﻲ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻪﻛ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد كﺮﺤﺗ و ﭘﻴ ﺖﻓﺮﺸ زا ﺮﻃ ﻳ ﻖ اﻳ ﻦ رﺎﺠﻣ ي ﺪﻨﺘﺴﻫ . مود اﻳ ﻪﻜﻨ تﺎﻘﺒﻃ
ﻢﻛﺎﺣ - هاﻮﺧ ﻣز ﻴ راﺪﻨ
، هاﻮﺧ ﻌﻨﺻ ﺘ ﻲ - ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺎﻫ ﻲﻳ ار ﻪﺑ دﻮﺟو ﻣ ﻲ ﺪﻧروآ و ﺗﺎﻣﺪﺧ ﻲ ار ﺖﺳاﻮﺧرد
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ ﺑﻴ ﺶ زا ﻪﻜﻧآ رد ﺘﺧا ﻴ رﺎ رﺎﺠﺗ ﺪﺷﺎﺑ
، رد ﺖﺳد نﺎﺒﺣﺎﺻ فﺮﺣ و ﻨﻜﺗ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﻫ راﺮﻗ دراد .
مﻮﺳ اﻳ ﻪﻜﻨ ﺎﺿﺎﻘﺗ ي ور ﻪﺑ ﺪﺷر اﺮﺑ ي داﻮﺳﺎﺑ نﺪﺷ و ﺼﺤﺗ ﻴ ﻞ اراد ي ﺘﻛﺮﺣ ﻲ ﭘرﺎﻣ ﻴ ﭻ ور ﻪﺑ ﻻﺎﺑ
هدﻮﺑ ﺖﺳا
؛ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ا ي ﻪﻛ ﺚﻋﺎﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺒﺴﻧ ﻲ و ﻖﻠﻄﻣ ﺶﻧاد نﺎﮕﺘﺧﻮﻣآ رد
ﻣﺎﻤﺗ ﻲ حﻮﻄﺳ هﺪﺷ
ﺖﺳا . هﺮﺧﻻﺎﺑ اﻳ ﻪﻜﻨ شزﻮﻣآ ﺘﻨﺳ ﻲ
ًﺎﺗﺪﻤﻋ فﻮﻄﻌﻣ ﻪﺑ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﻧﺎﺣور ﻴ نﻮ د ﻳﻨ ﻲ و ﺸﻨﻣ ﻴ نﺎ د ﻳ رﻻﺎﺴﻧاﻮ
هدﻮﺑ ﺖﺳا
؛ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ لﺎﺜﻣ رد اﻳ ناﺮ ﺮﺻﺎﻌﻣ
، ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا نﺎﻧاﻮﺟ زا اﻳ ﻦ ﻞﻏﺎﺸﻣ ﺘﻨﺳ ﻲ ور ﻳ نادﺮﮕ
هﺪﺷ و ﺑﻴ ﺶ زا ﭘﻴ ﺶ ﻪﺑ ﻮﺳ ي ﺖﻟﺎﻛو و رﺪﺗ ﻳ ﺲ ور هدروآ ﺪﻧا
«
) نﺎﻤﻫ ﺎﺟ
.(
ﺟ ﻴ ﺰﻤ ﺑﻴ ﻞ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺳا ﻊﻣاﻮﺟ ﻣروﺎﺧ ﻴ ﻪﻧﺎ ﻪﺑ ﺎﺟ ي
،تﺎﻘﺒﻃ ﻪﺑ وﺮﮔ ه ﺎﻫ ي ﻪﻓﺮﺣ ا ي ﺴﻘﺗ ﻴ ﻢ هﺪﺷ
ﺖﺳا . وا رد ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ دﻮﺧ رد ﻣروﺎﺧ ﻴ ﻪﻧﺎ
، زا اﻳ ﻦ ﺮﺸﻗ ﻪﺑ ﺪﻨﭼ ﻟد ﻴ ﻞ ﻪﺑ مﺎﻧ
» ناﺮﻜﻔﻨﺷور
ﻪﻓﺮﺣ ا
ي د ﻳ رﻻﺎﺴﻧاﻮ « ﻳ دﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻓﺮﺣ ا ي ﺮﺑ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﻢﻬﻣ ﻦﺘﺷاد ﺗرﺎﻬﻣ ﻲ ﻲﻟﺎﻋ رد وﺮﻤﻠﻗ
ﻳﺎ هزﻮﺣ ا ي صﺎﺧ هرﺎﺷا دراد . اﻳ ﻦ ﻌﻗاو ﻴ ﺖ ﻪﻛ ﺎﻀﻋا ي اﻳ ﻦ ﻪﻘﺒﻃ
، ياﺮﺑ لﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﺎﺟ ي ﻜﻟﺎﻣ ﻴ
،ﺖ
ترﺪﻗ دﻮﺧ ار ﺪﻣ ﻳ نﻮ ترﺎﻬﻣ و داﺪﻌﺘﺳا ﻮﺧ ﻳ ﺶ ا
،ﺪﻧ آ ﺎﻬﻧ ار زا ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ اوژرﻮﺑ ﺎﻤﺘﻣ ﻳ ﺰ
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . حﻼﻄﺻا د
ﻳ رﻻﺎﺴﻧاﻮ ﻧﻴ
ﺰ اﻳ ﻦ هرﺎﮕﻧا ار رد ﺮﺑ دراد ﻪﻛ ﺎﻀﻋا ي اﻳ ﻦ ﻪﻘﺒﻃ
ًﺎﺳﺎﺳا ﻘﺒﻃ ﺔ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻏ ﻴ ﺮ ﺮﻓآرﺎﻛ ﻳ ﻦ ﺪﻧا
) نﺎﻤﻫ : 99
.(
د ﻳ نارﻻﺎﺴﻧاﻮ ﻪﭼﺮﮔا
ﻮﻀﻋ ﻪﻓﺮﺣ و ﭘﻴ ﻪﺸ ا ي ﻧﻴ
،ﺪﻨﺘﺴ ﺶﺨﺑ
ﻤﻬﻣ ﻲ زا اﻳ ﻦ ﻘﺒﻃ ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﺪﻨﻫد
. ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ي زا شزﻮﻣآ ﺪﻳﺪﺟ
،
ﻣ ﻴ ناﺰ ﻌﻣ ﻴﻨ ﻲ زا ترﺎﻬﻣ ﻨﻓ ﻲ ار رد ﺘﺧا ﻴ رﺎ و ﺮﺑ ﺶﺨﺑ ﻤﻬﻣ ﻲ زا هﺎﮕﺘﺳد ﺘﻟود ﻲ ﻪﻄﻠﺳ ﺪﻧراد .
ﻼﻄﺻا ح ﺮﻜﻔﻨﺷور هرﺎﺷا
ﻪﺑ مﺎﻤﺗ ﻧﺎﺴﻛ ﻲ دراد ﻪﻛ زا شزﻮﻣآ ﻟﺎﻋ ﻲ ﺪﻳﺪﺟ رادرﻮﺧﺮﺑ هﺪﺷ
ﺪﻧا . ﺑ ﻪ
اﻳ ﻦ ﻨﻌﻣ ﺎ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ
،نﺎ ﻪﭼﺮﮔا زﻮﻨﻫ ﻪﻓﺮﺣ ا ي ﻧﻴ
،ﺪﻨﺘﺴ ﺸﺨﺑ ﻲ زا ناﺮﻜﻔﻨﺷور بﻮﺴﺤﻣ
ﻲﻣ ﻮﺷ ﺪﻧ
) نﺎﻤﻫ : 97
.(
نﺎﻜﺷﺰﭘ رد در ﻳ ﻒ ﻦﻳا ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ ﺎﻫ زا ناﺮﻜﻔﻨﺷور ﻪﻓﺮﺣ
ا
ي د ﻳ رﻻﺎﺴﻧاﻮ ﻣ راﺮﻗ ﻲ ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ .
ﺮﮔ آد يرو داد ه ﺎﻫ
1 . نﺎﻜﺷﺰﭘ و
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ رد رود ة رﺎﺟﺎﻗ
نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻧﻴ ﺰ ﺪﻨﻧﺎﻣ د ﻳ ﺮﮕ نﺎﺒﺣﺎﺻ ﻓﺮﺣ ﻪ ﺎﻫ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
، ﻣ ـﻴ ناﺪ ﺳ ﻴ ﺖـﺳﺎ ار ـﺻﺮﻋ ﺔ رﻮﻀـﺣ دﻮـﺧ
هدﺮﻛ ﺪﻧا . زا ﺎﻀﻗ ﻦﻳا نﺎﺒﺣﺎﺻ ﻓﺮﺣ
ﻪ زا ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻧﺎﺴﻛ ﻲ هدﻮﺑ ﺪﻧا ﻪﻛ ﺎﻨﺑ ﻪﺑ ﻻد ﻳﻠ ﻲ رﻮﻀﺣ رد ﺮﻬﭙـﺳ
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ار ﻪﺑﺮﺠﺗ هدﺮﻛ ﺪﻧا . اﺪﺘﺑا ﺑ ﻪ ﺖﻠﻋ ﺘﻨﺳ ﻲ ندﻮﺑ ا ـﻳ ﻦ ﻪـﻓﺮﺣ رد ا ـﻳ
،ناﺮ ﺟرﺎـﺧ ﻲ ﺎـﻫ و ﺑ ـﻴ ﺮﺘﺸ
ﻮﺴﻧاﺮﻓ ﻳ نﺎ
، ﻚﺷﺰﭘ رﺎﺑرد .ﺪﻧﺪﺷ ﺎﻬﻧآ ﺑ ﻪ ﺖﻠﻋ اﻳ ﻪﻜﻨ ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻫﺎﺷ رﺎـﺟﺎﻗ زا ظﺎـﺤﻟ ـﺟاﺰﻣ ﻲ ﺑﻴ رﺎـﻤ
ﺪــﻧدﻮﺑ
)
،دﻮــﮕﻟا 1356 : 508 - 509
و(
ﻪــﺑ ﺰــﻴﻧ ﻞــﻴﻟد دﺰﻧ ﻳ ــﻜ ﻲ ﭘﻴ ﻪﺘــﺳﻮ ﻪــﺑ هﺎــﺷ
، رد ــﺧﺮﺑ ﻲ ﻊــﻗاﻮﻣ رد
ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺎﻫ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻧﻴ ﺰ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﻛ ﻳﺎ زا ذﻮﻔﻧ و دﺰﻧ ﻳ ﻜ ﻲ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ هﺎـﺷدﺎﭘ دﻮـﺳ ﻪﺘﺴـﺟ
ﻣ ﻲ ﺪﺷ . ﺎﻫﺪﻌﺑ رد د ا
،نﻮﻨﻔﻟار ﺐﻃ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺎﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺮﺗا ﻳ ﺸ ﻲ ﺎﭘ ﻳ ﻪ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺪـﺷ و غرﺎـﻓ ﺼـﺤﺘﻟا ﻴ نﻼ
ﺐﻃ رد هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ ﺒﻃ ﻴ نﺎﺒ ﺘﻨﺳ ﻲ
، رﻮﻣا ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ ﻪﻌﻣﺎﺟ ار ﺑ ﺮ ﻋ ﻬ هﺪ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ
؛ ﺮـﻣا ي ﻪـﻛ ﺎـﺑ هزرﺎـﺒﻣ ا ي
ﺖﺨﺳ هاﺮﻤﻫ دﻮﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﺎﺗ ﻦﺘﻓر
ﻪﺑ دﺰﻧ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﻧﻴ ﺰ زا ﺮﻈﻧ ﻋﺮﺷ ﻲ ﻞﺤﻣ لﺎﻜﺷا ﺪﺷ
، ﺎﻣا
ﻪﺑ رﺪﺗ ﻳ ﺞ ﺴﻣ ﻴ ﺮ دﻮﺧ ار زﺎﺑ ﻳ ﺖﻓﺎ .
1.1 . و يزﺎﺳﻮﻧ ﺗ
ﺄ ﺛ ﻴ ﺮ نآ ﺮﺑ زﻮﺣ ة ﺖﻣﻼﺳ
عﻮﺿﻮﻣ ﻢﻬﻣ رد اﻳ ﻦ ﻊﻄﻘﻣ
، ﺗﺄ ﺛﻴ ﺮ ﻧﻮﮔﺮﮔد ﻲ ﺎﻫ ي ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺮﺑ ةزﻮﺣ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ دﻮﺑ . رد اﻳ ﻦ ﻊﻄﻘﻣ
ﺑ ﻪ و ﻳ هﮋ رد ﻂﺳاوا ةﺪﺳ ﻢﻫدزﻮﻧ
، ﺪﻨﭼﺮﻫ زﺎﺳﻮﻧ ي ﺎﻫ اﺪﺘﺑا رد زﻮﺣ ة ﻣﺎﻈﻧ ﻲ زﺎﻏآ ﺪﺷ
، زﻮﺣ ة
ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺑﻴ
ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ا ﺮﺛ ار ﺬﭘ ﻳ ﺖﻓﺮ و ﺮﮔا رد نآ هزﻮﺣ ﻘﻓﻮﻣ ﻴﺘ ﻲ ﺐﺴﻛ ﺪﺸﻧ
، رد اﻳ ﻨ ﺎﺠ ﺮﻗ ﻳ ﻦ
ﺗﻻﻮﺤﺗ ﻲ ﻢﻬﻣ دﻮﺑ . رد ﺪﺳ ة ﻢﻫدزﻮﻧ ﺑﻴ ﺶ زا 160 ناﻮﻨﻋ بﺎﺘﻛ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺪﺷ ﻪﻛ 88 ناﻮﻨﻋ نآ رد
ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻣﺎﻈﻧ ﻲ و ﺎﻤﻨﻫار ي نﺎﺑز و ﻜﺷﺰﭘ ﻲ دﻮﺑ
) ﻣﺎﻫاﺮﺑآ ﻴ
،نﺎ 1387 : 75
.(
نﻮﺘﺒﻤﻟ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺳا
» ﺎﻫﻮﮕﻟا ي
ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ رد نﺮﻗ دزﻮﻧ ﻢﻫ ﺲﺑ ﭘﻴ ﭽ ﻴ هﺪ دﻮﺑ . ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻦ ﮕﻧا ﻴ هﺰ اﺮﺑ ي ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ ﻪﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﻳ ﻘ ﻴ ﻦ
، ﻞﺻﺎﺣ سﺎﻤﺗ
ﺎﺑ نﺪﻤﺗ ﺑﻴ ﻧﺎﮕ ﺔ ﺎﭘورا ﻲﻳ رد ﻣز ﻴﻨ ﻪ ﺎﻫ ي ﻣﺎﻈﻧ ﻲ و ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ دﻮﺑ . ﻦﻳا ﻫ ﻴﺌ ﺖ ﺎﻫ رد ندودز ﻧﺎﻤﮔﺪﺑ ﻲ ﻪﺑ
ﺐﻃ ﺑﺮﻏ ﻲ ﻏ ﻴ ﻘﺘﺴﻣﺮ ﻴ ﻢ ﺶﻘﻧ ﺪﻨﺘﺷاد . ﻟوا ﻴ ﻦ دﺎﺘﺳﺮﻓ ة اﻳ ﻧاﺮ ﻲ ﻂﺳﻮﺗ سﺎﺒﻋ ﻣ ﻴ ازﺮ ﻪﺑ جرﺎﺧ زا رﻮﺸﻛ
و رد ﺖﻬﺟ ﮔاﺮﻓ ﻴ ﺮ ي ﺐﻃ رد ﺘﻧ ﻴ ﺠ ﺔ رﻮﻀﺣ ﻫ ﻴﺌ ﺖ ﺎﻫ و ﻧﻴ زﺎ ي ﻪﻛ ﻪﺑ حﻼﺻا ﺶﺗرا ﺲﺣ ﻣ ﻲ ﺪﺷ
،
رد لﺎﺳ 1811 ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ «
) 1379 : 127
.(
لﺎﺳ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ 1184 ﺎﺗ 1299
،يﺪﻴﺷرﻮﺧ دوﺪﺣ
ﻧاور ﻲﻟﺎﻋ تﻼﻴﺼﺤﺗ ياﺮﺑ ﻮﺠﺸﻧاد راﺰﻫ ﺔ
ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ 55
ﻦﺗ يﻮﺠﺸﻧاد ﺎﻬﻧآ زا
دﻮﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ .
هداﻮﻧﺎﺧ زا ﺐﻠﻏا داﺮﻓا ﻦﻳا يﺎﻫ
عﺎﻤﺘﺟا يﻻﺎﺑ تﺎﻘﺒﻃ زا يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻈﻧ زا و ﺮﺒﺘﻌﻣ
ﺪﻧدﻮﺑ
)
،ﺪﻣﺮﺳ 1372 : 151 - 170
.(
رد ﺪﻬﻋ رﺎﺟﺎﻗ
، ﺒﻃ ﻴ نﺎﺒ زا ود هار ﺐﺣﺎﺻ ﺐﻘﻟ ﻣ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ : ﻳ ﻜ ﻲ ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ نﺎﺸﺗرﺎﻬﻣ ﺎﺑ
روﺪﺻ
نﺎﻣﺮﻓ هﺎﺷ ﻳﺎ ﺧﺮﺑ ﻲ نﺎﻤﻛﺎﺣ ﻻو ﻳ ﺖ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻜﺣ ﻴ ﻢ
،ﻚﻟﺎﻤﻤﻟا
،ﺎﺒﻃﻻاﺪﻤﺘﻌﻣ ﻢﻇﺎﻧ
،ﺎﺒﻃﻻا
،ﺎﺒﻃﻻادﺎﻀﺘﻋا
،ﺎﺒﻃﻻارﺪﺻ ﻓ
،ﺎﺒﻃﻻاﺮﺠ ﻚﻠﻣ
ﺎﺒﻃﻻا و ...
ﺐﻘﻠﻣ ﻣ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ و هار مود ﻧﻴ ﺰ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺎﻫراﺰﺑا ي صﺎﺧ
رد نﺎﻣرد دﻮﺑ
) ﺎﺘﺳور ﻲﻳ
، 1382
، ج 1 : 78 - 79
.(
لﺎﺳ رد ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻆﻔﺣ ﻦﻤﺠﻧا 1260
يﺪﻴﺷرﻮﺧ
ﺪﺷ ناﺮﻳا رد ﺪﻳﺪﺟ شور ﻪﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺞﻳوﺮﺗ ﺮﻣا رد ﻲﻔﻄﻋ ﺔﻄﻘﻧ و ﺲﻴﺳﺄﺗ .
ﺲﭘ نآ زا
، مﺎﻧ
ﺪﻳﺪﺟ
» ﻆﻔﺣ ﺲﻠﺠﻣ ﻪﺤﺼﻟا
« ر ﺮﺑ ا نآ ﺪﻨﺘﺷاﺬﮔ . ﻤﻫدﺮﮔ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﺎ
رد ﺲﻠﺠﻣ ﻦﻳا ﻲﻳ 1280
يﺪﻴﺷرﻮﺧ زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ نآ ﻮﻀﻋ ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﻜﺷﺰﭘ و ﺪﺷ راﺰﮔﺮﺑ نازﻮﻟﻮﺗ ﺮﺘﻛد ﺖﺳﺎﻳر ﻪﺑ
:
ﻲﻠﻋ ﻲﻤﻴﺷ ﻢﻇﺎﻛ ازﺮﻴﻣ و ﺐﻴﺒﻃ ﷲاﺪﺒﻋ ازﺮﻴﻣ ،ﻲﺴﻴﻔﻧ نﺎﺧﺮﺒﻛا .
ﻦﻤﺠﻧا ﻦﻳا هﺎﺷﺪﻤﺣا ةرود رد ،
رﺎﺟﺎﻗ ، لﺎﺳ رد 1301 ﻪﺑ ،
» ﻴﺧ رﻮﻣا و ﻪﻴﺤﺻ ترازو ﻪﻳﺮ
« ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺷ
)
،يﺰﻳﺰﻋ 2007 : 121
.(
رد اﻳ ﻦ هرود
، ﺪﻠﺑ ﻳ ﻪ و ﺑﺎﺴﺘﺣا ﻴ ﻪ و ﺘﺣ ﻲ ﻤﻈﻧ ﻴ ﻪ ﺎﻇو ﻳ ﻒ ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ و زﻮﺣ ة ﺖﻣﻼﺳ ار ﺑ ﺮ هﺪﻬﻋ
ﺪﻨﺘﺷاد . ﻪﭽﻧآ زا ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺖﺳد ﻣ ﻲ آﻳ ﺪ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺎﻇو ﻳ ﻒ ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ و ﺖﻣﻼﺳ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ
هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﺎﺑ ﺮﻔﺳ ﻦﻳﺪﻟاﺮﺻﺎﻧ هﺎﺷ
ﻪﺑ ﺎﭘورا و رد ﻲﭘ نآ ماﺪﺨﺘﺳا ﺖﻨﻛ رد لﺎﺳ 1295 ق / 1878 م
،
ةرود يﺪﻳﺪﺟ زا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺮﻬﺷ رد ناﺮﻳا زﺎﻏآ ﺪﺷ . رد ﺮﺘﻤﻛ زا ﻚﻳ لﺎﺳ زا نﺪﻣآ
،ﺖﻨﻛ ﺔﭽﺑﺎﺘﻛ
ﻲﻨﻴﻧاﻮﻗ رد ةرادا ﺮﻬﺷ زا ﻪﺒﻨﺟ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ
،ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻲﻳﺎﻀﻗ و ﻲﻫﺎﻓر ﺘﺷﻮﻧ ﺪﺷ ﻪ
)
،ﻪﻳدﺎﺤﺗا 1377 : 142
.(
مﺎﺠﻧاﺮﺳ نﻮﻧﺎﻗ ﺪﻠﺑ ﻳ ﻪ رد 20 ﺑر ﻴ ﻊ ﻧﺎﺜﻟا ﻲ 1325 ق / 1907 م ﻮﺼﺗ ﻳ ﺐ ﺪﺷ و ﻪﺑ ﺷﻮﺗ ﻴ ﺢ ﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﻲ هﺎﺷ
ﺳر ﻴ ﺪ . رد ناﺮﻬﺗ
، ﻦﻤﺠﻧا ﺪﻠﺑ ﻳ ﻪ ﺎﺑ ر ﻳ ﺖﺳﺎ جاﺮﺳ ﻚﻠﻤﻟا ﻜﺸﺗ ﻴ ﻞ ﺪﺷ . ﺧﺮﺑ ﻲ زا ﺎﻀﻋا ي ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ
ﻦﻤﺠﻧا ﺪﻠﺑ ﻳ ﺔ ناﺮﻬﺗ ﻚﺷﺰﭘ ﺪﻧدﻮﺑ
؛ داﺮﻓا ي نﻮﭼ
،مﻼﺳﻻادﺎﻤﺘﻋا ﺮﺘﻛد
نﺎﻤﻘﻟ ﺤﺻ ﺔ
،ﻪﻟوﺪﻟا
فاﺮﺷﻻارﺪﺻ و
ﻣ ﻴ ﻠﻋازﺮ ﻲ نﺎﺧ ﻓﻮﺘﺴﻣ ﻲ
) ﺪﻠﺑ ﻳ ﻪ : س 1 ش ، 48
.(
ﺎﺑ ﺎﺗدﻮﻛ ي 3 ﺪﻨﻔﺳا 1299 ش / 1921 م
و ﺖﺴﺨﻧ زو ﻳ ﺮ ي ﺳ ﻴ ﺿﺪ ﻴ ﺪﻟاءﺎ ﻳ ﻦ ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻲﻳ
، رود ة ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي زا ﺣ ﻴ تﺎ ﺪﻠﺑ ﻳ ﻪ ﺎﻫ زﺎﻏآ ﺪﺷ . ﻦﻳا رد
ﻊﻄﻘﻣ
، رادا ة ﺪﻠﺑ ﻳ ﻪ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﺷ هرادا ﺎﺑ وﺎﻨﻋ ﻳ ﻦ رادا ة ﺰﻛﺮﻣ ي
؛ رادا ة تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ
؛ رادا ة ﺤﺻ ﻴ ﻪ و
ﺖﻧوﺎﻌﻣ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ
؛ رادا ة
،نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺳﺪﻨﻬﻣ
ﻲ و ﻈﻨﺗ ﻴ ﻒ
؛ رادا ة رﻮﻣا ﺧ ﻴ ﺮ ﻳ ﻪ
؛ و رادا ة قازرا ﺪﺷ
) ﺳا دﺎﻨ ي
زا ﻦﻤﺠﻧا ﺎﻫ ي ﺪﻠﺑ ي
، رﺎﺠﺗ و فﺎﻨﺻا ...
، 1380 ج ، 1 : 1 - 4
.(
ﻬﻣ ﻢ ﺮﺗ ﻳ ﻦ لﻮﺤﺗ رد اﻳ ﻦ نﺎﻣز ﺗﺄ ﺳ ﻴ ﺲ ترازو
ﺤﺻ ﻴ ﻪ و رﻮﻣا ﺧ ﻴ ﺮ ﻳ ﻪ رد زﻮﺣ ة ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺑ
) دﺎﻨﺳا ي زا ﻟود ﺖ ﺎﻫ رد اﻳ ناﺮ ...
، 1378 : 114
.(
ﻲﻠﻋ ﺮﺘﻛد ﺮﻐﺻا
ﻲﺴﻴﻔﻧ ) 1251 - 1328 ( ﺶﻧاد ﺘﺧﻮﻣآ ﺔ ﻜﺷﺰﭘ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺎﭘورا رد ﻪﻛ نﻮﻨﻔﻟاراد نﺎﻳﺎﭘ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻲ
ﻧﺎﺳر ﻴ ﻪﺑ ،دﻮﺑ هﺪ ﺖﻤﺳ
ﺪﺷ هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ ﻪﻳﺮﻴﺧ رﻮﻣا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺮﻳزو ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ
)
،يﺰﻳﺰﻋ 2007 : 121
.(
ﺲﻴﺳﺄﺗ لﺎﺳ ﻦﻳﺮﺧآ رد ناﺮﻳا رﻮﺘﺳﺎﭘ ﻮﺘﻴﺘﺴﻧا يﺎﻫ
،رﺎﺟﺎﻗ ﺖﻨﻄﻠﺳ ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
شﺮﺘﺴﮔ رد
ﺖﺷاد ﻮﻧ ﻲﻜﺷﺰﭘ .
ﻮﺘﻴﺘﺴﻧا ﻦﻳا ﻪﺑ
رﻮﻃ ﻤﺳر ﻲ رد 2 رﻮﻳﺮﻬﺷ 1300 يﺪﻴﺷرﻮﺧ ﺘﻓا ناﺮﻬﺗ رد
حﺎﺘ
ﺪﺷ .
1.2 . دﺮﺑرﺎﻛ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ رد ﺮﻬﭙﺳ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ
ﻢﻬﻓ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ و تﺎﺣﻼﻄﺻا زﻮﺣ
ة ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻨﺑ ﻪﺑ ﻮﻧ ندﻮﺑ هزﻮﺣ ﻦﻳا رد
اﻳ
،ناﺮ ﺖﺨﺳ ﻣ ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ
؛
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ رد ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﺘﺷﻮﻧ ﻪ ﺎﻫ زا ﺖﻌﻨﺻ ﺜﻤﺗ ﻴ ﻞ اﺮﺑ ي ﻢﻬﻓ ﮔاﺮﻓ ﻴ ﺮ نآ هﺮﻬﺑ ﻣ ﻲ ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ . اﻳ ﻦ ﺜﻤﺗ ﻴ ﻞ
ًﺎﻣﻮﻤﻋ
زا زﻮﺣ ه ﺎﻫ ﻳ ﻲ سﺎﺒﺘﻗا ﻲﻣ ﻮﺷ د ﻪﻛ مدﺮﻣ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﺎﺑ نآ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﻧا . رد ةرود رﺎﺟﺎﻗ ﺑ ﻪ و ﻳ هﮋ رد ناوا
ﻪﻃوﺮﺸﻣ
، زﻮﺣ ة ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﺮﻴﺛﺄﺗ اﺰﺴﺑ ﻲﻳ ﺑ ﺮ ﻪﻤﻫ ﻢﻬﻓ ندﺮﻛ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﺪﺟ ﻳ ﺪ و ﺮﻏ ﻳ ﺐ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺖﺷاد
؛
ﺮﻣا ي ﻪﻛ رد ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻧﻴ ﺰ رد ﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﻪ ﺎﻫ ار ﻳ ﺞ دﻮﺑ
، رد اﻳ ﻦ نﺎﻣز بﺎﺘﺷ ﺖﻓﺮﮔ . رد نﻮﺘﻣ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
،
ﮔ ﺎ ه ﻫﺎﮔ ﻲ
ﻣ ﻚﻠ ار ﻪﺑ نﺪﺑ و هﺎﺷدﺎﭘ ر ا ﻪﺑ ﺒﻃ ﻴ ﺐ ﺒﺸﺗ ﻴ ﻪ ﻲﻣ ﺮﻛ ﺪﻧد . ﺪﻤﺣاﺎﻗآ ﻫﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ ﻲ ﻪﻛ رد ﺑﻴ ﻦ
لﺎﺳ ﺎﻫ ي 1220 ﺎﺗ 1225 ق ﻪﺑ ﺪﻨﻫ ﺮﻔﺳ هدﺮﻛ دﻮﺑ
، ﻪﻧﻮﻤﻧ ا ي ﺘﻣ ﺄ ﺮﺧ زا ﻧﺎﺴﻛ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ
ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ار اﺮﺑ ي زادﺮﭘزﺎﺑ ي ﺮﻈﻧ ﻳ ﺔ
» اد ﻳ ﺮ ة ﺖﻟاﺪﻋ « ﻪﺑ رﺎﻛ ﺖﻓﺮﮔ . وا ﻪﻛ زا ﺎﻤﻠﻋ ي ﺷ ﻴ ﻪﻌ روﺎﺑ دﻮﺑ
،
دﺎﻘﺘﻋا ﺖﺷاد
» ﺖﻜﻠﻤﻣ نﻮﭼ نﺪﺑ و ﺎﺷدﺎﭘ ه نﻮﭼ حور ﻪﻛ ﺎﻣﺮﻔﻧﺎﻣﺮﻓ ي نﺪﺑ ﺖﺳا و ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﺖﺤﺻ ﺖﺳا ﻪﻛ لﻮﺼﺣ نآ ﺸﻨﻣ ﺄ طﺎﺒﺗرا ﻢﺴﺟ و نﺎﺟ و ﺎﻣ ﻳ ﺔ ﺎﺳآ ﻳ ﺶ اﻳ ﻦ و نآ ﺖﺳا
« ﻪﻛ ﺎﺑ
ﺎﺟ ﻳ ﺰﮕ ﻳﻨ ﻲ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
،
» اد ﻳ ﺮ ة ﺖﻟاﺪﻋ « ار ﻪﺑ اد ﻳ ﺮ ة ﺖﺤﺻ ﻚﻠﻣ لﺪﺒﻣ دﺮﻛ
) ﻲﻠﻛﻮﺗ ﻗﺮﻃ ﻲ
، 1384 : 92
ﻪﺑ ﻞﻘﻧ زا ﺪﻤﺣاﺎﻗآ ﻫﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ ﻲ
، 1375 : 520
.(
ﻪﺑ ﺮﻘﺗ ﻳ ﺐ ﻳ ﻚ هﺪﺳ ﺲﭘ زا ﺪﻤﺣاﺎﻗآ ﻫﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ
ﻲ
،
ﻒﺷﺎﻛ
،ﻪﻨﻄﻠﺴﻟا اﻳ ﻧاﺮ ﻲ د ﻳ ﺮﮕ ي ﻪﻛ رد ﺪﻨﻫ ﻦﻛﺎﺳ
،دﻮﺑ رﺎﻌﺘﺳا ه يﺎﻫ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ار اﺮﺑ ي ﺑﻴ نﺎ لﺎﺣ
اﻳ ناﺮ ﻪﺑ رﺎﻛ دﺮﺑ . ﻒﺷﺎﻛ ﻪﻨﻄﻠﺴﻟا رد ﻪﻣﺎﻧ ا ي ﻪﺑ رﺎﺗ ﻳ ﺦ 25 ذ ﻳ ﺪﻌﻘ ة 1316 پﺎﭼ هﺪﺷ رد ﺮﺛ ﻳﺎ ﺖﺷﻮﻧ :
» اﻳ ناﺮ و لﺎﺟر هزوﺮﻣا ﻢﻜﺣ ﻞﻔﻃ ﺮﻣ ﻳ ﻀ ﻲ ار ﺪﻧراد ﻪﻛ ﻪﻤﻫ ا ز درد ﻣ ﻲ ﺪﻨﻟﺎﻧ و ﻧ ﻲﻤ اد ﺪﻨﻧ ﻪﻛ درد زا
ماﺪﻛ ﻮﻀﻋ و رﺎﭼ ة نآ ﭼ ﻴ ﺖﺴ
«
) نﺎﻤﻫ : 93 ﻪﺑ ﻞﻘﻧ زا ﺮﺛ ﻳ
،ﺎ ج 27:1
، 19 ذ ﻳ ﺠﺤ ﺔ
.(1316
رد ﻧﺎﺘﺳآ ﺔ بﻼﻘﻧا ﻃوﺮﺸﻣ ﻴ ﺖ
، ﺳرﺮﺑ ﻲ عﺎﺿوا ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ و دﺎﺼﺘﻗا ي اﻳ ناﺮ و وﺮﺗ ﻳ ﺞ قﻼﺧا
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺎﺑ ﻪﺑ رﺎﻛ ندﺮﺑ رﺎﻌﺘﺳا ه يﺎﻫ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
، ﻪﻤﻫ ﻢﻬﻓ و ﻪﻤﻫ ﮔ ﻴ ﺮ ﺪﺷ . ر ﻣﺎﻧزو ﻪ ﺎﻫ و
ﺐﺷ ﻣﺎﻧ ﻪ ﺎﻫ ي ﺑﻼﻘﻧا ﻲ ﺎﺑ ﻪﺑ رﺎﻛ ﮔ ﻴ ﺮ ي رﺎﻌﺘﺳا ه يﺎﻫ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ رد ﭘ ﻲ ﭘﻴ دﺮﺒﺸ ﻓاﺪﻫا ﻲ ﻦﻃو راﺪﻣ ﺪﻧدﻮﺑ
؛
ﻪﺑ ﻞﺜﻣ ﻧﻼﻋا ﻴ ﺔ
» ﺑﺎﻄﺧ ﺔ مدﺮﻣ ﻪﺑ ﺎﻗآ ﻳ نﺎ
«
، ﺎﻤﻠﻋ ار
» ﺎﻀﻋا ي ﺋر ﻴ ﺴ ﺔ
«
» ﺖﻜﻠﻤﻣ نﺪﺑ « ﺖﺴﻧاد و ﺎﻬﻧآ ار
ﻪﺑ ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ زا ﺘﺳاﻮﺧ ﻪ ﺎﻫ ي مدﺮﻣ ﺪﻧاﻮﺧاﺮﻓ
) نﺎﻤﻫ : 94
.(
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
، ﺨﺸﺗ ﻴ ﺺ ﻫ ﺎ ي ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
، ﺎﻫدﺮﺒﻫار ي
ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲ ار ﭘﻴ ﺶ ور ي ﻪﻃوﺮﺸﻣ نﺎﻫاﻮﺧ راﺮﻗ داد . رد ﺎﻣ ه ﺎﻫ ي ﺲﭘ زا ﻃوﺮﺸﻣ ﻴ ﺖ
، ﺮﺸﻧ ﻳ ﻪ يﺎﻫ
ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺐﻠﻃ ﻪﺑ حﺮﻃ و ﺳرﺮﺑ ﻲ اﻳ ﻦ ﺶﺳﺮﭘ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻛ
آﻳ ﺎ اﻳ ناﺮ ﺮﻣ ﻳ ﺾ ﺖﺳا
) نﺎﻤﻫ : 97 ﻪﺑ ﻞﻘﻧ زا
ﻦﻤﺠﻧا ﻨﻫذ ﻲ ﻣ ﻴ ﺪ 6
، 21 لاﻮﺷ 1324 / 8 ﺮﺒﻣﺎﺳد 1906
.(
اﻳ ﻦ ﺮﺸﻧ ﻳ ﻪ ﺎﻫ ﺎﺑ ﭘﻴ ﺪﻧﻮ ﺸﺗ ﺨ ﻴ ﺺ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﺎﺑ ﭘﻴ ﺎﻫﺪﻣﺎﺸ ي
رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ و ور ﻳ ﺎﻫداﺪ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺮﻴﺛﺄﺗ اﺰﺴﺑ ﻲﻳ ﺑ ﺮ ﻪﻤﻫ ﻢﻬﻓ ندﺮﻛ و ﻪﻧﻼﺟﺎﻋ ندﺮﻛ نﺎﻣرآ ﺎﻫ ي
ﻃوﺮﺸﻣ ﻴ ﺖ و وﺮﺗ ﻳ ﺞ نﺎﺑز ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺪﻨﺘﺷاد . ﺎﻬﻧآ رد ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺳر ﻴ ﺪﻧﺪ ﻪﻛ
» ضﺮﻣ
اﻳ ناﺮ ﻳ ﻜ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ وا ار ﻪﺑ حﻼﻄﺻا ﻪﻣﺎﻋ
، داﺪﺒﺘﺳا ﻣ ﻲ ﻮﮔ ﻳ ﺪﻨ . جﻼﻋ
، ﻊﻓر و ﻊﻓد داﺪﺒﺘﺳا ﺖﺳا
«
) ﺷﻮﺧﺎﻧ ﻲ اﻳ ناﺮ ﭼ ﻴ
؟ﺖﺴ ﻞﺒﺣ ﺘﻤﻟا ﻴ ﻦ ج ، 1 : 2417
، ﺑر ﻴ ﻊ لوﻻا 1325
.(
ﺒﻃ ﻴ ﺐ ﻗذﺎﺣ ﻲ ﻪﻛ ﻪﺑ ﺨﺸﺗ ﻴ ﺺ ضاﺮﻣا ﻦﻣﺰﻣ
ﻦﻃو ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺑ
، شراﺰﮔ داد ﻪﻛ وا ﻪﺑ ﺑﻴ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﻟﺎﻣ ﻴ ﻟﻮﺨ ﻴ
،ﺎ
،ﻪﺘﻜﺳ
،ﺞﻠﻓ ﺎﻘﺴﺘﺳا و رﺎﻫ ي
ﺖﺳﻼﺘﺒﻣ
) ﻗﺮﻃ ﻲ
، 1384 : 99 ﻪﺑ ﻞﻘﻧ زا ﺨﺸﺗ ﻴ ﺺ ضاﺮﻣا
،ﻦﻃو
،ﺎﻤﻨﻫر ج 7 : 7
.(
زا د ﻳ هﺎﮔﺪ رﺎﺗ ﻳ ﺦ لﻮﺤﺗ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ
، ﺳ ﻴ ﺮ ﺮﻈﻧ ﻳ ﺔ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻫاﻮﺧ ﻲ رد ﺎﭘورا ﻧﻴ ﺰ ﺪﻳﺎﺷ ﻮﮔ ﻳﺎ ي اﻳ ﻦ
ﺴﻔﺗ ﻴ ﺮ ﺪﺷﺎﺑ . ژاو
Constitution ة رد
نﺎﺑز ﺎﻫ ي ﺎﭘورا ﻲﻳ ﻪﻛ رد لواﺪﺗ قﻮﻘﺣ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ اﻳ ناﺮ ار نآ ،
ﻪﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﺳﺎﺳا ﻲ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﻣ ﻲ ﻨﻛ ﻴ ﻢ
، ﻪﺑ فﻼﺧ لدﺎﻌﻣ ﺳرﺎﻓ ﻲ نآ ﻞﻌﺟ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي ﻧﻴ ﺖﺴ . رد نﺎﺑز ﺎﻫ ي
