Comparison of the Convergence of Rulers' Traits from Aboutaleb Fenderski's Perspective with The Ideal king's Competencies from
Wolfgang Knauth
Yaqub Tabesh1 (1-24) Abstract
The main subject of Abu Talib Fenderski's book, Tohfat ol-Alam, is to describe the characteristics of King Sultan Hussein and the events of the first two years of his rule. One of the aspects of the analysis of this work that seems to be able to help understand the genealogy of its content is the comparison of the 14 characteristics attributed to Shah Sultan Hussein in Tohfat ol-Alam with the merits of the desired Iranian ruler in Wolfgang Knauth's book the ideal king of Ancient Iran. Using a library method in data collection and a descriptive-analytical and comparative method in processing them, this article seeks to answer the question of what similarities Fenderski mentioned for his praiseworthy ruler (Shah Sultan Hussein) with the merits of an ideal king Do they have in the book Knauth? The findings of this study show that among the fourteen traits, competencies such as justice, courage and combat skills, generosity, facial beauty and body fit, tolerance and self- control, wisdom, and knowledge are highlighted under similar titles in both books. Some attributes such as religiosity, benevolence and good fortune, good morals, and eloquence, although not given a specific title in the book of Knauth, about them, other statements have been made that are relatively convergent with the mentioned attributes. The last category of attributes such as mercy, avoidance of haste, chastity, and infallibility, is simple biology to which Knauth has occasionally made brief.
Keywords: The ideal king, Integration, Tohfat ol-Alam, Fenderski, The ideal king in Ancient Iran, Knauth.
1. Email of the corresponding author: [email protected]
Assistant Professor, Department of Shiite History, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.
10.22059/jhss.2022.325205.473424Print ISSN: 2251-9254-Online ISSN: 2676-3370https://jhss.ut.ac.ir
Received: 7, June, 2021; Accepted: 16, March, 2022
Historical Sciences Studies
Volume 13, Issue 4, Serial Number 28, Winter 2022
مه ۀسیاقم رگ
رد اورنامرف تافص ییا ةفحت
ملاعلا یرایرهش نامرآ و
ناتساب ناریا
ی بوقع
1شبات
داتسا ی را رات هورگ ی خ شت ی ع کح هاگشناد ی م راوزبس ی
، ا ،راوزبس ی نار .
:هلاقم تفایرد خیرات 17
/ 03 / 1400 :هلاقم شریذپ خیرات ؛ 25
/ 12 / 1400
یملع - یشهوژپ
هدیکچ
باتک یلصا عوضوم ةفحت
ملاعلا رثا اطوبا بل یکسردنف نایب
یگژیو یاهدادیور و نیسح ناطلس هاش یاه
وا تموکح نیزاغآ لاس ود تسا
. زا یکی هیوس رثا نیا یواکاو یاه هک
یم رظن هب دسر
یم دناوت مهف رد
ۀسیاقم دنک کمک نآ یاوتحم یسانشرابت یگژیو
یاه هدراهچ هناگ نیسح ناطلس هاش هب بوسنم رد
ملاعلاۀفحت اب
یگتسیاش یاه ف یناریا بولطم یاورنامر باتک رد
ناتساب ناریا یرایرهش نامرآ گناگفلو رثا
توانک تسا . ا نی راتشون هب اب هناخباتک شور یریگراک هداد یروآدرگ رد یا
یفیصوت شور و اه -
یلیلحت و
هسیاقم یا شزادرپ رد نآ
اه ، رد هک تسا شسرپ نیا هب ییوگخساپ ددص تافص
هدراهچ هناگ یکسردنف هک
یارب حودمم یاورنامرف دوخ
( هدرک رکذ )نیسح ناطلس هاش اب یتهابش هچ
یگتسیاش یاه ینامرآ هاش
؟دنراد توانک باتک رد هتفای
یاه ناشن شهوژپ نیا یم
دهد تافص نایم زا هدراهچ
ناگ
،ه یگتسیاش ییاه
و تعاجش ،تلادع ریظن تراهم
یاه گدنزارب و هرهچ ییابیز ،یگدنشخب ،یمزر یرابدرب ،مادنا ی
لرتنک و
،نتشیوخ هتسجرب باتک ود ره رد هباشم نیوانع لیذ شناد و درخ هدش
دنا لثم تافص یخرب . نید
یراد ،
لابقا و یدنمهرف ،یدنم
یرونخس و شوخ قلاخا دنچره
صخشم ناونع کی لیذ توانک باتک رد
هدماین دنا نوماریپ یلو نآ
اه
،
ِلیذ یبلاطم رگید یاهراتفگ نایب
هدش هک هب روط بسن روکذم تافص اب ی
مه ییارگ هتسد .دنراد رخآ
نوچمه یتافص هلص
محر زا زیهرپ ، باتش
یگدز یتسیز هداس ،تمصع و تفع ،
توانک هک دنتسه هب
روط هدنکارپ هراشا ییاه هب هاتوک نآ اه .تسا هدرک
هژاو یاه یدیلک :
،هتسیاش یاورنامرف مه
،ییارگ ةفحت ،یکسردنف ،ملاعلا یا رد یرایرهش نامرآ
نار
توانک ،ناتساب .
1 . همدقم
هب گراک ی ر هژاو ی رف نوچ مه یتارابع و اه نادزی ،یدزیا
تسار ،تسرپ
،شیک ،نایدادشیپ
نایاورنامرف زا ناوارف درکدای و نایک هروطسا
ناتساب ناریا یخیرات و یا رد
نتم ةفحت ملاعلا
ناشن یم دهد
ًلاامتحا یگتسیاش نایب رد هدنسیون نامز یاورنامرف یاه
ثاریم هب دوخ ۀ
تسا هتشاد هجوت ناتساب ناریا .
یگتخیمآ اما هژاو
اه و ترابع اه مآ اب هزو یاه یملاسا
،
1 :لوئسم ۀدنسیون ۀمانایار .
یخیرتا مولع یاهشهوپژ
، رود ۀ 13 رامش ، ۀ 4 - رامش ۀ پ ی پا ی 28 ،
،ناتسمز 1400 / 3
تایبرجت نایاورنامرف
دعب زا ملاسا ملاسا ناهج و ناریا رد هب
هژیو یوفص نامدود ناهاش
نیسح ناطلس هاش زا شیپ
، هار زا یکی .تسا هدروآ دوجو هب هنیمز نیا رد یتاماهبا یاه
ماهبا ییادز زا یگنوگچ مه
ییارگ ییارگمه مدع ای هزومآ
یاه نایب رد ناتساب ناریا
یگژیو یاه نتم رد اورنامرف ةفحت
ملاعلا
، هرهب یریگ شور زا هسیاقم
یا تسا . گناگفلو
یناملآ خروم توانک یناگدنسیون زا یکی
تسا هک ددصرد هدوب یگتسیاش یاه
یاورنامرف
ناتساب ناریا رد ینامرآ اب ار
هرهب یریگ هب یداقتنا یهاگن اب یناریا ریغ و یناریا عبانم زا
.دروآرد شراگن هک تسا نیا شهوژپ نیا یاعدم
رد جردنم تافص زا یشخب ملاعلاةفحت
اب
یگژیو یاه یاورنامرف مه توانک باتک رد جردنم یناریا بولطم
دراد ییارگ .
زا فده
سا لاؤس نیا هب ییوگخساپ هلاقم نیا شراگن بلاطوبا هاگدید زا هتسیاش یاورنامرف هک ت
هچ یکسردنف یگژیو
یاه باتک ساسا رب ینامرآ هاشداپ اب یکرتشم رد یرایرهش نامرآ
ناتساب ناریا
؟دراد
میسقت یدنب یاوتحم ةفحت باتک
رب ملاعلا ساسا
یتافص تسا هک هدنسیون هب
هاش
ناطلس نیسح یوفص تبسن یم دهد . نایب یاهدادیور یخیرات
ذ لی نیا تافص عقاورد
دهاش لاثم ییاه هب رامش یم دنور هک دیؤم تافص هدراهچ هناگ دنتسه . نیازا ور یم ناوت
نیا باتک ار ءزج توانک باتک نوچ مه یراثآ
تسناد هک هب نایب یگتسیاش یاه
اورنامرف
یم دنزادرپ . راتسج نیا رد
ِیسررب رد ،باتک ود
باتک ةفحت ملاعلا رظن رد ساسا
هتفرگ ش هد نآ یاوتحم و رد
ۀنیمز یگتسیاش یاه
باتک اب اورنامرف نامرآ
یرایرهش رد
ناریا ناتساب هسیاقم یم دوش . زا نیا ور
ِنیوانع
ِنتم رضاح شهوژپ رظنزا
بیترت دادعت و
رد جردنم تافص ساسا رب فحت
ة نییعت رد فرصت و لخد یکدنا اب ملاعلا هژاو
یاه
مه ینعم ، نیودت هدش لخد نیا .تسا و
فرصت اه هک تشاد ترورض ببس نیا هب
ار تافص هدنسیون نتم رد
دادعا نتشون اب )سلجم یطخ هخسن( یلصا هب
تروص یبیترت
زمرق گنر اب و یسراف هب تافص نیا حیضوت و هدرک صخشم
نتم رد و هدرتسگ
هدیچیپ دنا زا نیا ور
ِلداعم مه ینعم و بسانم تیلباق هک
« ناونع » دنشاب هتشاد ندش
رب یا نآ اه دش هتفرگ رظن رد .
نونکات یشهوژپ چیه رد هاگدید
یاه دروم رد توانک و یکسردنف یگتسیاش
یاه
اورنامرف ار هسیاقم رگیدکی اب هدرکن
دنا . اب نیا لاح شهوژپ یاه ۀرابرد یددعتم ملاعلاةفحت
هک
«
ِنتم
» هچ و باتک راشتنا زا شیپ هچ تسا شهوژپ نیا ساسا سپ
نآزا ناماس هتفای
تسا ؛ رد لاقم ۀ
« هاش ناطلس نیسح رد ةفحت ملاعلا
» رثا ناسحا یقارشا ( 1355
،) هدنسیون
رب نیا رواب تسا هک عبانم رخاوا ۀرود یوفص و نآزادعب رد یفنم هولج نداد تیصخش
هاش ناطلس نیسح هدایز یور هدرک دنا نیازا ور یمین زا هلاقم ار هب رکذ دهاوش و ینیارق
صاصتخا هداد
هک ایامن رگن بیسآ یاه یراتخاس هنیمز رد
یاه
،یسایس یماظن
و
یداصتقا هیوفص
شیپ زا سولج هاش ناطلس نیسح دندوب . سپ نآزا هب رکذ تامادقا و
تاحلاصا و
شنم هاش ناطلس نیسح رد ملاعلاةفحت رب
ساسا ۀخسن یطخ هناخباتک
یزکرم هاگشناد نارهت یم دزادرپ . هدنسیون نیا
تامادقا و تافص ار لیذ شش هرامش رکذ
یم دنک هک طابترا یقیقد اب شرامش تافص
هدراهچ هناگ رد هخسن یطخ سلجم - هک هب
طخ یکسردنف تسا
- درادن . نامه روط هک زا ناونع هلاقم یمرب دیآ هدنسیون رتشیب
زا
هکنآ دصق یفرعم ملاعلاةفحت
ار هتشاد دشاب ۀشیدنا رد هرهب
یریگ زا نیا باتک یارب
ِرثا شهاک یهاتوک
ییاه تسا هک رگید عبانم هب هاش ناطلس نیسح تبسن هداد دنا .
یفشاک یراسناوخ (
1380 ) هتشون یا هاتوک اب ناونع
« یرورم رب لاوحا و راثآ ازریم
بلاطوبا یکسردنف
» هنیآ رد ثاریم رشتنم هدرک هک نمض هراشا یا هاتوک هب لاوحا
یکسردنف هب
یفرعم راثآ وا هب ۀبذج هژیو یردیح هتخادرپ
تسا . نمض یفرعم راثآ
، زا
باتک ةفحت ملاعلا رد لاوحا هاش ناطلس نیسح یوفص مان هدرب هک عبنم وا هخسن یطخ
هناخباتک یزکرم
هاگشناد نارهت هدوب تسا . اهنت حیضوت وا ۀرابرد نیا باتک نیا تسا هک
یگداتفا و هباج ییاج تاحفص دراد
.
باتک ححصم ،نایرفعج لوسر ةفحت
رد ،ملاعلا همدقم
یا لماش یبلاطم طوسبم
یخیرات ،یسایس دیاوف ،یکسردنف و هاش تابسانم ،شراگن فده ،یکسردنف راثآ و لاوحا هخسن و فلؤم هاگن زا نیسح ناطلس هاش تیصخش ،باتک یبدا و یسانش
ةفحت رکذ ملاعلا
هدیچیپ رثن هب هجوت اب هک تسا هدرک هار یزورما ناگدنناوخ یارب باتک
.تسا اشگ هلاقم
« صوا فا هاش ناطلس نیسح
» هتشون ارهز یلع ( یدمحم 1388
) دنچ هام سپ زا راشتنا
باتک ةفحت ملاعلا هب روظنم یفرعم نآ باتک رد هام خیرات و ایفارغج هتشاگن هدش تسا .
رتشیب بلاطم نیا هلاقم ینتبم رب همدقم ححصم باتک تسا و هجو زیامت نآ رد یاهدقن
یهاتوک تسا هک هب یخرب فاصوا هدراهچ هناگ اب دانتسا هب باتک تراهکلا دبزو
ة خیراوتلا
یفوتسم متسرو
خیراوتلا
، هدرک دراو تسا
. تهزن یدمحا ( 1388 ) راشتنا زا دعب هام دنچ
یخیرتا مولع یاهشهوپژ
، رود ۀ 13 رامش ، ۀ 4 - رامش ۀ پ ی پا ی 28 ،
،ناتسمز 1400 / 5
هلاقم یط باتک باتک دقن و یفرعم هب یا
ةفحت ملاعلا .تسا هتخادرپ یونهد
( 1399 )
نایاپ همان یا ناونع اب
« باتزاب خیرات هناراگن تلاوحت رصع
هاش ناطلس نیسح یوفص رد
ةفحت ملاعلا یکسردنفریم »
ناونع اب نآ یاوتحم زا هحفص دنچ اهنت هک هتشاگن نایاپ
همان
و تسا طبترم یسیونزاب رظن زا رتشیب
شرب زا ییاه نتم فحت ة ملاعلا بطاخم یارب یزورما
دیفم .تسا باتک نامرآ یرایرهش ناریا
ناتساب دیس نوچمه یدارفا ماگشیپ هکنآ اب داوج
رد ییابطابط تسا یرهشناریا یسایس ۀشیدنا نایب
، شهوژپ هجوت دروم نادنچ نارگ
.تسا هدوبن یمکاح لیعامسا اهنت
( 1355 ) لاس نامه رد باتک یسراف همجرت راشتنا
هب
یفرعم هب رصتخم هتبلا و یصاصتخا روط یلک
نیا .تسا هتخادرپ باتک
2 رثا ود ره ۀرابرد .
2-1 . ۀرابرد ةفحت ملاعلا
م( ىراسناوخ نیسح اقآ درگاش ؛تسا لوهجم یکسردنف تشذگرد و دّلوت خیرات 1098
)
م( ىسلجم هملاع و 1110
تسا )
،ینارهطلا گرزباغآ(
1430 : 9 / 392
فوسلیف ىکسردنفریم.)
ناتسرهش رد یشخب( کسردنف تاداس زا کیب ازریم شردپ .تسا وا ىردام دج روهشم سا ای یزورما ناتسلگ ناتسا نایمار رنه لها ار وا بلاطوبا هک هدوب )یوفص رصع دابآرت
یم .دناد هکنیا نخس هدیزگ رمز رد
ۀ و مهدزای ۀدس ناگدنسیون و نایشنم و نید ناملاع
هک هدوب مهدزاود ىاجرب دوخ زا ملاک و هفسلف و هقف و بدا هزوح رد ىددعتم راثآ
هتشاذگ تسا
(
،یدنفا 1431 : 5 / 500 - 501 ).
هزاجا نتم زا ع هک یا
نیب رد وا هک تسادیپ هدرک رداص یکسردنف یارب یسلجم ۀملا
تسا هدوتس ار وا یبهذم شناد ًاحیولت هملاع و هدوب رادروخرب یفاک شناد زا املع
،یکسردنف یوسوم(
1381 : 21 - 25
هب هدورس هاش حدم رد هک شراعشا زا یکیرد دوخ وا .)
ملع ناونع اب دوخ یاپرید یزومآ
« یس ملع رتفد هلاس
» شا یم هرا دنک
،یکسردنف یوسوم(
1388 : 63 )
یم سدح نایرفعج .
تسد یکسردنف دنز ههد لیاوا ای مود ههد رخاوا ات مک
تسا هدوب هدنز مهدزاود نرق موس خیرات یوزنم اما
ار وا توف 1127
هدرک رکذ ق.ه تسا
( ححصم همدقم ،
7 ،یراسناوخ یفشاک ؛ 1380
، 49 ).
باتک ةفحت نآ شراگن زا فده هک ملاعلا هب
رصت حی یگتسیاش نایب یکسردنف یاه
یتاذ
یباستکا و قبط تسا نیسح ناطلس هاش
میسقت یدنب لماش هدنسیون شش
تسا ءزج
هک عومجمرد هدراهچ
ای یگتسیاش
« تفص » .تسا هدرمشرب ءازجا نیا رد ار هاش هدنسیون
هژیو مامتها و ءازجا کیکفت رد یا
ندرمشرب توافتم گنر زا و هتشاد تافص
سن رد هخ
یطخ ؛تسا هدرب هرهب لوا ءزج
اب رگید یازجا لثم هک مسب
للها میحرلا نمحرلا زاغآ زا و
هحفص یم عورش ،دوش
ِلماش تفه اش یگتسی ؛ ،تعیرش ماکحا یارجا هب هجوت هلص
محر ،
ییابیز و تیعطاق نیع رد وکین قلاخا ،تواخس ،تعاجش ،تلادع چ
مادنا ینوزوم و هره
.تسا لوا ءزج نیب هدنسیون مود و
، ححصم هک هتشاگن باتفآ و هرذ ناونع اب ینتم
هب تسرد ی آ تسا فلؤم دوخ ملق هب نوچ هتسناد باتک زا یئزج ار ن
؛ نیا رب نوزفا
نیرخآ اب هک تسا نیسح ناطلس هاش اب هدنسیون یاهرادید شرازگ نتم نیا یاوتحم لوا ءزج تفص تسا دنویپ رد مادنا ینوزوم و هرهچ ییابیز ینعی
ازا نی ور زا سپ نتم نیا
تفص نیا رکذ هدشرکذ
.تسا
تفص کی مود ءزج رد جرد
هدش ناونع ححصم هک
« شمارآ هاش ناطلس نیسح رد
تقو رب تخت نتسشن » رکذ نآ یارب ار م
ی دنک ، تروصرد ی هک اب تفص نیا زا هدنسیون
ناونع
« نانیمطا رطاخ
و نوکس و مارآ و مدع باتش و بارطضا رد
حناوس روما و اهم م
»
یم دای یتسیز هداس و تمصع و تفع تافص موس ءزج رد .دنک هب
ناونع نیمهد و نیمهن
تفص رکذ م ی دوش یمهم شرازگ مهد تفص لیذ . مزرد
ۀنی رد لمجت و فلکت زورب
و مدرم یگدنز کبس هب
و هژی هئارا نایهاپس م
ی دهد .
تفص ود مراهچ ءزج
« نابز تحاصف و ناسل تقلاط
» و
« یرابدرب
» مرب رد ار ی .دریگ
رد مجنپ ءزج هدش دیکأت لقع ساسا رب روما ماجنا و هاش لقتسم یسایس تیصخش رب
تسا ناونع اب تفص نیا زا ححصم اما
« نامرف ندیچرب غاب
شحو » هدرکدای .تسا
مشش ءزج رد تفص نیمهدراهچ هدشرکذ
ار نآ ححصم هک
« مزع هاش رد حتف جنگروا
مزراوخ
» هدیمان تسا ناونع نیا اما من
ی دناوت هب ناونع تفص زا ؛دوش حرطم تفص کی
مهدراهچ م
ی ناوت ناونع اب
« یدنملابقا
» هاش درکدای
؛ نومن ۀ نیا شوخ علاط ی مزراوخ حتف
شرازگ مهدراهچ تفص لیذ ار دادیور نیا یکسردنف هک دوب م
ی دنک
ةفحت( هخسن ،ملاعلا
یطخ 9554 ؛سلجم هناخباتک ، ۀفحت
یطخ هخسن ،ملاعلا 2465
هناخباتک ، )نارهت هاگشناد یزکرم
.
2-2 . ۀرابرد ناتساب ناریا یرایرهش نامرآ
یخیرتا مولع یاهشهوپژ
، رود ۀ 13 رامش ، ۀ 4 - رامش ۀ پ ی پا ی 28 ،
،ناتسمز 1400 / 7
باتک ناتساب ناریا یرایرهش نامرآ شهوژپ هدس مین لصاح
داتسا توانک گناگفلو
یناملآ ۀتشر خیرات متسیب نرق رد .تسا
هب باتک شش
شخب سقت می هدش شخب رد هک
هب لوا زجت هی لیلحتو و یگژی یاه شوروک یرایرهش گرزب
ک و یشنماخه کچوک شورو
باتک ود ساسا رب یدپوروک
آ و سیسابان نوفنزگ رثا
ینانوی هدنسیون م
ی دزادرپ رد .
اج ی یاج یعس توانک شخب نیا م
ی دنک و یگژی یاه باتک ود نیا رد هک ینامرآ رایرهش
جرد هدش ینعی یناریا راثآ و ینانوی ناگدنسیون رگید راثآ اب ار تک
هبی اه بوتکم راثآ و
اجرب ی هدنام ناتساب ناریا زا ملاسا زا دعب هک یراثآ و
هتشون هدش یسایس تنس زا یلو
ریثأت ناتساب ناریا ذپ
هتفری دنا هب و هژی ش .دهد قیبطت یسودرف همانها
شخب رد .تسا هتخادرپ یرابرد هاگشزومآ رد اورنامرف شزومآ حیرشت هب مود شخب موس و یگژی یاه شزرو قیرط زا هک نت یاهرنه و یمسج تسد هب
م ی دیآ هدشرکذ
.تسا موس شخب
« رایرهش یرکف شرورپ
» مان هتفرگ زا هدنسیون هک شناد
اه یی هک
دیاب اورنامرف م
ی تخومآ نخس دوش هدامآ ییاورنامرف یارب ات
م ی دیوگ مجنپ شخب .
ۀدنرادربرد هد
:تسا هاشداپ یقلاخا لصا ضف
تلی یاه قشع ؛یدرمناوج ،یزابرس
هب تسار ی پ هب یرادافو ، هزادنا و نتشیوخ رب ییاورنامرف ،یرگداد ،نامی
هاگن نتشاد ،
ب ی یزاین ،یدنسرخ و ساپس
راد ی .روشک ینادابآ هب هجوت ، ناونع اب ینایاپ ثحبم
« یلم تلاسر هدنراد ،هاشداپ »
هاشداپ هاگیاج هب دربنرد
یدب و یکین یاهورین نیب
هب ناونع .دراد هراشا ادزماروها هاپس ربهر
3 . مه ارگ یی رد اش یگتسی یاه اورنامرف
3-1 . نید یراد
رظنزا اب وا تفص نیلوا زا .تسا بولطم یاورنامرف یوگلا نیسح ناطلس هاش یکسردنف
ناونع
« میظعت تعیرش ءاّرغ و میرکت تقیرط تّلم اضیب » دای هدرک هک ۀرابرد هاش تامادقا
ۀنیمزرد تعیرش هک تسا یتارکنم اب هزرابم
نآ اه .تسا هدرک عونمم ار زا هک یتارکنم
نآ اه و رامق ،یگبحق ،رمخ برش لماش و هدشدای روجف و قسف ناونع اب ...
یم دوش
:نامه(
35 - 37
رد .)
ةفحت ملاعلا
« نادزی یتسرپ
»
،
« تسار یشیک
»
، کاپ ینید و رادمتعیرش
ندوب هاش دروم دیکأت هتفرگرارق تسا
( یوسوم
،یکسردنف 1388
: 33
، 60
، 78 .)
م یراتفگ دنچره توانک یارب صخش
نید یراد رظن رد اورنامرف دننامه و هتفرگن
یکسردنف هاگیاج
نید یراد تیولوا رد ار هاش هدادن رارق
شخب لیذ رد اما
« شرورپ
رایرهش یرکف »
زا هزومآ یاه ینید یسانشادخ و هب
ناونع زا یکی شناد ییاه رایرهش هک
یرابرد هاگشزومآ رد یم
تخومآ دای یم دنک
،توانک(
1355 : 141 )
مه باتک رخآ راتفگ رد .
اورنامرف هب ناونع هاپس ربهر
« یبوخ
» دربن لاح رد نمیرها هاپس اب شمارآ و حلص ات تسا
تساوخ هک ادزماروها
یشنماخه لوا شویراد .دوش رارقرب ناهج رد تسا هب
ناونع زا یکی
یرارقرب یارب ییاورنامرف یاهوگلا ( هشا
هزرابم و )یتسار و قح یر هک غورد اب
هش دب ره ی
تمدخ رد ار دوخ تسا ادزماروها
یم تسناد
( ،توانک 1355 : 219
؛)
نیاربانب زا یکی
یگژیو هاش یاه ناتساب ناریا رد ینامرآ
نید اب هک تسا تعیرش زا یرادساپ و وا ندوب راد
یم یرایرهش و نید ینامأوت ریبعت درکدای نآ زا ناوت
،یسودرف :هب دیرگنب رتشیب یهاگآ یارب(
1381 : 889 ،یونیم 1311 : 53 ماظن ؛ ،کلملا 1378 : 11 ، 79 ،توانک ؛ 1355 : 144 .)
3-2 . لص ۀ محر
رکذ نیسح ناطلس هاش یارب یکسردنف هک یتفص نیمود یم
دنک اب وا توافتم راتفر
یهاش نادناخ هب
هژیو تسا نادناخ روکذ دارفا ؛
شیپ نیازا یهاشداپ هب سکره یم
دیسر
تح و ناردارب زا ار شنارسپ ی
روصحم و رود دوخ رب ار یگدنز و
نآ اه تخس یم درک ،
هدرکن افتکا نیا هب یخرب نآ
اه روک ار یم نیسح ناطلس هاش اما دندرک و محر یور زا
یارب و لقع هب
تسد عنم هب اهنت طایتحا یور زا هتبلا و دنوادخ یدونشخ ندروآ
تاقلام نآ اه ناسنا اب امع تخاس روتسد و درک هدنسب ریرش یاه تر
و ابیز و گرزب یاه
تماقا یارب یهافر لیاسو عاونا ندروآ مهارف نآ
اه اب لومعم فلاخرب و درک رداص ار
ینابرهم اب ناشیا تاقلام
یم درک
،یکسردنف یوسوم(
1388 : 39 - 40 .)
توانک دنچره یکسردنف نوچمه
ار محر ۀلص بلاق رد
هتسجرب هژیو ناونع کی
ن یم دنک اما هب روط هدنکارپ ارق
لاح تیاعر زا ناشن هک تسا دوجوم وا باتک رد ینی
.دراد ینامرآ رایرهش بناج زا ناشیوخ هب
ناونع لاثم هنانابرهم راتفر هنامرتحم و
اب شوروک
شگرزبردپ )اهدام تموکح رایرهش نیسپاو(
فرصت زا دعب جات
تختو وا ، هنومن یا زا
هلص محر رامش هب یم
دور
( ،توانک 1355 : 30 )
نیااب .
لاح رتشیب یکسردنف شراگن نحل
زومآ زا رثأتم ۀ
یملاسا هلص محر ناناملسم مومع هب نآ تیاعر هک تسا هیصوت
هدش .تسا
3-3 . تلادع
یخیرتا مولع یاهشهوپژ
، رود ۀ 13 رامش ، ۀ 4 - رامش ۀ پ ی پا ی 28 ،
،ناتسمز 1400 / 9
هک یتفص نیموس یکسردنف
یمرب نیسح ناطلس هاش یارب .تسا تلادع درامش
رب انب
،یکسردنف شرازگ ناوید و ردص نیسح ناطلس هاش ییاورنامرف زاغآ رد
ورره یگیب زا ز
نیب یعنام هکنآ نودب رهظ ات حبص نآ
اه یگدیسر نایکاش تیاکش هب دشاب مدرم و
یم هب دوخ هاش ار تلادع یرارقرب تلاسر زا رگید یشخب .دندرک یم ماجنا هصخش
وا ؛داد
هب ای راکش یارب هاگره یم نوریب رفس روظنم
یم روتسد تفر هب ار ناهاوخداد ۀضیرع داد
یهاگزاره .دنناسرب وا یم مدرم نایم اهرازاب هب لدبم سابلاب
راتفر ۀوحن زا ات تفر
بحاص کی زور دنچره یتح هاش یکسردنف ۀتفگ هب .دوش ربخاب مدرم اب نابصنم هب راب
« تلادع ناوید »
یم یم ار ناهاوخداد نخس یعنام چیه نودب و تسشن دینش
یوسوم(
،یکسردنف 1388
: 40 - 43 .)
ناریا ینامرآ یسایس ماظن رد اب
ناتس نتسشن تخت رب یاهدمایپ زا تعیبط ندش یراهب
یاج رد یکسردنف هک تسا دنمهرف هاشداپ یاج
ةفحت یم دای نآ زا ملاعلا دنک
:نامه(
73 ،
33 ، 49 ، 67
هتسیاش یاورنامرف هب عجار یکسردنف یرکف ۀموظنم رد .)
تسا یتفص تلادع
یم یراهب ناهج شراشتنا اب هک دوش
:نامه(
33 ، 49
انک زا.)
هرازگ ود نیا ندادرارق مه ر
یم صخشم مهم تلادع دوش
نآ هب دیاب هاشداپ کی هک تسا یگتسیاش ای تفص نیرت
اب یتفگش زرط هب یکسردنف شرگن نیا .دشاب زهجم ناریا ینامرآ یاورنامرف تلادع
ناتساب ؛تسا قبطنم تلادع نیا
هن رد یتسه ماظن اب هکلب یناسنا ۀعماج هب فوطعم اهنت
طابترا یم ییافوکش هب تعیبط ،دادرب ینتبم یسایس ماظن رارقتسا اب ؛تسا و دسر
مه یمرب ینمیرها مسر و هار نامز یم رگدادیب اورنامرف یتقو لباقم رد .دتفا
تعیبط دوش
یم یدوبان هب ور مه دراذگ
( ،توانک 1355 : 190 - 191 ؛ ،یدنو متسر 1387
و 1388 : 14 .)
یقلاخا لوصا زا لصا نیمجنپ توانک ناونع اب ار هاشداپ
« یرگداد » هتسجرب یم
دنک و ؛
هرازگ نیا و دوب یرادروشک داینب یرگداد یناریا ینارمکح ماظن رد هک تسا رواب نیا رب هاگشزومآ زا نوفنزگ .تسا هدوب ناریا ناهاشداپ دزن لصا نیرتلااب هشیمه یاه
یم دای ناتساب ناریا رد یرتسگداد رد هک دنک
نآ اه شزومآ سرداد اب ی هنحص زاس ی هب
ناکدوک شزومآ هداد م ی دش
( ،توانک 1355 : 180 - 181 .)
حیاصن رکذ هب یبلاعث لوق زا یناریا نارایرهش دزن تلادع هاگیاج نداد ناشن یارب توانک شنیشناج هب ورسخیک م
ی دزادرپ :
« ماود و ماوق کلم و قنور و ماظن روشک هتسب
ِتلادع...تسنادب هاشداپ
وزارت یی تسا هک نادب مامت لاعفا و روما روشک هدیجنس ددرگ
و
دب ی ن سو ی هل رئاج زا لداع و هلفس زا لضاف صیخشت دوش
و نوچ وزارت ار ىبیع دیدپ دیآ
شجنس نکممریغ
دوش
...
( ،توانک 1355 : 190 ،یبلاعث ؛ 1384 : 109 - 110
حیضوت ).
یکسردنف
ۀرابرد یاهدمایپ تلادع
و رثا تلادع هاشداپ رب تعیبط ۀشیدنا اب
رد ینامرآ یرایرهش
دراد تقباطم ناتساب ناریا
؛ نیاربانب یکسردنف هب
روط هاگآدوخ ای
هاگآدوخان رد
زا یشخب
یقلت دوخ زا تلادع تحت ریثأت ره ود ماظن هشیدنا یا یناریا و یملاسا تسا . یکسردنف
هاش تلادع نیسح ناطلس
یم رترب ناوریشونا تلادع زا ار ارقرب رد ار هاش اریز ؛دناد
یر
یم )ص( ربمایپ وریپ تلادع دناد
تلادع یکسردنف هکنیا لیلد دیاش نیسح ناطلس هاش
یم یوبن تلادع ار ربمایپ تیصخش هب و دوب ینید ملاع کی وا هک تسا ببس نیا هب دناد
ملاسا لد گتسب ی یرتشیب تشاد
هک ناوریشونا ات رظنزا
رفاک یاورنامرف کی وا دوب
( دیرگنب
،یکسردنف یوسوم :هب 1388
: 43 ، 128 .)
3-4 . و تعاجش تراهم
یاه یمزر
یکسردنف تراهم یماظن روما رد
ریظن ییاه ،یماظن لئاسم نوگانوگ داعبا هب فارشا
نیح رد یزادناریت بسا
یراوس هک یجنران و جنرت ندز ، هب
یدنت تکرح بآ یور رب
یم دنک قدنف و باترپ هدش قوف یگنج یاهرازبا نتشادرب ،گنفت اب اوه رد ،نیگنس
ماجنا
یشیامن تاکرح
؛ و نیمز زا یوگ نتشادرب بسا هب ندش هدایپ و راوس
رد لاح تکرح
.و ..
یم تبسن نیسح ناطلس هاش هب ار دهد
( ،یکسردنف یوسوم 1388
: 43 ، 44 ، 45 ، 49 ، 50 ،
84 ، 89
نتفریذپ هک )
نآ اه نآ ناسنا کی دروم رد نیسح ناطلس هاش مه
زاغآ رد هک
سولج سشن هب رداق ،دوبن بسا یور رب نت
هداس تسا یحول
،تراهکلا(
1380 : 29 )
رگم .
ینامرآ یوگلا وا رظن هب هک نیسح ناطلس هاش زا وا میریذپب هکنیا ییاورنامرف
تسا
تراهم نیا دراد راظتنا تفگش یاه
.دشاب هتشاد ار یماظن زیگنا
یگتسیاش زا یکی تعاجش تساب ناریا ینامرآ یاورنامرف یارب یرورض یاه
تسا نا .
شخب لیذ رایرهش تعاجش و یریلد زا توانک
« هاشداپ یقلاخا لوصا
» دای یم دنک نآ و
ناونع اب ار
« تلیضف یاه یزابرس
» رارق تیولوا رد یم
دهد .
،توانک(
1355 : 148 - 162 ؛
ماظن ،کلملا 1378 : 13
اما )؛
ناونع اب هناگادج یشخب
« شزرو رد رایرهش یداتسا »
یحارط
تسا هدرک آ لیذ هک
و یراوس ،نت یاهرنه ن بسا
یتسود ،یزادناریت ،نامک ندیشک ،
اب ییانشآ ،ینکفا هزین گنج
اهرازفا دربراک و نآ
اه یارب ار راکش و اورنامرف
حیرشت
یم دنک زا یکی رد شویراد . هبیتک
شیاه و هراوس یزادناریت ،یراکراوس رد ار دوخ تراهم
یگدیزرو و هدایپ تسد
اپو روآدای یم دوش و آ ن یمرب ادزماروها تابهوم زا ار درامش
یسک .
هدیزگرب یهاشداپ هب هک یم
دوش دیلپ یاهورین اب دربن یارب ینامسج یگدامآ دیاب
یخیرتا مولع یاهشهوپژ
، رود ۀ 13 رامش ، ۀ 4 - رامش ۀ پ ی پا ی 28 ،
،ناتسمز 1400 / 11
یم تشاد یاهدژا رب هبلغ زا سپ ریشدرا هکنانچ
« تفه داو » تسد هب ار یهاش تخت
روگ مارهب و دروآ نوچ
شرورپ هتفای مکاح کی یناریا ریغ
دوب سپ هکنآزا قفوم و جات دش
ود نایم زا ار یهاش ۀماج هدام
ریش درب نیگمشخ درا
رظنزا ماقم ۀتسیاش ناگرزب
دش یهاشداپ
(
،توانک 1355 : 111 - 139 .)
3-5 . تواخس
تواخس نتشاد عماوج زا یرایسب رد نایاورنامرف یارب تلیضف کی
هلمجزا یناریا ناهاش
ملاسا زا شیپ ملاسا زا سپ و
.دوب نچ یکسردنف تیاور زا یمرب نی
ناطلس هاش هک دیآ
هام رد نیسح یگدنشخب رد تنطلس نیزاغآ یاه
هدایز یور تعلخ شزرا ؛تسا هدرک و اه
مهدزای هام ات دندوب رگید یاهروشک تخاس ًاضعب هک نایماظن هب ییاطعا یگنج یاهرازبا یم یتفگنه غلبم هاش ییاورنامرف ششخب نیا رب نوزفا .دش
هب هدیبلط و هدیبلطن یاه
گ یم هاش زا یزیچ هک یسکره ۀنیس هب ندزن در تسد و نایاد ات هاش تامادقا زا تساوخ
یم رامش هب نامز نآ تفر
،یکسردنف یوسوم(
1388 : 45 ، 46 ، 50 .)
و نمکرت هدنامرف ،لاچ هب تبسن نیسح ناطلس هاش رازه
بسا زابرس هب شراوس
تیقفوم رطاخ نآ
اه هژیو تافتلا مزراوخ حتف رد اد ناشن یا
بصنم هب ار لاچ تسخن ؛د
دادرارق دوخ شیاشخب و فطل دروم نانچ ار شنازابرس و وا سپس ،درک زارفارس ىناطلس یب نیشنارحص کی زا هک و تورث بحاص ینازابرس هب زیچ
« لتک و عّصرم نیز
» لیدبت ،
درک
:نامه(
150
شیب ندیشخب اب .)
عقاورد هاش ،نمکرت ۀدیزرو نازابرس نیا هب هزادنازا
نآ اه ار نآ هاش دوخ باتک نیا رد هک یلمجت نامه درک هدولآ فلکت و لمجت اب ار
یم تافلکت و تلامجت رد ندش قرغ ار نایهاپس فعض لماع و هدیهوکن دناد
:نامه(
89 -
90 .)
ار اورنامرف یقلاخا لصا نیمهد توانک
« یگدنشخب »
رارق یم دهد و هنومن ییاه زا
ار یناریا ناهاش یگدنشخب یمرب
امش در نیا . ششخب اه ات هاشداپ ۀرفس یاذغ ششخب زا
ششخب یاه و نیوانع ،هنیدقن هماج
یاه لماش ار یلمجت ءایشا و یراختفا یم
دش
( ،توانک
1355 : 162-171 ،
208-214 ،مدقمدامتعا ؛
1350 : 64 - 78 ، 400
تشز ار لخب ناوریشونا .)
نیرت
یم نایاورنامرف تفص دناد
،یرشخمز(
1412 : 5 / 310 .)
3-6 . قلاخا وکین و یهاش رادتقا
یم دای مشش تفص لیذ یگژیو نیا زا یکسردنف اب هاشداپ ییورایور هب هجوت اب و دنک
نابطاخم عاونا یم تبسن وا هب طیارش هب هتسب ار تافص نیا زا یکی
قلخ نسح ؛دهد اب
« رقف و افعض و ناشیورد و احلص و ءاملع و تاداس ا
» تبیه و تبلاصاب هارمه دروخرب و اب
« تلود ناکرا و ارما و هربابج و کولم و نیطلاس »
هاش ۀریس رد قلخ نسح نیا
هب هزادنا یم کشر افعض و ارقف رب نادنمروز و اینغا هک تسا یا دنزرو
،یکسردنف یوسوم(
1388 : 46 ، 51
یهاشداپ ار وا تسا هدوتس ار نیسح ناطلس هاش شوخ قلخ یکسردنف .)
یم گن دب شرطاخ رب زگره هک دناد ییوکین رب و هتشذ
لوط رد .تسا هتفاین هار رش شیاه
ار یکسردنف شرازگ ینامز ۀدودحم هک شتموکح لوا لاس ود رد
یمرب دریگ چیه
رطاخ هب( شدج نوچمه شلد رد تسا هتسکشن ار یلد چیه و هدرزاین ار یرطاخ هب )تسا )ص( دمحم ترضح دج زا روظنم تدایس هب یوفص نامدود باستنا تمحر زج
سین ت
:نامه(
34 ، 40 ، 49 ، 125 .)
نیعرد هویش اب وا لاح هب ار نیسح ناطلس هاش تبلاص تّدش هنابیدا یا
هزادنا یم یا دناد
یمورف دیشروخ دنز یه نامسآ رب رگا هک یم مه زا زور و بش دوپورات و دزیر
رگا و دلسگ
یم قش دونشب ار نیسح ناطلس هاش مان هوک دوش
:نامه(
34 ، 51
داد دماسب .)
ه یاه
مرن ۀنیمزرد یکسردنف یم ناشن نیسح ناطلس هاش تبلاص و ییوخ
هکنآ زا شیب وا دهد
مرن دشاب تبلاصاب نیااب .تسا هدوب یوخ
رظنزا ناهاش قلاخا رد بولطم ۀدعاق لاح
هدعاق نامه یکسردنف ریبعت اب نآ زا یدعس هک تسا یا
« هب رد مه هب یمرن و یتشرد
تسا » یم دای دنک
،یدعس(
1376 : 529
یکسردنف نایب هب و ؛)
« کی هب ،شتآ تسد کی هب
بآ تسد »
هب ای .تسا شدوخ یاج رد نیک و رهم یریگراک
،یکسردنف یوسوم(
1388 : 129 .)
قلاخا شوخ یگژیو زا تبلاص و هوکش نتشاد نیع رد اورنامرف تبثم یاه
ی ینامرآ
.تسا هب ایاعر اب ندرک ییوکین ینارمکح گنهرف رد شزرا کی ناونع
یرهشناریا
شرازگ تسا هدش
،مدقمدامتعا(
1350 : 227 - 237 ،نشودن یملاسا ؛ 1371
: 54 - 66
توانک .)
« یمدرم
» نتشاد تسود ینعم هب ناسنا
اه لباقم ۀطقن ار هنیک
ییوج ماقتنا و یم دناد .
تلصخ زا گرزب شوروک هنیک
ییوج یم شوروک لوق زا نوفنزگ .دوب یرب دسیون
؛
مدرم یتسود هرادا رنه زا رکشل
رتدنمشزرا هب ندرک یکین و
ناسنا اه اجنر زا دن ن نآ اه
.تسا رتوکین
ِنیرز ۀدعاق
« ره روط هک دوش راتفر امش اب دیراد تسود راتفر مدرم اب
دینک
» یملاسا و یحیسم گنهرف لثم مه یتشترز گنهرف رد هیصوت
هدش ز زا .تسا ناب
یخیرتا مولع یاهشهوپژ
، رود ۀ 13 رامش ، ۀ 4 - رامش ۀ پ ی پا ی 28 ،
،ناتسمز 1400 / 13
ورسخیک هیصوت
هدش طابترا رد هک اب نیتسخن نارگید اب
ر مرن ییوخ ار دینک باختنا رگا و
زا آ ار گنج و یتشرد دیتفرگن هجیتن ن .دیریگ شیپ رد
زا نینچمه شرافس
یاه تسوا
اب هک بولغم نمشد دوش راتفر یمرن اب
،توانک(
1355 : 163 - 165 ).
3-7 . مادنا ندوب نوزوم و هرهچ ىیابیز
گ ریاس و متفه تفص لیذ ار هاش یرهاظ رکیپ ییابیز یکسردنف ناوت هک ییاج ات اهراتف
یم دراد شیاجنگ وا یبدا دیاتس
،یکسردنف یوسوم(
1388 : 34 ، 47 ، 48 ، 129 ، 133 ، 154
هب و)
یم هکنیا رطاخ یم دهد هولج یعقاو ار فیصوت نیا دهاوخ
نیب رد تسا نکمم دسیون
مادنا زا یکی یارب مدرم ییابیز مامت رگا اما دشاب یریظن ییابیز رظنزا هاش یاه
اه یندب ی
یمن وا هب نایمدآ زا یسک میریگب رظن رد ار وا دسر
:نامه(
47 - 48 .)
یگژیو زا شیپ ار مادنا یگدنزارب و ییابیز توانک ینامرآ یاورنامرف یارب رگید یاه
یم مزلا ناتساب ناریا رد دناد
؛ یگدنزارب و هرهچ ییابیز ینانوی و یناریا عبانم لوق زا و
.تسا هدرک شرازگ ار یناریا ناهاش مادنا دشاب رود هب وضع صقن هنوگره زا دیاب هاشداپ
ف زا یکی ی نداد تسد زا رطاخ هب دابق نادنزر
نیا اریز دش مورحم تنطلس زا مشچ ک
دشاب هتشاد وضع صقن هک یسک هک تسا نایناریا دزن نوناق من
ی دناوت زا .دوش هاشداپ
ناور و نت یگدیزرو
« نادرم یگ
» دیدپ تسا قلاخا و ناور ،نت لماکت نامه هک م
ی آی د
( ،توانک 1355 : 111 - 112 .)
3-8 نانیمطا . اورنامرف شمارآ و
مهم یاهراک رد
ححصم باتک ةفحت ملاعلا لیذ رد ترابع نیا اب ار متشه تفص ءزج
هدرک صخشم مود
:تسا
« نتسشن تخت رب تقو رد نیسح ناطلس هاش شمارآ »
یم رظن هب هک دسر
ناونع
تامیمصت نتفرگن و هاش نتشادن بارطضا و شمارآ تفص ناونع نیا اریز تسین یتسرد باتش یم نایب نتسشن تخت رب دادیور رد اهنت ار هدز روظنم هک تسا یتروص رد نیا دنک
تفص کی دوجو یکسردنف رادیاپ
تسا نیسح ناطلس هاش تیصخش رد .
ندرکن باتش تفص رد ار نیسح ناطلس هاش یکسردنف اهراک رد
، یب یم ریظن دناد
،یکسردنف یوسوم(
1388 : 67
میمصت دنچ یارجام ،تفص نیا لیذ رد .)
تیاور ار یریگ
یم رد هک دنک نآ
اه دوخ زا نیسح ناطلس هاش باتش نودب و یقطنم ،مارآ یراتفر
یگدز
ار دیدج هاش تیعقوم ادتبا هک لومعم فلاخرب ردپ توف زا دعب وا .تسا هداد ناشن یبثت یم ت هسیسد زا ساره نودب ،دندرک مسارم ادتبا یتینما ریبادت نتفرگ شیپ رد اب اه
داهنشیپ شناردارب هب ار تنطلس یراشفاپ و یروبص اب سپس درک رازگرب ار ردپ یرادازع قیلا ار وا ناردارب همه اما درک یهاشداپ لوبق زا ریزگان نیسح ناطلس هاش و دنتسناد رت
دش
:نامه(
67 - 73
کح .)
می یم نامگ هک ار یشاب هدرک تلفغ ای وهس هاش نامرد رد تفر
یم دیعبت هتشذگرد هاش نفدم هب هاشداپ ره گرم زا سپ ًلاومعم ناطلس هاش اما ،دندرک
هن نیسح شماقم رد ار وا هکلب .درکن دیعبت )هتشذگرد هاش نفد لحم( مق هب ار وا اهنت
درک ءاقبا
:نامه(
75 .)
یمطا یگتسیاش زا توانک زا زیهرپ و رطاخ نان
باتش یگدز یساسا تامیمصت ماگنه رد
طقف .تسا هدرکن دای صخشم ناونع کی لیذ اجکی
ناونع لیذ
« تلیضف یاه یزابرس
»
شروک ۀرابرد یم
دسیون :
« هتسجرب ار شروک زیچ ره زا شیب هچنآ یم
دنک هنایم یور هزادنا و
هگن نتشاد زا .تسا یزوریپ ماگنه هب وا هنوگره
باتش یگدز زیهرپ یم درک موزل تروص رد هکنیا زا و
کی راب نامرف بقع ینیشن تشادن مرش دهد »
،توانک(
1355 : 160 ).
3-9 . و تفع تمصع
یمرب نیسح ناطلس هاش یارب یکسردنف هک یتفص نیمهن درامش
و تفع .تسا تمصع
یم تفص نیا لیذ هک یبلاطم هب هجوت اب یم دروآ
هک درک طابنتسا نینچ ناوت
نف لایما ضرعت زا مدرم سومان ظفح و یسنج لیم لرتنک ار هاش تمصع یکسرد
یم ریسفت نارگید و دوخ یناوهش دنک
. رطاخ هب نیسح ناطلس هاش یکسردنف رواب هب
یم کیدزن دوخ اب ار مدرم ۀمه شتمصع هب ار ریپ نانز ؛تسناد
ار ناناوج ،ردام ۀلزنم
کچوک ،ردارب نوچمه نوچمه ار ناکدوک و نلااس
و هتشادنپ شیوخ نارسپ و نارتخد
چیه هب تبسن یمن ماجنا دشاب تفع یفانم و تمرح کته بجوم هک یلمع مادک
و داد
سومان ظفح نآ
اه یم دوخ هفیظو ار نیازا .تسناد
ور نوزفا لوا لصف رد هک یتایعنم رب
نایب باتک تیدودحم داجیا اب ات درک عضو یدیدج یعامتجا نیناوق هدش
و اه
یعونمم ت دوش ظفح دوب هدییورن وم ناشتروص رب زونه هک ینارسپ و نانز یوربآ اه
،یکسردنف یوسوم(
1388 : 82،83 .)
هارمه هب هاشداپ یقلاخا مشش لصا لیذ تاوهش لرتنک ۀرابرد توانک لثم یتافص
هنایم یور مشخ لرتنک و هتفگ نخس
.تسا لقن درخ یونیم باتک زا یم
دنک یدرم هک
هدیدنسپ ک تسا رت
زوریپ توهش رب دوخ یوربآ اب ه یم
دوش . شروک رد نوفنزگ ۀتفگ هب
هاگن نتشاد و هزادنا هنایم یور رادجات درم یارب هیامرس نیرتهب .دوب شیوخ تلم قشمرس
یراگزیهرپ تسا
( ،توانک 1355 : 192 - 195 .)
