Effect of Phosphate-Solubilizing Bacteria, Mycorrhizae and

(1)

Iranian Journal of Soil and Water Research ISNN: 2423-7833 Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

Effect of Phosphate-Solubilizing Bacteria, Mycorrhizae and Phosphorus Sources on the Growth and Phosphorus Uptake of Pistachio Seedlings

Ghazaleh Sadat Zorriyeh¹, Ahmad Tajabadi Pour²^, Ebrahim Adhami³, Peyman Abbaszadeh Dahaji⁴

Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, -

e - Department of Soil Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Vali 1.

[email protected] Iran, Email:

Asr University of -

e - Department of Soil Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Vali ing Author,

2. Correspond

[email protected] Rafsanjan, Rafsanjan, Iran, Email:

of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran, Email:

Department of Soil Science and Engineering, Faculty 3.

[email protected]

Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, -

e - Department of Soil Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Vali 4.

[email protected] Iran, Email:

Article Info ABSTRACT

Article type: Research Article

Article history:

Received: July. 17, 2022 Revised: Sep. 8, 2022 Accepted: Sep. 19, 2022 Published online: Oct. 23, 2022

Keywords:

Pistachio, Phosphorus, Ceratia, Pseudomonas, Mycorrhizae.

The most common method to supply phosphorus for plants is the use of phosphate chemical fertilizers that have low efficiency, high cost and harmful environmental effects. If the availability of phosphorus can be increased by using phosphorus-soluble bacteria and mycorrhiza, the phosphorus concentration and plant growth parameters may also increase and make a major change in the phosphorus nutrition of plants. The aim of this study was to investigate the possibility of using superior strains of phosphate-solubilizing bacteria isolated from rhizosphere of pistachio trees, mycorrhiza and phosphate sources on the growth and phosphorus uptake of pistachio seedlings in greenhouse conditions. The experiment was performed as a factorial experiment in a completely randomized design with three replications in 2019. Treatments included four sources of phosphorus (control, monocalcium phosphate, tricalcium phosphate, and soil phosphate), four levels of bacteria (control, Serratia odorifera, Pseudomonas fluorescens and Pseudomonas brassicacearum) and two levels of mycorrhiza (control and mycorrhiza (Funneliformis mosseae, Rhizophagus intradices, Rhizophagus irregularis and Glomus caledonium)). Analysis of variance of the data showed significant interactions between phosphorus-soluble bacteria, phosphate sources and mycorrhiza on pistachio growth indices. All three bacterial isolates had positive effects on increasing vegetative indices. Also, mycorrhiza inoculation along with bacterial inoculation showed a significant increase of 44% in root dry weight. The highest shoot to root ratio was observed with application of soil phosphate and tricalcium phosphate which increased by 19% and 37%

compared to control respectively. Inoculation of pistachio seedlings by mycorrhiza increased root, stem and leaf P concentration by 90%, 104% and 122% respectively. Therefore, phosphate-solubilizing bacteria especially Pseudomonas SP and mycorrhizal fungi played an important role in increasing the efficiency of phosphorus fertilizers and reducing fertilizer use, increasing growth and phosphorus uptake of pistachio seedlings.

Cite this article: Zorriyeh, Gh. S., Tajabadi Pour, A., Adhami, E., & Abbaszadeh Dahaji, P. (2022) Effect of phosphate-solubilizing bacteria, mycorrhizae and phosphorus sources on the growth and phosphorus uptake of pistachio seedlings. Iranian Journal of Soil and Water Research, 53 (8), 1757-1772.

DOI: http//doi.org/ 10.22059/ijswr.2022.345687.669319

(2)

Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

یرتکاب ناشن یاه

هدنیاشگ ،تافسف

زیروکیم چراق لاهن رفسف بذج و دشر رب رفسف عبانم و

هتسپ یاه

هیرذ تاداس هلازغ جات دمحا ،1

یدابآ

روپ یمهدا میهاربا ،2

سابع نامیپ ،3

یجهد هداز

4

1 . یلو هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ :لیمیا ،ناریا ،ناجنسفر ،ناجنسفر )جع( رصع

[email protected]

2 . یلو هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ ،لوئسم هدنسیون :لیمیا ،ناریا ،ناجنسفر ،ناجنسفر )جع( رصع

[email protected]

3 . هورگ مولع و یسدنهم

،کاخ هدکشناد

،یزرواشک

،جوسای هاگشناد

،جوسای :لیمیا ،ناریا [email protected]

4 . یلو هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ :لیمیا ،ناریا ،ناجنسفر ،ناجنسفر )جع( رصع

[email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم

رات ی خ رد ی تفا 26: / 4 / 1401

رات ی خ یرگنزاب : 17 / 6 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر : 28 / 6 / 1401

رات ی خ راشتنا 1 : / 8 / 1401

هژاو :یدیلک یاه

،هتسپ ،رفسف تارس یا ، ،سانومودوس

م چراق ی روک ی ز.

رتدربراکرپ ی ن ن دروآرب شور ی

زا رفسف ی گ ی

،ناها دوک دربراک یاه¬

ش ی م یا یی رفسف ی لو ؛تسا ی اراک یی پ ا یی

،ن زه ی هن

پ و لااب ی اهدما ی ز ی رابنا ز ی تس حم ی ط ی ماگنه .دراد ی

هک هرهب اب ناوتب گ

ی ر ی رتکاب زا ی اه ی اشگ ی هدن چراق و رفسف

می روک ی ز مهارف ی ازفا ار رفسف عبانم ی

ش اهرتماراپ و رفسف تظلغ ،داد ی

گ دشر ی ها ن ی ز ازفا تسا نکمم ی

ش ی هتفا و

گرزب لوحت ی ذغت رد ی ه رفسف ی گ ی ناها ا ی داج امن ی د نونک شهوژپ فده . ی

، سررب ی هرهب ناکما گ ی ر ی وس زا ی ه اه ی رترب

رتکاب ی اه ی اشگ ی هدن زاسادج تافسف ی

ر زا هدش ی رفسوز م چراق ،هتسپ ناتخرد ی

روک ی ز ج و دشر رب هتافسف عبانم و بذ

ف رفس لاهن اه ی ارش رد هتسپ ی

ط هناخلگ ا ی امزآ .دوب ی ش هب روتکاف هنوگ ی

ل فداصت لاماک حرط بلاق رد ی

رد رارکت هس اب

لاس 1398 ت .دش ماجنا ی

اهرام ونم ،دهاش( رفسف عبنم راهچ لماش سلک

ی م رت ،تافسف ی سلک ی م ،)تافسف کاخ ،تافسف

رتکاب حطس راهچ ی

،دهاش(

Serratia odorifera

،

Pseudomonas fluorescens

و

Pseudomonas

brassicacearum

م چراق حطس ود و ) ی

روک ی ز م چراق و دهاش(

ی روک ی ز کرت لماش ی ب

Funneliformis mosseae

،

Rhizophagus intradices

،

Rhizophagus irregularis

و

Glomus caledonium

زجت .دوب ) ی ه راو ی سنا هداد اه

رتکاب شنکمهرب ی

اه ی اشگ ی هدن نم ،رفسف عبا تافسف ی م چراق و ی روک ی ز صخاش رب اه ی ور ی ش ی نعم ار هتسپ ی

راد ناشن

ادج هس ره .داد ی

ه رتکاب ی پ ی اهدما ی تبثم ی ازفا رد ی ش صخاش اه ی ور ی ش ی نچمه .دنتشاد ی

ن ام ی ه نز ی م چراق ی روک ی ز

ام اب هارمه ی ه نز ی رتکاب ی ازفا ی ش نعم ی راد 44 دصرد ی ر کشخ نزو ی

هش ب .داد ناشن ار ی

رتش ی ن تبسن مادنا اوه یی ب ه

ری هش رت و تافسف کاخ دربراک اب ی

سلک ی م د تافسف ی هد هب دهاش هب تبسن هک دش ترت

ی ب 19 و 37 ازفا دصرد ی ش ی تفا .

ام ی ه نز ی لاهن اه ی م چراق اب هتسپ ی

روک ی ز ر رفسف تظلغ ی

،هش هب ار گرب و هقاس ترت

ی ب 90 ، 104 و 122 ازفا دصرد ی ش

اربانب .داد ی ن رتکاب ی اه ی اشگ ی هدن سف تاف هب وی هژ سانومودوس م چراق و اه

ی روک ی ز ازسب شقن یی ازفا رد ی ش اراک یی دوک

ازفا ،دوک فرصم شهاک و هدافتسا دروم رفسف ی

ش لاهن رفسف بذج و دشر اه

ی .دنتشاد ار هتسپ

دانتسا : رذ ی ه

، تاداس هلازغ

؛ جات دابآ ی روپ

، دمحا

؛ مهدا ی

، هاربا ی م

؛ سابع هد هداز ج ی

، پی نام . ( 1401 ).

رتکاب ناشن ی اه ی اشگ ی هدن م چراق ،تافسف ی

روک ی ز دشر رب رفسف عبانم و

لاهن رفسف بذج و اه

ی هتسپ ناریا کاخ و بآ تاقیقحت هلجم. ،

53 ( 8 ،) 1772 - 1757 .

DOI: http//doi.org/ 10.22059/ijswr.2022.345687.669319

.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان .ناگدنسیون©

(3)

همدقم هتسپ .(

Pistacia vera L

) گ ی ها ی داصتقا شزرا اب ی

اهروشک رد لااب ی

اراد ی اوه و بآ ی ن و کشخ ی

هم کشخ تسا (

Goharrizi et

al., 2020

) زا شیب . 500

ن و رواب هتسپ غاب راتکه رازه درکلمع اب رورابا

551307 ( دراد دوجو ناریا رد نت

Food & Agriculture

Organization of the United Nations (FAO), 2018

هب نامرک ناتسا رد ناجنسفر هقطنم .) مهم زا یکی ناونع

یارب قطانم نیرت

( تسا هدش هتخانش ناهج رسارس رد هتسپ تشک

Salehi & Hosseinifard, 2012

;

Sadr et al., 2019

) . رگید دننام زین هتسپ هایگ

وت و دشر یارب ناهایگ رپ ییاذغ رصانع هب هتسیاش دیل

زاین ـک و زاین م دراد جایتحا (

Hosseinifard et al., 2017

رفسف .) یلصا زاینرپ رصنع

یم لوصحم درکلمع دیدش شهاک ثعاب ناهایگ یارب نآ ندوبن سرتسد رد هک تسا هایگ یارب یرورض و دوش

(Lun et al., 2018)

.

فسف زاین دروآرب یارب روشک رد لوادتم شور دوک دربراک ،ناهایگ یر

( تسا یرفسف ییایمیش یاه ,2019

Sayyari-Zahan

&

Azarmi-

Atajan

هب یلو .) لیلد یکهآ دوب و ن ،کاخ یلااب pH

شنت

،یکشخ دوجو یب تانبرک رد بآ یرایبآ و دوبمک داوم یلآ کاخ رد دمایپ

اب نتخیمآ نوی

اه رد کاخ هب رد تسشن هت هنوگ م

ی دیآ و زا سرتسد هایگ جراخ یم درگ ( د

Penn & Camberato, 2019

ربارب رد نیاربانب .)

لکش هب رفسف یهبانتم ریداقم دوجو یم ناشن ار رفسف دوبمک هتسپ ناتخرد ،نوگانوگ یاه

هک دنهد زا و دوب هتسیاش راکهار لابند هب دیاب

تسیز و یداصتقا لیلاد هب کاخ هب رفسف رتشیب ریداقم ندوزفا ( درک یریگولج یطیحم

Shahriaripour, 2018

) شور . یتیریدم یاه

هرهب هلمج زا ،نوگانوگ زاسهب ،دمآراک یرفسف یاهدوک زا یریگ

متسیس و رفسف نییاپ ینارحب یاهزاین اب ناهایگ ،یلآ یاه یزرواشک یاه

متسیس رد رفسف دربراک ییاراک شیازفا یارب ،هتفایدوبهب هدش داهنشیپ کاخ یاه

( دنا

Du et al., 2022 Qaswar et al., 2021; Ahmed

et al., 2021;

.) تیدودحم ،هنوگ ره هب هرهب ییاراک دوبهب یگنوگچ یاه

زا یریگ هب ،رفسف کاخرد هژیو دراد دوجو ناریا یکهآ یاه

(Jazaeri et al., 2015)

. شور هلمج زا یاه

اراک شیازفا یارب یمهارف تسیز

،کاخ رد رفسف هرهب

زا یریگ نارادناجزیر دوس

یزکاخ دنم

تافسف شیاشگ ییاناوت هک تسا و یناک و یلآ لولحمان یاه

نآ شرگد ( دنراد ار لولحم رفسف هب

Billah et al., 2019;Zorriyeh &

Adhami, 2017

)

یم ،رفسف بذج هب کمک رب نوزفا هک یرامیب شهاک ،رصانع رگید بذج ثعاب دنناوت

کیرحت ،کاخ نامتخاس دوبهب ،اه

و هایگ دشر رتشیب ( دنوش لوصحم شیازفا

Khan et al., 2022

) . یم ناشن تاعلاطم زا یرایسب هک دهد

هرهب یریگ تافسف کاخ زا میقتسم

عبنم ناونع هب دروآرب

ییاراک نادنچ ناهایگ یارب رفسف درادن ار مزلا

. رتکاب اب تافسف کاخ ینز هیام نیاربانب ی

اه ی لح رفسف هدننک

(PSB)

و دی رگ ر ی نارادناجز لح

یم تافسف هدننک ( دوش تافسف کاخ زا رفسف یمهارف شیازفا ببس دناوت

Malakouti et al., 2008

.) ،اتسار نیا رد

یرتکاب یم تفای ناهایگ رثکا رفسوزیر رد ًلاومعم هک تافسف هدنیاشگ یاه شرازگ یایازم لیلد هب ،دنوش

هدش کاخ یارب ناش یاه

یکهآ

هژیو هجوت ،ییایلق بلج دوخ هب ار یا

یم دننک

(Elhaissoufi et al., 2021; Jilani et al., 2021)

. هرهب نآ رب نوزفا چراق زا یریگ

( زیروکیم

Khorramdel et al., 2010

) و رتکاب ی اه ی لح رفسف هدننک

(Adnan et al., 2020)

یم هک ییاراک ،رفسف تیللاح دنناوت

هرهب .تسا هدش داهنشیپ ،دنهد شیازفا ار لوصحم یرو جیاتن

هتفای یم ناشن اه هک دهد

رتکاب ی اه ی لح رفسف هدننک هیام هدش ینز هیام

( شام ،ترذ ،جنرب دننام یتلاوصحم رفسف هیذغت و درکلمع دوبهب

Khan et al., 2022

( یتخرد بیس و )

Aslantas et al., 2007

هدش )

هیوس ینز هیام دمایپ یشهوژپ رد .تسا یاه

Pseudomonas fluorescens

صخاش رب ه

نیا ینز هیام هک داد ناشن هتسپ لاهن یدشر یا

یرتکاب ( دیدرگ هتسپ لاهن کشخ و رت نزو ،گرب دادعت ،گرب هیور شیازفا ببس اه ,2019

Sayyari-Zahan

&

Azarmi-Atajan

.)

(Sarcheshme et al. 2015)

یرتکاب دربراک دندرک نایب غاب یموب تافسف هدنیاشگ یاه

و تافسف کاخ اب هارمه هتسپ یاه ثعاب ،درگوگ

یرتکاب ریثات .دش رفسف دننام ییاذغ رصانع بذج و دشر شیازفا یاه

Pseudomonas

یور ،نهآ ،رفسف ییاذغ رصانع بذج شیازفا رد

لاهن رد ( تسا هدش شرازگ زین هتسپ یاه ,2019

Sayyari-Zahan

&

Azarmi-Atajan

.) ا رب نامگ ی

ن هعلاطم و یزاسادج هک تسا

ادج ی ه یاه موب ی اب هک حم ی ط هدش راگزاس م دنا

ی دناوت هیام لوت ی د امداز ی ه اه یی یارب هک دوش ناهایگ

نآ هقطنم آراک یی ب ی یرتش هب تبسن

ادج ی ه یاه غ ی ر موب ی هتشاد دنشاب (

Fisher et al,. 2007

.) یرتکاب ،نیاربانب یم تافسف هدنیاشگ یاه

اب راگزاس ،دمآراک ینیزگیاج دناوت

.دشاب اهب نارگ رفسف یاهدوک یاج هب دنمدوس یداصتقا هاگدید زا و تسیز طیحم بی

رتش هتسپ قطانم راک

ی ا رد ی نار قطانم رد و کشخ

کاخ اب مرگ اه

ی یکهآ اربانب ،دنراد رارق ی

ن سررب ی ییاناوت ادج ی ه اه ی یرتکاب ف هدنیاشگ یاه تافس

راگزاس هدش یزاسادج یموب

چراق و

دناوتب هک اراک زیروکیم یمهارف تسیز

کاخ رفسف یرت و تافسف

تافسف میسلک ار

شیازفا و هب هیذغت هایگ یرفسف کمک هتسپ

،دیامن سب ی را

تیمها یاراد دروم رد ام شناد .تسا

ییاناوت ادج ی ه اه ی یرتکاب تافسف هدنیاشگ یاه موب

ی و ناشن نآ رب اه و و دشر ی گژ ی اه ی ف ی ز ی ژولو ی ک ی

گ ی ناها سپ هت هتافسف عبانم دربراک اب هارمه زیروکیم چراق ییاناوت اب نآ شجنس و سب

ی را کدنا ا زا .تسا ی ن ا رد ،ور ی ن شهوژپ ، ناشن ادج ی ه

اه ی یرتکاب تافسف هدنیاشگ یاه موب

ف کاخ و تافسف میسلک یرت ،تافسف میسلکونم یرفسف عبانم و زیروکیم چراق ،ی س

یاهدمایپ و تاف

(4)

نآ شنکمهرب اه

ور رب ی خرب ی اهرتماراپ زا یشیور ی

لاهن طسوت رفسف بذج و دش یسررب هتسپ یاه

.

شور و داوم اه

هب شیامزآ لماش یفداصت لاماک حرط بلاق رد لیروتکاف هنوگ

4 ،یرتکاب حطس 4

اب زیروکیم چراق حطس ود و رفسف دوک حطس 3

رد رارکت

لاس رد هناخلگ طیارش 1398

هیادج ینز هیام یاهرامیت .دش ماجنا .تفر راکب ریز هنوگ هب رفسف حوطس و اه

هیادج اه

یرتکاب یزاسادج یتامدقم شهوژپ رد یرتکاب .دش ماجنا ناجنسفر هقطنم هتسپ ناتخرد رفسوزیر زا اه

یاشگ ناوت هاگدید زا رترب یاه ش

ینز هیام رد و هدش یسررب ینناک و یلآ یاه هزیمآ تافسف هناخلگ طیارش رد ترذ

نآ نایم زا سپس .دیدرگ تشک یا ب هیادج هس اه

زا رتر

باختنا یدشر کرحم تافص رگید هاگدید .دنتفر راکب شهوژپ نیا رد و دندش

لماش اهرامیت دهاش( یرتکاب حطس راهچ

هیادج هس وB0

لبق تشک زا لصاح رترب

Serratia odorifera B1

،

B2 Pseudomonas fluorescens

و

B3 Pseudomonas brassicacearum

،)

ونم ،دهاش( هرفسف دوک عون راهچ ( تافسف میسلک

50 یلیم یرت ،)کاخ مرگولیک رد رفسف مرگ ( تافسف میسلک

150 یلیم مرگولیک رد رفسف مرگ

( تافسف کاخ ،)کاخ 150

یلیم حطس ود و ))کاخ مرگولیک رد رفسف مرگ زیروکیم چراق

و دهاش(

زیروکیم چراق .دوب )

کرش زا زیروکیم چراق ت

چراق زا یبیکرت زیروکیم چراق تایوتحم .دیدرگ هیهت رتسگ اریو زیروکیم یاه

Funneliformis mosseae

،

Rhizophagus intradices

،

Rhizophagus irregularis

و

Glomus caledonium

.دوب

سکابوزیار یزاس هدامآ

رد نیا شیامزآ یارب تشک زا سکابوزیار هرهب

یریگ حرط .دش یلک

هب سکابوزیار هناوتسا هنوگ

رطق اب اکیلپ هلول سنج زا یا 15

یتناس و رتم

یاضف یرفسوزیر هناوتسا زکرم رد

رطق اب یا 5

یتناس اب رتم هرهب زا یریگ تاحفص کبشم ینولیان 325 شخب ود هب کاخ و دش دودحم شم

لکش( دیدرگ میسقت یرفسوزیر ریغ و یرفسوزیر 1

.)

لکش 1 - لاهن رارقتسا لحم و سکابوزیار زا ییامن هتسپ یاه

یاشغ

،)ناهفصا قداصلا بط تکرش زا هدش یرادیرخ( ینولیان هچراپ

ینولیان یلخلختم تسا

هک یذفانم هب رطق 44 م ی تمورک تشاد ر .

نیا ذفانم هزاجا رذگ لولس یاه هشیر ار هدادن یلو لوکلوم یاه

،بآ داوم ییاذغ و یاه هزیمآ یلآ

هب یناسآ یم دنناوت رذگ کاخ .دننک هتفرراکب

رد نیا شهوژپ زا یکی زا قطانم هتسپ یراک ناتسا نامرک اب ریغ و مک رفسف رادقم شنیزگ روش

و هب هاگشیامزآ لقتنم

کشخ اوه زا سپ .دش

(5)

هنومن ندرک نآ رذگ و کاخ یاه

یلیم ود کلا زا اه هرهب اب ،یرتم

شور زا یریگ یگژیو ،درادناتسا یاه

هزادنا کاخ یاه لودج( دش یریگ

1 .)

هدامآ زا سپ ،سکابوزیر ره یارب کاخ مرگولیک جنپ یزاس

یرفسوزیرریغ و یرفسوزیر تمسق ود هب سکابوزیار ره زاین دروم کاخ

دش هتخیمآ کاخ اب دماج هنوگ هب هرفسف یاهدوک و هدش میسقت هس هب کی تبسن هب و

اب هجوت هب جیاتن نومزآ

،کاخ ژورتین ن هب رادقم 50

یلیم هب یور و سم ،زنگنم ،نهآ ،هروا عبنم زا مرگولیک رد مرگ رادقم

5 یلیم هب کاخ مرگولیک رد مرگ نهآ نیرتسوکس عبانم زا بیترت

138 ،

یور تافلوس و سم تافلوس ،زنگنم تافلوس هب

لولحم هنوگ هب

مامت کیتسلاپ اه هفاضا و سپ زا ندناسر تبوطر کاخ هب دح ظ تیفر

،یعارز کاخ ره هسیک هب یبوخ طولخم و هب سکابوزیر طوبرم یاه

هب ره رامیت لقتنم ( دیدرگ

Tajabadi Pour et al., 2005

).

لودج 1 - یگژیو زا یخرب شهوژپ رد هتفرراکب کاخ ییایمیش و یکیزیف یاه

رادقم تیصوصخ

16 )دصرد( سر

26 )دصرد( تلیس

53 /

0 )دصرد( یلآ هدام

ینش مول تفاب

20 )ینزو دصرد( یعارز تیفرظ

7 )ینزو دصرد( مئاد یگدرمژپ هطقن

22 7 / 11

)دصرد( لداعم میسلک تانبرک یتناس( ینویتاک لدابت تیفرظ )مرگولیک رد لوم

31 /

7 شاهپ

71 /

0 )رتم رب سنمیزیسد( یکیرتکلا تیاده تیلباق 14

/ 8

035 / 0

شور هب رفسف یلیم( نسلوا

)مرگولیک رد مرگ

)دصرد( لک نژورتین

165 )مرگولیک رد مرگیلیم( موینومآ تاتسا اب هدش یریگهراصع میساتپ 58

/

1 )کاخ مرگ رد مرگورکیم(^DTPA اب هدش یریگهراصع سم 25

/

1 )کاخ مرگ رد مرگورکیم(^DTPA اب هدش یریگهراصع یور 84

/

2 )کاخ مرگ رد مرگورکیم(^DTPA اب هدش یریگهراصع نهآ 25

/

3 )کاخ مرگ رد مرگورکیم(^DTPA اب هدش یریگهراصع زنگنم

هناد یزاس هدامآ و اه

هیام ینز یرتکاب و اه زیروکیم چراق

هناد یزاس هدامآ یارب و اه

ینز هیام یرتکاب

،اه هناد یاه هتسپ مقر یماداب زیر دنرز زا هسسؤم تاقیقحت هتسپ روشک دیدرگ هیهت و

سپ زا

یزاسادج تسوپ

تخس هب تدم 10 هقیقد رد لولحم سکتیاو هد دصرد رارق دش هداد و هس راب اب بآ رطقم لیرتسا سپس .دش هتسش هب

تدم

24 تعاس بآ رد رطقم لیرتسا رد کی فرظ هتسبرد دش یرادهگن ات

یریگبآ دوش ماجنا یارب سپس.

هناوج ینز نایم هچراپ هب بوطرم تدم

دنچ زور رد یامد 25 هجرد سویسلس یرادهگن

دیدرگ

.

ارجا و تشاک

رادقم هب یرتکاب رامیت هناد ره هب و دش تشک یرفسوزیر کاخ رد هتسپ هدز هناوج هناد شش زاغآ رد 1000

تیعمج اب یرتکاب رتیلورکیم

108

یلیم ره رد لولس دادعت نادلگ هب ،رتیل

دهاش یاه 1000

عیام تشک طیحم زا رتیلورکیم

nutrient broth

زیروکیم چراق یاهرامیت هب و

رادقم 50 هیام هناد ریز سکابوزیر ره رد زیروکیم چراق مرگ لاهن نتفرگاپ زا سپ .دش ینز

شهاک ات راهچ هب سکابوزیر ره رد لاهن رامش ،اه

.تفای د )هام شش( دشر هرود نایاپ ر هرهب اب گرب هیور

هزادنا هاگتسد زا یریگ گ

ی ر ی گرب هیور (

Leaf Area Meter-C1-202, USA

)

نآ زا سپ .دش یریگ هزادنا هشیر و دش ادج مه زا هقاس و گرب و عطق هقوط لحم زا ناهایگ

بآ اب وشتسش زا سپ .دش جراخ کاخ زا زین اه

عت( یشیور یاهرتماراپ رطقم ،هشیر مجح ،گرب هیور ،گرب داد

رطق هزادنا )هایگ یدنلب و یامد رد هقاس و گرب ،هشیر .دش یریگ

65 هجرد

نزو .دش کشخ سویسلس شخب کشخ

ییاوه و هشیر هزادنا ناهایگ .دش یریگ

هایگ یدنلب شک طخ اب

هزادنا دش یریگ ،نیزوت زا سپ .

هنومن تهج .دش ردوپ یقرب بایسآ طسوت یهایگ یاه دنا

هزا تظلغ یریگ رفسف

مادنا ییاوه و هشیر یاه هایگ زا شور مضه کشخ هرهب یریگ

یامد رد هدش ردوپ هنومن .دش 550

هراصع لامرن ود کیردیرلک دیسا اب و رتسکاخ سویسلس هجرد هب هراصع رد .دیدرگ یریگ

هدمآ تسد

(6)

اناو درز شور هب رفسف تظلغ جوم لوط رد تاد

470 هزادنا رتمونان یریگ

( دش

Olsen & Sommers,1982

.)

هیزجت یرامآ یاه

هیزجت هرهب اب یرامآ یاه مرن زا یریگ

رازفا نیگنایم نومزآ یارب و ماجناSAS

هنماد دنچ نومزآ زا اه دصرد جنپ لامتحا حطس رد نکناد یا

هرهب هرهب اب طوبرم یاهرادومن .دش یریگ همانرب زا یریگ

Excel

.دیدرگ میسرت

ن ات جی و ثحب

هداد سنایراو هیزجت جیاتن کشخ نزو ،هشیر کشخ نزو ،هقاس کشخ نزو ،گری کشخ نزو رب زیروکیم چراق یلصا دمایپ هک داد ناشن اه

لاهن هقاس رفسف تظلغ و هشیر رفسف تظلغ ،گرب رفسف تظلغ ،هشیر هب ییاوه مادنا تبسن ،ییاوه مادنا حطس رد هتسپ یاه

1 / 0 دصرد

ینعم لودج( دوب راد 2

حطس رد گرب رفسف تظلغ رب یرتکاب عون یلصا دمایپ .) 1

/ 0 ینعم دصرد رفسف عبانم یلصا دمایپ نینچمه .دوب راد

،گرب هیور ،هقاس رفسف تظلغ ،هشیر رفسف تظلغ ،گرب رفسف تظلغ ،ییاوه مادنا کشخ نزو ،هقاس کشخ نزو ،گری کشخ نزو رب ینعم ریثات هایگ یدنلب حطس رد ار یراد

1 / 0 و دصرد حطس رد هشیر هب ییاوه مادنا تبسن رب 5

یاهرامیت شنکمهرب دمایپ .داد ناشن دصرد

حطس رد زیروکیم چراق و یرتکاب عون یشیامزآ 5

عبانم و یرتکاب عون شنکمهرب دمایپ و گرب رفسف تظلغ و هشیر کشخ نزو رب دصرد

حطس رد رفسف 5

ینعم گرب رفسف تظلغ رب دصرد رب دمایپ نینچمه .دوب راد

لامتحا حطس رد رفسف عبانم و زیروکیم چراق یاهرامیت شنکمه

1 / 0 هب و گرب هیور و هشیر رفسف تظلغ ،گرب رفسف تظلغ ،ییاوه مادنا کشخ نزو ،هقاس کشخ نزو ،گری کشخ نزو دصرد رد بیترت

و دصرد کی لامتحا حطس 5

ینعم ریثات هقاس رفسف تظلغ و هشیر هب ییاوه مادنا تبسن رب دصرد یراد

س شنکمهرب ناشن .داد ناشن ار ه

حطس رد گرب کشخ نزو رب رفسف عبانم و زیروکیم چراق ،یرتکاب یشیامزآ یاهرامیت هناگ 5

ینعم دصرد لودج( دوب راد

2 .)

لودج 2 - لاهن رفسف تظلغ و یشیور تافص یخرب سنایراو هیزجت رفسف عبانم و زیروکیم چراق ،یرتکاب عون ریثات تحت هتسپ یاه

عبانمتارییغت

هجردیدازآ

تاعبرم نیگنایم

کشخ نزو گرب کشخ نزو

هشیر نزو

کشخ هقاس کشخ نزو

ییاوه مادنا تظلغ

گرب رفسف تظلغ

هشیر رفسف تظلغ

هقاس رفسف هایگ یدنلب

مادنا تبسن هب ییاوه

هشیر گرب هیور

1 G 59***

/

*** 3 1 /

*** 68 8 /

*** 11 26 /

*** 8 147 /

*** 0 15 /

*** 0 097 /

ns 0 018 /

*** 0 31 /

ns 7 885

3 B 074ns

/

ns 0 06 /

ns 1 257 /

ns 0 282 /

*** 0 003 /

ns 0

ns 0 96 /

ns 3 067 /

ns 0 161

3 P 53***

/

ns 2 759 /

*** 0 965 /

*** 0 23 /

*** 6 008 /

*** 0 01 /

*** 0 007 /

*** 0 2 /

* 44 185 /

*** 0 6881

3 G*B 153ns

/

* 0 55 /

ns 1 381 /

ns 0 02 /

* 1 002 /

ns 0 004 /

ns 0

ns 0 43 /

ns 9 095 /

ns 0 947

3 G*P 65***

/

ns 3 844 /

*** 0 04 /

*** 1 32 /

*** 8 007 /

*** 0 009 /

* 0 002 /

ns 0 2 /

** 11 227 /

*** 0 10232

9 B*P 248ns

/

ns 0 59 /

ns 0 099 /

ns 0 549 /

* 0 001 /

ns 0 002 /

ns 0

ns 0 31 /

ns 4 053 /

ns 0 1531

G*B*P

* 9 576 /

ns 0 05 /

ns 1 181 /

ns 0 19 /

ns 1

ns 0 002 /

ns 0

ns 0 54 /

ns 6 058 /

ns 0 1724

اطخ 64

255 / 0 561 / 0 196 / 0 726 / 0 0

001 / 0 0

61 / 5 051 / 0 932

تارییغت بیرض 9

/ 24 4

/ 15 1 / 24 22

7 / 25 4

/ 34 3

/ 25 7 / 12 3

/ 26 24

ینعم مدع رگناشن بیترت هب *** ،** ،* ،ns ینعم ،یراد

لامتحا حطس رد یراد 5

، 1 و 1 / 0 دصرد

،زیروکیم چراقG و یرتکابB

رفسف عبانمP

گرب کشخ نزو

هداد نیگنایم نومزآ هک داد ناشن اه

نیرتشیب هب تافسف میسلک یرت دربراک اب گرب کشخ نزو نیگنایم هیام نودب و رفسف عبنم ناونع

لودج( دمآ تسد هب یرتکاب و زیروکیم چراق ینز 3

یرتکاب دمایپ رفسف عبنم نودب یاهرامیت رد .)

Pseudomonas brassicacearum

رد

یرتکاب رگید اب هسیاقم ینعم زیروکیم چراق اب ینز هیام رد مه و زیروکیم چراق ینز هیام نودب رامیت رد مه اه

ب ؛دوب راد ه یروط رامیت رد هک

زیروکیم چراق ینز هیام نودب 50

زیروکیم چراق اب ینز هیام رامیت رد و دصرد 5

/ 19 ار گرب کشخ نزو نیگنایم ،دهاش هب تبسن دصرد

هرهب و زیروکیم چراق اب هدش ینز هیام یاهرامیت رد .داد شیازفا یرتکاب تافسف کاخ زا یریگ

Serratia odorifera

36 رتکاب و دصرد ی

29 یلاح رد .دندش ببس ار هایگ گرب کشخ نزو شیازفا دهاش هب تبسن دصرد ینز هیام یاهرامیت رد هک

هرهب و زیروکیم چراق اب هدش یرتکاب رد گرب کشخ نزو شیازفا ،تافسف میسلک یرت زا یریگ

.دش هدید

(7)

Hasani et al. (2012)

هیوس ینز هیام هک دندرک نایب زین یاه

لاهن دشر کرحم تایصوصخ اب یاه

لاهن کشخ و رت نزو ،گرب دادعت ،گرب هیور شیازفا بجوم هتسپ هیام دمایپ رد ناهایگ کشخ و رت نزو شیازفا نینچمه .دش هتسپ یاه

یرتکاب اب ینز سنج یاه

Pseudomonas

( تسا هدش شرازگ

Zahir et al,. 2008

.)

ییاوه مادنا کشخ نزو

،رفسف عبانم دربراک هک درک صخشم زیروکیم چراق روضح نودب و ییاهنت هب ییاوه مادنا کشخ نزو رب رفسف عبانم ریثات نیگنایم نومزآ ینعم دمایپ هب تشاد دهاش هب تبسن یدشر صخاش نیا رب یراد

یروط هک یرت افسف کاخ زا رتشیب تافسف میسلک تافسف میسلکونم و ت

داد شیازفا ار ییاوه مادنا کشخ نزو لودج(

4 اب هارمه بیترت هب زیروکیم چراق نودب یاهرامیت رد ییاوه مادنا کشخ نزو نیرتشیب .)

دربراک یرت تافسف میسلک 85

/ 5 تافسف کاخ دربراک اب و مرگ 32

/ 4 شیازفا بیترت هب دهاش هب تبسن هک دمآ تسد هب مرگ 7

/ 64 و 6 / 21

( دجنک ییاوه مادنا کشخ نزو رفسف دوک دربراک هک تسا هدش شرازگ .تشاد یدصرد

2015 Akhgar,

&

Nikmehr

) مدنگ ، (

Afzal

& Bano, 2008

( هتسپ و )

Noroozi et al,. 2010

.تسا هداد شیازفا ار )

Akhgar (2015)

&

Nikmehr

هک دندرک شرازگ نینچمه

ار دجنک ییاوه مادنا کشخ نزو ،تافسف کاخ دربراک 10

.داد شیازفا دهاش هب تبسن دصرد

لودج 3 زیروکیم چراق شنکمهرب حوطس دمایپ . )نادلگ رب مرگ( گرب کشخ نزو رب رفسف و یرتکاب ،

یرتکاب رفسف عبانم

P0 P1

P2 P3

G0 d B0

39 / 1 12b-d / 2 27a / 3 37a-d

/ 2

B1 35d

/ 1 96cd

/ 1 13a-c / 3 95cd / 1

B2 88d

/ 1 81d / 1 09a-c / 3 71d / 1

B3 08Cd

/ 2 86d / 1 24ab

/ 3 14b-d / 2

G1 d B0

69 / 1 09b-d / 2 80d / 1 64d / 1

d B1 89 / 1 85d / 1 73d / 1 23a-d

/ 2

B2 82d

/ 1 73d / 1 94cd

/ 1 11b-d / 2

cd B3 02 / 2 68d / 1 88d / 1 41d / 1

دهاشB0

، B1 Serratia odorifera

،

B2 Pseudomonas fluorescens و

B3 Pseudomonas brassicacearum

،

،رفسف عبنم دربراک مدعP0 ونمP1

( تافسف میسلک 50

یلیم ،)کاخ مرگولیک رد رفسف مرگ یرتP2

یلیم و )کاخ مرگولیک رد رفسف مرگ ( تافسف کاخP3

150 یلیم )کاخ مرگولیک رد رفسف مرگ

و زیروکیم چراق نودبG0 ( زیروکیم چراقG1

50 )مرگ

نیگنایم یاه یاراد لقادح کی فرح کرتشم دقاف فلاتخا ینعم راد رد حطس 5 دصرد ساسارب یم نکناد نومزآ دنشاب

.

لودج 4 مرگ( ییاوه مادنا کشخ نزو رب زیروکیم چراق و رفسف شنکمهرب حوطس دمایپ . )نادلگ رب

زیروکیم چراق عبانم

رفسف

P0 P1

P2 P3

c G0 55 / 3 88bc / 3 85a / 5 32b / 4

G1 51c

/ 3 18c / 3 41c / 3 25c / 3

،رفسف عبنم دربراک مدعP0 ونمP1

یلیم ،)کاخ مرگولیک رد رفسف مرگ یرتP2

یلیم و )کاخ مرگولیک رد رفسف مرگ تافسف کاخP3

( 150 یلیم )کاخ مرگولیک رد رفسف مرگ

50 )مرگ

.

کشخ نزو ،هتفرراکب یرفسف عبانم یمامت رد زیروکیم چراق نودب یاهرامیت رد داد ناشن ییاوه مادنا کشخ نزو نیگنایم نومزآ .دوب زیروکیم چراق اب ینز هیام یاهرامیت زا رتشیب ییاوه مادنا

Javadi Nezhad et al. (2019)

ریداقم یواح یاهرامیت دندرک شرازگ زین

ب لیلد هب رفسف دایز هیذغت لداعت ندروخ مه ه

.دش رفسف نودب یاهرامیت هب تبسن ییاوه مادنا کشخ نزو شهاک ببس یا ینز هیام دمایپ

سانومودوس یرتکاب اب و

ییاوه شخب کشخ نزو شیازفا رد

ودرگ (

., 2012 al et

( هتسپ و )Yu Khosravi et al., 2019

) هب تبسن

شرازگ ینز هیام نودب دهاش تسا هدش

.

(8)

نارگشهوژپ یرتکاب اب هدش ینز هیام ناهایگ کشخ نزو شیازفا

اه زا رفسف و نژورتین دننام یرورض رصانع بذج شیازفا هب ار

هجیتن رد و هشیر هعسوت شیازفا قیرط هداد طبر رتهب دشر

دنا یرتکای.

اه نومروه دیلوت قیرط زا یهایگ یاه

و نیلربیج ،نیسکا دننام

نینکوتیس یم

دشر دوبهب ثعاب دنناوت دنوش هایگ

(

Çakmakçi et al., 2006

.)

هشیر کشخ نزو

حطس رد هشیر کشخ نزو رب یرتکاب و زیروکیم چراق شنکمهرب حوطس ریثات 5

ینعم دصرد ببس زیروکیم چراق ینز هیام .دش راد

لاهن هشیر کشخ نزو شیازفا هب .دیدرگ هتسپ یاه

یروط ینز هیام نودب( زیروکیم چراق ینز هیام اهنت هک ،)یرتکاب

5 / 27 کشخ نزو دصرد

نودب رامیت هب تبسن یرتکاب اب زیروکیم چراق ماوت ینز هیام یاهرامیت رد هشیر کشخ نزو نیگنایم .داد شیازفا دهاش هب تبسن ار هشیر لودج( دوب رتشیب زیروکیم چراق 5

هب ) یروط یرتکاب اب زیروکیم چراق ینز هیام هک یاه

Serratia odorifera

،

Pseudomonas

brassicacearum

و

بیترت هب 8 / 54 ، 7 / 41 و 2 / 35 ینعم شیازفا دصرد اهنت ینز هیام هب تبسن ار یراد

.داد ناشن )زیروکیم چراق ینز هیام نودب( یرتکاب

لودج 5 )نادلگ رب مرگ( هشیر کشخ نزو رب یرتکاب و زیروکیم چراق شنکمهرب حوطس دمایپ .

ق زیروکیم چرا یرتکاب

B0 B1

B2 B3

b G0 14 / 4 61b / 3 34b / 4 10b / 4

a G1 28 / 5 59a / 5 87a / 5 81a / 5

دهاشB0

، B1 Serratia odorifera

، B2 Pseudomonas fluorescens و

B3 Pseudomonas brassicacearum

50 )مرگ

.

Hasani et al. (2012)

ینز هیام دنچره هک دنداد شرازگ یرتکاب

ینعم دمایپ کشخ نزو رب یراد

هشیر مکارت و یلصا هشیر لوط هک داد ناشن هتسپ لاهن هشیر یژولوفروم یسررب نکیل تشادن هتسپ هشیر یازفا یبناج یاه

.تفای ش

یتسیزمه چراق

اب هشیر هیاپ یاه هتسپ ثعاب شیازفا رفسوزیر اهنآ هدش و یسرتسد هایگ هب شخب یاه یرتشیب زا کاخ ار م رسی یم دنک هک

ثعاب بذج بآ داوم و یندعم زارتشیب حطس یرتشیب زا کاخ یم ددرگ و دوبهب ثعاب دشر

یشیور ناهایگ تبسن هب ناهایگ یام هدشن ینز ه

یم .دنوش نینچمه دنتشاد هدشن ینز هیام هب تبسن یرتشیب کشخ نزو زیروکیم چراق اب هدش ینز هیام ناهایگ

(

et al., 2020 Fattahi

.)

تبسن هشیر هب ییاوه مادنا

ینعم دصرد کی حطس رد هشیر هب ییاوه مادنا تبسن نیگنایم رب رفسف عبانم و زیروکیم چراق شنکمهرب حوطس دمایپ نیگنایم .دش راد

لودج( دوب زیروکیم چراق ینز هیام نودب یاهرامیت زا رتمک زیروکیم چراق اب هدش ینز هیام یاهرامیت رد هشیر هب ییاوه مادنا تبسن 6

هک ،)

یم رظن هب اب ینز هیام مدع رامیت رد هشیر هب ییاوه مادنا تبسن نیگنایم رادقم نیرتشیب .تسا اراک هایگ هشیر رب رتشیب زیروکیم چراق دسر

هب هک دمآ تسد هب تافسف کاخ و تافسف میسلک یرت دربراک اب و زیروکیم چراق دهاش هب تبسن بیترت

37 و 19 ییاوه مادنا تبسن دصرد

ب ینعم ریثات رفسف عبانم .دنداد شیازفا ار هشیر ه .دادن ناشن زیروکیم چراق اب هدش ینز هیام یاهرامیت یور رب یراد

هرهب اب تسا رداق زیروکیم چراق هسیر شرتسگ زا یریگ

بذج حطس شیازفا هجیتن رد و ناهایگ هشیر یژولوفروم رییغت و یجراخ یاه

ر هب ییاذغ داوم لاقتنا و بذج ،هشیر ( دهد شیازفا ار هشی

et al., 2008 Bagheri

هسیر زا زاتافسف میزنآ حشرت و دیلوت نینچمه .) یاه

یم بذج لباق هشیر یارب و هدرک شرگد لولحم مرف هب ار لولحمریغ تافسف ،زیروکیم چراق طسوت تافسف عیرس بذج هب رجنم و ددرگ

یم زیروکیم چراق ( دوش

,2005

تافسف یلپ عیرس عمجت .)Song

تافسف یجراخ عبنم عیرس دربراک ثعاب زیروکیم چراق لولس لخاد رد

هب هدوب هشیر رد تافسف تظلغ شیازفا اب هارمه ،تافسف یلپ لیکشت زیروکیم چراق رد .تسا هدش شرازگ یروط

فسف یلپ هک اب فیه تا

یم لقتنم هشیر رد و تکرح یمسلاپوتیس نایرج ( ددرگ

Selvaraj & Chellappan, 2006

.)