*Corresponding author
Copyright©2020, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially.
http://dx.doi.org/10.22108/srspi.2020.121891.1518 https//dorl.net/dor/20.1001.1.23221453.1399.9.2.3.8
Strategic Research on Social Problems in Iran E-ISSN: 2645-7539
Document Type: Research Paper
Vol. 9, Issue 2, No.29, Summer 2020, pp. 55-78 Received: 06.04.2020 Accepted: 18.07.2020 http://ui.ac.ir/en
Ethnic Differentials of Religiosity in Iran
Yaghoob Foroutan *
Associate Professor of Demography, Department of Social Sciences, University of Mazandaran, Iran [email protected]
Introduction
Generally, this paper focused primarily on the association between ethnicity and religiosity. More specifically, it aimed to examine the major patterns and determinants associated with the religious attitude of ethnic groups in Iran.
Theoretically, it was based on religious socialization theory, modernism, and fundamental changes in social values theories that explain socio-cultural changes of contemporary societies including the changes in religious attitude. The literature review indicated that while a substantially wide range of ethnic groups is widespread throughout the country, their religious attitude has not been sufficiently studied in the existing literature particularly from comparative perspectives. This study aimed to contribute to filling this substantial research gap. The data of this study were collected using a survey with 5200 males and females aged 15 years old and over in rural and urban areas of Ahvaz, Babolsar, Bojnord, Esfarayen, Gonbad Kavos, Gorgan, Hamadan, Kamyaran, Khoramabad, Mahmoudabad, Rasht, and Saghez. This analysis included seven ethnic groups of Kurd, Gilak, Lak, Lur, Mazani, Turk, and Turkoman residing throughout the country.
Material & Methods
The methodological foundations of this study were based on the analysis of an experimental research and survey study. The field of this study was Iran which has witnessed one of the most spectacular demographic swings throughout the world in human history (McDonald, 2005) and has experienced fundamental socio-cultural changes and challenges which are also significantly associated with gender dynamics and women’s status in Iran. More specifically, the empirical research findings of this analysis were based on a recently-conducted and nationally-representative survey to explain the dimensions and differentials of ethnic groups’ religiosity in Iran. The survey covered both urban and rural areas in the varying parts of the country with the total sample of 5200 males and females aged 15 years old and over in rural and urban areas of Ahvaz, Babolsar, Bojnord, Esfarayen, Gonbad Kavos, Gorgan, Hamadan, Kamyaran, Khoramabad, Mahmoudabad, Rasht, and Saghez. As noted above, the present study had seven ethnic groups including Kurd, Gilak, Lak, Lur, Mazani, Turk, and Turkoman, who lived in varying parts of Iran.
Discussion of Results & Conclusions
Generally, the results of this analysis revealed two key points including the patterns of religious attitude and also its determinants vary substantially across the ethnic groups. For instance, on the one hand, more than two-fifths of the respondents across the ethnic groups hold a ‘high and very high levels’ of religiosity and more than half of them believed in women’s right to decide about their dress codes in the public spheres. On
the other hand, ethnic variations were significantly visible: while in the ethnic group of Mazani followed by the two other ethnic groups of Turk and Turkoman, the substantially higher proportion of religiosity and positive attitude towards full covering hijab or chador was observed, the proportions were substantially lower amongst the other ethnic groups particularly Lur, Lak, and Gilak residing throughout the country.
Besides, the results of this research supported the fact the similarities and disparities still exist in terms of the determinants of religiosity that vary overwhelmingly across ethnic groups. This suggests that, on the one hand, the religiosity of all ethnic groups is significantly affected by determinants such as age, educational level, rural-urban places of residence, and gender attitude. On the other hand, the strength and magnitude of these determinants are not similar across the ethnic groups. While theses determinants play an important role in the religiosity of some ethnic groups, the opposite applies to some other ethnic groups of this analysis. In sum, these results confirmed the underlying conclusion that ethnicity plays a significantly important role, which echoes the fact that to comprehensively understand the association between ethnicity and religiosity, we must specify religious attitudes in terms of every single ethnic group.
Keywords: Ethnicity, Religiosity, Ethnic Groups, Religious Attitude, Modernism, Iran.
References:
Arnot, M. (2002) Reproducing Gender?: Essays on Educational Theory and Feminist Politics. London:
Routledge Falmer.
Strategic Rssearch on Social Problems in Iran University of Isfahan, Vol. 9, Issue 2, No. 29, Summer 2020 56
Collet Sabe, J. (2007) The crisis in religious socialization: An analytical proposal. Social Compass, 54 (1), 97-111.
Durrani, N. (2008) Schooling the other: the representation of gender and national identities in pakistani curriculum texts. Compare, 38 (5), 595- 610.
Evans, L., & Davis, K. (2000) No sissy boy here: A content analysis of the representation of masculinity in elementary school reading textbooks. Sex Roles, 42 (3-4), 255-270.
Fathi, M., Morovati, N., & Morovat, N. (2015) An investigation into the effective factors contributing to the rate of youth religiosity in sanandaj. Social Work Research, 2 (5), 144-170 [in Persian].
Foroutan, Y. (2014) Social changes and demographic responses in iran (1956-2006). British Journal of Middle Eastern Studies, 41 (2), 219-229.
Foroutan, Y. (2017) Construction of religious identity in contemporary iran: sociological perspective.
Journal of Persianate Studies, 10 (1), 107-127.
Foroutan, Y. (2019a) Cultural analysis of half-century demographic swings of iran: the place of popular culture. Journal of Ethnic and Cultural Studies, 6 (1), 77-89.
Foroutan, Y. (2019b) Formation of gender identity in the islamic republic of iran: does educational institution matter?, Journal of Beliefs & Values:
Studies in Religion & Education, 40 (1), 1-18.
Foroutan, Y. (2020) Women’s dress codes in the islamic republic of iran: State’s gender ideology representation. Gender Issues, (in Press), 1-13.
Ghaderzadeh, O., & Mohamadzadeh, H. (2018) A survey on ethnic identity-building and politicization of ethnicity of kurds in iran. Strategic Research on Social Problems of Iran, 7 (1), 19-42 [in Persian].
Godazgar, H., & Fathi, L. (2006) Female students:
religious or ethnic identity?. Journal of Geography and Planning, 21, 137-162 [in Persian].
Good, W. J. (1963) World Revolution and Family Patterns. New York: Free Press.
Inglehart, R. (1977) The Silent Revolution: Changing Values and Political Styles among Western Publics.
Princeton: Princeton University Press.
Kaufman, E., & Skirbekk, V. (2012) Go forth and multiply: The politics of religious demography.
In Goldstone, J. A., Kaufmann, E. P. and Toft, M. D. (Eds.) (2012) Political Demography: How Population Changes Are Reshaping International Security and National Policies.
New York: Oxford University Press. 121-149.
Khajeh-nori, B., Karimi, M., & Khojasteh, S. (2015) A study on relations between cultural globalization and religious identity: the case of lour ethnic group in norabad mamasani and arab-shahr kangan.
Cultural Research of Iran, 8 (1), 23-45 [in Persian].
Khodayari Fard, M., Shahabi, R., & Akbari, S. (2000) A comparison on religious attitude among university students interested and not-interested in drug. Research in Psychological Health, 1 (2), 53- 59 [in Persian].
Lukas, D., & Mear, P. (2002) Introduction to
Population Studies. Translated by Hamid Mahmodian, Tehran: Tehran University Press [in Persian].
McQuillan, K. (2004) When does religion influence fertility?. Population and Development Review, 30 (1),25-56.
Micherner, H. A. (1990) Social Psychology. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
Modiri, F., & Azadarmaki, T. (2013) Gender and religiosity. Applied Sociology, 24 (3), 1-14 [in Persian].
Movahed, M., Hidari, A., & Behjati Asl, S. F. (2013) A study on the relationship between ethnic and national identity with emphasis on religiosity.
Applied Sociology, 25 (2), 171-188 [in Persian].
Regnerus, M. D. (2000) Shaping schooling success:
religious socialization and educational outcomes in metropolitan public school. Journal for the Scientific Study of Religion, 39 (3), 363-684.
Rezadost, K., Hosinzadeh, A., & Mostafaee, H. (2010) A sociological study on determinants of religiosity:
students of ahvaz university. Welfare Planning and Social Development, 10 (4), 1-38 [in Persian].
Rowland, D. T. (2012) Population Aging: The Transformation of Societies. The Netherlands:
Springer.
Salehi, A., & Romani, S. (2015) A study on the relation between lifestyle, religious attitude and tendency towards fashion among university students. Ethics (Akhlagh), 5 (18), 153-171 [in Persian].
Sapir, E. (1929) The status of linguistics as a science.
Language, 5, 207-214.
Serajzadeh, S., & Adhami, S. (2008) A study on ethnic differentials among university students. Cultural Research of Iran, 1 (2), 135-158 [in Persian].
Storm, I. (2009) Halfway to heaven: Four types of fuzzy fidelity in europe. Journal for the Scientific Study of Religion, 48, 702–718.
Tajbakhsh, G. And Mosavi, A. (2014) Determinants of religious attitude and awareness: the case of high school students in sosangerd. Social Development, 8 (3), 119-144 [in Persian].
Tamadoni, M. (2006) The relationship between religious attitude and social adjustment.
Development Psychology (Iranian Psychologists), 8 (2), 331-340 [in Persian].
Taylor, F. (2003) Content analysis and gender stereotypes in children’s books. Teaching Sociology, 31, 300-311.
Van de Kaa, K. (1987) Europe’s second demographic transition. Population Bulletin, 42 (1), 1-57.
Voas, D. (2009) The rise and fall of fuzzy fidelity in europe. European Sociological Review, 25 (2), 155- 168.
Whorf, B. L. (1956) The Relation of Habitual Thought and Behavior to Language. In Carroll, J. B. (Ed.) Language, Thought and Reality, Cambridge: The Technology Press of MIT/New York. 134-159.
Westoff, C. F., & Frejka, T. (2007) Religiousness and fertility among european muslims. Population and Development Review, 33 (4), 785-809.
شهوژپ ناریا یعامتجا لئاسم یدربهار یاه
لاس هن م
، هرامش یپايپ ( 92
،) هرامش مود
، ناتسبات 9922 صص ، 55 - 87
عون یشهوژپ :هلاقم
خیرات :تفایرد 97 / 9 / 9922 خیرات :شریذپ 97 / 4 / 9922
ناریا رد یرادنید یموق تازیامت
نتورف بوقعی
،
رايشناد عمج تي یسانش مولع هورگ ، عامتجا
ی ا ،ناردنزام هاگشناد ناری
هديكچ هب یرادنید و تيموق تابسانم هب ،رضاح شهوژپ یروحم عوضوم ،یلک روط و اهوگلا یسررب زين نآ یلصا فده و تسا فوطعم
عت يي ن هدننک اه اب طبترم ی هفلؤم
اه هورگ ینید شرگن و نید ی رب ینتبم ،شهوژپ نیا یرظن بوچراچ .تسا یموق یاه
رظن ی ه اه هعماج ی یریذپ
و ییارگددجت ،ینید شزرا ماظن رد نیداينب تارييغت
هعماج یاه ۀیاپرب هک تسا
ر درکیو ی یگنهرف - جا یعامت
، عماوج تارييغت و تلاوحت
رد هلمجزا رصاعم هزوح
اه یم نييبت و یسررب ار ینید شرگن و نید اب طبترم ی .دنک
عونتم فيط دوجو اب داد ناشن یرظن ینابم یسررب
هورگ شهوژپ ،روشک رسارس رد یموق یاه زين کدنا دادعت نامه و تسا هدش ماجنا یتاعلاطم ۀزوح نیا رد یکدنا یاه
ًابلاغ ار بسانم ۀنيمز
فيط یقيبطت یسررب یارب هدرتسگ
ا هورگ زا ی نیا ليمکت یارب ،ببس نيمه هب ؛درادن یموق یاه
لأخ و اهوگلا ،شهوژپ نیا رد ،
نييعت هدننک اه هورگ رب لمتشم یموق هورگ تفه نيب رد ینید شرگن اب طبترم ی یسررب ینزام و کل ،رل ،کليگ ،درک ،نمکرت ،کرت یموق یاه
يبطت .تسا هدش یق هیزجت
و لحت ي ل اه رب ینتبم ،هلاقم نیا ی هداد
اه ی شهوژپ ی یشیاميپ رد ار نآ ۀنومن تيعمج هک تسا عومجم
، دادعت 5955 رفن
نانز و نادرم 95
ب و هلاس شي ییاتسور و یرهش طاقن نکاس رت 99
ناتسرهش ناریا بختنم م ليکشت
ی دهد . ی هتفا اه روحم ود رد شهوژپ نیا ی
عمج یلصا یدنب
یم هصلاخ و :دوش
« هورگ نيب رد ینید شرگن یاهوگلا ینوگانوگ و عونت یموق یاه
» و
« یراذگريثأت تدش ینوگانوگ و عونت
نييعت هدننک اه هورگ نيب رد ینید شرگن ی یموق یاه
.»
نیدب هحص کرتشم ۀدعاق و نیداينب ۀتکن نیا رب جیاتن ،بيترت م
ی دراذگ ینید شرگن هک
دح ات و یطیارش ره رد هب ؛تسا رثأتم یموق قلعت زا یعبات و تيموق زا یدایز
هنوگ نييعت و اهوگلا عماج و قيقد تخانش هک یا هدننک
اه ی
هورگ کيکفت هب ینید شرگن هک تسا نآ مزلتسم ،دیدرت نودب ،یرادنید و تيموق نيب تابسانم اب طبترم .دوش نييبت و یسررب یموق یاه
هژاو اه ی ديلک ی ،یرادنید ،تيموق : هورگ
اه ،ینید شرگن ،یموق ی ارگددجت
ناریا ،یی
:لوؤسم هدنسیون
52999925189
Copyright©2020, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially.
http://dx.doi.org/10.22108/srspi.2020.121891.1518
https//dorl.net/dor/20.1001.1.23221453.1399.9.2.3.8
شهوژپ 57 ،ناریا یعامتجا لئاسم یدربهار یاه لاس
هن م
، هرامش یپايپ ( 92
،) هرامش مود
، ناتسبات 9922
همدقم هلئسم حرط و
هب نيیب تابسانم هب ،رضاح شهوژپ یروحم عوضوم ،یلک روط یسررب زين نآ یلصا فده و تسا فوطعم یرادنید و تيموق
نييعت و اهوگلا هدننک
اه اب طبترم ی هیفلؤم
ایه شریگن و نیید ی
هورگ ینید رد .تسا یموق یاه
ههد اه ی ،ريخا ریصاعم نایهج
،
رييغت اییه لوییحت و یاییه ییقيمع و عيییسو ار ی
هییصرع رد اییه
ی
یگدنز نوگانوگ و یدرف
تسا هدرک هبرجت یعامتجا شخب هک
زا یدایز تلاوحت نیا
هب زوح ۀ و نید شرگن یینید فویطعم
.تسا هتسجرب نادنمشیدنا زا یرايسب
، نوچمه دویگ (9
،)1963
تراییهلگنیا (9
،)1977
اییکد نو (9
)1987
و دیینلاور (4
)2012
هدرک للادتسا تاریييغت و تلاویحت ایب ریصاعم نایهج هیک دنا
شزرا ماظن رد نیداينب شلایچ و هیعماج یایه
رد یدیج یایه
صرع ۀ و ییگنهرف یاهرواب تیسا هدیش هیجاوم یینید شریگن
؛
ب ه ناونع هنومن هتیسجرب زا نت ود ، ریت
ی ن رد ریصاعم نادنمیشیدنا
زوح ۀ هعماج نیید یسانش سآوو ،
(5
و )2009
مروتیسا (1
،)2009
یرظن نييبت رد ۀ
دوخ
، ییارقهق ريس رب ینبم شرگن
نایيم رد ینید
ب یبرغ نادنورهش ه
یحلاطیصا زا ایپورا رد هژیو ماین ایب
« نایمیا
لزلزتم
8» ( مدمد ی جازم )ینید ی م هدافتسا
ی دننک تیيعمج هیب هیک
ازف ی هدن ا ی هراشا .یبهذیمريغ ًلامایک هن و تسا یبهذم هن هک دراد
و تسا اب سآو هب دان
ایپورا رد یعایمتجا شیاميپ جیاتن نایشن7
داد
نيیشيپ لیسن هیب تبیسن یلسن ره یبهذم تاقلعت
، عیض ي ف ریت
م ی دوش شزرا یناهج شیاميپ جیاتن .
2اه زين داد ناشن ریتمک یتح
کی زا رد بهذیم و نیید دیندقتعم ییایپورا نادنورهیش میشش
رمزور یگدنز ۀ
یم ییقلت میهم اهنآ ی
دویش (
Westoff and Frejka,
.)2008
ییگنهرف تلاویحت لیيبق نییا قیمع و تعیسو ،تمدق شریگن رد تارييغت و یعامتجا یتعنیص عیماوج رد یینید یایه
1 Good
2 Inglehart
3 Van De Kaa
4 Roland
5 Voas
6 Storm
7 Fuzzy Fidelity
8 The European Social Survey (ESS)
9 The World Values Survey (WVS)
و رتشيب ،هتفرشيپ هتسجرب
رت شرتیسگ هیب هیجوت ایب ایما ؛تیسا
و تاطابترا یژولونکت هناسر
ایه ،نایهج ریساترس رد هتفریشيپ ی
تدیش و تعریس ایب زیين ام ۀعماج هلمجزا رصاعم عماوج ریاس ،لایح ریه هیب .تسا تلاوحت و تارييغت نیا ضرعم رد یدایز و تاریييغت نییا هیک تیسا نییا رضاح شهوژپ یساسا شسرپ رد تلاوحت شرگن
اه هیب هیکلب هیعماج لک حطس رد هن ،ینید ی
هورگ نيب رد کيکفت .تسا هنوگچ فلتخم یموق یاه
ۀتکن مهم رت هک تسا نیا ماجنا
نداد نیا شهوژپ عون ایه
رد
یخرب اوج عم
، و تروریض ،یساسا تلع هس هب ام ۀعماج دننام
تیسا فوطعم تيعقاو نیا هب ،لوا تلع :دراد یرتشيب تيمها هورگ عونتم و هدرتسگ رايسب فيط ۀدنرادربرد ام روشک هک یاه
زا میه و ینلاویط رايیسب یخیرات تمدق زا مه هک تسا یموق یگژیو هنیداهن یگنهرف یاه هدش
ا هرهب ی ن رد و دنتسه دنم طایق
یگدنز روشک فلتخم م
ی دننک عوینت و یمویق یگدرتیسگ نیا .
عویین نیییا تییيمها و ترورییض هییکنیا رییب هولاییع ،یییگنهرف شهوژییپ فعاییعم ار اییه ییم
ی دیینک رايییسب یییشهوژپ تییصرف ،
و یمویق تایقلعت نيب تابسانم یسررب یارب زين ار یدنمشزرا ییم مهاریف یینید تلایامت ییخرب رد ،هیکنیا مود تیلع .دینک
جزا ،عماوج ام ۀعماج هلم
ًلاومعم و نید هزومآ اه شقن ،ینید ی
نييعت رايسب رد ییمهم و هدیننک
هیصرع ایه و تایيح ددیعتم ی
ب ؛دراد یعامتجا و یدرف یاهراتفر ه
ترایبع قد یي ق ریت نيیيبت ،
هیب هیجوت نودب ،عماوج ليبق نیا رد یعامتجا یدرف یاهراتفر و نید هب فوطعم تاظحلام هزومآ
اه نادینچ ،یبهذیم ینید ی
نییا مایجنا ترورض و تيمها ،هکنیا موس تلع .تسين ربتعم شهوژپ ليبق ایم ۀیعماج هیلمجزا ،عیماوج ییخرب رد ایه
، هیک
ینید تموکح و رتشيب ،دراد
سوسحم رت تیسا
؛ نییا رد ارییز
راکوزاییس ،عییماوج لییيبق اه
ی هییعماج یمییسر یریذییپ
، دییننام
س ي متس اه ی هناسر و یشزومآ ا
ی و ویدار ،سرادم ليبقزا هعماج
لت هب هريغ و نویزیو مک روط
ظن ي ر ی هزویمآ و نیید زا رثأتم ایه
ی
تسا ینید هورگ ۀمه هک
شیشوپ تیحت ار هیعماج یموق یاه
رارق م ی دهد ؛ ب ه جیایتن ،هنومن ناونع شهوژیپ
رد ریيخا رویشک
ناریا رد یرادنید یموق تازیامت نتورف بوقعی
52
( ناتسکاپ
Dourani, 2008
سا هداد ناشن ) ت
نیا یشزومآ متسيس
روشک
، و مکاح تردق یژولوئدیا اب بسانتم یب ویسمه
ا عفاینم
هورگ ییحارط )یبهذیم ناریبهر و نایيماظن ،نادرم( بلاغ یاه
تسا هدش
؛ یلاح رد لقا و نانز هک یي
ت ایه ی رد یبهذیم یمویق
هتفرگ رارق هيشاح .دنا
جیاتن شهوژپ ( ناریا رد
Fourotan, 2014;
2017;2019; 2020
ناشن زين ) دنهد
ۀ
« همه روعح ایج
یی
» و نیید
هزومآ ریاس و ادخ اه
ی رد یینید یمت
ما راکوزایس ایه یمیسر ی
هعماج هب ،یریذپ هژیو
تسا یشزومآ عبانم هوریگ یمایمت .
یایه
راکوزاس نیا ششوپ تحت یموق ایه
هیعماج یمیسر ی یریذیپ
تادنتیسم هیب دانتیسا ایب دراد ترورض ،نیاربانب ؛دنتسه ینید نییا ییشخبرثا و یراذگريثأت نازيم ،یملع دهاوش و یشهوژپ راکوزاس ایه هیعماج یمیسر ی یریذیپ
شریگن ریب یینید یایه
هورگ .دوش صخشم یموق یاه
نیدب نییا ییسررب هب ،رضاح شهوژپ یروحم فده ،بيترت
اییآ هک تسا فوطعم یساسا شسرپ یعماج رد
ۀ نارییا ریصاعم ،
هب روط ساسا هیب تیسا یمویق قیلعت زا یعبایت یینید شرگن ی
ترابع قد ي ق رت هورگ ایآ ، شيبایمک یایهوگلا ،فلتخم یموق یاه
اییفتم اییی هباییشم رد دیینراد ییینید شرییگن ۀیینيمز رد تو
نيییمه
،بوچراچ ریاس
شسرپ اه :زا دنترابع زين شهوژپ نیا یساسا ی
- مییهم رییت ی ن و لییماوع عت
يییي ن هدییننک اییه ییینید شرییگن ی
هورگ دنمادک یموق یاه
- ب ه ینید یاهدرکیور نیا ،صخشم روط هورگ
یمویق یاه
ات دح هچ
، صخاش زا یعبات ایه
ی میسينردم و هعیسوت
، نام دین
تلايصحت و ینيشنرهش تسا یتيسنج شرگن و
- زوییح رد دییح هییچ اییت یلییسن فاکییش ۀ
اییهدرکیور و
شرگن اه ی ینید هوریگ ،یمویق یایه نيیيعت و هتیسجرب
هدیننک
تسا ب نیاربان ، شهوژپ رضاح یم دشوک رد یاریب و نایکما دیح
هب ییوگخساپ شسرپ و ترورض نیا
ایه ی ،یدیيلک ۀینيمز رد
نييعت و اهوگلا تخانش ک
هدنن اه هورگ ینید شرگن ی یموق یاه
دشاب هتشاد یمهس ،رصاعم ناریا رد .
و هنيشيپ یرظن ینابم ،یتایعلاطم ۀزوح نیا رد ناریا رد یرظن ینابم و هنيشيپ یسررب
ناشن و هدرتیسگ فیيط ،هیکنیا لوا :تسا هدمع ۀتکن ود ۀدنهد
ازف ی هدن ا هیب ،تاعلاطم زا ی لایس رد هژییو
ۀینيمز رد ریيخا یایه
شرگن مهم زا یکی هک تسا هدش ماجنا ینید یگژیو نیرت
یاه
هب هک تسا نیا تاعلاطم ليبق نیا روط
دمع و نيیعم یهورگ ،ه
شناد ،ناناوج دننام ،صخشم نونایک ار نایوجیشناد و نازویمآ
رارق هعلاطم و هجوت یلصا هداد
دینا ،لایام یاریب ؛ یم
ی ناویت هیب
شهوژپ یاه یرایادخ ( ناراکمه و درف 9982
) ، ندمت ( ی 9975 )
و ( ینامور و یحلاص 9924
) و نایوجیشناد یینید شریگن ریب
شهوژپ هب نينچمه یاه
جات ( یوسوم و شخب 9929
) و یحتف
( ناراکمه و 9924
) شیناد و نایناوج یینید شرگن رب نازویمآ
هتبلا .درک هراشا م
ی ناوت دننام ،تاعلاطم یدودعم هب و یریدیم
یکمرا دازآ (
9929 ،) جات یوسوم و شخب (
9929 ) و و ییحتف
ناراکمه (
9924 ) فيط هک درک هراشا زين
ًاتبسن عيیسو ار یریت
رک هعلاطم هد
.دنا ریظن هیب یم ی دیسر ایت ،کرتیشم ییگژیو نییا
یروآدریگ و ییسرتسد تلوهیس زا ییشان یدودح هداد
ایه زا
هنومن تيعمج شیناد دیننام ،نیگمه و سناجتم یا
ایی نازویمآ
؛تسا هريغ و نایوجشناد هک ،مود ۀتکن اما
م ی ناوت ییسررب رد
،درک هراشا نآ هب و طابنتسا هزوح نیا رد یرظن ینابم و هنيشيپ دوجو اب هک تسا فوطعم تيعقاو نیا هب رايیسب یمویق عوینت
ام روشک رد هدرتسگ و دایز ،
تعیسو و تمدیق شهوژیپ
یایه
نيمز رد یملع ۀ
رب یموق عونت نیا هاگیاج و شقن
،ینید شرگن
تسين هتسجرب نادنچ .
رد رییه لاییح ، شهوژییپ جیاییتن یییحتف و رگزادییگ
( 9975 )
ۀرابرد شناد نازومآ رد کرت یموق هورگ یبرغ ناجیابرذآ ناتسا
داد ناشن و یینید تییوه ريغتم ود نيب
تییوه یعماج یمویق ۀ
،رظندم ایحلزا هیطبار نییا و دراد دوجو یطسوتم یگتسبمه
.تسا هدوب رادانعم زين یرامآ شهوژپ جیاتن قباطم
جارس و هداز
دا یمه ( 9978 ) رد نایوجیشناد تکرایشم نازيم ، نیمجنا
ایه ی
هب ؛تسا رثأتم یموق هورگ زا ،یبهذم هنوگ
رد نازیيم نیا هک یا
شهوژپ 15 ،ناریا یعامتجا لئاسم یدربهار یاه لاس
هن م
، هرامش یپايپ ( 92
،) هرامش مود
، ناتسبات 9922
هورگ نایوجشناد نيب زا رتیشيب ،سرایف و رل و کرت یموق یاه
شهوژیپ جیایتن .تیسا دریک یمویق هورگ نایوجشناد ربارب ود ( ناراکمه و تسوداضر 9929
رد ) ۀراب لماوع رثؤیم ریب م یي ناز
د ی رادن ی رد نيب وجشناد ی نا هاگشناد هش ي د نارمچ زاوها نایشن
داد یموق تیوه ،
ثأیت ي ر یینعم یراد یب ر یرادینید نازیيم .دراد
شهوژپ جیاتن قباطم ناراکمه و دحوم
( 9929 رد ) ۀرایب یطبار ۀ
و یموق تیوه شناد یرادنید
جوسای رهش نازومآ ،
ثأیت نازيم ي ر
ریاد طسب رب یرادنید ۀ
اپ ییعمج تیوه تییوه زا نایوگخیس
ن دایز یلم تیوه هب یموق تسي
ريغتم نیا و طقف
99 زا دصرد
ک نييبت ار نایوگخساپ یلم تیوه سنایراو تسا هدر
. هتفای یاه
شهوژپ هجاوخ نارایکمه و یروین (
9924 ) هوریگ ود نيیب رد
یاهرهش رد برع و رل یموق ناگنک رهشبرع و ینسمم دابآرون
م زا یکی ،یموق تیوه داد ناشن مه
هیک تسا یلماوع نیرت یب
ر
وه ی ت د ین ی ثأیت هعماج کی دارفا ي
ر یم ی دراذیگ
؛ یینعی ود نيیب
ورگ ه موق ی نعم توافت ،برع و رل ی
زا یراد رظن وه ی ت بهذم ی
تییسا هتییشاد دوییجو .
شهوژییپ جیاییتن هدازدییمحم و هدازرداییق
( 9928 ) یموق هورگ رب نيیشندرک قطانم نکاس یاهدرک
نارییا
داد ناشن مک
وه نازيم ندوب تی
یایهدرک نایيم رد یمویق یبلط
ناشن ،هعيش دنهد
ۀ دیننکادج شقن ۀ
یمویق فاکیش رد بهذیم
تسا عمج رد ،نیاربانب ؛ شهوژپ یدنب
ۀیتکن نیا رب روکذم یاه
یم یساسا و مهم دویجو ایب هیک دریک ديکأت ناوت
عوینت رايیسب
هورگ ۀدرتسگ یاه
رویشک ریسارس رد یموق یکدینا تایعلاطم ،
نييعت و اهوگلا ۀرابرد ک
هدنن اه شرگن اب طبترم ی رد یینید یاه
هورگ نیا نيب ۀتکن .تسا هدش ماجنا یموق یاه
مهم ریت ،هیکنیا
ماجنا تاعلاطم کدنا دادعت نامه نيب رد ،یرایمآ ۀیعماج ،هدش
هب روط دمع هب و نيعم یموق هورگ کی هب ه تردین
زا شيیب هیب
زين دودحم تاعلاطم نيمه .تسا هدش دودحم یموق هورگ کی دح رد ایما ؛تیسا دنمیشزرا و ديفم دوخ مز
ي هین ایه نادینچ ی
عيیسو فیيط نيیب ییقيبطت تایعلاطم یارب ار یبسانم زا یریت
هورگ مهارف یموق یاه من
ی دروآ نیا ليمکت ،نیاربانب ؛ لأیخ
رد
شهوژپ مزلتسم ،یرظن ینابم و هنيشيپ عمایج و رتیشيب یاه
ریت نییا لیيمکت یارب دوخ دح رد زين رضاح شهوژپ .تسا
لأیخ
ژپ فيط هب ،یشهو هدرتسگ
رت هورگ زا ی هدریک هجوت یموق یاه
یییقيبطت یییسررب ۀراییبرد ار مزلا یییشهوژپ دهاوییش اییت تییسا شرگن هورگ ینید یاه .دنک یفرعم یموق یاه
ینابم یرظن
هب هیرظن هب رضاح شهوژپ یرظن ینابم ،یلک روط
اه فویطعم یی
هییک تییسا هییفلؤم
اییه رد ار ییینید شرییگن و نییید اییب طبترییم ی
اچ ریصاعم نارود یگنهرف یعامتجا تارييغت و تلاوحت بوچر
نييبت م ی دنک هیرظن زا هتسد نیا . و عوینتم فیيط ریب لمتیشم ایه
زا یددعتم یرظن
ه یاه نادنمشیدنا و تلاویحت هک تسا هتسجرب
رد هلمجزا ،رصاعم عماوج تارييغت هزوح
اه و نیید ایب طبترم ی
هدرک یسررب ار ینید شرگن هب ؛دنا
ینومن ناوینع تاریييغت نییا ،ه
هیییرظن ار رییصاعم عییماوج ییینید شرییگن رد نیداییينب ،ییینازادرپ
ایییکجیرف و فووتیییسو نویییچمه (9
)2007
سآوو ، ( و )2009
مروتسا ( )2009
هدرک نييبت نیا .دنا
رظن یی ه ایه فیيط ۀدینرادربرد
اما ؛تسا ینوگانوگ و عيسو رايسب اهنآ کرتشم هجو
تیسا نییا
هک دریکیور رب ی
ییگنهرف - یعایمتجا تبم
یین یینعی ؛دنتیسه رد
یتايیصوصخ بوچرایچ
، نویچمه ییارگددیجت
(
Good, 1963
،)
ماییظن رد نیداییينب تارییييغت و ییییارگدرف ،یعاییمتجا تارییييغت شزرا ( هییعماج یاییه
Inglehart, 1977 van De Kaa, 1987 ؛
؛
Roland, 2012
) هیلمجزا ،رصاعم عماوج تارييغت و تلاوحت نیا
رد هزوح اه د شرگن و نید اب طبترم ی یم نييبت ار ینی
هیک دیننک
م ی دنناوت هورگ یارب .دنشاب هتشاد دربراک زين یموق یاه
قيقد یسررب یارب ،نیا رب هولاع و تیيموق نيب تابسانم رت
یرادنید م ی ناوت هیرظن هب هیرظن زا هورگ هس یاه هراشا نازادرپ
نيیيعت شیقن رب ،لوا هورگ .درک طیاریش و ییارگددیجت ۀدیننک
یداصتقا - عامتجا هب ؛دراد ديکأت ی قبایطم ،لایام ناونع
رظن ۀیی
کبریاکسا و نمفاک (9
)2012
ایب طبتریم یاهدیمايپ نييبت یارب
1 Frejka and Westoff
2 Kaffman and Skirbeck
ناریا رد یرادنید یموق تازیامت نتورف بوقعی
19
هب دیاب یرادنید و تيموق نيب تابسانم هعومجم
ا ی اریش زا ی ط
داصتقا ی عامتجا
،ی دیننام و ینيیشنرهش ،تلايیصحت و داویس
شناتسور ين یگژیو ریاس و ی هب اریز ؛درک هجوت ییارگددجت یاه
نیا ،نانآ ۀديقع اریش
ی ط دایصتقا ی - عایمتجا ی و و ییگژی یایه
شقن ،ییارگددجت مهم
رت دراد ی و تیيموق نوچمه ییاهريغتم
و بهذم
، رصنع ی وناث ی م بوسحم ی
دوش لمایش ،مود هورگ .
هیرظن ییاه م ی دوش تيهام هک هزومآ
اه ینید ی هورگ اه ی یموق
م رارق هجوت یلصا نوناک ار ی
دهد
؛ ب ه م و ساکول ،لاام ناونع ي
ر
( 9979 دندقتعم ) یرادنید و تيموق نيب تابسانم یسررب یارب
دیاب ای ژولوئد ی و ینید تاداقتعا هوریگ
ایه ی یمویق رظندیم ار
داد رارق . هییرظن ریب لمتشم زين هورگ نيموس هیک تیسا ییایه
عضو ًلاوصا ي
ت عقوم و ي ت هورگ اه ی بهذم یموق ی
ب ار ه ناوینع
ی ک لقا هورگ ي ت م رارق رظندم ی
دهد
؛ یب ه هاگدیید ،لایام ناوینع
نلایوک کم (9
هک تسا لصا نیا رب ینتبم )2004
نيب تابسانم
یرادنید و تيموق اب ار
ی د عقوم بوچراچ رد ي
ت ب نانآ ه ناوینع
ی ک لقا هورگ ي ت بت يي ن .درک
ع رد ي ن زا یمهم هورگ هب دیاب ،لاح رظن
ی ه اه هراشا زين درک
هعماج ۀیرظن هب هک ،یریذپ
هب ماع روط هیعماج ۀییرظن و یریذیپ
هب ،ینید ینلاویط رايیسب تمدیق هیک تسا فوطعم صاخ روط
هورگ و دراد هدرتسگ
ا ایهنآ هیب یعامتجا مولع نادنمشیدنا زا ی
هدرییک هییجوت هییب ؛دیینا
دییيم ،لاییام ناویینع ( 9
دیینیارف رییب )1934
هعماج أت یدامن لباقتم شنک ۀیاپرب یریذپ ديک
م ی دنک ۀدیا نیا .
شيپ هک ،ار یلصا یبایس تلوک ،رت
(9
ريپایس و)2007
(4
)1929
هییرظن زیين اهدیعب ،دیندوب هدریک ریطم زين ،یریگید نازادریپ
فروو نوچمه ( 5
)1956
سیوید و سناوا ، (1
و )2000
رویليت
8
( )2003
.دییینداد لیییماکت و هعیییسوت نییییا ۀدیییيقع قبایییطم
بحاص ،نارظن تسد یارب تخانیش هب نتفای
دینیارف زا یریتهب
1 McQuillan
2 Meed
3 Collet Sabe
4 Sapir
5 Whorf
6 Evans and Davis
7 Taylor
هعماج ذپ :ميینک هیجوت یلصا رصنع راهچ هب دیاب یری 9
عیبنم )
هعماج ذپ و هداوناخ ،سرادم( یری تاسسؤم
یینید یایهداهن و
،)اهاسيلک و دجاسم دننام 9
،یريگدایی و شزویمآ دینیارف ) 9
)
هیعماج تیسا راریق هیک دنتیسه یدارفا نامه هک( فده ذیپ
ری
و )دنوش 4 ینیارف لویصحم و هجيتن ) هیعماج د
ذیپ ( یری
Collet
Sabe, 2007 Micherner, 1999 ؛
Regnerus, 2000 ؛
.) نیدب ،بیيترت
هیرظن رب ینتبم ،رضاح شهوژپ یرظن بوچراچ اه
هک تسا یی
ًاساسا دییدج نارود ییگنهرف تلاوحت و یعامتجا تارييغت هب و میسينردم نویچمه ییاهدینیارف بیلاق رد و تیسا فوطعم
اریييغت زورب ببس ،ییارگدرف مایظن رد هدینیازف و یجیردیت ت
شزرا رد هلمجزا ،رصاعم عماوج یاهرواب و اه هزوح
اه نیید ی
ینید شرگن و هدش
دنا هورگ ۀرابرد شيبامک هک نوگاینوگ یایه
ۀدینیازف دینور ،بوچرایچ نيیمه رد .دراد دربرایک زیين یموق و ینيیشنرهش دیننام ،نردیم یایيند رهاظم دشر و ییارگددجت دشر نردم ي ساز ي نو ببس هیب مویسوم یژتارتسا یتح تسا هدش
« یکیژولوئدیا نارابمب
» (
Arnot, 2002
،) اهرازبا راکوزاس و ایه
ی
هعماج یمسر اب زين ینید یریذپ
شلاچ اه .دوش هجاوم یدج ی
یرظن ینابم نیا بوچراچ رد رضاح شهوژپ ،ساسا نيمه رب یم ییشهوژپ دهاویش ،دویخ دح رد دشوک ار
و هیعلاطم یاریب
مهم یسررب نیرت
نييعت و اهوگلا هدننک
ایه شریگن ایب طبتریم ی
هورگ ینید .دنک یفرعم یموق یاه
شور ینابم یسانش
هلاقم نیا یبرجت ثحابم
، هییزجت ریب ینتبم لحتو
یي ل ایه ی کیی
اب .تسا یشیاميپ یسررب و یبرجت شهوژپ و عوینت هیب هیجوت
تایناکما و هجدوب اب بسانتم و ام روشک ییايفارغج یگدرتسگ هوژپ دودحم هدش باختنا نوگانوگ شيبامک قطانم ،نارگش
دینا
ات هک دح ،یدایز دنرادربرد ۀ
عونت و ییايفارغج یگدرتسگ ایه
ی
یعامتجا یگنهرف
، ب ه بيکرت رظنزا هژیو شخب یموق یاه
ییایه
ام روشک زا تس
یم هک میهم زا ییخرب اهنآ ساسارب ناوت نیریت
عوضوم اب طبترم یاهوگلا شهوژپ
اتسرهش کی زا رتارف ار و ن
شهوژپ 19 ،ناریا یعامتجا لئاسم یدربهار یاه لاس
هن م
، هرامش یپايپ ( 92
،) هرامش مود
، ناتسبات 9922
هدرتسگ ًاتبسن یحطس رد یمه ریب .دریک ییسررب ریت
ي ن ،سایسا
نومن تيعمج ۀ
ار ییشیاميپ شهوژیپ نییا رد
عویمجم
، دادیعت
5955 نانز و نادرم رفن 95
ب و هلاس رتشي
، نکاس قطانم یرهیش
ییاتسور و رد
99 ناتسرهش ناتیسرهش لماش ، یایه
،نیارفیسا
مرخ ،درونجب ،رسلباب ،زاوها ،دابآ
،تشر رايماک ،زقس ،نا
،ناگرگ
م ليکشت نادمه و دابآدومحم ،سوواکدبنگ ی
دهد . هنومن مجح
هنومن شنیزگ یارب و دش نييعت نارکوک شور زا هدافتسا اب ایه
زين هنومن شور هشوخ یريگ
هیلحرمدنچ یا یا
تیفر رایک هیب .
هداد و تاعلاطا یروآدرگ رازبا شسرپ زين اه
مان ۀ ققحم تخاس
هداد یروآدرییگ زا سییپ .دوییب ا اییه
مریین ز رازییفا یارییبSPSS
هیزجت هداد ليلحتو جیاتن هک دش هدافتسا اه
نآ یدیعب شخب رد
یسررب و ثحب یم
دوش .
مهم ،نیا رب هولاع رت
ی ن ريغتم ای عبات ،هتسباو ريغتم
« شرگن
ینید » تسا نیا رد هک شهوژپ
شور راهچ هب
،لیذ و شجنس
هعلاطم هدش رد لوادتم شور زا ،ادتبا .تسا
« مانرب ۀ نيب ییللملا
یعامتجا شیاميپ
» ( )ISSP
نارگشهوژپ9
تسجرب ۀ رصاعم ، دننام
رتلاک و بوکيج (9
)2013
،شور نیا رد هک تسا هدش هدافتسا
نایوگخییساپ
، ناییشدوخ یییصخش یبایییزرا ار
رد ۀراییب حطییس
( شیوخ یرادنید ینعی
ب ار ناشدوخ ه
ایت ییلک رویط دیح هیچ
م یبایزرا رادنید و یبهذم ی
دیننک یفيط رد ) ی
هیناگجنپ ییليخ(
شسرپ رد )ًلاصا ،مک یليخ ،مک ،دایز ،دایز هدرک راهظا همان
.دنا
ب یار عماج یسررب قيقد شجنس و رت
زا ،هتسباو ای عبات ريغتم رت
مود شور .تیسا هدیش هدافتسا زين رگید شور هس
، ریب رظاین
تسا ینید تابجاو هب یلمع یدنبیاپ حطس ینعی ؛
هرهب اب یريگ
مود شور رد ،یلبق شور زا نایوگخساپ زين
، یصخش یبایزرا
ار ناشدوخ ۀرابرد
مایجنا هیب شیوخ یلمع یدنبیاپ حطس نداد
یعرش تاروتسد و ینید تابجاو
، هریيغ و هزور و زایمن دننام
فيط رد ی زگ جنپ ی هن ا ی ،تایقوا ییععب ،تاقوا بلغا ،هشيمه(
ه ،مک یليخ ي
چ تقو هدرک راهظا ) شور .دنا
اه ی مرایهچ و موس
1 International Social Survey Programme (ISSP)
2 Jacob and Kater
اجح رب رظان زين یمویمع نکایما رد ناینز ششوپ و ب
؛تیسا
ینعی نکایما رد ناینز شیشوپ و بایجح عوین هب شرگن ادتبا
،یرسور ،هعنقم ،رداچ لماش( یمومع تیفلاخم
عاوینا نییا ایب
سپس و )ششوپ یگنوگچ
ميمصت هب شرگن رد نانز یريگ
ۀراب
ًلامایک( هناگراهچ فيط رد زين ناشدوخ ششوپ و باجح عون
،فلاخم ،قفاوم ،قفاوم جنیس )فلایخم ًلاماک
هدیش هدي .تیسا
،نیا رب هولاع لمایش زیين لقتیسم یایهريغتم
ود هدیمع هوریگ
یم تیيعمج یایهريغتم ،لوا هوریگ :دوش ریب لمتیشم یتخانیش
سنییج )نایینز و نادرییم(
تنوکییس لییحم ، و یرهییش طاییقن(
)ییاتسور تلايصحت ،لهأت تيعضو ،نس ،
لمایش(
ییب ،داویس
ییادتبا ، ملپید ،ییامنهار ،
پیید قوف و سنایسيل تلايیصحت ،مل
رتلااب و ) شریگن اب طبترم یاهريغتم ،مود هورگ یتيیسنج یایه
یگنوگچ ۀیاپرب شهوژپ نیا رد هک رد ناینز لاغتشا هب شرگن
جراخ راک زا
هناخ رد ،قیفاوم ،قیفاوم ًلامایک( هناگراهچ فيط
جنس )فلاخم ًلاماک ،فلاخم هدش هدي
دنا .
یگژیو نومن یاه ۀ
شهوژپ
نانچ پ هک ي ش رت زين هتفگ دادیعت ار هینومن تیيعمج ،دش 5955
ناینز و نادرم رفن 95
ب و هلایس یشي رت
، و یرهیش طایقن نکایس
ناتیسرهش ییاتسور ،دروینجب ،ریسلباب ،زاویها ،نیارفیسا یایه
مرخ نادیمه و دایبآدومحم ،سوواکدیبنگ ،نارایيماک ،زقس ،دابآ
م ليکشت ی دهد هک 9 / 59 و نادرم تيعمج ار اهنآ دصرد 2
/ 47
دصرد یم لمایش ناینز تیيعمج زیين ار ی
دنویش لیحم ریظنزا .
زين تنوکس 7
/ 19 نومن تيعمج دصرد
،شهوژپ ۀ طایقن نکاس
يقب و یرهش ۀ
ییاتسور طاقن نکاس زين اهنآ دنتسه
نايم . ۀ ینیس
نومن تيعمج ه
زين 2 / 99 لاس تسا ینايم اب هک ۀ
تیيعمج ینیس
دودح( روشک لک 95
رقت )لاس ی
ًاب ناسکی و ربارب تسا
ریظنزا .
عضو داریفا ار هینومن تیيعمج موسود هب کیدزن زين لهأت تي
کی هب بیرق و لهأتم ییم ليکشت درجم دارفا زين ار موس
دینهد
یب دارفا تبسن و زیين رسمه توف رثا رد و قلاط رثا رد رسمه
هب( زيچان رايسب ،بيترت
1 / 9 و دصرد 9 / 9 )دصرد تسا عیزوت .
ناریا رد یرادنید یموق تازیامت نتورف بوقعی
19
یم ناشن تلايصحت حطس بسحرب هنومن تيعمج ک دیهد
ریتم
زا 95 دییصرد
، یییب داوییس
؛ 95 دییصرد
، و ییادییتبا تلايییصحت ییامنهار
؛ 45 دصرد
، ملپید قوف و ملپید تلايصحت و
دودیح
95 و سناسيل تلايصحت زين دصرد دنراد رتشيب
.
لودج 1 - ناتسرهش کيكفت هب هنومن تيعمج عیزوت سنج و بختنم یاه
Table 1- Distribution of population included in the survey by selected urban-rural areas and gender تنوكس لحم و ناتسرهش
درم نز
نز و درم
نیارفسا ناتسرهش 951
924 455
زاوها ناتسرهش 944
998 419
رسلباب ناتسرهش 971
985 551
درونجب ناتسرهش 995
995 485
مرخ ناتسرهش دابآ
945 945
475
تشر ناتسرهش 999
959 494
ش زقس ناتسره 955
955 955
نارايماک ناتسرهش 955
955 955
ناگرگ ناتسرهش 951
919 592
سوواکدبنگ ناتسرهش 972
999 455
دابآدومحم ناتسرهش 959
927 455
نادمه ناتسرهش 917
999 555
هنومن تيعمج لک 9199
9572 5955
و جیاتن ی هتفا اه ی شهوژپ
هيلوا و یتامدقم جیاتن نانچ هک شور شخب رد ،شهوژپ نیا رد ،دش هراشا زين یسانش
و تیفر رایک هیب ینید شرگن شجنس یارب یلصا ۀفلؤم راهچ هیزجت جیاتن قباطم و
لحت ي ل اه ار لیذ یتامدقم و یلک یاهوگلا ،
نیا ۀرابرد هفلؤم
اه یم ینید شرگن ۀناگراهچ ی جاتنتیسا ناویت
زا رتشيب ،هکنآ لوا .درک مجنپود
هورگ یمامت ق یاه
حطس ،یمو
دح رد ار دوخ یرادنید
« دایز یليخ و دایز »
یبایزرا هدرک دینا ؛
توافت اما هدهاشم اهنآ نيب زين یدایز یاه
م ی دوش کی زا : ،ویس
نمکریت و ینزایم یمویق هوریگ ود هب قلعتم نآ نازيم نیرتشيب هب ؛تسا هنوگ دویخ یرادنید حطس ،نانآ زا یمين زا شيب هک یا
دح رد ار
« یليخ و دایز دایز
» یبایزرا هدرک دنا هیب(
،بیيترت 59
و دییصرد 59
کییی زا شيییب ،رییگید یوییس زا .)دییصرد مییهد
هورگ ار دویخ یرادنید حطس ،کرت و کل و رل ،درک یموق یاه دح رد
« و مک یليخ
ًلاصا » یبایزرا هدرک دنا دودح(
99 )دصرد
نمکرت نيب رد نآ نازيم ربارب ود زا رتشيب هک و اه
نزام ی اه .تس
نآ مود زا رگید یکی ،هک زگ
ی هین ایه نییا رد یرادینید حطیس ی
یوییگلا ،شهوژییپ
« یبهذییمريغ هیین و یبهذییم هیین »
هییک تییسا
سکعنم یمدمد و دیدرت یعون ۀدننک ( ینید یجازم
Storm, 2009
Voas, 2009؛
هوریگ نيیب یدایز توافت .تسا ) رد یمویق یایه
هییب قییلعتم نآ نازییيم نیرتییشيب :دراد دوییجو وییگلا نیییا ۀیینيمز کليگ ساه هب ؛ت هنوگ هک یا 95 یرادینید تيعضو ،نانآ دصرد
دح رد ار دوخ
« یبهذمريغ هن و یبهذم هن »
یبایزرا هدریک دینا .
نمکرت نيب رد نازيم نیا کرت و اه
زیين اهدرک و اه ًاتبیسن
داییز
کی دودح( تسا یوگلا نیا ،سکعرب .)مهد
« هین و یبهذیم هن
یبهذمريغ »
کل یموق هورگ ود نيب رد سب اهرل و اه
و کدنا راي
زا ریتمک ینعی ،زيچان 5
ترایبع هیب ؛تیسا دیصرد قد
یي ق ریت ،
گ ي کل اه دودیح رد 4
کیل زا رتیشيب ریبارب حطیس ،ایهرل و ایه
شهوژپ 14 ،ناریا یعامتجا لئاسم یدربهار یاه لاس
هن م
، هرامش یپايپ ( 92
،) هرامش مود
، ناتسبات 9922
دح رد ار دوخ یرادنید
« یبهذیمريغ هن و یبهذم هن »
یباییزرا
هدرک دنا ۀیفلؤم ۀییاپرب ،هکنآ موس .
« مایجنا یینید تایبجاو نداد
هزور و زامن دننام »
توافت زين یاه
هتسجرب ا هوریگ نيیب ی یایه
مشچ هب یموق م
ی دروخ هوریگ هس هب قلعتم نآ نازيم نیرتشيب .
:تسا کرت و نمکرت و ینزام یموق 85
ینزام دصرد و ایه
85
نمکرت دصرد کرت و اه
ار ینید تابجاو دندقتعم اه
« ای هشيمه
تاقوا بلغا »
ماجنا م ی دنهد طیقف تبیسن نییا هیک یلایح رد ؛
کی دودح و اهرل موس
کی کل مراهچ رد ار اه
یمرب ی گ یي در هیب ؛
کی هب کیدزن ،رگید ترابع کل موس
راهظا اهرل و اه هتشاد
دینا
ار ینید تابجاو هک ای مک یليخ
ًلاصا » ماجنا م ی دنهد هیس هیک
نيب رد نآ نازيم زا رتشيب ،ربارب نزام
ی اه نمکرت و .تساه
شیشوپ و باجح عون هب شرگن ۀوحن رظنزا ،هکنآ مراهچ نانز ناکم رد توافت زين یمومع یاه هورگ نيب یدایز یاه
یاه
هدهاشم یموق م
ی دوش هب تبام شرگن نیرتشيب : یشوپ
ي هد ریت ی ن
نيیب رد ردایچ ینعی ،باجح عون نزایم
ی ایه نيیب رد سپیس و
کرت نمکرت و اه ترایبع هب ؛دراد دوجو اه
قد یي ق ریت زا ییمين ،
ینزام کی زا شيب و اه کریت مویس
نمکریت و ایه ردایچ ،ایه
ار
بسانم رت ی ن نانز یارب باجح یم
ی دینناد نییا هیک یلایح رد ؛
کی دودح طقف تبسن هورگ ریاس مراهچ
ار رظندیم یمویق یاه
لماش یم ی دویش یینعی ؛ نزایم ی ایه کیل زا رتیشيب ریبارب ود ،ایه
گ ي کل اه هب اهدرک و اهرل ، یشوپ
ي هد ریت ی ن یینعی ،بایجح عوین
هورگ زا یخرب ،ضوعرد .دنراد لیامت رداچ یموق یاه
لییامت ،
عاونا هب یرتشيب لام
ی م رت یریسور و هیعنقم دننام ،نانز ششوپ ؛دنراد
ًلاام دودح مجنپود کليگ شیشوپ ،ایهرل و ایهدرک و اه
حيجرت ار یرسور م
ی دنهد ،نیا رب هولاع . توافت
ایه یداییز ی
هورگ نيب دویجو ششوپ عاونا نیا اب تفلاخم رظنزا یموق یاه
ایفت نیرتدیدش و نیرتشيب هک دراد هوریگ ۀیسیاقم رد تو
یایه
یموق هورگ اب کل و کليگ یموق نزام
ی ایه هدهایشم یم
ی دویش :
کليگ نيب رد ششوپ عاونا نیا اب تفلاخم نازيم کیل و ایه
ایه
کی هب کیدزن ینعی(
نآ نازيم زا رتشيب ،ربارب هس دودح ،)مجنپ
نيب رد نزام ی تیساه یمایمت زا ییمين زا رتیشيب ،هیکنآ مجنیپ .
هورگ هب ،یموق یاه ميمصت
و بایجح عوین ۀرایبرد نانز یريگ
توایفت اما ؛دنراد تبام شرگن ،ناشدوخ ششوپ یداییز یایه
هوریگ نيیب رظن نیا زا زين هیظحلام یمویق یایه
یم ی ویش د زا :
کی ؛تیسا کیليگ یموق هورگ هب قلعتم نآ نازيم نیرتشيب ،وس
هب هنوگ هب کیدزن هک یا 25
ميمیصت هب نانآ دصرد ناینز یریيگ
ح عون ۀرابرد رد ؛دنراد تبام شرگن ،ناشدوخ ششوپ و باج
کرت زا یمين طقف تبسن نیا هک یلاح رد ار اه
مرب ی گ ي در ۀتکن .
یموییق هورییگ شرییگن ۀوییحن هیب طوییبرم ،هیینيمز نیییا رد میهم ینزام هیب لیامت نیرتشيب ؛تساه یشوپ
ي هد ریت ی ن ،بایجح عوین
ینزام هب قلعتم رداچ ینعی نانچمه( تساه
زين یلبق ۀتکن رد هک
اشا ،نیا دوجو اب ؛)دش هر مجنپراهچ
هیک دندقتعم نانچمه اهنآ
ميمصت .تیسا ناینز قویقح زا یکی ،باجح عون ۀرابرد یريگ
،نیا رب هولاع هس
مراهچ نمکرت و اه 85 کیل و اهرل دصرد ایه
ميمییصت هیب زیين شییشوپ و بایجح عوین ۀراییبرد ناینز یریيگ
.دنراد تبام شرگن ،ناشدوخ
