ﺶﯿﭘ و ﺶﯾﺎﭘ يزروﺎﺸﮐ يور ﺮﺑ نآ ﺮﯿﺛﺎﺗ و ﺎﻣد يﺪﺣ ﯽﻨﯿﺑ
يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ :
نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ
ﯽﻧارﻮﺨﺸﻓ نﺎﻣﺎﺳ
1
-*
ﻪﻘﯿﻠﺳ ﺪﻤﺤﻣ - 2
يﺮﺒﮐا يﺮﻬﻣ
3
ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :
13 / 09 / 1396
شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ :
30 / 10 / 1396
هﺪﯿﮑﭼ
فﺪﻫ زا ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺳرﺮﺑ يﺎﻫﺎﻣد يﺪﺣ نﺎﺘﺳا
،نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﺶﯿﭘ نآ ﯽﻨﯿﺑ و يﺮﯿﺛﺎﺗ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﺪﻫاﻮﺧ ،ﺖـﺷاﺬﮔ ﯽـﻣ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﺑ ﻦـﯾا
رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻤﺿ ﺬﺧا هداد يﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يﺎﻣد
،ﻪﻧازور ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ و ﻞﻗاﺪﺣ
،ﺎﻣد يﺎﻣد ﺮﺜﮐاﺪﺣ
،ﻖﻠﻄﻣ يﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ و ﻖﻠﻄﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﯽﯾﺎﻣد
،ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻪﺟرد تراﺮﺣ يﺎﻫ ﯽﻧاﺮﺤﺑ ياﺮﺑ تﻮﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻌﺗ ﻦﯿﯿ و ﺦﯾرﺎﺗ عﻮﻗو نآ و لﻮﻃ هرود ﺪﺷر ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﯾدﺮﮔ . هداد يﺎﻫ دﺮﮑﻠﻤﻋ تﻮـﺗ ﯽـﮕﻧﺮﻓ ﺰـﯿﻧ ﺬـﺧا و ﺮﯿﺛﺎـﺗ
يﺎﻫﺎﻣد يﺪﺣ و ﺦﯾرﺎﺗ عﻮﻗو ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺐﯾﺮﺿ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﻣﺮﯿﭙﺳا ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﯾدﺮﮔ . رد ﺖﯾﺎﻬﻧ ﺖﻬﺟ ﯽـﺳرﺮﺑ ﺮـﺛا تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ﯽـﻤﯿﻠﻗا ﺎـﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا زا لﺪـﻣ
ﺖﺤﺗSDSM يﻮﯾرﺎﻨﺳ rcp2.6
، زا ﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ ي CMIP5 هداد يﺎﻫ هﺪﻨﯾآ رد هزﺎﺑ يﺎﻫ ﯽﻧﺎﻣز 2059 - 2020 و 2099 - 2060 ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺷ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ. رد مﺮـﻧ
راﺰﻓا SMADA عﻮﻗو لﺎﻤﺘﺣا
يﺎﻫﺎﻣد يﺪﺣ رد هرود ﺖﺸﮔزﺎﺑ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﺷ . ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد ﺦﯾرﺎﺗ يﺎﻫ عﻮﻗو يد يﺎﻫﺎﻣد نﺎﺳﻮﻧ
يدﺎـﯾز
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻦﯾﺮﺧآو يﺪﺣ يﺎﻣد )
زﺎﯿﻧ رﻮﻣ يﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر زﺎﻏآ ياﺮﺑ
( ﺶﯾاﺮﮔ سردوز ﻪﺑ هرﺎﻬﺑ ) ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ خر ﺮـﺗدوز عﻮـﻗو يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﺪﻫد
و
( داﺪﺧر ﻦﯿﻟوا يﺎﻫﺎﻣد يﺪﺣ ) ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻣد ﺮﺜﮐاﺪﺣ (رد ﺮﺧاوا ﺮﯿﺗ ترﻮﺼﺑ سردوز ﻪﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ) ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺎـﻫ
ﯽﻣ خر ﺮﺗدوز عﻮﻗو ﺪﻫد
ﯽﻣ( ﺎﺑ ﺪﺷ و ﻞﺼﻓ ﺪﺷر ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ هﺎﺗﻮﮐ ) رﺎﻬﭼ ﻪﻫﺎﻣ ( ياﺮﺑ تﻮﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ رد يﺎﻀﻓ زﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻢﯿﻫاﻮﺧ دﻮﺑ . يﺎﻣد
،ﻞﻗاﺪﺣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ار
رد ﻦﯾدروﺮﻓ و يﺎﻣد ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ار رد دراد ﺮﯿﺗ . ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﯿﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﺎﻣد و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪـﻧﺎﻫﺎﻣ تﻮـﺗ ﯽـﮕﻧﺮﻓ طﻮـﺑﺮﻣ ﻪـﺑ
هﺎﻣ يﺎﻫ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا و دادﺮﺧ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . هداد يﺎﻫ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ هﺪﺷ نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد رد ﻞﺼﻓ ﺪﺷر ﺪﻫﺎﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﮏﯾ ﺎﺗ ود ﻪﺟرد يا ﺎﻣد و سردوز نﺪﺷ يﺎـﻣد
ﻞﻗاﺪﺣ هرﺎﻬﺑ و يﺎﻣد ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻢﯿﻫاﻮﺧ دﻮﺑ . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﯽﯾﺎﻣد
،ﻪﻘﻄﻨﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﯽﻣ دﻮﺷ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﯾر يﺎﻫ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﺖﺸﮐ مﺎﮕﻨﻫدوز
و سردوز نﺪﺷ تﻮﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ رد رﺎﮐرﻮﺘﺳد راﺮﻗ دﺮﯿﮔ .
هژاو يﺎﻫ يﺪﯿﻠﮐ : لﺪﻣ ﺪﺷر هرود ،ﯽﯾﺎﻣد ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ،SDSM
ﻪﻣﺪﻘﻣ 1
ﺗ ﺖـﯿﻤﻫا زا يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ يور ﺮﺑ ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯿﺛﺎ
ﺪـﺷﺎﺑ ﯽـﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ يا هدﺎﻌﻟا قﻮﻓ
، ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺮـﮔا ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ يﺎـﻬﯾﺰﯾر
ﻨﻋ و ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يزروﺎﺸﮐ دﻮـﺟو ﯽﻓﺎـﮐ ﯽﻫﺎـﮔآ يﻮﺟ ﺮﺻﺎ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﯽﻧاﺪﻨﭼ ﻖﯿﻓﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ
، ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺖﺑﺎﺛ اﺮﯾز
دراﻮﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﻪﮐ
، و ﻆﻔﺣ مﺪﻋ ﻪﺠﯿﺘﻧ يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻢﮐ هدزﺎﺑ
ﺖـﺳا يﻮـﺟ لدﺎـﻌﺘﻣ ﻂﯾاﺮـﺷ دﺎﺠﯾا رد ﯽﻧاﻮﺗﺎﻧ .
ﺶﻨـﺗ زا ﯽﯾﺎـﻣد يﺎـﻫ
ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﺪﻨـﺷﺎﺒﯿﻣ نﺎـﻫﺎﯿﮔ ﺪـﺷر ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ .
نﺎـﻫﺎﯿﮔ ﺮـﺜﮐا رد
ﯽــﺘﻗو هﺎــﯿﮔ ضﺮــﻌﻣ رد ﻦﯾﺮــﻓ
ﯽﯾﺎــﻣد يﺎــﻫ راﺮــﻗ
تاﺮــﯿﯿﻐﺗ ،دﺮــﯿﮔ
1
، 2،
3 - ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺶﻧاد ﻪﺘﺧﻮﻣآ يﺮﺘﮐد و نادﺎﺘﺳا هوﺮﮔ بآ و
،ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺧ ﯽﻣزراﻮ ناﺮﻬﺗ
*) - هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ : Email: [email protected] (
DOI: 10.22067/jsw.v32i1.67964
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ رد
نآ دﻮﺟﻮﺑ ﻪـﻨﯿﻬﺑ ﺪـﺷر زا ﻊﻧﺎـﻣ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ ﺪﯾﺂﯿﻣ
دﻮﺷ هﺎﯿﮔ . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ياﺮﺑ ﺪﺷر ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻪﺑ هدوﺪﺤﻣ ﯽﺋﺎـﻣد ﯽـﺻﺎﺧ
ﺪﻧراد جﺎﯿﺘﺣا و
جرﺎﺧ نﺪﺷ زا ﻦﯾا هدوﺪﺤﻣ ناﻮﻨﻌﺑ ﮏﯾ بﻮـﺴﺤﻣ ﺶﻨﺗ
دﻮﺸﯿﻣ . لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ يﺎﻣد
4 ﻪﺟرد داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﺚﻋﺎﺑ هﺎﯿﺳ نﺪﺷ يﺎـﻬﮔﺮﺑ
ﯽﻋﻮــﻧ نﺎــﺤﯾر
(Ocimum×citriodourum)
ﺪــﺷ ﻪــﮐ ﺖــﻠﻋ نآ ار
دﺎﯾز ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫزاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ
و ﻞﻨﻔﯿﻠﭘ زاﺪﯿﺴﮐا ﺪﻨﺘـﺴﻧاد ) . 23 ( رد ﯽـﺸﻫوﮋﭘ
ياﺮﺑ بﺎﺨﺘﻧا ﻢﻗر ﺐﺳﺎﻨﻣ تﻮﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﺖﻬﺟ ﺖﺸﮐ رد يﺎـﻀﻓ دازآ رد
نﺎﺘﺳا
،نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ هدزﺎـﯾ ﺖﻔـﺻ ،ﯽﮑﯾژﻮـﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻮﻨﻓ
،ﯽﮑﯾژﻮـﻟ
دﺮﮑﻠﻤﻋ اﺰﺟا و دﺮﮑﻠﻤﻋ هﻮﯿﻣ ﯽﻃ ﺖﺷﺎﮐ هدزاود ﻢﻗر تﻮـﺗ ﯽـﮕﻧﺮﻓ ﺮـﺑ
يور ﮏﯾ ﻪﺘﺸﭘ ﺎﺑ ﻞﺻاﻮﻓ ﮏﯾ يﺮﺘﻣ ﻪﺑ ﻦﯾا ﻪـﺠﯿﺘﻧ ﺪﻧﺪﯿـﺳر ﻪـﮐ ﻢـﻗر
ﻦﯿﯾﻮﮐ اﺰﯿﻟا ﻪﺑ ﻞﯿﻟد يرﺎﮔزﺎﺳ بﻮﺧ ﺎـﺑ ﻂﯾاﺮـﺷ بآ و ﯽﯾاﻮـﻫ و كﺎـﺧ
نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺳدﺮﮐ و ﺰﯿﻧ ﻦﺘﺷاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻻﺎﺑ ﺪـﻧاﻮﺘﯿﻣ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ ﯽﺒـﺳﺎﻨﻣ
ياﺮﺑ ﻢﻗر ﯽﻠﺤﻣ ﮐ نﺎﺘﺳدﺮ ﺪﺷﺎﺑ . ) 30 .(
ﻦﯾا هﺎﯿﺳ نﺪﺷ رد ﻎﻟﺎﺑ يﺎﻬﮔﺮﺑ
ﺮﺘﺸﯿﺑ زا يﺎﻬﮔﺮﺑ ناﻮﺟ دﻮﺑ هدوﺪﺤﻣ.
يﺎﻣد ﯽﻧاﺮﺤﺑ رد ﻮﻫﺎﮐ ﺐﺷ 3 ﺎـﺗ
ﺪﻠﺟ 32 ، هرﺎﻤﺷ 1 ، ﻦﯾدروﺮﻓ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا–
1397
، ص . 212 - 199 Vol. 32, No. 1, Mar.-Apr. 2018, p. 199-212
12 ﻪﺟرد داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ و رد زور 17 ﺎﺗ 28 ﺖﺳا ﻪﺟرد يﺎـﻫﺎﻣد.
جرﺎـﺧ
زا ﯽـﺨﻠﺗ و ﺮـﺳ ﻞﯿﮑـﺸﺗﺶﻫﺎﮐ،ﻦﺘﻓرﻞﮔﻪﺑﺚﻋﺎﺑهدوﺪﺤﻣﻦﯾا ﻮﻫﺎـﮐ
دﻮﺸﯿﻣ ) 31 .(
درﻮﻣ رد ـﯿﻧ ﯽـﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﺎﻣﺮـﺳ ﺶﻨـﺗ ﺰ
ﺚـﻋﺎﺑ ﺶﻫﺎـﮐ
ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺺﻟﺎﺧ و ﺖﯾاﺪﻫ ﺎﺻﻮﺼﺨﻣ يا ﻪﻧزور رد
نﺎﻫﺎﯿﮔ ياراد دﻮـﺒﻤﮐ
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﯾاﺬﻏ دﻮﺸﯿﻣ ) 27 .(
)7 ( ﻞﮔ ترﺎﺴﺧ ناﺰﯿﻣ يﺎﻫ
ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺮﺑ
ﺮﺛا ناﺪﻨﺒﺨﯾ ار ﻪﺑ شور لﺎﺑﺮﻏ يﺮﯿﮔ ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺎﻬﻧآ.
ﻞﮔ يﺎﻫ تﻮﺗ
ﯽﮕﻧﺮﻓ ار رد ضﺮﻌﻣ يﺎﻫﺎﻣد راﺮﻗ ﻦﯿﯾﺎﭘ هداد
و ﺲﻧﺎﺳرﻮﻠﻓ ﮐ ﻞـﯿﻓوﺮﻠ
ار ﻞـﯿﻓوﺮﻠﮐﺲﻧﺎﺳرﻮﻠﻓناﺰﯿﻣ.ﺪﻧدﺮﮐيﺮﯿﮔهزاﺪﻧاﺎﻫرﺎﻤﯿﺗﻪﻤﻫرد ﺮـﯿﻐﺘﻣ
رد ﻪﻤﻫ ﭗﯿﺗﻮﻧژ ﺎﻫ ﯽﺘﻗو ﺎﻬﻠﮔ رد 3 - ﻪﺟرد يراﺪﻬﮕﻧ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ،ﺪﻧﺪـﺷ
يرﺪﻗ ﺶﻫﺎﮐ اﺪﯿﭘ دﺮﮐ ﻦﯾا.
ﺶﻫﺎﮐ ﻢﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد مﺎﻗرا موﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺎﻣﺮـﺳ
ﯽﻨﻌﻣ راد
،دﻮﺒﻧ ﺎﻣا رد يرﺎﯿﺴﺑ مﺎﻗرا زا سﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﺎﻣﺮﺳ ﻪﻄﺑار ﻨﻌﻣ ﯽ يراد
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ ) . 12 ( ﻪﺑ ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ يﺎﻣﺮـﺳ سرﺮـﯾد هرﺎـﻬﺑ و ناﺪـﻨﺒﺨﯾ
سردوز هﺰﯿﯾﺎــﭘ ياﺮــﺑ يداﺪــﻌﺗ زا نﺎــﻫﺎﯿﮔ ﯽــﻋارز و ﯽﻏﺎــﺑ نﺎﺘــﺳا
لﺎﺤﻣرﺎﻬﭼ و
يرﺎﯿﺘﺨﺑ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﮐ رد ﺖﯾﺎﻬﻧ ﻪﺑ ﻦﯾا ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺪﯿـﺳر ﻪـﮐ
ﺪﻧور تاﺮﯿﯿﻐﺗ نﺎﻣز عﻮﻗو يﺎﻫﺪﺣﺮﺳ ﺮﻀﻣ
ﯽﺗراﺮﺣ ياﺮﺑ نارود يﺎﻣﺮﺳ
هرﺎﻬﺑ زا ﮏﯾ ﺪﻧور دﻮﻌﺻ ي و ياﺮﺑ نارود ناﺪﻨﺒﺨﯾ هﺰﯿﯾﺎﭘ زا ﮏـﯾ ﺪـﻧور
ﯽﻟوﺰﻧ ﺪﻨﮑﯿﻣ يوﺮﯿﭘ .)
11 ( ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺟرد تراﺮﺣ ﻞﻤﺤﺗ ﻪـﺑ يﺎﻣﺮـﺳ
مﺎﻗرا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺞﻧﺮﺑ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻧز ﺖﺧادﺮﭘ . ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﺻﺎﺣ زا ﻦﯿـﯿﻌﺗ
ﺺﺧﺎﺷ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ ياﺮـﺑ مﺎـﻗرا درﻮـﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺮـﻈﻧ
تﺎﻔﺻ ﺪﺻرد ﻪﻧاﻮﺟ ﯽـﻧز نﺎـﺸﻧ داد ﻪـﮐ مﺎـﻗرا ـﻣ درﻮ ﯽـﺳرﺮﺑ زا ﺮـﻈﻧ
ﺖﻣوﺎﻘﻣ و ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﺎﻣﺮﺳ فﻼﺘﺧا يدﺎﯾز ﺪﻧراد ) . 30 ( ﯽـﻃ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
يا ﺮﺑ يور ﺪﻧور داﺪﺧر ناﺪﻨﺒﺨﯾ ﺮﯾد سر
،هرﺎﻬﺑ دوز سر
،هﺰﯿﯾﺎﭘ لﻮﻃ
هرود ناﺪﻨﺒﺨﯾ و داﺪﻌﺗ يﺎﻫزور ناﺪﻨﺒﺨﯾ ﺎﺑ فﺪﻫ ﺶﻫﺎﮐ ترﺎﺴﺧ يﺎـﻫ
يزروﺎﺸﮐ رد ﺪﻨﭼ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻤﯿﻠﻗا ناﺮﯾا )
،ﺰﯾﺮﺒﺗ ،ناﺮـﻬﺗ ،ناﺪـﻫاز ﺮﯿـﺷ
،زا
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ و ﺪﻬﺸﻣ ( ﻪﺑ رﻮﻃ ﯽﻠﮐ ﻪﺑ ﻦﯾا ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﮐ ﺰﺟ رد درﻮـﻣ
ﺰﯾﺮﺒﺗ و
،ناﺪﻫاز لﻮﻃ هرود يا ﻪﮐ هﺎﯿﮔ ﻪﺑ رود زا ﮏﺴﯾر ﻪﺟاﻮﻣ نﺪـﺷ
ﺎﺑ ناﺪﻨﺒﺨﯾ ﺪﻧاﻮﺘﯿﻣ ﻪﺑ ﺪﺷر و ﻪﻌﺳﻮﺗ
،دزادﺮﭙﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺘﻓﺎﯾ و ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
ﺰﺟ رد
،ناﺪﻫاز داﺪﻌﺗ يﺎﻫزور ناﺪـﻨﺒﺨﯾ رد ﯽﻘﺑﺎـﻣ هﺎﮕﺘـﺴﯾا ﺎـﻫ رﺎـﭼد
ﺶﻫﺎﮐ هﺪﺷ ﺖﺳا ) 22 ( ﻪﺑ يزﺎﺴﻟﺪﻣ ترﺎﺴﺧ ناﺪﻨﺒﺨﯾ هرﺎـﻬﺑ نﺎـﺘﺧرد
هﻮﯿﻣ ) لﻮﺼﺤﻣ ﺐﯿﺳ ( رد نﺎﮑﻣ ﺖﺷد ﺪﻬﺸﻣ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ و ﻪﺑ ﻦـﯾا ﻪـﺠﯿﺘﻧ
ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﮐ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺐﯾﺮﺿ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﺎﯿﻣ
ﺮﻄﺧ ترﺎﺴﺧ ناﺪﻨﺒﺨﯾ ﺎﺑ
يﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ و ﻪﺑ ناﺰﯿﻣ 867 /0 ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺶﻨـﺗ ﺮﯿﺛﺎـﺗ ﻪـﻨﯿﻣز رد يﺎـﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ ،ﺖﻋارز ﺮﺑ ﯽﯾﺎﻣد ﯿﺴﺑ يﺎﻫ
و عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﯾا ،ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ يرﺎ
ﺶﻨـﺗ زا ﯽـﺷﺎﻧ ناواﺮﻓ تارﺎﺴﺧ ﺮﯿﮕﻧﺎـﺒﯾﺮﮔ ﻪﻧﻻﺎـﺳ ﻪـﮐ ﯽﯾﺎـﻣد يﺎـﻫ
دﻮﺸﯿﻣ نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا ﯽﻋارز تﻻﻮﺼﺤﻣ )
ترﺎﺴﺧ 50 تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﺗ
لﺎﺳ رد نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا ﯽﻏﺎﺑ 94
ﯽﻟﺎﯾر شزرا ﺎﺑ ، 244
نﺎﻣﻮﺗ درﺎﯿﻠﯿﻣ
هرﺎﻬﺑ سر ﺮﯾد يﺎﻣﺮﺳ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ (
ﺛﺎـﺗ عﻮـﺿﻮﻣ ﺖـﯿﻤﻫا هﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺮﯿ
ﯽـﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ يزروﺎﺸﮐ ﺮﺑ يﺪﺣ يﺎﻫﺎﻣد ﺪـﺷﺎﺑ
. ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
دراد نﺎﺘـﺳدﺮﮐ نﺎﺘـﺳا رد ﯽـﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﮏﯾﮋﺗاﺮﺘﺳا هﻮﯿﻣ ﻪﮐ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ )
دوﺪـﺣ و ﻦـﺗ راﺰﻫ ﻞﻬﭼ زا ﺶﯿﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ 80
ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﻞـﮐ ﺪـﺻرد
رﻮﺸﮐ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﻪﻧﻻﺎﺳ (
ﺮﯿﺛﺎـﺗ ﻪـﻨﯿﻣز رد ﯽـﻘﯿﻘﺤﺗ ﺎـﺗ ﺪـﺷ ﺚﻋﺎﺑ
ﺶﻨﺗ ﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﺮﺑ ﯽﯾﺎﻣد يﺎﻫ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮑﻠﺑ دﻮﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﺘﺳا ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺣ رد ﯽﮑﻤﮐ ﻖﯿﻘﺤﺗ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
نﺎﺘـﺳا رد ،ﺎـﻣد يﺪـﺣ ﺶﯾﺎـﭘ و ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺖﻤﺴﻗ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺘﺳدﺮﮐ بﻮـﻨﺟ
بﺮـﻏ نﺎﺘـﺳا نﺎﺘـﺳدﺮﮐ و
ﺺﺧﻻﺎﺑ ﻪﺳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
،جﺪﻨﻨﺳ ناﻮﯾﺮﻣ و نارﺎﯿﻣﺎﮐ رد ﻪﻨﯿﻣز ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻮﺗ
ت دوﺪـﺣرد و ﻪﺘـﺷادﺖﯿﻟﺎﻌﻓنﺎﺘﺳايﺎﻫنﺎﺘﺳﺮﻬﺷﺮﯾﺎﺳ زاﺮﺘﺸﯿﺑﯽﮕﻧﺮﻓ 90 ﺪﺻرد ﻞﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ تﻮﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ نﺎﺘـﺳا ﻪـﺑ هﮋـﯾو رد ﻪـﻨﯿﻣز ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد
يﺎﻀﻓ زﺎﺑ ار ﻪﺑ هﺪﻬﻋ ﺪﻧراد . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﯾا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻠﺻا
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ ) ﻞﮑﺷ 1(
و هداد يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺎﻣد و ﺪـﯿﻟﻮﺗ
تﻮﺗ ﺮﻓ ﯽﮕﻧ رد ﻦﯾا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻨﯿﻣز ﯽﻠﺻا ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ ار ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺪﻫﺪﯿﻣ .
نﺎﺘﺳا ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ نﺎﺘﺳدﺮﮐ
ﺎﺑ ﺮﺑ ﻎﻟﺎﺑ ﯽﺘﺣﺎﺴﻣ 28203
ﺮﺘﻣﻮـﻠﯿﮐ
ﻊﺑﺮﻣ ) لدﺎﻌﻣ 7 /1 ﺪﺻرد ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻞﮐ رﻮﺸﮐ ( رد بﺮﻏ ناﺮﯾا رﻮﺸﮐ و
رد
تروﺎﺠﻣ كﺎﺧ قاﺮﻋ ﻊﻗاو هﺪﺷ
،ﺖﺳا زا لﺎﻤﺷ ﻪﺑ يﺎﻬﻧﺎﺘﺳا نﺎـﺠﯾﺎﺑرذآ
ﯽﺑﺮﻏ و نﺎﺠﻧز زا بﺮﻏ ﺑ ﻪ رﻮﺸﮐ قاﺮﻋ زا بﻮﻨﺟ ﻪﺑ نﺎﺘﺳا هﺎـﺸﻧﺎﻣﺮﮐ و
زا قﺮﺷ ﻪﺑ نﺎﺘﺳا ناﺪﻤﻫ و ﯽﺘﻤـﺴﻗ ﺮـﮕﯾد زا نﺎﺘـﺳا نﺎـﺠﻧز دوﺪـﺤﻣ
ﯽﻣ دﻮﺷ . جﺪﻨﻨﺳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺰﮐﺮﻣ
نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﺖﺳا .
زﺎﺑ يﺎﻀﻓ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺖﺸﮐ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻦﯾا رد ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﻪﮑﻨﯾا و ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺎﻫ بآ ﺢﻄﺳ زا عﺎﻔﺗرا ،عراﺰﻣ ﻪﺑ ﺖﻓﺎﺴﻣ ﺪﻌﺑ ﯽﮑﯾدﺰﻧ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ و دازآ يﺎـﻫ
زﺎـﺑ يﺎـﻀﻓ رد ﯽﯾﺎـﻣد ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯿﺒﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺘﯿﻣ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ضﺮﻋ و لﻮﻃ ﺪﻨﺷﺎﺑ عراﺰﻣ .
و ناﻮﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨﺳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪﺳ يﺎﻣد ﻪﻧازور رﺎﻣآ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﯽﺳرﺮﺑ و هداد راﺮﻗ ﻞﺴﮐا لواﺪﺟ رد ار نارﺎﯿﻣﺎﮐ ﯽﻓﺎﮐ
ندﻮﺑ لﺎﺳ يﺎـﻫ
رﺎﻣآ
،ي ﻂﺳﻮﺗ لﺮـﺘﻨﮐ ﻖـﯿﻗد هداد ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﺎـﻬﻧآ يور ﺮـﺑ ﺎـﻫ
و ﺎـﻫﻞﺿﺎﻔﺗشور ﺎﺑﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣهرودرددﻮﺟﻮﻣيرﺎﻣآكﺪﻧايﺎﻫﺺﻘﻧ و
ﺖﺒﺴﻧ ﺪﯾدﺮﮔ حﻼﺻا ﺎﻫ .
ﺲﭙـﺳ ﯽـﻨﮕﻤﻫ هداد ﺎـﻫ ﺎـﺑ لﻮـﻣﺮﻓ سﺎـﮐﻮﻣ
)
MOCKUS
( و نار ﺖﺴﺗ ﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ .
ﺲﭘ زا لﺮﺘﻨﮐ هداد ﯽﺳرﺮﺑ و ﺎﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﯾﺎﻣد ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺑ
ﻪ ﻦﯿﯿﻌﺗ يﺎﻫﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ و ﺮﺜﮐاﺪﺣ
درﻮﻣ زﺎﯿﻧ تﻮﺗ ﻪـﮐ ﺪـﺷر ياﺮﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﺎـﺑ
ﻪـﺟﻮﺗ ﻪـﺑ عﻮـﺟر ﻪـﺑ دﺎـﻬﺟ
يزروﺎﺸﮐ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺳدﺮﮐ و ﺰﮐﺮﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ تﻮﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ و هروﺎﺸﻣ ﺎـﺑ
نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻦﯾا
نﺎﻣزﺎﺳ زا ﻪﻠﻤﺟ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﺑ يﺎﻗآ ﺪﻤﺤﻣ ﯽﻔﯿـﺳﺮﺳ
ﻪـﮐ ﻞﻗاﺪـﺣيﺎﻣد وﺪﻧاهدادمﺎﺠﻧاﯽﮕﻧﺮﻓتﻮﺗدرﻮﻣرديرﺎﯿﺴﺑتﺎﻘﯿﻘﺤﺗ 5 ﻪﺟرد داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ و ﺮﺜﮐاﺪﺣ 35 ﻪﺟرد داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ار ياﺮﺑ لﻮﺼﺤﻣ تﻮﺗ
ﯽﮕﻧﺮﻓ رد نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺳدﺮﮐ ار مﻼﻋا
،ﺪﻧدﺮﮐ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ رد ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ ﺰﯿﻧ
زا ﻦﯾا ﻪﺟرد تراﺮﺣ ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ .
ﺷ ﻞﮑ 1 - نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدوﺪﺤﻣ ﻪﺸﻘﻧ
Figure 1- Map of Strawberry Production Range in Kurdistan Province
ﺦﯾرﺎﺗ عﻮﻗو ﺎﻬﻧآ و رد ﺖﯾﺎﻬﻧ ﻦﯿﯿﻌﺗ لﻮـﻃ ﻞـﺼﻓ ﺪـﺷر ﻦـﯾا هﺎـﯿﮔ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﺷ . ﻊﻗاو رد ﻦﯾﺮﺧآ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻪﮐ رد نآ ﻪﺟرد تراﺮﺣ ﻞﻗاﺪـﺣ 5
ﻪﺟرد تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ 5
ﻦﯿـﻟوا و ﺶـﯾور ﻞﺼﻓ ياﺪﺘﺑا رد ﯽﭘﺎﯿﭘ زور
يﺎﻣد نآ رد ﻪﮐ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺮﺜﮐاﺪﺣ
35 ﮕﯿﺘﻧﺎـﺳ ﻪﺟرد تﺪـﻣ ﻪـﺑ داﺮ
5 زور
ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ نﺎﯾﺎﭘ رد ﯽﭘﺎﯿﭘ ﻪﺑ
ﺖﺒﺛ هﺪﯿﺳر
،ﺖﺳا جاﺮﺨﺘـﺳا
دﻮﺷ . تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰـﮐﺮﻣ ﻪـﺑ عﻮﺟر زا ﺲﭘ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ درﻮﻣ ﻦﯾا رد صﻮــﺼﺧ ﻪــﺑ ﺰــﮐﺮﻣ ﻦــﯾا نﺎــﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺎــﺑ ﻪﺒﺣﺎــﺼﻣ و ﯽــﮕﻧﺮﻓ تﻮــﺗ
ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار تﻮـﺗ يور ﺮـﺑ ﺎﻬﻟﺎـﺳ ﻪـﮐ ﯽﻔﯿـﺳﺮﺳ ﺪـﻤﺤﻣ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ يﺎﻫ
دﺮﮐ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺶﯾور زﺎﻏآ ياﺮﺑ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ يﺎﻣد ،ﺪﻧا ه
ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد 5
ﻦـﯾا ﻻﻮـﻤﻌﻣ ﻪـﮐ ﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
هﺎﻣ رد ﺎﻣد راﺪﻘﻣ ﯽﻣ خر ﻦﯾدوﺮﻓ و ﺪﻨﻔﺳا يﺎﻫ
ﯽـﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر و ﺪﻫد
هﺎﻣ رد ﺰﯿﻧ زﺎﺑ يﺎﻀﻓ رد ﯽـﻣ ﻦﯾدروﺮـﻓ و ﺪﻨﻔـﺳا يﺎـﻫ
ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،ﺪـﺷﺎﺑ
هﺎﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﻔﺳا و ﻦﯾدروﺮﻓ ﻪﺑ ﻣ رﻮﻈﻨ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯿﻟوا داﺪﺧر يﺎﻣد ﻞﻗاﺪـﺣ
هرﺎﻬﺑ ﻦﯿﻤﻫ و يﺎـﻣد ﻪـﮑﻨﯾا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رﻮﻃ 35
ﻪـﺑ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎـﺳ ﻪـﺟرد
ﺮـﻈﻧ رد ﯽـﮕﻧﺮﻓ تﻮـﺗ ﻮـﻤﻧ و ﺪـﺷر ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻣد ﺮﺜﮐاﺪﺣ ناﻮﻨﻋ خر دادﺮـﻣ و ﺮﯿﺗ يﺎﻫ هﺎﻣ رد لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻣد راﺪﻘﻣ ﻦﯾا و ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻫﺪﯿﻣ هﺎﻣ
يﺎﻫ دادﺮﻣ و ﺮﯿﺗ ﺮﺑ ياﺮﺑ
ﯽﺳر ﻦﯿﻟوا داﺪﺧر ﺮﺜﮐاﺪـﺣ
يﺎﻣد درﻮﻣ زﺎﯿﻧ هﺎﯿﮔ تﻮﺗ ﺪﻧﺪـﺷ هداد راﺮﻗ رﺎﮐ يﺎﻨﺒﻣ و بﺎﺨﺘﻧا ﯽﮕﻧﺮﻓ
يﺪﺣ يﺎﻣد ﻦﯾﺮﺧآ ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯿﺑ ﻞﺻﺎﻓﺪﺣ و )
هرﺎﻬﺑ ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد (
ﻦﯿﻟوا و يﺪﺣ يﺎﻣد
) ﻪﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺮﺜﮐاﺪﺣ يﺎﻣد (
ﺪـﺷر ﻞﺼﻓ لﻮﻃ و هﺪﺷ رﺎﻤﺷزور
ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ .
ناﺰﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻬﺟ ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺪـﯿﻟﻮﺗ
ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ و يﺪﺣ يﺎﻫﺎﻣد عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ و يﺪﺣ يﺎﻫﺎﻣد ﺎﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﻞﺼﻓ لﻮﻃ ﺎﺑ لﺎﺳ ﺮﻫ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ زا هﺎـﯿﮔ ﻦـﯾا ﺪـﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ رﺎﻣآ ،لﺎﺳ نآ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر ﻪﮑﻨﯾا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﺬﺧا نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا يزروﺎﺸﮐ دﺎﻬﺟ ﯿﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ هﻮ
نﺎﺘـﺳا رد نآ هﺪـﻤﻋ ﺪـﯿﻟﻮﺗ زا و هدﻮﺑ ﺪﯾﺪﺟ ﺎﺘﺒﺴﻧ يا
هﻮـﯿﻣ ﻦـﯾا ﺪﯿﻟﻮﺗ دﺎﺘﺸﻫ ﻪﻫد ﻞﯾاوا زا و درﺬﮕﯿﻤﻧ يدﺎﯾز نﺎﻣز نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘـﺳدﺮﮐ نﺎﺘـﺳا ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و يزروﺎﺸﮐ دﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ رد رد دﻮـﺟﻮﻣ ﺮـﺒﺘﻌﻣ رﺎـﻣآ ﻪﮐ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ اﺬﻟ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺒﺛ نﺎﺘﺳا يزروﺎﺸﮐ دﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﺢﻄـﺳ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ درﻮﻣ رد نﺎﺘﺳدﺮﮐ
لﺎﺳ زا ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺖﺸﮐ ﺮﯾز 1381
ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،ﺪـﺷﺎﺒﯿﻣ دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ
رﺎﻣآ 15 ﻪﯿﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺢﻄﺳ رد هﻮﯿﻣ ﻦﯾا ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻪﻟﺎﺳ ناﺰـﯿﻣ و ﺪﺷ
ﺪـﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻟواﺪﺟ رد و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ شور زا ﻪـﻨﯿﻣز ﻦـﯾا رد .
ﺗ ﯽـﺳرﺮﺑ ياﺮـﺑ ﯽﮕﻟﻮـﭼ ﺐﯾﺮـﺿ نﻮـﭽﻤﻫ يرﺎﻣآ يﺎﻫ لﺎـﻣﺮﻧ ﻊـﯾزﻮ
هداد ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮـﺿ زا و يﺪﺣ يﺎﻫﺎﻣد عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻦﻣﺮﯿﭙﺳا ) ﻪـﺒﺗر يا ( ـﺳرﺮﺑ ياﺮـﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ و يﺪـﺣ يﺎـﻫﺎﻣد ﻪـﻄﺑار ﯽ
تﻮﺗ بﺎـﺨﺘﻧا ﻞـﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﻦﯾا ،ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﮕﻧﺮﻓ
هداد ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ دﻮـﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺪﯾﺎﺑ يﺪﺣ يﺎﻣد عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
د ﻪﮑﻨﯾا ﺎﯾ و يﺎﻣ
35 رد ﯽـﻔﻨﻣ ﯽﻫدزﺎـﺑ ﻪﮑﻨﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺖـﺒﺜﻣ لﻮـﻤﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﺎﻣا ،دراد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ هداد ﻦﯾا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دﻮﺸﯿﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪـﺒﺗر ﺪـﻧراد ﻪـﮐ ﯽﺷزرا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ
ﻪﺒﺗر ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺲﭙﺳ و يﺪﻨﺑ دﻮﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻬﻧآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﻧراد ﻪﮐ يا
.
ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺐﯾﺮﺿ زا زا و نﻮﯿـﺳﺮﮔر ﻂـﺧ رﺎـﺒﺘﻋا و يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ
هداد ﺶﯾاﺮﮔ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺪﻧور ﻂﺧ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾﺎﻣد يﺎﻫ
. ﺖـﯾﺎﻬﻧ رد
و دﺮـﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ و ﺪﺷر ﻞﺼﻓ لﻮﻃ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ناﺰﯿﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ زا ﺲﭘ خر ﺮﺜﮐاﺪﺣ و ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد ناﺰﯿﻣ و ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻣد ﻪﮑﻨﯾا ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ هداد ﻞﻗاﺪـﺣ و ﺮﺜﮐاﺪﺣ يﺎ
ﺮﯿﺛﺎـﺗ ﯽـﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ يور ﺮﺑ ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ ﺎﺗ ﺎﻫﺎﻣد ﻦﯾا عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ و ﻪـﭼ يﺪـﺣ يﺎـﻫﺎﻣد ﻪـﮐ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻫﺎﮔآ ﺎﺑ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺎـﻣد ﯽـﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ﺪﻧراد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ رد يﺮﯿﺛﺎﺗ يﻮﯾرﺎﻨـﺳ سﺎﺳاﺮﺑ هﺪﻨﯾآ رد نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا ﺮﺜﮐاﺪﺣ و ﻞﻗاﺪﺣ
rcp26
،
ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ زا
CMIP5
هزﺎـﺑ رد يﺎـﻫ 2059 - 2020 و 2099 -
2060 هداد ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺻﻼﺧ و ﺪﯿﻟﻮﺗ هﺪﺷ يزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ يﺎﻫ .
ﺮـﮐذ ﻪـﺑ مزﻻ
ﻞـﺴﮐا نﻮﭽﻤﻫ يرﺎﻣآ يﺎﻫ راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺖﺳا )
Exell
(
سا سا ﯽﭘ سا و )
(Spss
هداد شزاﺮﺑ ياﺮﺑ و ﺎـﻬﻧآ ﻪﻄﺑار ﯽﺳرﺮﺑ و ﺎﻫ
ﻤﻧ سﺎﯿﻘﻣﺰﯾر شور زا ما سا يد سا راﺰﻓا مﺮﻧ رد ﯽﯾﺎ
) (SDSM
ياﺮﺑ
ادﺎـﻣ سا راﺰـﻓا مﺮﻧ زا و هﺪﻨﯾآ ﯽﻤﯿﻠﻗا ﺖﯿﻌﺿو ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ )
SMADA
(
تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﺖﺸﮔزﺎﺑ هرود لﺎﻤﺘﺣا دروآﺮﺑ ياﺮﺑ ﺦﯾرﺎـﺗ و از ﺶﻨـﺗ يﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻬﻧآ عﻮﻗو .
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
هداد ﯽﯾﺎﻣد يﺎﻫ )
ﺎـﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ و ﺮﺜﮐاﺪـﺣ يﺎـﻣد ،ﻞﻗاﺪـﺣ يﺎﻣد (
ﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨ )
نارﺎﯿﻣﺎﮐ و ناﻮﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨﺳ (
ﺲﯿـﺳﺎﺗ وﺪﺑ نﺎﻣز زا
لﺎﺳ ﺎﺗ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﺮﻫ 1395
يﺎﻫرﺎﮐ و ﺬﺧا ،نﺎﺘﺳا ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ نﺎﻣزﺎﺳ زا
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻬﻧآ يور ﺮﺑ ﯽﯾاﺪﺘﺑا .
نﻮﻣزآ ﯽﻓﺎـﮐ ندﻮـﺑ داﺪـﻌﺗ يﺎﻬﻟﺎـﺳ
،يرﺎﻣآ ﺺﺨﺸﻣ دﻮﻤﻧ ﻪﮐ هرود يرﺎﻣآ 15 لﺎﺳ ياﺮﺑ ﻪـﯾﺰﺠﺗ و ﻞـﯿﻠﺤﺗ
يﺎﻫﺎﻣد ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﯽﻓﺎـﮐ ،ﺖـﺳا ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ﮏـﯾ هرود 15 ﻪﻟﺎـﺳ ) 1390
- ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﻦﯿـﺑ ﺎـﺗﺪﯾدﺮﮔبﺎﺨﺘﻧاﻪﻧﻮﻤﻧيرﺎﻣآﻪﻌﻣﺎﺟناﻮﻨﻋﻪﺑ (1376 رﺎﻣآ زارد تﺪﻣ و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﺎﯿﻣ ﮏﺗ ﮏﺗ لﺎﺳ
يﺎﻫ يرﺎﻣآ دﻮﺟﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ﺪﯾآ . ﺞﯾﺎـﺘﻧ نﻮـﻣزآ
نار ﺖﺴﺗ نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ مﺎﻤﺗ هداد ﺎـﻫ ي طﻮـﺑﺮﻣ ﻪـﺑ زور رﺎﻤـﺷ ندﺮـﮐ
ﺦﯾرﺎﺗ عﻮﻗو يﺎﻫﺎﻣد ﯽﻧاﺮﺤﺑ و لﻮﻃ لﻮﺼﻓ ﺪـﺷر رد هﺎﮕﺘـﺴﯾا جﺪﻨﻨـﺳ
ﻦﮕﻤﻫ هدﻮﺑ و ﻪﺑ ﻦﮕﻤﻫ يزﺎﺳ ﺎﻬﻧآ يزﺎﯿﻧ ﺖﺴﯿﻧ . داﺪـﺧر ﺦﯾرﺎـﺗ ﺲﭙﺳ
ﻦﯾﺮﻓ ود ﻦﯾا نﺎﯿﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ ندﺮﮐ رﺎﻤﺷزور ﺎﺑ و ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﯾﺎﻣد يﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷر هرود لﻮﻃ ،ﺦﯾرﺎﺗ .
نﻮﻣزآ يﺎﻫ لﺎـﻣﺮﻧ ندﻮـﺑ اد هد
يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ داﺪﻋا زور رﺎﻤـﺷ ﺦﯾرﺎـﺗ عﻮـﻗو ﻦﯿـﻟوا و ﻦﯾﺮـﺧآ يﺎـﻣد
ﯽﻧاﺮﺤﺑ و ﺰﯿﻧ لﻮﻃ ﻞﺼﻓ ﺪﺷر هﺎﮕﺘﺴﯾا جﺪﻨﻨـﺳ ﺖـﺑﺎﺛ دﺮـﮐ ﻪـﮐ داﺪـﻋا
رﻮﮐﺬﻣ زا ﻊﯾزﻮﺗ لﺎﻣﺮﻧ يوﺮﯿﭘ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ و رادﻮﻤﻧ ﻊﯾزﻮﺗ لﺎﻣﺮﻧ سﺎـﺳاﺮﺑ نﻮﻣزآ
فوﺮﮔﻮﻤﻠﮐ -
فﻮﻧﺮﯿﻤﺳا ﺺﺨﺸﻣ
دﺮﮐ ﻪﮐ داﺪﻋا يرﺎﻤﺷزور
هﺪﺷ ﺪﺷرلﻮﺼﻓلﻮﻃ وﯽﻧاﺮﺤﺑيﺎﻣدعﻮﻗوﺦﯾرﺎﺗ درﻮـﻣ يﺎﻬﻟﺎﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ) ﺮﮕﯾد لﺎﺳ ﻪﺑ ﯽﻟﺎﺳ زا (
رد هﺎﮕﺘﺴﯾا ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ جﺪﻨﻨﺳ ياراد
ﻊـﯾزﻮﺗ
لﺎﻣﺮﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻂﺧ ﺰﯿﻧ ﺪﻧور نﺎﺸﻧ داد ﻦﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ يﺎـﻫ عﻮـﻗو ﻦﯿـﻟوا و
ﻦﯾﺮﺧآ ﻦﯾﺮﻓ يﺎﻫ ﯽﯾﺎﻣد ﺎﺑ نﺎﻣز ) لﺎـﺳ ( رد هﺎﮕﺘـﺴﯾا جﺪﻨﻨـﺳ ﯽﻃﺎـﺒﺗرا
ﻒﯿﻌﺿ و ﯽﻔﻨﻣ دﻮﺟو ﻪﺘﺷاد و ﺪﻧور ز نﺎﻣ زا ﯽﻟﺎـﺳ ﻪـﺑ لﺎـﺳ ،ﺮـﮕﯾد رد
نﺎﺳﻮﻧ داﺪﺧر ﺎﻬﻧآ ﺮﺛﺆﻣ هدﻮﺒﻧ ﺖﺳا . ﯽﮕﻟﻮﭼ ﺐﯾﺮﺿ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺦﯾرﺎﺗ درﻮﻣ رد جﺪﻨﻨﺳ هﺎﮕﺘﺴﯾا عﻮﻗو
يﺎـﻫﺎﻣد ﯽـﻧاﺮﺤﺑ و لﻮـﻃ ﻞـﺼﻓ
ﺪﺷر ) لوﺪﺟ 1(
ﻪﻟﻮﭼ يﺎﻬﻟﺎـﺳ رد و ﺪﻫﺪﯿﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽﻧرﺎﻘﺘﻣ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ يﺎﻫ
يﺎﻫﺎﻣد ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﯽﻧاﺮﺤﺑ
يوﺎـﺴﻣ ﺎـﺒﯾﺮﻘﺗ
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
29 ﺪﻨﻔـﺳا ( هداد خر ، ﻪـﺑ و ﺪـﻧا
داﺪـﻌﺗ ﺎـﺒﯾﺮﻘﺗ ﯽـﻨﻌﯾ ،دراد ﺶﯾاﺮـﮔ ﭗـﭼ ﻪـﺑ ﻪـﻟﻮﭼ ﯽﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺦﯾرﺎـﺗ زا ﻞـﺒﻗ ﯽـﻧاﺮﺤﺑ يﺎـﻫﺎﻣد ﻦﯿـﻟوا داﺪﺧر يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ هداد خر ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هداد خر هﺎﻣﺪﻨﻔﺳا رد اﺮﺜﮐا و ﺪﻧا
ﺪﻧا . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻮـﻣ رد در
ﯽﻧاﺮﺤﺑ يﺎﻣد ﻦﯾﺮﺧآ ﻢﯿـﺴﻘﺗ هﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺖﺒﺜﻣ و ﻒﯿﻌﺿ ﯽﮕﻟﻮﭼ ﺰﯿﻧ
ﻦﯾﺮﻓ داﺪﺧر ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ يوﺎـﺴﻣ ﺎـﺒﯾﺮﻘﺗ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﺴﭘاو ﯽﯾﺎﻣد يﺎﻫ
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺦﯾرﺎﺗ )
23 ﺮﯿﺗ ( ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﮕﻟﻮﭼ ﺐﯾﺮﺿ لﻮـﻃ
ﻞﺼﻓ ﺪﺷر ﺪـﺷر يﺎـﻫزور داﺪﻌﺗ نرﺎﻘﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ و ﻒﯿﻌﺿ رﺎﯿﺴﺑ ﺰﯿﻧ
د ﻪﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪـﻣآ ﺖـﺳ
) 116 زور ( ﺖـﺳا . ﻞـﮐ رد ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻞـﺼﻓ لﻮـﻃ و ﻦﯾﺮـﻓ يﺎﻣد داﺪﺧر يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ رد يدﺎﯾز نﺎﺳﻮﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﻢﯿﺷﺎﺒﯿﻤﻧ ﺪﺷر .
ﺐﯾﺮﺿ ﯽﮕﻟﻮﭼ ﻒﯿﻌﺿ ﯽﻔﻨﻣ طﻮـﺑﺮﻣ ﻪـﺑ داﺪـﻋا ﺦﯾرﺎـﺗ
عﻮﻗو ﻦﯿﻟوا يﺎﻫﺎﻣد
،ﯽﻧاﺮﺤﺑ نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪـﻫد ﻪـﮐ ﺐـﻠﻏا ﻦﯾﺮـﻓ يﺎـﻫ
ﯽﯾﺎﻣد هرﺎﻬﺑ رد ﯽﻃ هرود يرﺎﻣآ بﺎﺨﺘﻧا هﺪﺷ رد ﻦﯾا ﺘـﺴﯾا
،هﺎﮕ ﺮﺘـﺸﯿﺑ
ﺶﯾاﺮﮔ ﻪﺑ يﻮﺳ ﻦﯾﺮﻓ يﺎﻫ سردوز هرﺎﻬﺑ ﻪﺘﺷاد ) ﺪﻨﻔﺳا ﺮﺧاوا (
و ﺮﺘﻤﮐ
ﻪﺑ ترﻮﺻ يﺎﻣد ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﺮﯾد سر هرﺎﻬﺑ ﺮﻫﺎﻇ هﺪﺷ ﺪﻧا . ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﯾد
ﻪﻤﺗﺎﺧ ﺦﯾرﺎﺗ عﻮﻗو ﻦﯾﺮﺧآ يﺎﻣد ﯽﻧاﺮﺤﺑ هرﺎﻬﺑ ﻦـﯾا هﺎﮕﺘـﺴﯾا اﺮـﺜﮐا
دوز ﺎﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ. ﺖـﺳاهدﺎﺘﻓاقﺎﻔﺗاﺪﻨﻔﺳاردﺎﻫرﺎﺑ وﻪﺘﻓﺮﮔمﺎﺠﻧا ت
و هدﻮـﺑ ﻒﯿﻌﺿ ﺰﯿﻧ نارﺎﯿﻣﺎﮐ و ناﻮﯾﺮﻣ رد ﯽﮕﻟﻮﭼ ﺐﯾاﺮﺿ ﺪﻫﺪﯿﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫﺪﯿﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽﻧرﺎﻘﺘﻣ ﺖﻟﺎﺣ دﻮﺧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
ﺖﻬﺟ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ نﺎـﻣز عﻮـﻗو يﺎـﻫﺎﻣد يﺪـﺣ ﺮـﺑ يور ناﺰـﯿﻣ
،ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﻪﻧﻻﺎﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ هداد
يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺦﯾرﺎـﺗ عﻮـﻗو ﻦﯾﺮـﺧآ
يﺎﻣد يﺪﺣ هرﺎﻬﺑ و ﻦﯿﻟوا يﺎﻣد يﺪﺣ ﺑﺎﺗ ﻪﻧﺎﺘﺴ ﺎﺑ تﻮﺗ ﻪﻧﻻﺎﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺪﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ .
هداد اﺪﺘﺑا رﺎﮐ ﻦﯾا ياﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ لﺎﺜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﯾدﺮﮔ يﺪﻨﺑ ﻪﺒﺗر يﺪﺣ يﺎﻫﺎﻣد عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هداد و دﻮـﺑ ﻦﯾدروﺮﻓ ﺮﺧاوا رد يﺪﺣ يﺎﻣد عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﮐ يا
شزرا ﺖﺷاد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر ﺮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ رد ﻪﮐ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻪﺑ و ﺮﺘﻤﮐ
دﺮـﮑﯿﻤﻧ دراو ﯽـﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر ﻪﺑ ﯽﺗرﺎﺴﺧ و دﻮﺑ هداد خر ﺪﻨﻔﺳا ﻞﯾاوا ﺖﻓﺮﮔ ﻖﻠﻌﺗ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺒﺗر و شزرا .
هداد ترﻮﺻ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ يﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ ﯽﻫد شزرا ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ﻪﮐ يدﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑﺎﻨﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﻦﻣﺮﯿﭙﺳا ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و )
ﻪﺒﺗر يا ( ﺪـﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻬﻧآ .
ﺎـﺘﻧ ﺞﯾ نﺎـﺸﻧ داد
ﻪﮐ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺦﯾرﺎﺗ
عﻮﻗو يﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ هرﺎﻬﺑ ﺮﺑ يور ﻪﻧﻻﺎـﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﻪﺑ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ياﺮﺑ
،جﺪﻨﻨﺳ
،ناﻮﯾﺮﻣ نارﺎﯿﻣﺎﮐ 325 /0 ، 343 /0
، /0425
و ﻪﻧﺎﺘـﺴﺑﺎﺗ يﺪـﺣ يﺎـﻣد ﻦﯿﺘـﺴﺨﻧ عﻮـﻗو ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و ، نارﺎﯿﻣﺎﮐ ،ناﻮﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨﺳ ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ
016 /0
، .ﺪﺷﺎﺒﯿﻣ /0022 ، /0012
لوﺪﺟ 1 ﺦﯾرﺎﺗ نﺎﺳﻮﻧ ناﺰﯿﻣ و ﯽﮕﻟﻮﭼ ﺐﯾﺮﺿ- جﺪﻨﻨﺳ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﻦﯾﺮﻓ يﺎﻫﺎﻣد عﻮﻗو يﺎﻫ
Table 1- Kurtosis and swing rate of date of the temperatures at the station of Sanandaj ﺎﻫ ﺮﯿﻐﺘﻣ
Variables
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
Average
نﺎﺳﻮﻧ ناﺰﯿﻣ
swing rate
ﯽﮕﻟﻮﭼ ﺐﯾﺮﺿ coefficient of kurtosis ﯽﻧاﺮﺤﺑ يﺎﻣد ﻦﯿﻟوا
(first critical temperature) ﺪﻨﻔﺳا29 March 29
زا ﺎﺗ ﺪﻨﻔﺳا6 ﻦﯾدروﺮﻓ29
March 6 to March 29 -0.071 ﯽﻧاﺮﺤﺑ يﺎﻣد ﻦﯾﺮﺧآ
(last critical temperature) ﺮﯿﺗ23
July 23
زا ﺎﺗ ﺮﯿﺗ8 دادﺮﻣ2
July 8 to August 2 0.048 ﻃ يﺎﻫزور داﺪﻌﺗ
ﺪﺷر ﻞﺼﻓ لﻮ
(days of growing)
زور116.5 116.5 days
زا ﺎﺗ زور97 زور147
From 97 days to 147 days 0.011
لوﺪﺟ 2 - ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد ﻦﯾﺮﺧآ عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ناﺰﯿﻣ )
تﻮﺗ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ يﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ ،ﯽﻋارز لﺎﺳ نآ رد رﺎﺑ ﻦﯾﺮﺧآ ياﺮﺑ نآ رد ﻪﮐ ﯽﺨﯾرﺎﺗ
ﺎﻣد ﺲﭘ نآ زا و هداد خر ﯽﮕﻧﺮﻓ ﺪﻨﮐ ﺪﺷر ﺪﻧاﻮﺘﯿﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ و هدﻮﺑ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ﻞﻗاﺪﺣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ
( جﺪﻨﻨﺳ رد ﻪﻧﻻﺎﺳ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ و
Table 2- Correlation between the date of occurrence of the latest minimum temperature and annual strawberry production in Sanandaj
لﺎﺳ ﺎﻫ
years
ﻦﯾﺮﺧآ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺒﺗر ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد
Date of last minimum temperature rating
ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد ﻦﯾﺮﺧآ ﺦﯾرﺎﺗ
Date of last minimum temperature
دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻪﺒﺗر
Performance rating
ﺳ ﺢﻄ ﺖﺸﮐ
Under cultivation (ha)
1381 3 1.11 3 1500
1382 3 1.10 3 1530
1383 1 1.29 2 1560
1384 4 1.7 4 1620
1385 9 12.6 5 1625
1386 3 1.10 3 1620
1387 8 12.15 7 1358
1388 7 12.28 6 1300
1389 7 12.28 2 1310
1390 10 12.8 6 1300
1391 8 12.25 7 1310
1392 6 1.1 8 1410
1393 7 12.29 10 1450
1394 7 12.25 10 1600
1395 7 12.21 10 1650
نﺎﻣز ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ يور ﺮـﺑ يﺪـﺣ يﺎـﻫﺎﻣد عﻮﻗو
هداد ،اﻮﻫ يﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ و هرﺎـﻬﺑ يﺪـﺣ يﺎـﻣد ﻦﯾﺮـﺧآ عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ يﺎﻫ
هﺎـﻣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ ار ﻪﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ يﺪﺣ يﺎﻣد ﻦﯿﻟوا ﻞـﺼﻓ يﺎـﻫ
ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر )
ﺮﯿﺗ ،دادﺮﺧ ،ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ،ﻦﯾدروﺮﻓ (
ناﺰـﯿﻣ و ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻬﻧآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ .
داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺦﯾرﺎـﺗ ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻪـﮐ
ﻪﺑ هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ يﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يور ﺮﺑ هرﺎﻬﺑ ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد عﻮﻗو نارﺎـﯿﻣﺎﮐ ،ناﻮـﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨﺳ ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 35
/0 ، 17 /0
، 16 /0 يور ﺮـﺑ ،
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا يﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 09
/0 ، 002 /0 ، 05 /0 ﺮـﺑ و
ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ دادﺮـﺧ يﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يور 021
/0 ، 008 /0 ، 01 /0 ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . يﺪـﺣ يﺎﻣد ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺰﯿﻧ هﺎﻣ ﺮﯿﺗ يﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﻪﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نارﺎﯿﻣﺎﮐ و ناﻮﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨﺳ ياﺮﺑ نآ 05
/0 ، 03 /0 و 06 /0 ﻪـﺑ
ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﺦﯾرﺎـﺗ ﺮﯿﺛﺎـﺗ مﺪـﻋ هﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺪﻧاﻮﺘﯿﻣ ﻊﻗاو رد ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا
ﻣد عﻮﻗو ﻪـﮑﯾرﻮﻄﺑ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎـﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ يور ﺮـﺑ يﺪﺣ يﺎ هرﺎـﻬﺑ يﺪﺣ يﺎﻣد داﺪﺧر ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯿﺑﺎﻣ ﻂﻘﻓ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
هﺎـﻣ ﺮﯾﺎـﺳ رد و ﺖـﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ يﺎﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﺎـﻫ
ﺦﯾرﺎﺗ دراﺪﻧ ﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﺑ ﯽﻧاﺪﻨﭼ ﺮﯿﺛﺎﺗ ،عﻮﻗو يﺎﻫ .
لوﺪﺟ 3 - ﺐﯾﺮﺿ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺦﯾرﺎﺗ
ﻗو عﻮ ﻦﯾﺮﺧآ يﺎﻣد ﯽﻧاﺮﺤﺑ ) ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻪﮐ رد نآ ياﺮﺑ ﻦﯾﺮﺧآ رﺎﺑ رد نآ لﺎﺳ
،ﯽﻋارز ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد درﻮﻣ زﺎﯿﻧ تﻮﺗ
ﯽﮕﻧﺮﻓ خر هداد و زا نآ ﺲﭘ ﺎﻣد ﺮﺗﻻﺎﺑ زا ﻞﻗاﺪﺣ درﻮﻣ زﺎﯿﻧ هدﻮﺑ و تﻮﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﺪﻧاﻮﺘﯿﻣ ﺪﺷر ﺪﻨﮐ ( و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ جﺪﻨﻨﺳ
Table 3- Correlation coefficient of the occurrence date of the last critical temperature and average monthly temperature of March of Sanandaj
ﺎﻬﻟﺎﺳ
ﯽﻧاﺮﺤﺑيﺎﻣدﻦﯾﺮﺧآﻪﺒﺗر Date of last minimum temperature
rating
ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯾﺮﺧآ يﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ
Date of last minimum temperature
يﺎﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ
Average April Temperature
1381 3 1.11 10.0
1382 3 1.10 11.0
1383 1 1.29 10.5
1384 4 1.7 11.3
1385 10 12.6 12.6
1386 3 1.10 9.9
1387 8 12.15 14.4
1388 7 12.28 9.4
1389 7 12.28 12.3
1390 10 12.8 11.8
1391 8 12.25 12.1
1392 5 1.1 11.7
1393 6 12.29 11.6
1394 6 12.25 11.2
1395 6 12.21 11.5
تﻮـﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ يور ﺮﺑ ﻖﻠﻄﻣ ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ هداد ،نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا رد ﯽﮕﻧﺮﻓ رد ﻪـﻧﺎﻫﺎﻣ ﻖـﻠﻄﻣ ﻞﻗاﺪـﺣ يﺎﻣد يﺎﻫ
هﺎﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا ﺪﺷر ﻞﺼﻓ لﻮﻃ يﺎﻫ )
و دادﺮـﺧ ،ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ،ﻦﯾدروﺮﻓ
ﺮﯿﺗ ( ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ) نارﺎﯿﻣﺎﮐ و ناﻮﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨﺳ (
تﻮـﺗ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ار
هﺎﻣ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻫ
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ناﺰﯿﻣ و ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ لﻮﻃ يﺎ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻬﻧآ .
و ﻖـﻠﻄﻣ ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
رد نارﺎـﯿﻣﺎﮐ و ناﻮـﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨـﺳ ياﺮـﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾدروﺮﻓ 110 /0 ، 248 /0
، 173 /0 ، ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﺖـﺸﻬﺒﯾدرا رد 184
/0 ،
138 /0 ، 114 /0
، ﺐــﯿﺗﺮﺗ ﻪــﺑ دادﺮــﺧ رد 069
/0 ، 013 /0 ، 053 /0 رد و ،
هﺎــﻣﺮﯿﺗ 024 /0 ، 01 /0 ، 048 /0 ﺪــﺷﺎﺒﯿﻣ . يﺎــﻣد ﯽﮕﺘــﺴﺒﻤﻫ ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ و ناﻮﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨﺳ ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﻖﻠﻄﻣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ
ﻦﯾدروﺮﻓ رد نارﺎﯿﻣﺎﮐ 007
/0 ، 006 /0 ، 005 /0 ﺖـﺸﻬﺒﯾدرا رد ، 002
/0 ،
001 /0 ، 001 /0 دادﺮــــﺧ رد ، 091
/0 ، 087 /0 ، 017 /0 هﺎــــﻣﺮﯿﺗ رد و ،
188 /0 ، 2/
0 ، 178 /0 ﺪﺷﺎﺒﯿﻣ . ﻦـﯾا هﺪـﻨﻫد نﺎـﺸﻧ ﺪـﻧاﻮﺘﯿﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﻦـﯾا
يور ﺮـﺑ ار ﺮﯿﺛﺎـﺗ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ ،ﻖـﻠﻄﻣ ﻞﻗاﺪـﺣ يﺎـﻣد ﻪـﮐ ﺪﺷﺎﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ ﻖﻠﻄﻣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ يﺎﻣد و هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﻖﻠﻄﻣ ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺲﮑﻌﻟﺎﺑ و دراد هﺎﻣ ﺮﯿﺗ رد ار ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺎﻣد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و هﺎﻣ ﺮﯿﺗ ﺖـﺸﻬﺒﯾدرا و ﻦﯾدروﺮﻓ رد ﻖﻠﻄﻣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ي
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﻮﺷ
.
لوﺪﺟ 4 ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﺑ جﺪﻨﻨﺳ ﻦﯾدروﺮﻓ هﺎﻣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ-
Table 4- Correlation of minimum monthly temperature of March of Sanandaj with strawberry performance
(رﺎﺘﮑﻫ) ﺖﺸﮐﺮﯾزﺢﻄﺳ
Under cultivation (ha)
ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ )
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (
Performance of strawberry (kg)
ﻦﯾدروﺮﻓ ﻖﻠﻄﻣ ﻞﻗاﺪﺣ يﺎﻣد
April minimum temperature لﺎﺳ
years
75 351
-1.6 1381
70 351
-1 1382
75 360
-0.6 1383
40 405
2.8 1384
40 414
-0.2 1385
12 414
0.8 1386
11 394
-1 1387
10 390
1.6 1388
15 270
-0.5 1389
10 300
-0.4 1390
100 420
0.6 1391
200 450
-5 1392
150 480
-5 1393
22 1,6 480
- 1394
50 480
-1 1395
تﻮـﺗ دﺮـﮑﻠﻤﻋ يور ﺮـﺑ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ هداد ،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ هﺎـﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يﺎﻫ
يﺎـﻫ
لﻮﻃ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ )
ﺮـﯿﺗ و دادﺮـﺧ ،ﺖـﺸﻬﺒﯾدرا ،ﻦﯾدروﺮﻓ (
زا
تﻮـﺗ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﺑ نآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ناﺰﯿﻣ و ﺬﺧا ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ لﻮﻃ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ .
هداد رﺎـﮐ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
شزرا ﺪﻧراد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ يور ﺮﺑ ﻪﮐ يراﺬﮔﺮﯿﺛﺎﺗ ناﺰﯿﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺒﺗر و ﯽﻫد يﺪﻨﺑ
)1 ﺎﺗ 10 ( دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ نﻮﭼ لﺎﺜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷ
يﺎﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ 18
هزﺎـﺑ ﻪـﺑ ﺪـﺷﺎﺒﯿﻣ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎـﺳ ﻪـﺟرد
ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻣد دﻮﺷ
) 17 ﺎـﺗ ﻪﺟرد 19 ﻪـﺟرد
داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ( ﻪﺒﺗر 10 هزﺎﺑ ﻪﺑ و ﺪﻧراد يﺮﺘﻤﮐ يراﺬﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻣد يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ ﻖﻠﻌﺗ يﺮﺘﻤﮐ شزرا .
ﻪﺒﺗر زا ﺲﭘ رد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يﺪﻨﺑ
لﺎﺳ لﻮﻃ ناﺰـﯿﻣ ﯽـﻫد شزرا و يﺪـﻨﺑ ﻪـﺒﺗر ﻪـﺑ ،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ ﯽﻫدزﺎـﺑ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ ﻪـﮐ ﯽـﺒﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﺪـﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﻪـﺒﺗر ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ،دﺮﮑﻠﻤﻋ )
ﻪـﺒﺗر 10 ( ﺰـﯿﻧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﯽﻫدزﺎـﺑ ﻦﯾﺮـﺘﻤﮐ و
شزرا ﻦﯾﺮــﺘﻤﮐ )
ﻪــﺒﺗر 1 ( ﯽﮕﺘــﺴﺒﻤﻫ ناﺰــﯿﻣ ﺲﭙــﺳ و ﺖــﻓﺮﮔ ﻖــﻠﻌﺗ
ﻣﺮﯿﭙﺳا ﻦ ) ﻪﺒﺗر يا ( ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻬﻧآ .
ﺪـﻫﺪﯿﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ
رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ و ﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﻬﺷ ياﺮﺑ ﻦﯾدروﺮﻓ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نارﺎﯿﻣﺎﮐ و ناﻮﯾﺮﻣ ،جﺪﻨﻨﺳ يﺎﻫ
207 /0 ،
203 /0 ، 255 /0 ﺖـــﺸﻬﺒﯾدرا رد ، 445
/0 ، 303 /0 ، 451 /0 دادﺮـــﺧ رد ،
627 /0 ، 649 /0 ، 541 /0 هﺎــــﻣ ﺮــــﯿﺗ رد و 160
/0 ، 187 /0 و 185
/0 .ﺪﺷﺎﺒﯿﻣ
ﻪـﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻫﺪﯿﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ رد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﯽـﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ يور ﺮﺑ ﺎﻣد
هﺎﻣ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ﺎـﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و دادﺮﺧ و ﺖﺸﻬﺒﯾدرا يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺒﯿﻣ هﺎﻣ ﺮﯿﺗ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ .
ﺪﺟ لو 5 ﻦﻣﺮﯿﭙﺳا ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ- ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد و ﻦﯾدروﺮﻓ
ناﺰﯿﻣ جﺪﻨﻨﺳ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﻪﻧﻻﺎﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ
Table 5- Spearman correlation coefficient The average monthly temperature of April and annual yield of strawberry in Sanandaj
لﺎﺳ
ﺎﻫ
years
وﺮﻓ يﺎﻣد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺒﺗر ﻦﯾدر
April average rating
دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻪﺒﺗر
Performance rating
ﺖﺸﮐ ﺮﯾز ﺢﻄﺳ
Under cultivation (ha)
1381 2 2 1500
1382 2 2 1530
1383 2 2 1560
1384 3 3 1620
1385 4 3 1625
1386 2 3 1620
1387 6 3 1358
1388 2 2 1300
1389 4 2 1310
1390 3 2 1300
1391 4 4 1310
1392 3 3 1410
1393 3 3 1450
1394 3 3 1600
1395 3 3 1650
يﺪﺣ يﺎﻣد ﻦﯾﺮﺧآ عﻮﻗو ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ )
هرﺎﻬﺑ ﻞﻗاﺪﺣ (
ظﺎـﺤﻟ ﻪـﺑ
هﺎﯿﮔ ﺪﺷر هرود عوﺮﺷ نﺎﻣز يﺎـﻣد ﻦﯿـﻟوا عﻮـﻗو ﺦﯾرﺎـﺗ و ﯽﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ
يﺪﺣ ) ﻪﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺮﺜﮐاﺪﺣ (
ﯽـﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ﺪﺷر هرود ﻪﻤﺗﺎﺧ نﺎﻣز ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﻣ ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺪﺷﺎﺒﯿ
. عﻮـﻗو ﺦﯾرﺎـﺗ ﻦﯿـﯿﻌﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ
راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،يﺪﺣ يﺎﻫﺎﻣد
SMADA
عﻮـﻗو لﺎﻤﺘﺣا ﺪﺻ رد
تراﺮﺣ ﻪﺟرد هرود رد يﺪﺣ يﺎﻫ
لﺎـﻣﺮﻧ شور ﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺖﺸﮔزﺎﺑ يﺎﻫ
هﺎﮕﺘﺴﯾا رد رد ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ
6 و 7 نﺎﺸﻧ
ﺪﺷ هداد . لوﺪﺟ سﺎﺳا ﺮﺑ 6
ﺘﺣا هرود رد يﺪـﺣ يﺎـﻣد ﻦﯾﺮـﺧآ عﻮـﻗو لﺎـﻤ
هﺎﮕﺘﺴﯾا ياﺮﺑ لﺎﻣﺮﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يرﺎﻣآ ﺐـﺨﺘﻨﻣ ﺎﻫ
لﺎــﻤﺘﺣا ﺎــﺑ نﺎﺘــﺳدﺮﮐ نﺎﺘــﺳا 75
جﺪﻨﻨــﺳ نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ رد ﺪــﺻرد 10
ناﻮـﯾﺮﻣ رد ،ﻦﯾدروﺮﻓ 9
نارﺎـﯿﻣﺎﮐ رد و ﻦﯾدروﺮـﻓ 2
هرود رد ﻦﯾدروﺮـﻓ ﺖﺸﮔزﺎﺑ
4 داد ﺪﻫاﻮﺧ خر ﻪﻟﺎﺳ .
لﺎـﻤﺘﺣا ﺎـﺑ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ 95
رد و ﺪـﺻرد
ﺖﺸﮔزﺎﺑ هرود 20
رد هرﺎـﻬﺑ ﻞﻗاﺪـﺣ يﺎـﻣد عﻮـﻗو ﺦﯾرﺎـﺗ ﻦﯾﺮﺧآ ﻪﻟﺎﺳ
جﺪﻨﻨــﺳ 23 ناﻮــﯾﺮﻣ رد ،ﻦﯾدروﺮــﻓ 19
نارﺎــﯿﻣﺎﮐ رد و ﻦﯾدروﺮــﻓ
12 .ﺪﺷﺎﺒﯿﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ
زور ﻦﯾﺮﺗدوز ،هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
هرﺎـﻬﺑ ﻞﻗاﺪـﺣ يﺎـﻣد ﻦﯾﺮـﺧآ عﻮـﻗو لﺎﻤﺘﺣا 13
و جﺪﻨﻨـﺳ رد ﺪﻨﻔـﺳا
ﯿﻣ نارﺎﯿﻣﺎﮐ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺒ
ﯽﺗاﺪﻫﺎﺸﻣ هرود رد )
29 ﺪﻨﻔﺳا ( 16 ﯽـﻣ خر ﺮﺗدوز زور ﻊـﻗاو رد و ﺪـﻫد
خر هرﺎـﻬﺑ سردوز ترﻮـﺻ ﻪـﺑ هﺪـﻨﯾآ رد هرﺎـﻬﺑ ﻞﻗاﺪـﺣ يﺎﻣد ﻻﺎﻤﺘﺣا داد ﺪﻫاﻮﺧ . ﻪﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺮﺜﮐاﺪﺣ يﺎﻣد ﻦﯿﻟوا داﺪﺧر ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯾﺮﺗدوز ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ناﻮﯾﺮﻣ رد ﺰﯿﻧ 11
ﻣ ﺮﯿﺗ ﯽﺗاﺪﻫﺎـﺸﻣ هرود ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺒﯿ
) 23 ﺮﯿﺗ ( ﺪﺷﺎﺒﯿﻣ يﺪﺣ يﺎﻣد ﻦﯿﻟوا نﺪﺷ سردوز لﺎﻤﺘﺣا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ .
