ﺪﻠﺟ 4
، هرﺎﻤﺷ 1 ، رﺎﻬﺑ 1391
، ص . 62 - Vol. 4, No. 1, Spring 2012, p. 52-62 52
ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا
L.) Zea mays
و
(ﺮﻠﺧ
Lathyrus sativus L.) (
ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﺘﺴﻳز يﺮﻔﺴﻓ يﺎﻫدﻮﻛ
ﻲﻘﻧ يﺪﻬﻣ
1هداز يﻮﻠﮔ ﺪﻤﺤﻣ و*
2
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
12 / 05 / 1390
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
14 / 12 / 1390
هﺪﻴﻜﭼ
ﻲﻣ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ هار زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺶﻳاﺰﻓا يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ حﺮﻄﻣ ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﺪﻴﻟﻮﺗ يراﺪﻳﺎﭘ و دﺮﻜﻠﻤﻋ
. ﻲﺑﺎﻳزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
يﺮﻔﺴﻓ يﺎﻫدﻮﻛ
ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﺘﺴﻳز L.)
Zea maize (
ﺮﻠﺧ و Lathyrus sativus L.) (
، ﺶﻳﺎﻣزآ ود نﺎـﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ
ود رد
ﻞﺤﻣ ﻲﻋارز لﺎﺳ رد ﺮﻴﺳدﺮﺑ و نﺎﻣﺮﻛ 89
- 1388 اﺮﺟا ﺪﺷ . ﺎﻣزآ كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺶﻳ
ﺪـﺷ اﺮـﺟا راﺮـﻜﺗ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ .
ﺎﻤﻴﺗ ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ ﻞﻣﺎﺷ يﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫر )
100 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔ (
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ ، )
150 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
، 50 ﺪـﺻرد
ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ )
50 رد مﺮﮔ رﺎﺘﻜﻫ ( هوﻼﻌﺑ 50 ﻔﺴﻓ ﺪﺻرد ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺮ ) 75 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
ﺪﻫﺎﺷ و ) دﻮﻛ فﺮﺼﻣ مﺪﻋ (
ﻪـﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﻮﮕﻟا ﺞﻨﭘ و
ترذ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ شور ﺮﻠﺧ و
ﺖﺒﺴﻧ و ﺺﻟﺎﺧ يﺎﻫ
25 : 75 ، 50 : 50 و 75 : 25 ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﻠﺧ و ترذ زا .
هداد ﺐﻛﺮﻣ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺮـﺑ نﺎـﻜﻣ ﺮـﺛا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﺎﺧ ﺪﺻرد ،مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ تﺎﻔﺻ تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﺰﺟ ﻪﺑ يﺪﻴﺳا هﺪﻨﻳﻮﺷ فﺎﻴﻟا و ﻲﺜﻨﺧ هﺪﻨﻳﻮﺷ فﺎﻴﻟا ،ﺮﺘﺴﻛ
ﻲـﻨﻌﻣ بآ رد لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ -
دﻮﺑ راد . تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ و يﺪﻴﺳا هﺪﻨﻳﻮﺷ فﺎﻴﻟا ،ﻲﺜﻨﺧ هﺪﻨﻳﻮﺷ فﺎﻴﻟا ،ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺪﺻرد ،مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ تﺪـﺷ ﻪـﺑ بآ رد لﻮـﻠﺤﻣ يﺎـﻫ
ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﻓﺮﮔ راﺮﻗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﺘ
. ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺪﺻرد ﺰﺟ ﻪﺑ تﺎﻔﺻ مﺎﻤﺗ يور ﺮﺑ ﺰﻴﻧ يﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ لﺎﻤﻋا ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖـﺷاد راد . ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ
تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ،ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﺤﺗ ﻪﻓﻮﻠﻋ مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ و لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺶﻨﻜﻤﻫﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖـﺸﻛ يﺎﻫ طﻮـﻠﺨﻣ
دﻮﻛ و يﺎـﻫ
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ يﺮﻔـﺴﻓ .
ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻠﺧ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
، ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
تارﺪـﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ،مﺎـﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ ،ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﻬﻧآ ﺺﻟﺎﺧ و بآ رد لﻮـﻠﺤﻣ يﺎـﻫ
دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺪﻴﺳا هﺪﻨﻳﻮﺷ فﺎﻴﻟا و ﻲﺜﻨﺧ هﺪﻨﻳﻮﺷ فﺎﻴﻟا و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺪﺻرد ﺪﻧ
. دﺮﺑرﺎﻛ مأﻮﺗ دﻮـﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ ،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﺘﺴﻳز يﺮﻔﺴﻓ يﺎﻫدﻮﻛ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ .
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ﺖﺸﻛ يﻮﮕﻟا ،
مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،
تاراﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ
، ﻢﻀﻫ ﻞﺑﺎﻗ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ
ﻪﻣﺪﻘﻣ 1
،ﺖـﺳا ناﺮـﻳا رد يروﺮـﭙﻣاد ﻲﻠﺻا تﻼﻜﺸﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻓﻮﻠﻋ دﻮﺒﻤﻛ
et al., 2008)
Eshgizadeh
ﻪﺟﻮﺗ.(
ﻪﺑ ﺖﺸﻛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﻓﻮﻠﻋ
يا ﺎﺑ
هﻮﻴﺷ ﻲﻤﻠﻋ هﮋﻳﻮﺑ ترﻮﺼﺑ ،طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ مأﻮﺗ
يﺎـﻫدﻮﻛ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ
،ﻲﺘﺴﻳز زا ﺖﻴﻤﻫا ﻲـﺻﺎﺧ رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ
Backiyavathy & )
Vijayakumar, 2006
.(
ًاﺮﻴﺧا
، ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺎﻫ ﺖﺸﻛ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ
،ﻲﻋارز بوﺎﻨﺗ ﺖﺸﻛ
يﺎﻫ ﺗﺄ يﺮﻴﺧ ﺖﺸﻛ و طﻮﻠﺨﻣ تﻼـﻏ ﻪﻟﺎـﺴﻜﻳ ﺎـﺑ
مﻮﮕﻟ ﺎﻫ ار ياﺮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻴﻟﻮﺗ رد يزروﺎﺸﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲـﻣ ﺖـﺸﻛ و ﺪـﻨﻨﻛ
طﻮﻠﺨﻣ تﻼﻏ ﺎﺑ مﻮﮕﻟ ﺎﻫ هزوﺮﻣا رﻮﻄﺑ ﻲﻌﻴﺳو رد ﻣ ﻖﻃﺎﻨ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻬﺟ
شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا
Carruthers et al., 2000) .(
1 و 2 - ﻞﺑاز هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻋارز ﺶﺨﺑ رﺎﻴﺸﻧاد و يژﻮﻟﻮﻛا يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
*) - لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
E-mail: [email protected] (
ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ناﻮﻨﻌﺑ ﻲﻜﻳ ﻪﻔﻟﺆﻣ زا يزروﺎﺸﻛ يﺎﻫ راﺪﻳﺎﭘ
زا ﺪـﻴﻟﻮﺗ
ود ﺎﻳ ﺪﻨﭼ لﻮﺼﺤﻣ نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻄﺑ رد
ﻚﻳ ﻪﻌﻄﻗ ﻦﻴﻣز ﻞﻜـﺷ ﻲـﻣ دﺮـﻴﮔ
Dawo et al., 2007) .(
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هداد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا
ﻪﻛ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ دراﻮﻣ
ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﻓﻮﻠﻋ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪ
يا دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺮﺘﺸﻴﺑ زا ﻚﺗ ﻲﺘﺸﻛ ﺪـﻴﻟﻮﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ دﺮﺑرﺎﻛ و نآ ترﺎﺴﺧ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﻲﺷﺎﻧ زا تﺎـﻓآ و يرﺎـﻤﻴﺑ ﺎـﻫ ار
ﺶﻫﺎﻛ هداد و ﺐﺟﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺜﻛاﺪﺣ زا ﻊﺑﺎﻨﻣ بآ و ﻲﻣ كﺎﺧ ددﺮﮔ و رد
ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻦﻤﺿ كﺎﺧ
ار ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﺶﺷﻮﭘ ﺮﺘﻬﺑ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﺪـﻨﻛ
Dileep )
et al., 2001; Hail et al., 2009; Hemayati et al., 2002
.(
مﻮﮕﻟ ﺎﻫ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻪﻓﻮﻠﻋ درﻮﻣ رﺎﻴﻧ ماد ﻪﺸﻳر ياراد ،ﺎﻫ ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺎﺑ ﻪﻛ ذﻮﻔﻧ ﻪﺑ قﺎﻤﻋا كﺎﺧ ﺚﻋﺎﺑ حﻼﺻا و ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻫ
و
ﻢﺠﺣ كﺎﺧ ﻪﺘﺸﮔ و ﺎﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻪﻄﺑار دﺎﺠﻳا ﻲﺘﺴﻳﺰﻤﻫ
ﺎـﺑ يﺮﺘﻛﺎـﺑ يﺎـﻫ
ﺲﻨﺟ
،مﻮﻴﺑوﺰﻳر ﺖﺸﻛ رد يﺎﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺖﻤﺴﻗ هﺪﻤﻋ نژوﺮﺘﻴﻧ
مزﻻ ساﺮﮔ ياﺮﺑ ﺎـﻫ
ار اﺮـﻓ ﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ ﻢﻫ
Armstrong et al., 2008) .(
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺪﻨﻫد
ﻪﻛ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد يﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻓﻮﻠﻋ
ﻲﻣ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ياراد ،ﻲﺘﺸﻛ ﻚﺗ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺖـﺸﻛ رد ﻪـﻛ ﻲﺘﻗو هﮋﻳﻮﺑ
مﻮﮕﻟ ﺐﻴﻛﺮﺗ زا طﻮﻠﺨﻣ -
ﻪـﻨﻴﻣاﺮﮔ اﺮـﻳز ،ددﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا مﻮﮕﻟﺮﻴﻏ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﺎﺤﻟ ظ تارﺪﻴﻫ ﻮﺑﺮﻛ مﻮـﮕﻟ و
ﻦﻴﻣﺎـﺘﻳو و ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ ﺮـﻈﻧ زا ﺎـﻫ ﻲـﻨﻏ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
Dawo et al., 2007) .(
هدﺎﻔﺘﺳا زا نﺎﻫﺎﻴﮔ هداﻮﻧﺎﺧ تﻼﻏ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﻓﻮﻠﻋ رد لﺎﺣ شﺮﺘﺴﮔ
،ﺖﺳا ﻲﻟو ﻦﻳا نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﺒﺴﻧ مﻮﮕﻟ ﻪﺑ ﺎﻫ شزرا ﻲﻳاﺬﻏ يﺮـﺘﻤﻛ
،ﺪـﻧراد
اﺮﭼ ﻪﻛ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ مﺎﺧ نآ ﺎﻫ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﺳا . طﻮﻠﺨﻣ ساﺮـﮔ - مﻮـﮕﻟ ﺐـﻴﻛﺮﺗ
ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺖﺳا
، اﺮﻳز رد ﻦﻳا
،ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻦﻤﺿ ﻻﺎﺑ ندﻮـﺑ
،دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺖـﻴﻔﻴﻛ
ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺰﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . ﻲﻓﺮﻃ زا
، مﻮﮕﻟ ﺎﻫ ﻦﺌﻴﺗوﺮﭘ ﻦﺘﺷاد ﻞﻴﻟد ﻪﺑ و
داﻮﻣ ﻲﻧﺪﻌﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖـﺸﻛ رد
طﻮـﻠﺨﻣ ﺎـﺑ
،تﻼـﻏ دﻮـﺒﻤﻛ
ﻧآ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ارﺎﻬ ناﺮﺒﺟ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
Kardage, 2004) .(
ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺶ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ
تارﺪـﻴﻫ ،مﺎـﺧ ﻦﺑﺮـﻛ يﺎـﻫ
لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﻴﻟا ﺶﻫﺎﻛ و ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و بآ رد لﻮﻠﺤﻣ رد
يﺪﻴﺳا هﺪﻨﻳﻮﺷ
ADF)
1(
لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﻴﻟا و ﻲـﺜﻨﺧ هﺪﻨﻳﻮـﺷ رد
NDF)
2(
رد ﺖـﺸﻛ يﺎـﻫ
مﺪـﻨﮔ طﻮـﻠﺨﻣ Triticum aestivum L.)
( - ﺎـﻴﺑﻮﻟ
Phasaeolous vulgaris L.) (
Ghanbari, 2000)
ترذ و ( L.)
Zea mays ﺎـﻴﺑﻮﻟ و(
Phasaeolous vulgaris L.) (
Kevin et )
al., 2008
ﺪﻳدﺮﮔ(
. ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هداد نﺎـﺸﻧ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺖﺸﻛ رد ﻢﻀﻫ ﻞﺑﺎﻗ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻞﻛ و مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ساﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ نآ ﺺﻟﺎﺧ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ مﻮﮕﻟ–
ﻲﻣ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ
Lithourgidis )
et al., 2006; Kardage, 2004; Azraf-Haq et al., 2007
( .
ترذ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد يرﺎﮔزﺎﺳ ترﺪﻗ ﻻﺎﺑ
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﺑ نﺎـﻫﺎﻴﮔ يدﺎـﻳز ﻪـﺑ
طﻮﻠﺨﻣ ترﻮﺻ ﺖﺸﻛ
و ددﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﻠﻋ ﻦﺘﺷاد داﻮـﻣ
،يﺪـﻨﻗ ﻪﺘـﺳﺎﺸﻧ و
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻓﻮﻠﻋ دﺎﻳز ﻲﻜﻳ زا ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻓﻮﻠﻋ
،ﺰﺒـﺳ
ﻮﻠﻴﺳ و ﻪـﻧاد بﻮـﺴﺤﻣ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ
Yazdani et al., 2009 ) دﺮﺑرﺎـﻛ .(
ﻫدﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎ ﻲﻧژوﺮﺘﻴﻧ
ﺐـﺟﻮﻣ هﺪـﺷ ﺖـﺳا ﻲـﺧﺮﺑ ﻪـﻛ تﻻﻮـﻘﺑ
ﻪﻓﻮﻠﻋ يا ﺮﻴﻈﻧ ﺮﻠﺧ
Lathryrus sativus L.) (
ﻪﻛ ﺎﺑ ﺖﻴﺒﺜﺗ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ
نژوﺮﺘﻴﻧ ﻪﺑ يﺰﻴﺨﻠﺻﺎﺣ ﻚﻤﻛ كﺎﺧ
ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ شﻮﻣاﺮﻓ ﺪﻧﻮﺷ
Power, )
(1987
؛ رد ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ زا هﺎﻴﮔ ﻦﻳا ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ
يﻻﺎﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻓﻮﻠﻋ و ناﻮﺗ ﺪﺷر
ﻦﻳا هﺎﻴﮔ رد كﺎﺧ يﺎﻫ ﺮﻴﻏ رورﺎﺑ و ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ ﻪﺘﻓﺎﻳ و اراد ندﻮﺑ هرود ﺪﺷر
،هﺎﺗﻮﻛ ياﺮﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦـﻳا هﺎـﻴﮔ
ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺮﻳﺎـﺳ
تﻻﻮﻘﺑ ياراد يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻲﻳﺎﻫ زا
ﻞﻴـﺴﻧﺎﺘﭘ ،ﻪـﻠﻤﺟ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ يﻻﺎـﺑ رد
ﻂﻳاﺮﺷ بآ و ﻲﻳاﻮﻫ و يرﺎﮔزﺎـﺳ ،ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ كﺎﺧ ﺮـﺘﻬﺑ
ﺎـﺑ شور يﺎـﻫ
كﺎﺧ يزرو ﺖﺳا كﺎﺧ ﻲﮔدﺮﺸﻓ ﺶﻫﺎﻛو ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ
Lazanyi, 2000) .(
ﻪﭼﺮﮔا فﺮﺼﻣ يﺎﻫدﻮﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يرﺎﻴﺴﺑ
زا تﻻﻮﺼﺤﻣ ار
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا هداد ﺖﺳا
، ﻲﻟو ءﻮﺳ تاﺮﺛا ﻲﺧﺮﺑ ﺖـﺴﻳز
ﻲﻄﻴﺤﻣ و مﺪﻋ ﺶﻨﻛاو ﻪﺑ فﺮﺼﻣ ﺎﻫدﻮﻛ دﺎﻳز دﺮﺑرﺎـﻛ ﻞﻴﻟﺪﺑ
ﻲـﺑ ﻪـﻳور
1- Acid detergent fiber
2- Neutral detergent fiber
نآ ﺎﻫ
، تاﺪﻴﻟﻮﺗ داﻮﻣ ﻲﻳاﺬﻏ ار رد ﻪﻫد يﺎﻫ هﺪﻨﻳآ ﺎـﺑ ﻲﺗﻼﻜـﺸﻣ ﻪـﺟاﻮﻣ
ـﻫاﻮﺧ ﺪ ﺖﺧﺎـﺳ
Villegas & Fortin, 2002 ) .(
يﺎـﻫدﻮﻛ زا هدﺎﻔﺘـﺳا
ﺮﻴﻈﻧ ﻲﺘﺴﻳز يﺮﺘﻛﺎﺑوﺰﻳار
يﺎﻫ هﺪـﻨﻨﻛ ﻚﻳﺮﺤﺗ ﺪـﺷر
هﺎـﻴﮔ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
ﻲﺘﻤﺴﻗ زا ﻚﻳ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ
، هدﺎﻔﺘﺳا زا تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﮕﺘﺧﺎﺳ و
يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ار ﺶﻫﺎﻛ هداد و
ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺐﺒﺳ ار ﺪﻴﻟﻮﺗ يراﺪﻳﺎﭘ
Vessey, 2003) .(
ﻪﻌﺳﻮﺗ وﺎـﺸﻛ يزر رد ﻲـﻃ هرود زا راﺬـﮔ يزروﺎـﺸﻛ لواﺪـﺘﻣ
ﻪـﺑ
يزروﺎﺸﻛ راﺪﻳﺎﭘ ﺎﺑ دﺮﺒﻫار يزروﺎﺸﻛ ﺖﻬﺟ راﺪﻳﺎﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺢﻄﺳ
ﻻﺎـﺑ و
ياﺮﺟا ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﺑ هدﺎﻬﻧ ﻲﻓﺎﻛ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻖﻴﻔﻠﺗ فﺮﺼﻣ يﺎﻫدﻮﻛ
و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﻲﻟآ
ﻪﺑ هﮋﻳو يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﺘـﺴﻳز ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ يرﺎـﻜﻫار ياﺮـﺑ
يزروﺎﺸﻛ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺖﻬﺟ ﺪﻴﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ و ﻆﻔﺣ ﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ رد
ﺢﻄـﺳ
ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ حﺮﻄﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺖﺴﻳز ﻲﺷﺎﻧ
زا دﺮﺑرﺎـﻛ
ﻲﺑ ﻪﻳور يﺎﻫدﻮﻛ
،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يژﺮﻧا و ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ ﺪﻴﻟﻮﺗ و فﺮﺼﻣ نآ ﺎﻫ و
تاﺮﺛا ﻪﻛ ﻲﻳﻮﺳ ﺮﺑ ﻪﺧﺮﭼ يﺎﻫ ﻲﺘﺴﻳز و دﻮﺧ يراﺪﻳﺎﭘ مﻮـﺑ مﺎـﻈﻧ يﺎـﻫ
ﻲـﻋارز
،ﺪـﻧراد زا ﻞـﻠﻋ دﺮـﻜﻳور دﺮﺑرﺎـﻛ يﺎـﻫدﻮﻛ
ﻲـﻣ ﻲﺘـﺴﻳز ﺪﻨـﺷﺎﺑ
Villegas & Fortin, 2002; Sharma, 2002) .(
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻲﻧادﺰﻳ
Yazdani et al., 2009) (
ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺷاد نﺎـﻴﺑ
ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ دﺮﺑرﺎﻛ ﻞﺣ يﺎﻫ
يﺮﺘﻛﺎـﺑ و ﺰـﻳر و تﺎﻔـﺴﻓ هﺪـﻨﻨﻛ يﺎـﻫ
كﺮﺤﻣ هﺎﻴﮔ ﺪﺷر مأﻮﺗ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻨﻌﻣ يراد
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻤﻛ
اد ترذ ﻲﻔﻴﻛ و ﺖﺷ
. و زروﺮﻬﻣ نارﺎﻜﻤﻫ
Mehrvarz )
& Chaichi, 2008
( ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ يﺎـﻫ
ﻞـﺣ هﺪـﻨﻨﻛ
تﺎﻔـﺴﻓ و دﻮـﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ
ﺮـﺑ تﺎﻔـﺴﻓ ﺖـﻴﻔﻴﻛ
ﻪـﻧاد و ﻪـﻓﻮﻠﻋ ﻮـﺟ
Hordeum vulgare L.) نﺎﺸﻧ(
ﺪﻧداد ﻪﻛ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ
زا
دﺮﺑرﺎﻛ يﺮﺘﻛﺎﺑ يﺎﻫ ﻞﺣ هﺪﻨﻨﻛ تﺎﻔﺴﻓ ﻞـﺻﺎﺣ ﺪـﺷ . يﺎـﻫدﻮﻛ ﻲﺘـﺴﻳز
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﺰﻴﻧ ﻪﻓﻮﻠﻋ
ﺮﻴﺛﺄﺗ
،ﺪﻨﺘﺷاد يرﻮﻄﺑ ﻪﻛ ﻦﻳا ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ناﺰـﻴﻣ
ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ار رد ﺢﻄﺳ ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻧداد . رد ﻪـﺠﻴﺘﻧ دﺮﺑرﺎـﻛ دﻮـﻛ
ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ يﺎﻫﺮﺒﻴﻓ ناﺰﻴﻣ هﺪﻨﻳﻮﺷ
ﺶﻫﺎـﻛ ﻲﺜﻨﺧ اﺪـﻴﭘ
،دﺮـﻛ ﻲـﻟو
تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ناﺰﻴﻣ يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ دﺮﺑرﺎﻛ دﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺮﻔﺴﻓ ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺖﻓﺎﻳ . مﺎــﺠﻧا تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮــﺜﻛا و ترذ درﻮــﻣ رد هﺪــﺷ
ﺮــﻠﺧ
Lathyrus )
sativus L.
ﺮـﺑ ﻲـﻨﺒﻣ ﻲـﺷراﺰﮔ و ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ (
ﺖـﺴﻴﻧ سﺮﺘـﺳد رد هﺎـﻴﮔ ود ﻦـﻳا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ .
ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖﺧﺎﻨـﺷ اﺬـﻟ
ﺖـﺸﻛ رد نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻦﻳا دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ يور ﻲﺘﺴﻳز يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ،طﻮﻠﺨﻣ ﺪﺷﺎﺑ
. زرا فﺪﻫ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻲﺑﺎﻳ
ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد
ﺮﻠﺧ و ترذ ﺖﺤﺗ
ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲﺘـﺴﻳز دﻮـﻛ
ﺮﻔﺴﻓ ﺪﺷ اﺮﺟا .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﺎﺳ رد ﺶﻳﺎﻣزآ ود ﻲﻋارز ل
89 - 1388 ﻪﺑ ﻪـﻋرﺰﻣ رد ،نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ
نﺎـﻣﺮﻛ ﺮﻨﻫﺎﺑ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ )
ضﺮـﻋ ﺎـﺑ
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ 30
و ﻪﺟرد 20 ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ لﻮﻃ و ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻪﻘﻴﻗد 57
و ﻪـﺟرد
10 عﺎﻔﺗرا ﺎﺑ و ﻲﻗﺮﺷ ﻪﻘﻴﻗد 1750
دازآ يﺎـﻳرد ﺢﻄﺳ زا ﺮﺘﻣ (
ﻪـﻋرﺰﻣ و
ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا داﺪﻣا ﻪﺘﻴﻤﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﻤﺘﺠﻣ )
هر ( ﺮﻴﺳدﺮﺑ نﺎﻣﺮﻛ ) لﻮـﻃ ﺎﺑ
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ 56
و ﻪﺟرد 34 و ﻲﻗﺮﺷ ﻪﻘﻴﻗد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ضﺮﻋ
29 و ﻪﺟرد
55 عﺎﻔﺗرا ﺎﺑ و ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻪﻘﻴﻗد 2044
ﺎﻳرد ﺢﻄﺳ زا ﺮﺘﻣ (
ﺪﺷ اﺮﺟا . نﺎـﻣﺮﻛ
ﻚـﺸﺧ ﻖﻃﺎـﻨﻣ ءﺰﺟ
ﻚـﺸﺧ ﻪـﻤﻴﻧ و
ﻲـﻣ بﻮـﺴﺤﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ و دﻮـﺷ
ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻪﻧﺎﻴﻟﺎﺳ رد تراﺮﺣ ﻪﺟرد و ﺪﺷر ﻞﺼﻓ
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ حﺮﻃ ياﺮﺟا
9 / 152 ﻲﻠﻴﻣ و ﺮﺘﻣ 3 / 25 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
دﻮـﺑ داﺮـﮔ . ﻢﻴـﻠﻗا ياراد ﺮﻴـﺳدﺮﺑ
ﻖﻃﺎﻨﻣ لﺪﺘﻌﻣ و ﻚﺸﺧ ﻲﻣ
ﻲﮔﺪـﻧرﺎﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﺎﻴﻟﺎـﺳ
ﻪـﺟرد و
رد تراﺮﺣ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ياﺮﺟا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
9 / 163 ﻲﻠﻴﻣ و ﺮﺘﻣ 7 / 17
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد دﻮﺑ داﺮﮔ
Anonymous, 2010) .(
ﻞﺤﻣ كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ يﺎـﻫ
دﻮﺑ مﻮﻟ و ﻲﻨﺷ ﻲﻣﻮﻟ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﻴﺳدﺮﺑ و نﺎﻣﺮﻛ ﺶﻳﺎﻣزآ .
كﻮـﻠﺑ حﺮـﻃ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻞـﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻞـﻣﺎﻛ يﺎـﻫ
ﺪﺷ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ .
ﺎﻤﻴﺗ
يدﻮـﻛ ﺢﻄـﺳ رﺎـﻬﭼ ﻞﻣﺎـﺷ ﺎـﻫر
ﻞﻣﺎـﺷ ﺮﻔـﺴﻓ ﻲﺘــﺴﻳز ) 100 رﺎــﺘﻜﻫ رد مﺮـﮔ (
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴــﺷ ﺮﻔـﺴﻓ ، )
150
رﺎﺘﻜﻫ رد ﻞﭙﻳﺮﺗ تﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
، 50
ﻲﺘـﺴﻳز ﺮﻔـﺴﻓ ﺪﺻرد )
50
رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔ (
هوﻼـﻌﺑ 50 ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ ﺮﻔـﺴﻓ ﺪـﺻرد )
75 رد مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ ( ﺪﻫﺎﺷ و )
دﻮـﻛ فﺮـﺼﻣ مﺪـﻋ (
شور ﻪـﺑ ﺖـﺸﻛ يﻮـﮕﻟا ﺞﻨـﭘ و
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ :
ترذ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺷﺎﻛ ﺮـﻠﺧ و
، 75:25
، 50:50 و 25:75
ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﻠﺧ و ترذ .
ﺪـﻧدﻮﺑ ﺶـﻳآ ﺶﻳﺎـﻣزآ زا ﻞﺒﻗ لﺎﺳ رد عراﺰﻣ .
ﻪـﻴﻬﺗ
ﻢﺨﺷ ﻞﻣﺎﺷ ﻦﻴﻣز ﺰﻴﻳﺎﭘ رد
ﻦﻴـﻣز ﺢﻴﻄـﺴﺗ و ﻢﻫ ﺮﺑ دﻮﻤﻋ ﻚﺴﻳد ود و
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﻬﺑ رد ﺮﻟﻮﻟ ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ .
ﺞﻳﺎـﺘﻧ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﺖﺸﻛ زا ﻞﺒﻗ ﻪـﻳﺰﺠﺗ
،كﺎﺧ 100 ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ تﺎﻔﻟﻮﺳ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
K2SO4 ) ( و 100 ﻮـﻠﻴﻛ
رد مﺮﮔ هروا ﻊﺒﻨﻣ زا نژوﺮﺘﻴﻧ رﺎﺘﻜﻫ
(NH2)2CO ) (
) ﻞـﺒﻗ ﺖﺑﻮﻧ ﻪﺳ رد
ﻞﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ و ترذ ﻦﺘﻓر ﻪﻗﺎﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ،ﺖﺷﺎﻛ زا ترذ ﻲﻫد
( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
تﺮﻛ ﺮﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﺖﺸﻫ
لﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺖﺷﺎﻛ ﻒﻳدر ﺶﺷ
ﺎـﺑ و ﺮـﺘﻣ
ﻞﺻاﻮﻓ 50 ﻲﺘﻧﺎﺳ دﻮﺑ ﺮﺘﻣ ) ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻒﻳدر ﻚﻳ ﺮـﻠﺧ
و
ﻚﻳ ﻒﻳدر ترذ ﻛ ﻪﺘﺷﺎ ﺪﻧﺪﺷ .(
ﺖﺒﺴﻧ يﺎﻫ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻢﻛاﺮـﺗ ﻪـﺗﻮﺑ
) ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻠﺻﺎﻓ يور ﻪﺗﻮﺑ ﻒﻳدر ( و ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺖﺑﺎﺛ ﻦﻴﺑ ﻒﻳدر ﺖﺸﻛ يﺎﻫ )
50
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ( اﺮﺟا ﺪﺷ . هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ترذ ساﺮـﻛ ﻞﮕﻨﻴﺳ
704 ﻚـﻳ ﻪـﻛ
و ﻪﻧاد ﺪﻴﻟﻮﺗ ياﺮﺑ هرﻮﻈﻨﻣ ود ﺪﻳﺮﺒﻴﻫ لﻮﻃ ﺎﺑ ﻪﻓﻮﻠﻋ
هرود ﺶﻳور 120 ﺎﺗ
135 زور ﺮﻠﺧ و مﺮﻴﻤﺳ ﻲﻠﺤﻣ ﻢﻗر ود لﻮﻃ ﺎﺑ
ﺪﺷر هر 105 ﺎـﺗ 120 زور
ﺪﻧدﻮﺑ . رورﺎـﺑ تﺎﻔـﺴﻓ ﻲﺘـﺴﻳز دﻮـﻛ ﺎـﺑ ﺖـﺸﻛ زا ﻞـﺒﻗ هﺎﻴﮔ ود ﺮﻫ رﺬﺑ
ود ) سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ (
ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﺺﺨـﺸﻣ يﺎﻫ )
100
رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮـﮔ (
ﺮـﺑ و
هﺪﻧزﺎــﺳ ﺖﻛﺮــﺷ ﻂــﺳﻮﺗ هﺪــﺷ ﻪﻴــﺻﻮﺗ ﻞــﻤﻌﻟا رﻮﺘــﺳد سﺎــﺳا )
دﺎــﻬﺟ
ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد (
ﺪﻧﺪﺷ ﺢﻴﻘﻠﺗ .
ﻪﺘـﺴﺑ يﻮﺘﺤﻣ ﻪﻛ ترﻮﺻ ﻦﻳا ﻪﺑ
طﻮﻠﺨﻣ بآ ﺎﺑ ﻚـﺸﺧ ﻪﻳﺎـﺳ رد ﺎﻫرﺬـﺑ ﺲﭙـﺳ و يﺮﭙﺳا ﺎﻫرﺬﺑ يور و
ﺪﻧﺪﺷ . ﻲﺘﺳد ﺖﺷﺎﻛ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺦﻳرﺎـﺗ رد نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺎﻴﮔ ود ﺮﻫ
30
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺳد ﺎﺑ ،ﺖﺸﻬﺒﻳدرا .
ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ،ﺖﺸﻛ ود
ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﻛاﺮﺗ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا بﻮﻠﻄﻣ و
ﺪﻌﺑ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا
زا ﺰﺒﺳ
،نﺪﺷ ياﺮﺑ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ﻢﻛاﺮﺗ
درﻮـﻣ يﺎﻫ
،ﺮـﻈﻧ رد ﻪـﻠﺣﺮﻣ 4 - 3
،ﻲﮔﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻚﻨﺗ ﺎﻫ ﺪﻧﺪﺷ . ﻢﻛاﺮﺗ بﻮﻠﻄﻣ ياﺮـﺑ ترذ 100000 رد ﻪـﺗﻮﺑ
رﺎـﺘﻜﻫ
Francis & Decoteau, 1993) (
و ياﺮـﺑ ﺮـﻠﺧ 200000
Lazanyi, 2000) (
ﻪﺗﻮﺑ رد رﺎﺘﻜﻫ
.دﻮﺑ ﻦﻴﻟوا يرﺎﻴﺑآ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ زا ﺲـﭘ
ﺮﻫ ﺖﺸﻛ و يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ يﺪﻌﺑ ﺮﻫ ﻪﺘﻔﻫ رﺎﺒﻜﻳ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮﻫ
ﻪﻋرﺰﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﺳد ترﻮﺻ رد
ﻪﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ) ﻦﺘـﻓر ﻪﻗﺎـﺳ ،ترذ ﻲـﮔﺮﺑ رﺎﻬﭼ
ﻞﮔ و ترذ ترذ ﻲﻫد
( ﻦﻴﺟو ﺪﻧﺪﺷ . تﺮـﻛ ﺮـﻫ ﻒﻳدر ود فﺬﺣ زا ﺲﭘ
،ﻪﻴﺷﺎﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ زا
ﻒﻳدر رﺎـﺘﻜﻫ رد ﻪﺗﻮﺑ ﻢﻛاﺮﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﻂﺳو يﺎﻫ
و ترذ ﻪﺗﻮﺑ هد داﺪﻌﺗ 20
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﻲﻓدﺎـﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺮﻠﺧ ﻪﺗﻮﺑ
و بﺎﺨﺘﻧا هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ آ رد ﺎﻫ يﺎﻣد رد نو 70
ﻪـﺟرد
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﻚﺸﺧ داﺮﮔ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ
بﺎﻴـﺳآ ﺎـﺑ هﺪـﺷ ﻚﺸﺧ يﺎﻫ ياراد
ﺶﻣ ﺪﺣ ﺎﺗ 1 / 0 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ بﺎﻴﺳآ ﺪﻧﺪﺷ ) ياﺮﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲـﻔﻴﻛ
ﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻫ هﺎﻴﮔ رد
،طﻮﻠﺨﻣ ﺎﻫردﻮﭘ ﺎﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ طﻮﻠﺨﻣ ﺪﻧﺪـﺷ (
هزاﺪﻧا و ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ ناﺰـﻴﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻔﺻ يﺮﻴﮔ
يﺪﻴﺳا هﺪﻨﻳﻮﺷ زا ﻞﺻﺎﺣ فﺎﻴﻟا ،مﺎﺧ
،
ﻲـﺜﻨﺧ هﺪﻨﻳﻮـﺷ زا ﻞـﺻﺎﺣ فﺎﻴﻟا ،
تارﺪﻴﻫ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺪﺻرد ،بآ رد لﻮﻠﺤﻣ ﻦﺑﺮﻛ يﺎﻫ
هﺎﮕﺘـﺳد ﺎـﺑ ﻚـﺸﺧ
NIRS)
1(
ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا
Roberts et al., 2003 ) .(
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻚﻴﺗﺎﻣاﺮﻔﻨﻳا يﺮﺳ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣNIRS
860 ﺎـﺑ ﻦﺗﺮـﭘ ﺖﻛﺮﺷ
20 ﻪﻨﻣاد رد جﻮﻣ لﻮﻃ 2400
- 500 دﻮﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ . نﻮﻴـﺳاﺮﺒﻴﻟﺎﻛ تﻻدﺎﻌﻣ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا ياﺮﺑ هزاﺪـﻧا ﺎﺑ ﺎﻫ
يﺮـﻴﮔ ﻲﻫﺎﮕـﺸﻳﺎﻣزآ يﺎـﻫ ﺞﻨـﭘ
زا ﺪـﺻرد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺎﻫ
Jafari et al., 2003) ﻚـﻤﻛ ﻪـﺑ يرﺎـﻣآ ﻪﻳﺰﺠﺗ .(
راﺰﻓا مﺮﻧ )SAS
نژرو 9 ( ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا نﻮﻣزآ
ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ ﻦﻜﻧاد يا رد
ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ .
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
نﺎﻜﻣ ﺮﺛا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ )
05 /
p≤0 ( ﺖﺒﺴﻧ ، ﺖﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
طﻮــﻠﺨﻣ ) 01 /
p≤0 ( يﺮﻔــﺴﻓ دﻮــﻛ و )
05 /
p≤0 ( و ﺶﻨﻜﻤﻫﺮــﺑ نآ
ﺎــﻫ
) 01 /
p≤0 ( يور ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲـﻨﻌﻣ ،
دﻮـﺑ راد ) لوﺪـﺟ 1 .(
ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺮﻴﺳدﺮﺑ رد
46 / 11 رد دﻮﺑ نﺎﻣﺮﻛ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺻ
) لوﺪﺟ 2 ( و ، ﺖﻠﻋ ﻦﻳا عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻣ ار
بﻮـﻠﻄﻣ ﺪـﺷر ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ و ﺮـﺗ
ﺮﻴـﺳدﺮﺑ ﻲﻳاﻮـﻫ و بآ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺮﻠﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ كﺎـﺧ ﺖـﻓﺎﺑ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﻴﺳدﺮﺑ ﺮﺗ )
مﻮﻟ ( نﺎﻣﺮﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
ﻲﻨﺷ ﻲﻣﻮﻟ (
داد ﺖﺒـﺴﻧ .
ﻦﻴـﺑ
ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ
ﻚـﺸﺧ هدﺎـﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺮﻈﻧ زا فﻼﺘـﺧا
يرﺎﻣآ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲـﻟو ،ﺪـﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد هدﺎـﻣ ﻢـﻀﻫ ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻚﺸﺧ ﺖﺸﻛ ﺖﺒﺴﻧ رد 50:50
و ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺮﻠﺧ و ترذ ﻢـﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﺖﺒﺴﻧ رد
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ 50:50
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ، 3
/ 7 و 4 / 5
ﺖﺷاد ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻠﺧ و ترذ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺷﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد
، ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد
ﺖﺒـﺴﻧ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ﺖـﺷﺎﻛ يﺎـﻫ
75:25 ﺗ ﻪـﺑ ﺐـﻴﺗﺮ 19 / 6 و 29 / 4
ﺖﺷﺎﻛ يﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ رد و ﺪﺻرد 25:75
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 01 / 7 و 11 / 5 ﺪـﺻرد
ﺖــﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰــﻓا ﺮــﻠﺧ و ترذ ﺺﻟﺎــﺧ ﺖــﺷﺎﻛ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ )
لوﺪــﺟ 3 .(
1- Near Infrared Reflectance Spectroscopy
ساﺮﮔ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ يژﺮﻧا ﻞﻛ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲـﻣ
،ﺪـﻨﻨﻛ ﺮـﮔا ﻪـﭼ
طﻮﻠﺨﻣ مﻮﮕﻟ - ساﺮﮔ ﺎﺑ ﺖﺸﻛ
ساﺮـﮔ ﺺﻟﺎـﺧ زا
ﺮـﻈﻧ ناﺰـﻴﻣ ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﻪﺑ
ﻢﻫ ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﻣ
،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺎﻣا ﻪﻓﻮﻠﻋ طﻮـﻠﺨﻣ لدﺎـﻌﺗ
يﺮﺘﻬﺑ داﻮﻣ زا ﻲﻳاﺬﻏ دراد
YIakoulaki, 2006) .(
ﻞـﻳﺎﻫ و نارﺎـﻜﻤﻫ
Haill et al., 2009) (
ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﻮﺟ ﺎﺑ مﻮﮕﻟ ﻪﻟﺎﺴﻜﻳ يﺎﻫ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﻛ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ رد
طﻮﻠﺨﻣ دﻮﺨﻧ -
ﻚﺷﺎﻣ و ﻮﺟ -
ﺖﺳﺪﺑ ﻮﺟ ﺪﻣآ
. ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻳﺎﺳ ﺮ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﻦﻳا ﺐﻠﻄﻣ
ﺖﺳا ﻪﻛ رد ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ يﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ
ﺺﻟﺎــﺧ ﺖــﺸﻛ ﺖــﺳﺪﺑ
ﻲــﻣ ﺪــﻳآ
Armstrong et al., 2008; )
Contreras-Govea et al., 2009
.(
ﺞﻳﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻛ 50
ﻲﺘـﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ ﺪﺻرد )
50 مﺮـﮔ
رﺎﺘﻜﻫ رد ( هوﻼـﻌﺑ 50
ﻤﻴـﺷ ﺮﻔـﺴﻓ دﻮـﻛ ﺪـﺻرد ﻲﻳﺎﻴ
) 75 رد مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ ( ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺘﺒﺜﻣ ﻲ ﻪـﺑ ،ﺖـﺷاد ﻢـﻀﻫ ﻞـﺑﺎﻗ ﻚـﺸﺧ هدﺎﻣ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ار
يرﻮﻃ ﻪﻛ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ار
43 / 5 ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺪﺻرد ﺪﻫﺎـﺷ
داد ﺶﻳاﺰﻓا .
ﻲﻳﺎـﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺮﻔﺴﻓ و ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ يﺎﻫدﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا نوﺪﺑ ﺰﻴﻧ ،ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ يراد
ﻚـﺸﺧ هدﺎـﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ار
ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 3 و 9 / 1 ﺪـﻧداد ﺶﻳاﺰـﻓا ﺪﻫﺎـﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد )
لوﺪـﺟ 4 .(
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧادﺰﻳ
Yazdani et al., 2009) (
ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺷاد نﺎـﻴﺑ ﺰـﻴﻧ
ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ دﺮﺑرﺎﻛ
ﻞـﺣ يﺎـﻫ
يﺮﺘﻛﺎـﺑوﺰﻳر و تﺎﻔـﺴﻓ هﺪـﻨﻨﻛ يﺎـﻫ
كﺮﺤﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ هﺎﻴﮔ ﺪﺷر ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻲـﻨﻌﻣ -
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ يراد ﻲﻤﻛ
ﻴﻛ و ترذ ﻲﻔ د زا ار ترذ ﻪـﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺖﺷا
ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻖﻳﺮﻃ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
ﺪﻴـﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ .
ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﻲـﻣ ﻢﻀﻫ ﻞﺑﺎﻗ يژﺮﻧا هﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺐﻠﻏا،
دﻮـﺒﻬﺑ و ﺪـﺷﺎﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻪـﻓﻮﻠﻋ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﺣﻼﺻا يﺎﻫ
ﻲـﻣ يا -
ﺪﺷﺎﺑ
، اﺮﻳز ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻳارﺎﻛ ﻻﺎﺑ ﻢﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ،ماد ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ ار يﺬﻐﻣ
ﻲـﻣ دﻮـﺒﻬﺑ ﺪـﺸﺨﺑ
Coleman & Moore, 2003) يدﺎﺑآﺪـﻤﺤﻣ.(
و
نارﺎﻜﻤﻫ
Mohammad Abadi et al., 2012 )
ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ (
ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺮـﺛا
ﻪﻠﻴﻠﺒﻨﺷ ﺮﺑ ﻲﻟآ يﺎﻫدﻮﻛ
Trigonella foenum-graecum L.)
( نﺎـﻴﺑ
ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد فﺮﺼﻣ
ﻲﻟآ يﺎﻫدﻮﻛ دﻮﺒﻬﺑ ،
ـﻣ ﻢـﻀﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻚـﺸﺧ هدﺎ
ﻪﺑ ار ﻲﻟآ هدﺎﻣ ﺖﺷاد لﺎﺒﻧد
.
هﺪﻨﻳﻮﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﻴﻟا ﻲﺜﻨﺧ يﺎﻫ
هﺪﻨﻳﻮﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﻴﻟا ﻲﺼﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺜﻨﺧ يﺎﻫ
ياﺮﺑ نﺎﻴﺑ
ناﺰﻴﻣ هراﻮﻳد ﻲﻟﻮﻠﺳ هﺎﻴﮔ و ﺰﻴﻧ ﻲﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ياﺮﺑ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ناﺰﻴﻣ ﻒـﻴﻠﻌﺗ
ماد ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
Hail et al., 2009) داد نﺎـﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .(
ﺖﺒﺴﻧ ،نﺎﻜﻣ ﺮﺛا ﻪﻛ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ
) 01 /
p ≤0 ( ﺮـﺑ يﺮﻔـﺴﻓ دﻮﻛ و
NDF
ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد ) 05 /
p ≤0 ( ) لوﺪﺟ 1 .(
ناﺰﻴﻣ ﺮﻴﺳدﺮﺑ ردNDF
16 ﺪﺻرد
دﻮﺑ نﺎﻣﺮﻛ زا ﺮﺘﻤﻛ )
لوﺪﺟ 2 .(
ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺺﻟﺎـﺧ ﺖﺸﻛ ردNDF
ﻲـﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺮﻠﺧ طﻮـﻠﺨﻣ ﺎـﺑ يراد
25:75 و ترذ
ﺖﺷاﺪﻧ ﺮﻠﺧ .
ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد NDF
رذ ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ رد ت
ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ )
لوﺪﺟ 3 .(
ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ناﻮﺗ
ﻦﻴﻨﭼ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ
ﺶﻫﺎـﻛ ﻖـﻳﺮﻃ زا ،ترذ ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺖـﻴﻔﻴﻛ ،NDF
ﺪﻴﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار ﻪﻓﻮﻠﻋ .
ﻊﻗاو رد
،ﻻﺎﺑNDF
ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ﻒﻴﻠﻌﺗ
ﻪﻓﻮﻠﻋ
ﻂﺳﻮﺗ ناﻮﻴﺣ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﺮﻴﻏ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﻀﻫ ندﻮﺑ نآ ﻲـﻣ دﻮـﺷ
Kevin et )
al., 2008
.(
ﻦﺴﻨﺘﺴﻳﺮﻛ
Kristensen, 1992) (
ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖـﺸﻛ طﻮـﻠﺨﻣ ﻮـﺟ
Hordeum vulgare L.) و(
ﺎـﻴﺑﻮﻟ Phasaeolous vulgaris )
(L.
ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ شراﺰﮔ دﺮﻛ ﻪﻛ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻓﻮﻠﻋ رد ﺖﺸﻛ طﻮـﻠﺨﻣ ﺮـﺘﻬﺑ زا
ﺖﺸﻛ ﺺﻟﺎﺧ ﻮﺟ دﻮﺑ و ﻞﻴﻟد ﺮـﻣا ﻦﻳا ار ﻲـﻣ ﻪـﺑ ناﻮـﺗ ﺶﻫﺎـﻛ ناﺰـﻴﻣ
ردNDF
ﺖﺸﻛ يﺎﻫ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﺑ ﺖـﺸﻛ ﺺﻟﺎـﺧ ﻮـﺟ طﻮـﺑﺮﻣ
ﺖﺴﻧاد . ﻳﺎﻫ ﻞ و نارﺎﻜﻤﻫ
Haill et al., 2009) (
ﻲـﺳرﺮﺑ ﺎـﺑ ﺰﻴﻧ يور
ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﻮﺟ و مﻮﮕﻟ يﺎﻫ ﻪﻟﺎﺴﻜﻳ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﺪـﻳدﺮﮔ
ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ ﻪـﻛ
ناﺰﻴﻣ طﻮﺑﺮﻣNDF
ﻪﺑ ﺖﺸﻛ ﺺﻟﺎﺧ دﻮﺑ دﻮﺨﻧ . ﻦﻳا توﺎـﻔﺗ رد ناﺰـﻴﻣ
ردNDF
ﻦﻴﺑ هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻂﺳﻮﺗ زر و نارﺎـﻜﻤﻫ
Ross )
et al., 2005
ﺖـﻟﺎﻳرﻮﻟ ، و
ﻲـﺴﻜﻳﺮﻴﻛ
Lauriault & Kirksey, )
(2004
ﺲﻳﺪـﻴﺟرﻮﺘﻴﻟ و و
نارﺎـﻜﻤﻫ
Lithourgidis et al., 2006) (
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
ﺶﻳﺎﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ
،يﺮﻔـﺴﻓ يﺎـﻫدﻮﻛ دﺮﺑرﺎـﻛ ﻪﻛ
ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﻧداد ﺶﻫﺎﻛ ار ﻪﻓﻮﻠﻋNDF
ﺮﻴﺛﺄﺗ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
مأﻮﺗ ﻦـﻳا ﻪـﻜﻳرﻮﻃ ﻪـﺑ ،دﻮـﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ و ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ زا ﺐـﻴﻛﺮﺗ
ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ يدﻮﻛ 84
/ 4 يﺪﺻرد دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ ،ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ردNDF
ﺪـﻳدﺮﮔ ﻪـﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ )
لوﺪـﺟ 4 .(
ﺎﻣرﺎـﺷ
Sharma, 2002) (
رد ﺰـﻴﻧ
ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻳاﺰﻓا دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺠﻧﻮﻳ
ناﺰـﻴﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ار
رد ،NDF
ﻪﺠﻴﺘﻧ دﺮﺑرﺎﻛ دﻮﻛ ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ ﺖﺳا هداد شراﺰﮔ .
ﻴﺳا هﺪﻨﻳﻮﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﻴﻟا يﺪ
،ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑADF
ﺖـﺤﺗ يراد
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺸﻛ نﺎﻜﻣ )
01 /
p ≤0 ( ﺖﺒﺴﻧ ،
ﺖـﺸﻛ يﺎـﻫ )
01 /
p ≤0 ( دﻮـﻛ و
يﺮﻔﺴﻓ ) 05 /
p ≤0 ( ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ )
لوﺪـﺟ 1 .(
ناﺰـﻴﻣ نﺎـﻣﺮﻛ ردADF
8 / 9 دﻮﺑ ﺮﻴﺳدﺮﺑ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺻرد )
لوﺪﺟ 2 .(
ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ﻪﺑADF
ﺮﺘﺸﻴﺑ تﻼﻏ رد لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ مﻮﮕﻟ زا
ﻲـﻣ ﺎـﻫ ﺪـﺷﺎﺑ
Boxton, 1996)
(
،
بﻮﻠﻄﻣ ﺪﺷر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد نﺎﻣﺮﻛ رد ترذ ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺮﺗ
ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﺮﻴﺳدﺮﺑ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
ﺗ نﺎـﻣﺮﻛ ﻲﻳاﻮﻫ و بآ ﻂﻳاﺮﺷ ندﻮﺑ ﺮ
،ترذ ﺪﺷر ياﺮﺑ ﺮﻴﺳدﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد
لﻮﻠـﺳ شﺮﺘـﺴﮔ و ﻞـﻣﺎﻜﺗ و ﺎـﻫ
ﻧ رد و هﺪﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻟﻮﻠﺳ يﺎﻫ هراﻮﻳد ﻪﺠﻴﺘ
ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓاADF
.
ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴﺑ رد ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ ﺖـﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖـﺸﻛ رد ،ADF
ﺮﻠﺧ ﺺﻟﺎﺧ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ترذ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد نآ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و
. ﺶﻳاﺰـﻓا
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺮﻠﺧ ﻢﻬﺳ ﺎﺑ
ﺖـﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ ،ترذ ﻢﻬﺳ ﺶﻫﺎﻛ
ناﺰـﻴﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪـﻳدﺮﮔADF
) لوﺪـﺟ 3 .(
ﻦﻴـﻤﻫ رد
ﺎﺘـﺳار
، ﻞـﻳﺎﻫ و نارﺎـﻜﻤﻫ
Haill et al., 2009) (
رد ﻲـﺳرﺮﺑ ﺖـﺸﻛ
طﻮﻠﺨﻣ ﻮﺟ ﺎﺑ مﻮﮕﻟ يﺎﻫ ﻪﻟﺎﺴﻜﻳ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻛ
ﻞﻗاﺪﺣ ناﺰـﻴﻣ
ADF
رد ﺖﺸﻛ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ و ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ دﻮﺨﻧ ﺺﻟﺎﺧ
ﻮﺟ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎـﺑ ناﺰـﻴﻣ
ارADF
رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻮﮕﻟا طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ
ﻪـﺑ دﻮـﺧ صﺎـﺼﺘﺧا داد
.
سور و نارﺎﻜﻤﻫ
Ross et al., 2004) (
نﺎـﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﻮﻤﻧ ﺪـﻧد ﻪـﻛ ناﺰـﻴﻣ
ردADF
ﺖﺸﻛ يﺎﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﺮـﺘﻤﻛ ﺖـﺸﻛ زا ﺺﻟﺎـﺧ ساﺮـﮔ ﺎـﻫ دﻮـﺑ .
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ دﺮﺑرﺎﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ
يﺮﻔﺴﻓ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا رد ﻲـﺘﺒﺜﻣ
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺖﺷاد ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ
رﺎـﻤﻴﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 50
دﻮـﻛ ﺪـﺻرد
ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ )
50 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔ (
و 50 ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ ﺪﺻرد )
75
رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
دﻮـﻛ ﺐـﻴﻛﺮﺗ ﻦـﻳا زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﻪـﻜﻳرﻮﻃ ﻪـﺑ ،دﻮـﺑ
ناﺰﻴﻣ ،يﺮﻔﺴﻓ ارADF
98 / 2 داد ﺶﻫﺎـﻛ ﺪﻫﺎـﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺪﺻرد
) لوﺪﺟ 4 .(
ﺎﻣرﺎﺷ
Sharma, 2002) (
ﺰـﻴﻧ
رد ﻪـﻛ داد شراﺰـﮔ ﻪـﺠﻴﺘﻧ
دﺮﺑرﺎﻛ دﻮﻛ ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ يﺎﻫﺮﺒﻴﻓ ناﺰﻴﻣ هﺪﻨﻳﻮﺷ
ﻫﺎﻛ يﺪﻴﺳا ﺶ
اﺪـﻴﭘ
دﺮﻛ . تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ
تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ
ﻪﻛ ﺶﺨﺑ هﺪﻤﻋ يا تارﺪـﻴﻫﻮﺑﺮﻛ زا يﺎـﻫ
ﻲﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳﺮﻴﻏ ار
ﻞﻴﻜﺸﺗ هداد
، هﺪـﻨﻨﻛ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ءاﺰـﺟا ﻦﻳﺮـﺘﻤﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ
ﻪﻔﻴﻇو ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ نآ
ﻦﻴﻣﺎﺗ يژﺮﻧا ياﺮـﺑ ﻢـﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ -
يﺎـﻫ ﻪﺒﻤﻜـﺷ و ﻆـﻔﺣ ﺖﻣﻼـﺳ
ﻲـﺷراﻮﮔ هﺎﮕﺘـﺳد ماد
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ
Lithourgidis et al., 2006) .(
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ WSC)
1(
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺤﺗ يراد
ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖﺒـﺴﻧ
ﺖـﺸﻛ يﺎـﻫ )
01 /
p ≤0 ( دﻮـﻛ ،
يﺮﻔﺴﻓ ) 05 /
p ≤0 ( و ﺶﻨﻜﻤﻫﺮﺑ نآ
ﺎﻫ ) 01 /
p ≤0 ( ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ )
لوﺪﺟ
1 .(
ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ،ﺮﻠﺧ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ياﺮﺟا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ذ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ردWSC
توﺎـﻔﺗ ﺮـﻈﻧ ﻦـﻳا زا و ﺪـﻳدﺮﮔ تر
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴﺑ يراد ﺖـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو ﺮﻠﺧ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
) لوﺪﺟ 3 .(
نارﺎـﻜﻤﻫ و مﺪﻘﻣ يرز ﺦﻧ
Nakhzari-Moghadam et )
al., 2009
ﺪﻨﺘـﺷاد نﺎـﻴﺑ ﺰﺒـﺳ شﺎﻣ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻲﺳرﺮﺑ رد(
مﻮﮕﻟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تﻼﻏ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﻛ يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻞـﺣ ﻞـﺑﺎﻗ تاراﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﺎﻫ
راد ناﺰــﻴﻣ طﻮــﻠﺨﻣ ﺖــﺸﻛ رد ﺮــﻠﺧ ﺖﺒــﺴﻧ ﺶﻳاﺰــﻓا ﺎــﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ ،ﺪــﻧ
تراﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ
ﺪﻨﻛ . ﻂﺳﻮﺗ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﺠﻳﺎﺘﻧ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد
ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰـﮔ ﻦﻴـﻘﻘﺤﻣ ﺮﻳﺎـﺳ
Armstrong et al., 2008; )
Contreras-Govea et al., 2009
.(
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا نوﺪﺑ يﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا ،ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ يراد
ﺳ ﻲﺋﺰﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒ ﺪﻧﺪـﺷ ﺪﻫﺎـﺷ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ردWSC
) لوﺪـﺟ 4 .(
و زروﺮﻬﻣ ﻲﭼ يﺎﭼ
Mehrvarz & Chaichi, 2008 ) (
ﺮـﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ
ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ يﺎﻫ
ﻞﺣ هﺪﻨﻨﻛ تﺎﻔﺴﻓ و دﻮـﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ تﺎﻔـﺴﻓ يور
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻧاد و ﻪﻓﻮﻠﻋ ﻮﺟ نﺎﺸﻧ ﺪﻧداد ﻪﻛ دﺮﺑرﺎﻛ دﻮﻛ ﻲﺘﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ ناﺰﻴﻣ
تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ رﺎﻛ دﺮﺑ دﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺮﻔﺴﻓ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺖـﻓﺎﻳ .
ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺮـﺿﺎﺣ
ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ و ترذ ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ ردWSC
دﺮﺑرﺎﻛ 50 ﻲﺘـﺴﻳز ﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ ﺪﺻرد )
50
رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮـﮔ (
هوﻼـﻌﺑ 50
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺮﻔﺴﻓ دﻮﻛ ﺪﺻرد )
75
رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ (
رد نآ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ و
ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻫﺎﺷ و ﺮﻠﺧ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ )
لوﺪﺟ 5 .(
1- Water Soluble Carbohydrate
هدﺎﻔﺘﺳا مأﻮﺗ ا بﺬـﺟ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐﺒـﺳ ﻲﻳﺎﻤﻴـﺷو ﻲﺘﺴﻳز يﺎﻫدﻮﻛ ز
ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد و هﺪـﺷ ﻪـﻧاد ﻪـﺑ يﺰﺘﻨـﺳﻮﺘﻓ داﻮﻣ لﺎﻘﺘﻧا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺮﻔﺴﻓ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓاWSC .
و زروﺮـﻬﻣ ﻂـﺳﻮﺗ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﭽﻳﺎـﭼ
Mehrvarz & Chaichi, 2008) (
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
يﺮﺘﻛﺎﺑ يﺎﻫ ﻞﺣ هﺪـﻨﻨﻛ
ﺚـﻋﺎﺑ تﺎﻔـﺴﻓ ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺖـﻴﻟﻼﺣ ﺮﻔـﺴﻓ
لﻮﻠﺤﻣﺮﻴﻏ ﺧ
كﺎ و هﺎﻴﮔ ﺪﺷر ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺤﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺖﻴﻤﻛ و
ﻂﻳاﺮﺷ دﻮﺒﻤﻛ ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ سﺮﺘﺳد
ﻲـﻣ كﺎـﺧ ﺪﻧﻮـﺷ
Seilsepour et )
al., 2002
و (
هدﺎﻔﺘﺳا زا يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ هﺮﻔﺴﻓ ار ﺶﻫﺎﻛ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻫد
Vessey, 2003) .(
يﺮﺘﻛﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ هﺪـﻨﻨﻛ ﻞـﺣ يﺎـﻫ
ﺐـﺟﻮﻣ ،ﺮﻔـﺴﻓ ﺮـﺼﻨﻋ بﺬﺟ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﺮﺑ هوﻼﻋ تﺎﻔﺴﻓ ﺮﻳﺎـﺳ بﺬـﺟ
يرﺎﻤﻴﺑ ﺶﻫﺎﻛ ،ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻚـﻳﺮﺤﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و كﺎﺧ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ دﻮﺒﻬﺑ و ﺎﻫ
ﺶﻳاﺰﻓا و ﺪﺷر ﻲﻤﻛ
ﺪـﻧدﺮﮔ ﻲـﻣ لﻮـﺼﺤﻣ ﻲـﻔﻴﻛ و
Mehrvarz & )
Chaichi, 2008
(.
مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ )
(CP 1
ﻲـﻨﻌﻣ رﻮـﻃ ﻪـﺑ مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﻴﻣ يراد
) 01 /
p≤0 ( ﺖـﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
نﺎﻜﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ )
01 /
p≤0 ( يﺮﻔـﺴﻓ دﻮـﻛ و )
05 /
p ≤0 ( ﺮـﺛا و
نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺎﻫ ) 01 /
p≤0 ( ﺖـﻓﺮﮔ راﺮﻗ )
لوﺪـﺟ 1 ( رد ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ ناﺰـﻴﻣ و
ﻴﺳدﺮﺑ ﺮ 39 / 3 دﻮﺑ نﺎﻣﺮﻛ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺻرد )
لوﺪﺟ 2 .(
ناﺰـﻴﻣ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ مﻮﮕﻟ رد لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﻲﻣ تﻼﻏ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ
Ross )
et al., 2005
( بﻮـﻠﻄﻣ ﺪﺷر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ، ﺮـﻠﺧ ﺮﺘـﺸﻴﺑ و ﺮـﺗ
رد
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻳاﻮﻫ و بآ ﻂﻳاﺮﺷ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺮﻴﺳدﺮﺑ ﺮﺗ
،نﺎـﻣﺮﻛ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد
ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﻓر CP
ددﺮـﮔ نﺎـﻣﺮﻛ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺮﻴﺳدﺮﺑ رد .
ﺎـﺑ
ﺶﻫﺎﻛ ﺖﺒﺴﻧ ترذ و ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻠﺧ رد ﺖﺒـﺴﻧ
،طﻮـﻠﺨﻣ يﺎـﻫ ﺎـﺗ
نﺪﻴﺳر ﻪﺑ 100
،ﺮـﻠﺧ ﺖـﺸﻛ ﺪﺻرد دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﻲـﻔﻴﻛ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻪـﻓﻮﻠﻋ
ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻳاﺰﻓا CP
ﻳ ﺖﻓﺎ ) لوﺪﺟ 3 ( ﻪﻛ ﺖﻠﻋ ﻦﻳا ﻲـﻣ ار ناﻮـﺗ
ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ ندﻮﺑ ﺪﺻرد ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ مﺎﺧ و ﺮﻠﺧ ﺮﺘﻤﻛ ندﻮﺑ ﺪﺻرد نآ ﺮﺒﻴﻓ
رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﻓﻮﻠﻋ ترذ ﺖﺴﻧاد فﻼﻏ .
ﺐﺒـﺳ ﺮـﻠﺧ رد هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﺪـﺷ مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا .
ﺗوﺮـﭘ ناﺰـﻴﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺌ
ﺶﻫﺎـﻛ و ﻦﻴ
ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ﺮﺒﻴﻓ ناﺰﻴﻣ
Reta et al., 2010) (
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﺰـﻴﻧ .
نارﺎﻜﻤﻫ و يدﺎﺑآﺪﻤﺤﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
Mohammad Abadi et al., )
(2012
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﺺﺧﺎﺷ
ﻪـﻓﻮﻠﻋ هﺎـﻴﮔ ﻲـﻔﻴﻛ يﺎﻫ ﻪﻠﻴﻠﺒﻨـﺷ يا
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﻟآ دﻮﻛ عﻮﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ .
ﺖـﺸﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ و تﻼـﻏ طﻮـﻠﺨﻣ
مﻮﮕﻟ
،تﻼﻏ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺎﻫ ﻋﺎﺑ
ﺶﻳاﺰﻓا ﺚ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻪﻓﻮﻠﻋ
زا ﺮﻈﻧ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ مﺎﺧ رد ﺖﺸﻛ يﺎﻫ فﻻﻮﻳ طﻮﻠﺨﻣ -
رﺪﺒﺷ
Ross )
et al., 2005
(
، ترذ - ﺎـﻴﺑﻮﻟ
Kevin et al., 2008) (
ترذ و - ﺎﻳﻮـﺳ
Carruthers et al., 2002) ﺪﻳدﺮﮔ (
.
و ﻲﺘـﺴﻳز ﺮﻔـﺴﻓ دﻮﻛ ﺐﻴﻛﺮﺗ هﮋﻳو ﻪﺑ ،يﺮﻔﺴﻓ يﺎﻫدﻮﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا
1- Crude Protein
ار مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﻴﻣ ،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داد ﺶﻳاﺰـﻓا ﺪﻫﺎـﺷ رﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد
) لوﺪﺟ 4 .(
ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺰﻴﻧ
ﺮﻳﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻘﻘﺤﻣ
ﺖـﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ
Yazdani et al., 2009; Mehrvarz & Chaichi, 2008) .(
رد
ﺮﻔـﺴﻓ دﻮﺒﻤﻛ ﻊﻓر ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﻪﺗﺎﻔﺴﻓ يﺎﻫدﻮﻛ زا لواﺪﺘﻣ يزروﺎﺸﻛ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا كﺎﺧ دﻮﻛ زا ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﺻ رد ﻞﻤﻋ رد ﻲﻟو ،دﻮﺷ
ﻲﻓﺮﺼﻣ يﺎﻫ
بﺬـﺟ ﻞـﺑﺎﻗ ﺮﻴﻏ ﺎﻳ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﻴﻏ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﺐﻴﻛﺮﺗ كﺎﺧ يﺎﻫ نﻮﻳ ﺎﺑ
ﻲـﻣ رد هﺎـﻴﮔ ياﺮـﺑ ﺪـﻨﻳآ
Rokhzadi et al., 2004; Peix et al., )
.(2001
يﺮﺘﻛﺎـﺑ دﺮﺑرﺎﻛ
ﺪـﻨﻨﻛ ﻞـﺣ يﺎـﻫ ه
ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐـﺟﻮﻣ ،تﺎﻔـﺴﻓ
ياﻮـﺘﺤﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ،ﺮﻔـﺴﻓ بﺬـﺟ ﺶﻳاﺰـﻓا ،لﻮـﻠﺤﻣﺮﻴﻏ ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻴﻟﻼﺣ ﺖﻓﺎﺑ رد ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ و نژوﺮﺘﻴﻧ
ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد و ﻲﻫﺎـﻴﮔ يﺎﻫ ﻛ
ـﻤ ﻲ و
ﻲﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻔﻴﻛ ددﺮﮔ
Peix et al., 2001) .(
ﺖـﺸﻛ رد مﺎـﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ داد نﺎﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ دﺮﺑرﺎﻛ و ﺮﻠﺧ ﺺﻟﺎﺧ مأﻮﺗ
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ﻲﺘـﺴﻳز و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ ﺮﻔـﺴﻓ دﻮـﻛ
91 / 17 ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺻرد ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ رد نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻪﻛ
ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ترذ و يﺮﻔـﺴﻓ دﻮـﻛ دﺮﺑرﺎـﻛ ﻦﻴـﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا زا
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ )
لوﺪﺟ 5 .(
ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺪﺻرد
ﺪﺻرد ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ رد ﻪﻓﻮﻠﻋ ﻊﻗاو ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ راﺪﻘﻣ داﻮﻣ دﻮـﺟﻮﻣ ﻲﻧﺪﻌﻣ رد
ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻲﻣ ﺪـﺷﺎﺑ
Hail et al., 2009) .(
ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﻲﻧﺪـﻌﻣ رد
ﻪﻓﻮﻠﻋ ﻪﺑ ظﺎﺤﻟ ﻪﻜﻨﻳا رد ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ناﻮﻴﺣ
ﺖﻛﺮﺷ هدﺮﻛ و ياﺮﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
لﻮﻠﺳ يﺎﻫ مزﻻ نﺪﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﻬﻣ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ .
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻧﺪﻌﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ رد
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺛﺆﻣ ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪﻨﺷﺎﺑ
Sharma, 2002) .(
ﺮﻴﺛﺄــﺗ نﺎــﻜﻣ ) 05 /
p≤0 ( ﺖﺒــﺴﻧ و طﻮــﻠﺨﻣ ﺖــﺸﻛ ﻒــﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ
) 01 /
p ≤0 ( ﻲﻨﻌﻣ ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺪﺻرد ﺮﺑ راد
دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
ﺖـﺸﻛ طﻮـﻠﺨﻣ
ترذ - ﺮﻠﺧ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﻪﻧاد ﻧ ﺖﺒﺴ ﻪﺑ ﺖﺸﻛ ﺺﻟﺎـﺧ و ترذ
ﺮﻠﺧ ﺪﻳدﺮﮔ . ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا نوﺪﺑ ﻞﺻﺎﺣ
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ راد
دوﺪﺣ 50 / 7 ﺪﺻرد طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻣ
ﺨ دﻮﺑ طﻮﻠ . هد
نارﺎﻜﻤﻫ و هدﺮﻣ
Dahmardeh et al., 2010) (
ﻬﺑﺎـﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺰﻴﻧ ﻲ
ار
ترذ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﻬﻇا و ﺪﻧا هداد شراﺰﮔ -
ـﺸﭼ ﺎـﻴﺑﻮﻟ ﻢ
ﻲﻠﺒﻠﺑ ) Vignaunguiculata L.
( نآ ﺺﻟﺎﺧ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺮـﻈﻧ زا ،ﺎـﻫ
ﻪﻠﺌـﺴﻣ ﻦـﻳا ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ ترذ ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺪﺻرد ﻲﻣ ﺖـﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﺘﻬﺑ بﺬﺟ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﺺﻟﺎﺧ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ داد نﺎﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ د لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﻴﻟا ناﺰﻴﻣ ﺮﻠﺧ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ
ر
يﺪﻴﺳا هﺪﻨﻳﻮﺷ
(ADF)
ﻲـﺜﻨﺧ هﺪﻨﻳﻮـﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﻴﻟا و
(NDF)
مﺎﺧ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ و ﺮﺘﻤﻛ (CP)
ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖـﺸﻛ يﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﺮﻠﺧ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ
ﻪـﻓﻮﻠﻋ ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ ﺎـﺑ يا
ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ
