Effect of supplemental Irrigation on Yield, Yield Components and Water Use Efficiency of Two Canola Cultivars (s L.) Raham Mohtashami

(1)

Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

Effect of supplemental Irrigation on Yield, Yield Components and Water Use Efficiency of Two Canola Cultivars ( Brassica napu s L.)

Raham Mohtashami¹^, Nosratolla Hidarpour²

1. Corresponding Author, Seed and Plant Improvement Department, Research and Education Center of Agricultural and Natural Resources of Kohgiluyeh and Boyerahmad, Agricultural Research Education and Extension Organization

(AREEO), Yasooj, Iran. Email: [email protected]

2. Dryland Agricultural Research Institute, Research and Education Center of Agricultural and Natural Resources of Kohgiluyeh and Boyerahmad, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gachsaran,

Iran.Email: [email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type: Research Article

Article history:

Received: June. 16, 2021 Revised: Sep. 13, 2022 Accepted: Sep. 14, 2022 Published online: Oct. 23, 2022

Keywords:

Dryland, Flowering, Grain Filling, Oil Yield.

Supplemental irrigation is considered as a beneficial economic mechanism in the situation of water constraint and increase water use efficiency of canola. The aim of this study was to evaluate the effect of supplemental irrigation on yield, yield components and water use efficiency. This research was carried out at split plots in a randomized complete block design with three replications at Gachsaran Agricultural Research Station in 2017-18 and 2018-19.

Irrigation regimes applied in four levels (without irrigation (I1), supplemental irrigation at flowering stage (I2), supplemental irrigation at grain filling stage (I3), supplemental irrigation at flowering stage + grain filling (I4)) in main plot, Hyola and Shirali cultivars were sown in the subplot. The studied traits including number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000 seed weight, biological yield, grain yield, harvest index and water use efficiency. Results of ANOVA showed that the number of pods per plant increased from 88 in rainfed conditions to 120 with two supplemental irrigations, which increased by 36%. The supplemental irrigation increased the harvest index from 24.1 to 27.9 percent, which was an increase of 12.4 percent. Increasing the frequency of supplemental irrigation increased the grain yield and biological yield, so that the two supplemental irrigations increased the average grain yield from 782 in rainfed conditions to 2378 and increased biological yield from 3228 to 8350 kg ha^-1. The highest water use efficiency (0.73 kg m³) was obtained from treatment I4 and the lowest (0.39 kg m³) was obtained from treatment I1. Overall, the results showed that supplemental irrigation increased grain yield, oil yield, harvest index and water use efficiency 83, 12, 7, and 23 percent, respectively. In case of canola cultivation in rainfed conditions, high yield can be achieved by supplemental irrigation in two stages of flowering and grain filling.

Cite this article: Mohtashami, R., & Haidarpour, N. (2022). Effect of supplemental Irrigation on Yield, Yield Components and Water Use Efficiency of Two Canola Cultivars (Brassica napus L.). Iranian Journal of Soil and Water Research, 53 (8), 1773-1784.

DOI: http//doi.org/10.22059/ijswr.2022.344590.669296

(2)

Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

ریثأت بآ ی را ی مکت یل ی رب درکلمع مقر ود بآ فرصم ییاراک و درکلمع یازجا ،

ازلک

مشتحم ماهر

1ی ترصن ،

ح للها ی روپرد

2

1 . ،لوئسم هدنسیون قحت شخب

ی تاق هت و حلاصا ی ه قحت زکرم ،رذب و لاهن ی

تاق زرواشک شزومآ و ی

بط عبانم و یع ی گهک ی ول ی ه وب و ی حار

،دم نامزاس

قحت ی تاق ورت و شزومآ ی

ج زرواشک ی

، ی

،جوسا ا ی نار . :لیمیا [email protected]

2 . ا ،ناراسچگ ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،روشک مید یزرواشک تاقیقحت هسسوم ناری

:لیمیا ، oo.com nh1349@yah

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم

رات ی خ رد ی تفا : 26 / 3 / 1401

رات ی خ یرگنزاب 22 : / 6 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر 23 : / 6 / 1401

رات ی خ راشتنا : 1 / 8 / 1401

هژاو :یدیلک یاه

،هناد ندشرپ دی

،م هدلگ ی

، .نغور درکلمع بآ

ی را ی مکت یل ی هب ناونع ی ک ا دنمدوس راکو زاس داصتق

ی عضو رد ی ت دودحم ی ت اراک شیازفا و بآ یی

فرصم ،بآ

ا .تسا حرطم ی

ن ثأت فده اب شهوژپ ی

ر بآ ی را ی مکت یل ی ازجا ،درــکلمع رب ی

اراک و درکلمع یی

،ازلک بآ فرصم

هب لپسا تروص ی ت کولب حرط بلاق رد تلاپ اه

ی فداصت لماک ی

رارکت هس اب رد

ا ی هاگتس قحت ی تاق شک زروا ی ناراسچگ

اس ود رد ل 96 - 1395 و 97 - 1396 ژر .دش ءارجا ی

م اه ی بآ ی را ی بآ نودب( حطس راهچ رد ی

را ی ( بآ ،)I1

ی را ی مکت یل ی

هدلگ هلحرم رد ی

( بآ ،)I2

ی را ی مکت یل ی ( هناد ندشرپ هلحرم رد بآ ،)I3

ی را ی مکت یل ی هدلگ هلحرم رد ی

هناد ندشرپ +

لصا ترک رد )،(I4)

ی

، اه ماقرا ی لاو ش و ی لار ی ترک رد اه ی عرف ی عا سررب دروم تافص .دش لام ی

فلاغ دادعت لماش

ز درکلمع ،هناد رازه نزو ،فلاغ رد هناد دادعت ،هتوب رد ی

تس ی

، اراک و نغور درکلمع تشادرب صخاش ،هناد درکلمع ی

ی

اتن .دندوب بآ فرصم ی

ج زجت ی ه رامآ ی (

ANOVA

بآ اب داد ناشن ) ی

را ی مکت یل ی عت داد زا هتوب رد فلاغ 88

ارش رد ی ط

دی م هب 120 بآ راب ود اب ی را ی مکت یل ی سر ی د لداعم هک 36 ازفا دصرد ی ش بآ .تشاد ی را ی مکت یل ی زا ار تشادرب صخاش

1 / 24 هب 9 / 27 ازفا دصرد ی ش لداعم هک داد 4

/ 12 ازفا دصرد ی ش بآ اب .دوب ی را ی مکت یل ی ب درکلمع و هناد درکلمع ی

ژولو ی ک

ازفا ی ش ی تفا هب وط یر هک نیگنایم زا هناد درکلمع 782

ارش رد ی ط دی م هب 2378 بآ راب ود اب ی را ی مکت یل ی درکلمع و

بی ژولو ی ک زا 3228 هب 8350 ک ی مرگول سر راتکه رد ی

د رتلااب . ی ن اراک یی ( بآ فرصم 73

/ 0 ک ی مرگول زا )بعکم رتم رد

تی رام مک وI4

رت ی ن ( نآ 39 / 0 ک ی مرگول ت زا )بعکم رتم رد ی

رام هب ،I1

اتن عومجم رد .دمآ تسد ی

ج بآ داد ناشن ی

را ی

مکت یل ی اراک و نغور درکلمع ،تشادرب صخاش ،هناد درکلمع یی

هب ار بآ فرصم ترت

ی ب 83 ، 12 ، 7 و 23 ازفا دصرد ی ش

ارش رد ازلک تشک تروص رد .داد ی

ط دی م بآ ماجنا اب ی را ی مکت یل ی هدلگ هلحرم ود رد ی

م هناد ندشرپ و ی

ناوت هب

لااب درکلمع یی

تسد ی تفا .

دانتسا : مشتحم ی

، ماهر

؛ ح ی روپرد

، صن تر للها . ( 1401 ).

ثأت ی ر بآ ی را ی مکت یل ی ازجا ،درکلمع رب ی

ازلک مقر ود بآ فرصم

،ناریا کاخ و بآ تاقیقحت هلجم.

53 ( 8 ،) 1784 - 1773 .

DOI: http//doi.org/10.22059/ijswr.2022.344590.669296

.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان

.ناگدنسیون©

(3)

همدقم هناد نیب رد ازلک ،ینغور یاه

(Brassica napus L.)

یکاروخ نغور دیلوت مهم عبنم نیمود دعب

.تسا ایوس زا ز حطس

ی ر رد ازلک تشک یند

ا

37167406 راتکه

، نآ درکلمع 103

/ 2 نت که رد رات و لک لوت ی د نآ 78163055 م

یل ی نو دوب نت لاس رد .

1398 ز حطس ی ر رد ازلک تشک

ای

،نار 77 لوت لک و راتکه رازه ی

د هب نآ 139 سر نت رازه ی

د

(FAO, 2021)

هناد ریاس هب تبسن ازلک.

عیسو هنماد رد ینغور یاه زا یرت

هکنیا هب هجوت اب .دراد لوصحم دیلوت و تشک تیلباق یمیلقا طیارش زا شیب

90 یتفگنه هنیزه و تسا یتادراو روشک یکراوخ نغور دصرد

یم ار هناد هعسوت و تشک نیاربانب .دبلط هب ازلک هژیو هب ینغور یاه

یم ترورض یکاراوخ نغور زا یتمسق نیمات روظنم ط زا .دبای

یفر غت یی ر

ارش ی ط اوه و بآ یی دنچ رد ههد خا ی ر م شهاک هب رجنم ی

ناز گدنراب ی غت و یی ر د ر زوت ی ع ن و کشخ قطانم رد نآ ی

هم کشخ .تسا هدش اربانب

ی ن

غت هب هجوت اب یی

ر اهوگلا ی زورب کشخ ی

، غت یی ر اهراکهار رد ی

ارب بسانم ی

شهاک فلاتخا عقاو درکلمع ی

سناتپ و ی ل گ ی ناها عارز ی رد ای ن

رورض قطانم ی

.تسا بآ ی را ی مکت یل ی ی ک ی زا شور اه ی اب و کاخ تبوطر دوبمک ناربج رد رثؤم لا

ندرب اراک یی گولج و بآ فرصم ی

ر ی زا

درکلمع ناسون و

تسد ی با ی لوت هب ی د اپ ی راد و کشخ قطانم رد ن

ی هم کشخ .تسا قطانم رد ازلک هکنیا هب رظن ن و کشخ

ی هم کشخ هب تروص

یم تشک هزیئاپ هدمع تمسق و دوش

شراب اب فداصم نآ دشر هرود زا یا یم لیمکت یرایبآ لامعا اب اذل ،تسا اه

ناوت سانم درکلمع هب و ب

.تفای تسد یبآ طیارش هب کیدزن کشخ شنت ی

ی ا مک بآ ی رطخ ی ارب گرزب ی لوت ی د قفوم ی ت مآ ی ز عارز تلاوصحم ی

کشخ .تسا ناهج رساترس رد ی

مهم رت ی ن غ لماع ی ر

گ ومن و دشر هدننک دودحم هدنز ی

ناها مخت و تسا ی

ن م هدز ی دوش هک 70 لوت شهاک دصرد ی

د زرواشک تلاوصحم ی

ند رد یا دوش ببس ار

(Wu et al., 2017)

م.

ی ناز شان تراسخ ی

بآ شنت زا ی هب ت و هنوگ ،شنت تدم ،تدش ی

پ گ دشر هلحرم ،دشر ی

ها گ ههجاوم نامز و ی

ها ب شنت ا

بآ ی گتسب ی دراد

(Fahad et al., 2017) .

یلاس کشخ هب رجنم شراب یوگلا رییغت و یگدنراب شهاک تسا هدیدرگ ناهج رد ررکم یاه

.(Lobell et al., 2011)

قیرط زا و

ریثأت رب یفنم هب ار یعارز ناهایگ درکلمع شهاک ،هایگ دشر هتشاد هارمه

تسا

(Barnabas et al., 2008)

رد نچ ی ن ارش ی ط ی م ی اب ی تس هب

هار اهراک ی دم ی ر ی ت هرهب دمآراک رادرب

ی ور بآ زا ی نآ هلمج زا هک دروآ بآ اه

ی را ی مکت یل ی تسا . بآ زا روظنم ی

یرا مکت ی

،یل رادقم دربراک

آ یدودحم ب

هتوب دشر موادت یارب یفاک بآ ات تسا یگدنراب فقوت نامز رد مأت هناد درکلمع تابث و شیازفا و اه

ی ن دوش

(Oweis &

Hachum, 2006) .

رد ناهایگ دیلوت رد مهم تایصوصخ زا یکی )هدش فرصم بآ دحاو ره یازا هب هدش دیلوت کشخ هدام رادقم( بآ فرصم ییاراک یم یبآ مک طیارش دشاب

.(Katerji et al., 2008)

مه رد ی ن هطبار

Oweis & Hachum (2006)

سررب رد ی بآ رثا ی را ی مکت یل ی د قطانم رد ی

،م

بآ دنداد شرازگ ی

را ی مکت یل ی فا هب رجنم از

ی ش گ درکلمع و ومن و دشر ی

ها اراک و هدش یی

ازفا ار بآ فرصم ی

ش اتن اما .داد ی

ج قحت ی تاق رد

ضعب ی گ ی ناها م ناشن ی دهد فرصم بآ شهاک اب هک ی

، م ی ناز اراک یی ازفا بآ فرصم ی

ش م ی ی دبا

.(Hao et al., 2014)

شهوژپ رد اه

ی ددعتم ی ریثأت بآ تبثم ی را ی مکت یل ی رب ازجا ،درکلمع ی

بآ فرصم گ

ی ناها عارز ی ش شرازگ هد

.تسا لامعا بآ ی را ی مکت یل ی

، هدلگ لحارم رد ی

زلک هناد ندشرپ و ب ،هناد رازه نزو ،ا

ی

،سامو هناد درکلمع

، تشادرب صخاش

(Mohtashami

et al., 2020; Dogan et al., 2011)

. اراک یی وتحم و کشخ هدام ،بآ فرصم ی

ازفا ار هناد نغور ی

ش داد

(Gu et al., 2017)

،ازلک رد.

مک یبآ یم هناد درکلمع هحیتن رد و درکلمع یازجا شهاک ببس .دوش

طابترا نیا رد مک هب یدایز تیساسح ازلک ،

هدلگ هلحرم رد یبآ و ی

دراد هناد ندشرپ

(Dogan et al., 2011)

.

Pavlista et al., (2016)

هک دندرک شرازگ ازلک

ی اه مقر ی لاو 357 ارب ی ز درکلمع رثکادح ی

تس ی

هب 180 م یل ی رتم رط زا( بآ فرصم ی

ق گدنراب ی ی ا بآ ی را ی ن ) ی زا دراد ب هناد درکلمع نیرتشیب و ، فرصم ا

430 م یل ی رتم هک دمآ تسدب بآ 273

م یل ی رتم .دیدرگ نیمأت شراب قرط زا نآ دادــعت شهاــک بــجوم ازــلک یهدــلگ هــلحرم رد بآ رادـقم شهاـک

فلاغ هتوب رد دش رد ،

هعـسوت و دشر و یهدلگ لحارم رد بآ نیمأـت ازـلک هایگ فلاغ

رد هناد دادعت شیازفا ببس اه فلاغ

تن رد و هـناد درکلمع شیازفا هجی ش

د

(Mendham & Salisbury, 1995) .

همین طیارش تحت ازلک درکلمع ءازجا و درکلمع یور یلیمکت یرایبآ رثا ،ازلک یلیمکت یرایبآ ماجنا اب داد ناشن هیکرت رد کشخ

ابیرقت هناد درکلمع 4

نیمز یور سامویب و راتکه رد نت 18

ک ماقرا رد یتح .دوب راتکه رد نت یرایبآ ،مید طیارش یارب هدش یفرعم یازل

ینعم رثا عیرس دشر لحارم یط رد لاس رد رثا نیا .تشاد درکلمع ءازجا و درکلمع یور یراد

مهم شراب مک یاه .دوب رت

(Dogan et al.,

2011) .

،اتسار نیمه رد

Pavlista et al., (2016)

تن ی هج ب زا هک دنتفرگ ی

ن ت ی اهرام ی بّا نودب ،شنت ی

را ی

، 100 ، 200 و 300 م یل ی رتم بآ ی را ی

،

ت رد ی رام 200 و 300 م یل ی رتم بآ ی را ی هب هناد نغور دصرد ترت

ی ب 4 و 8 ازفا دصرد ی

ش ی تفا وتحم عومجم رد . ی

ت رد هناد نغور ی

رام بآ ی را ی

(4)

اقم رد لماک ی

هس بوطر حطس هس اب ت

ی دی رگ هب هجوت لباق روط ی

ب ی ش رت اتن .دوب ی ج

Hergert et al., (2016)

ناشن بآ اب ،داد ی را ی ط رد ازلک ی

لاس اه ی وتحم کشخ و مرگ ی

خ نغور یل ی اپ یی ن لو ،دوب ی ماگنه ی م هک ی ناز ب شراب ی ش وتحم ،دش رتدرس ترارح هجرد و دش طسوتم زا ی

ازفا نغور ی

ش ی تفا بآ حوطس و لاس هب هتسب . ی

را ی هنماد رد نغور دصرد 30

ات 50 غتم دصرد ی

ر .دوب

Safavi Fard et al., (2018)

شرازگ

ت رد ناگلد مقر ،دنداد ی

رام بآ ی را ی لومعم ی اه مقر و ی لاو ت رد ی اهرام ی بآ عطق ی را ی کشت زا دعب ی

ل بآ عطق و فلاغ ی

را ی هدلگ زا دعب ی

ب ی ش رت ی ن

غور درکلمع ن

سررب رد .دنداد ناشن ار هناد ی

دی رگ ی

، ازفا اب هک دش شرازگ ی

ش هدرگ هلحرم زا دعب تبوطر رادقم ناشفا

ی

، ناد درکلمع ه

و

ارفا ازلک نغور ی

ش ی تفا

(Sinaki et al., 2011) .

Katuwal et al., (2020)

سررب رد ی دم ی ر ی ت اراک یی مک شور تحت ازلک دشر فلتخم لحارم رد بآ فرصم بآ

ی را ی

، هک دنداد شرازگ

ت رد ی رام بآ مدع ی را ی ب ندش زبس هلحرم رد ی

ش رت ی ن اراک یی هب بآ فرصم ت ،دمآ تسد

ی رام بآ مدع ی را ی لحرم رد از دشر ه ی ش ی ت و ی رام دی م

ن لماک ی ز اراک یی هباشم بآ فرصم ی

اراک طسوتم و دنتشاد یی

نآ بآ فرصم رقت اه

ی اب اراک فصن یی

ت بآ فرصم ی

رام بآ ی را ی لصف مامت رد

اربانب .دوب دشر ی

ن دودحم ی ت بآ ی را ی ط رد ی دشر لصف یا

تح ی ط رد ی از دشر هلحرم ی

ش ی هب هجوت لباق روط ی

م ی دناوت اناوت یی زلک تهج ار ا

لوت ی د فرصم بآ دحاو رد نغور درکلمع و هناد ی

.دهد شهاک

Zhang et al., (2019)

ن ی ز سررب رد ی بآ شهاک شور ی

را ی ' رد شرازگ مدنگ

بآ ،دنداد ی را ی مکت یل ی ط رد ی هدلگ هرود ی

اراک دشر لصف و یی

لوت ی د ازا هب هناد ی

فرصم بآ دحاو ی

ازفا ار ی ش .داد

Dogan, (2019)

امزآ رد ی ش رثا بآ ی را ی مکت یل ی ازجا رب ی نعم فلاتخا هک داد ناشن سدع درکلمع ی

راد ی زبس دشر رد ی

هن ا ی و

صوصخ ی تا از ی ش ی ت و تشاد دوجو ی

اهرام ی بآ ی را ی مکت یل ی ،رفص 25 ، 50 ، 75 و 125 بآ دصرد ی را ی ط رد لماک ی

فلاغ دادعت ،دشر لصف

رازه نزو و هناد

ازفا ار ی ش امزآ رد .داد ی

ش ژر ی م اه ی بآ ی را ی کت م یل ی

، زوت ،عمجت دوبهب اب ی

ع زتنسوتف داوم لاقتنا و ی

هلبنس دادعت هناد دادعت ،

،

ازفا مدنگ هناد درکلمع نآ عبت هب و هناد نزو ی

ش تفای

.(Zhang et al., (2019)

رد ن قطانم ی هم کشخ چ روشک ی

،ن بآ حوطس ی را ی مکت یل ی

هب گدنراب هارمه ی

ط رد ی ارش هب تبسن دشر لصف ی

ط دی

،م دوبهب ثعاب گ دشر

ی ها ازفا و ی ش ازفا .دش مدنگ لوصحم ی

ش درکلمع م هب هناد ی ناز

60 ت زا دصرد ی

،رام 150 م یل ی رتم بآ ی را ی مکت یل ی هارمه هب 200 م یل ی رتم نراب گد ی هب دمآ تسد

(Ali et al., 2019) .

ی هتفا اه ی

Gajić et al., (2018)

ژر هک داد ناشن ی

م اه ی بآ ی را ی هب هجوت لباق روط ی

هناد درکلمع وس

یا ت هب تبسن ار ی

رام گدنراب ی

ازفا ی ش .داد بآ اب ی را ی مکت یل ی هدلگ و نتفر هقاس هلحرم ود رد ی

مدنگ

، م و کشخ هدام رادقم ی

ناز زوت ی ع هب تبسن هناد رد نآ ی

ک تبون

بآ ی را ی

، هقاس لحارم زا مادک ره رد و نتفر

یا هدلگ ی ازفا ی ش ی تفا

(Zhang et al., 2019) .

رد هعلاطم ی وس خساپ یا بآ هب ی را ی مکت یل ی بآ شنت و ی

، اتن ی ج گ داد ناشن ی

ناها ی زبس دشر لحارم رد هک ی

هن ا ی هدلگ و ی بآ شنت اب ی

هب دندش ههجاوم نعم روط

ی راد ی مک هناد درکلمع و کشخ هدام لک رادقم رت

ی بآ .دنتشاد ی

را ی مکت یل ی 45 و 86 هب تشاک زا دعب زور روط

نعم ی راد ی کلمع در ز ی تس ی ازفا ار ی ش ب .داد ی ش رت ی ن ر ددجم لاقتنا ی

هش

،اه گرب و هقاس ت زا کشخ هدام لک و اه

ی رام بآ ی را ی مکت یل ی لصاح

لاح رد .دش ی

هک مک رت ی ن ت زا کشخ هدام عمجت ی

رام گدنراب ی هب دمآ تسد

(Jha et al., 2018) .

Dogan, (2019)

بآ رثا ی را ی مکت یل ی گ رب ی ها سررب دروم ار شام ی

بآ اب ،داد ناشن و هداد رارق ی

را ی مکت یل ی بآ و ی را ی ن لماک هب تبس

ارش ی ط دی م ب ی سامو گ ی ها ازفا ی ش ی تفا .

بآ ماجنا اب ی

را ی مکت یل ی

، زتنسوتف داوم ی

ب ی ش رت ی ر هب ی هش

،اه گرب و هقاس اه

ی وس یا لاقتنا ی

،تفا تن رد ی هج مجت اب کشخ هدام ع

بی ش

،رت ازفا تشادرب صخاش ی

ش ی تفا مک . رت ی ن وس کشخ هدام عمجت یا

ت زا ی رام دی م هب مک هب رجنم هک ،دمآ تسد رت

ی ن صخاش تشادرب

دش

(Jha et al., 2018)

رد.

لاح ی

Gajić et al., (2018)هک هعلاطم رد هک دنداد شرازگ

ژر رثا ی م اه ی بآ ی را ی ور ی وس ی

،ا تشادرب صخاش

ت رد ی اهرام ی دی م ب ی ش رت ژر زا ی م اه ی بآ ی را ی .دوب

یب دیلوت ،یزرواشک رد یرایبآ فادها زا یکی ش

شیب دوس هب یبایتسد ،رتمک بآ فرصم اب رت ازفا نیاربانب و بآ دحاو ره زا رت

شی

یم حطس دحاو رد درکلمع تقد ،بآ بسانم عبنم باختنا .تسا یزرواشک رد بآ فرصم ییاراک شیازفا فده نیلوا هکنیا تیاهن رد و .دشاب

همانرب ،تشک یوگلا رد شور و یرایبآ یزیر

میقتسم روطب یرایبآ یاه تهج فده نیمود .دنراد ریثأت یزرواشک رد بآ فرصم ییاراک یور

مک یگدنراب هک یماگنه ،ازلک دشر ینارحب لحارم رد هژیو هب یلیمکت یرایبآ .دوش فرصم عقوم هچ هک تسا نیا بآ فرصم ییاراک دوبهب یم مهارف ار یفاک تبوطر هایگ لامرن دشر یارب دشاب و دنک

دوبهب ار لوصحم درکلمع یم

دشخب . کدنا تاشرازگ ی

بآ رثا زا ی را ی مکت یل ی رب

ازجا ،درکلمع ی

ارش رد ازلک بآ فرصم ی

ط مک بآ ی بآ لامعا اب .دراد دوجو ی

را ی مکت یل یم ی ناوت هب گمشچ روط ی

ر ی درکلمع

ضارا رد ازلک هناد ی

دی م ازفا ی ش م ی ی دبا . مها ،بآ زا هنیهب هدافتسا ترورض هب هجوت اب عومجم رد هیذغت و یداصتقا ،یعارز تی

ک یا نیا ،ازل

فده اب قیقحت بآ ریثأت

ی را ی مکت یل ی ازجا ،درکلمع رب ی

بآ فرصم طیارش رد ازلک مقر ود

ناراسچگ مید ماجنا

دش .

(5)

شور و داوم اه

یشیامزآ حرط عون و لحم تاصخشم

نیا امزآ ی ش هب تروص حرط بلاق رد تلاپ تیلپسا کولب

لماک یاه یفداصت

اب ازلک هایگ یور رارکت هس ط

ی عارز لاس ود ی

96 - 1395

و 97 - 1396 .دش ءارجا ناراسچگ یزرواشک تاقیقحت هاگتسیا رد ای

ن ا ی هاگتس لوط رد رغج ا یف ـ یئا 50 و هجرد 50 قد ی هق قرش ی ضرع و

رغج ا یئایف 30 و هجرد 17 قد ی هق لامش ی رق را را .دراد افت ع زا حطس رد ای 710 و رتم طسوتم اب رن یگد س ی هب ترارح هجرد و هلاس ترت

ی ب 375

م یل ی رتم و 7 / 23 تناس هجرد ی

دارگ م ی دشاب . میژر یرایبآ نودب( حطس راهچ رد یرایبآ یاه

1)

، (I

یهدلگ هلحرم رد یلیمکت یرایبآ

2)

، (I

یرایبآ

هناد ندشرپ هلحرم رد یلیمکت

3)

، (I

هناد ندشرپ + یهدلگ هلحرم رد یلیمکت یرایبآ

4)

ترک رد )(I

یلاریش و لاویاه ماقرا ،یلصا ترک رد

یاه

یعرف .دش لامعا

هدامآ تشک هوحن و نیمز یزاس

هب هدامآ روظنم مز ادتبا ،نیمز یزاس

ی ن ملق نهآواگ اب ی

مخش

،دروخ و سپس تهج درخ ندرک خولک اه ود ید کس تهج رلول و مه رب دومع

طست ی ح مقر ود .دش ماجنا لاویاه

ش و ی لار ی لاس ود رد 1395

و 1396 هب ترت ی ب رد 12 و 15 هامرذآ امزآ ترک ره .دندش تشک ی

ش ی لماش 8

تشک طخ 5

رتم ی طوطخ هلصاف اب 25

تناس ی رتم هتوب هلصاف و اه

یور طوطخ تشاک 4 یتناس رتم دوب . یم ناز ارب رذب ی تشک طخ ره

و هناد رازه نزو ساسارب 7

ک ی مرگول و هبساحم راتکه رد در هاگتسد طسوت

ی راکف قمع رد 3 - 2 تناس ی رتم ی کاخ کنت لمع .دش هتشاک

هلحرم ود رد ندرک 2

ات 4 و 4 ات 6 گرب ی دودح رد هتوب مکارت و ماجنا 80

ظنت عبرمرتم رد هتوب ی

م درگ ی د فلع . یاه زره هب تروص یتسد

جو ی ن اراک .دش یی بآ عومجم زا هدافتسا اب بآ فرصم ی

را ی مکت یل ی گدنراب و ی درگ هبساحم ی

د .

ارش ی ط اوه و بآ یی

رذآ زا ،ناراسچگ رد ازلک تشادرب ات تشاک لصف 95

درا ات ی تشهب 97 رد ، لکش 1 .تسا هدش هداد ناشن

تایصوصخ یکیزیف

و ییایمیش شیامزآ لحم کاخ رد

لودج 1 هدمآ .تسا نازیم هب هنژورتین دوک ،کاخ هیزجت جیاتن ساسارب 50

هرفسف و

75 هب راتکه رد مرگولیک هروا یدوک عبانم زا بیترت

تلاپ هیلک رد ناسکی تروص هب و هیهت لپیرت تافسف رپوس و یمامت .دیدرگ فرصم اه

ب هنژورتین دوک زا موس کی و هرفسف دوک ه

هب زاغآ هلحرم ود رد کرس تروصب هنژورتین دوک یقبام و دش فرصم تشک زا لبق و هیاپ تروص

.دیدرگ فرصم یهدلگ عورش و نتفر هقاس بآ ییایمیش تییفیک

بآ ی را ی حم امزآ ل ی ش لودج رد 2

هئارا .تسا هدش

لکش 1 - لک دشر لصف یط شیامزآ لحم یامد رثکادح و لقادح و هنایهام یگدنراب رذآ زا از

1395 تشهبیدرا ات 1397

(6)

لودج 1 - شیامزآ لحم کاخ ییایمیش و یکیزیف تایصوصخ یخرب

لاس کاخ قمع

کاخ تفاب کاخ شنکاو

یکیرتکلا تیاده )

1

(dS.m-

آ داوم یل

)دصرد(

نژورتین )دصرد(

لباق رفسف بذج لباق میساتپ

بذج

یلیم مرگولیک رد مرگ

1395 - 96 0 - 30 یتلیس

- یمول - یسر 5

/ 7 92

/ 0 93

/ 0 11

/ 0 2

/ 15 227

1396 - 97 0 - 30 یتلیس

- یمول - یسر 6

/ 7 93

/ 0 87

/ 0 08

/ 0 7

/ 13 205

لودج 2 - شیامزآ لحم یرایبآ بآ ییایمیش هیزجت جیاتن

نکاو بآ ش یکیرتکلا تیاده

)

1

(dS m-

میدس رلک

تافلوس تانبرکیب

تانبرک میسلک

میزینم

یلیم رتیل رد مرگ

2 / 8 6

/ 3 0

/ 39 0 / 61 7

/ 2 4

/ 3 07

/ 0 9 / 22 5 / 16

هزادنا تافص یریگ

هزادنا دروم تافص دادعت لماش یریگ

فلاغ رد هناد دادعت ،هتوب رد فلاغ

رکلمع ،هناد درکلمع ،هناد رازه نزو ، یتسیز د

، صخاش تشادرب

،

بآ فرصم ییاراک و نغور درکلمع دوب

دن نییعت تهج . دعت

دا فلاغ رد هتوب و دعت دا اد هن رد فلاغ یکیژولویزیف یگدیسر هلحرم رد زا

ه رکر ت

دعت دا 10 هتوب یفداصت روطب باختنا

.دش هبساحم رظن دروم تافص و

دعت دا رد فلاغ هتوب

ترک ره زا : 10

هب هتوب فداصت تروص ی

درگ شرامش و باختنا ی

د م سپس و ی

گنا ی ن رد فلاغ دادعت هتوب

ارب ی ره

.دش هتفرگ رظن رد ترک دعت دا ترک ره زا :فلاغ رد هناد 10

هب هتوب فداصت تروص ی

درگ شرامش و باختنا ی

د م سپس و ی

گنا ی ن اد دادعت هن ارب فلاغ رد ی

ره

.دش هتفرگ رظن رد ترک نزو :هناد رازه 4

هنومن 250 ات یی زا اهرذب ی امزآ ترک ره ی

ش ی وزارت اب و شرامش ی

دی ج ی لات زوت ی ن ترک ره رد هناد رازه نزو و

هب .دمآ تسد فیدر یکیژولویزیف یگدیسر زا دعب زور ود یاه

1 و 8 فیدر هیقب و دش فذح هیشاح ناونع هب رد ندش کشخ و تشادرب زا سپ اه

لداعم تبوطر اب و هدش هدیبوک هعرزم 8

هناد درکلمع ،دصرد .دیدرگ نییعت

هنومن ترک ره زا ا

ی هب فلاغ و گرب ،هقاس لماش سو

ی هل ب نوآ ا

امد ی 75 تناس هجرد ی

دارگ هب و تدم 48 س .دش کشخ تعاس سپ

هب سو ی هل وزارت ی قد ی ق زوت ی ن اهن رد و دش ی

ت ز درکلمع ی تس ی ح رب بس

ک ی مرگول هب راتکه رد .دمآ تسد

صخاش سقت زا تشادرب ی

م ج ـ ز ء داصتقا ی درکلمع(

ز درکلمع هب )هناد ی

تس ی لک کشخ نزو هعومجم(

ی ه

مادنا اه ی اوه یی گ ی ها رد برض ) 100

.دش هبساحم

تهج هزادنا و جارختسا گ

ی ر ی زا هناد نغور دصرد شور

Soxhlet, (2003)

و ز هطبار زا ی

ر :دش هدافتسا

هطبار 1 )

Oil%= PSW-SWED/PSW×100

:هطبار نیا رد

:Oil%

هناد نغور دصزد

:PSW

زو رذب هنومن هیلوا ن

:SWED

سپ رذب هنومن نزو ندش کشخ و نغور جارختسا زا

زا لصاح هناد نغور دصرد برض

( )Oil%

هناد درکلمع رد

( )GY

.دش هبساحم نغور درکلمع ،

Oil yield=GY× Oil%

،اداناک یازلک نمجنا ،ازلک دشر لحارم یفیصوت شور ساسارب یلیمکت یرایبآ لحارم

( (Canola Council of Canada, 2016

رد

یژولونف لحارم 60

هناوج زا دعب زور ینز

)یهدلگ عورش(

و 70 هناوج زا دعب زور ینز

)هناد ندشرپ ماگنه(

ماجنا .دش

هزادنا یریگ اراک یی بآ فرصم

فرصم بآ رادقم ی

رط زا بعکم رتم بسح رب ی

ق ( هطبار 2 ز حرش هب ) ی

ر دش هبساحم

(Katerji et al., 2019)

:

هطبار 2

Ig = (θfc - θ) ×ρ × D×A × 100)/IE )

(7)

رد ا ی ن ،هطبار م Ig

ی ناز بآ بآ ی را ی ،)بعکم رتم(

م θfc

ی ناز فرظ هطقن رد کاخ تبوطر ی

ت عارز ی

، مθ

ی ناز ماگنه کاخ تبوطر

هنومن گ ی ر ی نزو دصرد(

ی ،) رهاظ صوصخم نزو ρ

ی ک( کاخ ی مرگول ،)بعکم رتم رب ر هعسوت قمعD

ی هش ،)رتم(

حاسمA

رتم( ترک ت

و ،)عبرم بآ نامدنار IE

ی را ی م ی دشاب ک ه ارب ی بآ شور ی را ی تشن ی هب طسوتم روط 65

دش هتفرگ رظن رد دصرد

(Tafteh & Sepaskhah,

2012) .

اراک یی داصتقا درکلمع تبسن زا بآ فرصم ی

فرصم بآ رادقم هب )هناد(

ی بآ بآ(

ی را ی گدنراب و ی ) زین هطبار ساسارب (

2 ) ز حرش هب ی ر

ساحم درگ هب ی د

(Katerji et al., 2019)

:

هطبار 3

) )

WUE= D/(Wp+Wi

ا رد هک ی ن هطبار :

:WUE

اراک یی بآ فرصم )بعکم رتم رب مرگولیک(

:D

داصتقا درکلمع ی

)هناد(

)مرگولیک(

:Wp

گدنراب بآ رادقم ی

( بعکمرتم )

Wi

: بآ بآ رادقم ی

را ی ( بعکم رتم )

م ی ناز امزآ لحم کاخ هب هدراو بآ ی

ش رط زا ی ق گدنراب ی هداد زا هدافتسا اب اه

ی ا ی هاگتس سانشاوه ی .دش هبساحم ناراسچگ

هداد یرامآ لیلحت و هیزجت اه

هداد یرامآ هیزجت رازفا مرن زا هدافتسا اب لاس ود یاه

نیگنایم هسیاقم و یرامآ هیزجت زا لبق و دش ماجناSAS

نومزآ و تلتراب نومزآ اه

هداد ندوب لامرن یاقم .دش ماجنا اه

شور هب یلصا تارثا نیگنایم هس شنکمهرب وLSD

ینعم یاه هیور هب راد

L.S.Means

.دش ماجنا مسر

رازفا مرن اب اهرادومن

Excel

.تفرگ ماجنا

و جیاتن ثحب

رد فلاغ دادعت هتوب

اتن ی ج زجت ی ه راو ی سنا ،داد ناشن رثا هک

بآ ی را ی مکت یل ی و نینچمه نعم هتوب رد فلاغ دادعت رب ،مقر ی

راد ب لودج( دو 3

.) هلاس ود هیزجت جیاتن

هک داد ناشن ینعم توافت

ماقرا نیب یراد لاویاه

دادعت رظن زا یلاریش و فلاغ

درکلمع ،هناد درکلمع ،هناد رازه نزو ،هتوب رد یژولویب

ک ،

تشاد دوجو بآ فرصم ییاراک و تشادرب صخاش لوادج(

3 و 4 .) ازفا اب ی ش بآ تاعفد ی را ی مکت یل ی م ی گنا ی ن دادعت ازفا هتوب رد فلاغ ی

ش

ی تفا هب وط یر هک م ی گنا ی ن زا هتوب رد فلاغ دادعت 88

ارش رد ی ط دی م هب 120 بآ راب ود اب ی

را ی مکت یل ی سر ی د لداعم هک 36 ازفا دصرد ی

ش

ا رد .تشاد ی

ن سررب ی ارش تحت ی

ط دی

،م هدلگ هرود لوط ندش هاتوک اب ی

، روراب مدع ی

دادعت ی لگ زا لوت شهاک و اه ی

د تنسوتف داوم ز

ی

فلاغ هب لاقتنا تهج اه

ی کشت هزات ی ل اح رد و هدش ل

پ .دش ازلک هتوب رد فلاغ دادعت شهاک هب رجنم دشر ی

ش ا زا ی ن

Sinaki et al.,

(2016)

هدلگ هلحرم رد تبوطر دوبمک دنتشاد راهظا ی

فلاغ و هد ی هب ر تلع ی شز دش ی د هتوب رد فلاغ دادعت شهاک هب رجنم فلاغ و لگ

درگ ازلک ی د .

هب رظن م ی دسر کشخ شنت ی

از هلحرم رد ی

ش ی گ درکلمع ءازجا ی

ب ار ها ی ش رت اس زا ی ر تحت لحارم ریثأت

دش ی د م رارق دوخ ی

دهد دادعت .

م ار هتوب رد فلاغ ی

ناوت ی ک ی رتمهم زا ی ن ازجا ی کشت ی ل ز ،دروآ باـسح هـب درـکلمع هدـنهد ی

ارـ فلاغ واح اه ی هناد لحارم رد و هدوب اه

لوا ی ه زا هناد ندشرپ رط

ی ق هـناد لـماکت و دـشر رد زتنـسوتف ماـجنا ـه

ا م تکراشم ی

دننک

(Sinaki et al., 2011)

ا رد .

ی ن قحت ی ق شهاک

گ رد فلاغ دادعت ی

ها ارش رد ی ط

I1

اش ار ی د فا هب ناوتب ت

هب زتنسوتف لد

ی ل لوت شهاک و تبوطر دوبمک ی

د زتنسوتف داوم ی

ئارا تهج هب ه

فلاغ اه ی کشت ی ل دشر لاح رد و هدش گ

ی ها ر نآ عبت هب و ی

شز فلاغ اهن و اه ی

ًات تسد مدع ی با ی گ ی ها سناتپ هب ی ل تنژ ی ک ی زا فلاغ دادعت رظن

گ رد ی ها .داد تبسن

فلاغ رد هناد دادعت

اتن ی ج زجت ی ه راو ی سنا اد ناشن د رثا نعم فلاغ رد هناد دادعت رب ،مقر ی

راد دوب لودج(

3 .) اتن ی ج اقم ی هس می گنا ی ن ژر مامت رد داد ناشن ی

م اه ی

بآ ی را ی مکت یل ی اه مقر فلاغ رد هناد دادعت ی

لاو ب ی ش رت ش مقر زا ی لار ی ژر رد .دوب ی

م اه ی

I1

،

I2

،

I3

و

I4

اه مقر فلاغ رد هناد دادعت ، ی

لاو

هب ترت ی ب 25 ، 11 ، 2 / 18 و ، 3 / 18 ب دصرد ی ش رت ش مقر زا ی لار ی لودج( دوب 5

ژر رد .) ی م اه ی بآ ی را ی کت م یل ی

I4

و

I2

فلاغ رد هناد دادعت ،

(8)

بی ش رت زا

I1

و

I3

دوب لوادج(

4 و 5 .) ارش رد ی ط بآ نودب ی را ی بآ و ی را ی مکت یل ی هدلگ هلحرم رد ی

م ی گنا ی ن ترت هب ،فلاغ رد هناد دادعت ی

ب زا

3 / 21 ات 1 / 23 غتم ی ر هب .دوب وط یر هک نیگنایم اه مقر ،فلاغ رد هناد دادعت ی

لاو ش مقر هب تبسن ی

لار ی 8 ازفا دصرد ی

ش لودج( داد ناشن 4

.)

اتن ی ج امزآ ی تاش ب ی رگنا بآ شنت هک تسا نآ ی

م فلاغ رد هناد دادعت شهاک ثعاب ی

دوش بآ شنت اب . ی

م ی

،ناز فلاغ سفنت تعرـس هب اه

ازفا ی ش م ی ی دبا ـب فلاـتا ببـس هـک ی

ش زتنسوتف داوـم دـح زا ی

م ی دوش ارباـنب ی

،ن اذـغ داوـم یی

فاـک ی هناد هـب سرن اه ی هد هناد دصرد و

شهاک فلاغ رد م

ی ی دبا دندرک شرازگ ناققحم . هک

لماع ره ی ازفا ار هناد دادعت هک ی

ش ن هناد درـکلمع نتـفر لااـب ببـس دهد ی

ز م ی دوش

(Diepenbrock et al., 2011)

ازـفا ،هـتبلا.

ی ش اراد فلاغ رد هـناد دادـعت ی

دودحم ی ت ز ،تسا ی ار فرظ هک ی ت لوت ی د ا ی ن درکلمع زا ءزج

بی ش رت تـحت ریثأت تنژ لماوع ی

ک ی تسا

(Rao & Mendham 1995)

هب هجوت اب.

اتن ی ج ا ی ن سررب ی بآ ی را ی مکت یل ی نلاوط اب ازلک ی

ک ندر

هدلگ هرود ی

ب هضرع و ی

ش رت زتنسوتف داوم ی

فلاغ دادعت تن رد و اه

ی هج فلاغ رد هناد دادعت ازفا ار اه

ی ش داد .

هناد رازه نزو

اتن ی ج زجت ی ه راو ی سنا مهرب ،داد ناشن شنک

بآ ی را ی مکت یل ی نعم هناد رازه نزو رب ،مقر و ی

راد لودج( دش 3

.) اتن ی ج اقم ی هس م ی گنا ی ن داد ناشن

،هناد رازه نزو و یرایبآ نودب طیارش رد

یرایبآ هناد ندشرپ هلحرم رد یلیمکت زا بیترت هب

3 / 2 هب 5 / 3 نازیم هب و مرگ 25

شیازفا دصرد

.تفای مقر لاویاه اب نیگنایم 8 / 2 یرتشیب مرگ اب یلاریش مقر و ن

نیگنایم 6 / 2 نیرتمک مرگ هناد رازه نزو

دنتشاد ار لودج(

4 .) نزو شیازفا

اب هناد رازه کی لامعا

یرایبآ راب یلیمکت

و هناد ندشرپ هلحرم رد ود

راب یرایبآ هناد ندشرپ و یهدلگ هلحرم رد یلیمکت مهارف زا یشان

لاقتنا و کاخ زا یندعم داوم بذج یارب تبوطر ندوب یم هناد رد یزتنسوتف داوم هریخذ و زتنس لحم هب هب رتشیب یزتنسوتف داوم

.دشاب

هتفای اب قیقحت نیا جیاتن یاه

Hang & Gilliland (1991)

، دندرک نایب هک دوبمک

تبوطر رد هلحرم دشر یشیاز ثعاب شهاک بذج

حلاما زا کاخ و تیاهن رد زتنسوتف شهاک

و ریش ه یم درورپ دوش و هب رجنم رد هناد لیکشت هب همدص فلاغ

یم هناد رازه نزو شهاک و ،ددرگ

تشاد تقباطم

، و اب ی هتفا اه ی

Dogan, (2019)

ازفا ،داد شرازگ هک ، ی

ش داقم ی ر بآ رد بآ ی را ی مکت یل ی ریثأت ی ،درادن هناد رازه نزو رب

اغم ی تر .تشاد لد ی ل اغم ی ر اتن اب ندوب ی

ج م ار هدمآ تسدب ی

ناوت حرم ندوب توافتم هب بآ هل

ی را ی مکت یل ی گ هنوگ و ی ها ی .داد تبسن

لودج 3 - هیزجت سنایراو بکرم تاعبرم نیگنایم و تافص یارب

رد هعلاطم دروم مقر ود

ازلک

تارییغت عبانم هجرد

یدازآ دادعت

رد فلاغ هتوب هناد دادعت

فلاغ رد نزو

رازه (g)هناد درکلمع

هناد (kg) درکلمع

کیژولویب (kg

) صخاش

تشادرب (%) راک

ییا بآ فرصم

3) (kgm-

لاس 1

66ns

/ 1 03ns

/ 2 91ns

/ 0 12ns

/ 1 07ns

/ 2 88ns

/ 0 05ns

/ 0

لاس نورد رارکت 4

21 / 32 83

/ 0 06 / 21 55 / 14 74

/ 33 61

/ 1 01

/ 0

یلیمکت یرایبآ 3

**

322 06ns

/ 1

**

9 / 37

**

2 / 41

**

1 / 93

* 02 / 9

* 7 / 6

یرایبآ

× لاس

ns 3 17 /

ns 3 79 /

ns 1 26 /

ns 3 51 /

ns 2 1 /

ns 3 2 4 /

ns 1 84 / 0

( یاطخ )a 12

4 / 51 09

/ 4 46 / 19 60 / 16 2

/ 42 57

/ 0 014

/ 0

مقر 1

**

1 / 16

* 33 / 8

**

2 / 18

**

6 / 49

**

8 / 38

* 22 / 7

* 91 / 5

مقر

× یلیمکت یرایبآ

ns 3 95 /

ns 1 63 /

* 0 82 / 6

**

5 / 41

* 02 /

* 13 11 /

ns 7 11 / 0

مقر

× لاس

ns 1 45 /

ns 2 73 /

ns 0 36 /

ns 2 78 /

ns 1 91 /

ns 2 83 /

ns 0 03 / 0

مقر

× یرایبآ

× لاس

ns 3 13 /

ns 3 82 /

ns 0 69 /

ns 1 01 /

ns 2 88 /

ns 1 75 /

ns 0 001 / 0

( یاطخ )b 16

6 / 14 33

/ 1 71 / 4 69 / 2 53

/ 9 21

/ 0 009

/ 0

CV(%) رییغت بیرض 63

/ 8 74 / 11 81

/ 9 33 / 11 07

/ 14 16

/ 12 09

/ 14

ینعمریغ بیترت هب ** و * ،ns ینعم ،راد

لامتحا حطس رد راد 5

و 1 دصرد .

هناد درکلمع

اتن ی ج زجت ی ه راو ی سنا مهرب ،داد ناشن بآ شنک

ی را ی مکت یل ی نعم هناد درکلمع رب مقر و ی

راد لودج( دش 3

.) اتن ی ج اقم ی هس م ی گنا ی ن داد ناشن

ارش رد ی ط دی م و ی ک بآ راب ی را ی مکت یل ی اه مقر ی لاو مقر رب یلاریش رترب ی تشاد لودج(

4 ارش رد هچرگا .) ی

ط دی م مقر ود ره هناد درکلمع

شهاک ی تفا م اما ی ناز مقر رد درکلمع شهاک یلاریش

ب ی ش رت اه مقر زا ی

لاو م ار تلع هک دوب ی

ناوت اناوت هب یی راگزاس ی تنژ ی ک ی و

فی ز ی ژولو ی ک ی اه مقر ی لاو ارش رد .داد طابترا ی

ط بآ راب ود ی را ی مکت یل ی ازفا مقر ود ره درکلمع ی

ش ی تفا . ا رد ی ن بآ راب ره اب شهوژپ ی

را ی

مکت یل ی

، هناد درکلمع ازفا

ی ش ی تفا . نیگنایم زا هناد درکلمع 782

ارش رد ی ط دی م هب 2378 ک ی مرگول بآ راب ود اب راتکه رد ی

را ی مکت یل ی سر ی د