ﻲﺑﺎﻳزرا دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و دﺮﻜﻠﻤﻋ
رد طﻮﻠﺨﻣ زا ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﺳ هدﻮﺗ ) ﺮﻤﺷﺎﻛ ،تﻼﻛ ،راوﺰﺒﺳ (
ﺪﺠﻨﻛ
Sesamum indicum L.)
(
ﻲﻧﺎﻗرز يدﺎﻫ
1
-*
نﺎﻳﺪﻤﺤﻣ يﺪﻬﻣ -2
مﺪﻘﻣ ﻲﻧاﻮﺿر ﺰﻳوﺮﭘ -3
ﻖﻧﺎﻳ ﻞﻴﻠﺠﻟاﺪﺒﻋ
4
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 12 / 1389
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
10 / 3 / 1391
هﺪﻴﻜﭼ
اﺰﺟا و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺳ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ي
هدﻮﺗ ﺪﺠﻨﻛ ) ﺮﻤﺷﺎﻛ ،راوﺰﺒﺳ تﻼﻛ و
( ﻪـﺑ ترﻮـﺻ
ﻲـﻔﻳدر طﻮـﻠﺨﻣ
، لﺎـﺳ رد ﻲـﺸﻳﺎﻣزآ
1388 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد .
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻬﻛﻮﻠﺑ
ﺎﺑ 6 رﺎﻤﻴﺗ رد 3 راﺮﻜﺗ ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا . يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ
ﺶﻳﺎﻣزآ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﻮﻣ يﺎﻫ هدﻮﺗ
ﻲﺳرﺮﺑ در ) 1 : راوﺰﺒﺳ ، 2 : و تﻼﻛ 3 : ﺮﻤﺷﺎﻛ ( طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ و ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﻳا
1 : ،تﻼﻛ ﺎﺑ راوﺰﺒﺳ 2
: راوﺰﺒـﺳ
و ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ 3 : دﻮﺑ تﻼﻛ ﺎﺑ ﺮﻤﺷﺎﻛ .
ﺪﺠﻨﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ ﻪﺘﺸﭘ فﺮﻃ ود رد ﻲﻄﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ
رد ﺎـﻫ هدﻮـﺗ ﻦـﻳا ،ﺎـﻫ نآ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ،ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ
ﮔ راﺮﻗ ﻪﺘﺸﭘ ﻚﻳ يور ﺮﺑ اﺪﺟ طﻮﻄﺧ ﺪﻨﺘﻓﺮ
. ﻞﻴﺒﻗ زا هﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا تﺎﻔﺻ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ داﺪـﻌﺗ ،ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
رد لﻮﺴﭙﻛ ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻠﺻا ﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷ و ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ،لﻮﺴﭙﻛ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ، ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
رد يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ
راوﺰﺒﺳ ﺺﻟﺎـﺧ ﺖﺸﻛ و ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ
هدﻮﺗ تﻼﻛ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻣآ . ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ هدﻮﺗ
ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ رد راوﺰﺒﺳ ﺎﻫ هدﻮﺗ
و داد ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫ هدﻮﺗ
ﺎـﺑ طﻮـﻠﺨﻣ رد ﺰـﻴﻧ تﻼـﻛ و ﺮﻤﺷﺎﻛ
هدﻮﺗ راوﺰﺒﺳ ﺮـﻈﻧ زا ار يراد ﻲـﻨﻌﻣ يﺮـﺗﺮﺑ دﻮـﺧ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ
ﻔﺻ راﺪﻘﻣ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎ .
ﻫ ﻤ ود ﻦﻴﻨﭽ هدﻮﺗ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ رد تﻼﻛ و ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ
دﺮﻜﻠﻤﻋ تﺎﻔـﺻ ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ،ﺪﻧداد ﺶﻫﺎﻛ ار طﻮﻠﺨﻣ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ دﻮﺧ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﺮﻈﻧ زا ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎـﺑ راوﺰﺒـﺳ طﻮـﻠﺨﻣ ﺰـﻴﻧ
ﺮﻤـﺷﺎﻛ راﺪـﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
) 14 / 1 ( طﻮﻠﺨﻣ و يﺎﻫ هدﻮﺗ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ تﻼﻛ )
93 / 0 ( ﺖﺷاد ار . ﺎـﺑ راوﺰﺒﺳ ﺪﺠﻨﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺪﻬﺸﻣ ﺖﺷد ﻲﻳاﻮﻫ و بآ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ناﻮﺘﻴﻣ ار ﺮﻤﺷﺎﻛ نﺪﻴﺳر
دﺮﻛ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻪﻧاد يﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
يﺎﻫ هژاو يﺪﻴﻠﻛ
: لﻮﺴﭙﻛ داﺪﻌﺗ
، ،ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
، ﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
1
و ﺖـﻴﻤﻛ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔ زا ﻲﻜﻳ ﺪﺠﻨﻛ نآ ﻲﻟﺎﺼﺤﺘﺳا ﻦﻏور ﺖﻴﻔﻴﻛ
، ﻲﻨﻏور نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻴﺑ رد يا هﮋﻳو هﺎﮕﻳﺎﺟ زا
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد
، هﺪـﻨﻨﻛ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻬﻣ نﺎﺘـﺳوﺪﻨﻫ
ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ،ﺖﺳا ﺎﻴﻧد رد ﺪﺠﻨﻛ 35
و ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺖـﺸﻛ ﺮﻳز ﺢﻄﺳ زا ﺪﺻرد
دوﺪﺣ 25 د ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻴﻟﻮﺗ زا ﺪﺻر )
1 .(
رد
ﺪـﺠﻨﻛ ﺖـﺸﻛ ﺮﻳز ﺢﻄﺳ ،دﻮﺟﻮﻣ رﺎﻣآ ﻦﻳﺮﺧآ سﺎﺳا ﺮﺑ ناﺮﻳا 36
راﺰـﻫ
و ﻲﺑآرﺎﺘﻜﻫ 9
راﺰﻫ رﺎﺘﻜﻫ ﻢﻳد ﺖﺳا دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻂـﺳﻮﺘﻣ و نآ
عراﺰـﻣ رد
ﻲﺘﻨﺳ 750 هﺰﻴﻧﺎﻜﻣ ﺖﺸﻛ ﻲﻳﻮﮕﻟا عراﺰﻣ رد و رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 2100
1 ، 2 ، 3 و 4 - ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ يﻮﺠﺸﻧاد ﺮﺘﻛد ي
، يﻮﺠﺸﻧاد ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻖﺑﺎﺳ
، دﺎﺘﺳا و
يﻮﺠﺸﻧاد ﺮﺘﻛد ي هوﺮـﮔ ﺖـﻋارز
،يزروﺎـﺸﻛ هﺪﻜـﺸﻧاد ،تﺎـﺗﺎﺒﻧ حﻼـﺻا و هﺎﮕـﺸﻧاد
ﻲﺳودﺮﻓ ﺪﻬﺸﻣ
*) - لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
Email: H.zarghani2004@ yahoo.com (
هﺪﺷ شراﺰﮔ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺖﺳا ) 7 .(
،هوﻼﻌﺑ رد ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
سﺮﺘﺳد
، ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺪﺳر ﻪﻛ ﻢﻏﺮﻴﻠﻋ
نآ ندﻮـﺑ ﻲﻣﻮـﺑ و ﺖﺸﻛ ﺖﻣﺪﻗ
،
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻨﻏور نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد .
ﻲﻨﻏور هﺎﻴﮔ ﻦﻳا ندﻮـﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﺮﺑ هوﻼﻋ
يدﺎـﺼﺘﻗا هﺎﮔﺪـﻳد زا ،
زا
ﻢﻬﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻋارز بوﺎﻨﺗ و ﻲﻋارز تﺎﻴﺻﻮﺼﺧﺮﻈﻧ ﺖـﺳا
. ،ﻪـﻄﺑار ﻦـﻳا رد
و رﻮـﺸﻛ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﻤﻴﻠﻗا ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ نآ يرﺎﮔزﺎﺳ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ندﻮﺑ موﺎﻘﻣ )
8 .(
ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻴﻧد رد
، زا ﺞﻳرﺪـﺘﺑ ﻲـﻋارز تﻻﻮـﺼﺤﻣ رﺎﻛ و ﺖﺸﻛ ﺪﻧور
ﺶﻴـﭘ يدﺎـﺼﺘﻗا يﺎـﻫ هﺎﮔﺪﻳد ﺖﻤﺳ ﻪﺑ و هﺪﺷ جرﺎﺧ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻛا لﻮﺻا دور ﻲﻣ ﻪﻛ ﻣ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا
يژﺮـﻧا ﻲﻳارﺎـﻛ ﺶﻫﺎﻛ و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨ
ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ ﻲﻣ ) 14 ( . ﻲﺘﻣﺪـﻗ ﺎـﺑ ﻲـﻋارز يﺎـﻫ شور زا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ
ﺶﻳاﺰـﻓا و ﻲـﻋارز ﻂﻳاﺮـﺷ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ رد نازروﺎﺸﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻨﻳﺮﻳد ﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد ﺖﻌﻴﺒﻃ ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ﺪـﻧا ﻪ
) 5 ( و ترﺎـﺒﻋ ا زا ﺖـﺳ ﺖـﺸﻛ
ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻲﻫﺎﻴﮔ
ﻚﻳ رد
ﻦﻴـﻣز ﻪـﻌﻄﻗ
ﺪـﻧاﻮﺗ ﻲـﻣ ﻪـﻛ ،
رد هﮋـﻳو ﻪﺑ ﻲﺘﺸﻛ ﻚﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار ﺪﻴﻟﻮﺗ يراﺪﻳﺎﭘ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ ﺪﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ هدﺎﻬﻧ ﻢﻛ ﻂﻳاﺮﺷ )
6 .(
هوﻼـﻋ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳ
يرادﺮـﺑ هﺮـﻬﺑ ﺮـﻴﻈﻧ ﻲﻓاﺪـﻫا ،نآ تﺎـﺒﺛ و ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻛا لدﺎﻌﺗ ﻆﻔﺣ ﺮﺑ و ﻲـﻤﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ،كﺎﺧ ،بآ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺶﻫﺎﻛ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻔﻴﻛ يﺎـﻫ ﻒﻠﻋ و ﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ ،تﺎﻓآ زا ﻲﺷﺎﻧ ترﺎﺴﺧ
و ﺮﺘـﺸﻴﺑ يدﺎـﺼﺘﻗا تﺎـﺒﺛ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﻳاﺮﺷ دﻮﺒﻬﺑ هﺮﺧﻻﺎﺑ و زﺮﻫ ار نﺎﺴﻧا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺰﻴﻧ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ لﺎﺒﻧد )
2 ، 17 و 20 .(
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ
ياﺮـﺑ ﻞـﺣ هار ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺢﻄـﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﻧﻮﮔ داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺸﻴﭘ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يزروﺎﺸﻛ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻬﻨ
و ياﺮـﺑ ﻲﺷور
عﻮﻨﺗ لﻮﺻا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ﻲﺘﺴﻳز
ﺖﺳا يزروﺎﺸﻛ عراﺰﻣ رد )
18 و 20 .(
رد
ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ هﺎﻴﮔ ﻚﻳ زا ﻢﻗر ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ درﻮﻣ شراﺰـﮔ
هﺪﺷ ﺖﺳا و ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻳﻻد درﻮﻣ رد ار
ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﻪـﻧﻮﮔ ﻚﻳ مﺎﻗرا
ناﻮﺗ ﻲﻣ دﺮﻛ ﻪﻳارا . ﺎﻗرا بﺎﺨﺘﻧا رد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا يﺎﻨﺒﻣ ﻪـﻧﻮﮔ ﻚﻳ م
رد طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻧاﻮﺗ ﻲﻣ
ﺪ و ﻪـﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ تﺎﻓﻼﺘﺧا
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ تﺎﻓﻼﺘﺧا و ﺎﻬﮔﺮﺑ ﺶﻳارآ ﺖﻴﻌﺿو ،هﺎﻴﮔ ﻢﺠﺣ تدﺎﻋ
ﺪﺷر ) دوﺪﺤﻣ ﺪﺷر ﺪﺷر ﺎﻳ
ﺎﻧ دوﺪﺤﻣ ( ﺪﺷﺎﺑ ﺪﺷر هرود لﻮﻃ و )
13 ( . ﺮـﻫ
هزاﺪﻧا ﻦﻴﺑ تﺎﻓﻼﺘﺧا ﺎﻫ هدﻮﺗ
ﺪـﺷﺎﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ
، دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا لﺎـﻤﺘﺣا
ﻣ طﻮﻠﺨ ﺰﻴﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ) 28 .(
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ ﭗﻴﺗﻮﻧژ زا ﻲﻃﻮﻠﺨﻣ
ﺐﺟﻮﻣ دﻮﺷ ﻲﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ تﺎﺒﺛ .
ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ياﺮـﺑ عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﻳا
ﺎﺣ لﺎﺳ ﺮﻫ رد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻳ
ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﺰ )
26 .(
ناﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ زا يرﺎﻴـﺴﺑ
ﺪـﻧا هداد ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ياﺰﺟا عﺎﻔﺗرا فﻼﺘﺧا ﻪﺑ ار ﺎﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ) 27 .(
ﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻲﺳرﺮﺑ مﺪﻨﮔ مﺎﻗرا ط
) 9 ، 10 و 16 ( ﺎﻳﻮـﺳ ، ) 2 ، 4 ،
12 و 29 ( ترذ و ) 15 و 25 ( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻦﻳا
مﺎـﻗرا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد
ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ
هدﻮـﺑ ﺎـﻫ نآ ﺖـﺳا
.
يﺮﻫﺎﻈﻣ ) 16 ( و تﺎﻴﺑ مﺪﻨﮔ ﻪﺘﻳراو ود طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻲﺴﺒﻃ
ﻪـﺠﻴﺘﻧ
ﺖﻓﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ 75
و تﺎﻴﺑ ﺪﺻرد 25
ﺪـﺻرد ـﺴﺒﻃ ﻲ 6 / 59
لﻮﺼﺤﻣ ﺮﭘ ﻪﺘﻳراو ﺮﺜﻛاﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﺪﺻرد )
تﺎﻴﺑ (
دﻮـﺑ ﻲﺘـﺸﻛ ﻚـﺗ رد .
ﻧ ﻛﻮ ﺴ نارﺎﻜﻤﻫ و اﺮﺘ )
27 ( ﻪـﻧﻮﮔ ﭻﻴـﻫ يراد ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا
راﺪـﻘﻣ رد
ترذ ﺪـﻳﺮﺒﻴﻫ ود طﻮﻠﺨﻣ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎـﺑ
ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ نآ
هﺪﻫﺎـﺸﻣ
ﺪﻧدﺮﻜﻧ . ﻘﻘﺤﻣ ﻦﻳا نﺎ ﻪـﺑ ار ﺎـﻫ طﻮـﻠﺨﻣ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا مﺪـﻋ ﻞﻴﻟد
عﻮﺿﻮﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺒﻴﻫ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﻮﻗ ﺪﻳ
ﺮﺗ )
ساﺮـﻛ ﻞﮕﻨﻴـﺳ (
طﻮـﻠﺨﻣ رد
ﺪﻧداد طﺎﺒﺗرا ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ،
ﻒﻴﻌﺿ دﺮﺒﻴﻫ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺗ
)
ساﺮـﻛ ﻞـﺑاد (
رد
هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻳاﺰﻓا طﻮﻠﺨﻣ ﻞﻛ رد و دﻮﺑ
ءﺰـﺟ ود ﻦـﻳا دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ
دﻮﺑ هﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ .
و ﻦﻴﺗرﺎـﻣ رﺪﻧﺎـﺴﻜﻟا ) 26 (
ﺰﻴﻧ
ا يﺎـﻫ طﻮـﻠﺨﻣ رد يا ﻪـﻧﻮﮔ ﻦﻴـﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﺑﺎﻳزرا رد و ﺪـﻨﻠﺑﺎﭘ مﺎـﻗر
ﺶﻳاﺰـﻓا ﺚـﻋﺎﺑ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد هرﺎﻬﺑ مﺪﻨﮔ هﺎﺗﻮﻛﺎﭘ هﺪﻳدﺮﮕﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ
، داد ﺶﻫﺎﻛ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻜﻠﺑ
مﺎـﻗرا ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر ار ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﻞﻴﻟد ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ
كﺮﺘـﺸﻣ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺮـﺳ ﺮـﺑ
ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ .
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ عﻮـﻤﺠﻣ رد
ناﻮـﺗ ﻲـﻣ
ﺎﻬﻇا ﺖﺷاد ر ﻪﻛ ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﻀﻌﺑ رد ،
مﺎﻗرا طﻮﻠﺨﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔ
،ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﺸﻳاﺰﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲـﺧﺮﺑ رد و دﻮـﺷ ﻲـﻣ
ﺮﮕﻳد ﺲﻜﻋ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰـﮔ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا .
،ﻲـﺳرﺮﺑ ﻦـﻳا زا فﺪـﻫ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ زا ﻲﻫﺎﮔآ 3
هدﻮـﺗ ﺪـﺠﻨﻛ ) راوﺰﺒـﺳ
، تﻼـﻛ و
ﺮﻤﺷﺎﻛ (
، د دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖـﺸﻛ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ر
ﺺﻟﺎﺧ ﺎﻬﻧآ درﻮـﻣ هدﻮـﺗ ﻪـﺳ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ يﻮﮕﻟا ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ و
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺑ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪـﻋرﺰﻣ رد ،ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ﻞـﻣﺎﻛ يﺎـﻬﻛﻮﻠﺑ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻦﻳا ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ )
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ لﻮﻃ 28´
59º
و ﻲﻗﺮـﺷ
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ضﺮﻋ 15´
36º
عﺎﻔﺗرا و ﻲﻟﺎﻤﺷ 985
ﻣ ا ﺮﺘ ز ﺎـﻳرد ﺢﻄﺳ (
رد
لﺎﺳ 1388 ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻣز رد و 450
ﺪﺷ اﺮﺟا ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ .
ﺶﻳﺎـﻣزآ
رﻮﻛﺬﻣ ﻞﻣﺎﺷ 6 رﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ ﻪﺳ راﺮﻜﺗ دﻮﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ. ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ
زا ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺳ
هدﻮﺗ راوﺰﺒﺳ
، تﻼـﻛ و ﺮﻤـﺷﺎﻛ ﺖـﺸﻛ و طﻮـﻠﺨﻣ
ﻲﻔﻳدر ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﻳا 1
:
تﻼـﻛ طﻮـﻠﺨﻣ ﺎـﺑ
،ﺮﻤـﺷﺎﻛ 2 :
ﻠﺨﻣ راوﺰﺒﺳ طﻮ ﺎﺑ
ﺮﻤﺷﺎﻛ و 3 : تﻼﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ
اوﺰﺒﺳ دﻮﺑ ر .
و ﻞـﺒﻗ لﺎﺳ ﺰﻴﻳﺎﭘ رد ﻖﻴﻤﻋ ﻢﺨﺷ ﻞﻣﺎﺷ ﻦﻴﻣز يزﺎﺳ هدﺎﻣآ ﻞﺣاﺮﻣ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ لﺎﺳ نﺎﻤﻫ رﺎﻬﺑ رد ﺮﻟﻮﻟ و ﻚﺴﻳد ،رﻮﺗاﻮﻴﺘﻟﻮﻛ .
رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻖﻤﻋ زا يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﻲﻓﺮﺼﻣ دﻮﻛ راﺪﻘﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ 0
ﺎـﺗ 30 يﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎـﺳ
مﺎﺠﻧا ﺶﻳﺎﻣزآ ﻞﺤﻣ كﺎﺧ ﺪﺷ
ﺲﭘ و ﺮﺑ ﻲﻫد دﻮﻛ ،نآ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻴﻴﻌﺗ زا
سﺎﺳا و كﺎﺧ ﻂﻳاﺮﺷ هﺎﻴﮔ زﺎﻴﻧ
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﻞـﺤﻣ كﺎﺧ تﺎﺼﺨﺸﻣ
لوﺪﺟ رد ﺶﻳﺎﻣزآ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻬﺗﺮﻛ دﺎﻌﺑا 3
× 5
ﺮﺘﻣ ﻪﻛ ،دﻮﺑ تﺮﻛ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ زا ﺲﭘ ﺖﺷﺎﻛ ،ﺎﻫ
هدﻮـﺗ يﺎـﻫ رد ﺪـﺠﻨﻛ
ﻲﻔﻳدر ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا ﺮﺧاوا )
ﻒﻳدر ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ 25
ﺎﺳ ﺮﺘﻣ ﻲﺘﻧ (
،اﺰﺠﻣ و ﻖﻤﻋ رد و ﺖﺳد ﺎﺑ 3
- 2 فﺮﻃ ود رد ﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺘﺸﭘ
) ﻪﻠـﺻﺎﻓ
ﻒﻳدر يور 10
ﺮﺘﻣ ﻲﺘﻧﺎﺳ ( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪـﺠﻨﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ.
ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ رﺎـﻤﻴﺗ رد ،هدﻮـﺗ ﺮـﻫ ياﺮﺑ نﺎﻴﻣ رد ﻂﺧ ﻚﻳ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻞﺼﻓ لﻮﻃ رد يرﺎﻴﺑآ
ﺎﻫ تﺮﻛ ﻲﺘﺸﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
. زا ﺲﭘ
نﺪﺷ ﺰﺒﺳ ﺖﻬﺟ روﺬﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﻢﻛاﺮﺗ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر
) 40 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ (
،
ﺎﻫ ﻪﺗﻮﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد 6 - 4 ﻲـﮔﺮﺑ
ﺪﻧﺪـﺷ ﻚـﻨﺗ .
،ﻞﻣﺎـﺷ ﺖـﺷاد تﺎـﻴﻠﻤﻋ
ﻒﻠﻋ ﻦﻴﺟو ،يرﺎﻴﺑآ
ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﻪـﻘﻄﻨﻣ فﺮـﻋ ﻖﺑﺎﻄﻣ زﺮﻫ يﺎﻫ .
ﻪـﺑ
رد ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺖﺷادﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﻪﻠﺣﺮﻣ
زا ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻪﻤﻴﻧ
تﺮﻛ ﺮﻫ
داﺪﻌﺗ 10 ﺪـﻌﺑ و هدﺮﻛ ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ
هﺎﮕـﺸﻳﺎﻣزآ ﻪـﺑ لﺎـﻘﺘﻧا زا
، ياﺰـﺟا
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻧآ ﺎﻬ ) ،ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺗﻮﺑ رد لﻮﺴﭙﻛ داﺪﻌﺗ
لﻮـﺴﭙﻛ ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﻗﺎﺳ يﺎﻫ ﻲﻠﺻا
ﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷ و
ﻪـﻧاد راﺰـﻫ نزو ،لﻮـﺴﭙﻛ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ، (
يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا ﺪﺷ
. رد ﻲﻳﺎـﻬﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻤﻴﻧ ﺮﻫ ﺮﮕﻳد تﺮﻛ
، ﻪﻴﺷﺎﺣ فﺬﺣ زا ﺲﭘ ﺎﻫ
، ﺑ ﻪﻴﻘﺑ هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﺗﻮ
نﺪﺷ ﻚﺸﺧ زا ﺲﭘ و دﺮﻜﻠﻤﻋ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ،ﻪﻧاد ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ
ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و
ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
. هداد راﺰـﻓا مﺮـﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ
MSTAT- C ﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ
لﺎـﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد يا ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 5
% مﺎـﺠﻧا
ﺪﺷ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﻬﺟ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺺﻟﺎﺧ و طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا
،
ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ )1
(LER ﻪـﻟدﺎﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺮﻳز .
( Yi / Ys )
LER
(1 ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) لﻮﻣﺮﻓ ﻦﻳا رد :LER،ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ـﻧﻮﮔ ﻚﻳ دﺮﻜﻠﻤﻋ:Yi
رد ﻪ
، طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ :Ys
و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد ﻪﻧﻮﮔ نﺎﻤﻫ دﺮﻜﻠﻤﻋ n
داﺪﻌﺗ:
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رﺎﻤﻴﺗ رد ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻫد
.
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﺠﻨﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هدﻮﺗ
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد
ﺺﻟﺎﺧ و ﺎﻫ نآ ﺮﻈﻧ زا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪـﻧاد
يراد ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا
)
P<0.01
(
ﺖﺷاد دﻮﺟو )
لوﺪﺟ 2 ( . رد ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ رﺎﻤﻴﺗ
ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ
، و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻪﻧاد
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ هدﻮﺗ
يﺎﻫ راوﺰﺒـﺳ تﻼـﻛ و
دﻮﺑ دوﺪـﺣ ﺮـﻈﻧ ﻦـﻳا زا ﻪﻛ ، 19
ﺪﻨﺘـﺷاد فﻼﺘـﺧا ﺪـﺻرد )
لوﺪـﺟ 3 (.
ﺪـﺠﻨﻛ يﺎـﻫ هدﻮـﺗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﺑ راوﺰﺒﺳ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎـﺑ تﻼـﻛ و ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎ
دوﺪﺣ رﺎﻤﻴﺗ ود ﻦﻳا فﻼﺘﺧا ﻪﻛ ،دﻮﺑ ﺮﻤﺷﺎﻛ 21
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد و دﻮﺑ ﺪﺻرد
رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺠﻨﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺎﻫ نآ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ )
لوﺪﺟ 3 ( ر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ. توﺎـﻔﺗ ﺪﺳ
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ يﺎﻫ ﺎـﺗ هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﺠﻨﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ
ﺖـﻬﺟ ار يﺮﺛﻮـﻣ ﻲﭘﻮﻧﺎـﻛ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎـﺑ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﻳا ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ هدروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ زا ﺮﺗﺮﺛﻮﻣ و ﻪﻨﻴﻬﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﺮﻣا .
يﺮﻫﺎـﻈﻣ ) 15
و 16 (
،ﻲﻌﻴﺒﻃ و تﺎﻴﺑ مﺪﻨﮔ ﻪﺘﻳراو ود طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻪﺘﻳراو ود ﺰﻴﻧ و
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ترذ 6
/ 59 و 19 ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد
دﺮﻛ شراﺰﮔ مﺎﻗرا ﻦﻳا ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ .
نارﺎــﻜﻤﻫ و ﻦﻤﭘﺎــﭼ )
21 ( ﺰــﻴﻧ و مﺪــﻨﮔ مﺎــﻗرا طﻮــﻠﺨﻣ ﺖــﺸﻛ رد
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺲﻴﺴﻧاﺮﻓ )
23 ( ﻪـﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ترذ مﺎﻗرا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد
ﺪﻧدروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار يﺮﺗﻻﺎﺑ .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﻦﺴﻨﺟ ) 24 ( دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﻴﻠﻛ رد
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد فﻻﻮﻳ مﺎﻗرا ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
.
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
راد ﻲــﻨﻌﻣ فﻼﺘــﺧا هﺪــﻨﻫد نﺎــﺸﻧ ﺞﻳﺎــﺘﻧ )
P<0.01 ( دﺮــﻜﻠﻤﻋ
ﺪـﺠﻨﻛ يﺎـﻫ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ رد ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 2 .(
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا رد
ﺐﻴﺗﺮﺘﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ طﻮﻠﺨﻣ
يﺎـﻫ هدﻮـﺗ راوﺰﺒـﺳ
ﺎـﺑ ﺮﻤـﺷﺎﻛ و
1- Land Equivalent Ratio
ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ هدﻮﺗ
دﻮﺑ تﻼﻛ ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﺮﻈﻧ زا رﺎﻤﻴﺗ ود ﻦﻳا ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ،
دوﺪﺣ 34 ﺪﻨﺘﺷاد فﻼﺘﺧا ﺪﺻرد .
يﻻﺎـﺑ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ راوﺰﺒﺳ يﺎﻫ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ )
لوﺪﺟ 3 ( و ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﻪـﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺖﻔﺻ ﻦﻳا يﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ و ﺖﺒﺜﻣ )
لوﺪـﺟ 4 ( ناﻮـﺘﻴﻣ ،
،رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺮﺗﺮﺑ ﻲﻠﺻا ﻞﻳﻻد زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺖﺷاد رﺎﻬﻇا هدﻮـﺑ ﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎـﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نآ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﻻﺎﺑ ﺪﺻرد ﺖﺳا . ﻦﻴﺑ رد يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﺺﻟﺎﺧ
ار ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫ هدﻮﺗ
ﺮﻤﺷﺎﻛ و راوﺰﺒﺳ ﺘﺷاد
ﺪﻨ . دﺮﻜﻠﻤﻋ رﺎﻈﺘﻧا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖـﺳا ﺮﻳﺬﭘ ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻴﻧ تﻼﻛ هدﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﻳا يﻻﺎﺑ ﻪﻧاد .
رد ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ ﺮﻤـﺷﺎﻛ ﺎـﺑ تﻼـﻛ رﺎﻤﻴﺗ ﺰﻴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ راﺪﻘﻣ )
لوﺪﺟ 3 ( ود ﻦﻳا ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ،
دﻮﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻈﻧ زا ه زﺎﻴﻧ درﻮﻣ
ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻢـﻫ ﺎـﺑ يﺮﺘـﺸﻴﺑ كاﺮﺘـﺷا
ﺎﻬﻧآ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ،ﺪﻧراد راوﺰﺒﺳ ﻢﻗر ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ طﻮﻠﺨﻣ هﺪـﺷ طﻮـﻠﺨﻣ ﻞـﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﻪﻛ هﺪﺷ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺳ ﺮﺑ ﺖﺳا . ﺮﻳﺎﺳ رد مﺎﻗرا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ يﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ رد
ﺎﺘﻧ ﺰﻴﻧ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻲﻀﻗﺎﻨﺘﻣ هﺎﮔ و ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳ
. ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ
لﺎﺜﻣ ﻲﻤﺷﺎﻫ و ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺑ ﻲﻟﻮﻓزد
) 2 ( مﺎـﻧ ﻪﺑ ﺎﻳﻮﺳ ﻢﻗر ود ﻲﺘﺸﻛ ﺪﻨﭼ رد
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ سﻮﻧﻮﺑ و رﻮﻛرﺎﻫ رد ار مﺎـﻗرا ﻦـﻳا ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻪﻧاد
ﺎﻬﻧآ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﺪﻧدروآ . ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا و ﺮﺗرﻮـﺷ
يﺮﻓ ) 31 ( ﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد حﻼﺻا ﻦﻳﻻ ﺖﺴﻴﺑ و ﻢﻗر ﺖﺸﻫ ط
و طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ يدﺎـﺼﺘﻗا و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﺑ رد ،فﻻﻮﻳ هﺪﺷ ﺺﻟﺎﺧ فﻼﺘﺧا ﺎﻬﻧآ يراد ﻲﻨﻌﻣ
ﺪﻧدﺮﻜﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻪﻗﺎﺳ رد لﻮﺴﭙﻛ داﺪﻌﺗ ﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷ و ﻲﻠﺻا
يﺎﻫ هدﻮﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد لﻮﺴﭙﻛ داﺪﻌﺗ ﺮﻈﻧ زا ﺪﺠﻨﻛ
ﻪﻗﺎﺳ
ﻲﻠﺻا و ﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷ ﻣ و ﺺﻟﺎﺧ يﺎﻫ ﺖﺸﻛ رد طﻮﻠﺨ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﺎﺑ
)
يراد P<0.01(
ﺪﻨﺘﺷاد ) لوﺪﺟ 2 ( ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ، رﺎـﻤﻴﺗ رد طﻮـﻠﺨﻣ هدﻮـﺗ
راوﺰﺒﺳ ﺎﺑ رد لﻮﺴﭙﻛ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻤﺷﺎﻛ ﻪﻗﺎﺳ
و ﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷ و هدﻮﺗ رد تﻼﻛ
ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺖﻔﺻ ﻦﻳا راﺪﻘﻣ
. يﺎﻫ هدﻮﺗ ﻦﻴﺑ رد
ﺎﻫ هدﻮﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ ﺰﻴﻧ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد ﺪﺠﻨﻛ ﺮـﻈﻧ زا
رد لﻮـﺴﭙﻛ داﺪـﻌﺗ ﻪـﻜﻳرﻮﻄﺑ ،ﺖـﺷاد يراد ﻲﻨﻌﻣ يﺮﺗﺮﺑ ﺖﻔﺻ ود ﻦﻳا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ تﻼﻛ و ﺮﻤﺷﺎﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نآ ﻲﻠﺻا ﻪﻗﺎﺳ 46
و 82
رد ﺰـﻴﻧ ﺎـﻫ ﻪﺧﺎﺷ رد لﻮﺴﭙﻛ داﺪﻌﺗ رد ﻪﻛ ﺪﻨﭼﺮﻫ ،ﺖﺷاد يﺮﺗﺮﺑ ﺪﺻرد ﺎـﺑ راﺪـﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﻟو ،ﺖﺷاد يﺮﺗﺮﺑ ﺮﮕﻳد هدﻮﺗ ود ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد هدﻮﺗ ﻦﻳا ﻤﺷﺎﻛ هدﻮﺗ دﻮﺒﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ ﺮ )
لوﺪﺟ 3 .(
داﺪـﻌﺗ راد ﻲـﻨﻌﻣ رﺎﻴـﺴﺑ و ﺖـﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷ و ﻪﻗﺎﺳ رد لﻮﺴﭙﻛ )
لوﺪﺟ 4 ( زا ﻲﻜﻳ ناﻮﺘﻴﻣ ،
و ﺮﻤـﺷﺎﻛ يﺎـﻫ هدﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ ﻪﻧاد يﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﻳﻻد د ﻲﻠﺻا ﻪﻗﺎﺳ ﺎﺻﻮﺼﺨﻣ و ﻪﺗﻮﺑ رد لﻮﺴﭙﻛ يﻻﺎﺑ ﺪﺻرد تﻼﻛ ﺖﺴﻧا
.
لوﺪﺟ
1 - ﺶﻳﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ﻞﺤﻣ كﺎﺧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﺧﺮﺑ
كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ
(ppm)
نژوﺮﺘﻴﻧ
(ppm)
ﺮﻔﺴﻓ
(ppm)
ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ ) pH
(dS/m
ﻲﻟآ هدﺎﻣ EC
) ﺪﺻرد (
ﻲﻣﻮﻟ ﺖﻠﻴﺳ– 4
/ 15 7
/ 13 119
9 / 7 2 / 1 83
/ 0
لوﺪﺟ
2 - ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﺸﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ءاﺰﺟا و دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺺﻟﺎﺧ
ﻪﺳ طﻮﻠﺨﻣ هدﻮﺗ
ﺪﺠﻨﻛ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ لﻮﺴﭙﻛ
ﻪﻗﺎﺳ رد لﻮﺴﭙﻛ
ﻪﺧﺎﺷ رد لﻮﺴﭙﻛ رد ﻪﻧاد
ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو
ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
كﻮﻠﺑ 711 ns
965 ns 4 ns
/ 2 2 ns
/ 2 1 ns
/ 0 7ns
/ 0 7ns
/ 1
رﺎﻤﻴﺗ 34295**
312534**
9**
/ 29 4**
/ 36 3**
/ 82 1**
/ 0 3**
/ 25
ﺎﻄﺧ 515
2436
4 / 3 1
/ 21 4
/ 3 005
/ 0 1
/ 1
،ns
* و
**
- ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ مﺪﻋ دﻮﺟو فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ راد و دﻮﺟو فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ راد رد حﻮﻄﺳ 5 و 1 ﺪﺻرد
لوﺪﺟ
3 - طﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يﺎﻫ هدﻮﺗ
ﺪﺠﻨﻛ ﺺﺧﺎﺷ
ﺖﺷادﺮﺑ ) ﺪﺻرد (
نزو ﻪﻧاد راﺰﻫ ) مﺮﮔ (
داﺪﻌﺗ ﻪﻧاد
لﻮﺴﭙﻛ رد
داﺪﻌﺗ لﻮﺴﭙﻛ ﻪﺧﺎﺷ رد
داﺪﻌﺗ لﻮﺴﭙﻛ ﻲﻠﺻا ﻪﻗﺎﺳ
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ) رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ (
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد
) رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ (
رﺎﻤﻴﺗ
42 3/2 67/0 19/5 28/7 2173 916 هدﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ
راوﺰﺒﺳ 46
3/0 61/7 17/6 19/7 1877 880 هدﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ
ﺮﻤﺷﺎﻛ 48
2/9 53/7 12/1 15/7 1581 770 تﻼﻛ هدﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ
42 3/2 68/3 21/5 36/4 2444 1029 ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑراوﺰﺒﺳ طﻮﻠﺨﻣ
45
3/0 62/0 21/1 30/3 2215 1016 راوﺰﺒﺳ ﺎﺑتﻼﻛ طﻮﻠﺨﻣ
48
3/1 60/3 15/5 21/9 1762 848 ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑتﻼﻛ طﻮﻠﺨﻣ
8 / 1
0/12 3/5 2/3 3/95 85/0 36/3 LSD
د ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ هدﻮـﺗ طﻮﻠﺨﻣ رد تﺎﻔﺻ ﻦﻳا راﺪﻘﻣ ر
ﺖـﺳا هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﻤﺷﺎﻛ و تﻼﻛ يﺎﻫ )
لوﺪـﺟ 3 ( ،
ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘ ﻪﻴﺟﻮﺗ يدوﺪﺣ ﺎﺗ ﺰﻴﻧ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا طﻮﻠﺨﻣ يﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
رد
ﺶﻳاﺰـﻓا ﺮـﻈﻧ زا ﺺﻟﺎـﺧ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ
ـﺘﻧ ﺰـﻴﻧ ﻲـﻋارز نﺎـﻫﺎﻴﮔ زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا ﻲﻬﺑﺎـﺸﻣ ﺞﻳﺎ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ـﺷ
ﻢﻳﺮـﺑ و ﺰﺗﻮ )
30 ( ﻲـﺳرﺮﺑ رد
ﺎﻳﻮﺳ مﺎﻗرا ﺺﻟﺎﺧ و طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ
،
ﺮﺘـﺸﻴﺑ فﻼـﻏ داﺪﻌﺗ ي
رد
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ مﺎﻗرا
ﺎﻫ نآ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺪﻧدروآ ﺖﺳد ﻪﺑ
،
ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﺪﻨ ﺮـﻫ رد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻢﻏﺮﻴﻠﻋ ﻪﻛ
ﺮﻤﻫ ياﺰﺟا زا ﻚﻳ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ها
، ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد دﺮﻜﻠﻤﻋ تاﺮﻴﻴﻐﺗ
ا ز
دﻮـﺑ ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ زا ﺮﺘﻤﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺮﮕﻳد لﺎﺳ ﻪﺑ ﻲﻟﺎﺳ و
دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ تﺎﺒﺛ زا مﺎﻗرا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ .
لﻮﺴﭙﻛ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ
يراد ﻲـﻨﻌﻣ و توﺎـﻔﺘﻣ رﻮـﻃ ﻪﺑ لﻮﺴﭙﻛ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ
)
P<0.01
(
ﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ راﺮـﻗ ﺪـﺠﻨﻛ يﺎـﻫ هدﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ و ط
ﺖــﻓﺮﮔ ) لوﺪــﺟ 2 ( ﻪــﻜﻳرﻮﻄﺑ ، لﻮــﺴﭙﻛ رد ﻪــﻧاد داﺪــﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘــﺸﻴﺑ
رد
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ راوﺰﺒﺳ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺎﺑ ﺮﻤﺷﺎﻛ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ،دﻮﺑ
دﻮـﺟو يراد ﻲـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﺺﻟﺎـﺧ ﺖﺸﻛ رد راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا ﺖﺷاﺪﻧ . ﻦﻴﺑ ﻦﻳا رد هدﻮﺗ
تﻼﻛ دﻮﺧ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺎﺑ
داﺪﻌﺗ
ﻪﻧاد 67 / 53 ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ لﻮﺴﭙﻛ ﺮﻫ رد دﺪﻋ ﻦﻳا
ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ رد ار راﺪﻘﻣ ي
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﺷاد
هدﻮـﺗ ﻦﻳا طﻮﻠﺨﻣ يﻻﺎﺑ ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ،
ﺎﻫ هدﻮﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ )
لوﺪﺟ 3 ( رد ﺖﻔـﺻ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺖـﺷاد رﺎﻬﻇا دﻮﺷ ﻲﻣ
ﻪـﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺖـﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﺎﻫ هدﻮﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ رد هدﻮﺗ ﻦﻳا ﺪﺷر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا هدﻮﺗ ﻦﻳا ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار نآ طﻮﻠﺨﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و
ﺖﺳا هداد . ﺰـﻴﻧ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ مﺎﻗرا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ رد
لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻨﻛ و ﺰﻠﺑﻮـﻛ
كﻮـﺷﺎ
) 22 ( نﺎﺘﻛ مﺎﻗرا طﻮﻠﺨﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا رد ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ
ﻠﺨﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ طﻮ
،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ مﺎﻗرا دوﺪـﺣ
5 / 2 ﺪـﺻرد
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد نﺎﺸﻳاﺰﺟا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺑ
داﺪـﻌﺗ ﻦﻴـﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻛ
يراد ﻲﻨﻌﻣ يﺮﺗﺮﺑ مﺎﻗرا ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻪﻧاد ﺖﺷاد . ﻲﻟﻮﻓزد ﻲﻤﺷﺎﻫ و ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺑ )
2 ( ﺰـﻴﻧ و ﻪـﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻲـﺳرﺮﺑ رد
ود طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻋارز تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﺧﺮﺑ ﻮـﺗ
هد ﻪـﺑ ﺎﻳﻮـﺳ
طﻮـﻠﺨﻣ يﺎـﻫ ﺖـﺸﻛ رد فﻼـﻏ رد ﻪـﻧاد داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﺎﻳﻮﺳ يراد ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻄﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ
دﻮﺑ ﺺﻟﺎﺧ يﺎﻫ ﺖﺸﻛ زا .
ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو
نزو ﺮﻈﻧ زا ﺪﺠﻨﻛ مﺎﻗرا طﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻧاد راﺰﻫ
)
P<0.01
(
ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻜﻳرﻮﻄﺑ ،ﺪﻨﺘـﺷاد
ﺖﻔﺻ ﻦﻳا راﺪﻘﻣ ﻦﻳا طﻮﻠﺨﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﻤﺷﺎﻛ هدﻮﺗ ﺎﺑ هدﻮﺗ .
رد ﺰـﻴﻧ ﺖﻔـﺻ ﻦـﻳا راﺪـﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
ﻦـﻳا زا راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ تﻼﻛ ﻢﻗر ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رﺎﻤﻴﺗ دوﺪﺣ ﺮﻈﻧ 10 % ﺖﺷاد فﻼﺘﺧا .
رد ﺖﻔـﺻ ﻦـﻳا راﺪﻘﻣ ،ﻞﻛ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺎﻫ هدﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻲـﻨﻌﻣ رﻮـﻃ ﻪﺑ ﺪﺠﻨﻛ ي
ﺖﺷاد يﺮﺗﺮﺑ يراد .
ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ و ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻳارﺎﻛ
ﺮﺗﺮﺛﻮـﻣ ﻲﭘﻮﻧﺎﻛ دﺎﺠﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖـﺸﻛ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ رد
ﺺﻟﺎﺧ هﺪـﺷ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا رد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ ﺎﺗ هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ
ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﻪﻛ ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ
يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫ ﻪﻧاد ﻪﺑ ﺮـﻣا ﻦـﻳا ﻪﻛ هﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ
ﺠﻨﻣ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺖﻔﺻ ﻦﻳا راد ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ )
لوﺪﺟ 4 ( زا ﻲـﻜﻳ ناﻮـﺗ ﻲﻣ ،
ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺠﻨﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ يﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﻳﻻد دﺮﻛ ﺮﻛذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ يﻻﺎﺑ ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ار ﺎﻬﻧآ .
ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ راد ﻲـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ دﻮـﺟو ه
) P<0.01 ( ﺺﺧﺎـﺷ
دﻮـﺑ ﺪـﺠﻨﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ ﺖﺷادﺮﺑ ) لوﺪﺟ 2 ( ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ، ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ رد ﺖـﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎـﺷ
هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ تﻼﻛ
ﺎﺑ ﺮﻤﺷﺎﻛ طﻮﺑﺮﻣ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد و
دﻮﺑ تﻼﻛ هدﻮﺗ ﻪﺑ .
ـﺸﻛ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ رد ﺺﺧﺎـﺷ ﻦـﻳا راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺖ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ نآ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ و راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ ﺺﺧﺎﺷ.
يدﺎـﺼﺘﻗا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ زا ﻲﻜﻳ ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﺖﺳا
ﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و
ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا رد دﺮﻜﻠﻤﻋ )
لوﺪﺟ 4 ( دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ ﺖﺷاد رﺎﻬﻇا ناﻮﺗ ﻲﻣ ،
ﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﺸﻛ رد ﻪﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺎـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﺘﻣ ﺪـﺠﻨﻛ يﺎـﻫ هدﻮـﺗ طﻮﻠ
و ﻪـﺘﻓﺎﻴﻧ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ،ﻪـﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺺﺧﺎـﺷ راﺪـﻘﻣ
ﺖﺷادﺮﺑ ار ﺶﻫﺎﻛ يراد ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺳا هداد
.
ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
(LER
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ لوﺪﺟ 5
،
ﻦﻴـﻣز يﺮـﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ رد
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ
ﺮﻤﺷﺎﻛ و تﻼﻛ ﺎﺑ راوﺰﺒﺳ
دﻮـﺑ ﻚـﻳ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ
،
ﻪﻛ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﻚـﺗ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ يﺮﺗﺮﺑ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ
ﺎـﻣا و ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦﻳا رد ﻲﺘﺸﻛ
ﺖﺒـﺴﻧ ﻦـﻳا رﺎـﻤﻴﺗ رد
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ
ﻚﻳ زا ﺮﺘﻤﻛ ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ تﻼﻛ )
93 / 0 ( دﻮﺑ ﻪﺑ و
ﻦـﻳا ﻪﻛ ﺪﺳﺮﻴﻣ ﺮﻈﻧ ﺎـﻫ هدﻮـﺗ
ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد هدﻮـﺗ
ظﺎـﺤﻟ زا راوﺰﺒـﺳ
ﺺﺧﺎﺷ ﻓرﻮﻣ يﺎﻫ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮ
ﻢﻫ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎـﺑ طﻮـﻠﺨﻣ رد ﺎـﻫ هدﻮﺗ ﻦﻳا ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ
نﺎﺴﻜﻳ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻲﺳﺮﺘﺳد
ﻲـﻄﻴﺤﻣ ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ ﺮﻴﻏ تاﺮﺛا ﺎﻳ و ،
ﺖﺑﺎﻗر رد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ناﺰـﻴﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﺐﺒﺳ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ راﺪﻘ
ﻲﺋﺰﺟLER لوﺪﺟ رد
5
، ناﻮﺘﻴﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﻻﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ هدﻮﺗ
ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ راوﺰﺒﺳ ار
ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻞﺻﺎﺣ هدﻮﺗ
راوﺰﺒﺳ
،ﺖﺴﻧاد ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ هدﻮﺗ
ﺮﻤﺷﺎﻛ
، ﻪـﭼ
ﺎــﺑ طﻮــﻠﺨﻣ رد هدﻮــﺗ
ﺎــﺑ ﻪــﭼ و تﻼــﻛ هدﻮــﺗ
ﻲﻧﺎــﺴﻜﻳ ﺮﻴﺛﺎــﺗ راوﺰﺒــﺳ
) 49 / 0 (LER=
دﻮﺷ ﻲﻣ و ﻪﺘﺷاد ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ رد
رﺎـﻬﻇا ﻦﻴـﻨﭼ
ﺖﺷاد طﻮﻠﺨﻣ رﺎﻤﻴﺗ يﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ
يﺎـﻫ هدﻮـﺗ
ﺮﻤـﺷﺎﻛ و راوﺰﺒـﺳ ،
ﻞﺻﺎﺣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ
تا ﺖﺒﺜﻣ هدﻮـﺗ راوﺰﺒـﺳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا رد دﻮـﺑ
ه
ﺖﺳا . زا يرﺎﻴﻌﻣ ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖـﺸﻛ زا ﻞـﺻﺎﺣ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺮﺗﺮﺑ
ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد طﻮﻠﺨﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻋارز ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود ﺎﻬﻧآ ﺖﺳ ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ، ناﺰﻴﻣ ﺮﮔا
ﻦﻳا ﺖﺒﺴﻧ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻚـﻳ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ
، نﺎـﺸﻧ
بﺬﺟ دﻮﺒﻬﺑ هﺪﻨﻫد ﺺﺧﻻﺎﺑ ،ﻊﺑﺎﻨﻣ
رﻮﻧ ﺐﺒـﺳ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ و ﺖﺳا
دﻮﺷ ﻲﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻳارﺎﻛ ﺶﻳاﺰﻓا )
11 (.
ﺰـﻴﻧ ﺮﮕﻳد ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ
ﺖﺒﺴﻧ ﻻﺎﺑ ﻚﻳ زا ﺮﺗ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ار ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ
ﺪﻧا هدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﺺﻟﺎﺧ )
6 و 22 .(
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﺎﺘﻧ ﻞـﻴﺒﻗ زا ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ تﺎﻔﺻ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳ
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و
ﻪﻗﺎﺳ رد لﻮﺴﭙﻛ داﺪﻌﺗ ،ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﻲﻠﺻا
و ﺎـﻫ ﻪﺧﺎـﺷ و
راﺮـﻗ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ ﺖـﺒﺜﻣ تاﺮـﺛا ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﺖﺤﺗ لﻮﺴﭙﻛ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد تاﺮﺛا ﻦﻳا ﻪﻛ ،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ،دﻮﺑ ر
راﺪـﻘﻣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ مﺎﻤﺗ
ﺪﻴﺳر دﻮﺧ . ﻪـﺑ ،ﺮﻤـﺷﺎﻛ ﺎﺑ تﻼﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﻦﻳا رد
ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻟد ﻻﺎﻤﺘﺣا ،
ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﺖـﺤﺗ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮـﺛا
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار طﻮﻠﺨﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ تاﺮﺛا ﻲﻔﻨﻣ
ﺪـﻧداد ﺶﻫﺎـﻛ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ـﺑ ﺪـﺳر ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪ ﻦﻴـﺑ رد
طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ،ﺪﺠﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ هدﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻬﺸﻣ ﺖﺷد ﻲﻳاﻮﻫ و بآ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺮﻤﺷﺎﻛ ﺎﺑ راوﺰﺒﺳ هدﻮﺗ ﺖﺳا .
لوﺪﺟ 4 - ﺪﺠﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ هدﻮﺗ رد دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ تﺎﻔﺻ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ
تﺎﻔﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ لﻮﺴﭙﻛ
ﻪﻗﺎﺳ رد رد لﻮﺴﭙﻛ
ﻪﺧﺎﺷ رد ﻪﻧاد
لﻮﺴﭙﻛ نزو ﻪﻧاد راﺰﻫ ﺺﺧﺎﺷ
ﺖﺷادﺮﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ 1
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
85 / 0 1 **
ﻪﻗﺎﺳ رد لﻮﺴﭙﻛ 81
/ 0 74 **
/ 0 1 **
ﻪﺧﺎﺷ رد لﻮﺴﭙﻛ
78 / 0 64 **
/ 0 61 **
/ 0 1 **
لﻮﺴﭙﻛ رد ﻪﻧاد
63 / 0 41 **
/ 0 56 *
/ 0 41 *
/ 0 * 1
ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو 59
/ 0 71 **
/ 0 34 **
/ 0 46 *
/ 0 * 27 / 0 1 ns
ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ 06
/ 0 - 12 *
/ 0 10 ns
/ 0 27 ns
/ 0 * 13 / 0 - ns 19 / 0 ns 1
،ns **
و
* - ﺢﻄﺳ رد راد ﻲﻨﻌﻣ و راد ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﻏ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 5
% و 1
%
لوﺪﺟ
5 - ﺪﺠﻨﻛ يﺎﻫ هدﻮﺗ يﺎﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ LER
ﻞﻛ LER ﻲﺋﺰﺟ
هدﻮﺗ راوﺰﺒﺳ ﻲﺋﺰﺟLER
هدﻮﺗ ﺮﻤﺷﺎﻛ ﻲﺋﺰﺟLER
هدﻮﺗ تﻼﻛ
ﺮﻤﺷﺎﻛ و راوﺰﺒﺳ 14
/ 1 65 / 0 49 / 0 -
تﻼﻛ و راوﺰﺒﺳ 13
/ 1 59 / 0 -
54 / 0
تﻼﻛ و ﺮﻤﺷﺎﻛ 93
/ 0 - 49
/ 0 44 / 0
ﻊﺑﺎﻨﻣ 1 - يزروﺎﺸﻛ ي ﻪﻣﺎﻧرﺎﻣآ .
1382 . تﺎﻋﻼﻃا و رﺎﻣآ ﻞﻛ هرادا ،ﻪﺟدﻮﺑ و يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﻧوﺎﻌﻣ .
ﺟ ترازو يزروﺎﺸﻛ دﺎﻬ .
2 - ع ،ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺑ . ا و . ﻲﻟﻮﻓزد ﻲﻤﺷﺎﻫ .
1373 . ﺎﻳﻮﺳ ﻢﻗر ود طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺳرﺮﺑ .
هﺎﮕـﺸﻧاد ،ناﺮـﻳا تﺎـﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز هﺮﮕﻨﻛ ﻦﻴﻣﻮﺳ
ﺰﻳﺮﺒﺗ .
3 - م ،ﻲﻧاﺪﻬﺑ . ع . م و . ح . ﻞﺼﺤﻣ ﺪﺷار .
1377 . ﺪﺠﻨﻛ ﻢﻗر ﻪﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻛ ﻊﻳﺎﻨـﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ يزروﺎـﺸ
. 12 :
63 - 57 .
4 - ع ،ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺑ . ا و . ﻲﻟﻮﻓزد ﻲﻤﺷﺎﻫ .
1376 . طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺎﻳﻮﺳ ﻢﻗر ود ﺪﺷر ﻪﻳﺰﺠﺗ .
ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ مﻮﻠﻋ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
2 : 28 - 19 .
5 - م ،هداز ﻲﻘﺗ .
ر . ع و . ﻲﻜﭼﻮﻛ . 1373 .
و دﺮـﻜﻠﻤﻋ ياﺰـﺟا و دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ رد ﻲﻫﺎـﻴﮔ ﻢﻛاﺮﺗ و رﺬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ
ﺎﻳﻮﺳ مﺎﻗرا ﻲﻔﻴﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ .
ناﺮﻳا تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز هﺮﮕﻨﻛ ﻦﻴﻣﻮﺳ .
ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
6 - 6 : م ،نﺎﻬﺟ . 1383 . ﻪـﻧﻮﺑﺎﺑ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻛا يﺎـﻫ ﻪﺒﻨﺟ ﻲﺳرﺮﺑ )
Matricaria chamomilla L.
(
رﺎـﻬﺑ ﻪـﺸﻴﻤﻫ و )
Calendula
officinalis L.
( ﻲﻣاد دﻮﻛ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ .
ﻋارز ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ ﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺖ
ﮕ ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎ .
7 - مﺎﻧ ﻲﺑ . 1384 . يزروﺎﺸﻛ يﻻﺎﻛ سرﻮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺒﺧ .
نازروﺎﺸﻛ و ﻲﺋﺎﺘﺳور يﺎﻬﻴﻧوﺎﻌﺗ يﺰﻛﺮﻣ ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻲﻧﺎﺳر عﻼﻃا ﺮﺘﻓد .
8 - م ،رﻮﭘ ﻪﺟاﻮﺧ .
ر . 1383 . ﻲﺘﻌﻨﺻ نﺎﻫﺎﻴﮔ .
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ تارﺎﺸﺘﻧا هﺪﻜﺸﻧاد
نﺎﻬﻔﺻا ﻲﺘﻌﻨﺻ .
9 - ر ﻗ م ،ﻲﻌﻴ . ر . م و . و شاﺮﺘﮕﻨﺳ ،ح ج
. ﺎﻳزﻮﺒﻣﺎﻛ . 1377 .
تﻼـﻓ ساﺮـﻛ و ﻢـﺨﺗ خﺮﺳ ،ﺪﻨﻣﺮﻴﻫ مﺪﻨﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﺎﻗرا ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
ﻦﻴـﻤﺠﻨﭘ
هﺮﮕﻨﻛ و ﺖﻋارز ناﺮﻳا تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا .
10 - د ،يﺮﻫا هداز قدﺎﺻ .
ع ، . م و يﺮﻴﻣا . ﻲﻳﺎﺘﺳور . 1377 . رد طﻮـﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ رد توﺎﻔﺘﻣ يﺪﺷر ﭗﻴﺗ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ يﺎﻫ ﻦﻳﻻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻢﻳد ﻂﻳاﺮﺷ . ﻨﭘ ناﺮﻳا تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز هﺮﮕﻨﻛ ﻦﻴﻤﺠ .
11 - ر ،ﻲﻘﻴﻘﺣ يدﺎﺑآ رﺪﺻ .
1378 .
هدﺎـﻬﻧ ﻢـﻛ يرﺎـﻛ ﻢـﻳد ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻚﻳ رد يا ﻪﺷﻮﺧ ﻞﮔ ﻚﺷﺎﻣ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ ﻞﺧاﺪﺗ ﺖﺸﻛ و ﻲﻠﻴﻤﻜﺗ يرﺎﻴﺑآ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ .
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزوﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺖﻋارز يﺮﺘﻛد ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ .
12 - غ ،يردﺎﻗ . ر . ح و . نﺎﻴﻤﻴﺣر . 1373 . ﺎﻳﻮﺳ ﻢﻗر ود دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ .
،رﺬﺑ و لﺎﻬﻧ 10
هرﺎﻤﺷ يﺎﻫ 1 و 2 : 34 -
25 .
13 - م ،ﻲﻤﻳﺮﻛ . م و . يﺰﻳﺰﻋ . 1373 . ﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﺷر يﺎﻫ ﺰﻴﻟﺎﻧآ .
ﺪﻬﺸﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ تارﺎﺸﺘﻧا .
14 - ا و ع ،ﻲﻜﭼﻮﻛ .
ﻲﻧﺎﻄﻠﺳ . 1377 . ﻖﻃﺎﻨﻣ رد يزروﺎﺸﻛ تﺎﻴﻠﻤﻋ و لﻮﺻا ﻚﺸﺧ
. يزروﺎﺸﻛ شزﻮﻣآ ﺮﺸﻧ .
15 - د ،يﺮﻫﺎﻈﻣ .
1372 . ترذ راﻮﻴﺘﻟﻮﻛ ود طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ .
ناﺮﻳا رد تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارذ مﻮﻠﻋ هﺮﮕﻨﻛ ﻦﻴﻟوا .
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
ص 432 - 431 .
16 - د ،يﺮﻫﺎﻈﻣ .
1378 . مﺪﻨﮔ ﻪﺘﻳراو ود طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ .
ﺪﻬﺸﻣ ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﻳﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
3 : 28 - 21 .
17 - د ،يﺮﻫﺎﻈﻣ .
1366 . رذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ نﺎﺘﻛ و ت
. ناﺮﻳا يزروﺎﺸﻛ مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
18 : 57 - 51 .
18 - د ،يﺮﻫﺎﻈﻣ .
1373 . طﻮﻠﺨﻣ ﺖﻋارز .
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا .
19 - م ،ﻲﺗﻼﺤﻣ يﺮﻴﺼﻧ .
، . ع ﻲﻜﭼﻮﻛ.
، پ ع ،مﺪﻘﻣ ﻲﻧاﻮﺿر. ﻲﺘﺸﻬﺑ.
. 1386 . يژﻮﻟﻮﻛاوﺮﮔا ) .
ﻪﻤﺟﺮﺗ .(
ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا .
20- Brummer, E. C. 1998. Diversity, stability and sustainable of American agriculture. Agron Journal, 90: 1-2.
21- Chapman, S. R., R. W. Allard and J. Adams.1989. Effect of planting rate and genotypic ferquency on yield and seed size in mixture of two wheat varieties. Crop Sci. 9: 575-576.
22- Cubbls, C. H. and E. O. Kenachuk. 1987. performance of pure and mixed stand of flax cultivares. Can. J. Plant sci.
67: 797-802.
23- Francis, C. A., M. Prager, D. R. Laing and C. A. Flor. 1978. Genotype enviorment intractions in bush bean cultivars in monoculture and associated with maize. Crop Sci. 18: 237-242.
24- Jensen, N. F. 1952. Intra-varietal driversification in oat breeding. Agron Journal. 44: 30-31.
25- Kannenberg, L.W and Hunter, R. B. 1992. Yielding ability and competitive influence in hibride mixtures of maize.
Crop Sci. 12: 271-277.
26- Martin, J. M. and W. L. Alexaner. 1986. Intergenotypic competition in bibiends of spring wheat. Can. J. Plant Sci.
66: 871-876.
27- Nockstra, G. J., L. W. Kannenberyg and B. R. Christie.1985. Grain yield comparison of pur stand and mixtures of different proportions for hybrids of maize. Can. J. Plant Sci. 65: 481-485.
28- Ofori, F. and W. R. Stern. 1987. Cereal-legume intercroping systms. Advances in Agron. 41: 41-90.
29- Probst, A. H. 1975. Performanc of variety blends in soybean. Agron. Journal.49: 148-150.
30- Schutz, W. M. and C. A. Brim. 1967. Enter- genotype competition in soybeans III. an evaluation of stbility in multiline mixture. Crop. Sci 11. 681-689.
31- Shorter, R. and Frey, K. J. 1999. Relative yields of mixtures and monocultures of oat genotypes. Crop Sci. 19: 548- 553
