Dealing with Corruption in International Arbitrations
Seyyed Ghasem Zamani1 | Iman Mirzazadeh2 | Erfan Mirzazadeh3 1. Professor in (International Law), Allemeh Tabatabaie University, Tehran, Iran.
Email: zamani@atu.ac.ir
2. Corresponding Author; Ph.D. in (International Law), University of Tehran, Tehran, Iran.
Email: imanmirzazadeh@ut.ac.ir
3. Ph.D. student in )International Law), North Branch, Azad Islamic University, Tehran, Iran.
Email: erfanmirzazadeh@yahoo.com
Article Info Abstract
Article Type:
Research Article
Arbitrators may face the allegation of corruption in the middle of international arbitration proceedings through the disputing parties. In the arbitral proceeding, the tribunal may confront the circumstantial evidence while examining documents, and proof can lead to corruption's strong suspicion. In such circumstances, most arbitrators are reluctant to enter into the matter of corruption. They prefer to settle disputes within the framework of the claims and submissions exchanged between the parties. However, taking an in-active position by arbitrators in such circumstances provides an excellent opportunity for abusers of arbitral procedure. Taking a de-active role can threaten the efficiency and reputation of arbitration. In such a condition, the tribunal's neutrality can also distort arbitration usage to the instrument legitimizing unlawful actions and contracts. The research question is whether the arbitrators dealing with corruption are obliged to consider the case and dispute within the framework of the arbitral agreement or not? Some arbitrators have taken the pro-activity approach against corruption. When tribunals and arbitrators have a strong belief in justice and accept their responsibility based on justice and equality, arbitration's misuses would be blocked against opportunists and abusers more than ever. In this research, arbitrators' active role's desirability is discussed based on the arbitral cases and awards.
Pages: 1-20 Received:
2020/05/24
Received in revised from:
2020/10/15 Accepted:
2021/01/26 Published online:
----/--/--
Keywords:
Arbitration, Burden of Proof, Corruption, Pro- Active Role, Public Policy.
How To Cite
Zamani, Seyyed Ghasem; Mirzazadeh, Iman; Mirzazadeh, Erfan (2023). Dealing with Corruption in International Arbitrations. Public Law Studies Quarterly, -- (--), 1-20.
DOI: https://doi.com/10.22059/JPLSQ.2021.303277.2445
DOI 10.22059/JPLSQ.2021.303277.2445
Publisher University of Tehran Press.
رد داسف اب ههجاوم رواد
ی اه ی بی ن للملا ی
ینامز مساقدیس
|1
هدازازریم نامیا
2
هدازازریم نافرع|
3
1 . ناریا ،نارهت ،یئابطابط هملاع هاگشناد یملع تأیه وضع ،للملا نیب قوقح داتسا :همانایار .
zamani@atu.ac.ir
2 نیب قوقح یرتکد ؛لوئسم ۀدنسیون . و قوقح هدکشناد ،للملا
.ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،یسایس مولع
:همانایار imanmirzazadeh@ut.ac.ir
3 نیب قوقح یرتکد یوجشناد . :همانایار .ناریا ،نارهت ،یملاسا دازآ هاگشناد ،لامش نارهت دحاو ،للملا
erfanmirzazadeh@yahoo.com
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ
پ رد نارواد تسا لمتحم هدنور
اه ی ب ی ن للملا ی
، انثا رد ی سر ی گد ی ااعدا اب ی زا دااسف
وس ی دحا ی دنوش هجاوم فلاتخا فارطا زا یا
سر دنور لوط رد ی
گد ی سررب و ی داناسا
نئارق ،کرادم و ی
ب ی دنبا ارب هک ی وق نظ نارواد ی
ا داسف دوجو هب ی
داج دواش . هاب رواط
ارگ نارواد لومعم ی
ش ی سررب هب ی نچ ی ن م تاعواضو ی ات و دانرادن جر ی ح ام ی دانهد اات
اهاعدا بوچراچ رد ار فلاتخا ی
اول و هحورطم ی
ح لدابت دش ة فرط ی
،ن لح دننک لصفو
،
ب عضوم ذاختا و داسف اب ههجاوم رد لاعفنا اما ی
،هانافرط هان زا هدافتاساسوس بااب ااهنت
رواد ی اه م زاب ار ی دانک رواد هاکلب ، ی
اب ار ه اسو ی هل ا ی اراب ی عوراشم ی ت اشخب ی اب ه
فاوت و اهدادرارق غ تاق
ی نوناقر ی
، م لدبم ی دزاس . ا لاؤس ی ن قحت ی ق دب ی ن هاک تسا حرش
آی ا م ،داسف اب ههجاوم رد نارواد ی
اب ی تس ور ی درک ی ا ی باج ی لاعف و ذاختا داسف ربارب رد
دننک یا فرط قفاوت بوچراچ رد ی
ن ب اب و ی توافت ی اسر هاب ،دااسف هب تبسن ی
گد دواخ ی
خرب ؟دنهد همادا ی
ض ،نارواد نم ذپ ی شر حلاص ی ت سر هب دوخ ی گد ی
، هرهب اب گ ای ر ی زا
اهدرادناتسا ی شقن ،داسف اب هزرابم ی
ام هداهع رب داسف اب ههجاوم رد لاعف ی
گ ی دانر . رد
ای ن قحت ی ق سررب اب ی دادعت ی ارآ زا ی رواد رد هرداص ی
اه ی ب ی ن للملا ی
، یاپ رد تاابثا
بولطم ی ت ور ی درک ا ی باج ی تسه داسف اب ههجاوم رد نارواد ی
م .
:تاحفص 1 - 20
ت :تفایرد خیرا
04 / 03 / 1399 :یرگنزاب خیرات
24 / 07 / 1399
خیرات شریذپ :
07 / 11 / 1399 راشتنا خیرات طخرب
:
/-- /-- ---- هژاودیلک :اه ،یموامع مظن ،داسف ،یرواد ،تابثا راب
لاعف شقن .
دانتسا نافرع ،هدازازریم ؛نامیا ،هدازازریم ؛مساقدیس ،ینامز
( 1402 .) رد داسف اب ههجاوم رواد
ی
اه ی بی ن للملا ی قوقح تاعلاطم. یمومع
، -- ( -- ،) 1 - 20 .
DOI: https://doi.com/10.22059/JPLSQ.2021.303277.2445
DOI 10.22059/JPLSQ.2021.303277.2445
.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم رشان
1 . همدقم
لوپ وش ،یی اشترا و هب ،داسف لاکشا ریاس رواد
ی اه رورم .تسا هدش رجنم یفورعم ی لحت
ای ل ااه عاضاوم و
نیا رد نارواد هدنورپ
اه ، م ی دناوت و ناوج نارواد یارب ار یفافش و نشور ریسم هقلاع
دنم
(Born, 2014:
زورما ،یرواد .(213
همادا دوخ لماکت هب هتشذگ زا شیب یتعرس و ییایوپ اب ه ام
ی داهد ،ااهدادرارق ارایز ،
و تلادابم امرس
ی ه راذگ ی اه ی بی ن للملا و اهزرم یارو یداصتقا طباور و تسا هدش رتشیب ی دودحم
ی ت اه ی
قافوم ییاهروشک ،نایم نیا رد اما .تسا شیازفا هب ور ،ینیمزرس لااکو هاب یرتاشیب داامتعا هاک دانا
و
دوخ نانادقوقح هتشاد
دنا دمآرد بسک یارب یرتسگداد داهن اب تباقر رد ار یرواد و من
ی بی دنن یرواد هکلب ،
یارب لمکم یراکوزاس ار لح
لصفو تاینما نیماضت یاتاسار رد و تلاداع ققحت و نادنورهش تافلاتخا
امرس ی ه ناراذگ دادملق م ی دننک نینچ رد . ماظن
اه یدورو نییاپ خرن دهاش ،یی پ
هدنور اه تیفافاش ،مکاحم هب
ییوگخساپ ،لااب و
هاجاوم یتادیدهت اب هراومه یرواد ،یطیارش نینچ رد .میتسه ییاضق متسیس یدماراک
و نایوجدوس و تسا رج
ی نا اه حیجرت ،ذوفنرپ ی م
ی دنهد رد قاح قااقحا نماض ،یرواد راب هایکت ااب اات
رس ی ع رت ی ن دنور رد یگنامرحم لصا رب هیکت اب ،نکمم نامز تلاماعت زا یشان تافلاتخا ،یرواد
غ ی نوناقر ی
.دنناسرب ماجنارس هب زین ار دوخ ب
هنومن یار تکرش
اه یتلود تاصقانم رد یزوریپ یپ رد هک یی هب ،دنا
روظنم
ریاس تاییزج زا علاطا پی
داهنش اه اب ییاهدادرارق داقعنا اب ،یلامتحا یابقر ای ناذفنتم
ای و ناطبترم ناگرا اه
یاهداهن و ناونع تحت یتلود
« دادرارق هرواشم
1» اب یهم ار دوخ یزوریپ طیارش ،یموجن ماقرا ا
م ی دننک ای
نیا رد ذوفن اب ناگرا
اه یطیارش ، عبت
ی ض مآ ی ز مهارف هصقانم رد تباقر یارب ار م
ی دننک . اب هانومن یار ام
ی
ناوت هراشا نآ ةنامرحم تاعلاطا یاشفا و هصقانم یرازگرب تافیرشت ضقن هب درک
ان(
و ییولنااشوی یرو
،یدارم هاش 1396
: 117 دارفا یخرب .) هب
روظنم یفخم هگن نتشاد أشنم هواجو اای لاواما یخرب ینوناقریغ
حرط اب ،یباکترا مئارج زا لصاح هدنورپ
اه روداص ااب ،تایعقاو زا نارواد علااطا نودب و یروص ی أر
زا ی
تسش لابند هب یرواد داهن یوس ج زا لصاح عورشمان دیاوع یوشو
نیا رد .دنتسه دوخ یباکترا مئار هانوگ
هک تسا هدش یدنیارف دراو هتساوخان یرواد داهن ای و رواد ،دراوم هن
اهنت لیهاست ار هنامرجم تایلمع ام
ی
دنک رارق تاماهتا عاونا ناظم رد و م
ی گ ی در مهارف ار یرواد داهن شیپ زا شیب شیدخت تابجوم هکلب ، م
ی
دزاس نکاو ،یطیارش نینچ رد اما . یاراب دواخ مان و هاگیاج ظفح یارب رواد ایآ ؟دشاب دیاب هنوگچ نارواد ش
هدنورپ اه ددجم باختنا و یتآ ی هب
ناونع ااب دایاب ،نیفراط زا زایره طاسوت یلاامتحا تافلاتخا رد رواد
یفخم هگن نتشاد اب ای و عوضوم ب
ی توافت اای و دهد همادا دوخ یگدیسر هب ًافرص ،یدراوم نینچ حرط هب ی
هکنیا و یموامع ماظن هاب دانتسا اب ای ؟دنک لاطبا ار فوصوم قفاوت ای دادرارق ،دوخ تیحلاص زارحا نمض
یرواد مدع شسرپ نینچ هب خساپ دنچره ؟دزرو عانتما یگدیسر زا تیحلاص در اب ،یریذپ
هاب هتاسب ،ییاه
1. Consultancy Contract
،عوضوم و هدنورپ عون م
ی دناوت
،دشاب توافتم ا رد
ی ن قحت ی ق صوت شور اب هک یف
ی - لحت ی ال ی مااجنا اتفرگ ه
تسا زا یدادعت رورم اب ، هدنورپ
اه زا شیپ زا شیب ،داسف عوضوم اب طبترم روهشم ی سکع
لمعلا ریبادات و
زا یبااجیا دراکیور ذااختا تروراض تاابثا یپ رد و دش میهاوخ علطم داسف اب ههجاوم رد نارواد یذاختا .میتسه داسف اب ههجاوم رد نارواد یوس 2 یاهدرکیور . نارواد
د ر ههجاوم اب داسف
،داسف اب هزرابم هزورما هن
اهنت یقلت یقلاخا فیلکت م
ی دوش رد هعماج داحآ ةمه و تسا یلم تیلوئسم هکلب ،
،یمساق( دنراد نیداینب شقن ،تلادع ققحت و موش ةدیدپ نیا یاحما 1395
: 148 ااب هک یتاماهبا زا یکی .)
رد لیلد لیصحت رد رواد تارایتخا تیدودحم هب هجوت ناهذ هاب هراوامه ،داسف فشک و یریگیپ صوصخ
ردابتم م ی دوش ًافرص ،رواد ایآ هک تسا نیا ، م
ی اب ی د رد ار دوخ تامدخ بوچراچ
هائارا نیفرط قفاوت و هدارا
تلاداع رازگتمدخ ار دوخ ،لوا ةلهو رد هکنیا ای دهد )یلقاداح یاهدرادناتاسا( نیدااینب لواصا یمااح و1
یقلاخا ؟دنک دادملق2
ب من یار هرهب رتشیب یتح و تاضق اب هباشم یتارایتخا زا نارواد ،هدحتم تلاایا رد هنو
م ی دنرب
،ییارخفریم( دنشاب هتشاد ار تلادع ققحت ناکما هنادازآ ات 1370
: 247 نارواد ،یطیارش نینچ رد .)
ئزج یقلت ییاضق ماظن زا ی م
ی دنوش ،تلادع ققحت رد و هب
روط اب دانهاوخ هااگیاج و شقن زئاح فافش .دو
هب روط ینامز یلک رد نارواد هک
هدنورپ ا هجاوم اشترا هلمج زا داسف اب ی م
ی دنوش ار رایز درابهار ود زا یکی ،
باختنا م ی دننک
(Raouf, 2009: 118-119)
:
1
،رواد . هنلااعف و3
اب یدرکیور یباجیا
رد نیا هنوگ دراوم دوخ ار یماح و ظفاحم لصا تیمکاح نوناق
دادملق یم
؛دنک رواد ی هک دقتعم هب تیلوئسم یعامتجا
هدوب و دواخ ار رد رابارب هاعماج رد تاهج قاقحت
تلادع لوئسم
،دنادب یب زش رد ربارب
،داسف لعفنم دهاوخن
،دوب اریز یحلااس رثؤام هاک ناامه طلاست و
فارشا رب نیناوق تسا ار هب هارمه دراد .
2
،رواد . لعفنم و رد حلاطصا یب توافت هدوب4
و اب دانتسا هب م تیدودح تارایتخا
دوخ رب ساسا قافاوت
،نیفرط هب ناونع رواد و هن
،ناتسداد زا
یگدیسر هب داسف هناش یلاخ یم دنک . رد نیا درابهار ،یلااعفنا رواد
هب ةباثم روزیلاتاک لمع یم دنک و نکمم تسا اب نیا یب یتوافت و یب
،یلمع هتساوخان یدادرارق ار
هک ًااساسا
لطاب و یب رثا
،تسا هب ق یدادرار هجوم و ینوناق لیدبت دنک . رد نینچ
،یتیعضو رواد یشقن لیهاست هداننک
رد لامعا یباکترا نینچ یناراکهزب افیا
یم دنک و یم تسیاب یاریذپ بقاوع نآ
،دشاب اریز رد یایند نردام
1. Servants of Justice 2. Morality
3. Proactive 4. Indifferent
،زورما نارواد بلغا زا ناصصختم ملع
قوقح و یلاکو هدبز باختنا یم دنوش و یمن دنناوت ااب اهیجوت یتا
نوچمه یب
،یعلاطا نادقف تارایتخا یسیلپ ای مدع فارشا هب عوضوم و داعبا فلتخم
،نآ رد ماقم هایجوت
درکلمع هابتشا دوخ دنیآرب . هب روط لومعم نیا هنوگ یارآ
،یرواد رد ةلحرم ییاسانش و
،ارجا اب شلااچ یااه
یعونتم هبور ور دنهاوخ دش .
نیا رب نارواد زا یرایسب قع
ی هد دنا هک ،یگدیاسر دانور لوط رد داسف یاعدا اب ههجاوم تروص رد هاب
دانتسا نیرتکد ادج یی ذپ ی ر یرواد طرش ی رد ،رتاشیب تااقیقحت مااجنا نمض ات تشاد دنهاوخ تیحلاص1
دننک میمصت ذاختا نآ رابتعا و دادرارق تشونرس صوصخ .
رواد ،لوا درابهار بااختنا اب رواد تلاح نیا رد
و دوب دهاوخ لاعف اسا رب
س رد ،فلاتاخا نیفرط یصاصتخا عفانم رب یمومع عفانم حیجرت و یمومع مظن
یاراجا تنامض ،)یباجیا درکیور( دربهار نیا تیاعر مدع یارب .درک دهاوخ میمصت ذاختا دادرارق صوصخ یجراخ یرواد یارآ یارجا و ییاسانش صوصخ رد کرویوین نویسناونک رد مزلا (2
1958 .تسا هدش ظاحل )
یاهدنب رد
« فلا
» و
« ب » فارگاراپ 2 ةداام 5 یذ مااقم ،فواصوم نویاسناونک تیلوئاسم هاک یحلااص
یارجا و ییاسانش أر
عواضوم هاکنیا زارحا تروص رد ات تشاد دهاوخ تیحلاص ،دراد هدهع رب ار یرواد ی
یرواد ار نآ ًاحلاطصا ای و هتشادن ار یرواد هب عاجرا تیلباق ،یرواد یااسانش اای و ،تاسا هتسنادن ریذپ
و ی
یارجا أر یاراجا و ییااسانش زا ،داهد دیخاشت دواخ یمومع مظن اب فلاخم ار یرواد ی أر
فواصوم ی
« عانتما » نیرتکد اما .دزرو ادج
یی ذپ ی ر نواچمه یافلتخم یارآ رد ،یلاصا دادراراق زا یرواد طرش ی أر
ی
نرگرگلا یضاق و3
أر ی دی ناو لاع اپ تلود و وکباه هیلع ادپاو ةدنورپ صوصخ رد ناتسکاپ ی دروم ،ناتسک
دراک ملااعا یمومع مظن هب دانتسا اب و تسا هتفرگن رارق هجوت ه
دانا هاب یگدیاسر تیحلااص نارواد هاک
دنرادن ،دراد رارق یمومع مظن ةرمز رد و تسا داسف قیداصم زا هک ار اشترا نوچمه یتاعوضوم
(Majeed,
2000: 431-432)
یانبم رب ار یشنکاو نینچ ،یرواد یلعف ةیور دنچره ، نیراتکد شریذاپ مدع
اداج یی
ذپ ی ر نارواد یوس زا ی ب
ی دروم نارواد ،یلعف ةیور رد .تسا هتسناد م
ی اب ی د هاب ،دوخ تیحلاص زارحا نمض
هک یقوقح دعاوق ساسا رب و دننک یگدیسر هحورطم تاعوضوم هب
تروص مظن و تسا هدش هتفریذپ یناهج
یمومع بی ن للملا دننک یگدیسر داسف یاعدا هب ،ی
(Hober, 2011: 59)
یمومع مظن . بی
ن للملا لمااش ،ی
ةمه شریذپ دروم هک تسا یدعاوق اهروشک
قلاخا و تلادع ،یرطف قوقح لماش بلغا و تسا هتفرگ رارق
م ی دوش هاش و یئولناشوی یرون(
،یدارم 1396 : 126 هب .) رظن م ی آی د مدع و نارواد لاعفنا هک هرهب
گ ای ر زا ی
1. Separability
2 . شهوژپ زکرم اه
- روهمج تلود قاحلا نوناق ی
ملاسا ی ا ی نار سناونک هب ی نو ااسانش یی اراجا و ی رواد مااکحا ی
جرااخ ی
اااظنت ی م ن رد هداااش ی
و ااای کرو راااات هاااب ی خ 10 نااائوژ 1958 ااام ی دلا ی ( 03 / 04 / 1337 راااجه ی اااسمش ی
’ )
<https://rc.majlis.ir/fa/law/show/90503> accessed 6 August 2020.
3. Lagergren
نیرتکد ادج یی ذپ ی ر ف ،یرواد طرش ی مهارف ییاهدادرارق نینچ تایح ةمادا یارب ار یتصر
م ی دنک تاعبت هک
.تسین یمومع مظن ضقن زا رتمک ،اهروشک یداصتقا ماظن یارب نآ تارطاخم و 3 راب . تابثا اعدا و نوناق مکاح
رد بلغا رواد ی اه یراجت ی نیایعت دادراراق نیفرط ةدارا و قفاوت ساسا رب مکاح نوناق1
ام ی دواش ًااساسا و
یرواد هب ناونع نیرتدماراک زا یکی شور
اه ی لح لصفو نیفراط تاساوخ و هدارا ساسا رب ،تافلاتخا رد و2
اطعا نارواد هب نیفرط یوس زا هک یتارایتخا بوچراچ م
ی واش د مااجنا ، ام ی رایگ د زا یاشان یوااعد رد ااما .
تادهاعم بناجود ة امرس ی ه راذگ
3ی قوقح ، بی ن للملا شاقن زاین ازاسب
ر دانور رد یی و تاشاد داهاوخ یگدیاس
هب ناونع رد ،فلاتخا نیفرط یلم نیناوق لمکم ای
ن هنوگ راراق نارواد دانتاسا دروام یوااعد
(Baizeau &
Hayes, 2017: 232-233)
یاتح و قایقحت ناکما ای و داسف صوصخ رد هلدا یبایزرا . لیاصحت
لایلد زا
مهم رت ی ن تاعوضوم رد داسف اب طبترم
رواد ی اه ی بی ن للملا
،تسا ی نارواد و امن ی دانناوت یااعدا سااسا راب
رااب ًااساسا .داننک میماصت ذاختا هدنورپ رد دوجوم تاماهبا ای و اهدیدرت یانبم رب ًافرص ای و نیفرط زا یدحا تابثا رااب لااقتنا ای ندش سوکعم ناکما رد ،تیمها زئاح ةتکن اما .تسا داسف یعدم شود رب داسف یاعدا4
یاعدا تابثا نانچ .تسا داسف5
رد ،داشابن ییاهن و یعطق شتادنتسم اما ،دهد هئارا ار یکرادم ،داسف یعدم هچ
،داشاب دااسف یعدام یاعدا ضقان هک یتادنتسم ةئارا تهج ار نونظم فرط ات دنرداق نارواد یتیعضو نینچ رگید فرط ةدهع رب و بلقنم ،اوعد تابثا راب ،یطیارش نینچ رد .دنهد رارق تساوخزاب دروم واعد
راراق ا ام ی
گ ی در یااعدا ضقاان هک ار یتادنتسم و کرادم دناوتن ،)نونظم دخش( نارواد تساوخرد بطاخم هچنانچ و
ناوید ،دهد هئارا ناوید هب ،دشاب داسف م
ی دناوت تن ی هج گ ی ر راب و تاسا هدواب تاسرد یلبق تادنتسم هک دنک ی
دنک ذاختا ار دوخ ییاهن میمصت اهنآ ساسا
(Lamm & others, 2014: 330-331)
. ،دااسف دیخشت رد
یلاوحا و عاضوا ای و نئارق دوجو فرص و تسین یرورض نقتم تادنتسم دوجو ار دااسف دواجو نااکما هاک6
تیافک زین دهد شیازفا م
ی دنک ب . یار هنومن تادهاعم زا یشان یواعد رد امراس
ی ه راذاگ ،ی ناامز ی هاک تالود
یوس زا هوشر تخادرپ یعدم نابزیم امرس
ی ه راذگ هب شلماوع ای و دااقعنا لیهاست تاهج یاتلود نارازگرااک
هب ،تسا همانقفاوت روط
لومعم و هاتوک نامز تدم زا ات دنرداق نارواد غ
ی بطر یع باسانت مداع ،اهزوجم رودص ی
یوس زا یتخادرپ هوجو نازیم رد امرس
ی ه راذگ قح فرص ای و هرواشم تامدخ یارب هرواشملا
اه ی غ ی بطر ی اع و ی
1. Commercial Arbitration 2. Party Autonomy
3. Bilateral Investment Treaties 4. Burden of Proof
5. Shifting of Burden of Proof 6. Circumstantial Evidence
فازگ هب ناونع یمئلاع هدنهدرادشه مئلاع نیا اما .دننک هدافتسا داسف صوصخ رد
هدنهدرادشه هاب1
ااهنت یی
زااین دروم ییاهدادرارق نینچ صوصخ رد میمصت ذاختا یارب یرتشیب لیلاد و تسین یفاک داسف تابثا یارب ندواب مهاراف تروص رد نارواد .دوش تابثا یتاقفاوت نینچ ندوب عورشمان ییاغ تلع و فده ات تسا نارواد دانسا دااسف هب هدولآ یاهدادرارق هب نداد تیعورشم تهج یششوک ره اب ،یفکم دهاوش و هلدا ای و کرادم و
هلباقم ،یرواد قیرط زا م
ی دننک ،یگرزب یاعدا نینچ اما . م
ی اب ی تس و ناظ فرص و دوش تابثا یعدم طسوت
تیافک نامگ من
ی دانک
(Lamm & others, 2014: 332)
هاب . عم رواط لوام یااعدا صواصخ رد ،دااسف
و تلاکشم اب نآ تابثا ناکما و تادنتسم هب یسرتسد پی
چ ی گد ی اه ناظ هاک یدراوم رد اما ،تسا هجاوم یی
رد یطیاراش نیانچ .دراد دواجو یعدامریغ فراط هاب داسف یعدم زا تابثا راب رییغت ناکما ،دراد دوجو یوق لاتم ةدنورپ -
اینک هیلع زت هب2
دوجو هتکن نیا زا .دمآ من
ی ناوت دش لفاغ لایلد لیصحت رد نارواد شلات هک
ینامز ،داسف صوصخ رد نیفرط تساوخرد نودب و دوخ دیخشت هب نارواد هک
صوصخ رد قیقحت هب مادقا3
داسف م ی دننک یتح ای یرواد نایرج ، أر
قاح نواچمه نیفراط نیدااینب قواقح ضاقن یاعدا اب ار یرواد ی
یربارب حلاس
4اه ندش هدینش رب قح ای خااس دهاوخ هجاوم ،5
تاساوخرد نوداب لایلد لیاصحت نیارباانب .ت
بلط ار نارواد شیپ زا شیب تقد و تسا یساسح رایسب راک ،داسف صوصخ رد نیفرط م
ی دانک
(Baizeau
& Hayes, 2017: 245)
یاصاخ درادناتسا نآ یرواد دعاوق و دیسکیا نویسناونک هک تسا حیضوت نایاش .
،ضوع رد ،هدرکن فیرعت اوعد تابثا راب یارب ار زا کرادام و داناسا ةابلاطم صواصخ رد ار نارواد تارایتخا
،نیفرط هب روط داوم رد یعیسو 43
ات 45 ةدام و نویسناونک 34
یرواد دعاوق .تسا هدرک نییعت ،6
4 . یرواد یریذپ تاعوضوم7
طبترم اب تلاماعم و
تاکرادت یمومع
تلود
هبور بلاغ هاگن ود اب اجنیا رد هاگن زی ،میتسه ور
تسا نآ ار داسف اب طبترم تاعوضوم ًاساسا هک هب
و ای هژ
یرواد لباق یمومع تاکرادت ةزوح رد ی
ا رد حلاطصا یرواد ریذپ من ی دناد نایا زا ،هناریگتخاس هااگن نایا .
یشان ثحب م
ی دوش هک یتاعوضوم نینچ هب دورو رد ار رواد ًاساسا هک غ
ی لباقر یقلت یرواد م
ی دنوش دقاف ،
تیحلاص م
ی دنناد زا یکی . لیلاد غ ی لباقر دروام رد صااخ نیناواق نیودات ،تاعوضوم نیا ندوب یرواد
مأت ی ن نیایآ و اهدنور ،تاکرادت و اهدیرخ عون نیا یارب هک تساهروشک رد یمومع تاکرادت ای و جاتحیام
یصاخ پی ش بی ن ی هدرک دنا یاهداهن و وی
هژ ا اهنآ یارب ی سأت
ی س ،نیناوق نیا بلاغ .تسا هدش هررقم
ااه یی
1. Red Flags
2. Metal-Tech Ltd. v. Republic of Uzbekistan, ISCID Case No. ARB/10/3 of 4 October 2013 3. Sua Sponte
4. Equality of Arms 5. Right to be Heard
6. ICSID, ‘ICSID Convention, Regulations and Rules’ 128.
7. Arbitrability
صخ رد ای و نویسیمک تخادرپ تیعونمم صو هطساو
رگ رد ار یللاد و ی مرب
ی گ ی در اریز ، تلود اه داندقتعم
نینچ تخادرپ مک
ی س ی نو اه تلود رظندم یلااک ای و تامدخ شزرا شیازفا بجوم یی م
ی وش د ار طیاراش و
مهارف داسف یارب م
ی نک د تلود یارب ار ییاهدیرخ نینچ ماجنا هتبلا ، هب
طساو لاد تباقر ة و نلا
هطساو ااه
پی چ ی هد رت و زهرپ ی هن رت م ی دزاس یصاخ یاهدیرخ دنمزاین تلود هک یدراوم رد . تسا
نینچ ،تیفافش دیق اب ،
دنیارف اب یدراوم ه
هب ینوناق یا تکرش
اه ضیوفت یتلود ی م
ی وش د
(Sayed, 2004: 30-31)
نیا مومع .
هژیو یناوید ،یمومع عفانم ظفح یاتسار رد زین اهدادرارق عون یارب
لح لصفو رد .دنراد دوخ رد تافلاتخا
رواد یارب ،یتخادرپ نویسیمک نازیم ای و یللاد قح هب عجار یلام تافلاتخا اب طبترم دراوم عاجرا تروص تالود یمومع تلاماعم اب طابترا رد تسا فلاتخا عوضوم هک یغلابم و هوجو هک دنک تابثا ات تسا یفاک اب طبترم نیناوق و تسا ای
ن هنوگ زین تلاماعم غ
ی لباقر هتخااس رراقم ار فواصوم تاعوضوم ندوب یرواد
تسا
(Hanotiau, 2014: 875)
یرواد عوضوم . ناایرج و دانور نوگانوگ لحارم رد تسا نکمم یریذپ
.دوش حرطم یرواد ار
ی ج رت ی ن یرواد عوضوم حرط زا هطقن هاک تاسا یرواد ناواید رابارب رد ،یریذپ
ام ی
اب ی تس لصا ساسا رب
Kompetence-Kompetence
رد دورو زا شیاپ و دواخ تیحلااص صواصخ رد
یرواد ار عوضوم هک فلاتخا فرط ،رگید یوس زا .دنک میمصت ذاختا فلاتخا تیهام ریذپ
من ی دناد نکمم ،
ضارتعا صوصخ رد دیاب هاگداد و دنک ملاعا هاگداد هب ار دوخ ضارتعا بتارم تسا حرطم
هداش یواس زا
اد قفاوت ساسا رب هدناوخ یرو
مصت ی م گ ی ر یرواد نادقف .دنک ی تسا نکمم ،یریذپ
هب ناونع یاراب یالیلد
لاطبا أر یرواد مدع ،هطقن نیرخآ رد و دریگ رارق دانتسا دروم زین یرواد ی لاباقم رد تاسا نکمم یریذپ
یاراجا و ییاسانش ماقم رد هک دوش حرطم یهاگداد أر
دایاب یرواد ی ماصت
ی م گ ای ر دانک ی
(Hanotiau,
2014: 875)
،اهروشک یخرب یساسا نیناوق . گربرد
ی دنر هک ار یتافلاتخا حرط ناکما هک دنتسه یتاررقم ة
دودحم یرواد هب ،تسا نآ فرط یمومع داهن زی ای تلود هتخاس
دنا اای و یالک عااجرا ،دراوم یضعب رد .
یرواد مدع عوضوم .تسا هدش عونمم نیناوق طسوت یرواد هب تاعوضوم نیا یئزج ضو ود رد ،یریذپ
تیع
عوضوم هب هدناوخ هکنیا لوا ،تسا روصت لباق یرواد
ریذاپ هاک تاسا ییااجنآ راگید و دانک ضاراتعا ی
صوصخ رد ینمض ای حیرص یتساوخرد ب
ی انتعا یرواد اب طبترم تاعوضوم هب یی هداناوخ یواس زا یریذپ
.دشاب هتشاد دوجو ار
ی ج رت ی ن یرواد هب هدناوخ ضارتعا ،تیعضو اک لکاش نایا هب ،تسا یریذپ
نیفراط ه
( نویسیمک تخادرپ و هبساحم ةوحن صوصخ رد ار یدادرارق قح
لمعلا راک دقعنم رگیدکی اب )ی هتخاس
دانا ،
( نویسیمک عوضوم حرط اب هدناوخ ،یرواد نامز رد یلو قح
لامعلا رااک یاتلود تلامااعم صواصخ رد )ی
و دنک تفلاخم ار نآ
یرواد سا اب ار عافد تصرف اجنیا رد ناهاوخ .دنادن ریذپ لپاتسا ةدعاق هب دانت
داهاوخ1
طراش یوااح( یدادرارق نینچ تیهام و سفن زا دادرارق یاضما نامز زا هدناوخ هک نومضم نیا اب ،تشاد
1. Estoppel
و تسا هدوب علطم )یرواد نونکات
حراطم یرواد ناواید تیحلااص و یرواد طراش صوصخ رد یضارتعا
یرواد مدع صوصخ رد نیفرط لاعفنا ای و توکس .تسا هتخاسن یذپ
،فلاتخا عوضوم یر م
ی دناوت راب لاد
دوش یبایزرا یرواد ماجنا هب اهنآ تیاضر
(Sayed, 2004: 34-35)
اما . لاؤاس ناهذ هاب هاک یمااهبا و
روطخ م ی دنک .تسا نیفرط توکس تروص رد یرواد هاگیاج ، نامز
ی هک دواجو ااب نیفرط عونمم
ای ت ااه ی
،یلبق ةعضاوم اب ،ینوناق هراشا
ا اد نادقف عوضوم هب ی یرو
یریذپ من ی دننک هب هدناوخ ای و بااطخ تحاراص
تساوخرد رواد هب م
ی دنک یرواد عوضوم هب ییانتعا و دنک ادیپ همادا یرواد ات نایا رد اایآ ،دواشن یریذاپ
ات تسا رداق رواد ایآ ؟دش دهاوخن هجاوم یتیلوئسم اب رواد طیارش هب
روط تاساوخرد حرط نودب و هبناجکی
د عوضوم ،نیفرط یوس زا یروا
لاعفنا ای و توکس دوجو اب یعوضوم نینچ حرط ایآ و دنک حرطم ار یریذپ
یقلت یرواد قفاوت ضقن ای و تارایتخا دودح زا زواجت ،هدناوخ من
ی وش د رد هک تفریذپ ار تیعقاو نیا دیاب ؟
تاخادرپ و دیاصخت تاهج ییاهدادرارق داقعنا قیرط زا داسف لامتحا ،یتلود تلاماعم قاح
لامعلا اای و
ک رد .تسلااب رایسب ،نویسیم ای
ن هنوگ دانور ةامادا راب یانتبم درابهار زای ؛دراد دواجو دربهار ود دراوم
واحبم دادرارق رابتعا صوصخ رد میمصت ذاختا رد ار رواد رایتخا و تسا یگدیسر حجرام هانع
ام ی داناد .
تلاماعم هب طبترم تاعوضوم یریذپان یرواد ،تسا هناریگتخس ًاتبسن هک مود دربهار صواصخ رد تالود
مأت ی ن راراق لاصا ار یمومع تاکرادت و ام
ی داهد دروام زا ،دراد هناریگاشیپ یدراکیور هاک مود درابهار .
هدافتساسوس یتلود تلاماعم رد داسف تهج یرواد نتفرگ رارق
هب لک یریگشیپ ی م
ی دنک .
5 نیرتکد . ییادج
یریذپ طرش1
یرواد
نیراتکد هاک دوش تلفغ عوضوم نیا زا دیابن اما داج
ا یی ذاپ ی ر یرواد ةانومن نیناواق رد ،یرواد طراش ی
یحلاصا( لارتیسنآ 2006
2) ةدام و 16 و شریذپ دروم نآ کأت
ی د هب و تسا هتفرگ رارق تحارص
هداش ررقم
هک تسا
« دواخ تیحلااص صواصخ رد ،یرواد قفاوت رابتعا ای دوجو هب ضارتعا تروص رد یرواد ناوید
واد طرش ،فده نیا اب .تفرگ دهاوخ میمصت هک یر
ئزج لیکشت ار یلصا دادرارق زا ی م
ی دهد زا لقتاسم ،
اای و لااطبا صوصخ رد یرواد ناوید میمصت و دوش یبایزرا دیاب دادرارق داوم و طورش ریاس اب
ی راابتعا ی
،یلصا دادرارق هب
دوخ ی دوخ بجوم ب ی رابتعا دش دهاوخن یرواد طرش ی .»
نیرتکد اما ادج
یی ذپ ی ر طراش ی
س هدیا نیا زا ،یرواد یرواد قافاوت ًااساسا هک تسا هتفرگ همشچر
هاب رواط بوچرااچ زا جرااخ یمواهفم
بجوم ،ییادج نیا .تسا هتفای مسجت نیفرط ةدارا و نهذ رد ،یلصا دادرارق تاطابترا م
ی دوش ،قایلعت اات
،خسف ب ی رابتعا ،یلصا دادرارق لاطبا و ی ثأت
ی ر داشاب هتاشادن یرواد قافاوت راابتعا رب ی
(Foustoucos,
1. Separability
2. United Nations, ‘UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration 1985, With Amendments as Adopted in 2006’.
1988: 115)
لصا هک تفریذپ دیاب . ییادج
ذپ ی ر ،یرواد طرش ی م
ی دناوت اسو ی هل ا زا یریگاشیپ یاراب ی
دافتساسوس ارایز ،دواش هدرماش یرواد طرش یواح و یلصا دادرارق نلاطب یاعدا حرط زا هدناوخ یلامتحا ة
داجیا و یرواد ریسم ندرک دودسم یارب هدناوخ ات دراد دوجو ناکما نیا خأت
ی ر رد هافقو و و قاح قااقحا
.دنک حرطم یلصا دادرارق صوصخ رد ار ییاعدا نینچ ،تلادع هب یسرتسد رورم نمض ،شخب نیا أر
ةراماش ةدنورپ رد نرگرگلا یضاق میمصت و ی 1110
قااتا یرواد ناواید
یناگرزاب بی ن للملا وکباه ةدنورپ ود لیلحت اب و ،ی -
رکاتسو و ادپاو -
هاب ،یولااسگوی تالود تلامااعم داهن
سررب :دراد صاصتخا عوضوم نیا اب نارواد ةهجاوم ةوحن و داسف یاعدا ی
5 . 1 . میمصت یضاق نرگرگلا ینتبم
رب درکیور هنلااعف رد ههجاوم اب داسف
فلاتخا رد صوصخ بلاطم
ة قح مک ی س ی نو ( ی قح لمعلا راک )ی م هک دوب ی اب ی تس طسوت ناگدناوخ رد هک
ازم ی هد دندوب هدش هدنرب تباقر و
، ازگراک هب تناژرآ تلود ر ی
ن تخادرپ اب ات تسا هدوب یلماع و هطساو هک
،دنک بلج ناگدناوخ عفن هب ار نیتناژرآ تلود یاضعا رظن ،هوشر خادرپ
ت م ی هدش تسا . فرط ی ن ن ی ز لوبق
دنتشاد هک م ی اب ی د قح محزلا خ ة ناهاو طسوت اهنآ تخادرپ دوش ن ناهاوخ ضوع رد و ی
ز م ی اب ی تس اب
تخادرپ هوشر هب اضعا ی
،تلود رظن قفاوم اهنآ ار هب داقعنا دادرارق وحبم هنع بلج دنک . ضاق ی
نرگرگلا
، 1
رد دنورپ ة رامش ة
21110 د(
ی ناو ب ی ن للملا ی رواد ی ناگرزاب قاتا ی
ب ی ن للملا ی ،) اب ماجنا قحت ی تاق
و عمج روآ ی فرط تساوخرد نودب تادنتسم ی
ن ةنیمز رد مک قح تخادرپ ی
س ی نو ،فوصوم هجوتم
اشترا و
اسف د م ی وش د و فلاخرب رظن فرط ی ن
،فلاتخا داقتعا هب مدع حلاص ی ت عجرم رواد ی دراد مصت رد وا . ی
م
رصت دوخ ی ح م ی دنک هک سر و رواد دورو ی
گد ی هب ا ی ن تاعوضوم تسدکاپ ،قلاخا فلاخرب
ی مومع مظن و ی
هب هسنارف نوناق هن و تسا رواد رب مکاح نوناق ناونع
ی هن و نوناق تناژرآ ی ن هب اق ناونع ماجنا لحم نون
رواد ی
، ه ی چ مادک نچ ی ن زوجم ی من رواد هب ار ی
دهد ات رد ا ی ن هنوگ تاعوضوم دراو
دوش رصت و ی ح م ی دنک
هک زاجا ،تلادع ة
حلاص زارحا ی
ت نچ رد ی ن وم درا ی هب ار وا من ی دهد
(Wetter, 1994: 293-294)
رتمک .
ارآ یی رواد رد ی اه ی ب ی ن للملا ی هب زادنا ة أر ی ضاق طسوت هرداص ی
رارق نارگشهوژپ رظندم نرگرگلا
تسا هتفرگ .
دنچره أر ی وس زا فوصوم ی
خرب ی نارگشهوژپ هب
لد ی ل اعر مدع ی ت رتکد ی ن ادج یی ذپ ی ر ی
طرش رواد ی زا دادرارق لصا ی
Separability
و
Kompetenz-Kompetenz
دروم هتفرگ رارق دقن تسا
.
اما ا ی ن أر ی وس زا هرداص ی
ضاق ی واح ،نرگرگلا ی
زئاح تاکن مها
یت ی ا ،تسا ی هکن نارواد اب دی ب ی ش زا
1. Lagergren
2. Gunar Lagergren, ‘ICC Award No. 1110 of 1963’ (Trans-Lex.org) <https://www.trans- lex.org/201110/_/icc-award-no-1110-of-1963-by-gunnar-lagergren-yca-1996-at-47-et-seq-/>
accessed 19 October 2019.
اس ی ر ی
،ن عبات لوصا قلاخا ی دنشاب ا و ی ناش أر رد ی ا هب اهراب دوخ ی
ن و اشترا هک تسا هدرک هراشا هتکن
هدافتساسوس اه
ی لام ی دنچره رد روشک ی لثم تناژرآ ی ن نامز عطقم نآ رد ی
، رما ی ار ی ج اما ،تسا هدوب
نچ ی ن راتفر و لامعا ی
هن ش ضقن اهنت د
ی د رتدنمشزرا ی
ن قلاخا لوصا
1ی مومع مظن و ی
قلت ی م ی
،دوش هکلب
نچ ی ن دراوم ی لباق ًاساسا ی ت سر و حرط ی
گد ی ه رد ی چ رواد داهن ی اهروشک رد ار ی
ندمتم دقتعم وا .درادن2
خرب رد دنچره تسا ی
غلبم تخادرپ ،اهروشک ی
هب مک ناونع ی
س ی نو خرب هب ی رما دارفا ی ادتم لو اما ،تسا
من ی ناوت کاح م ی ت نارمکح و نوناق ی
بوخ و درک شومارف ار تاریثأت
نچ برخم ی
ن تادوارم ی لوت رد ار ی د و
خرچ ة دان ،داصتقا ی
هد تفرگ . وا داسف ار رصنع ی برخم رد ب حطس ی ن للملا
3ی قلاخا لوصا فلاخرب و ی
و
مومع مظن ی
وس زا لوبق دروم ی
ب ةعماج ی ن للملا ی م ی دناد
(Wetter, 1994: 295)
. ای ن أر ی ناشن م ی
دهد هک داسف م ی اب ی تس رد رواد ی دروم باطخ رارق گ ی در و ارب ی نآ اهدرادناتسا یی
رد رظن هتفرگ دوش .
ارب ی سررب ی حلاص عوضوم ی
ت دخشم و نتخاس
بوچراچ نوناق ی
،هدنورپ لقادح ی زا قحت ی تاق اب دی طسوت
رواد ماجنا ریگ د ات ا زا ی ن رط ی ق حلاص صوصخ رد دشاب رداق ی
ت مصت ذاختا دوخ ی
م نک د . اما ابن ی د زا
ی هتفا اه ی صخش یت ی نوچمه رانوگ نرگرگلا لفاغ
دش قباوس رد وا . ش
ر ی تسا دی ناو رواد ی واعد ی
ای نار - رمآ ی اک لکش رد و دراد ار ههلا رد گ
ی ر ی تیلاعف و ا ی ن دی ناو سب شقن ی را رثؤم ی ا ی اف .تسا هدرک وا
لاس هب اه ضاق ناونع ی
رد اظن م اضق یی لاعف دئوس ی ت هدرک تسا د و لاس ر 1977 هب ضاق ناونع ی
دی ناو
ئاپورا ی ات و دش باختنا رشب قوقح 1988
هب لاعف ی ت دوخ همادا داد
(Hober, 2009: 633-634)
.
5 . 2 . مظن یمومع و مدع یرواد یریذپ رد ۀدنورپ وکباه هیلع ادپاو
4
زین هدنورپ نیا رد دی
ناو لاع ی
،ناتسکاپ نامه
سم ی ر و للادتسا اضاق ی نراگرگلا ار
جرات ی ح داد اواعد . ی
م فوصو فلاتخا هب شان
ی زا رارق داد شورف قرب لوت ی د ی تکرش وکباه هب کرش ت مزاب ادپاو ی ددرگ . تکرش
،وکباه رد ناتسکاپ هب تبث سر ی هد تسا و هب امرس ناونع ی
ه ،راذاگ مأات ی ن داننک ة لاام ی و نمااض ر ی زاس و
نارحب اه ی س ی سا ی ناتسکاپ دزن نامزاس داصتقا تاسسؤم و اه ی
ب ی ن ملا لل ی
، رد هژورپ اه ی نلاک نآ روشک
ای اف ی شقن م ی دنک . ادپاو ن ی ز هاب ،ناتسکاپ رد دااهن و ساناژآ ناوانع
ی اتلود ی مأات تاهج ی
ن و بآ قراب
ناتسکاپ هتخانش م ی دوش ا رد . ی ن لوئاسم وکبااه تکراش ،هدانورپ ی
ت تخااس و هراهب رادراب ی زا ی اک ی زا
گرزب رت ی ن ن ی هاگور اه ی لوت ی د قرب ا و هقطنم رد ی
تلا لب ام هدهع رب ار ناتسچو ی
گ ای در دادراراق دااقعنا ااب و
واح ی رواد طرش ی
، ژرنا و قرب ی
لوت ی د ی م ادپاو هب ار دوخ ی
داشورف . ا ای ن دادراراق ود حلااصا ی ه )ممتام(
تشاد هک هب طساو ة اهنآ ق ی تم قفاوت دش ة لوا ی
،ه غت یی ر یم دبای ازفا اب و ی ش گمشچ ی ر م هجاوم ی واش د و ااهنت
1. Gross Violations of Good Morals 2. Civilized Country
3. International Evil 4. Hubco v. WAPDA
یذ عفن ا ی ن ازفا ی
،ش کرش ت لوت ی هداننکد و دناشورف ة ژرانا ی )وکبااه(
هدواب تاسا داحا . ی نادنورهاش زا
هب ،ناتسکاپ لد
ی ل ازفا ی ش گمشچ ی ر ق ی تم ژرنا ی اکش یت ی ار رد امح نامزاس ی
ت فرصم زا ناگداننک حراطم
م ی دنک و رد انثا ی سر ی گد ی
، عوضوم تخادرپ هوشر هب رومأم ا ن تکرش اداپاو مأات ساناژآ(
ی ن قراب و بآ
ا )ناتسکاپ اشف
م ی دوش و دم ی نار نآ ن تکرش ی ز هب مسر روط ی مادا ة راکمه ی رخ و ای د سااسا راب ار دواخ
قی تم اه ی حلاصا ی م فقوتم ی دنزاس م ملاعا و ی دنراد حلاصا هک ی
ه اه ی فوصوم هب لد ی ل داسف و تاخادرپ
،هوشر زا جرد ة رابتعا طقاس تسا ن وکباه تکرش . ی
ز م رطخ رد ار دوخ عفانم هک ی
بی
،دن راب سااسا دراراق دا
لصا ی و طرش رواد ی جردنم رد
،نآ اوعد یی ار لع ی ه تکرش ادپاو رد ندنل قابط(
قافاوت هاب ناوانع لاحم
ماجنا رواد ی م حرط ) ی دنک مه رد . ی ن ح ی
،ن تقوم روتسد ی
وس زا ی لخاد مکاحم ی
لع ناتاسکاپ ای
ه تکراش
م رداص وکباه ی
دوش هک ط ی نآ هنوگره مادقا ی زا وس ی نآ تکرش رد تهج مادا ة دنور رواد ی ار نامز ات ی
هک دی ناو لاع ی ملاعا هدنورپ صوصخ رد ار دوخ رظن ناتسکاپ نک
،د قلعم م ی دزاس د . ی ناو لاع ی ناتاسکاپ
نی ز لاس رد 1999 أر اب ی هس رافن رابارب رد ود رافن زا ،تااضق ملااعا دراک لباق ،ااشترا و دااسف هاک ای
ت
یرواد ریذپ ی عوضوم ثأت تحت ار فلاتخا ی
ر م رارق ی دهد ا رد و ی ن وگ هن موامع ماظن هاب هاجوت اب ،دراوم ی
،
لم مکاحم ًافرص ی
حلاص ناتسکاپ ی
ت اسر ی گد ی تاشاد دانهاوخ ار
(Majeed, 2000 : 432-435)
. ااما
لقا تاضق ی ت مصت اب ی م رثکا ی ت اسانش نمض و دندوب فلاخم یی
ادج یی ذپ ی ر ی رواد طرش ی
، کأت ی د م ی داننک
عوضوم هک رابتعا
دادرارق یلصا زگره فرط طسوت ی
ن وعد ی
، دروم فلاتخا عقاو هدشن تسا . ای نااش هامادا
م ی دنهد هک رابتعا دادرارق هب طساو ة رواد عجرم هب ادپاو عوجر ی
ذپ دروم ندنل رد ی
شر و تاسا هتفرگ رارق
اعدا هنوگره ی
ب ی رابتعا ی دادرارق لصا ی اب دی رواد هب ی عاجرا واش د افرط زا . ی د ای ناو لااع ی أر رد ی دواخ
ناعذا درک اعدا فرص هک تسا ه ی
ارب ،داسف ی یرواد عوضوم حرط ریذپ
ی افک ی ت من ی دنک ا و ی هکن هنوگچ
فرص اعدا ی
،داسف جتنم هب کردم و لد ی ل دش ه تسا
، مصت رد ی م دی ناو لاع ی هدشن فافش ثاحب دروام و
هتفرگن رارق تسا
. نوزفا نیا رب اعدا ی داسف هب ممتم اه ی دادراراق لاصا ی ا هاک تاسا هداش دراو ز
رط ای ق
هوشر تخادرپ دقعنم
ش هد دنا لصا دادرارق هن و ی
لوت صوصخ رد ی
د شورف و ژرنا ی رواد طرش .قرب ی
ن ی ز رد
لصا دادرارق ی
اعدا هک هدش جرد ی
ب ی رابتعا ی نآ زا وس ی فرط ی ن ه ی چ هاگ حرطم هدشن تسا ا دوجو اب . ای
ن
رثکا ی ت لااع تاماقم هب هوشر تخادرپ عوضوم هک دندوب دقتعم ی
ژرانا ترازو ی
ن و ای ز موامع( تکراش ی
)
کباه ا تِبثم ،و ی
ن عقاو ی ت تسا هک هدافتساسوس زا
تردق طسوت تاماقم تلود ی اصخش عفانم بسک تهج ی
ا داقعنا رد ی
ن دادرارق و ممتم سر و تسا هتفرگ تروص اه ی
گد ی نچ هب ی ن تاعوضوم ی ن ی دنمزا سر ی گد ی قد ی ق
همه و بناج ة هن و تسا مکاحم دی
ناو اه ی رواد ی
(Majeed, 2000 : 435-436)
.
5 . 3 مها . تی حرط و تابثا یاعدا داسف رد دنور یرواد رد ۀدنورپ رکاتسو
دادرارق هرواشم ا ی رد لاس 1988 ف ی بام ی ن تکرش امرس ی ه راذگ ی رکاتسو زا ی ز فرط ااب دااهن تلامااعم
مومع ی روهمج ی لاردف ی ولاسگو ی و زناب انزوردا د زا ی رگ پ .دش دقعنم وس ی
ور ا ی ن تلاماعم داهن ،دادرارق
تلود ی روهمج ی ف لارد ی ولاسگو ی
، هب ار رکاتسو تکرش زنات شورف اب طابترا رد رواشم ناونع
اه ی ما - 84
وک عافد ترازو هب ی
ت عت یی ن .درک هب بجوم ةدام 4 ا ی ن
،دادرارق ررقم دش ات زه ی هن ا ی لداعم 15 دصرد لک
شرافس اه ی شورف زنات ما - 84 هب ترازو د ف عا وک ی
،ت هب ناونع زه ی هن قح(
لمعلا رااک ی واس زا ) ی دااهن
مومع ی تلود تلاماعم ی
ولاسگو ی هب رکاتسو تخادرپ دوش . رد ةدام 2 ا ی ن هاب ،دادراراق موزال
عطق ای ت و
اهن یی ا ندش ی ن شرافس هب هک اه طساو ة ذپ ماجنا رکاتسو ی
هتفر ن تسا ی ز .تسا هدش هراشا رد
ةدام 6 ، زناب
فوصوم ن ی ز هب ناونع نماض تلود تلاماعم داهن ی
ی ولاسگو ی تخادرپ لماع و زه
ی هن اه زا وس ی ی ولاسگو ی
عت یی ن تنامض ات تسا هدوب دهعتم زناب و تسا هدش همان
اه یی ااهدادرارق دااقعنا زا دعب رکاتسو عفن هب ار ی
هجت شورف ی
تاز ماظن ی .دنک رداص فوصوم ةدام
9 ا ی ن ناوق ،هرواشم دادرارق ی
ن ئوس روشک ی
س هب ار ناونع
سفت و دادرارق رب مکاح نوناق ی
ر عت نآ یی ن ح و ل لصفو یمامت شان تافلاتخا ی
ا زا ی ن داعاوق عبات ار دادرارق
رواد ی ناگرزاب قاتا ی
ب ی ن للملا ی ملاعا درک .تسا ه سپ زا داقعنا دادرارق هرواشم هک واح ی طرش رواد ی قاتا
ناگرزاب ی ب ی ن للملا
1ی تلاماعم داهن ،دوب ی
ولاسگو ی تکرش هب رکاتسو
هب ناونع رواشم دوخ
، بتارم امتاخ ة
دادرارق هرواشم ملاعا ار درک زه تخادرپ زا و ی
هن اه ی هداد هدعو شرافاس صوصخ رد رکاتسو هب هدش
ااه ی
ترازو عافد وک ی ت زرو عانتما ی
د . داهن تلود ی فوصوم دقتعم دوب هک لمعلاروتاسد فلاخراب هرواشم دادرارق
وک عافد ترازو ی
ت لمعلاروتسد و هدش دقعنم فوصوم
هنوگره هلماعم زا رط ی ق هطساو و اه للاد اه ار عونمم
ملاعا هتشاد تسا مه رب . ی ن هب رکاتسو تکرش انبم رواد عجرم هب ،ناهاوخ ناونع
ی هعجارم رک و د رد دنورپ ة
هحورطم أر2
ی رواد نبم ی رب موکحم ی ت هدناوخ هب تخادرپ هاجنپ م یل ی نو رلاد رداص دش أر رد . ی هب تحارص
رتکد هب ی ن ادج یی ذپ ی ر ی طرش رواد ی و هراشا نچ ی ن لادتسا ل داش امن لمعلاروتاسد فراص هاک ی
داناوت زا
داصم ی ق مومع مظن ی
ب ی ن للملا ی وس زا ی دی ناو رواد ی قلت ی ب هکنآ ًافاضم .دوش ی
رابتعا ی دادرارق عواضوم
فلاتخا هب لد ی ل داسف )اشترا(
و رصنع نادقف عورشم ی
،ت وس زا ی داشن تاابثا هداناوخ ه
تاسا
(Lew &
others, 2003 : 215-216)
تکن اما . ة زئاح مها ی ت نیا موکحم هک تسا لع
ی ه أر ی رواد ی
، عد او ی لااطبا
أر ی رواد ی د رد ار ی ناو لاع ی ئوس ی س لحم(
ماجنا رواد ی ) حرطم و ناونع درک هک دارفا ی زا تلود وک ی ت
تحت ششوپ تکرش رکاتسو موکحم(
لاعف ،)هل ی ت م ی دننک و طاساو ة دااقعنا انچ ی ن ااهدادرارق یی
دنتاسه .
بقاعتم نچ ی ن اعدا یی
، هاگداد رواد عجرم زا ی
ملاعتسا درک آ هک یا مواکحم لع ای ه رج رد ای نا رواد ی
، انچ ی ن
تادنتسم ی ن نارواد و تسا هدرک هئارا ار ی
ز ملاعا خساپ رد درک
انچ هاک دان ی
ن دراوام ی اه ی چ هااگ واس زا ی
موکحم لع ی ه رج رد ی نا رواد ی سر هاگداد .دشن حرطم ی
گد ی هدننک ، زا هام هب دورو ای
ت دراوام ی زا ًلاباق هاک
1. International Chamber of Commerce(ICC)
2. Westacre (UK) v Jugoimport (Yugoslavia). ICC Case No 7047. (1994).
