ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺟﺬاﺑﯿﺖ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎی ﺧﺒﺮی

(1)

287

ﻢﺘﺼﺷ هرﺎﻤﺷ مﻮﺳو ﺖﺴﯿﺑ لﺎﺳ 1401 نﺎﺘﺴﻣز

یﺮﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎﺳ ﺖﯿﺑاﺬﺟ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ

٣یﺮﮑﯿﭘ ﺎﺿرﺪﯿﻤﺣ ،^٢رﻮﭘ ﯽﻘﺗ هﺰﺋﺎﻓ ،^١ﯽﻧﺎﺠﯿﺳ یﺪﻤﺤﻣ ﻪﻤﻃﺎﻓ

هﺪﯿﮑﭼ

.ﺖــﺳا هﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا ﺮــﺒﺧ هزﻮــﺣ رد یزﺎــﺠﻣ یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺖــﯿﺑاﺬﺟ ﻞــﻣاﻮﻋ ﯽﯾﺎــﺳﺎﻨﺷ رﻮــﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶــﻫوﮋﭘ ﻦــﯾا هزﻮﺣ رد ناﺮــﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ و هﺎﮕــﺸﻧاد ﺪﯿﺗﺎــﺳا ،نارﺎﮕــﻧﺮﺒﺧ ﻞﻣﺎــﺷ و بﺎــﺨﺘﻧا یﺮــﻈﻧ ترﻮــﺻ ﻪــﺑ یرﺎــﻣآ ﮥــﻌﻣﺎﺟ ﺖــﺳا لاﺆــﺳ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺦــﺳﺎﭘ هﺪﻧرﺎﮕﻧ فﺪﻫ و هدﻮﺑ ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖــﯾﺮﻃ زا تﺎــﻋﻼﻃا یروآ ﻊــﻤﺟ شور .ﺖــﺳا ﺮــﺒﺧ ﻞــﯿﻠﺤﺗو ﻪﯾﺰﺠﺗ ؟ﺪــﻧراﺬﮔ ﯽﻣ ﺮــﯿﺛﺄﺗ یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ بو زا نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا یﻮــﺤﻧ ﺮــﺑ ﯽــﻠﻣاﻮﻋ ﻪــﭼ ﻪــﮐ هﺪــﺷ مﺎﺠﻧا ﻦــﯿﺑرﻮﮐ و سواﺮﺘــﺷا ﯽــﻤﯾادارﺎﭘ لﺪــﻣ نﺎــﯿﻨﺑ هداد شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ،هﺪﻣآ ﺖــﺳد ﻪﺑ تﺎــﻋﻼﻃا یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ بو زا ﺐــﻃﺎﺨﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا یﻮــﮕﻟا ﺮــﺑ ﻞــﯾذ ﻞــﻣاﻮﻋ یراﺬــﮔﺮﺛا زا ﯽــﮐﺎﺣ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﺞــﯾﺎﺘﻧ و «ﯽﺘﺧﺎــﺳﺮﯾز ﻞــﻣاﻮﻋ» ،«ﯽــﺘﯾﺮﯾﺪﻣ یﺎﻫ ﮏﺒــﺳ» ،«یزﺎــﺠﻣ یﺎــﻀﻓ تاﺮــﯿﺛﺄﺗ» ،«ﯽــﺷزﻮﻣآ یﺎــﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ» :ﺖــﺳا دﺎــﺠﯾا ﻞــﻠﺧ ﺶــﻫوﮋﭘ فاﺪــﻫا ﻖــﻘﺤﺗ ﺪــﻧور رد ﯽــﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﻪــﮐ ﺮــﮔ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ .«ﯽــﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ تﺎــﻃﺎﺒﺗرا» و ،«ﻪﻧﺎــﺳر ندﻮــﺑ ﯽــﺣﺎﻨﺟ» ،«ﮏــﯾژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا تﺎــﻀﻗﺎﻨﺗ» :زا ﺪــﻧا ترﺎﺒﻋ ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺪــﻨ ُﮐ ار نآ ﺪــﻧور ﺎــﯾ هدﻮــﻤﻧ و بﺬــﮐ رﺎــﺒﺧا» ،«ﺖﯾﺎــﺳ ﯽــﻨﻓ و ﯽــﮑﯿﻨﮑﺗ ﻒــﻌﺿ» ،«ﺖﯾﺎــﺳ ﺪــﻣآرﺎﮐﺎﻧ ﺖــﯾﺮﯾﺪﻣ» ،«نﺪــﺷ ﯽﻧﺎﻬﺟ مﺪــﻋ»

ﯽــﯾﺎﻫدﺮﺒﻫار ،«ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ تﻼﮑــﺸﻣ» و «یﺪــﻣآزور مﺪــﻋ» ،«ﺐــﺳﺎﻨﻣﺎﻧ و ﻒــﯿﻌﺿ یاﻮــﺘﺤﻣ» ،«ﺾــﯿﻘﻧوﺪﺿ یﺎﻫ یﮋﺗاﺮﺘــﺳا» ﻞﻣﺎــﺷ ﺪﻧﻮــﺷ ﯽﻣ دﺎﻬﻨــﺸﯿﭘ یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ ﻪــﺑ ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﻪــﺟﻮﺗ ﺪــﻧور دﻮــﺒﻬﺑ ﺖــﻬﺟ ﻪــﮐ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ «ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ یﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ» و هدﻮــﺑ «ﯽﺘﺧﺎــﺳﺮﯾز» و «ﻪﻧاﺮﯿﮕــﺸﯿﭘ» ،«ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ» ،«یدﺮــﺑرﺎﮐ» ،«ﯽــﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ و اﻮــﺘﺤﻣ ﺖــﯿﻔﯿﮐ ﻪــﮐ ﺪــﺷ ﺪــﯿﯾﺄﺗ ﻪــﺠﯿﺘﻧ ﻦــﯾا ﻦــﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖــﺳا یدﺎﻬﻨــﺸﯿﭘ یﺎــﻫدﺮﺒﻫار لﺎــﻤﻋا ﻪــﺠﯿﺘﻧ .دراد ﺖــﯾﻮﻟوا یﺮــﺼﺑ یﺎــﻫ ﺖﯿﺑاﺬﺟ ﻪــﻠﻤﺟزا ﻞــﻣاﻮﻋ ﺮــﮕﯾد ﺮــﺑ یﺮــﺒﺧ ﺖﯾﺎــﺳ

یﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو

یزﺎﺠﻣ یﺎﻀﻓ ،یﺮﺒﺧ ﻪﻧﺎﺳر ،یﺮﺒﺧ ﺖﯿﺑاﺬﺟ ،ﺮﺒﺧ

١۴٠٠/٠٨/١١ :شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ ١۴٠٠/٠۴/٠٣ :ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ [email protected] .نﺎﮕﺳارﻮﺧ ﺪﺣاو ،نﺎﻬﻔﺻا ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هوﺮﮔ یﺮﺘﮐد یﻮﺠﺸﻧاد .١ [email protected] (لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ) .نﺎﮕﺳارﻮﺧ ﺪﺣاو ،نﺎﻬﻔﺻا ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد .٢ [email protected] .نﺎﮕﺳارﻮﺧ ﺪﺣاو ،نﺎﻬﻔﺻا ﯽﻣﻼﺳادازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،رﺎﮐو ﺐﺴﮐو تﺎﻃﺎﺒﺗرا مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا .٣

Vol. 23, Series. 92, No. 60, Winter 2023/ 287 - 317 http://www.jccs.ir DOI:10.22083/JCCS.2021.285586.3354

ﻰﺸﻫوﮋﭘ _ ﻰﻤﻠﻋ Scientiﬁc-Research Article

(2)

288

ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻪــﺑ و ﺪــﯾﺪﺟ یﺎــﯿﻧد تﺎــﯿﻠﺠﺗ زا ﯽــﮑﯾ ناﻮــﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻧﺎــﺳر و تﺎــﻃﺎﺒﺗرا هﺪــﯾﺪﭘ یﺎــﯾاوز و دﺎــﻌﺑا ﻢــﻬﻓ ﺪــﻨﻣزﺎﯿﻧ ،ﯽــﮕﻨﻫﺮﻓ یﺎــﻫ یﺪﻨﺑ ترﻮﺻ و ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽــﺨﯾرﺎﺗ تﻻﻮــﺤﺗ هﺪــﺟﻮﻣ ﺖــﻠﻋ ،ﯽــﺘﯾاور و ﺖــﺷﺎﺒﻧا و ﯽــﻣﻮﻤﻋ ﺮﻬﭙــﺳ رد ﻪﻧﺎــﺳر ﯽﮔدﺮﺘــﺴﮔ و رﻮــﻀﺣ .ﺖــﺳا یزادﺮــﭘ ﻪﯾﺮﻈﻧ و یزﺎــﺳ مﻮﻬﻔﻣ ...و ﮓــﻨﻫﺮﻓ ،ﺖــﺳﺎﯿﺳ ،دﺎﺼﺘﻗا نﻮــﭼ ﯽــﮔﺪﻧز نﻮﺌــﺷ ﻪــﻤﻫ رد یا ﻪﻧﺎــﺳر ﺮــﯾوﺎﺼﺗ و ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺸﻧ نارﻮــﻓ ﻪــﺑ .ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﺮــﺠﻨﻣ عﺎــﻤﺘﺟا و ﺖــﺳﺎﯿﺳ ،ﮓــﻨﻫﺮﻓ نﺪــﺷ یا ﻪﻧﺎــﺳر ﻪــﺑ ،ﯽــﻧﺎﻌﻣ ﻊــﯾزﻮﺗ و ﺪــﯿﻟﻮﺗ و ﺮــﺑ ﺮــﺛﺆﻣ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽــﮕﻨﻫﺮﻓ یﺎــﻫدﺎﻬﻧ زا ﯽــﮑﯾ ناﻮــﻨﻋ ﻪﺑ ﹰﺎــﻓﺮﺻ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر هزوﺮــﻣا ﻪــﮐ ﺎــﻨﻌﻣ ﻦــﯾا ،ﮓــﻨﻫﺮﻓ ﻪــﮐ ﺪــﻧروآ ﯽﻣ ﻢــﻫاﺮﻓ ﯽــﺑﻮﭼرﺎﭼ و ﺎــﻀﻓ ﻪــﮑﻠﺑ ﺪﻧﻮــﺷ ﯽﻤﻧ ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﺮــﻈﻧ رد ﺎــﻫوﺮﻤﻠﻗ ﺮــﮕﯾد یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺸﻧ و ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻪﻋﺎــﺷا و ﺪﯿﻟﻮﺗ ،یزﺎــﺳﺎﻨﻌﻣ هزوﺮﻣا .ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ نﺎﯾﺮﺟ نآ رد عﺎﻤﺘﺟا و ﺖــﺳﺎﯿﺳ رﻮــﻬﻇﻮﻧ تﻻﻮــﺤﺗ و ﯽــﻨﻫذ تارﻮــﺼﺗ یﺮﯿﮔ ﻞﮑــﺷ ﺮــﯿﻐﺘﻣ ﻦــﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﻪــﺑ ار هﺪــﯾﺪﭘ ﻦــﯾا ،یا ﻪﻧﺎــﺳر ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽــﺨﯾرﺎﺗ یﺎﻫ یزﺎــﺳ ﻪﻧﻮﮔ و ﺎﻫ یﺪﻨﺑ ﻢﯿــﺴﻘﺗ ﻪــﮐ یا ﻪــﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖــﺳا ﻪﺘﺧﺎــﺳ ﻞــﯾﺪﺒﺗ ﯽــﻨﯿﻋ .(١١ :١٣٨٩ ،هداز یﺪــﻬﻣ) دﺮــﯿﮔ ﯽﻣ ﻞﮑــﺷ ﻪﻧﺎــﺳر و تﺎــﻃﺎﺒﺗرا رﻮــﺤﻣ لﻮــﺣ ﹰﺎــﺗﺪﻤﻋ ﺚــﻋﺎﺑ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﯽــﯾﺎﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﯽﯾﺎــﺳﺎﻨﺷ هﺪــﺷ ﻪــﺘﺧادﺮﭘ نآ ﻪــﺑ ﺶــﻫوﮋﭘ ﻦــﯾا رد ﻪــﭽﻧآ تاﺮــﻈﻧ ﻪــﺑ ءﺎﮑــﺗا ﺎــﺑ .دﻮــﺷ ﯽﻣ ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﻂــﺳﻮﺗ یﺮــﺒﺧ ﻪﻧﺎــﺳر بﺎــﺨﺘﻧا و ﺖــﯿﺑاﺬﺟ ﺖﯾﺎــﺳ ﯽــﻔﯿﮐ یاﻮــﺘﺤﻣ» :زا ﺪــﻧا ترﺎﺒﻋ ﺎــﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻦــﯾا زا ﯽــﺧﺮﺑ ﺶــﻫوﮋﭘ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺖﮐرﺎــﺸﻣ ،ﺖﯾﺎــﺳ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺖﻟﻮﻬــﺳ ،ﺖــﻗاﺪﺻ ،ﯽــﻓﺮﻃ ﯽﺑ و ﺖــﯿﻨﯿﻋ ،رﺎــﺒﺧا رﺎــﺸﺘﻧا ﺖﻋﺮــﺳ ،یﺮــﺒﺧ ندﻮــﺑ ﯽــﯾﺎﯾﺪﻣ ﯽــﺘﻟﻮﻣ و رﺎــﺒﺧا نﺪــﺷ دﻮــﻟ ﺖﻋﺮــﺳ ،ﺖﯾﺎــﺳ ﺮــﻫﺎﻇ ندﻮــﺑ ﺪﻨــﺴﭘ ﺐــﻃﺎﺨﻣ تﻼــﻣﺎﻌﺗ و ﯽــﮔﺪﻧز ﺖــﯿﻫﺎﻣ ﻪــﺑ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا یاﺮــﺑ یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ بﺎــﺨﺘﻧا ﻞــﯿﻟد .«ﺖﯾﺎــﺳ ﺚــﻋﺎﺑ مدﺮــﻣ مﻮــﻤﻋ یاﺮــﺑ رﺎــﺒﺧا ﺖــﯿﻤﻫا .ددﺮــﮔ ﯽﻣﺮﺑ ﻦــﯾﻮﻧ یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺮــﺼﻋ رد ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ بو ﺖــﺳا ﺪــﻘﺘﻌﻣ ﻞــﯾاﻮﮐ ﮏــﻣ ﺲــﯿﻧد .دﻮــﺷ ﯽﻣ نآ رﺎــﺸﺘﻧا یﺎــﻫ هﺎﮕﯾﺎﭘ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ :ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﺖــﯿﻤﻫا ﺰــﺋﺎﺣ ﻞــﯾذ ﻞــﯾﻻد ﻪــﺑ یﺮــﺒﺧ و ﻻﺎــﺑ ﺢﻄــﺳ یروﺎــﻨﻓ ندﻮــﺑ اراد ﻪﻄــﺳاو ﻪﺑ یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ بو زا ﯽــﻧﺎﻬﺟ لﺎﺒﻘﺘــﺳا (ﻒــﻟا ﻪﺑ یﺬــﻏﺎﮐ یﺎــﻫ ﻪﻣﺎﻧزور نوﺰــﻓازور ﻞــﯾﺪﺒﺗ و ﯽــﭘﺎﭼ و یﺬــﻏﺎﮐ یﺎــﻫ ﻪﻣﺎﻧزور ﺎــﺑ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ رد فﺎــﻄﻌﻧا

.نﺎــﻬﺟ رد یرﺎﮕــﻧ ﻪﻣﺎﻧزور ﮏﺒــﺳ ﺐــﺣﺎﺻ و ﻒــﻠﺘﺨﻣ طﺎــﻘﻧ رد ﯽــﻠﯿﻠﺤﺗ ‑یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ بو تﺎــﻧﺎﮑﻣا و ﺖــﯿﻔﯿﮐ ﻪﻄــﺳاو ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر عﻮــﻧ ﻦــﯾا شﺮﺘــﺴﮔ و ﻻﺎــﺑ یراﺬــﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ترﺪــﻗ (ب

.(٢٣ :١٣٩۵ ،ﯽــﻌﯿﻓرﺎﻗآ) ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﺎــﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ ترﺪــﻗ و ﻻﺎــﺑ ﺢﻄــﺳ ﻞــﻣاﻮﻋ ﺶــﺷﻮﮐ مﺎــﻤﺗ ﻪــﮑﻨﯾا و تﺎــﻃﺎﺒﺗرا ﻪــﺧﺮﭼ رد ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﺶــﻘﻧ ﺖــﯿﻤﻫا ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ توﺎــﻔﺘﻣ ﯽــﻨﻫذ یﺎــﻫﻮﮕﻟا کرد و ﻒــﺸﮐ ،ﺖــﺳا نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ ﻪــﺑ مﺎــﯿﭘ لﺎــﻘﺘﻧا ﺖــﻬﺟ رد یا ﻪﻧﺎــﺳر ﺖــﺳا ﯽــﻋﻮﺿﻮﻣ یروﺎــﻨﻓ ﻪﻌــﺳﻮﺗ و ﺪــﺷر ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﺖــﯿﻫﺎﻣ ﺮــﯿﯿﻐﺗ ﻪــﺑ یﺮــﺒﺧ ﻞــﻣاﻮﻋ

(3)

289

ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺎــﺑ .(١٧١ :١٣٩٧ ،نارﺎﮑــﻤﻫ و ﯽــﺗﻮﻋد زﺮــﺒﻟا) دﻮــﻤﻧ ﻪــﺟﻮﺗ نآ ﻪــﺑ ﺶــﯿﭘ زا ﺶــﯿﺑ ﺪــﯾﺎﺑ ﻪــﮐ ﺶــﯾاﺰﻓا لﺎــﺣرد و رﺎﻤــﺷ ﯽﺑ نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ ﻦﺘــﺷاد یﺮــﺒﺧ ﺖﯾﺎــﺳ ﮏــﯾ یاﺮــﺑ بﻮــﻠﻄﻣ ﺖــﯿﻌﺿو ﻪــﮑﻨﯾا ﺎــﻫ یراﺰﮔﺮﺒﺧ ناﺮــﯾﺪﻣ ﯽــﻠﺻا یﺎــﻫ ﻪﻏﺪﻏد زا ﯽــﮑﯾ ﻦــﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪــﺷﺎﺑ ﯽﻣ رادﺎــﻓو لﺎــﺣ ﻦــﯿﻋ رد و و ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﺮــﺑ ﺮــﯿﺛﺄﺗ ناﺰــﯿﻣ و یﺮــﺒﺧ ﺖﯾﺎــﺳ ﺮــﻫ یﺎــﻫ ﺖﯿﺑاﺬﺟ ﯽــﺑﺎﯾزرا ،یﺮــﺒﺧ یﺎﻬﺘﯾﺎــﺳ و بﺬﺟ رد ﺎــﻫ ﻪﻣﺎﻧزور یاﻮــﺘﺤﻣ و ﺖــﯿﻔﯿﮐ ،ﯽــﮑﯾﺰﯿﻓ یﺎــﻀﻓ رد ﻪــﮐ رﻮــﻃ نﺎﻤﻫ .ﺖــﺳا نﺎﮔﺪــﻨﻨﮐﺪﯾدزﺎﺑ یﺎﻬﺘﯾﺎــﺳ ﻪــﻠﻤﺟزا ﯽــﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر رد ،ﺪــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد ﺶــﻘﻧ ﺪــﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نﺎﯾﺮﺘــﺸﻣ ﻆــﻔﺣ و دﻮــﺟو نﺎﮔﺪــﻨﻨﮐﺪﯾدزﺎﺑ ﻆــﻔﺣ و بﺬــﺟ ﺖــﻬﺟ ﯽــﯾﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو و تﺎــﻣاﺪﻗا ﺰــﯿﻧ ﺎــﻫ یراﺰﮔﺮﺒﺧ و یﺮــﺒﺧ ﯽــﺻﺎﺧ ﻪﻧﺎــﺳر ﻪــﺑ یرادﺎــﻓو ﻪــﺑ ﺮــﺠﻨﻣ ﻪــﮐ یﻮــﺤﻧ ﻪــﺑ داﺮــﻓا یور ﺮــﺑ ﻪﻧﺎــﺳر یراﺬــﮔﺮﯿﺛﺄﺗ هﻮــﺤﻧ .دراد .دراد دﻮــﺧ ﺐــﻃﺎﺨﻣ یاﺮــﺑ ﻪﻧﺎــﺳر ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﯽــﯾﺎﻫ ﺖﯿﺑاﺬﺟ ﻪــﺠﯿﺘﻧ دﻮــﺷ

ﺶﻫوﮋﭘ تﻻاﺆﺳ

ﻪــﺋارا رﻮــﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺮــﺒﺧ هزﻮــﺣ رد یزﺎــﺠﻣ ﻪﻧﺎــﺳر ﮏــﯾ ﺖــﯿﺑاﺬﺟ رد ﺮــﺛﺆﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ :ﯽــﻠﺻا لاﺆــﺳ

؟ﺪﻨﺘــﺴﻫ یدراﻮــﻣ ﻪــﭼ ﻞﻣﺎــﺷ لﺪــﻣ

:ﯽﻋﺮﻓ تﻻاﺆﺳ

؟ﺪﻨﻣاﺪﮐ ﯽﹼﻠﻋ ﻂﯾاﺮﺷ رد یﺮﺒﺧ یزﺎﺠﻣ ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯿﺑاﺬﺟ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ (ﻒﻟا

؟ﺪﻨﻣاﺪﮐ یﺮﺒﺧ یزﺎﺠﻣ ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯿﺑاﺬﺟ رد ﺮﺛﺆﻣ یﺎﻫ ﻪﻨﯿﻣز (ب

؟ﺪﻨﻣاﺪﮐ یﺮﺒﺧ یزﺎﺠﻣ ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯿﺑاﺬﺟ رد ﺮﮔ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻞﻣاﻮﻋ (ج

؟ﺪﻨﻣاﺪﮐ یزﺎﺠﻣ یﺮﺒﺧ ﻪﻧﺎﺳر یﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺮﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ یﺎﻫ یﮋﺗاﺮﺘﺳا (د

؟ﺪﻨﻣاﺪﮐ یﺮﺒﺧ یزﺎﺠﻣ ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯿﺑاﺬﺟ یﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ (ھ

ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ

کاردا و یﺮــﺼﺑ یﺎــﻫ ﻪﺒﻨﺟ ﻪــﻄﺑار» ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﯽــﺸﻫوﮋﭘ (١۴٠٠) نارﺎﮑــﻤﻫ و ﺎــﯾور ،ﯽــﻧﺎﻬﺑزور «٩٨ لﺎــﺳ ناﺮــﯾا یﺎــﻫ ﻪﻣﺎﻧزور بو هﺎﮕــﯾﺎﭘ :یدرﻮــﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ .بو تﺎــﺤﻔﺻ ﻪﻧﺎــﺳﺎﻨﺷ ﯽــﯾﺎﺒﯾز ﻪــﺤﻔﺻ ﯽــﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾﺎﺒﯾز کاردا ﺮــﺑ یﺮــﺼﺑ ﯽــﺣاﺮﻃ ﺶــﻘﻧ ﺮــﺑ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا ﻪــﮐ ﺪــﻧا هداد مﺎــﺠﻧا ﯽــﺑﺎﯾزرا ناﻮــﺗ ﯽﻣ ﻪــﻧﻮﮕﭼ ﻪــﮐ ﺪــﻫد ﺦــﺳﺎﭘ ﻪﻠﺌــﺴﻣ ﻦــﯾا ﻪــﺑ ﺎــﺗ دراد شﻼــﺗ و هﺪــﺷ ﺰــﮐﺮﻤﺘﻣ بو شور .دﻮــﻤﻧ ﺖــﯾﻮﻘﺗ یﺮــﺼﺑ یﺎــﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ یﺮــﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ ﻖــﯾﺮﻃ زا ار ناﺮــﺑرﺎﮐ ﯽــﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾﺎﺒﯾز ﯽــﻠﯿﻠﺤﺗ ـ ﯽــﻔﯿﺻﻮﺗ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺘــﺳد رد شور ظﺎــﺤﻟ زا و یدﺮــﺑرﺎﮐ ،فﺪــﻫ ظﺎــﺤﻟ ﻪــﺑ ﻖــﯿﻘﺤﺗ نﺎــﯿﻣ بﻮــﻠﻄﻣ لدﺎــﻌﺗ یاراد ﻪــﮐ بو یﺎــﻫ هﺎﮕﯾﺎﭘ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﻦــﯾا زا ﯽــﮐﺎﺣ ،ﺞــﯾﺎﺘﻧ و ﻪﺘــﺷاد راﺮــﻗ .ﺪــﻧا هدﺮﮐ ﺐــﺴﮐ ار ﯽــﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾﺎﺒﯾز ﯽــﻠﮐ یﺪــﻨﺑ ﻪﺒﺗر ﻦــﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ،ﺪﻨﺘــﺴﻫ عﻮــﻨﺗ و یﺮــﺼﺑ تﺪــﺣو زا بو تﺎــﺤﻔﺻ ﻪﻧﺎــﺳﺎﻨﺷ ﯽــﯾﺎﺒﯾز ﺖــﯿﻔﯿﮐ یﺎــﻘﺗرا یاﺮــﺑ ﯽــﻠﻤﻋ یﺎﻫدروﺎﺘــﺳد ،ﺖــﯾﺎﻬﻧ رد

(4)

290

یﺮــﺼﺑ ﯽــﺣاﺮﻃ یﺎــﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ رادﺎــﻨﻌﻣ ﺮــﯿﺛﺄﺗ ﻦــﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﺮــﮐذ یﺮــﺼﺑ ﯽــﺣاﺮﻃ ﻖــﯾﺮﻃ .ﺖــﺳا هﺪﯿــﺳر تﺎــﺒﺛا ﻪــﺑ بو تﺎــﺤﻔﺻ ﯽــﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾﺎﺒﯾز زا ﯽــﻠﮐ کرد ﺮــﺑ ﻪــﺋارا و ﯽﺘﺧﺎﻨــﺷ نﺎﺑز ﻞــﯿﻠﺤﺗ ،ﻒــﯿﺻﻮﺗ» ﺶــﻫوﮋﭘ رد (١٣٩٨) نارﺎﮑــﻤﻫ و هداز ﻞﮔﺎــﻗآ ﮏــﯾژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا ﻪــﯾﺮﻈﻧ بﻮــﭼرﺎﭼ رد ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎــﻫ هزﻮﺣ رد ﺮــﺒﺧ بﺎــﺨﺘﻧا و ﺪــﯿﻟﻮﺗ یﻮــﮕﻟا یﺎــﻫ هزﻮﺣ ،ود ﯽــﺧ نﻮــﻣزآ یا هداد ﻞــﯿﻠﺤﺗ و ﯽــﻧاﺪﯿﻣ شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ «(٢٠٠۶) ﮏــﯾاﺪﻧو ﮏــﯾاﺪﻧو یژﻮــﻟﻮﺋﺪﯾا ﻪــﯾﺮﻈﻧ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ﯽﺘﺧﺎﻨــﺷ نﺎﺑز یﺎــﻫ ﯽﮔﮋﯾو ظﺎــﺤﻟ ﻪــﺑ ار ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا و ﺎــﻫ نآ ندﻮــﺑ ﺐــﻃﺎﺨﻣﺮﭘ ،هزﻮــﺣ ود ﻦــﯾا بﺎــﺨﺘﻧا ﻞــﯿﻟد .ﺪــﻧا هداد راﺮــﻗ ﯽــﺳرﺮﺑدرﻮﻣ (٢٠٠۶) .ﺖــﺳا یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ هزﻮﺣﺮﯾﺎــﺳ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ ﯽﺘﺧﺎﻨــﺷ نﺎﺑز یﺎــﻫﺎﻄﺧ ناﺰــﯿﻣ راد ﯽــﻨﻌﻣ فﻼــﺘﺧا ﺎــﺑ «یﺮــﺒﺧ یﺎﻬﺘﯾﺎــﺳ ﺖــﯿﻔﯿﮐ ﯽــﺑﺎﯾزرا ﺪﻨﻤــﺷﻮﻫ لﺪــﻣ» ﺶــﻫوﮋﭘ رد (١٣٩٧) یﺮــﻔﻌﺟ ،یﺮﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ ﯽﺑﺎﯾزرا یاﺮــﺑ ﯽــﻔﯿﮐ ﻖــﯿﻘﺤﺗ شور ﮏــﯾ ناﻮــﻨﻋ ﻪﺑ ﯽــﻔﻟد ﮏــﯿﻨﮑﺗ زا هدﺎﻔﺘــﺳا راﺮﻗ ﯽــﺳرﺮﺑدرﻮﻣ ،تﻼــﻣﺎﻌﺗ و تﺎــﻣﺪﺧ ،اﻮــﺘﺤﻣ ،ﯽــﺣاﺮﻃ ،ﯽــﻨﻓ ﺪــﻌﺑ ۵رد ار یﺮــﺒﺧ ﺖﯾﺎــﺳ ۶١ .دراﺪــﻧ هرﺎــﺷا ﭻــﯿﻫ ﺐــﻃﺎﺨﻣ بﺬــﺟ ﯽــﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪــﺑ ﻪــﮐ هداد ﺎــﺑ «ﻪﻧﺎــﺳﺎﻨﺷ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﯽــﻨﯿﯿﺒﺗ ؛رﺎــﺒﺧا ِﯽــﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ» ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﯽــﺸﻫوﮋﭘ (١٣٩٧) ﺎــﻬﯾدﺮﻣ ﻪــﯿﺿﺮﻓ ﻦــﯾا ﻪــﺑ ﺦــﺳﺎﭘ لﺎــﺒﻧد ﻪــﺑ نآ رد ﻪــﮐ هداد مﺎــﺠﻧا ﯽــﻔﯿﮐ یاﻮــﺘﺤﻣ ﻞــﯿﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﺐــﺴﮐ و یﺮﺘــﺸﻣ ﮥــﻘﺋاذ زا ﺖــﯿﻌﺒﺗ ﻪــﮐ یا ﻪــﻓﺮﺣ لﻮــﺻا ﺮــﺑ ﺎــﻨﺑ ،ﻪﻧﺎــﺳر ﻪــﮐ ﺖــﺳا .ﺪــﻫد ﯽﻣ ترﻮــﺻ ﻊــﻗاو ﻖــﺑﺎﻄﻣ ﯽــﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ رد لﻼــﺧا زا یﺮــﮕﯾد عﻮــﻧ ،ﺖــﺳا نآ نﺎﮐرا زا ﺮﺘــﺸﯿﺑ .ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﺮــﺗ باﺬﺟ ،نﺎــﺠﯿﻫ و ﻪــﺛدﺎﺣ یوﺎــﺣ و ﯽــﻔﻨﻣ رﺎــﺒﺧا ،ﯽــﻣﻮﻤﻋ ﮥــﻘﺋاذ ﺮــﺑ ﺎــﻨﺑ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر زا هدﺎﻔﺘــﺳا» ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﯽــﺸﻫوﮋﭘ (٢٠١٩) نارﺎﮑــﻤﻫ و ﻮــﯿﻠﮕﯿﮔ ﺎــﺑ و هداد مﺎــﺠﻧا اﻮــﺘﺤﻣ ﻞــﯿﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ «یﺮﮕــﺷدﺮﮔ ﺖــﯿﺑاﺬﺟ ﯽﯾﺎــﺳﺎﻨﺷ یاﺮــﺑ ﻒــﻠﺘﺨﻣ یﺎــﻫ نﺎﮑﻣ ﺖــﯿﺑاﺬﺟ درﻮــﻣ رد ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﻖــﯾﺮﻃ زا ،ناﺮــﺑرﺎﮐ رﺎــﺘﻓر ﯽــﺳرﺮﺑ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎــﻫ هداد ﻞــﯿﻠﺤﺗ و ﻪــﯾﺰﺠﺗ ﻪﻠﯿــﺳو ﻪﺑ ناﻮــﺗ ﯽﻣ ﻪــﻧﻮﮕﭼ ﻪــﮐ ﺪــﻫد ﯽﻣ نﺎــﺸﻧ یﺮﮕــﺷدﺮﮔ هﺪــﻧرﺎﮕﻧ ﺮــﮕﯾرﺎﯾ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا .دروآ ﻢــﻫاﺮﻓ یﺮﮕــﺷدﺮﮔ یﺎﻫﻮﯾرﺎﻨــﺳ ﻦــﯾوﺪﺗ یاﺮــﺑ لﺪــﻣ ﮏــﯾ .ﺖــﺳا هدﻮــﺑ ﻢــﺴﯾرﻮﺗ هزﻮــﺣ رد ﯽﻧﺎــﺳرﺮﺒﺧ هﻮــﺤﻧ رد ﺮــﺿﺎﺣ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻪﻧﻮﮕﭼ :دراﺬــﮔ ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦــﻣ ﺮﺑ ناﺮــﮕﯾد زا ﺶــﯿﺑ مﺎــﯿﭘ ﻦــﯾا» ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﯽــﺸﻫوﮋﭘ (٢٠١٩) ﮓــﻧﻮﭼ «؟ﺪﻧراﺬﮔ ﯽﻣ ﺮــﯿﺛﺄﺗ یرﺎــﺘﻓر فاﺪــﻫا و لوا ﺺﺨــﺷ کرد ﺮــﺑ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر یﺎــﻫرﺎﯿﻌﻣ اﺮــﭼ و ذﻮــﻔﻧ ﺮــﯿﺛﺄﺗ یﺎــﻫرﺎﯿﻌﻣ ﯽــﯾاﺮﭼ و ﯽــﮕﻧﻮﮕﭼ ،نآ رد ﻪــﮐ هداد مﺎــﺠﻧا اﻮــﺘﺤﻣ ﻞــﯿﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ﺮــﺸﺘﻨﻣ ار ﯽﺘــﺴﯾز ﻂــﯿﺤﻣ یﺎــﻫﺮﺒﺧ ﻪــﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺮــﯿﺛﺄﺗ ﻪــﮐ دﺮــﯿﮔ ﯽﻣ ﻪــﺠﯿﺘﻧ و ﯽــﺳرﺮﺑ ار ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر .ﺖــﺳا هدﻮــﺑ ﺮﺘــﺸﯿﺑ ﺪﻨﺘــﺷاد یﺮــﺒﺧ یﺎــﻫ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪــﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر زا ﺪــﻧدﺮﮐ ﯽﻣ :ﻦــﯾﻼﻧآ هرود ﮏــﯾ رد قﻼــﺧا یﺮــﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ» ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﯽــﺸﻫوﮋﭘ (٢٠١٨) نارﺎﮑــﻤﻫ و اﺪــﻨﯿﻠﺑ

(5)

291

ﺖــﯿﺑاﺬﺟ ﯽــﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ یاﺮــﺑ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺎــﺑ ﻪــﺴﺳﻮﻣ ﮏــﯾ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻟﻮﺌــﺴﻣ مﺎــﻏدا ﻪﻧﺎــﺳر یﺎﻨﻏ یرﻮﺌﺗ ،نآ رد ﻪــﮐ هداد مﺎــﺠﻧا ﯽــﻔﯿﺻﻮﺗ ﻞــﯿﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ «یﺮــﺒﺧ نﺎﻣزﺎــﺳ تﺎــﻐﯿﻠﺒﺗ ندﻮــﺑ راﺬــﮔﺮﯿﺛﺄﺗ فﺪــﻫ ﺎــﺑ ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ ﺖــﯿﺑاﺬﺟ تﺎــﯿﺑدا رد ﻪــﺘﻓر رﺎﮐ ﻪــﺑ یﺎــﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ و ﹰﺎــﺘﻘﯿﻘﺣ ﺶــﻫوﮋﭘ ﻦــﯾا .ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﻪــﺟﻮﺗ درﻮــﻣ ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ ﺖــﯿﺑاﺬﺟ و نﺎــﯾﺎﻣﺮﻓرﺎﮐ ﻦــﯾﻼﻧآ .ﺪــﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻪــﺑذﺎﺟﺮﭘ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻧﺎــﺳر ﻖــﻠﺧ رد ﻢــﻬﻣ یﺎــﻫ ﻪﯾﺎﭘ زا ﯽــﮑﯾ باﺬــﺟ یﻮــﮕﺘﻔﮔ و ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖــﯿﺑاﺬﺟ» ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﯽــﺸﻫوﮋﭘ (٢٠١٨) ﻦــﺘﮕﻨﯾرﺎﻓ و ﺎﮔوزﺮــﭘ «کﻮــﺑ ﺲﯿﻓ ﯽــﻨﻓ تﺎــﺤﻔﺻ رد ﯽﻧﺎــﺴﻧا یﺮﮕــﺷدﺮﮔ یﺎــﻫ کرﺎﻣ ﺮــﯿﺛﺄﺗ :ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر رد رﺎﺘﺧﺎــﺳ رد ﯽــﺑﺮﺠﺗ ﻞــﻣﺎﻋ ﻪــﺳ ﻪــﺑ نآ رد و هداد مﺎــﺠﻧا ﯽــّﻤﮐ یاﻮــﺘﺤﻣ ﻞــﯿﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ شزرا ،ﯽــﻠﻣﺎﻌﺗ شزرا :زا ﺪــﻧا ترﺎﺒﻋ ﻪــﮐ ﻪــﺘﺧادﺮﭘ ﻦــﯾﻼﻧآ نارداﻮــﻫ نﺎــﯿﻣ رد راﺪــﻓﺮﻃﺮﭘ تﺎــﺤﻔﺻ ﻪﻧﺎــﺳر ﺮﺘــﺴﺑ ﻪــﮐ ﺖــﺳا نآ زا ﯽــﮐﺎﺣ ﺎــﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ .ﺮــﺒﺧ ﺖــﯿﺑﻮﻠﻄﻣ و ﮏــﯿﻓاﺮﮔ ﯽــﯾﺎﺒﯾز و ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا .ﺪــﺷﺎﺑ باﺬــﺟ هﺪــﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ یاﺮــﺑ ﺪــﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نﺎــﺴﻧا ﻪﯿﺒــﺷ یﺎــﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺎــﺑ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺮــﺒﺧ یﺎــﻫ لﺎﻧﺎﮐ رد سﺎــﺴﺣا ﯽــﯾﺎﯾﻮﭘ» ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﯽــﺸﻫوﮋﭘ (٢٠١٨) نارﺎﮑــﻤﻫ و رﺎــﻣﻮﮐ مﺎــﺠﻧا ﯽــﻔﯿﮐ یاﻮــﺘﺤﻣ ﻞــﯿﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ «ﻦــﯾﻼﻧآ یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر و ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﮑﺒــﺷ و یﺮــﺒﺧ ﺖــﺴﭘ رد ﻪــﺘﻔﻬﻧ تﺎــﺳﺎﺴﺣا ﺎــﺑ ﺮــﺑرﺎﮐ ﮏــﯾ ﺲــﺣ ﺶــﻫوﮋﭘ ﻦــﯾا سﺎــﺳا ﺮــﺑ .ﺪــﻧا هداد یراﺬﮔ ﺖــﺳﺎﯿﺳ رد یا هﮋــﯾو ﺮــﯿﺛﺄﺗ ﻪــﺘﻓﺎﯾ ﻦــﯾا .دراد ﯽﻤﯿﻘﺘــﺴﻣ طﺎــﺒﺗرا ،نآ تﺎــﻋﻼﻃا ﻊــﺒﻨﻣ عﻮــﻧ .دراد ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﮑﺒــﺷ ﮏــﯾ و مﺎــﯿﭘ یاﻮــﺘﺤﻣ ﺶــﻘﻧ یزﺎــﺳ لﺪﻣ» ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﯽــﺸﻫوﮋﭘ (٢٠١٧) نارﺎﮑــﻤﻫ و ﮓــﻧﺎﯾ ‑ﯽــﻔﯿﮐ ﻞــﯿﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ «ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر رد نآ ﺶــﺨﭘزﺎﺑ رد یراﺬــﮔﺮﯿﺛﺄﺗ رﺎــﺘﻓر رد نآ ﺮــﯿﺛﺄﺗ و ﺮــﺑرﺎﮐ ندﻮــﺑ ﺐــﺳﺎﻨﺘﻣ ،اﻮــﺘﺤﻣ ﺶــﻘﻧ ﺶــﻫوﮋﭘ ﻦــﯾا ﺪــﻧا هداد مﺎــﺠﻧا ﯽــﻤﮐ یﺮــﻣا .دزﺎــﺳ ﯽﻣ ﻦــﺷور ار ﺮــﺑرﺎﮐ ﺎــﺑ مﺎــﯿﭘ ﺐــﺳﺎﻨﺗ و ﯽــﺳرﺮﺑ ار ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﻞــﺑﺎﻘﺘﻣ .دﺮــﯿﮕﺑ ﺶــﯿﭘ رد ﺪــﯾﺎﺑ باﺬــﺟ یﺮــﺒﺧ ﻪﮑﺒــﺷ ﮏــﯾ ﻪــﮐ ﺪــﺷﺎﺑ یﺮﯿــﺴﻣ هﺪﻨﻨﮐ ﻦــﺷور ﺪــﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪــﮐ ﯽﻓﺪﻫ ،ﺮــﺿﺎﺣ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﺰﯾﺎﻤﺗ ﻪــﺟو ﻪــﮐ ﺖــﻓﺮﮔ ﻪــﺠﯿﺘﻧ ناﻮــﺗ ﯽﻣ ،ﻦﯿــﺸﯿﭘ تﺎــﻘﯿﻘﺤﺗ روﺮــﻣ ﺎــﺑ ﻪﻧﺎــﺳر ﺖﯿﺑاﺬﺟ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﯽﯾﺎﻫرﺎﮑﻫار ﯽﯾﺎــﺳﺎﻨﺷ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا فﺪــﻫ .ﺪــﻨﮐ ﯽﻣ لﺎــﺒﻧد ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﺖــﯿﻔﯿﮐ یور ﺮﺘــﺸﯿﺑ ،ﻦﯿــﺸﯿﭘ تﺎــﻘﯿﻘﺤﺗ رد ﻪــﮐ ﯽﻟﺎﺣرد ﺪــﻫد ﯽﻣ ﺶــﯾاﺰﻓا ﺐــﻃﺎﺨﻣ یاﺮــﺑ ار ﯽــﮑﯾ ﺖﯾﺎــﺳ بو ﯽــﻔﯿﮐ ﺶﺠﻨــﺳ .ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﺰــﮐﺮﻤﺗ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ ﻪﮑﺒــﺷ و ﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ بو ﺎــﺑ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا .ﺖــﺴﯿﻧ ﯽــﻓﺎﮐ ﯽــﻟو ﺖــﺳا یﺮــﺒﺧ ﻪﻧﺎــﺳر یاﺮــﺑ ﺖــﯿﺑاﺬﺟ دﺎــﺠﯾا یﺎــﻫرﺎﮑﻫار زا ﺖــﯿﺑاﺬﺟ زا یﺮﺘــﺸﯿﺑ یﺎــﻫ ﻪﺒﻨﺟ ،ﻦﯿــﺸﯿﭘ تﺎــﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ ،راﺬــﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ﻞــﻣاﻮﻋ یور ﺰــﮐﺮﻤﺗ .ﺖــﺳا هداد راﺮــﻗ ﯽــﺳرﺮﺑدرﻮﻣ ار یﺮــﺒﺧ ﺖﯾﺎــﺳ ﮏــﯾ

(6)

292

ﺶﻫوﮋﭘ یﺮﻈﻧ ﯽﻧﺎﺒﻣ

ﺖﺤﺗ ًﻻﺎــﻤﺘﺣا و هدﻮــﺑ یﺮــﺒﺧ شزرا ﺪــﻨﭼ ﺎــﯾ ﮏــﯾ یاراد ﻪــﮐ ﺖــﺳﺎﻫ ﺖﯿﻌﻗاو زا ﯽــﻨﯿﻋ ﯽــﺷراﺰﮔ :ﺮــﺒﺧ ،ﻊﯾﺎﻗو نﺎــﯾﺮﺟ ﻢﻈﻨﻣ رﺎــﺸﺘﻧا ،ﺮﺒﺧ .ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑــﺷ ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ نوﺮﺑ و ﯽﻧﺎﻣزﺎــﺳ نورد ﻞــﻣاﻮﻋ ﺮــﯿﺛﺄﺗ .(١٣ :١٣٧١ ،دار نﺎﯿﻨــﺴﺤﻣ) ﺖــﺳا ﯽﻣﻮﻤﻋ رﺎﮑــﻓا و ﺪﯾﺎﻘﻋ ﻞــﻘﻧ و ﯽﻧﺎــﺴﻧا ﺶــﻧاد ،ﺎــﻫ ﯽﻫﺎﮔآ قﺎﯿــﺳ و ﻖــﻤﻋ ،ﺎــﻀﻓ ،ﻦــﺤﻟ :ﺪــﯾﻮﮔ ﯽﻣ ^١لﻮــﻟ ﮏــﺟ ،ﻦــﯾﻼﻧآ ﺮــﺒﺧ ﻒــﯾﺮﻌﺗ رد :ﻦــﯾﻼﻧآ ﺮــﺒﺧ رﺎــﺒﺧا .ﺪــﻨﮐ ﯽﻣ قﺮــﻓ ﺪــﯾﺎﯿﺑ نﻮــﯾﺰﯾﻮﻠﺗ ﺎــﯾ ﻮــﯾدار ،ﻪــﻠﺠﻣ ،ﻪــﻣﺎﻧزور رد ﻪــﮑﻧآ ﺐــﺴﺣ ﺮــﺑ ﺮــﺒﺧ ﻦــﺘﻣ ﻪــﺘﻓﺮﮔﺮﺑ رد ار ﺎــﻫ نآ ﻪــﻤﻫ ﻪــﮑﻨﯾا ﺐــﯿﺠﻋ و هدﻮــﺑ توﺎــﻔﺘﻣ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺮــﮕﯾد ﺎــﺑ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﻦــﯾﻼﻧآ ظﺎــﺤﻟ زا و ﺪــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد ار ﻪــﻠﺠﻣ یﺮــﯿﮔ ﺖﻬﺟ و هﻮﯿــﺷ ،یا ﻪــﻣﺎﻧزور رﺎــﺒﺧا ﻖــﻤﻋ ﺪــﻧاﻮﺗ ﯽﻣ و ﺪــﺷﺎﺑ اراد ار نﻮــﯾﺰﯾﻮﻠﺗ یراﺪــﯾد ﺮــﯿﺛﺄﺗ و ﺪــﺷﺎﺑ ﯽــﯾﻮﯾدار رﺎــﺒﺧا ﺪــﻨﻧﺎﻣ ﻞــﻣﺎﻌﺗ و ندﻮــﺑ یرﻮــﻓ .(١٨ :١٣٩٧ ،یدﺎﺑآ نﺎﻄﻠــﺳ) ار یروﺎــﻨﻓ هزﻮــﺣ رد ﺖــﯿﺑاﺬﺟ ،ﯽــﺳرﺎﻓ بدا و نﺎــﺑز نﺎﺘــﺴﮕﻨﻫﺮﻓ :یﺮــﺒﺧ ﺖــﯿﺑاﺬﺟ ﺎــﯾ یدﺮــﺒﻫار ﺮــﻈﻨﻣ زا یروﺎــﹼﻨﻓ ﮏــﯾ ﺖــﯿﻤﻫا یروﺎــﹼﻨﻓ ﺖــﯿﺑاﺬﺟ :ﺖــﺳا هدﻮــﻤﻧ ﻒــﯾﺮﻌﺗ ﻪــﻧﻮﮔ ﻦﯾا ار طﻮــﺑﺮﻣ ﺶــﺨﺑ رد یراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮــﺳ یﺎــﻫ ﺖﯾﻮﻟوا ﻪــﮐ رﻮــﺸﮐ ﺎــﯾ نﺎﻣزﺎــﺳ ﮏــﯾ یاﺮــﺑ ﯽــﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ﺮــﻫ ﻪــﮐ یا هﻮــﻗ :ﺖــﺳا هﺪــﺷ هدروآ ﻒــﯾﺮﻌﺗ ﻦــﯾا ﺰــﯿﻧ ﻦــﯿﻌﻣ ﯽــﺳرﺎﻓ ﮓــﻨﻫﺮﻓ رد .ﺪــﻨﮐ ﯽﻣ ﻦــﯿﯿﻌﺗ ﺎــﺑ ﻪــﻄﺑار رد ﺖــﯿﺑاﺬﺟ مﻮــﻬﻔﻣ ناﻮــﺗ ﯽﻣ .ﺪــﻨﮐ ﯽﻣ بﺬــﺟ و ﺪــﺸﮐ ﯽﻣ دﻮــﺧ ﺐــﻧﺎﺟ ﻪﺑ ار یﺰــﯿﭼ ﯽــﺻﺎﺧ ﺖﯾﺎــﺳ بو ،ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﺪﻧﻮــﺷ ﯽﻣ ﺚــﻋﺎﺑ ﻪــﮐ ﺖــﺴﻧاد ﯽــﻠﻣاﻮﻋ ار ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا عﻮــﺿﻮﻣ .ﺪــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد نآ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ ﯽــﺑﻮﻠﻄﻣ ﺮــﻈﻧ و ﺪــﻨﮐ لﺎــﺒﻧد ار ﯽﻧاﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻦﺘﺷاد یاﺮﺑ ،نﺎﺒﻃﺎﺨﻣ ﻂﺳﻮﺗ کﻮﮑﺸﻣ ﺎﯾ و ﺮﺒﺘﻌﻣ رﺎﺒﺧا ﺺﯿﺨﺸﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ^٢یﺮﺒﺧداﻮﺳ ﺮﺒﺧ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ ﻪﮐ ﺖـﺳا نآ یﺮﺒﺧ داﻮـﺳ ﯽﻠﺻا فﺪﻫ ﺖﻔﮔ ناﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎـﺷ .ﺖـﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺮﺗ هﺎﮔآ

.(۴ :١٣٩۵ ،یﺪﯿﻣا ،ﯽﻔﯾﺮﺷ) ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﯽﻧاﺪﻧوﺮﻬﺷ و هدﺮﮐ ﺮﮑﻓ نارﺎﮕﻧﺮﺒﺧ نﻮﭽﻤﻫ زا ﯽﻫوﺮﮔ» :ﺖــﺳا هدﺮــﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻪــﻧﻮﮔ ﻦﯾا ار ﺖﯾﺎــﺳ بو ﺮﺘــﺴﺑو ﮓــﻨﻫﺮﻓ :یﺮــﺒﺧ ﺖﯾﺎــﺳ بو ،ﺖﮐﺮــﺷ ،دﺮﻓ ﻂــﺳﻮﺗ و ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪــﺑ ﯽــﯾﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ یاراد ًﻻﻮــﻤﻌﻣ ﻪــﮐ ﯽــﻧﺎﻬﺟ بو تﺎــﺤﻔﺻ ﯽــﻠﻣاﻮﻋ .«ﺪــﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮــﻗ سﺮﺘــﺳد رد ﻦــﯾﻼﻧآ ترﻮــﺻ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎــﺳ ﺎــﯾ ﺖــﻟود ،ﯽــﺷزﻮﻣآ ﻪــﺴﺳﻮﻣ یﺎــﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ یﺎﮑــﺗا ﻪــﺑ ﻻﺎــﺑ ﺖــﯿﻔﯿﮐ ،ناﺮــﺑرﺎﮐ ﺎــﺑ طﺎــﺒﺗرا ندﻮــﺑ ﻪــﻓﺮﻃود ،ﺮــﺒﺧ نﺎــﺳآ ﻊــﯾزﻮﺗ ﺪــﻨﻧﺎﻣ رﺎــﺸﺘﻧا ﺖــﻣواﺪﻣ و ﺖﻋﺮــﺳ ،زور ﻪﻧﺎﺒــﺷ زا ﺖﻋﺎــﺳ ﺮــﻫ رد تﺎــﻋﻼﻃا و رﺎــﺒﺧا ﻪــﺋارا ،یا ﻪﻧﺎــﺳرﺪﻨﭼ یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ،ﺮــﺒﺧ نﺎﮔﺪــﻨﯾﻮﺟ زا یرﺎﯿــﺴﺑ ﺎــﺗ هﺪــﺷ ﺚــﻋﺎﺑ ،تﺎــﻋﻼﻃا و رﺎــﺒﺧا .(٢٩ :١٣٩٢ ،نارﺎﮑــﻤﻫ و یرﻮــﻔﻏﺮﯿﻣ) ﺪــﻨﻫد ﺢــﯿﺟﺮﺗ یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺮﯾﺎــﺳ ﺮــﺑ ار ﺰــﮐاﺮﻣ ﺮــﮕﯾد ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ ﻪــﮐ ﺪﻨﺘــﺴﻫ نﺎــﻬﺟ ﯽــﻌﻤﺟ طﺎﺒﺗرا ﻞﯾﺎــﺳو ﻪــﻠﻤﺟزا :ﺎــﻫ یراﺰﮔﺮﺒﺧ

1. 1. Jack lule 2. 1. News Literacy

(7)

293

ﺎــﻫ یراﺰﮔﺮﺒﺧ ﯽــﻠﺻا ﻪــﻔﯿﻇو .ﺪــﻧراد ﯽــﺳﺎﺳا و ﻢــﻬﻣ رﺎﯿــﺴﺑ ﺶــﻘﻧ ،ﯽﻧﺎــﺳر عﻼﻃا یﺎﻫ ﻪﮑﺒــﺷ و نﺎﮐﺮﺘــﺸﻣ و نﺎﺒﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ نآ سﺎﮑــﻌﻧا و ﻦــﮑﻤﻣ ﺖــﻗو ﻦﯾﺮﺗ ﻊﯾﺮــﺳ رد تﺎــﻋﻼﻃا و رﺎــﺒﺧا یروآ ﻊــﻤﺟ ﺎــﻫ یراﺰﮔﺮﺒﺧ رﺎــﺒﺧا نوﺪــﺑ تﺎــﻋﻮﺒﻄﻣ ﺖــﻔﮔ ناﻮــﺗ ﯽﻣ .ﺖــﺳا یﺮــﺸﺑ ﻊــﻣاﻮﺟ نﺎــﯿﻣ رد دﻮــﺧ ﺎــﻫ یراﺰﮔﺮﺒﺧ ﺖــﻘﯿﻘﺣ رد .ﺪﻨــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد ﺮــﯿﺛﺄﺗ نﺎــﻬﺟ ﯽــﻣﻮﻤﻋ رﺎﮑــﻓا رد و ﯽــﯾارﺎﮐ ﺪــﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻤﻧ یﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر و تﺎــﻋﻮﺒﻄﻣ ﻞــﯾﻮﺤﺗ ﺲﭙــﺳ و هداد ﺖــﻬﺟ و شروﺮــﭘ ار نآ ،هدروآ ﺖــﺳد ﻪــﺑ ار ﺮــﺒﺧ ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺶــﺨﭘ ار رﺎــﺒﺧا ﻦــﯾا ،تﺎــﻋﻮﺒﻄﻣ و نﻮــﯾﺰﯾﻮﻠﺗ ،ﻮــﯾدار .ﺪــﻨﻫد ﯽﻣ نﻮــﯾﺰﯾﻮﻠﺗ و ﻮــﯾدار ﯽــﻫوﺮﮔ ،نﺎﺘــﺴﻠﮕﻧا رد ﺮﺘﯾور :زا ﺪــﻧا ترﺎﺒﻋ ﺎــﻫ یراﺰﮔﺮﺒﺧ ﻦــﯾا ﻦــﯾﺮﺗ هﺪﻤﻋ .ﺪﻨﻧﺎــﺳر ﯽﻣ نﻮــﮔﺎﻧﻮﮔ طﺎــﻘﻧ ﻪــﺑ و دﺎــﺤﺗا» ﻪﯿــﺳور رد سﺎــﺗ و ﻪــﺴﻧاﺮﻓ رد سﺮــﭘ ﺲﻧاﺮﻓ ،ﺎﮑــﯾﺮﻣآ رد سﺮــﭘﺪﺘﯾﺎﻧﻮﯾ و سﺮﭘﺪﺘﯿــﺷﻮﺳآ هرﺎــﺑرد دﻮــﺧ ﮏﯿــﺳﻼﮐ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد ^٢ﻦــﻧﺎﺘﻧر یﺮــﺗ و^١ترﺎــﺑﺪﯾﻮﺑ رﻮــﯿﻟا .«ﻖﺑﺎــﺳ یورﻮــﺷ ﺮــﯿﻫﺎﻤﺟ

۶،ﺖــﺑﺎﻗر ^۵،یروﺎــﻨﻓ^۴،لﻼﻘﺘــﺳا ^٣،ﺖــﯿﮑﻟﺎﻣ رﺎﺘﺧﺎــﺳ نﻮــﭽﻤﻫ ﯽــﻤﻬﻣ یﺎﻫ ﺺﺧﺎــﺷ ،ﺎــﻫ یراﺰﮔﺮﺒﺧ ﺺﺧﺎــﺷ ،هﺪــﺷدﺎﯾ یﺎﻫ ﺺﺧﺎــﺷ نﺎــﯿﻣ رد .ﺪــﻧا هداد راﺮــﻗ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ ار ^٧نﺎﯾﺮﺘــﺸﻣ و ﺎــﻫرازﺎﺑ .(١٣ :١٣٩۴ ،ﯽــﻤﺨﻓا و داﮋــﻧ ﯽــﻬﻠﻟاﺪﺒﻋ) ﺪــﻧراد یا هﮋــﯾو هﺎﮕــﯾﺎﺟ «نﺎﯾﺮﺘــﺸﻣ و ﺎــﻫرازﺎﺑ»

لﺎــﻘﺘﻧا و ﺖــﯾؤر ،تﺎــﻃﺎﺒﺗرا یراﺮــﻗﺮﺑ نآ رد ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﯽــﻄﯿﺤﻣ زا ترﺎــﺒﻋ یزﺎــﺠﻣ یﺎــﻀﻓ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎــﺳ رد (ﺲــﻤﻟ ﻞــﺑﺎﻗ ﻂــﯿﺤﻣ زا ﯽــﮐﺪﻧا لﺎﻐــﺷا ﺎــﺑ و ﺲــﻤﻟ ﻞــﺑﺎﻗﺮﯿﻏ ترﻮــﺻ ﻪﺑ) تﺎــﻋﻼﻃا ،تﺎــﻣﺪﺧ ﻪــﯿﻠﮐ ﻦــﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛دﻮــﺷ ﯽﻣ لﺮــﺘﻨﮐ و ﯽــﺣاﺮﻃ ﺎﻫ نﺎــﺴﻧا ﻪــﺑ تﺎــﻣﺪﺧ ناﻮــﻨﻋ ﻪﺑ ﯽــﯾﺎﻫ ﺐﻟﺎﻗ و ﻞﻣﺎــﺷ ،تﺎــﻃﺎﺒﺗرا و تﺎــﻋﻼﻃا یﺎــﯿﻧد یﺎــﻫ ﺐﻟﺎﻗ و تﺎــﻃﺎﺒﺗرا ،ﺎــﻫاﻮﺘﺤﻣ ،مﺮــﻧ و ﺖﺨــﺳ یﺎــﻫراﺰﺑا ﻪــﺑ ،دﺮــﯿﮔ ﯽﻣ راﺮــﻗ «یزﺎــﺠﻣ یﺎــﻀﻓ» ترﺎــﺒﻋ رد ﻪــﻛ «یزﺎــﺠﻣ» ﻆــﻔﻟ .دﻮــﺷ ﯽﻣ یزﺎــﺠﻣ یﺎــﻀﻓ و ﻪﻧﺎﯾار ﻖــﯾﺮﻃ زا نﺎــﺴﻧا طﺎــﺒﺗرا یﺎــﻨﻌﻣ ﻪــﺑ ﻪــﮑﻠﺑ ﺖــﺴﯿﻧ یزﺎــﺠﻣ یﺎــﻀﻓ ندﻮــﺑ ﯽــﻘﯿﻘﺣﺮﯿﻏ یﺎــﻨﻌﻣ .(٢٩ :١٣٩۵ ،ﺪــﻧﻮﻬﮐ) ﺖــﺳا ﯽــﮑﯾﺰﯿﻓ یﺎــﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ نوﺪــﺑ رود هار طﺎــﺒﺗرا ،ﺮــﺒﺧ هزﻮــﺣ نﺎﮔﺮــﺒﺧ و نﺎــﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ تاﺮــﻈﻧ ﻪــﺑ دﺎﻨﺘــﺳا ﺎــﺑ ﺎــﺗ ﺖــﺳا نآ ﺮــﺑ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا ﯽﯾﺎــﺳﺎﻨﺷ و ﯽــﺳرﺮﺑ ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﺶــﻘﻧ ﺖــﯿﻤﻫا ﺮــﺑ ﺪــﯿﮐﺄﺗ ﺎــﺑ ار یﺮــﺒﺧ ﻪﻧﺎــﺳر ﺖــﯿﺑاﺬﺟ ﻞــﻣاﻮﻋ ،«یزﺎــﺳ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ» ﻪــﻠﻤﺟزا یا ﻪﻧﺎــﺳر تﺎــﯾﺮﻈﻧ ﯽــﺧﺮﺑ ﻪــﺑ ناﻮــﺗ ﯽﻣ ﻪــﻨﯿﻣز ﻦــﯾا رد .ﺪــﯾﺎﻤﻧ .دﻮــﻤﻧ هرﺎــﺷا «یﺪــﻨﻣﺎﺿر و هدﺎﻔﺘــﺳا» و «یزﺎــﺳ بﻮﭼرﺎﭼ»

شﺮــﮕﻧ و ﺖﺧﺎﻨــﺷ ﺮــﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺮــﯿﺛﺄﺗ ﯽــﻋﺪﻣ ﻪــﯾﺮﻈﻧ ﻦــﯾا ^٨:یزﺎــﺳ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﻪــﯾﺮﻈﻧ (ﻒــﻟا

1. Oliver Boyd -Barret 2. Tehri Rantanen 3. .Ownership structure 4. Autonomy 5. Technology 6. Competition 7. Client and Markets 8. 9. Agenda-Setting Theory

(8)

294

زا ﯽــﻀﻌﺑ یزﺎــﺳ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ و بﺎــﺨﺘﻧا ﻖــﯾﺮﻃ زا نﺎــﻧآ ﯽــﻨﻫذ یﺎــﻫ ﺖﯾﻮﻟوا ﻦــﯿﯿﻌﺗ و مدﺮــﻣ .ﺖــﺳا یﺮــﺒﺧ شراﺰــﮔ و ﺮــﺒﺧ ﺐــﻟﺎﻗ رد ﺎــﻫداﺪﯾور و تﺎــﻋﻮﺿﻮﻣ ﺮــﺑ ،ﺎــﻫداﺪﯾور و تﺎــﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﯽــﻀﻌﺑ ﻦﺘﺧﺎــﺳ ﻪﺘــﺴﺟﺮﺑ ﺎــﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﻪــﮐ ﺎــﻨﻌﻣ ﻦــﯾﺪﺑ مدﺮــﻣ ﻪــﮐ ﺪــﻨﻨﮐ ﻦــﯿﯿﻌﺗ ﺪــﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﻪــﭼ ﺮــﮔ .ﺪــﻧراﺬﮔ ﯽﻣ ﺮــﯿﺛﺄﺗ مدﺮــﻣ تﺎــﻋﻼﻃا و ﯽــﻫﺎﮔآ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر .«ﺪﻨــﺸﯾﺪﻨﯿﺑ ﻪــﭼ» هرﺎــﺑرد ﻪــﮐ ﺪــﻨﻨﮐ ﻦــﯿﯿﻌﺗ ﺪــﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺎــﻣا ،«ﺪﻨــﺸﯾﺪﻨﯿﺑ ﻪــﻧﻮﮕﭼ»

ﻪــﺟﻮﺗ ﻪــﮐ ﺪــﻧراد ار ترﺪــﻗ ﻦــﯾا ،ﺪﻨﺘــﺴﻣ یﺎــﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و یﺮــﺒﺧ یﺎــﻫ شراﺰﮔ و رﺎــﺒﺧا رد هﮋــﯾو ﻪﺑ و ﻞﺋﺎــﺴﻣ زا و فﻮــﻄﻌﻣ ،دوﺪــﺤﻣ و ﻦــﯿﻌﻣ تﺎــﻋﻮﺿﻮﻣ و ﻞﺋﺎــﺴﻣ زا یا ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪــﺑ ار مﻮــﻤﻋ .(٢۶ :١٣٨۵ ،نارﺎﮑــﻤﻫ و ناﻮﯿﻟﻮــﺳ) ﺪــﻨﯾﺎﻤﻧ فﺮــﺼﻨﻣ ﺮــﮕﯾد تﺎــﻋﻮﺿﻮﻣ یدﺎــﯿﻨﺑ و ﯽــﺳﺎﺳا ِﯽﺘﺧﺎﻨــﺷ یﺎﻫرﺎﺘﺧﺎــﺳ ،ﺎــﻫ بﻮﭼرﺎﭼ ^١:یزﺎــﺳ بﻮﭼرﺎﭼ ﻪــﯾﺮﻈﻧ (ب یﺎــﯿﻧد ﺪــﻧاﻮﺘﺑ ﺎــﺗ ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﮏــﻤﮐ دﺮــﻓ ﻪــﺑ و ﻦــﯿﯿﻌﺗ ار ﺖــﯿﻌﻗاو کاردا و ﻪــﺋارا هﻮــﺤﻧ ﻪــﮐ ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﯽﺘﺧﺎﻨــﺷ یﺎــﻫ هراو حﺮﻃ ناﻮــﺗ ﯽﻣ ار ﺎــﻫ بﻮﭼرﺎﭼ ،ظﺎــﺤﻟ ﻦــﯾﺪﺑ .ﺪــﻨﮐ ﺮﯿــﺴﻔﺗ ار دﻮــﺧ فاﺮــﻃا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ وﺮــﻤﻠﻗ رد .ﺪﻧراﺬﮔ ﯽﻣ ﺮــﯿﺛﺄﺗ ﺖــﯿﻌﻗاو زا ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﻢــﻬﻓ و کاردا هﻮــﺤﻧ ﺮــﺑ ﻪــﮐ ﺖــﺴﻧاد یاﺮــﺑ یا ﻪــﻨﯾآ ﻪــﻧ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﻪــﮐ ﺖــﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦــﯾا ﻪــﺑ یزﺎــﺳ بﻮــﭼرﺎﭼ ،ﯽــﻃﺎﺒﺗرا یﺎــﻫ ﺶﻫوﮋﭘ و ﻪــﺑ یزﺎــﺳ بﻮــﭼرﺎﭼ .ﺪﻨﺘــﺴﻫ نآ ﻪــﺑ هﺪﻨﻫد ﻞﮑــﺷ و ﺖــﯿﻌﻗاو هﺪﻧزﺎــﺳ ﻪــﮑﻠﺑ ،ﺖــﯿﻌﻗاو سﺎﮑــﻌﻧا هرﺎــﺷا ،دزﺎــﺳ ردﺎــﺒﺘﻣ ﻦــﻫذ ﻪــﺑ ار ﯽــﺻﺎﺧ یﺎــﻨﻌﻣ ﻪــﮐ یا ﻪــﻧﻮﮔ ﻪﺑ تﺎــﻋﻼﻃا و ﻦــﺘﻣ نﺎــﯿﻣ ﻪــﻄﺑار ﺰــﮐﺮﻤﺘﻣ ﺎــﻫداﺪﯾور و تﺎــﻋﻮﺿﻮﻣ ﯽــﻀﻌﺑ ﺮــﺑ ار دﻮــﺧ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ،ﻪــﯾﺮﻈﻧ ﻦــﯾا ﻪــﯾﺎﭘ ﺮــﺑ .دراد .ﺪــﻨﻫد ﯽﻣ راﺮــﻗ صﺎــﺧ ﯽــﯾﺎﻨﻌﻣ بﻮــﭼرﺎﭼ رد ار ﺎــﻫ نآ ﺲﭙــﺳ و (یزﺎــﺳ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ) ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﻪــﻧﻮﮕﭼ ﺲﭙــﺳ و ﺪــﻨﻨﮐ ﺮــﮑﻓ «ﻪــﭼ» هرﺎــﺑرد ﺪــﻨﯾﻮﮔ ﯽﻣ نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ ﻪــﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ،ﺮــﮕﯾد نﺎﯿﺑ ﻪﺑ .ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﻞــﯿﻤﺤﺗ نﺎــﻧآ ﺮــﺑ ،ﺪــﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ و ﻪﺘﺧﺎــﺳ ﺶﯿﭘ زا ﻪــﮐ ﯽــﺑﻮﭼرﺎﭼ رد ﺰــﯿﻧ ار ندﺮــﮐ ﺮــﮑﻓ داﺪــﯾور و عﻮــﺿﻮﻣ ﮏــﯾ ﻒــﯿﺻﻮﺗ هﻮــﺤﻧ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ضﺮــﻓ ﻦــﯾا ﺮــﺑ ﯽــﻨﺘﺒﻣ یزﺎــﺳ بﻮــﭼرﺎﭼ ﺮــﯿﺛﺄﺗ ،ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﻂــﺳﻮﺗ داﺪــﯾور و عﻮــﺿﻮﻣ نآ کرد «ِﯽــﮕﻧﻮﮕﭼ» ﺮــﺑ ،یﺮــﺒﺧ یﺎــﻫ شراﺰﮔ رد ﯽــﺛداﻮﺣ و داﺪــﯾور بﺎــﺨﺘﻧا ﺎــﻬﻨﺗ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر رﺎﮐ ،ﻦــﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛(Scheufel, 2006: 11) دراﺬــﮔ ﯽﻣ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر .ﺖــﺴﻫ ﺰــﯿﻧ نآ ﻪــﺑ نداد ﯽــﻨﻌﻣ ﻪــﮑﻠﺑ ،ﺖــﺴﯿﻧ دﺎــﯾز یﺎــﻫداﺪﯾور نﺎــﯿﻣ زا صﺎــﺧ ﻪــﻣزﻻ ؛ﺪــﻨﻫد نﺎــﺸﻧ ﺖــﯿﻤﻫاﺎﺑ و ﻢــﻬﻣ نﺎــﺷ نﺎﺒﻃﺎﺨﻣ یاﺮــﺑ ار ﺎــﻫداﺪﯾور و ثداﻮــﺣ ﺪــﻧﺮﯾﺰﮔﺎﻧ .(۶٠:١٣٨۴ ،ﺖﯾﺮﺘــﺳا) ﺖــﺳا نﺎﺘــﺳاد ﺎــﯾ ﺖــﯾاور ﮏــﯾ ﻦــﺘﻣ رد ﺮــﺒﺧ نداد یﺎــﺟ ﺰــﯿﻧ رﺎﮐ ﻦــﯾا ﻦــﺘﻓﺮﮔ ﺲــﮑﻋ ﻪــﮐ ﻪــﻧﻮﮔ نﺎﻤﻫ .ﺖــﺳا یزﺎــﺳ بﻮﭼرﺎﭼ ﯽــﻋﻮﻧ ،ﺖــﯿﻌﻗاو ِﯽــﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ﻪــﻧﻮﮔﺮﻫ یﺎــﻫ ﺖﯿﻌﻗاو ﹺبﺎــﺨﺘﻧا ﺎــﺑ نارﺎﮕــﻧ ﻪﻣﺎﻧزور .ﺖــﺳا یزﺎــﺳ بﻮــﭼرﺎﭼ ﯽــﻋﻮﻧ ﺰــﯿﻧ ﻪــﻨﺤﺻ ﮏــﯾ زا و کرد ﺖــﻬﺟ ار ﯽــﯾﺎﻫ بﻮﭼرﺎﭼ ،ﺐــﺳﺎﻨﻣ یﺎــﻫ ﺖﻓﺎﺑ و ﻪــﻨﯿﻣز رد ﺎــﻫ نآ نداد راﺮــﻗ و ﻂــﺒﺗﺮﻣ

1. Framing

(9)

295

و ﺎــﻫداﺪﯾور یزﺎــﺳ بﻮﭼرﺎﭼ یاﺮــﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر .ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﻖــﻠﺧ نﺎﮔﺪــﻨﻧاﻮﺧ یاﺮــﺑ ﻊــﯾﺎﻗو ﻢــﻬﻓ ،ﺎﻫ هرﺎﻌﺘــﺳا ،نﺎﮔژاو بﺎــﺨﺘﻧا نﻮــﭼ ﯽﯾﺎﻫدﺮﮕــﺷ و ﺎــﻫ ﻪﯾور زا ،نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ یاﺮــﺑ ﺎــﻨﻌﻣ ﺪــﯿﻟﻮﺗ ،ﺪــﻨﻫاﻮﺧ ﯽﻣ ﻪــﭽﻧآزا رادﺎــﻨﻌﻣ ﯽــﺘﯾاور و نﺎﺘــﺳاد ﺎــﺗ ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا ...و ﺎــﻫ ﻞﯿﺜﻤﺗ ،ﺎــﻫ ﻪﯾﺎﻨﮐ بﻮــﭼرﺎﭼ ﺪــﻨﯾاﺮﻓ زا ﯽــﺸﺨﺑ .ﺪــﻨﻨﮐ ﻖــﻠﺧ نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ یاﺮــﺑ ﯽــﺻﺎﺧ ِﯽــﻧﺎﻌﻣ مﺎــﻈﻧ و ﺪﻧزﺎــﺴﺑ ار داﺪــﯾور نآ ﺪــﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻧﺎــﺳر ﺎــﺗ ﺖــﺳا هﺪــﯾﺪﭘ ﺎــﯾ داﺪــﯾور زا ﺮــﮔ طﺎﺒﺗرا «ﯽــﯾادز ﺖﻓﺎﺑ» ،یزﺎــﺳ ﺮــﯿﯿﻐﺗ تاﺪﻫﺎــﺸﻣ ﯽــﮔﮋﯾو ،ﯽــﯾاز ﺖﻓﺎﺑ و ﯽــﯾادز ﺖﻓﺎﺑ ﺪــﻨﯾاﺮﻓ ﻖــﯾﺮﻃ زا .ﺪــﻨﮐ ﯽــﯾاز ﺖﻓﺎﺑ ﹰادﺪــﺠﻣ ،دﻮــﺷ ﯽﻣ کاردا یا هزﺎــﺗ ﺖــﻓﺎﺑ رد ﯽــﺘﻗو ،هﺪــﺷ ﻪــﺋارا ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر رد ﻪــﮐ ﺎﻨــﺷآ یداﺪــﯾور .ﺪــﺑﺎﯾ ﯽﻣ و ﺐــﯿﺠﻋ ﺖــﺳا ﻦــﮑﻤﻣ ،ﺪﯿــﺳر ﯽﻣ ﺮــﻈﻧ ﻪــﺑ ﺎﻨــﺷآ ًﻻﻮــﻤﻌﻣ ﻪــﭽﻧآ و ﺪــﻫد ﯽﻣ ﺖــﯿﻫﺎﻣ ﺮــﯿﯿﻐﺗ .(٢۵٨:١٣٧۶ ،نﻮــﺴﻟوا و رﺰﯾﺎﻨﮕﯿــﺳ ،لاﺪــﻨﯾو) ﺪــﯾآ ﺮــﻈﻧ ﻪــﺑ ﺎﻨــﺷآﺎﻧ ﺎﻫزﺎﯿﻧ ﺮــﺑ ،ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﻦﺘــﺷﺎﮕﻧا لﺎــﻌﻓ ﻦــﻤﺿ ﻪــﯾﺮﻈﻧ ﻦــﯾا ^١:یﺪــﻨﻣﺎﺿر و هدﺎﻔﺘــﺳا ﻪــﯾﺮﻈﻧ (ج ﻖــﯾﻼﻋ ،ﺎــﻫ شزرا ﻪــﮐ ﺖــﺳا نآ ﺮــﺑ و ﺪــﻨﮐ ﯽﻣ ﺪــﯿﮐﺄﺗ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر زا هدﺎﻔﺘــﺳا رد یو یﺎــﻫ هﺰﯿﮕﻧا و ﺪــﻨﻫاﻮﺧ ﯽﻣ ار ﻪــﭽﻧآ ﻞــﻣاﻮﻋ ﻦــﯾا سﺎــﺳا ﺮــﺑ مدﺮــﻣ و ﺖــﺳا ﻢــﻬﻣ نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶــﻘﻧ و زا مدﺮــﻣ اﺮــﭼ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﻦــﯾا ﻪــﯾﺮﻈﻧ ﯽــﺳﺎﺳا ﺶــﺳﺮﭘ .ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ بﺎــﺨﺘﻧا ،ﺪﻧﻮﻨــﺸﺑ و ﺪــﻨﻨﯿﺒﺑ ﻪــﮐ ﯽﺨــﺳﺎﭘ ؟ﺪــﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪــﺑ یرﻮــﻈﻨﻣ ﻪــﭼ یاﺮــﺑ ار ﺎــﻫ نآ و ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ،یرﺎﮔزﺎــﺳ ،ﺶــﻣارآ ،ﯽــﯾﺎﻤﻨﻫار ﺐــﺴﮐ یاﺮــﺑ مدﺮــﻣ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﻦــﯾا دﻮــﺷ ﯽﻣ هداد لﺎــﻤﺟا ﻪــﺑ ،ﻞــﯾاﻮﮐ ﮏــﻣ) ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر زا ،ﯽﺼﺨــﺷ ﺖــﯾﻮﻫ یﺮﯿﮔ ﻞﮑــﺷ و تﺎــﻋﻼﻃا ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ ،ﻪﻧﺎــﺳر و تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪــﺑ ﻪــﻧﺎﯾاﺮﮔدﺮﮐرﺎﮐ یدﺮــﮑﯾور ذﺎــﺨﺗا ﺎــﺑ ﻪــﯾﺮﻈﻧ ﻦــﯾا .(١٠۴:١٣٨۵ ﺮــﻫ ﻪــﺑ ،ﻦــﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪــﻧاد ﯽﻣ ﺐــﻃﺎﺨﻣ یﺎــﻫ هﺰﯿﮕﻧا و ﺎــﻫزﺎﯿﻧ ﻦﺘﺧﺎــﺳ هدروآﺮــﺑ ار ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺶــﻘﻧ تﺎــﺒﺟﻮﻣ ناﺰــﯿﻣ نﺎــﻤﻫ ﻪــﺑ ،ﺪﻧزﺎــﺳ هدروآﺮــﺑ ار ﺎــﻫ هﺰﯿﮕﻧا و ﺎــﻫزﺎﯿﻧ ﻦــﯾا ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﻪــﮐ ناﺰــﯿﻣ ﻦــﯾا یﺪــﻨﻣﺎﺿر و هدﺎﻔﺘــﺳا ﻪــﯾﺮﻈﻧ ﯽــﻠﺻا ضﺮــﻓ .ﺪــﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﻢــﻫاﺮﻓ ار ﺐــﻃﺎﺨﻣ یﺪــﻨﻤﺘﯾﺎﺿر ﻦﯾﺮﺘــﺸﯿﺑ ﻪــﮐ ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﯽــﯾاﻮﺘﺤﻣ لﺎــﺒﻧد ﻪــﺑ ،لﺎــﻌﻓ ترﻮــﺻ ﻪــﺑ ﺶــﯿﺑ و ﻢــﮐ ،نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ ﻪــﮐ ﺖــﺳا .دزﺎــﺳ ﻢــﻫاﺮﻓ نﺎــﻧآ یاﺮــﺑ ار ﺖــﯾﺎﺿر ،نﻮــﺴﻟوا و رﺰﯾﺎﻨﮕﯿــﺳ ،لاﺪﻨﯾو) دراد دﺮــﻓ ﻖــﯾﻼﻋ و ﺎــﻫزﺎﯿﻧ ﻪــﺑ ﯽﮕﺘــﺴﺑ ﺖــﯾﺎﺿر ﻦــﯾا ناﺰــﯿﻣ یاﺮــﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﺎــﺳر ﺖــﺑﺎﻗر ﺖــﯿﻤﻫا ،ﺶــﻫوﮋﭘ ﻦــﯾا رد ﺎــﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦــﯾا دﺮــﺑرﺎﮐ .(٢٧۴:١٣٧۶ ﯽــﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽــﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽــﺳﺎﯿﺳ ﻞــﯾﻻد ﻪــﻠﻤﺟزا ﻒــﻠﺘﺨﻣ ﻞــﯾﻻد ﻪــﺑ ار نﺎــﺒﻃﺎﺨﻣ ﻪــﺟﻮﺗ ﺐﻠﺟ ﻢــﻫاﺮﻓ ار ﯽﻄﯾاﺮــﺷ ﺪــﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﻧﺎــﺳر نﺎــﯿﻟﻮﺘﻣ ،تﺎــﯾﺮﻈﻧ ﻦــﯾا ﺮــﺑ ﻪــﯿﮑﺗ ﺎــﺑ .ﺪــﻨﮐ ﯽﻣ ﺺﺨــﺸﻣ .دﻮــﺷ ﻦــﯿﻣﺄﺗ ﻪﻧﺎــﺳر ﻊــﻓﺎﻨﻣ ﻢــﻫ و ﺐــﻃﺎﺨﻣ ﺖــﯾﺎﺿر ﻢــﻫ ﺎــﺗ ﺪــﻨﻨﮐ

1. Uses and Gratification

(10)

296

ﺶﻫوﮋﭘ شور

هدﺎﻔﺘــﺳا ،ﺖــﺳا ﺎــﻫ هداد زا هﺪــﻣآﺮﺑ ﻪــﯾﺮﻈﻧ ﮏــﯾ ﻪــﮐ^١نﺎــﯿﻨﺑ هداد ﻖــﯿﻘﺤﺗ شور زا ﺶــﻫوﮋﭘ ﻦــﯾا رد دﻮــﺷ ﯽﻣ ﻢﯿــﺳﺮﺗ ﺰﯿﻧ یﺮــﯾﻮﺼﺗ لﺪــﻣ ﺐــﻟﺎﻗ رد ،نﺎﺘــﺳاد ﮏــﯾ ترﻮــﺻ ﻪــﺑ ﻪــﺋارا ﺮــﺑ هوﻼــﻋ ﻪــﮐ هﺪــﺷ ﻦــﯿﺑ ﺪــﻧﻮﯿﭘ یراﺮــﻗﺮﺑ رﻮــﻈﻨﻣ ﻪﺑ .دﻮــﺑ ﺪــﻫاﻮﺧ ﻦــﮑﻤﻣ ﺎــﻫ ﻪﻟﻮﻘﻣ یﺪﻨﺑ ﻪﺘــﺳد ﻖــﯾﺮﻃ زا ﺎــﻬﻨﺗ ﻦــﯾا و تﺎــﻋﻼﻃا یروآ ﻊــﻤﺟ یاﺮــﺑ ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ زا و ^۴ﻦــﯿﺑرﻮﮐ و ^٣سواﺮﺘــﺷا ^٢ﯽــﻤﯾادارﺎﭘ لﺪــﻣ زا ،ﺎــﻫ ﻪﻟﻮﻘﻣ یروآ ﻊــﻤﺟ ﺪــﻨﯾآﺮﻓ مﺎــﻤﺗ رد ﻪﻨﯿــﺸﯿﭘ و تﺎــﯿﺑدا زا ﯽــﻌﻣﺎﺟ ﯽــﺳرﺮﺑ ،نآ هاﺮــﻤﻫ ﻪــﺑ و هﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا و نﺎــﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ زا ﺮــﻔﻧ ١٧ﻞﻣﺎــﺷ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا یرﺎــﻣآ ﻪــﻌﻣﺎﺟ .ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺮﮔ ترﻮــﺻ ﺎــﻫ هداد .ﺪــﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ و بﺎــﺨﺘﻧا یﺮــﻈﻧ ترﻮــﺻ ﻪﺑ ﻪــﮐ هدﻮــﺑ ﺮــﺒﺧ هزﻮــﺣ نﺎــﺼﺼﺨﺘﻣ یروآدﺮــﮔ و هﺪــﺷ مﺎﺠﻧا ﻪــﻨﯿﻣز ﻦــﯾا رد ﺮــﺒﺧ هزﻮــﺣ ﺪﯿﺗﺎــﺳا و ناﺮــﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ ﺎــﺑ ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ ﻦــﯿﻨﭽﻤﻫ ﺎــﺑ ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ لوا رود رد .ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺎﯾ ﻪــﻣادا ﺎــﻫ هداد یﺮــﻈﻧ عﺎﺒــﺷا ﻪــﺑ نﺪﯿــﺳر ﺎــﺗ تﺎــﻋﻼﻃا ﻢــﻬﻧ ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ زا ﻪــﮐ هﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ ١٣ داﺪــﻌﺗ ،ﻪﻧﺎــﺳر هزﻮــﺣ نﺎﮔﺮــﺒﺧ و نﺎــﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪــﺋارا لﺪــﻣ زا ﯽــﻠﮐ یﺎــﻤﻧ ﻪــﻠﺣﺮﻣ ﻦــﯾا رد و هﺪــﻣﺎﯿﻧ ﺖــﺳد ﻪﺑ ﺎــﻫ هداد زا یﺪــﯾﺪﺟ مﻮــﻬﻔﻣ ﺪــﻌﺑ ﻪــﺑ لﻮــﺼﺣ زا نﺎــﻨﯿﻤﻃا یاﺮــﺑ روﺎــﺸﻣ و ﺎــﻤﻨﻫار ﺪﯿﺗﺎــﺳا ﯽــﯾﺎﻤﻨﻫار ﺎــﺑ دﻮــﺟو ﻦــﯾا ﺎــﺑ .ﺖــﺳا هﺪــﯾدﺮﮔ یﺪﯾﺪﺟ مﻮــﻬﻔﻣ ﭻــﯿﻫ ﻪــﮑﻨﯾا ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ و هﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا ﺰــﯿﻧ ﺮــﮕﯾد ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ رﺎــﻬﭼ ،یﺮــﻈﻧ عﺎﺒــﺷا .ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﻞــﺻﺎﺣ یﺮــﻈﻧ عﺎﺒــﺷا ﹰﺎــﺘﯾﺎﻬﻧ ،هﺪــﻣﺎﯿﻧ ﺖــﺳد ﻪــﺑ ﺎــﻫ هداد زا

نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ تﺎﺼﺨﺸﻣ .١ لوﺪﺟ

ﻒﯾدر ﺲﻨﺟ تﻼﯿﺼﺤﺗ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﻪﺘﺷر

ﻞﻐﺷ

١ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻃﺎﺒﺗرا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺘﺳا

٢ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا

یزﺎﺠﻣ یﺎﻀﻓ ﺺﺼﺨﺘﻣ

٣ دﺮﻣ ﺲﻧﺎﺴﯿﻟ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ

ﻮﺌﺳ سﺎﻨﺷرﺎﮐ

۴ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد تﺎﻃﺎﺒﺗرا مﻮﻠﻋ

هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺘﺳا

۵ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد بﺮﻋ تﺎﯿﺑدا

بﺮﻋ نﺎﻬﺟ یﺎﻫ ﺖﯾﺎﺳ بو ﯽﻔﯿﮐ ءﺎﻘﺗرا ﺺﺼﺨﺘﻣ

۶ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ

ﻢﻟﺎﻌﻟا ﺪﺷرا ﺮﯿﺑدﺮﺳ

٧ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد تﺎﻃﺎﺒﺗرا مﻮﻠﻋ

٨ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ

٩ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﯽﻤﯿﺷ

ﯽﺟرﺎﺧ یﺎﻫ ﻪﻧﺎﺳر سﺎﻨﺷرﺎﮐ

1. 1. Grounded Theory 2. 2. Paradigmatic model 3. 3. Anselm Strauss (1916-1996) 4. 4. Juliet M. Corbin (1942)

(11)

297

ﻒﯾدر ﺲﻨﺟ تﻼﯿﺼﺤﺗ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﻪﺘﺷر

ﻞﻐﺷ

١٠ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا تﺎﯿﺑدا

ﯽﯾﺎﮑﯾﺮﻣآ یﺎﻫ ﻪﻧﺎﺳر سﺎﻨﺷرﺎﮐ و نا نا ﯽﺳ رﺎﮕﻧﺮﺒﺧ

١١ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ

١٢ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد تﺎﻃﺎﺒﺗرا مﻮﻠﻋ

١٣ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﻞﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﻂﺑاور

ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا هﺮﯾﺰﺠﻟا ﺖﯾﺎﺳ ﺮﯿﺑدﺮﺳ

١۴ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ

١۵ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﯽﺳﺎﯿﺳ مﻮﻠﻋ

ﻦﯾدﺎﯿﻤﻟا ﻪﮑﺒﺷ ﺖﯾﺎﺳ بو ﺮﯾﺪﻣ

١۶ دﺮﻣ یﺮﺘﮐد ﻞﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﻂﺑاور

ناﺮﻬﺗ رد هﺮﯾﺰﺠﻟا ﻪﮑﺒﺷ یا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﯾﺪﻣ و رﺎﮕﻧﺮﺒﺧ

١٧ دﺮﻣ ﺪﺷرا ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ

هﺮﯾﺰﺠﻟا ﻪﮑﺒﺷ یزﺎﺠﻣ یﺎﻀﻓ ﺮﯾﺪﻣ

تﺎﻋﻼﻃا یروآدﺮﮔ راﺰﺑا و شور

تﺎــﯿﺑدا و ﺎــﻫﺮﯿﻐﺘﻣ نﻮــﻣاﺮﯿﭘ ﻪــﯿﻟوا یﺎــﻫ هداد ،لوا ﻪــﻠﻫو رد تﺎــﻋﻼﻃا یروآ ﻊــﻤﺟ یاﺮــﺑ ﯽــﺳرﺮﺑ ﻦــﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻂــﺒﺗﺮﻣ ﻊــﺑﺎﻨﻣ یرادﺮــﺑ ﺶﯿﻓ ،یا ﻪــﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖــﯾﺮﻃ زا ﺶــﻫوﮋﭘ شور ﻦــﯾا رد .ﺖــﻓﺮﮔ مﺎــﺠﻧا ناﻮــﻨﻋ ﻦــﯾا ﺎــﺑ ﻂــﺒﺗﺮﻣ ﯽــﻤﻠﻋ یﺎــﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ و ﯽــﻠﺒﻗ یﺎــﻫ لﺪﻣ ،ﺖــﺷاددﺎﯾ ،ﻪــﻠﺠﻣ ،ﻢــﻠﯿﻓ ،هﺪﻫﺎــﺸﻣ ،ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﻪــﺑ ار ﻦــﯿﻘﻘﺤﻣ ﻦــﯿﺑرﻮﮐ و سواﺮﺘــﺳا دﻮــﺟو ﻦــﯾا ﺎــﺑ .ﺪــﻨﻧاﻮﺧ ﯽﻣاﺮﻓ رﻮــﺼﻣ و یرﺎﺘــﺷﻮﻧ تاﺪﻨﺘــﺴﻣ ﺮــﮕﯾد و گﻮــﻟﺎﺗﺎﮐ ،ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘــﺳد ﺪــﺷ هﺎﮔآ نﺎــﻧآ ﻪــﺑﺮﺠﺗ زا نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮــﺷ دﻮــﺧ نﺎــﺑز ﻪــﺑ ناﻮــﺗ ﯽﻣ ﺮــﺘﻬﺑ ،ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ ﮏــﻤﮐ ﻪــﺑ و لوا ﺶــﺨﺑ رد ﻖــﯿﻤﻋ ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ زا ﻦــﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .(١١٧ :١٣٨۵ ،ﻦــﻣﻮﻫ ؛١۵٨ :١٣٨٣ ،روﻻد) هدﺎﻔﺘــﺳا مود ﺶــﺨﺑ رد تﺎــﻋﻼﻃا یروآ ﻊــﻤﺟ راﺰــﺑا ناﻮــﻨﻋ ﻪﺑ ﻪــﺘﻓﺎﯾ رﺎﺘﺧﺎــﺳ ﻪــﻤﯿﻧ ﻪــﺒﺣﺎﺼﻣ زا ﺪــﺷ هداد تدﻮــﻋ نﺎﮔﺪﻧﻮــﺷ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻪــﺑ هﺪــﺷ یزﺎــﺳ هدﺎﯿﭘ یﺎــﻫ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ،ﺪــﻌﺑ ﻪــﻠﺣﺮﻣ رد .ﺪــﺷ زا ﺮــﻔﻧ ۵ ﻪــﺑ ﺎــﻫ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻦــﺘﻣ ﺲﭙــﺳ .ﺪــﻨﯾﺎﻤﻧ فﺬــﺣ ﺎــﯾ ﻪــﻓﺎﺿا ار ﯽــﺒﻠﻄﻣ ﻞــﯾﺎﻤﺗ ترﻮــﺻ رد ﺎــﺗ ﻦــﻤﺿ .ﺪــﺷ هداد عﺎــﺟرا ﺪــﯿﺋﺎﺗ ﺖــﻬﺟ ،ﺮــﺒﺧ و ﻪﻧﺎــﺳر هزﻮــﺣ ناﺮــﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ و هﺎﮕــﺸﻧاد ﺪﯿﺗﺎــﺳا یﺎــﻨﺒﻣ ،حﺮــﻄﻣ یﺮــﺒﺧ یﺎﻫ ﺖﯾﺎــﺳ ﺪــﺻر و ﻦﯿــﺸﯿﭘ تﺎــﻘﯿﻘﺤﺗ روﺮــﻣ ،ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا رد ﻪــﮑﻧآ رد تﺎــﻋﻼﻃا یﺪﻨﺑ ﻪﺘــﺳد ﺖــﻬﺟ .ﺖــﻓﺮﮔ راﺮــﻗ رﺎﮐ ﻦــﯿﺣ رد هﺪــﺷ مﺎﺠﻧا یﺎــﻫ یرادﺮﺑ ﺖــﺷاددﺎﯾ .ﺖــﺳا هﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا ﯽــﺸﻨﯾﺰﮔ و یرﻮــﺤﻣ ،زﺎــﺑ یراﺬــﮔﺪﮐ ﻪــﻠﺣﺮﻣ ﻪــﺳ زا شور ﻦــﯾا ،ﺎــﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻞــﯿﻠﺤﺗو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺪــﻨﯾاﺮﻓ رد مﺎﮔ ﻦﯿﺘــﺴﺨﻧ ،شور ﻦــﯾا رد ^١:زﺎــﺑ یراﺬــﮔﺪﮐ (ﻒــﻟا ﻦﯾﺮﺗ ﮏﭼﻮﮐ ﻪــﺑ مﻮــﻬﻔﻣ ﻦــﯾﺮﺗ ﮏﯾدﺰﻧ نداد صﺎــﺼﺘﺧا ،رﺎﮐ ﻦــﯾا زا رﻮــﻈﻨﻣ .ﺖــﺳا یزادﺮــﭘ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﮕــﺸﻫوﮋﭘ ،زﺎــﺑ یراﺬــﮔﺪﮐ رد .ﺖــﺳا هﺪــﺷ یروآدﺮــﮔ یﺎــﻫ هداد زا ﺶــﺨﺑ ﺮــﻫ ﯽــﻨﻌﻣﺎﺑ ءﺰــﺟ

1. Open coding

(12)

298

ﺎــﻫ نآ ﻖــﯿﻗد ﯽــﺳرﺮﺑ هار زا ﺎــﻫ هﺪﯾﺪﭘ یﺪــﻨﺑ ﻪﻟﻮﻘﻣ و یراﺬــﮔ مﺎﻧ ﻪــﺑ ﺺﺨــﺸﻣ ترﻮــﺻ ﻪﺑ یﺎﻫءﺰﺟ ﻦــﯾﺮﺗ ﮏﭼﻮﮐ ﻪــﺑ هﺪــﺷ یروآدﺮــﮔ ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪــﯾﺰﺠﺗ زﺎــﺑ یراﺬــﮔﺪﮐ زا فﺪــﻫ .دزادﺮــﭘ ﯽﻣ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ ،یزادﺮﭘ مﻮﻬﻔﻣ ،ندﺮــﮐ دﺮــﺧ یﺎــﻫ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻞﻣﺎــﺷ زﺎــﺑ یراﺬــﮔﺪﮐ .ﺖــﺳا ﻦــﮑﻤﻣ ﯽــﻣﻮﻬﻔﻣ ﺎــﺑ ﻢــﯿﻫﺎﻔﻣ ،ﺶــﻫوﮋﭘ یﺎــﻫ هداد یزادﺮــﭘ مﻮﻬﻔﻣ زا ﺲــﭘ .دﻮــﺷ ﯽﻣ ﺎــﻫ هداد یﺪــﻨﺑ ﻪﻟﻮﻘﻣ و ندﺮــﮐ ﺮــﺗﻻﺎﺑ ﯽــﻤﻈﻧ رد و یﺪــﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ یا هﮋــﯾو ﻪــﻟﻮﻘﻣ رد ﻪﺑﺎــﺸﻣ ﻢــﯿﻫﺎﻔﻣ و هﺪــﺷ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ ﺮــﮕﯾﺪﮑﯾ .(۶٣ :١٣٨۵ ،ﻦــﯿﺑرﻮﮐ و سواﺮﺘــﺳا) .ﺪﻧﻮــﺷ ﯽﻣ یﺪﻨﺑ ﻪﺘــﺳد داﺪــﻌﺗ ﺶــﻫﺎﮐ ﻪــﺑ زﺎــﺑ یراﺬــﮔﺪﮐ رد یزادﺮــﭘ ﻪﻟﻮﻘﻣ و یﺪــﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ :^١یرﻮــﺤﻣ یراﺬــﮔﺪﮐ (ب رد ،ﯽﯾﺎﻨﺒﻣ ﻪــﯾﺮﻈﻧ یاﺮــﺟا ﺪــﻧور ﻪــﺑ رﺎﮐ ﻦــﯾا و دﺮــﮐ رﺎﮐ ﺎــﻫ نآ ﺎــﺑ ﺪــﯾﺎﺑ ﻪــﮐ ﺪــﻣﺎﺠﻧا ﯽﻣ ﯽــﯾﺎﻫﺪﺣاو ،ﺎــﻫ ﻪﻟﻮﻘﻣ نﺎــﯿﻣ ﺪــﻧﻮﯿﭘ یراﺮــﻗ ﺮــﺑ ﺎــﺑ ﻪــﻠﺣﺮﻣ ﻦــﯾا رد .ﺪــﻨﮐ ﯽﻣ ﮏــﻤﮐ یرﻮــﺤﻣ یراﺬــﮔﺪﮐ ﻪــﻠﺣﺮﻣ ﮏــﯾ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ رﺎﮐ ﻦــﯾا .ﺪــﻨﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺪــﻧﻮﯿﭘ ﺮــﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎــﺑ یﺪــﯾﺪﺟ یﺎﻫ هﻮﯿــﺷ ﻪــﺑ ،تﺎــﻋﻼﻃا .(٩٧ :١٣٨۵ ،ﻦــﯿﺑرﻮﮐ و سواﺮﺘــﺳا) دﺮــﯿﮔ ﯽﻣ ترﻮــﺻ ﻢــﯾادارﺎﭘ رد ﻪﮐ ﺖــﺳا یراﺬــﮔﺪﮐ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦــﯾﺮﺧآ ﯽــﺑﺎﺨﺘﻧا یراﺬــﮔ ﺪﮐ^٢:(ﯽــﺸﻨﯾﺰﮔ) ﯽــﺑﺎﺨﺘﻧا یراﺬــﮔ ﺪﮐ (ج ﯽــﻠﺻا ﻪــﻟﻮﻘﻣ نﺎــﯿﻣ ﺎــﻫ ﻪﻄﺑار نﺎــﯿﺑ و ﺮﯿــﺴﻔﺗ و ﺺﺨــﺸﻣ ﺎــﻫ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺮــﮕﯾد ﺎــﺑ ﺪــﻧﻮﯿﭘ و ﯽــﻠﺻا ﻪــﻟﻮﻘﻣ نآ یراﺬــﮔﺪﮐ رد» ﻪــﮐاﺮﭼ .دﺮــﯿﮔ ﯽﻣ ترﻮــﺻ ﺶــﻫوﮋﭘ هﺪــﺷ ﻪﺋارا لﺪــﻣ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ ﺎــﻫ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺮــﮕﯾد و .(١١٩ :١٣٨۵ ،ﻦــﯿﺑرﻮﮐ و سواﺮﺘــﺳا) «دﻮــﺷ ﯽﻣ یﺰــﯾر ﯽﭘ ﯽــﺑﺎﺨﺘﻧا یراﺬــﮔﺪﮐ سﺎــﺳا یرﻮــﺤﻣ

(Cresswell, 2005: 401) :ﻊﺒﻨﻣ .ﻦﯿﺑرﻮﮐ و سواﺮﺘﺳا ﮏﯿﻤﯾدارﺎﭘ لﺪﻣ .١ ﻞﮑﺷ

٣

:ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و ﯽﯾاور

،ﯽﻧورد ﯽــﯾاور ،هزﺎــﺳ ﯽﯾاور ﯽــﻨﻌﯾ ﺶــﻫوﮋﭘ ﺖــﯿﻔﯿﮐ رﺎــﯿﻌﻣ رﺎــﻬﭼ سﺎــﺳا ﺮــﺑ شور ﻦــﯾا رد ﺎــﻫ هداد

1. Axial coding 2. Selective coding 3. Reliability and Validity

(13)

299

یﺎﻫ ﻪﯾور ﺢــﺿاو ﻦﯾوﺪﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا هزﺎــﺳ ﯽﯾاور .ﺪــﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﯽــﺑﺎﯾزرا درﻮــﻣ ﯽــﯾﺎﯾﺎﭘ و ﯽــﻧوﺮﺑ ﯽــﯾاور ﯽﺻﺎﺧ ﻂﯾاﺮــﺷ ﻪﻠﯿــﺳو ناﺪــﺑ ﻪــﮐ ﯽــﹼﻠﻋ ﻂــﺑاور دﺎــﺠﯾا ﻖــﯾﺮﻃ زا ﯽــﻧورد ﯽــﯾاور و ﺺﺨــﺸﻣ ﯽــﺗﺎﯿﻠﻤﻋ .ﺪﻧﺪــﺷ هداد ﺶــﯾاﺰﻓا ،ددﺮــﮔ ﯽﻣ فﺬــﺣ ﺰــﯿﻧ ﯽــﻋﻮﻨﺼﻣ ﻂــﺑاور و دﻮــﺷ ﯽﻣ ﺮــﮕﯾد ﻂﯾاﺮــﺷ ﻪــﺑ ﺮــﺠﻨﻣ ﻢــﯿﻤﻌﺗ نآ رد ﺪــﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺶــﻫوﮋﭘ یﺎــﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﯽــﯾوﺮﻤﻠﻗ ﯽﻫد ﻞﮑــﺷ مﺰﻠﺘــﺴﻣ ﯽــﻧوﺮﺑ ﯽــﯾاور یروآ ﻊــﻤﺟ یﺎﻫ ﻪﯾور ﺮــﯿﻈﻧ ،ﻖﯿﻘﺤﺗ تﺎــﯿﻠﻤﻋ ﻪــﮐ ﺖــﺳا نآ مﺰﻠﺘــﺴﻣ ﯽــﯾﺎﯾﺎﭘ ،ﺖــﯾﺎﻬﻧ رد .ﺪﻧﻮــﺷ هداد و ﯽــﯾﺎﯾﺎﭘ لﻮــﺼﺣ یاﺮــﺑ .(Creswell, 2005: 414) دﻮــﺷ راﺮــﮑﺗ ﻪﺑﺎــﺸﻣ ﺞــﯾﺎﺘﻧ ﺎــﺑ ﺪــﻧاﻮﺘﺑ ﺎــﻫ هداد :ﺖــﺳا هﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا ﻞــﯾذ حﺮــﺷ ﻪــﺑ ﻦــﯿﺑرﻮﮐ و سواﺮﺘــﺳا یﺎــﻫرﺎﯿﻌﻣ زا ﺶــﻫوﮋﭘ ﻦــﯾا رد ﯽــﯾاور ﻪﻧﺎــﺳر هزﻮــﺣ نﺎــﺼﺼﺨﺘﻣ زا ﺮــﻔﻧ ۵ ﺮــﻈﻧ زا هﺪــﺷ ﻪﺘــﺷﺎﮕﻧ نﺎــﯿﻨﺑ هداد ﻪــﯾﺮﻈﻧ :ﻖــﯿﺒﻄﺗ (ﺖــﺳا عﻮــﻗو لﺎــﺣ رد ﯽــﻠﻌﻓ ﻂﯾاﺮــﺷ رد ﻪــﭽﻧآ) نآ ﯽــﻌﻗاو ﻪــﺻﺮﻋ ﺎــﺑ (٢ هرﺎﻤــﺷ لوﺪــﺟ)

.ﺪــﺷ هداد ﺖــﻘﺑﺎﻄﻣ

ﺪﻧا هداد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ار ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺼﺼﺨﺘﻣ تﺎﺼﺨﺸﻣ .٢ لوﺪﺟ

ﻒﯾدر تﻼﯿﺼﺤﺗ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﻪﺘﺷر

ﻞﻐﺷ

یﺮﺘﮐد ١ ﻪﻧﺎﺳر ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ

ﺮﺒﺧ ﺮﯾﺪﻣ

یﺮﺘﮐد ٢ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ

یزﺎﺠﻣ یﺎﻀﻓ ﺮﯾﺪﻣ

یﺮﺘﮐد ٣ تﺎﻃﺎﺒﺗرا

رﺎﯿﺸﻧاد

یﺮﺘﮐد ۴ ﯽﺳﺎﯿﺳ مﻮﻠﻋ

یﺮﺘﮐد ۵ ﻞﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﻂﺑاور

یا ﻪﺘــﺷر ﺎــﺑ ﺎــﯾ ﻪــﻨﯿﻣز ﻦــﯾا رد یا ﻪــﻓﺮﺣﺮﯿﻏ داﺮــﻓا یاﺮــﺑ لﺪــﻣ کرد رﻮــﻈﻨﻣ ﻪﺑ :ﻢــﻬﻓ ﺖــﯿﻠﺑﺎﻗ ﺎــﺑ ﻂــﺒﺗﺮﻣ ﺮــﯿﻏ سﺎﻨــﺷرﺎﮐ زا ﺮــﻔﻧ ﺞــﻨﭘ ﺖــﯾؤر ﻪــﺑ هﺪــﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﺪــﻣ ،ﻪﺘــﺷر ﻦــﯾا ﻪــﺑ ﮏــﯾدﺰﻧ

.(٣ هرﺎﻤــﺷ لوﺪــﺟ) ﺪــﺷ هﺪﻧﺎــﺳر عﻮــﺿﻮﻣ

ﺪﻧا هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺮﯿﻏ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ تﺎﺼﺨﺸﻣ .٣ لوﺪﺟ

ﻒﯾدر تﻼﯿﺼﺤﺗ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﻪﺘﺷر

ﻞﻐﺷ

یﺮﺘﮐد ١ ﺖﻔﻧ

یﺮﺘﮐد ٢ بﺮﻋ تﺎﯿﺑدا

ﺖﯾﺎﺳ ﺮﯿﺑدﺮﺳ

یﺮﺘﮐد ٣ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻪﻧﺎﺳر

ﺪﺷرا ۴ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ

ﺪﺷرا ۵ ﯽﺳﺎﯿﺳ مﻮﻠﻋ