هار ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫرﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
ﺶﻟﺎﭼ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
هدﻮﺘﺳ ﺮﺟﺎﻫ
|1
يﺪﻴﺷر شﻮﻧﺎﻴﻛ 2
1 ﺶﻧاد و تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻠﻋ رﺎﻴﺸﻧاد - زاﺮﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ﻮﻀﻋ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
2 - و زاﺮﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺶﻧاد و تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻠﻋ ياﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ ﺲﻳدﺮﭘ ﺪﺣا
) لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ [email protected](
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
18 / 2 / 1393 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 5 / 1393
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ : هار ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛ
ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ ﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
ﻲ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻞﻣﺎﺷ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ
ﺪﻧﺮﻴﮔ .
ﺶﻫوﮋﭘ شور :
هداد يروآدﺮﮔ ﻦﺘﻣ شور ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻫوﮋﭘ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ زا عﻮﻧ فﺪﻫ ﺪﻨﻣ ﺖﺳا . ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
و ﻲﺳرﺮﺑ هار يﺎﻫرﺎﻛ ﺶﻟﺎﭼ يﺎﻫ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﻨﺘﺴﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ هرﺎﺑرد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ نﻮﺘﻣ و تا ﺎﻫ
و بو ﺳ ﺖﻳﺎ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ ﺎﻫ
ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و
ﻢﻫ ،تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻤﻜﺗ ياﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ زا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نﻻﻮﺌﺴﻣ ﺎﻫ
رد ﺪﻨﻳﻮﮔ ﺦﺳﺎﭘ ار ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﻲﺳراو ﻪﻫﺎﻴﺳ ﻚﻳ ﺪﺷ ﺖﺳاﻮﺧ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻪﻛ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ دﺎﻌﺑا : ﺪﻣ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ اﻧ
ﺪ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ هﻮﺤﻧ
تﻮﺑور ﺎﻫ دﺎﻌﺑا و ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻊﻨﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ ،ﻲﺳﺮﺘﺳد يﻮﮕﻟا ،سﺮﺘﺳد رد ﻊﺑﺎﻨﻣ عﻮﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ دﺎﻌﺑا و ﺖﺳا ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ و
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ هﺮﺘﺴﮔ ،لﻮﺌﺴﻣ نﺎﻣزﺎﺳ عﻮﻧ ،ﺖﻇﺎﻔﺣ هﻮﻴﺷ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻳاﺮﺟا لﺪﻣ ،نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
،ﺎﻫ ﺢﻄﺳ رﺎﻜﻤﻫ رد ي
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻫ يرﺎﻜﻤﻫ عﻮﻧ ،رﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﺺﺼﺨﺗ ،ﺎ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻴﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا رد ﺮﻴﮔرد داﺮﻓا ﺺﺼﺨﺗ و ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
و ﺄﺗ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻦﻴﻣ
ﺮﻳﺪﻣ ﺖﻤﺴﻗ رد ﻪﺟدﻮﺑ ﻳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻲﻟﺎﻣ ﺖ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
.
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ :
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ هار ﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ياﺮﺑ ار ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻛ ﺶﻟﺎﭼ
يﺎﻫ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﻧا
. ﺶﻟﺎﭼ زﻮﻨﻫ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻲﻣ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻲﻧﺎﻣرآ ياﺮﺟا زا ﻊﻧﺎﻣ ﻪﻛ ﺪﻧراد دﻮﺟو يرﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ
دﻮﺷ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،بو ﺖﻇﺎﻔﺣ:
،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﺶﻟﺎﭼ ،بو يﺎﻫ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
د ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
،ﻲﺳﺮﺘﺳ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ .
ﻞﺼﻓ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺶﻧاد ﻪﻣﺎﻧ
) مﻮﻠﻋ يراﺪﺑﺎﺘﻛ و عﻼﻃا ﻲﻧﺎﺳر و يروﺎﻨﻓ تﺎﻋﻼﻃا (
لﺎﻤﺷ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻫ لﺎﺳ ﺸ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘ 31
، نﺎﺘﺴﻣز 1394 ﻪﺤﻔﺻ زا ، 43 ﻲﻟا 58
ﻪﻣﺪﻘﻣ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﺖﺴﻳﻮﻴﺷرآ و
ﺎﻫ ﻪﻛ زﺎﺑﺮﻳد زا رد
ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺶﻘﻧ ﻪﺘﺷاد ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ رد ،ﺪﻧا ﻪﻔﻴﻇو
ي زا ﺖﻇﺎﻔﺣ دﺎﻨﺳا
ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ار
هﺪﻬﻋﺮﺑ ﺪﻧراد خرﺎﭘ و خرﺎﭘ ) 1
2009 (
، ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
،
ﺖﺳا يروﺮﺿ راﺪﺑﺎﺘﻛ
نا ) هﮋﻳو ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ رد ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
( ياﺮﺑ
ﻆﻔﺣ ﻲﻠﻣ ثاﺮﻴﻣ ﻞﺴﻧ ياﺮﺑ
،هﺪﻨﻳآ يﺎﻫ ﭘ رد
ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻲ
ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺎﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﮕﺸﻴﻤﻫ
ﻪﺑ ﻦﻴﻤﻀﺗ ار ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ
.
ﺖﺳا هدﺮﺘﺴﮔ و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ،هﺪﻴﭽﻴﭘ رﺎﻴﺴﺑ ،ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺎﻣا حﺮﻃ ياﺮﺟا ﻪﻛ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
،يزﺎﺳ
،ﻲﻗﻮﻘﺣ
،ﻲﻨﻓ
،ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻟﺎﻣ
و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑور
ﻪﻛ ﺖﺳا ور ﻖﺋﺎﻓ
ﺶﻟﺎﭼ ﻦﻳا ﺮﺑ نﺪﻣآ هار ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﺎﻫ
ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛ
دراد ﺐﺳﺎﻨﻣ .
حﺮﻃ هار ﺎﻴﻧد ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ هﺪﺷ يزاﺪﻧا
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ﺮﻫ و ﺖﺳا ﻂﺧ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ يا
حﺮﻃ دﻮﺧ فاﺪﻫا و ﻲﺸﻣ
ﺖﺳا هدﺮﻛ هدﺎﻴﭘ ار ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ .
حﺮﻃ ﻪﭼ بو يﺮﮔﻮﻴﺷرآ يﺎﻫ
ﺶﻨﻳﺰﮔ ترﻮﺻ ﻪﺑ
2يﺮﮔ گرﺰﺑ سﺎﻴﻘﻣ رد ﻪﭼ و ﻪﻨﻣاد ﺎﺑ و ﺮﺗ
ي
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ زﻮﻨﻫ نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻲﻠﻣ ﻊﻣﺎﺟ ي
ﺖﺳا ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺎﻳ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ .
طﺎﻘﻧ ﺮﮕﻳد رد ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد
رد نﺎﻬﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر لﺎﺣ
هﺮﻬﺑ ي ﺖﺳا يرادﺮﺑ .
ﻪﻛ نآ ﺎﺑ
ﺶﻟﺎﭼ هار و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻫ يور ﺶﻴﭘ يﺎﻫ نآ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛ
رد
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ دﻮﺷ
، هﺪﻴﭽﻴﭘ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﺖﺳا يا
ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻫ دﻮﺷ
رﺎﻴﺴﺑ توﺎﻔﺗ ﺮﮕﻳد يا
د مﺎﻬﻟا ﺎﺑ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا
ﻲﻣ ﻖﻓﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺶﻟﺎﭼ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ هار و هﺪﻤﻋ يﺎﻫ
ﺖﺧادﺮﭘ دﺮﺑرﺎﻛﺮﭘ يﺎﻫرﺎﻛ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد
، هار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ
ﺶﻟﺎﭼ ﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ ﻲ
ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺪﻧا
. ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳا ﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻪﻛ ﺎﻫ
رﻮﻃ ﻪﺑ ن
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻳ ﻞﻘﺘﺴﻣ اﺮﻣ ﺎﻳ ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﻲﻧﺎﺳر عﻼﻃا ﺰﻛ
هﺪﺷ اﺮﺟا و ﻲﺣاﺮﻃ بو ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ فﺪﻫ ﻪﺑ ﺪﻧا
ﺢﻄﺳ رد
ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ،ﻲﻠﻣ ﻳ
هﺪﻣآ ﺪﻳﺪﭘ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ ﺎ ﺪﻧا
. ﺶﻟﺎﭼ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺘﺳد رﺎﻬﭼ رد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ
1 Parekh & Parekh
2 Selective
ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻨﻫاﻮﺧ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
.
ﺮﺳاﺮﺳ رد بو يدﺮﺒﻫار ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نوﺰﻓازور ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻧاد و ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ هدﺮﺘﺴﮔ دﺮﻜﻳور ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ نﺎﻫوﮋﭘ
ﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺠﻨ
. ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻪﻛ رد
ﻲﭘ شﻼﺗ ياﺮﺑ ﻮﻴﺷرآ ندﺮﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﺑو ﺎﻳ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﺑ
داﻮﻣ
ﻮﻴﺷرآ هﺪﺷ يور ﻲﻣ
،ﺪﻨﻫد ﻲﺸﺨﺑ زا ﻪﻏﺪﻏد يﺎﻫ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ و
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
ﻪﺻﺮﻋ ار ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻣ ﺪﻫد . ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺄﻴﻫ ت
ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ مﻮﻠﻋ
ﻲﻧﺎﺴﻧا و
3ﺮﻨﻫ ﺮﺑ هژوﺮﭘ ي ﻲﺳ لا يد ﻲﭘ 4
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ يراﺬ هدﺮﻛ ﺖﺳا ﻪﻛ فﺪﻫ زا نآ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻖﺣ ﻒﻟﺆﻣ و قﻮﻘﺣ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﺑ
ياﻮﺘﺤﻣ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺮﺑ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ
و ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺪﻨﻠﺑ
تﺪﻣ ﺖﺳا )
5ﺮﻳآ ، 2004 (.
رد ﻦﻴﻤﻫ لﺎﺳ
6ﺮﻧاد ) 2004 ( ﻪﺒﻨﺟ
ًﺎﺳﺎﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ
ﺘﻴﺠﻳد ﺄﺗ و هداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﻲﻟﺎ تﺎﻋﻼﻃا تاﺮﻴﺛ
د نﺎﻴﺑ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺑ ار ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ و ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ثروزﺮﻟﺎﭼ ) 7
2006 (
، ﻖﺣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
ﺖﻛﺮﺣ و ﻒﻟﺆﻣ ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ياﺮﺑ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻒﻠﺘ
ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ .
ﺪﻟاﺮﺟﺰﺘﻴﻓ و ﺲﺗﻮﻛ ،ﻚﺴﺑ ) 8
2008 (
، ﺎﺑ ﺰﻴﻧ
هﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧا
دراد دﻮﺟو يرﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﻧاﻮﻗ تﺎﻴﺋﺰﺟ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
هﺮﮕﻨﻛ ﻲﻠﻣ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد تﺎﻋﻼﻃا ﺖﻇﺎﻔﺣ و ﺖﺧﺎﺳﺮﻳز ،9
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ كﺮﺘﺸﻣ ﻪﺘﻴﻤﻛ عﻼﻃا ي
ﻲﻧﺎﺳر ﻲﺳﺮﺘﺳد قﻮﻘﺣ هژوﺮﭘ ،10
ﺶﻧاد ﻪﺑ دازآ فﺮﺳ دﺎﻴﻨﺑ ،11
) 12
2008 (
، و ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ نﻮﻧﺎﻗ
،ﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ار نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ قﻮﻘﺣ ﺎﻜﻳﺮﻣا و ﺲﻴﻠﮕﻧا
3 Arts & Humanities Research Board
4 CLDP (The copyright and licensing for digital preservation)
5 Ayre 6 Danner 7 Charlesworth
8 Besek, Coates, & Fitzgerald
9The Library of Congress National Digital Information Infrastructure and Preservation Program
10 The Joint InformationSystems Committee 11 The Open Accessto Knowledge (OAK) Law Project
12 The SURF foundation
ﺄﺗ و هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد رﺎﺛآ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺑ ار ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻦﻳا ﺮﻴﺛ
ﻲﻣ حﺮﺷ ﺪﻫد . ﻢﻫ و نﻮﻧﺎﻗ حﻼﺻا ياﺮﺑ ار ﻲﻳﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﻦﻴﻨﭼ
ﻢﻫ هار دﺎﺠﻳا ﻦﻴﻨﭼ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﺻﺮﻋ زا جرﺎﺧ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛ
ياﺮﺑ يراﺰﮔ
ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ ﺶﻟﺎﭼ ﻊﻓر ﻲﻣ ﻪﺋارا ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺪﻫد .
،لﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ نﺎﻴﻟﻮﺘﻣ ﺰﻴﻧ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫﻮﮕﻟا عﻮﺿﻮﻣ
ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ رﺎﺛآ زا ﺮﮕﻳد ﻲﺸﺨﺑ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار
ﺪﻫد . ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ
لﺎﺳ رد هﺮﮕﻨﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ 2005
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ يراﺰﮔﺮﺑ ﺎﺑ زا يا
هﺎﮔرﺎﻛ زا ﻲﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
» ﺖﻇﺎﻔﺣ و ﺖﺧﺎﺳﺮﻳز ﻲﻠﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﻴﺠﻳد تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻟﺎﺘ
« ) نا . يد . يآ . يآ . ﻲﭘ . ﻲﭘ
1( ﺖﺳا هﺪﻴﺷﻮﻛ
ﺖﻟود ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﻳﻮﻟا و ﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ رد ﺎﻫ
ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ
ﺪﻨﻛ ﻚﻤﻛ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد .
رد نآ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و ﺖﻟود ﺶﻘﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺎﺑ
ﻲﻣ مﻼﻋا ،ﻲﺑو ياﻮﺘﺤﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ يدﺎﻬﻧ ﺮﻫ ﻪﻛ دراد
بو رد هﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ ﻲﺘﻟود كراﺪﻣ يراﺪﻬﮕﻧ ياﺮﺑ ار يا ﺖﻳﺎﺳ
ﻫ دﻮﺧ يﺎ حﺮﻃ ﺪﻨﻛ يﺰﻳر .
2ﺮﺴﺑ ) 2007 ( ، ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻴﺑ يرﺎﻜﻤﻫ
ﻲﻣ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺖﻴﻤﻫا ياراد ار هژوﺮﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ و ﺪﻧاد
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ و يرﺎﻜﻤﻫ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺮﺑ دﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ﻪﺒﻠﻏ تﻼﻜﺸﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺪﻨﻨﻛ
. ﻖﻠﺧ ﻪﺑ ،يرﺎﻜﻤﻫ
شور ،ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻚﻤﻛ ﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ و ﺎﻫراﺰﺑا ،ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
ﻦﻣﺮﻴﺳ ) 3
2009 (
، ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ ار ﺎﭘورا رد
ﻮﻣ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺚﺤﺑ در ﺆﻣ يرﺎﻜﻤﻫ ﺶﻘﻧ ﺪﻫد
ﻲﻳﺎﭘورا تﺎﺴﺳ رد
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ هژوﺮﭘ رد هﮋﻳو ﻪﺑ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺲﺘﻨﻠﭘ
ار 4
نﺎﻴﺑ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . لﺪﻣ ﺰﻴﻧ و رﺎﺒﺘﻋا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ
ﻪﻨﻳﺰﻫ حﺮﻃ ياﺮﺟا يﺎﻫ ﺨﺑ ياﻮﺘﺤﻣ ،ﺎﻫ
ار رﺎﺛآ زا ﺮﮕﻳد ﻲﺸ
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﻨﻫد
. ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ
5ﻦﻤﭙﭼ ) 2004 (
، ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ
هﺮﻴﺧذ تﺎﻣﺪﺧ ﻲﻳاﺮﺟا رد هﺪﺷ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يزﺎﺳ
ُا . ﻲﺳ . لآ .
6ﻲﺳ
درﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺐﻟﺎﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ار دراورﺎﻫ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ و ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ هﺮﻴﺧذ ياﺮﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺖﻳﺎﺑﺎﮕﻴﮔ ﺮﻫ خﺮﻧ و ﺪﻫد
ﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ءﺎﻴﺷا ﻲﻣ ﺢﻳﺮﺸﺗ ار ﻪﻨﻳﺰﻫ لﺪﻣ ﺮﺑ ﺮﺛﺆ
ﺪﻨﻛ .
1 NDIIPP: National Digital Information Infrastructure and Preservation Program
2 Besser 3 Sierman 4 Planets 5 Chapman
6 OCLC: Online Computer Library Center
ﻲﻨﻴﻜﻣ و نﻮﺴﻧﺎﺟ ،لارﻮﻛ ) 7
2007 (
، لﺪﻣ و راﺪﻳﺎﭘ ﻪﺟدﻮﺑ يﺎﻫ
لﺪﻣ و تﺎﻋﻼﻃا شزرا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ ﻪﺟدﻮﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ حﺮﺷ ار ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺪﻨﻫد
هوﺮﮔ
» ﻦﺒﻳر ﻮﻠﺑ
8« ) 2008 ( ،
ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ يﺮﮔﻮﻴﺷرآ بو
و ﻦﻴﻣﺄﺗ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻲﻟﺎﻣ
ﻲﻣ دزادﺮﭘ نآ زا نﺎﺸﻧ رﻮﺸﻛ ﻞﺧاد رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺳرﺮﺑ .
رد ناﺪﻨﭼ نآ هرﺎﺑرد ﺶﻫوﮋﭘ و بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﻛ دراد دوﺪﻌﻣ ﺰﺟ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ راﺮﻗ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎﻛ لﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ دﺎﻌﺑا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ يروﺮﻣ و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ تﻻﺎﻘﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ بو ﺎﻳ د ناﺮﻳا رد ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺮﺘﻤﻛ ،ﺪﻧا
ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا ر
ﻮﺻ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ تر .
ﻲﻣ رﺎﺛآ ﻦﻳا نﺎﻴﻣ زا ﻒﻳﺮﺷ ناﻮﺗ
) 1385 ( ،
دﺮﺒﻫار ﻲﺧﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻤﺿ ﻪﻛ دﺮﻛ ﺮﻛذ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار يﺎﻫ
هداداﺮﻓ ﺖﻴﻤﻫا ،ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ رد ار ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻛﺬﺘﻣ ار ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ لﻮﺌﺴﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻘﻧ و دﻮﺷ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﺪﻫد
. نادﺎﺷ رﻮﭘ ) 1386 ( ﺑ ﺰﻴﻧ ، ﺶﻘﻧ ﺮ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ نﺎﻣزﺎﺳ و ﻲﻠﻣ ي ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ رد دﺎﻨﺳا يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ دﺎﻌﺑا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ و هﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ي
ﻲﻣ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ دزادﺮﭘ
.
ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ا
ﻲﻣ ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺳرﺮﺑ ز ﻪﻛ ﺪﻳآ
ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺤﻣ صﻮﺼﺧ رد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رﺎﻤﺷ ﭘ ناﺪﻨﭼ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ رﺎﻤﺷﺮ
رد ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﺮﺘﻤﻛ و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ هرﺎﺑ
هار ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻤﻋ يﺎﻫرﺎﻛ ﺣ يﺎﻫ
ﺎﺑ ﻲﻳورﺎﻳور رد بو ﺖﻇﺎﻔ
ﺶﻟﺎﭼ ﻦﻳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد ﺎﻫ
ﺖﺳا ﺖﺳد رد ﺪﻧا .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺶﻟﺎﭼ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘ تروﺮﺿ هار ﺰﻴﻧ و ﺎﻫ
يﺎﻫرﺎﻛ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دزادﺮﭙﺑ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﻟﺎﺘﺠﻳد ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ سﺎﺴﺣا دﻮﺷ
. ﺑ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا فﺪﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨ
هار ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫرﺎﻛ ﺎﺑ ﻲﻳورﺎﻳور رد بو ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ
ﺶﻟﺎﭼ ﺎﻫ ي
و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺖﺳا ﻲﺑو ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ يور اﺮﻓ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
ﺪﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا دﺪﺻ رد :
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﭼ ياﺮﺑ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ ﺶﻟ
ﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ رد ﻲ
دﺎﻌﺑا هار ﻪﭼ ﻲﻟﺎﻣ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ،ﻲﺳﺮﺘﺳد ،ﻲﻗﻮﻘﺣ رد ار يرﺎﻛ
7 Currall, Johnson, McKinney 8 Blue Ribbon Task Force
ﺶﻴﭘ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا
؟
ﺶﻫوﮋﭘ شور
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺎﻴﻧد ﺮﺗﺮﺑ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ
ﺪﻧداد ﻞﻴﻜﺸﺗ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻴﻧد ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
هﺪﺷ ﻊﻗاو رﺪﺻ رد ﻞﮔﻮﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳﺮﻬﻓ رد رد ﺎﻳ ﺪﻧا
،تاﺪﻨﺘﺴﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫﺎﻤﻨﻫار و تﻻﺎﻘﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻢﻬﻣ يا
هﺪﺷ ﺪﻧا . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ عﻮﻧ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺮﻴﮔ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ
ﺪﻳآ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
، هژاو يﺎﻫ
program project ،
initiative ﺎﻳ تارﺎﺒﻋ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
“web
archiving”, “web archive” “web curation”, web preservation”
ﺖﺴﺟ درﻮﻣ ﻞﮔﻮﮔ شوﺎﻛ رﻮﺗﻮﻣ رد و
اﺮﻗ ﻮﺟ ر
ﺖﻓﺮﮔ . نﻮﻴﻠﻴﻣ ﻲﺑﺎﻳزﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻞﻤﻋ رد ﻪﻛ ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﺎﻫ
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ ﻲﮕﻤﻫ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻜﻣا .
عﻮﻤﺠﻣ رد 3000
فﺬﺣ زا ﺲﭘ و ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﮔﻮﮔ ﺖﺳﺮﻬﻓ رﺪﺻ رد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻓ ،يراﺮﻜﺗ يﺎﻫ ﻌﻓﺮﻴﻏ ﺎﻳ هﺪﺷ ﺮﺘﻠﻴ
،لﺎ 500 ﻪﺠﻴﺘﻧ ي ﺮﺗﺮﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳﺮﻬﻓ جاﺮﺨﺘﺳا و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺎﻫ
.
زا ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﻜﺸﺘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا :
1 ( ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﻮﺧ ﻂﺑار حﺮﻃ و ﺎﻫ
؛ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ
2 ( تاﺪﻨﺘﺴﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
حﺮﻃ و ﺎﻫ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﻮﺘﻣ ﺮﮕﻳد و ﺎﻫ
؛ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻬﻧآ
3 ( ﺮﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ يﺪﭘ ﺪﻨﻧﺎﻣ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺎﻤﻨﻫار ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻓ
ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ
؛
4 ( ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﻴﭘ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻚﻳ رد ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
. ياﺮﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
ﺪﺷ ﺖﻓﺎﻳ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻦﻳﺪﻨﭼ ،ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻫ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻧ نﻮﺘﻣ ﻦﻳا زا ﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نآ زا ﺲﭘ و ﺪﻳدﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻳدﺮﮔ فﺬﺣ يراﺮﻜﺗ يﺎﻫ
.
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫ
هﺪﺷ هﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺪﺣ رد ﺪﻨﻠﺑ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺰﻴﻧ ﻲﺧﺮﺑ و ،ﺪﻧدﻮﺑ
ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ و هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ﺪﻨﻠﺑ فاﺪﻫا و يزاوﺮﭘ هﺪﺷ هﺪﻧﺎﻣ زﺎﺑ دﻮﺧ فاﺪﻫا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر زا هار ﻪﻤﻴﻧ رد ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻧدﻮﺑ
. ﻢﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺧﺮﺑ ،ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺋارا ار ﻲﻛﺪﻧا رﺎﻴﺴﺑ تاﺪﻨﺘﺴﻣ ﺎﻫ
ﻏ نﺎﺑز ﻪﺑ ﻲﺗاﺪﻨﺘﺴﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﺧﺮﺑ و هدﺮﻛ ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧاﺮﻴ
. هوﻼﻋ
بو ،ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻀﻌﺑ ﺖﻳﺎﺳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا نﺎﻜﻣا و دﻮﺑ هﺪﺷ ﺮﺘﻠﻴﻓ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﺎﻫ
ﺪﺷ فﺬﺣ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻣﺎﺳا ﺎﻫ
هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ي لوﺪﺟ رد
1 هﺪﻣآ
ﺖﺳا . ﺖﻳﺎﻋر ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻛذ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﻛ يدراﻮﻣ رد
زا رﺎﺼﺘﺧا ﻲﻣ يراددﻮﺧ ﺎﻬﻧآ مﺎﻧ نﺎﻴﺑ
هرﺎﻤﺷ ﺮﻛذ ﻪﺑ و دﻮﺷ
ﺎﻬﻧآ ﻒﻳدر لوﺪﺟ رد
1 ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هﺪﻨﺴﺑ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ زا ﺪﻌﺑ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
دﻮﺑ مزﻻ ،
هار ﺶﻟﺎﭼ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛ يﺎﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﻪﺑ
،ﺪﻧا
ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ .
ﺑ ﻦﻳﺪ ﻈﻨﻣ
،رﻮ زا ﻲﻌﻴﺳو هﺮﺘﺴﮔ و تاﺪﻨﺘﺴﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ هرﺎﺑرد ،هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ نﻮﺘﻣ ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻫ
.
هﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ ﺮﻛذ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻛ رﺎﺛآ زا يا
ﻲﺤﻄﺳ و ارﺬﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ ار نآ ﺎﻳ هدﺮﻛ هﺪﻨﺴﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﻲﻣﺎﻧ ﺪﻳدﺮﮔ فﺬﺣ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ .
،طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ دراﻮﻣ فﺬﺣ زا ﺲﭘ
ﺎﻳ لﺎﻌﻓﺮﻴﻏ ،يراﺮﻜﺗ ،هﺪﺷ ﺮﺘﻠﻴﻓ
500 هرﺎﺑود ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
ﻲﻳﺎﺟ رد ﺪﺷ ﺶﺷﻮﻛ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻤﻜﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
دﻮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﻮﺧ ﺖﺷاد نﺎﻜﻣا ﻪﻛ .
زا يرﺎﻴﺴﺑ رد
ﺪﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا دراﻮﻣ .
ياﺮﺑ ور ﻦﻳا زا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نﻻﻮﺌﺴﻣ ﺎﺑ ﻲﺳﺎﻤﺗ ﻲﻃ ،تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺎﻬﻧآ زا ﺎﻫ
ﺖﺳاﻮﺧرد ﻲﺳراو ﻪﻫﺎﻴﺳ ﻪﻛ ﺪﺷ
ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻞﻣﺎﻛ ار
.
25 ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻧدﺮﻛ ﻞﻴﻤﻜﺗ ار ﻲﺳراو ﻪﻫﺎﻴﺳ ﻦﻳا ، .
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ
لواﺪﺟ 2 ﺎﺗ 4 ﺶﻟﺎﭼ زا ﻲﻳﺎﻤﻧ و بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
هار ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫرﺎﻛ نﺎﺸﻧ ار ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد بو ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻫد . ﺶﻟﺎﭼ ﻦﻳا ﻪﻣادا رد هار و ﺎﻫ
ﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫرﺎﻛ ﻞﻴﺼﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﻃ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ دﺮﻴﮔ
.
لوﺪﺟ 1 . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺑو ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
ﻒﻳدر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻧ
ﻒﻳدر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻧ
1
Anarchism web archive National Library of Iceland- Electronic Legal 24
Deposit
2
AOLA (Austrianonline archive)
25
Netarkivet. dk (Royal library and the state and
university library)
3
Archipol
26
New Zealand Domain harvest
Archiv (Archive of the Czech web) 4
OASIS (online archiving & searching internet 27
sources)
5
Archived Harvard's Website
28
Our Digital Island
BNF (national lirary of France) 6
PADICAT (patrimoni digital de catalunya 29
7
British Slave Trade Legacies
30
PANDORA Australia's Web Archive
8
Citeseer
31
Portuguese Web Archive
9
DACHS (digital archive for Chinese studies) Program e-Helvetica of the Swiss National 32
Library
Dept. of labor web archiving project 10
Slovenia 33
11
Diva
34
STORS
12
European archive
35
The CyberCemetery
13
Finnish Web Archive The National Library of Wales Web Archiving 36
Programme
GCWA (Government of Canada Web Archive) 14
UK Government Web Archive 37
15
Ina (institut national de l'audio visuel)
38
UK Web Archive
16
Internet Archive
39
University of Michigan Web Archives
k-12 web archiving 17
VERS (Victorian electronic records strategy) 40
18
Kb web archiving
41
WAS (The Web Archive Singapore)
19
Kulturarw
42
Web Archive Norway
LAC (Electronic collection of library and archives 20
canada)
43
Web Archiving @ the University of Melbourne
lawap (latin american web archiving project) 21
web archiving project 44
22
Mellon Project on Web Resource Collection Program
Development Web harvesting project of the German National 45
Library
23
Minerva (Library of Congress Web Archives)
46
WebCite
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ
ﻪﺻﺮﻋ ﺮﮕﻳد ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻪﺒﻨﺟ ،ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد يﺎﻴﻧد يﺎﻫ
ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ
و ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻢﻳﺮﺣ ،يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ يﺮﮔورد رد بو1
بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﺻﺮﻋ رد ﺰﻴﻧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ .
ﻪﺑﻮﺼﻣ ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻖﺒﻃ ﻪﻛ نآ ﺎﺑ ي
1 Harvesting
ﻲﻧﺎﻬﺟ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺒﻣﺎﺳد رد
1996 ا ، و لﺎﻘﺘﻧ
يﺮﻨﻫ و ﻲﺑدا رﺎﺛآ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﻊﻳزﻮﺗ -
ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺨﻳرﺎﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ
ﻲﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ نﻮﻴﺴﻧاﻮﻨﻛ ﻦﻳا ﺪﻧﺪﺷ
- ﻖﺣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﺤﺗ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻒﻟﺆﻣ )
نﺎﺗﺎﻧاﻮﺸﻳو و ﺎﻣرﺎﺷ
،2
2001 (
، زﻮﻨﻫ
ﻲﻧاﺮﮕﻧ يﺎﻴﻧد رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺾﻘﻧ هرﺎﺑرد ﺎﻫ
2 Sharma & Vishwanatan
ﺖﺳا ﻲﻗﺎﺑ دﻮﺧ تﻮﻗ ﻪﺑ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد .
ﻮﻣ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺖﺳا ﺖﻬﺟ ناﺪﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد دا
ﻪﺨﺴﻧ ،ﺮﺸﻧ ﻲﻧﺎﺳآ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد يﺎﻴﺷا ﻪﻛ هﺮﺘﺴﮔ و يرادﺮﺑ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺖﻗﺮﺳ و هدﺎﻔﺘﺳا ءﻮﺳ درﻮﻣ ﻲﮔدﺎﺳ ﻪﺑ ﻊﻳزﻮﺗ ﺪﻧﺮﻴﮔ
. زا
ﺮﺑ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﺖﻇﺎﻔﺣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ﻲﺘﺣ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻣ نداد تﺮﺟﺎﻬﻣ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ دﺮﻴﮔ
ﺪﻧاﻮﺗ
ﻣ دﺎﺠﻳا ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ تﻼﻜﺸ ﺪﻨﻛ
) ،نﻮﺴﭙﻣﺎﺗ
2008 (.
دﻮﺑ يدراﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻪﻛ ﺦﺳﺎﭘ رد هاﻮﺧ و تاﺪﻨﺘﺴﻣ رد هاﻮﺧ ﺎﻫ
يﺎﻫ دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ تﻮﻜﺴﻣ هﺪﺷ ﻪﺋارا
. ﻦﻳا ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﻞﻳﻻد ﻲﺧﺮﺑ
ﻲﻣ ﺮﻣا ﻮﻣ نﺪﺸﻧ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺎﻳ ندﻮﺒﻧ ﻦﺷور ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻊﺿا
ﺎﻳ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻊﺿاﻮﻣ ﻲﻤﺳر مﻼﻋا ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ مﺪﻋ .
رد ،ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
تﺎﻋﻼﻃا ﻆﻔﺣ و ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻢﻳﺮﺣ ﺖﻳﺎﻋر هﻮﻴﺷ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار ﭻﻴﻫ ﻲﺼﺨﺷ ﻧ راﺮﻗ رﺎﻴﺘﺧا رد ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻪﻧﻮﮔ
ﺖﻓﺮﮕ . دوﺪﺣ رد
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﻲﻤﻴﻧ ﺎﻫ
) 27 درﻮﻣ ( يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ هﻮﺤﻧ
تﻮﺑور زا اد حﺮﺷ ﻲﻨﺷور ﻪﺑ ار ﺎﻫ
ﻲﻤﻴﻧ زا ﺮﺘﻤﻛ و هد )
21
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ( ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ ﺖﻳﺎﻋر ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ هرﺎﺑرد ار ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﺰﻴﻧ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ
2 . ﺶﻟﺎﭼ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ
تﻮﺑور زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ هﻮﺤﻧ ﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑور ياﺮﺑ ﻲﺑو ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ ﺎﺑ نﺪﺷ ور
تﻮﺑور هار ﺎﻫ ﻣ يﺎﻫرﺎﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد ار ﻲﺗوﺎﻔﺘ
. نﺎﻤﻫ ﻪﻛ رﻮﻃ
لوﺪﺟ رد 2
ﻲﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ نﺎﻴﻣ زا ددﺮﮔ
27 ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ يا
هدﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ هرﺎﺑ ﻦﻳا رد ار داﺪﻌﺗ ﺪﻧدﻮﺑ
11 ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺖﺳد زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ تﻮﺑور يزاﺪﻧا
ﻲﻣ ﺖﻳﺎﻋر ار ﺎﻫ بو و ﺪﻨﻨﻛ
ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﻦﻳا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ار نآ زا ﻲﺸﺨﺑ ﺎﻳ ،ﺖﻳﺎﺳ ﻲﻣ ﻮﺷ ﻲﻤﻧ ورد ،ﺪﻧ ﺪﻨﻨﻛ
. داﺪﻌﺗ 8 ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﺷﻮﻛ
بو ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا نﺎﮔﺪﻧراد ﺎﺑ سﺎﻤﺗ ﺖﻳﺎﺳ
هزﺎﺟا ،ﺎﻫ ار يﺮﮔورد ي
ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻓﺎﻳرد .
ﻪﺘﻜﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ درﻮﻣ رد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ي ي
42 ﺖﺳا نآ
دﺎﺘﺳور ﺮﺘﺸﻴﭘ ﻪﻛ
Rustad)
) (
2005 ( مﺎﻈﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ هدﺮﻛ مﻼﻋا
ﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد ار بو يورد ژوﺮﻧ بو ﻮﻴﺷرآ ﻖﺣ ﺎﺑ ﻲﻠﻣ حﺮﻃ ﻚ
ﺶﻟﺎﭼ رﺎﻜﻫار
لوﺪﺟ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ هرﺎﻤﺷ
1
قﻮﻘﺣ ﺖﻳﺎﻋر ﻒﻟﺆﻣ ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ زا ﻒﻠﺨﺗ ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ و لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛوزﺎﺳ
27
، 37
ﻖﺣ هرﺎﺑ رد ﻦﺷور ﻪﻴﻧﺎﻴﺑ ﻦﺘﺷاد ﻒﻟﺆﻣ
14
، 18 ، 30 ، 31 ، 34 ، 36 ، 38 ، 44
ترﻮﺻ رد ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ زا ﺖﻳﺎﺳ بو فﺬﺣ رﺎﻛوزﺎﺳ ﺖﻳﺎﺳ بو هﺪﻧراد ﺖﺳاﻮﺧرد
2 ، 5 و 7
ﻲﻠﻣ ﻪﻨﻣاد رد ﻊﺑﺎﻨﻣ يروآدﺮﮔ
35
زا هدﺎﻔﺘﺳا دوﺪﺤﻣ ﺖﻳ يﺎﻫ ﻲﺳﺮﺘﺳد 13
ﻖﺣ ياراد ﻊﺑﺎﻨﻣ ندﺮﻜﻧ يروآدﺮﮔ ﻒﻟﺆﻣ
24
ﻖﺣ ياراد ﻊﺑﺎﻨﻣ يروآدﺮﮔ ﻒﻟﺆﻣ
) نﺎﮔﺪﻧراد ﺎﺑ ﻮﮕﺘﻔﮔ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ
هﺪﻨﻳآ رد ﻊﺑﺎﻨﻣ (
43
ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ تارﺎﺸﺘﻧا يرﺎﭙﺳاو نﻮﻧﺎﻗ زا هدﺎﻔﺘﺳا
15 ، 20 ، 24 و 26
ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﻜﺗوﺮﭘ
تﻮﺑور ﺎﻫ ﺖﻳﺎﻋر
تﻮﺑور زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﺎﻫ
2
، 3 ، 5 ، 8 ، 13 ، 14 ، 16 ، 29 ، 31 ، 36 و 45
ﻦﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ تﻮﺑور زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﻜﺗوﺮﭘ
ﺎﻫ 12
، 23 ، 24 ، 26 ، 28 ، 32 ، 33 و 35
ﺐﺴﻛ بو نﺎﮔﺪﻧراد زا زﻮﺠﻣ ﺎﺳ
ﺖﻳ ﺎﻫ 18
، 22 ، 30 ، 34 ، 37 ، 38 ، 42 و 44
ﻲﻤﻧ ضرﺎﻌﺗ رد ﻒﻟﺆﻣ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪﻨﻴﺑ
زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻫ
تﺎﺑور ﻲﻣ هﺪﻳدﺎﻧ ار ﺎﻫ دﺮﻴﮔ
. ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا ﻦﻳا يﺎﻫ
ﻲﻣ شراﺰﮔ ار دﺮﻜﻳور ﻦﻳا رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻨﻛ
.
،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳا ي ﺪﻨﺒﻳﺎﭘ ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻛﺪﻧا رﺎﻤﺷ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد 8
ﻦﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
بو ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ،ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻣ ورد ار ﻲﺘﻳﺎﺳ
ﺪﻨﻛ . ﻪﻳور ﻦﻳا ﻪﺘﺒﻟا
ناﺮﻳﺪﻣ و ناروآﺪﻳﺪﭘ ﺖﺳاﻮﺧ ندﺎﻬﻧ ﺎﭘ ﺮﻳز فﺪﻫ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ بو ﺖﻳﺎﺳ ﻲﻤﻧ ترﻮﺻ ﺎﻫ نآ ياﺮﺑ يﺮﮕﻳد ﻞﻳﻻد ﻪﻜﻠﺑ ،دﺮﻴﮔ
دراد دﻮﺟو .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ يا
26 ﻨﺗ ﻪﻛ يورد ﻪﺑ ﺎﻬ
ﻲﻣ يرﺎﭙﺳاو نﻮﻧﺎﻗ لﻮﻤﺸﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺐﺴﻛ ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ ﺎﺗ ﺪﻧزادﺮﭘ
ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ هزﺎﺟا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ار ﻊﺑﺎﻨﻣ يروآ
. ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻳ ي 35 ﻪﻛ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ صﺎﺼﺘﺧا ﻲﺘﻟود ﻊﺑﺎﻨﻣ يروآدﺮﮔ ﻪﺑ ﻲﻤﺳر يا
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ زﺎﺠﻣ و ﺪﻳآ
. ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا زا ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ حﺮﺷ و ﺎﻫ
ﻲﻣﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻛ ﺪﻳآ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نﺎﻴﻣ رد لﻮﻤﻌﻣ ﻪﻳور ﻪ ﻦﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ ﺎﻫ
ﺖﺴﻴﻧ ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﻦﻳا ﻖﻠﻄﻣ .
ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ
ﻪﻤﻫ ياﺮﺑ ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي
ﺎﻫ ﻪﻠﺌﺴﻣ هزاﺪﻧا ﻚﻳ ﻪﺑ زﺎﺳ
بو ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻊﺑﺎﻨﻣ عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ ﻮﻴﺷرآ ﺰﻴﻧ و ﺖﻳﺎﺳ
هدﺎﻔﺘﺳا و نآ ﻲﺳﺮﺘﺳد هﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻲﻳﺎﻫ
ﻮﻴﺷرآ زا ﻪﻛ
ﻲﻣ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ دﻮﺷ .
رد ﻪﻛ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ
2 هداد نﺎﺸﻧ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ هار ﺎﻫ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد ور ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫرﺎﻛ .
،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﻲﻣ هرﺎﺷا نآ زا درﻮﻣ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ
ﻢﻴﻨﻛ . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي 35 ﺮﺑ
دراد ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻲﺘﻟود ﻊﺑﺎﻨﻣ تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ .
ﻦﻳا ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
ﻖﺣ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ يروآدﺮﮔ ،ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻪﻨﻣاد رد تﺎﻋﻼﻃا ﺖﺴﻴﻧ ضرﺎﻌﺗ رد ﻒﻟﺆﻣ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑور ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻫ
ﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ نﺪﺷور ﻪﻠ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا ﺪﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺳﺮﺘﺳد يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ي
13 قﺎﺗا ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ار ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
هزﺎﺟا و ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﻤﻧ ار ﻮﻴﺷرآ زا ﻲﭙﻛ ي
ﺪﻫد .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻤﻫ ﺎﻫ
بو ي ﺖﻳﺎﺳ ﺌﺴﻣ زا ﺮﻈﻧ فﺮﺻ ار ﺎﻫ ﻠ
ﻪ
ﻲﻣ يروآدﺮﮔ ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ
،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺸﻴﻤﻫ ياﺮﺑ ار نآ
ﻲﻤﻧ هﺪﻳدﺎﻧ ﺪﻧﺮﻴﮔ
. ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ي
43 ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ يروآ
هﺎﮕﺸﻧاد لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ يﺮﺠﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ) هﺎﮕﺸﻧاد
نرﻮﺒﻠﻣ ( ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻬﻌﺘﻣ
ًاﺪﻌﺑ ﻒﻟﺆﻣ ﻖﺣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ
ﺪﻳﺎﻤﻧ فﺮﻃﺮﺑ ار .
ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ياﺮﺑ ﻲﻠﺻا ﺶﻟﺎﭼ هﺪﺷ ﻮﻴﺷرآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻮﻴﺷرآ ﻪﻈﺤﻟ يرادﺮﺑور ﻪﺑ ﻪﻛ ﻪﺘﺳد نآ هﮋﻳو ﻪﺑ ﻲﺑو يﺎﻫ رد يا
ﻲﻣ هﻮﺒﻧا ﺢﻄﺳ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺪﻧزادﺮﭘ
ﺪﻳآ . زا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻊﻧاﻮﻣ
ﻲﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ،ﺪﻨﻨﻛ
ﻪﻳور و فﺮﻋ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ
ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﻛ ﻲﻠﻣ يﺎﻫ ﺳﺮﺘﺳد يروآ
ﻲ
ﻲﻣ دﻮﺧ يدﻮﺟو ﻪﻣزﻻ ار ناﺮﺑرﺎﻛ ﺖﺳا ضرﺎﻌﺗ رد ﺪﻨﻧاد
.
ﺶﻟﺎﭼ ﺖﻴﻤﻫا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﺣ ناﺪﺑ ﺎﺗ ﻲﺳﺮﺘﺳد يﺎﻫ
ﺶﻟﺎﭼ ﻦﻳا ﺖﺳا هار ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻲﻨﻓ ،ﺎﻫ
ﻞﺣ ﻲﻨﻓ يﺎﻫرﺎﻛ
ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ يﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺳا ﻲﺳﺎﻴﺳ يا
ﺖﻟود ﺮﺑ رﺎﺸﻓ و ﻲﺳﺎﻴﺳ ناراﺪﻤﺘﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﻞﺣ ﻞﺑﺎﻗ
ﺖﺳا ) ،ﻦﺴﺑﻮﻛاژ 2008
.(
هار ﻪﺻﺮﻋ ﻦﻳا نﻻﺎﻌﻓ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ هدﺮﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛ
ﺪﻧا .
ﻦﻤﻳا ياﺮﺑ هار ﻦﻳﺮﺗ ﻖﺋﺎﻓ
ﺶﻟﺎﭼ ﺮﺑ نﺪﻣآ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ
ﻲﺼﺨﺸﻣ عاﻮﻧا دورو زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻖﻴﻗد ﺶﻨﻳﺰﮔ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ داﻮﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳوﺪﺗ ،ﻮﻴﺷرآ ي
ﺶﺨﺑﺮﺛا ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ
ﻫ ﻪﺑ ﻪﻳور هاﺮﻤ فﺬﺣ ياﺮﺑ ﺪﻣآرﺎﻛ ﻲﻳﺎﻫ
) ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺎﻳ
ﻲﺳﺮﺘﺳد ( ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﺖﺳا ) ،يد 2005 ( .
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﭼ ﺮﻫ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻲﺑو ﻮﻴﺷرآ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد يﺎﻫ
ﺖﺨﺳ ﻪﻧاﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ عﻮﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ ﺎﻳ ﻊﺑﺎﻨﻣ هرﺎﺑرد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﻣ ﺮﺗدوﺪﺤﻣ دﺮﻴﮔ ترﻮﺻ يﻮﻴﺷرآ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ دﻮﺷ
.
ا ﻦﻜﻤﻣ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﺖﺴﺟ ﺖﺳ
و ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ تﺎﺤﻔﺻ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻮﺟ
و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻌﻤﺟ ﻞﻴﻠﺤﺗ نﺎﻜﻣا و ﺪﺷﺎﺑ زﺎﺠﻣ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ترﻮﺻ دﻮﺸﻧ هداد ﺮﺑرﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ زا ﺞﻳﺎﺘﻧ جاﺮﺨﺘﺳا .
ﻲﺸﺨﺑ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
هداد ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زا
Data Mining) يوﺎﻛ ﺢﻄﺳ رد (
ﻲﻣ ﻦﻜﻤﻣﺎﻧ ﺪﻧراد ار ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻞﻛ ﺮﺑ ﻊﻴﺳو دﻮﺷ
) ،لﺎﺑ 2010 .(
ﺪﺟ لو 3 . ﺶﻟﺎﭼ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﺖﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫ
سﺮﺘﺳد رد ﻊﺑﺎﻨﻣ عﻮﻧ
ﻢﻫ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﺨﺴﻧ ﻪﺑ نﺎﻣز
ﻖﻳﺮﻃ زا هﺪﺷ ﺖﻇﺎﻔﺣ و هﺪﻧز ي
ناروآﺪﻳﺪﭘ و نﺎﻜﻟﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ندﺎﺘﻓا هﺮﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻮﻴﺷرآ بو ﺖﻳﺎﺳ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﻫ ﺖﺳا ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ
. ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
هدﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ار ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﺪﻧا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دوﺪﺣ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳا زا ﻲﻤﻴﻧ رﺎﻨﻛ رد ار هﺪﻧز ﻪﺨﺴﻧ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺎﻫ
ﻪﺨﺴﻧ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ هﺪﺷ ﻮﻴﺷرآ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ
.
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳا زا ﺮﮕﻳد ﻲﻤﻴﻧ دوﺪﺣ رد ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻫ
ﻪﺨﺴﻧ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار هﺪﺷ ﻮﻴﺷرآ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ
. ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي هرﺎﻤﺷ ي 11 ﺖﺳا هدﺮﻛ مﻼﻋا ﻪﺨﺴﻧ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﻛ
ي
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار هﺪﻧز ﻛ
ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻴﻟد نآ ﻪﺑ ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺷ ،ﺪﻨ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳا
ﻊﺒﻨﻣ زا ﻲﺻﺎﺧ عﻮﻧ )
نﺎﻳﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ شراﺰﮔ و ﺎﻫ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
( ار
ﻲﻣ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﺨﺴﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد
ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺖﻇﺎﻔﺣ و هﺪﻧز ي
ﺶﻘﻧ ﻮﻴﺷرآ ﻦﻳا ،لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد و ﺪﻧراﺪﻧ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا هﺎﮕﻳﺎﭘ نﺎﻳﺎﭘ
ﻪﻣﺎﻧ ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﺰﻴﻧ ار ﺎﻫ ﺪﻨﻛ
.
ﻲﺳﺮﺘﺳد يﻮﮕﻟا
،دازآ ﻲﺳﺮﺘﺳد يﻮﮕﻟا ﻪﺳ ﻪﻤﻴﻧ
يﻮﺳ زا دوﺪﺤﻣ و دازآ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد ﺎﻫ نﺎﻤﻫ
لوﺪﺟ زا ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ 3
ﺮﺑ
ﻲﻣ ﺪﻳآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺒﺴﻧ ﻲﻧاواﺮﻓ زا دازآ يﻮﮕﻟا يﻮﮕﻟا ﺎﺑ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ دوﺪﺤﻣ .
ﻧﺮﺑ ﻦﻳا زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻪﻣﺎ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ 16
نﺎﻜﻣا ار ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺖﻇﺎﻔﺣ ،ﻢﻴﻨﻜﻧ ﺮﻳﺬﭘ
هداﺪﻧ مﺎﺠﻧا ار ﻲﻌﻗاو رﻮﻃ ﻪﺑ ﻢﻳا
. ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي 30 ﻪﻜﻧآ دﻮﺟو ﺎﺑ ،
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار دازآ ﻲﺳﺮﺘﺳد ياﺮﺑ يرﺎﺠﺗ ﻞﻳﻻد ﻪﺑ ﻲﻟو ﺪﻨﻛ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻦﻳوﺎﻨﻋ زا ﻲﻀﻌﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد يﺎﻫ
ﻞﺋﺎﻗ ﻲﻣ ﺮﻫ ،دﻮﺷ
ﻤﻛ ﺪﺻرد ﺶﺨﺑ ﻦﻳا ﺪﻨﭼ ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﻲ
دﻮﺷ . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ي 4
ﻮﻴﺷرآ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد )
يﺮﮔورد ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ
ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﻲﺸﻨﻳﺰﮔ (
ﻖﻳﺮﻃ زا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻴﻘﺑ و ﺖﺳا دازآ
راﺮﻗ داﺮﻓا سﺮﺘﺳد رد ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺎﻫ
دازآ ﻪﻤﻴﻧ ي ﻲﺗرﻮﺻ رد ﺎﻬﻨﺗ
د ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘ نﺎﻜﻣا بو نﺎﮔﺪﻧرا
ﺖﻳﺎﺳ ﺪﻨﻫﺪﺑ ار هزﺎﺟا ﻦﻳا ﺎﻫ .
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد عﻮﻧ نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ ﺪﻨﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ 23
لﺎﺳ رد ﻞﺒﻗ يﺎﻫ
ﺶﻟﺎﭼ هار
رﺎﻛ لوﺪﺟ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ هرﺎﻤﺷ
1
رد ﻊﺑﺎﻨﻣ عﻮﻧ سﺮﺘﺳد هﺪﻧز ﻪﺨﺴﻧ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﺋارا
11
هﺪﺷ ﻮﻴﺷرآ ﻪﺨﺴﻧ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﻨﺳد
13 ، 14 ، 18 ، 22 ، 23 ، 26 ، 31 ، 33 ، 35 ، 36 ، 38 ، 44 و 45
هﺪﻧز ﻪﺨﺴﻧ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﺋارا ﻫ ﻮﻴﺷرآ ﻪﺨﺴﻧ ﺎﺑ هاﺮﻤ هﺪﺷ
1 ، 12 ، 24 ، 28 ، 30 ، 32 ، 34 ، 37 و 39
هرود ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻊﻨﻣ
لﺎﻤﻋا ﻊﻨﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد
1
، 30 - 32 ، 38 و 39
لﺎﻤﻋا مﺪﻋ ﻊﻨﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ
ﻲﺳﺮﺘﺳد 11
، 12 ، 14 ، 17 ، 22 - 24 ، 26 ، 28 ، 33 ، 35 - 37 ، 42 و 45
ﻲﺳﺮﺘﺳد يﻮﮕﻟا
دازآ ﻲﺳﺮﺘﺳد 1
، 7 ، 10 ، 11 ، 14 ، 16 ، 17 ، 22
، 24 ، 28 - 31 ، 33 - 39 ، 42 ، 43 و 46
دازآ ﻪﻤﻴﻧ ﻲﺳﺮﺘﺳد
4 ، 12 ، 18 ، 20 ، 23 و 41
دوﺪﺤﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد
2،15 ، 25 ، 26 ، 30 ، 31 ، 32 ، 34 ، 38 ، 45
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هﺮﺘﺴﮔ ناﺮﺑرﺎﻛ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ
1
، 2 ، 7 ، 10 ، 12 ، 14 ، 16 ، 17 ، 22 ، 23 ، 24 ، 27 ، 28 ، 31 ، 34 ، 36 - 39 ، 43 ، 44 و 46
ﻲﻠﻣ 11
، 13 ، 19
، 33 ، 35 ، 42 و 45
ﻲﻠﺤﻣ 15
، 18 و 26
نﺎﻜﻣا هﺮﮕﻨﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ياﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻳﺬﭘ
، ﻲﻟو
ﻢﻫ ﻲﻣ ناﺮﺑرﺎﻛ مﺎﻤﺗ نﻮﻨﻛا ﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﺳﺮﺘﺳد نآ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﺷﺎ .
ﻲﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺎﻳ صﺎﺧ ناﺮﺑرﺎﻛ عﻮﻧ ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ صﺎﺧ ﻞﺤﻣ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي 34 ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ، ﻖﺣ يﺎﻫ
نﺎﻜﻣا ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ نورد ار ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻲﻀﻌﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻒﻟﺆﻣ ﺮﻳﺬﭘ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ي 2 و 45 ﻪﺑ يﺮﺘﻛد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نﺎﻘﻘﺤﻣ
ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺪﻧراد ﻲﺳﺮﺘﺳد هﺪﺷ
. ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ي 25 ﻲﺳﺮﺘﺳد ،
،نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﺖﺳا ناﺪﻨﻣرﺎﻛ و يﺮﺘﻛد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
.
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻲﺳﺮﺘﺳد ي
15 ﺖﺳا نﺎﻣزﺎﺳ نآ داﺮﻓا ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ، .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي 26 دازآ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ياﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ار ﻲﺳﺮﺘﺳد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ
، رد اﺪﺘﺑا ﻊﺑﺎﻨﻣ هﺪﻨﻳآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا نآ فﺪﻫ ﺎﻣا
ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ راﺮﻗ نﺎﮕﻤﻫ سﺮﺘﺳد رد
دﺮﻴﮔ . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
30 - 32 و 38 ار ﻲﻧﺎﻣز ﺖﻳدوﺪﺤﻣ
ﻲﻣ لﺎﻤﻋا ﺪﻨﻨﻛ
، نﺎﻣز تﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﺼﺨﺸﻣ ﺪﻳآ
. هرﺎﺷا ﻪﺘﺒﻟا و نﺎﻣز تﺪﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ يا
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ نآ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ .
ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هﺮﺘﺴﮔ
ﻲﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هﺮﺘﺴﮔ ﻦﻴﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﻠﺤﻣ ،ﻲﻠﻣ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﺪﺷﺎﺑ يا )
لوﺪﺟ 3 ( . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ ي
26
ﻢﻫ ﻪﻤﻴﻧ ﻲﺳﺮﺘﺳد نﻮﻨﻛا ﻪﺋارا ﻲﻠﺤﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ دازآ
ﻲﻣ هﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ دازآ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﻛ ﺖﺳا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻲﻟو ﺪﻫد
ﻦﻴﺑ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺪﻫد راﺮﻗ ناﺮﺑرﺎﻛ رﺎﻴﺘﺧا رد ار ﻲﻠﻠﻤﻟا
.
ﻨﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻊ
،ناروآﺪﻳﺪﭘ يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻆﻔﺣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا مزﻻ
نآ ﻪﺑ ﻪﻛ ،ﻲﺻﺎﺧ نﺎﻣز تﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ ،نﺪﺷ ﻮﻴﺷرآ زا ﺪﻌﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻊﻨﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ سﺮﺘﺳد رد ﺪﻨﻳﻮﮔ
. ﺎﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا يدﺎﻳز رﺎﻤﺷ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﻫ
) 15 درﻮﻣ ( هدﺮﻛ مﻼﻋا ﻪﻛ ﺪﻧا
ﭻﻴﻫ د ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﻊﻨﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻮﻴﺷرآ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳ
ﻞﺋﺎﻗ ﻲﻤﻧ ﺪﻧﻮﺷ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﻲﻤﻈﻋا ﺶﺨﺑ ﭻﻴﻫ ﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻪﻧﻮﮔ
هدﺮﻜﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ﺪﻧا
. ﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎ يﺎﻫ
1 ، 30 - 32
، 38 و 39
ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ار ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻊﻨﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻣ لﺎﻤﻋا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ . ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ
يﺎﻫ 1 و 39 تﺪﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻦﻳزاﻮﻣ ﺖﻳﺎﻋر ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
ﺎﻣز ﺮﻈﻧ رد هﺎﻣ ﺶﺷ ار ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻊﻨﻣ ن ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﺪﻧا . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي 30 ﺎﺑ
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار دازآ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﻜﻧآ دﻮﺟو ﺪﻨﻛ
، زا ﻲﻀﻌﺑ ﻲﻟو
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ يرﺎﺠﺗ ﻞﻳﻻد ﻪﺑ ﻦﻳوﺎﻨﻋ ﺪﻧراد ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ
.
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي 31 ﻮﻴﺷرآ ﻊﺑﺎﻨﻣ لﺎﺳ ﻚﻳ زا ﺪﻌﺑ رﺎﻴﺘﺧا رد ار دﻮﺧ هﺪﺷ
ﻲﻣ راﺮﻗ ناﺮﺑرﺎﻛ ﺪﻫد
. ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي 32 اﺮﺑ نﺎﻳﺎﭘ ي ﻪﻣﺎﻧ ﻲﻧﺎﻣز تﺪﻣ ﺎﻫ
ﻪﻛ ار هﺎﮕﺸﻧاد فﺮﻃ زا ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻊﻨﻣ ياﺮﺑ ﺎﻫ
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﻲﻣ لﺎﻤﻋا ،ﺖﺳا ﺪﻨﻛ
. ﻢﻫ ﻲﻀﻌﺑ ياﺮﺑ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻦﻳا ،ﻦﻴﻨﭼ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ يرﺎﺠﺗ ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ تارﺎﺸﺘﻧا )
لوﺪﺟ
3 (.
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺳ ﻲﻧﺎﻣزﺎ
ﻦﻜﻤﻣ ،ﻲﺑو داﻮﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ و يﺮﮔﻮﻴﺷرآ ﺐﺗ نﺪﺷ ﺮﻴﮔاﺮﻓ شﻼﺗ ﺎﺑ بو ﻪﻛ ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا ﻦﻫذ رد ار ﻪﻬﺒﺷ ﻦﻳا ﺖﺳا يﺎﻫ
نﺎﺒﻴﺘﺸﭘ و ﻲﻟﻮﺘﻣ ﻲﻓﺎﻛ هزاﺪﻧا ﻪﺑ و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻆﻔﺣ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﺎﻳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ ﺮﮕﻳد ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻛ بﺬﺟ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ شﻼﺗ ﻦﻳا زا يا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎﻫ
زا 1 ( ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ دﺎﺠﻳا نورد يﺎﻫ
ﻪﻴﻬﺗ ﺎﻳ ﻮﻴﺷرآ ياﺮﺑ دﺪﻌﺘﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
نوﺰﻓازور يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺮﺛا رد ﻪﻛ ﻲﺑو ﻊﺑﺎﻨﻣ زا نﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﻪﺨﺴﻧ نﺎﻣزﺎﺳ يروﺎﻨﻓ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻦﻜﻤﻣ ﻲﺗﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫ
،ﺖﺳا هﺪﺷ 2
( ﻪﺑ ﻪﻛ ،ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ دازآ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺶﺒﻨﺟ
ازآ ﻮﻴﺷرآ ﺎﻫﺪﺻ ﺶﻳاﺪﻴﭘ هرﺎﭙﺳ ﻞﻣﺎﺷ د
ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﻤﻫ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ و ،ﺖﺳا هﺪﻴﻣﺎﺠﻧا ﻲﻠﻣ ﺎﻳ 3
( يدﺎﻳز رﺎﻤﺷ
حﺮﻃ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻇﺎﻔﺣ ي -
،ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد هاﻮﺧ
ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺎﻳ ﻲﻠﺤﻣ -
هار ﻲﺤﻄﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ يزاﺪﻧا
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ و هدﺮﺘﺴﮔ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يا
بو زا ﺖﻇﺎﻔﺣ لﺎﺣ رد ﺰﻴﻣآ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻣا ﺎﻫ
دازآ يﺎﻫﻮﻴﺷرآ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نورد ي
ًﺎﻣوﺰﻟ
ﻲﻤﻧ ﺮﺠﻨﻣ بو ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﺑ
،ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ دراﻮﻣ ﺐﻟﺎﻏ رد اﺮﻳز
ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﻪﺨﺴﻧ ﻪﻴﻬﺗ ﺎﻳ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد يروآ
ﻲﻣ ﺪﻧﺪﻴﺸﻳﺪﻧا .
ﺪﻬﻌﺗ ﺶﺨﺑﺪﻳﻮﻧ ﺎﻫﻮﻴﺷرآ ﻦﻳا ﻪﻛ نآ ﺎﺑ ،ور ﻦﻳا زا
تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ
،ﺪﻨﺘﺴﻫ دازآ ﺮﺸﻧ ﺖﻨﺳ مواﺪﺗ ياﺮﺑ ﺮﺑ ﺎﻣا
فﻼﺧ
رﺎﻈﺘﻧا
» ﺎﻳ يراﺪﻬﮕﻧ دﺮﻛرﺎﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ًﺎﻣوﺰﻟ ﻮﻴﺷرآ مﺎﻧ دﺮﺑرﺎﻛ
ﺖﺴﻴﻧ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﺖﻇﺎﻔﺣ
« )
،ﺰﻤﻴﺟ و ﺪﻠﻴﻔﻨﻴﭘ 2003
،ﺰﻤﻴﺟ ؛
