Iconographichal Analysis of the Role of Women in the Mourning Paintings and Their Relationship with Agricultural Rituals with Emphasis on
Ilkhanid, Timurid and Safavid Paintings
*Marzieh Jafarpour1|Zohreh Tabatabaiie Jebeli2 1. Master of Arts, Art university of Isfahan, Isfahan, Iran. Email: [email protected]
2. PhD, Assistant professor of art university of Isfahan, Isfahan, Iran. Email: [email protected]
Article Info Abstract Paper Research:
Research Article What we call death in our dictionary, which we often refer to bitterly, in the eyes of agriculturists, was a connection of the deceased with the earth and the expectation of resurrection, Like a seed buried in the soil in the hope of rebirth. The remaining written and visual evidence of mourning rituals indicate that women played a more critical role in this way; they played an important role in planting and harvesting agricultural products. Therefore, the present article, with the aim of explaining the role of women in mourning rituals and its relationship with agricultural rituals, seeks to answer these questions: Why the operatives of mourning rituals are primarily women?
And is there any connection between these rituals (mourning and request for fertility from nature)? In this regard, this paper will analyze eight Persian paintings with the theme of mourning from the Ilkhanid to the Safavid period in a historical-analytical way using the iconographic approach. The results show that mourning rituals were inherently used to activate the forces of plants that are often embodied as plant gods/goddesses. During a transformation, this pattern has changed from a form of mourning for the goddess of fertility to mourning for the general public.
The presence of women in the mourning rituals was also considered blessed and auspicious because of their liaison with mother-earth. Thus, based on the symmetry of mourning and agriculture, the presence of women in mourning and the performance of various rituals by them is justified.
Received:
20 June 2022
Accepted:
18 July 2022
Keywords:
Women, Mourning rituals, Agricultural Rituals, Iconography, Persian Paintings.
How To Cite: Jafarpour, Marzieh, & Tabatabaiie Jebeli, Zohreh (2022). Iconographichal Analysis of the Role of Women in the Mourning Paintings and Their Relationship with Agricultural Rituals with Emphasis on Ilkhanid, Timurid and Safavid Paintings. Women in Culture & Art, 14(4), 653-677.
Publisher: University Of Tehran Press.
* This article is taken from the M.A thesis of the corresponding Author (Marzieh Jafarpour) with title “A study of mourning’s ritual in Iran and its representation in Shahnameh’s paintings” in the field of Islamic art. Supervisor Dr. Zohreh Tabatabai in Art University of Isfahan.
10.22059/jwica.2022.344764.1801 doi
Vol. 14, No. 4, Winter 2023, 653-677
لحت لی آ کیفارگونوکی هراگن رد نانز شقن
اه ی ا طابترا و گوس ناشی
آ اب نیی یاه زرواشک ی
اب
کأت دی هراگن رب اه
یی ا راودا زا
،یناخلی ت
یرومی وفص و
*
ی
ضرم هی روپرفعج
1
|
ابطابط هرهز یی
لبج
2ی
1 . ملاسا رنه دشرا سانشراک
،ی دکشناد ۀ انص عی تسد
،ی ا ،ناهفصا ،ناهفصا رنه هاگشناد ناری
:همانایار . [email protected]
2 . رتکد ی صصخت
،ی داتسا رای ا ،ناهفصا ،ناهفصا رنه هاگشناد ناری
:همانایار . [email protected]
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ
هچنآ م دای نآ زا یخلت هب و هتفرگ مان گرم ام سوماق رد ی
نک ی م ناسنا هاگن رد ، رگزرب
، نیمز اب ناگتشذگرد دنویپ
و ؛دوب زیخاتسر یارب یراظتنا دننام
هناد ا ی م نفد کاخ رد تایحدیدجت دیما هب هک ی
درک . اجرب دهاوش ی
هدنام زا
ش ی هو اه ی یراوگوس شقن نانز ،یداو نیا رد هک تسا ایوگ مهم
رت ی م افیا ی هدرک دنا نانچ ؛ ازسب شقن هک یی
رد
نییآ اه ی هتشاد یرگزرب نییآ رد نانز شقن نییبت فده اب رضاح راتسج .دنا
اه ی اب نآ طابترا و یراوگوس
نییآ اه ی شسرپ نیا هب یزرواشک خساپ اه
یم نییآ نارگشنک ارچ هک دهد اه
ی ایآ و دنتسه نانز بلغا گوس
نییآ نیب یطابترا اه
ی نییآ و یراوگوس اه
ی دراد دوجو یزرواشک .
راگن تشه ،شهوژپ نیا اتسار نیمه رد ۀ
رود زا گوس نومضم اب یناریا ۀ
یخیرات یشور هب ار هیوفص ات یناخلیا یفارگونوکیآ درکیور تسبراک اب یلیلحت–
لیلحت یم ک ن م ناشن جیاتن .د ی
دهد نییآ اه ی ًاتاذ یراوگوس رد
تهج لاعف زاس ی تاتابن یاوق -
نادزیا بلاق رد هک
دسجت یهایگ ی
هتفا دنا - م تروص ی ذپ ی تفر هیوپ نیا . هلاحتسا یط
ا ی ،زاغآ یتابن یادخ یارب یراوگوس زا ،یلک
راوگوس هب سپس ی
صخش یارب ی
ت اه ی یریطاسا - و یسامح رد
صخش تیاهن ی
ت اه ی دش ناسرگد یخیرات .
انبمرب ی رق ی هن زاس ی مز رد نانز روضح هک اجنآ زا ،یزرواشک و یراوگوس ی
ن اه ی م هتشاگنا کرابم یعارز ی
دش ،
راوگوس رد ناشیا روضح ی
اه م هیجوت ی ذپ ی در .
:تفایرد خیرات 03 دادرخ 1431
خیرات شریذپ :
22 ریت 1431
هژاو اه یدیلک ی :
آ ،نانز نیی یاه راوگوس
،ی
آ نیی یاه زرواشک
،ی
آ
،یفارگونوکی رگراگن
ی ا یناری .
دانتسا ب :هلاقم نیا ه روپرفعج
، ضرم هی و ابطابط یی لبج ی
، هرهز ( 1431 .) لحت لی آ کیفارگونوکی هراگن رد نانز شقن
اه ی ا طابترا و گوس ناشی
آ اب نیی یاه
زرواشک ی کأت اب دی هراگن رب اه یی ا راودا زا
،یناخلی ت یرومی وفص و ی رنه و گنهرف رد نز . ،
14 ( 4 ،) 560 - 522 .
رشان سسؤم : ۀ نارهت هاگشناد تاراشتنا
ا*
نی اپ زا هتفرگرب هلاقم نای
ۀمان سانشراک ی ملاسا رنه دشرا ی
ناونع اب
« علاطم ۀ آ نیی ا رد گوس ناری امنزاب و یی هراگن رد نآ اه ی همانهاش اه ی روصم » طسوت هک تسا
ون ۀدنسی امنهار هب و لوا یی
ون ۀدنسی اد رد مود روآدرگ ناهفصا رنه هاگشن ی
.دش لاس 14 ۀرامش ، 4-653 ،1401 ناتسمز 677
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﯽﻣ ﻞﮑﺷ ﺖﻠﻣ ﮏﯾ ﮥﺸﯾﺪﻧا و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﺘﺴﺑ رد ﯽﻨﯿﯾآ ﺮﻫ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ يراﻮﮔﻮﺳ نﺎﻬﺟ و دﺮﯿﮔ
ﯽﻨﯿﺑ
.دراد نآ يراﺰﮔﺮﺑ ﮥﻘﯾﺮﻃ رد ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ يدﻮﻤﻧ ،ﻊﻣاﻮﺟ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ ﮏﺳﺎﻨﻣ
،ﻒﻠﺘﺨﻣ و ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ ﻪﺑ ﯽﻣﻮﺑ ﮥﻐﺒﺻ .ﺖﺳا دﺎﻀﺘﻣ هﺎﮔ و ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ ،مﻮﻗ ﺮﻫ دﺰﻧ
ﻦﯾاﺎﺑ ،لﺎﺣ ﯽﺧﺮﺑ
ﻪﯾﺮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫرﺎﺘﻓر ار نﺪﯿﺸﮐﻮﻣ و نﺪﯿﺑﻮﮐوروﺮﺳﺮﺑ ،اﺰﻋ سﺎﺒﻟ نﺪﯿﺷﻮﭘ ،نﻮﯿﺷ و ﻎﯿﺟ ،يراز و
ﯽﻣ ﻪﯾﻮﭘ ﻦﯾا .ﺖﻓﺎﯾ كﺮﺘﺸﻣ ناراﻮﮔﻮﺳ ﮥﻤﻫ نﺎﯿﻣ ناﻮﺗ ﺎﻫ
- ﻪﺑ نز ناراﻮﮔﻮﺳ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد هﮋﯾو -
رد
و تﺎﺳﺎﺴﺣا ﮥﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﯽﺸﻨﮐاو ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ لوا ﮥﻠﻫو رد ﺎﻣا ،ﺪﻨﮐ هﻮﻠﺟ ناﺪﻘﻓ زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻧاور رﺎﺸﻓ
ﻦﯾا ﺖﻘﯿﻘﺣ .ﺖﺴﯿﻧ رﻮﻃ
ﻪﺑ ﻦﯿﯾآ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﺑﺎﺸﻣ ،هوﻼﻋ ﻪﻧ ﻪﮐ هﺪﺷ شراﺰﮔ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﯽﯾﺎﻫ
ﺎﻬﻨﺗ
ﯽﻤﻧ خر نﺎﮑﯾدﺰﻧ گﺮﻣ ﯽﭘ رد ﺖﻗو ﻪﺑ ﺎﯾ يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﺷادﺮﺑ لﻮﺼﻓ رد ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﻫد
ﺐﻠﻏا رد .ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻧز ﯽﻨﻌﯾ نآ نﺎﯾﺮﺠﻣ ،ﻢﺳاﺮﻣ ود ﻦﯾا كاﺮﺘﺷا هﻮﺟو زا .ﺖﺳا لﻮﻤﻌﻣ ﯽﻄﺤﻗ يراﻮﮔﻮﺳ دﺎﻣ نﺎﻧآ سأر رد) نﺎﻧز ،ﺎﻫ ﯽﻣ تردﺎﺒﻣ ﯽﯾﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺑ (ﯽﻓﻮﺘﻣ ﺮﺴﻤﻫ ﺎﯾ ﺮﺘﺧد ،ر
ﻪﮐ ﺪﻧزرو
ﻦﯿﯾآ ﻦﯾا .ﺖﺳا ﺖﯿﺴﻨﺟ ﮥﯾﺎﭘ ﺮﺑ ًﻼﻣﺎﮐ ﻪﺑ ﺎﻫ
هرﺎﮕﻧ رد ﯽﻋﻮﻧ نﺎﻧز و هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ دﻮﻤﻧزﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻧاﺮﯾا يﺎﻫ
هرﺎﮕﻧ ﻦﯾا ﺐﻠﻏا رد ﻪﺑ ،ﺎﻫ
ﻪﺣﻮﻧ ،ﻦﺘﺴﯾﺮﮔ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻟﺎﻤﻋا ﮥﻄﺳاو ﺎﻫﻮﻣ نﺪﯾﺮﺑ و نﺪﯿﺸﮐ ،ﯽﻧاﻮﺧ
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ و ﮓﻧرﺮﭘ ﺶﻘﻧ يا
ﯽﻣ ﺎﻔﯾا ﻦﯿﯾآ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ .ﺪﻨﻨﮐ ﯽﺘﺣ و يزروﺎﺸﮐ ،يراﻮﮔﻮﺳ يﺎﻫ
ﻦﯿﯾآ نارﺎﺑ يﺎﻫ ﯽﻣ ﺶﯿﭘ ار لاﺆﺳ ﻦﯾا ،ﯽﻟﺎﺴﮑﺸﺧ مﺎﮕﻨﻫ رد ﯽﺒﻠﻃ
ﻦﯾا ناﺮﮕﺸﻨﮐ اﺮﭼ ﻪﮐ دروآ
ﻦﯿﯾآ ﻦﯿﯾآ نﺎﯿﻣ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﺎﯾآ و ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻧز ﺐﻠﻏا ﺎﻫ .دراد دﻮﺟو يراﻮﮔﻮﺳ و يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ و قﻮﻓ يﺎﻫ
ﻦﯿﯾآ رد نﺎﻧز ﺶﻘﻧ ﻦﯿﯿﺒﺗ طﺎﺒﺗرا و يراﻮﮔﻮﺳ يﺎﻫ
ﻦﯿﯾآ ﺎﺑ نآ ﻪﺑ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ،يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﯽﺳرﺮﺑ و ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ دﺮﮑﯾور يﺮﯿﮔرﺎﮐ يﺎﻫ
هرﻮﻄﺳا و ﯽﺑدا نﻮﺘﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ و يﺮﯾﻮﺼﺗ ﻢﺳاﺮﻣ ﻞﯿﺒﻗ ﻦﯾا رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ﯽﯾاﺮﭼ ﻪﺑ ،يا
طﺎﺒﺗرا و ﺎﻫ
ﻦﯿﯾآ ﻦﯿﯾآ ﺎﺑ يراﻮﮔﻮﺳ يﺎﻫ ﯽﻣ يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫ
رد گﻮﺳ ﻦﯿﯾآ رد نﺎﻧز ﺶﻘﻧ ،ور ﻦﯿﻤﻫ زا .دزادﺮﭘ
ﻪﺸﯾر ار ﺖﯿﺴﻨﺟ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو يراﻮﮔﻮﺳ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﯽﺳرﺮﺑ ار ﯽﻧاﺮﯾا يﺮﮔرﺎﮕﻧ ﺮﺘﺴﺑ ﯽﻣ ﯽﺑﺎﯾ
.ﺪﻨﮐ
يراﻮﮔﻮﺳ نﺎﯿﻣ ﺪﻧﻮﯿﭘ و كاﺮﺘﺷا هﻮﺟو ،ﺖﯾﺎﻬﻧرد ﻦﯿﯾآ و ﺎﻫ
.ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ رﺎﮑﺷآ ﺰﯿﻧ ﺖﻋارز يﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ
ﻪﺑ نﺎﻧز ،ﻦﯿﺸﯿﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد هدﺮﮐ فﻮﻄﻌﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ار ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ يراﻮﮔﻮﺳ نﺎﯾﺮﺠﻣ ناﻮﻨﻋ
؛ﺪﻧا
) ﯽﺋﺎﻄﻋ و ﻦﺳﺪﯾﻮﯾد ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ 1379
رد ( ﻪﺑ نﺎﻧز يراﻮﮔﻮﺳ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ضاﺮﺘﻋا ناﻮﻨﻋ
ار يراﻮﮔﻮﺳ ،
ﯽﻣ طﺎﺒﺗرا رد ناراداﺰﻋ ﺖﯿﺴﻨﺟ ﺎﺑ يراداﺰﻋ ﻢﻬﻣ ﯽﮔﮋﯾو و ﺪﻨﻧاد
ضاﺮﺘﻋا ﯽﻋﻮﻧ دﻮﺟو ار ﺎﻫ رد ضرﺎﻌﺗ و
نآ ﯽﻣ ﺎﻫ ﻪﺑ ؛ﺪﻧراﺪﻨﭘ ﺐﺒﺴﻣ ﯽﯾﻮﺳ زا ار ﯽﺳودﺮﻓ ﺖﯾاور رد باﺮﻬﺳ ياﺮﺑ ﻪﻨﯿﻤﻬﺗ يراﻮﮔﻮﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ
ﯽﻣ نﺎﺸﯾا رد هﺰﯿﮕﻧا و ﺶﻣارآ ﮥﯾﺎﻣ ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا و نﺎﻌﻤﺘﺴﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻦﺘﺨﯿﮕﻧاﺮﺑ ،نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .ﺪﻨﻧاد
ﯽﻣ ﻢﯿﻤﻌﺗ نﺎﻧز ﮥﻤﻫ ﻪﺑ ار ﻪﻨﯿﻤﻬﺗ رﺎﺘﻓر گﺮﻣ ﻦﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﻦﯿﻋ رد ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﺰﯿﻧ نآ رﺎﮑﻧا ﯽﭘ رد ،نﺎﺷﺪﻧزﺮﻓ
ﻢﺸﺧ عﺎﻨﺘﻣا ﻦﯾا .ﺪﻨﺘﺴﻫ ،دﻮﻟآ
ﻒﯿﻌﻀﺗ باﺮﻬﺳ گﺮﻣ ﻪﮐ اﺮﭼ ؛دراد ﯽﭘ رد ﺰﯿﻧ ار ﯽﮕﻨﺟ نادﺮﻣ ﮥﯿﺣور
هﺪﻧرد ﮥﺠﯿﺘﻧرد ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﺳﺪﯾﻮﯾد .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻢﺘﺳر ﯽﯾﻮﺧ
ﺖﺳا يﺮﻄﺧ ،نﺎﻧز يراداﺰﻋ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﺖﺤﺗ ار ﻪﻧادﺮﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻪﮐ عﺎﻌﺸﻟا
راﺮﻗ ار ﻊﻣاﻮﺟ و هداد مﺎﻘﺘﻧا و ﯽﺸﮐرداﺮﺑ ﻪﺑ
ﯽﻣاو ﯽﯾﻮﺟ ﯽﺧﺮﺑ .دراد
ﺶﻫوﮋﭘ زا ﺮﮕﯾد ﻪﺑ ار يراﻮﮔﻮﺳ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ،ﺎﻫ
ﻪﻬﻟا هﺎﮕﯾﺎﺟ ﺎﺑ ،ﺮﺸﺑ تﺎﯿﺣ رد نﺎﻧآ ﺶﻘﻧ ﺖﻬﺟ يﺎﻫ
ﻪﺘﺴﻧاد زاﺮﺗ ﮏﯾ رد نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺮﯿﻃﺎﺳا ،رﺎﺛآ ﻦﯾا ﺐﻠﻏا رد .ﺪﻧا
ﮥﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﯽﺳودﺮﻓ ﺮﻈﻧرد ﻊﺟﺮﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ و هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻪﺑ ﯽﻣ دوﺪﺤﻣ ﻪﺳﺎﻤﺣ ﻦﯾا يﺎﻫ
ﺖﺳد ﻦﯾا زا .ﺪﻧﻮﺷ
ﯽﻣ ) نارﺎﮑﻤﻫ و يﺪﯿﺸﻤﺟ ﮥﻟﺎﻘﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ 1395
مﺎﻧ ﻪﺑ ( يرﺎﮑﺸﯾﻮﺧ ﯽﻠﺠﺗ ﻪﺣﻮﻧ رد نز يﺎﻫ
و ﺎﻫ
ﻪﯾﻮﻣ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ نﺎﻧز يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ نﺎﻧز زا ﻦﺗ ﺪﻨﭼ رﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ هرﺎﺷا
ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد (نﺎﻧز ﮥﻤﻫ ﻪﻧ)
نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ گﻮﺳ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ يراﻮﮔﻮﺳ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ،
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟﺰﻨﻣ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ار ﺎﻫ
ﻪﺘﺴﻧاد رﻻﺎﺳردﺎﻣ ﻊﻣﺎﺠﻣ رد نﺎﺸﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا
،ﯽﮔﺪﻨﺸﺨﺑ ،شروﺮﭘ ،ﺶﯾاز) نﺎﺸﮐﺮﺘﺸﻣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺐﺒﺳ
هﺰﯿﺘﺳ ﻪﻬﻟا ﺎﺑ (يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ و ﯽﯾﻮﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ
رد نﺎﻧز رﺎﺘﻓر ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﻧآ ،ﻊﻗاورد .ﺖﺳا ﻪﯿﺟﻮﺗ
ﻪﺨﺴﻧ ،گﻮﺳ ﻤﻠﻣ و ﯽﻨﯿﻣز يا
ﻦﻬﮐ ﮥﯾﺎﭘ ﺮﺑ نﺎﯾاﺪﺧ رﺎﺘﻓر زا سﻮ زا نﺎﺸﯾا ةﺰﯿﮕﻧا و ﺖﻠﻋ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﺎﻫﻮﮕﻟا
ﺮﺑ .ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ ﻪﺘﻔﮔﺎﻧ و ﻢﻬﺒﻣ ،ﺪﯿﻠﻘﺗ ﻦﯾا ﻦﯿﻤﻫ
كﻮﯿﺑ ،لاﻮﻨﻣ ) هداز
1393 ﺶﻫوﮋﭘ رد ( ﻦﯿﯾآ
يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ سﺎﺳاﺮﺑ نﺎﻧز يراﻮﮔﻮﺳ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﺳﺎﻤﺣ رد يراﻮﮔﻮﺳ گﻮﺳ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ﺎﻬﻨﺗ ،
ﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ار ﻪﻧ ار يراداﺰﻋ ﮥﺸﯾر وا .ﺪﻨﮐ
ﻦﯿﺑ رد ﻪﮑﻠﺑ ناﺮﯾا رد ﺎﻬﻨﺗ گﻮﺳ ةﺪﻧﺎﻣزﺎﺑ بادآ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﻦﯾﺮﻬﻨﻟا
ﻦﯾاﺎﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد نﺎﺷوﺎﯿﺳ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﺎﺛآ زا ار نﺎﻧز ﮥﯾﻮﻣ و هداد ﺖﺒﺴﻧ شوﺎﯿﺳ لﺎﺣ
رﺎﺘﻓر ﯽﺧﺮﺑ
ﯽﺑ ﯽﻠﻤﻋ ار ﻦﺘﺴﯾﺮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ناراداﺰﻋ رﺎﯿﺘﺧا
.ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ هﺎﮔآدﻮﺧﺎﻧ و نﺪﯿﺷاﺮﺗ ﻦﯿﯾآ ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد
يرﺎﯿﺘﺨﺑ نﺎﻧز نﺎﯿﻣ رد ﻮﻣ -
ﻪﺑ ﻪﮐ هﻮﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﮥﻧﺎﺸﻧ ﯽﻣ ترﻮﺻ دﻮﺧ ناﺮﻫﻮﺷ ﻪﺑ نﺎﻧز
دﺮﯿﮔ - ﯽﻋﻮﻧ
هرﺎﺷا ﯽﻫﺎﯿﮔ نﺎﯾاﺪﺧ ﺎﺑ يراﻮﮔﻮﺳ نﺎﯿﻣ ﮥﻄﺑار ﻪﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻦﯾدﺎﻤﻧ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ارﺬﮔ يا
ﻧ ار نﺎﻧز نﺪﻨﮐﻮﻣ و هدﺮﮐ .ﺖﺳا هدﺮﮐ ناﻮﻨﻋ يرورﺎﺑ ﻊﻄﻗ زا يدﺎﻤﻧ و ﻦﯿﻣز ﺮﺑ ناﻮﻧﺎﺑدﺰﯾا رﻮﻀﺣ دﻮﻤ
يراﻮﮔﻮﺳ رد نﺎﻧز ﺶﻘﻧ ﻪﮑﻧآ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ يﻮﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﯽﻤﻧ ﻢﺘﺧ نﺪﻨﮐ ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﺮﭼ ،دﻮﺷ
ﺰﯿﻧ هدﺮﮐ ﻦﯾا ﯽﺑﺎﯾ
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻦﯾا يﺎﻫ
.ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ رﻮﺘﺴﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻢﺸﭼ زا ﯽﻨﯿﻨﭼ
جرا ﻦﻤﺿ ﯿﻫ رد ،هدﺮﺒﻣﺎﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ شزرا ﻪﺑ ندﺎﻬﻧ ﭻ
ﺶﻫوﮋﭘ زا ﮏﯾ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ﮥﻠﺌﺴﻣ ،ﻦﯿﺸﯿﭘ يﺎﻫ
ﻪﺑ ،يراﻮﮔﻮﺳ زا جرﺎﺧ و هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ
نﺎﺘﺳاد ﺮﯿﻬﺷ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ
ﻦﯾا ﯽﻃ .ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺸﯾر ،ﺎﻫ ﺶﻨﮐ ﯽﺧﺮﺑ ﮥﻄﺑار نﺎﯿﺑ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ ﯽﺑﺎﯾ هﺪﻨﺴﺑ ﺮﯿﻃﺎﺳا ﺎﺑ يراﻮﮔﻮﺳ يﺎﻫ
هداد ﺦﺳﺎﭘ ﻢﻬﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻊﻗاورد .ﺖﺳا هﺪﺷ و ﺪﺼﻘﻣ ﭻﯿﻫ نوﺪﺑ ﻦﻬﮐ نﺎﺴﻧا ﺎﯾآ ﻪﮐ هﺪﺸﻧ
رد .ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﺸﯾا رادﺮﮐ زا فﺮﺻ ﺪﯿﻠﻘﺗ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻧز يﺪﺒﻟﺎﮐ رد نادﺰﯾا ﻢﺴﺠﺗ ﮥﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ و يرﻮﻈﻨﻣ ﺖﯿﺼﺨﺷ زا ﺮﺗاﺮﻓ ،يراﻮﮔﻮﺳ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ ﺖﻠﻋ و ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ شﻼﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ هدﺮﺘﺴﮔ ﮥﻫﺮﺑ رد و ﺦﯾرﺎﺗ زا يﺮﺗ
و يﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ .دﻮﺷ ﯽﯾﺎﺸﮔﺰﻣر و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﻣﻮﺑ
يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ﻖﯿﻘﺤﺗ
شور ﻪﻠﻤﺟ زا يژﻮﻟﻮﻧﻮﮑﯾآ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ يﺮﻨﻫ رﺎﺛآ ﺮﯿﺴﻔﺗ يﺎﻫ
نﺮﻗ ﻪﺑ نآ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﻢﺘﺴﯿﺑ نﺮﻗ ﻪﺑ (ﯽﮑﺴﻓﻮﻧﺎﭘ ﻦﯾورا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ) نآ مﺎﺠﺴﻧا و ﻦﯾوﺪﺗ و يدﻼﯿﻣ ﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ ﯽﻣزﺎﺑ ) ددﺮﮔ
Straten, 1994: 19-21
.(
ﮑﯾآ ﺮﮑﻔﺗ هﺎﮕﺘﺳد فﺪﻫ نﺎﯿﻣ ﺰﯾﺎﻤﺗ هﻮﺟو ﻦﯿﯿﻌﺗ ،يژﻮﻟﻮﻧﻮ
و مﺮﻓ يﺮﯾﻮﺼﺗ و ﯽﺒﺘﮐ كراﺪﻣ دﺪﻣ ﻪﺑ ﺮﻨﻫ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺦﯾرﺎﺗ رد يﺮﻨﻫ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮﯿﺴﻔﺗ و اﻮﺘﺤﻣ
ﻞﺑﺎﻗ ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﮥﻘﺑﺎﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا دﺎﻨﺘﺳا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ
ﺮﯿﺴﻣ و رﺎﮑﺷآ ار يﺮﻨﻫ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و
ﯽﻣ راﻮﻤﻫ ار نآ رد ﺮﺘﺘﺴﻣ يﺎﻫدﺎﻤﻧ ﺖﻓﺎﯾرد زا .ﺪﻨﮐ
ﻞﺻﺎﺣ ،يﺮﻨﻫ لﻮﺼﺤﻣ ﺮﻫ ،ﯽﮑﺴﻓﻮﻧﺎﭘ ﺪﯾد
ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺎﯾ ﯽﯾاﺪﺘﺑا ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ﮥﯾﻻ ﻪﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ دﺮﮑﻠﻤﻋ يدادراﺮﻗ ﺎﯾ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ،1
ﯽﺗاذ و2
ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ﺎﯾ ﺶﻫوﮋﭘ تﺎﯿﻠﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﯽﻃ ،ﯽﻧﺎﻌﻣ ﻦﯾا ﻒﺸﮐ .درادﺮﺑرد ار 3
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺑ ﺮﯿﺳﺎﻔﺗ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو نﺎﮑﻣا ﻦﯾا ﺪﻨﭼﺮﻫ ؛ﺖﺳا ﯽﻧاﻮﺧزﺎﺑ ﺖﺳد
دﻮﺼﻘﻣ ﺎﺑ شور ﻦﯾا زا هﺪﻣآ
ﻪﺑ ﯽﻤﺴﺠﺗ ﺮﺛا ﺮﻫ .ﺪﺷﺎﺑ دﺎﻀﺗ رد ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ مﺎﯿﭘ كرد رﻮﻈﻨﻣ
شزرا و ﺎﻫ ﯽﻃ ،ﻦﯾدﺎﻤﻧ يﺎﻫ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﺶﯿﭘ ﻒﯿﺻﻮﺗ
ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ ﻞﯿﻠﺤﺗ ،4
يژﻮﻟﻮﻧﻮﮑﯾآ و 5
ﻞﺑﺎﻗ 6
.ﺖﺳا ﺮﯿﺴﻔﺗ
ﻦﯾﺪﺑ ﻪﮐ ترﻮﺻ ﺶﯿﭘ ﮥﻠﺣﺮﻣ رد
ﺮﺛا ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﻦﯿﻟوا رد ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﻣﺮﻓ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﯽﻋﻮﻧ ،
ﺶﻘﻧ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﯾﺎﻣ
يﺮﻨﻫ يﺎﻫ مﺮﻓ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و7
ﯽﻣ ترﻮﺻ سﻮﺴﺤﻣ يﺮﺼﺑ يﺎﻫ ،ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا .دﺮﯿﮔ
ﺢﻄﺳ ﻦﯿﻟوا ﯽﯾاﺪﺘﺑا
تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ و درادﺮﺑرد ار ﺎﻨﻌﻣ ﯽﻌﻗاو
ﯽﻧﺎﯿﺑ و 8
طﺎﺒﺗرا ﻖﯾﺮﻃ زا ار 9
ﻪﭽﻧآ
ﯽﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﺑ ،ﻢﯿﻨﯿﺑ ﺶﻨﮐاو و ﯽﻠﻤﻋ يﺎﻫ
ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾا زا ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
ﯽﻣ
،ﺪﻨﮐ رد ﺎﻣا ﻞﯿﻠﺤﺗ
يﺎﻨﻌﻣ ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ،ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ
و ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ ﻂﻠﺴﺗ
ﺮﺑ ﺮﺛا ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ﮥﻨﯿﻣز
نﺎﺘﺳاد ﻞﻣﺎﺷ) ﻞﯿﺜﻤﺗ ،تﺎﯾﺎﮑﺣ ،ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ و ﺎﻫ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻦﻤﺿ ،ﺢﻄﺳ ﻦﯾا رد .ﺖﺳا (يﺮﯾﻮﺼﺗ يﺎﻫ
نآ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ و ﺮﯾوﺎﺼﺗ يدادراﺮﻗ ﺪﻋاﻮﻗ ﻖﯿﻤﻋ كرد ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻫاﻮﺧ ﺖﺳد ﺎﻨﻌﻣ زا يﺮﺗ .ﺖﻓﺎﯾ ﻢﯿ
ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻖﯾﺮﻃ زا يژﻮﻟﻮﻧﻮﮑﯾآ ،ﺖﯾﺎﻬﻧرد ﯽﻧورد ،ﯽﺗاذ يﺎﻨﻌﻣ
ﻦﯾﺮﺗ شزرا يﺮﻨﻫ ﺮﺛا ﮏﯾ و
ﯽﮔﮋﯾو نآ رد ﺮﺘﺘﺴﻣ ﯽﻨﻓ يﺎﻫ ﯽﻣ ﻒﺸﮐ ار
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا .ﺪﻨﮐ ﺮﺑ ﻂﻠﺴﺗ و ﺖﺳا دﻮﻬﺷ ﮥﯾﺎﭘ ﺮﺑ
ناور نﺎﻬﺟ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺶﯾاﺮﮔ ،ﯽﻨﯿﺑ
و ﯽﻔﺴﻠﻓ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻪﺑ
ﺖﻠﻣ ﮏﯾ نﺪﯿﺸﯾﺪﻧا ةﻮﯿﺷ صﺎﺧ رﻮﻃ
ﯽﻣ ار ﺪﺒﻠﻃ )
Panofsky, 1939
(.
ﺶﻘﻧ ﯽﺧﺮﺑ ،ﺮﯿﺴﻣ ﻦﯾا رد ﻪﯾﺎﻣ
رد ،ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻌﺘﺴﻣ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ ﺎﯾ ﺎﻫ
ﻪﺑ ،ﺮﻤﺘﺴﻣ و مواﺪﻣ ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ ﺮﺘﺴﺑ ﯽﻣ نﻮﮔﺮﮔد ﺞﯾرﺪﺗ
ﯽﻣ يﻮﻫﺎﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ و دﻮﺷ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ ﺪﻣﺎﺠﻧا
ﯽﻣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺐﻟﺎﻗ ﻪﺑ ﮏﯿﻧﻮﮑﯾآ ﺐﻟﺎﻗ زا ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ دﻮﺷ -
ﯽﯾاور ﺐﻟﺎﻗ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و ﯽﺳﺎﻤﺣ -
ﯽﻧﺎﺘﺳاد
ﺗ ﻪﺑ .ﺪﻨﯾآرد ) دراد مﺎﻧ ﯽﻠﮐ ﮥﻟﺎﺤﺘﺳا ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻦﯾا ،ﯽﮑﺴﻓﻮﻧﺎﭘ ﺮﯿﺒﻌ
،يﺪﺒﻋ 1390 : 106 - 112 .(
1. primary/natural subject matter 2. secondary/conventional subject matter 3. intrinsic meaning or content
4. pre-iconographic description 5. iconographical analysis 6. iconology
7. world of artistic motifs 8. factual meaning 9. expressional meaning
هرﺎﮕﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺮﯿﺴﻣ رد ﺮﺿﺎﺣ ﮥﻟﺎﻘﻣ نآ ﯽﻠﺻا عﻮﺿﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ و ﺎﻫ
ﮥﻠﺣﺮﻣ ﺎﺗ ار دﺮﮑﯾور ﻦﯾا ،ﺎﻫ
ﻦﯾﺪﺑ .ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﯿﭘ ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ ﻪﺒﺷ ،لوا مﺎﮔ رد ﻪﮐ ترﻮﺻ
ﯽﻣ مﺎﺠﻧا يرﻮﺻ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ دﺮﯿﮔ
ﮏﻤﮐ ﺎﺑ يﺪﻌﺑ مﺎﮔ رد و ﺶﻧاد و ﺦﯾرﺎﺗ
ﯽﻤﻧ دوﺪﺤﻣ ﺮﻨﻫ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ) ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ (دﻮﺷ
.ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ يﺮﻨﻫ رﺎﺛآ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ ﯽﯾﺎﺸﮔﺰﻣر
شور ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﯽﺨﯾرﺎﺗ يدﺮﮑﯾور ﺎﺑ ﯽﻔﯿﮐ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا -ﺗ
ﯽﻠﯿﻠﺤ ﻪﺑ ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ﺮﺑ ﺎﮑﺗا ﺎﺑ و
ﻦﯿﯾآ رد ار نﺎﻧز ﺮﯾﻮﺼﺗ ،ﯽﮑﺴﻓﻮﻧﺎﭘ شور هرﺎﮕﻧ ﯽﺧﺮﺑ رد يراﻮﮔﻮﺳ يﺎﻫ
ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﻧاﺮﯾا يﺎﻫ
ﯽﻣ هرﺎﮕﻧ .ﺪﻨﮐ بﺎﺘﮐ زا يراﻮﮔﻮﺳ نﻮﻤﻀﻣ ﺎﺑ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺖﺸﻫ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ
يﺎﻫ ﻊﻣﺎﺟ ﺦﯾراﻮﺘﻟا
،يﺪﯿﺷر ﮥﻣﺎﻧﺮﻔﻇ يرﻮﻤﯿﺗ ﮥﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ، ﯽﺳودﺮﻓ ﻦﯾﺮﯿﺷ و وﺮﺴﺧ و
ﯽﻣﺎﻈﻧ ﻫ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ةزﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴ
نوﺮﻗ 14 - 17 ﯽﻣﺮﺑرد ار (ﻪﯾﻮﻔﺻ ،يرﻮﻤﯿﺗ ،ﯽﻧﺎﺨﻠﯾا راودا) يدﻼﯿﻣ هرﺎﮕﻧ ﻦﯾا .ﺪﻧﺮﯿﮔ
سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ترﻮﺻ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺷ هﺪﯾﺰﮔ عﻮﻨﺗ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺎﺑ و ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ يﺮﯿﮔ زا ﯽﻌﯿﺳو ﻒﯿﻃ ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ
هرﺎﮕﻧ ﻞﺑﺎﻗ گﻮﺳ نﻮﻤﻀﻣ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ .ﺪﺷﺎﺑ ﻢﯿﻤﻌﺗ
ﺶﯿﭘ ﮥﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﻫ ﻧﻮﮑﯾآ
ﻪﺑ ﯽﻓاﺮﮔﻮ ﯽﻣﺮﻓ ظﺎﺤﻟ
ﺲﭙﺳ .ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ يرﺎﺘﺧﺎﺳ و راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﺒﻨﺟ ود زا ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﮥﻠﺣﺮﻣ رد
:ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ 1 هرﻮﻄﺳا ،ﯽﺑدا نﻮﺘﻣ . هژاو و يا
،ﯽﺳﺎﻨﺷ 2 ﻪﻧﻮﮔ . ﻦﯾا .عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺮﯾﻮﺼﺗ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ يﺮﯾﻮﺼﺗ يﺎﻫ ﺶﯿﭘ راودا ﻪﺑ
هرﺎﮕﻧ زا ﺮﺗ و ﺪﻨﺘﺴﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺤﻟ و ﺲﻨﺟ ظﺎ
ﻪﺑ .ﺪﻧراﺪﻧ ﯽﺘﯾدوﺪﺤﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ هوﻼﻋ
ًﺎﻀﻌﺑ ﯽﻤﻧ ﻪﺻﻼﺧ ﻦﻬﮐ ناﺮﯾا يﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻪﺑ و ﺪﻧﻮﺷ
ﻪﺑ
نﺪﻤﺗ ﻪﺘﺷاد ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ تﻻدﺎﺒﻣ ناﺮﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﺑ ،ﺪﻧا
ﻪﺒﺷ ،يﺰﮐﺮﻣ يﺎﯿﺳآ ﻊﻣاﻮﺟ ﺺﺧا رﻮﻃ ةرﺎﻗ
ﻦﯿﺑ) ﺎﭘورا و ﺪﻨﻫ هداد و ﺮﯾوﺎﺼﺗ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد .ﺪﻧراد ﻖﻠﻌﺗ (نﺎﻧﻮﯾ و مور ،ﺪﻨﻫ ،ﻦﯾﺮﻬﻨﻟا
يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا و يا
و ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﮥﻠﺣﺮﻣ ﺎﺗ
.ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻨﺴﺑ ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ
ﺶﯿﭘ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ
ﻪﻧﻮﻤﻧ هرﺎﮕﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫ ﮏﯾ ،رﺪﻨﮑﺳا ،ﺪﻨﺤﻠﻃ ،جﺮﯾا ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ نﻮﻤﻀﻣ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،رﺎﺛآ ﻦﯾا ﺪﻘﻧ ﺖﺴﺨﻧ ﮥﻠﺣﺮﻣ رد .ﺖﺳا ﻦﯾﺮﯿﺷ و ﺪﯿﻌﺳ هداﺰﻫﺎﺷ ،لﻮﻐﻣ هﺪﻧﺎﻣﺮﻓ يﺮﯾﻮﺼﺗ يﺎﻫ
ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا و ﯽﺳرﺮﺑ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ظﺎﺤﻟ لوﺪﺟ رد نآ
1 .ﺖﺳا هﺪﺷ يروآدﺮﮔ
لوﺪﺟ 1 ﭘ ﻒﯿﺻﻮﺗ . ﯿ ﺶ آ ﯾ ﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑ ﯿ ﮏ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي يرﺎﻣآ
ﻒﯾدر هرﺎﮕﻧ
تﺎﺤﯿﺿﻮﺗ
ﻒﯿﺻﻮﺗ
ﭘ ﺶﯿ ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ
1
رﺪﻨﮑﺳا تﻮﺑﺎﺗ ترﻮﺻ
ﯽﻧﺎﺨﻠﯾا :هرود ﮥﻣﺎﻨﻫﺎﺷ :ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ﯽﻧﺎﺨﻠﯾا :ﻊﺒﻨﻣ URL1 ﻢﻬﻣ
ﺮﺗ ﯾ ﻦ رﺪﻨﮑﺳا تﻮﺑﺎﺗ ،ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺮﺼﻨﻋ
، ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺰﮐﺮﻣ رد
هدﺮﮐ ﻪﻃﺎﺣا ار نآ ناراﻮﮔﻮﺳ و ﻢﻬﻣ .ﺪﻧا
ﺮﺗ ﯾ ﻦ ﯽﻨﻌﯾ ناراﻮﮔﻮﺳ
ﻪﻣﺎﺟ و ﯽﻠﯿﻧ ﯽﻨﻫاﺮﯿﭘ ﺎﺑ ﮏﻨﺷور ا
ي ﺲﯿﻟﺎﻄﺳرا ﻢﯿﮑﺣ و ﺪﯿﭙﺳ
ﻣﺎﺟ ﺎﺑ ﮥ كﺎﭼ رد رﺪﻨﮑﺳا ﺶﻌﻧ ﺮﺑ نﺎﺸﯾﺮﭘ يﺎﻫﻮﻣ و هدﺮﮐ
ﻣ هﺪﯾد يراز لﺎﺣ ﯽ
ﺪﻧﻮﺷ ﻢﮐﺎﺣ ﯽﻧوﺰﻠﺣ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ،ﺮﺛا ﻞﮐ ﺮﺑ .
ﺒﯿﺘﮐ زا ار ﻢﺸﭼ ﻪﮐ ﺖﺳا ﮥ
ﻨﻋ ﻪﺑ هرﺎﮕﻧ ناﻮ ﻮﺳ
ي ﮏﺗ ﮏﺗ
ﺼﺨﺷ ﯿ ﺖ ﺎﻫ ﺖﮐﺮﺣ ﯽﻣ ﺪﻫد يﺮﯿﮔراﺮﻗ ﻊﺿﻮﻣ رد ﺲﭙﺳ و
ﻣ ﻒﻗﻮﺘﻣ ﺲﯿﻟﺎﻄﺳرا و ﮏﻨﺷور ﯽ
ﺪﻨﮐ ﺎﭘ رد . ﯾ ،ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻦﯿ
لﺎﺣ رد هﺪﺷﺎﻫر ناﻮﺴﯿﮔ ﺎﺑ (ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ ﺖﺸﭘ) نﺎﻧز زا ﯽﻔﯾدر ود رد ﺰﯿﻧ نادﺮﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ندزﺮﺳﺮﺑ و نﺪﯿﺸﮐﻮﻣ ﺮﻘﺗ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ هرﺎﮕﻧ يﻮﺳ ﯾًﺎﺒ
ﻣ هﺪﯾد ﯽﻟﺎﺣ رد نرﺎﻘﺘﻣ ﯽ
دﻮﺷ
ﻘﯾ و ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺮﺳ زا هﻼﮐ ﻪﮐ ﮥ
هدﻮﺸﮔ دﻮﺧ سﻼﭘ ﺪﻧا
و ﺮﺳ ﺮﺑ
ﻣ ﻪﻨﯿﺳ و ﯽ ﺪﻨﻧز .
2
ﻦﯿﻣز ﻪﺑ رﺪﻨﮑﺳا ندﺮﻣ ﻞﺑﺎﺑ ﯽﻧﺎﺨﻠﯾا :هرود ﮥﻣﺎﻨﻫﺎﺷ :ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ماﻮﻗ ﻦﯾﺪﻟا
:ﻊﺒﻨﻣ URL2 ناراﻮﮔﻮﺳ و ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺰﮐﺮﻣ رد ﯽﻓﻮﺘﻣ تﻮﺑﺎﺗ ،هرﺎﮕﻧ ﻦﯾا رد
راﺮﻗ نآ نﻮﻣاﺮﯿﭘ ﻪﺘﻓﺮﮔ
هﺪﻋ فﻼﺧﺮﺑ .ﺪﻧا ا
ي ﻪﮐ نادﺮﻣ زا
،ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻧز زا نﺎﺷداﺪﻌﺗ و ﺪﻧراد راﺮﻗ تﻮﺑﺎﺗ ﺮﺳ يﻻﺎﺑ ﻤﻧ ﺮﺳ نﺎﺸﯾا زا يراﻮﮔﻮﺳ ﺮﺑ لاد ﯽﻠﻤﻋ ﯽ
ﺪﻧز ﺧ . ﯿ ﻪﻤ ا ي رد
ﺖﺸﭘ ،ﻪﻨﺤﺻ مﺮﻓ ﺜﻠﺜﻣ ﯽ اﯾ ندﺎﺘﺴ ﺖﯾﻮﻘﺗ ار دﺮﻣ ناراﻮﮔﻮﺳ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ راﺮﻗ رﺪﻨﮑﺳا تﻮﺑﺎﺗ فاﺮﻃا هﺪﻨﮐاﺮﭘ ناﻮﺴﯿﮔ ﺎﺑ نﺎﻧز .
.ﺪﻧراد يور (رﺪﻨﮑﺳا ﺮﺴﻤﻫ و ردﺎﻣ ًﻻﺎﻤﺘﺣا) نﺎﺸﯾا زا ﺮﻔﻧ ود
هدﺎﺘﻓا تﻮﺑﺎﺗ ﻬﺘﻨﻣ رد مﻮﺳ ﺮﻔﻧ و ﺪﻧا ﯽ
ﻟاﯿ ﻪ ﺮﻬﭼ ،ﺖﺳار ﺖﻤﺳ ة
ﻣ ﻦﺧﺎﻧ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﯽ
ﺪﺷاﺮﺧ .
3
هﺪﻧﺎﻣﺮﻓ ياﺮﺑ گﻮﺳ لﻮﻐﻣ ﯽﻧﺎﺨﻠﯾا :هرود
ﻊﻣﺎﺟ :ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺦﯾراﻮﺘﻟا
:ﻊﺒﻨﻣ Gonnella, Weis, & Rauch,
2016: 17 يراﻮﮔﻮﺳ ﮏﯾ ﺮﺛا ﻦﯾا ﺖﯾاور ﯽﻘﻓا بﺎﻗ رد ار يرﺎﺑرد
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺮﯾﺮﺳ ﺮﺑ (ﯽﻟﻮﻐﻣ هﺪﻧﺎﻣﺮﻓ) ﯽﻓﻮﺘﻣ تﻮﺑﺎﺗ . ﯽ
شا
ﮐﺮﺗ دﻮﺟو ﺎﺑ .دراد راﺮﻗ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺰﮐﺮﻣ رد ﺖﺳرد و ﺐﯿ
يﺪﻨﺑ
ﻻﺎﺑ رد نﺎﻧز .ﺖﺴﯿﻧ نﺎﺴﮑﯾ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﺖﯿﻌﻤﺟ ،نرﺎﻘﺘﻣ -
ﻤﻫ .ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺖﺳار ﮥ
ﺮﺿﺎﺣ ا رد و هﺮﯿﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺎﺑ ن
ﯽﮑﺳﺎﻨﻣ ياﺮﺟا لﺎﺣ ﻣ
ﺪﻨﻧﺎ ﻪﻣﺎﺟ ،نﺪﯿﺸﮐﻮﺴﯿﮔ ،نﺪﯾرد
خر ﻣ هﺪﯾد ﻦﺘﺴﯾﺮﮔ و ندز ﻪﻨﯿﺳ و ﺮﺳ ﺮﺑ ،نﺪﯿﺷاﺮﺧ ﯽ
ﺪﻧﻮﺷ .
هرﺎﮕﻧ ﻦﯾا رد
، ﻠﺻﺎﻓ و بﺎﺠﺣ ﻆﻔﺣ ﺎﺑ نز ناراﻮﮔﻮﺳ ﮥ
هﺪﺷ ﺮﯾﻮﺼﺗ نادﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺳﻮﺴﺤﻣ .ﺪﻧا
ﻧآ ﯽﺘﯿﻌﻗﻮﻣ رد نﺎ
دﻮﺟو ﺎﺑ و ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺮﮕﯾد ناراﻮﮔﻮﺳ و تﻮﺑﺎﺗ ﺮﺑ ﻂﻠﺴﻣ ًﻼﻣﺎﮐ ﻪﺑ ،نﺎﺸﮐﺪﻧا داﺪﻌﺗ ﻫ
ﯿ ﭻ ﻪﺟو و ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻪﺑ نادﺮﻣ
ﺳ ﻪﻨﯿ ﯽﻧز لﻮﻐﺸﻣ ندز ترﻮﺻ و ﺮﺳ ﺮﺑ و ﻪﻤﻫ و ﺪﻧا
- ﻪﺳ ﺰﺟ
ﻪﺘﺴﺸﻧ نز - ﻮﭘﺎﮑﺗ رد ﺪﻨﺘﺴﻫ .
ﻒﯾدر هرﺎﮕﻧ
تﺎﺤﯿﺿﻮﺗ
ﻒﯿﺻﻮﺗ
ﭘ ﺶﯿ ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ
4
رﺪﻨﮑﺳا ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ يرﻮﻤﯿﺗ :هرود نوﺪﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ :ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ناﻮﻨﻋ :ﻊﺒﻨﻣ URL3 ﻞﻤﺣ ﻦﺗ ود شود ﺮﺑ رﺪﻨﮑﺳا ﻦﯾرز تﻮﺑﺎﺗ ،ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺰﮐﺮﻣ رد
ﻣ ﯽ دﻮﺷ يﺎﻀﻓ رد . ،ﯽﺑﺎﺘﻬﻣ ﺖﻤﺴﻗ رد و ترﺎﻤﻋ ﯽﻠﺧاد
هﺪﻋ ا ي ﺪﻨﺑور و ردﺎﭼ ﯽﺧﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧراد رﻮﻀﺣ نﺎﻧز زا ة
ﺖﺳﺪﮑﯾ
سﺎﺒﻟ ﯽﺧﺮﺑ و ﺪﻧراد ﻦﺗ ﺮﺑ ﺪﯿﻔﺳ ﺎﻫ
ي ﺮﺼﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ لﻮﻤﻌﻣ
ﻢﻫ ،نﺎﻧز ﻒﯾدر .يرﻮﻤﯿﺗ رﺪﻨﮑﺳا تﻮﺑﺎﺗ ﺎﺑ يزاﻮﻣ و ﺎﺘﺳار
رد نﺎﻧز ﺶﺷﻮﭘ ﯽﮕﻧر دﺎﻀﺗ ﯽﻓﺮﻃ زا .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﯿﺳﺮﺗ راﻮﮔﻮﺳ ﺮﮕﯾد ﺶﺷﻮﭘ ﻞﺑﺎﻘﻣ ،نا
ﻧآ هرﺎﮕﻧ ﯽﻠﺻا ﻦﺘﻣ زا ار نﺎ
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ و هدﺮﮐ اﺰﺠﻣ ﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺗ
ﯽ ﺪﻫد .
رﺪﻨﮑﺳا تﻮﺑﺎﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ -
ﺖﻤﺳ يﺎﻬﺘﻧا و دراد ﺐﯾرا مﺮﻓ ﻪﮐ
ﺖﺳا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﮐﺪﻧا نآ ﭗﭼ -
ﻣ ﻢﺘﺧ قﺮﯿﺑ ود ﻪﺑ ﯽ
دﻮﺷ ﻪﮐ
ﻣ ﺖﯾاﺪﻫ شﻮﭘﺪﯿﭙﺳ نﺎﻧز ﻒﯾدر ﻪﺑ ار ﺐﻃﺎﺨﻣ ﻢﺸﭼ ﯽ
ﺪﻨﮐ .
5
ﺪﻨﺤﻠﻃ ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ :هرود يﻮﻔﺻ ﮥﻣﺎﻨﻫﺎﺷ :ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ﯽﺒﺳﺎﻤﻬﻃ :ﻊﺒﻨﻣ URL4 ﻤﯿﻧ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺖﯾاور
ﮥ ﻣ قﺎﻔﺗا هرﺎﮕﻧ ﯽﻨﯿﯾﺎﭘ ﯽ
؛ﺪﺘﻓا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ
ﻪﺑ ﺪﻨﺤﻠﻃ ردﺎﻣ ﻮﺳ
ي ﺖﺳا نﺪﯾود لﺎﺣ رد شﺪﻧزﺮﻓ
؛
ﻟﺎﺣرد ﯽ ﻪﮐ ﻘﯾ ﮥ ﻣﺎﺟ ﮥ ار شﺮﺳ يﻮﻣ و هدﺮﮐ هرﺎﭘ ار ﺶﯾﻮﺧ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ لﺎﺣ رد ﺖﯿﻌﺿو ﻦﯿﻤﻫ رد ﺮﮕﯾد نز ود ،وا ﺮﺑ هوﻼﻋ .
يراﻮﮔﻮﺳ ﻣ هﺪﯾد ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ﺼﺨﺷ ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ و كﺮﺤﺗ . ﺖﯿ
يﺎﻫ نز
ﻦﯿﯾآ لﺎﻤﻋا و يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﺟ ﻪﻠﻤﺟ زا گﻮﺳ ندﻮﺸﮔﻮﺴﯿﮔ ،نﺪﯾرد
ﻪﺑ ار يراﻮﮔﻮﺳ رد نﺎﻧز ﯽﻠﺻا ﺶﻘﻧ ندز يور و ﺮﺳ ﺮﺑ و ﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﯽ ﺪﺸﮐ .
6
جﺮﯾا ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ
يﻮﻔﺻ :هرود ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ :ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ﯽﺒﺳﺎﻤﻬﻃ ﮥﻣﺎﻨﻫﺎﺷ :ﻊﺒﻨﻣ
هﺎﺷ ،ﺐﺳﺎﻤﻬﻃ 1392 : 98 ﺰﮐﺮﻣ رد ا ﻦﯾ دﻮﻤﻋ بﺎﻗ
،ي ﺮﻓ نوﺪﯾ ﻪﺑ ﻠﺻا راﻮﮔﻮﺳ ناﻮﻨﻋ
،ﯽ
ﺮﺑ ﺮﺳ ةﺪﯾ ا جﺮﯾ ﺎﻫﺎﭘ ﺮﺑ ار ي ود مﺎﻏدا .ﺖﺳا هداد راﺮﻗ دﻮﺧ
ﺎﻀﻓ ي ﻧورد ﯽ ﺑ و ﯽﻧوﺮﯿ ﺘﺻﺮﻓ ،ﺎﻨﺑ ﯽ اﺮﺑ ار ي ؤر ﺖﯾ ﻧﺎﻧز ﯽ ﻪﮐ
ا ،هﺪﺷ دوﺪﺤﻣ ترﺎﻤﻋ نورد ﻪﺑ نﺎﺷرﻮﻀﺣ دﺎﺠﯾ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ .
د ﺮﮕﯾ ﮑﺳﺎﻨﻣ لﺎﺣ رد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ نادﺮﻣ ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﻪﮐ ناراﻮﮔﻮﺳ ﯽ
نﻮﭼ ﺪﻤﻧ ﻪﻨﻫﺮﺑ ﺮﺳ و ﺎﭘ ،ندﺮﮐ ندﺮﮔ رد و ندﺮﮐ
ﺮﮔ نﺎﺒﯾ نﺪﯾرد د هﺪﯾ ﻣ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ﺎﻘﻟا ار ﻪﻘﻧزوذ مﺮﻓ نﺎﺷراﺮﻘﺘﺳا .
ﻣ ﯽ
؛ﺪﻨﮐ ﺗرﻮﺻرد ﯽ ﻪﮐ ﺎﺟ يﺮﯿﮕﯾ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد راﻮﮔﻮﺳ ناﻮﻧﺎﺑ
ﺮﻓ نوﺪﯾ ﻫﺎﺷ ﺖﺨﺗ و ﯽ ﮐﺮﺗ ود ،وا ﺐﯿ ﺜﻠﺜﻣ ﯽ ﮑﺸﺗ ار ﻞﯿ هداد
ﺮﻓ ﺪﻨﺴﻣ سأر ﺎﺑ لوا ﺚﻠﺜﻣ :ﺖﺳا نوﺪﯾ
ﻮﺳ ود رد نﺎﻧز ﻪﮐ ي
ﺪﻋﺎﻗ ة آ ﺮﻓ ﺮﺳ سأر ﺎﺑ مود ﺚﻠﺜﻣ و ،ﺪﻧراد راﺮﻗ ن نوﺪﯾ
ود ﻪﮐ
ﺸﮐ نﺎﻧز هﺎﮕﻧ داﺪﺘﻣا رد نآ قﺎﺳ هﺪﯿ
ا رد .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﯾ
ﺮﺗﺮﺑ نادﺮﻣ ﻪﻨﺤﺻ ي
دﺪﻋ ي ﺎﺷ و ﺪﻧراد ﺪﯾ ﻠﻫو رد ﮥ ﺪﻤﻋ لوا ة
ﻟﺎﻌﻓ ﺖﯿ گﻮﺳ ﺪﻬﻋﺮﺑ ة ﻘﻠﺗ نﺎﻧآ ﯽ ﻘﺣ رد ﺎﻣا ،دﻮﺷ ﺖﻘﯿ
دﻮﺟو
ﺪﺣ ﻪﺑ نﺎﻧز ي ﻤﻫا زا ﺖﯿ ﺎﺑ ﺮﮔرﺎﮕﻧ ﻪﮐ هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺶﯾﺎﻤﻧ
ﻧورﺪﻧا ﯽ نآ رﻮﻀﺣ ﺮﺑ ،ﺐﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ ﻣ ﻪﺤﺻ ﺎﻫ
ﯽ دراﺬﮔ .
ﻒﯾدر هرﺎﮕﻧ
تﺎﺤﯿﺿﻮﺗ
ﻒﯿﺻﻮﺗ
ﭘ ﺶﯿ ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ
7
و هداﺰﻫﺎﺷ تﻮﻓ
ﺖﯾﺰﻌﺗ ﺐﺣﺎﺻ ﻦﺘﻓﺮﮔ
ﯽﻧاﺮﻗ يﻮﻔﺻ :هرود ﮥﻣﺎﻧﺮﻔﻇ :ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
يرﻮﻤﯿﺗ :ﻊﺒﻨﻣ URL5 ياﺮﺑ نﺎﯾرﺎﺑرد و رﻮﻤﯿﺗ يراﻮﮔﻮﺳ ،هدﺮﭘ ﻦﯾا
ﺪﯿﻌﺳ هداﺰﻫﺎﺷ
ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ مرﺪﻠﯾا ﻣ ﺖﯾاور ار ﯽ ﺪﻨﮐ زا ﯽﺗﺎﯿﺑا ،نﺎﺘﺳاد ﻦﺘﻣ رد ﺎﻣا ،
ﺮﻌﺷ ﻪﺑ باﺮﻬﺳ ياﺮﺑ ﻢﺘﺳر و ﻪﻨﯿﻤﻬﺗ گﻮﺳ بﺎﺑ رد ﯽﺳودﺮﻓ ﺖﯿﺑ و لوا ﺮﻌﺷ ﺖﺴﺨﻧ عﺮﺼﻣ ﻪﺳ) ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﯾرﺎﻋ
ﺖﺒﺴﻧ .(مود ﺮﻌﺷ لوا باﺮﻬﺳ ﻪﺑ ﺪﯿﻌﺳ هداﺰﻫﺎﺷ نداد
-
ﺪﯿﺳر تدﺎﻬﺷ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻣﻮﻠﻈﻣ ﻪﮐ ﯽﻧاﺮﯾا ناﻮﻠﻬﭘ -
يﻮﺳ زا
ترﻮﺻ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ود ﻦﯾا ﺪﻧﻮﯿﭘ ﺖﻬﺟ رد ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻦﯾا .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ هداﺰﻫﺎﺷ خﺎﮐ ﯽﻧوﺮﯿﺑ و ﯽﻧورد يﺎﻀﻓ ود ﺮﺛا
ﻪﺑ ار ترﻮﺻ ﻢﻫ ز ﺸﮐ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ نﺎﻣ هﺪﯿ
،هرﺎﮕﻧ ﻦﯾا رد .ﺖﺳا
ﺖﺣﺎﺳ يﺎﻫ ود ﻪﺑ يرﺎﻤﻌﻣ تﺎﯿﻀﺘﻘﻣ ﻂﺳﻮﺗ ،ﻪﻧادﺮﻣ و ﻪﻧﺎﻧز
دﻮﻤﻋ ﻞﯿﻄﺘﺴﻣ بﺎﻗ ي
دﺮﻣ ناراﻮﮔﻮﺳ ﻪﮐ هﺪﺷ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﮏﻔﻨﻣ
نورد) ﯽﻋﺮﻓ بﺎﻗ رد ار نز ناراﻮﮔﻮﺳ و ﯽﻠﺻا بﺎﻗ رد ار هداد يﺎﺟ (خﺎﮐ دﻮﺟو ﺎﺑ .ﺖﺳا
،ﻦﯾا ﻨﺤﺻ ﺮﺑ نﺎﻧز ﻢﻫ زﺎﺑ ﮥ
فﺮﺸﻣ يراﻮﮔﻮﺳ ﻪﻧ و ﺪﻧا
هرﺎﻈﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ فﺮﺻ ﺮﮔ
، ﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ
نﺎﺒﯾﺮﮔ لﺎﺣ رد ﻪﻨﻫﺮﺑ ﺮﺳ و ﺎﭘ يﻮﻣ و نﺪﯾرد
هﺪﯾد ندﻮﺸﮔ
ﻣ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺑ نﺎﻧز . ﺖﺳد تﺎﮐﺮﺣ ﺐﺒﺳ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ و ﺎﻫﺎﭘ ،ﺎﻫ
ﻪﺑ نادﺮﻣ زا ﺮﺗﺎﯾﻮﭘ ،نﺎﺸﻧاﻮﺴﯿﮔ ﻣ ﺮﻈﻧ
ﯽ ﺪﻨﺳر .
8
:ناﻮﻨﻋ ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ
ﻦﯾﺮﯿﺷ يﻮﻔﺻ :هرود ﯽﻣﺎﻈﻧ ﻪﺴﻤﺧ :ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
:ﻊﺒﻨﻣ URL6 رﺎﮕﻧ رد
ة رد ﯽﺘﺨﺗ ﺮﺑ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺶﻌﻧ ،ﻦﯾﺮﯿﺷ ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ
ﺪﻤﻋ .دراد راﺮﻗ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺰﮐﺮﻣ ة
نﺎﻧز ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻦﯾا ناراﻮﮔﻮﺳ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هزﺎﻨﺟ دﺮﮔ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ رﻮﻀﺣ .ﺪﻧا
ﻧآ ﻣ ار نﺎ ﯽ ناﻮﺗ
ﻪﺑ ﻪﻘﻠﺣ ترﻮﺻ ﺎﻫ ﯽﯾ ﻪﻋﺎﺷا ﯽﻓﻮﺘﻣ رﻮﺤﻣ لﻮﺣ ﻪﮐ ﺪﺷ رﻮﺼﺘﻣ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺪﻧا لوا هﺎﮕﻧ رد .
، ﻮﻣ و ﻦﺘﺷادﺮﺑ ﺮﺳ زا بﺎﺠﺣ
نﺎﺸﯾﺮﭘ ﻣ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ نﺎﻧز ندﺮﮐ ﯽ
دﺮﯿﮔ زا يرﺎﯿﺴﺑ . ﻧآ نﺎ
هدﻮﺸﮔ ﻪﻣﺎﺟ ﺪﻧا نﺪﯿﺸﮐﻮﻣ و نﺪﯿﺑﻮﮐ يور و ﺮﺳ ﺮﺑ لﺎﺣ رد و
ﻢﮑﺣ ﺮﺛا ﻞﮐ ﺮﺑ ﯽﻧوﺰﻠﺣ ﺐﯿﮐﺮﺗ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻣﺮﻓ
ا زا ﻪﮐ ﺖﺳ
ﺑ ﯽﻧوﺮﯿ ﻦﯾﺮﺗ ﻄﻘﻧ ﮥ ﻣ ﺖﯾاﺪﻫ نورد ﻪﺑ ار ﻢﺸﭼ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﯽ
ﺪﻨﮐ و
ﮏﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﮏﺗ ا ﻣ ﺮﻈﻧ زا ار گﻮﺳ رد ن ﯽ
ﺪﻧارﺬﮔ ﯽﻓﻮﺘﻣ ﻪﺑ ﺎﺗ
.دﻮﺷ ﻢﺘﺧ
نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ :ﻊﺒﻨﻣ
ﯽﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﮑﯾآ ﻞﯿﻠﺤﺗ
هژاو زا ﺲﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا رد ﻦﯿﯾآ نﺎﯿﻣ طﺎﺒﺗرا ،بﻮﺘﮑﻣ دﺎﻨﺳا ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
و گﻮﺳ يﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ يزروﺎﺸﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﺲﭙﺳ .دﻮﺷ
يﺮﯾﻮﺼﺗ يﺎﻫ رﻮﻀﺣ
ﻦﯿﯾآ رد نﺎﻧز ﻞﯿﻠﺤﺗ درﻮﻣ يراﻮﮔﻮﺳ يﺎﻫ
.ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻨﻫاﻮﺧ راﺮﻗ
هژاو ﻪﯾﻮﻣ و گﻮﺳ ﯽﺳﺎﻨﺷ
هژاو و گﻮﺳ ﺶﻨﮐاو ﻪﺑ ،نآ ﺎﺑ فداﺮﺘﻣ يﺎﻫ
يﺎﻫ ﯽﻤﺴﺟ رد داﺮﻓا ﯽﺳﺎﺴﺣا و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ،يرﺎﺘﻓر ،
ﺖﺳدزا ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﯽﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﺰﯾﺰﻋ يﺰﯿﭼ ﺎﯾ ﯽﺴﮐ نداد
دﻮﺷ )
Balci-Celik et al., 2011:
1260-1264
،ﺪﯿﻤﻋ ؛ 1358 : 643 هژاو ﺮﮕﯾد زا ﺶﯿﺑ ،ﻪﯾﻮﻣ .(
ﻪﺑ طﺎﺒﺗرا رد نﺎﻧز يراﻮﮔﻮﺳ ﺎﺑ ﺎﻫ ﺮﻈﻧ
ﯽﻣ ﮥﺸﯾر زا نﺪﯿﯾﻮﻣ .ﺪﺳر
m͞odak
و
mauda
و ﮥﺸﯾر زا ﻮﻣ ﺎﯾm͞od
.ﺖﺳا هﺪﺷ ﻖﺘﺸﻣmaud
ةژاو
m͞odak
ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻮﻣ نﺪﻨﮐ و نﺪﯿﭼ ﺎﺑ ﻪﮐ هﺪﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ نﺎﮔدﺮﻣ ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ ﯽﻋﻮﻧ
)
Nyberg, 1974: 133
.(
ﯽﻓﺮﻃ زا
» نﺪﯿﭼﻮﻣ « و
» نﺪﻨﮐﻮﻣ « ﻪﺑ نﺎﻧز ،نآ ﯽﻃ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻠﻤﻋ
ﯽﻣ ار دﻮﺧ ﺮﺳ يﻮﻣ ،هﺪﺷدراو ﺖﺒﯿﺼﻣ ﺐﺒﺳ ،ﺪﯿﻤﻋ) ﺪﻧﺪﯾﺮﺑ
1358 : 1007 رﺪﺼﻣ ود .(
» نﺪﯿﭼ « و
» نﺪﻨﮐ « و نﺪﯾﺮﺑ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻊﻄﻗ
ندﺮﮐ ﯽﻨﺘﺳر ﺖﺷادﺮﺑ يﺎﻨﻌﻣ رد ، ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
ﯽﻣ رﺎﮐ .ﺪﻧور
روآﺮﻓ نﺪﯿﭼ و ﻮﻣ نﺪﯿﭼ يﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻦﯾا هد
هﮋﯾو طﺎﺒﺗرا لوا ﮥﻠﻫو رد ،ﯽﻋارز يﺎﻫ يراﻮﮔﻮﺳ نﺎﯿﻣ يا
ﯽﻣ رﺎﮑﺷآ ار يزروﺎﺸﮐ و .ﺪﻨﮐ
ﯽﺑدا نﻮﺘﻣ رد راﻮﮔﻮﺳ نﺎﻧز رﻮﻀﺣ
ﯽﻬﯾﺪﺑ ﺪﯾﺎﺷ ﻪﻧاﺮﺗ ،نﻮﯿﺷ ،ﻦﺘﺴﯾﺮﮔ ﺮﺑ هوﻼﻋ ار يراﻮﮔﻮﺳ رد نﺎﻧز رﻮﻀﺣ زا ﻪﺟو ﻦﯾﺮﺗ
و ﯽﻧاﻮﺧ
ﻪﯾارآ) ﯽﺑدا تﺎﻋﺎﻨﺻ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﻦﯿﻋ رد ،كﺎﻧزﻮﺳ و ﺦﻠﺗ يﺎﻫزاوآ ﻦﯾا .ﻢﯾراﺪﻨﭙﺑ ﻪﯾﻮﻣ ﯽﻈﻔﻟ يﺎﻫ
ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ ،(يﻮﻨﻌﻣ و ...و ﺖﻋﺎﺠﺷ ،ترﺪﻗ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﮥﻘﺒﻃ ،ﯽﯾﺎﻧﺮﺑ ،ﯽﯾﺎﺒﯾز ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﻓﻮﺘﻣ يﺎﻫ
ار
ﯽﻣ ﻪﺿﺮﻋ ناﺮﺿﺎﺣ ﻪﺑ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﯽﯾﺎﻫرﺎﺘﻓر زوﺮﺑ ﻪﺑ ًﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ ﯽﯾﺎﻫدوﺮﺳ ﻦﯿﻨﭼ نﺪﻧاﻮﺧ .ﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ رﺎﻌﺷا نﻮﻤﻀﻣ ﯽﺧﺮﺑ رد .دﻮﺷ
ﯽﺣاﻮﻧ نﺪﯾﺮﺑ ﺎﯾ نﺪﯿﺷاﺮﺗﻮﺴﯿﮔ ﺎﺑ ﺎﻫدوﺮﺳ ﻦﯾا ،ناﺮﯾا
ﻪﺘﺳد ﻪﺘﻓﺎﺑ يﻮﻣ زا يا ) ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﯽﻓﻮﺘﻣ ناﺮﺘﺧد ﺎﯾ ﺮﺴﻤﻫ ةﺪﺷ
،نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻧﻼﯿﮔ 1396
:
191 ؛ ﻠﺿﺎﻓ ،رﺎﯿﺘﺨﺑرﻮﭘ و ﯽ 1395
: 135 - 140 ﻪﺳﺎﻤﺣ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد .(
مﺎﻘﻣ ﺰﯿﻧ بﻮﺘﮑﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ نﺎﻧز ﮥﺘﺴﺟﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺴﻤﻫ و ردﺎﻣ ﺶﻘﻧ رد هﮋﯾو
ياﺮﺑ ؛ﺖﺳا دﻮﻬﺸﻣ يراﻮﮔﻮﺳ ﯽﻠﺻا نﺎﯾﺮﺠﻣ ناﻮﻨﻋ
رد لﺎﺜﻣ رﺎﯿﻋ ﮏﻤﺳ هﺎﺸﻠﮔ و ﻪﻗرو و
ﯽﻤﺧز ﺎﺑ نﺎﻧز ، نﻮﯿﺷ و نﺪﻨﮐﻮﺴﯿﮔ ،ﻦﺧﺎﻧ ﺎﺑ نﺎﺸﺗرﻮﺻ ندﺮﮐ
ﯽﻣ يراداﺰﻋ ﻪﺑ زادﺮﭘ
،ﯽﻧﺎﺟرا ﺐﺗﺎﮐ) ﺪﻧ 1362
: 178 ،ﯽﻗﻮﯿﻋ ؛ 1343 : 111 - 115 ﻢﻬﻣ رد .(
ﺮﺛا ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻨﻌﯾ ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﺳﺎﻤﺣ ﮥﻣﺎﻨﻫﺎﺷ
يور ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻟﺎﻤﻋا ﺰﯿﻧ ﯽﺳودﺮﻓ ﻦﺧﺎﻧ ﺎﺑ هﺪﯾد ،نﺪﯿﺷاﺮﺧ
،نﺪﻨﮐ
نﻮﯿﺷ
،نﺪﻨﮐ ار ﻦﺗ و ترﻮﺻ ﺖﺷﻮﮔ ،ندروآﺮﺑدﺎﯾﺮﻓ ،ندﺮﮐ نﺪﻨﮐﻮﻣ و نﺪﯿﻟﺎﻧ ،نﺪﯿﺷوﺮﺧ
ةﺮﻣز رد
ﺪﺷ نﺎﯿﺑ نﺎﻧز ﺺﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ،رﻮﭘﺮﻔﻌﺟ) ه
1398 : 189 - 216 ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﻪﮐ ( ﯽﻣ ار نآ ﻦﯾﺮﺗ
ناﻮﺗ
نآ نﺪﻧازﻮﺳ و نﺪﻨﮐﻮﻣ ،ﯽﺳودﺮﻓ) دﺮﮐ ناﻮﻨﻋ باﺮﻬﺳ ياﺮﺑ ﻪﻨﯿﻤﻬﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﺶﺗآ رد ﺎﻫ
1389 :
109 .(
ﻞﺑﺎﻗ ﺖﯿﺴﻨﺟ ﺮﺑ ﯽﮑﺘﻣ يراﻮﮔﻮﺳ ﺰﯿﻧ ﯽﻨﯾد تﺎﯿﺑدا ةزﻮﺣ رد نﺎﺘﺳاد رد .ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ
يﺎﻫ
ﻬﻋ ـ ﻪﺑ ،ﻢﯾﺪﻗ ﺪ ﻪﮐ هﺪﺷ دﺎﯾ ﯽﻧﺎﻧز زا تاﺮﮐ
ﯽﻣ ﻦﺗ ﺮﺑ ﯽﮔﻮﯿﺑ سﺎﺒﻟ نﺎﺸﻧاﺮﻫﻮﺷ ﺖﯾﺰﻌﺗ رد و ﺪﻨﻨﮐ
ﺠﺿ ـ ﯽﻣ ﻪ ،ﺶﯾاﺪﯿﭘ) ﺪﻨﻧز 38
: 14 ،ﻞﯿﺋﻮﻤﺳ مود بﺎﺘﮐ ؛ 13
: 19 ﺖﯾاور ار ﯽﻧﺎﻧز ﺰﯿﻧ ﻞﯿﺠﻧا ﻦﺘﻣ .(
ﯽﻣ ﮐ ـ ﯽﻣ ﻪﻨﯿﺳ ﺮﺑ ﯽﺴﯿﻋ ﺐﯿﻠﺼﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﮐ ﺪﻨ ﯽﻣ و ﺪﻨﺘﻓﻮﮐ
،ﺎﻨﺣﻮﯾ) ﺪﻨﺘﺴﯾﺮﮔ 19
: 17 ﺘﻣ .(
ـ نﻮ
ﻣـ ﻧ يﻮﻧﺎ ـ ﺨﻣ يرﺎﺘﻓر ار ﺎﻫﻮﻣ نﺪﯿﭼ و ﻦﺘﺴﯾﺮﮔ ﺰﯿ ﻪﺑ نﺎﻧز ﺺﺘ
هدﺮﮐ ﻒﯿﺻﻮﺗ ناردﺎﻣ هﮋﯾو ﺪﻧا
)
Henning, 1994: 144; Russell, 2004:1449
(.
فاﺮﯾوادرا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﻣﺎﻧ
- ﺮﺑ ًﺎﺳﺎﺳا ﺪﻨﭼﺮﻫ
دراد ﺖﻟﻻد يراﻮﮔﻮﺳ ﯽﻔﻧ -
ﻪﯾﻮﻣ ،نﻮﯿﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا راﻮﮔﻮﺳ نﺎﻧز صﺎﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﺮﺳ ﺮﺑ و ندﺮﮐ
ﯽﻣ هرﺎﺷا ندز يور و فاﺮﯾوادرا) ﺪﻨﮐ
،ﻪﻣﺎﻧ 57 : 1 - 3 .(
را ﯽﺗﺎﺒﻧ نادﺰﯾا و نﺎﻧز طﺎﺒﺗ
ﯽﻤﻧ ار ﯽﺗﺎﺒﻧ نادﺰﯾا هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ﻦﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ ؛دﺮﮐ داﺪﻤﻠﻗ ﯽﺻﺎﺧ يﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ناﻮﺗ
ﻪﯾﺎﻣ زا ﯽﯾﺎﻫ
نﺎﻬﺟ ﺮﺳﺎﺗﺮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﯿﻣ رد نادﺰﯾا ﻦﯾا نﺎﯾﺎﺘﻤﻫ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺖﺳد ﻦﯾا ﻞﺑﺎﻗ ﺎﻣا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد .ﺖﺳا ﯽﺑﺎﯾدر ﯽﺳرﺮﺑ
نﺪﻤﺗ ةﺮﺘﺴﮔ رد ﯽﺗﺎﺒﻧ نادﺰﯾا ،ﯽﻧﺎﯿﻣ يﺎﯿﺳآ يﺎﻫ
ﻦﯿﺑ ،ناﺮﯾا) ﺎﭘورا و ﺪﻨﻫ .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ (نﺎﻧﻮﯾ و مور ،ﺪﻨﻫ ،ﻦﯾﺮﻬﻨﻟا
ﻦﯿﺑ رد ،ﻦﯾﺮﻬﻨﻟا
1زﻮﻤﺗ بر رداﺮﺑ ﺎﯾ ﺪﻧزﺮﻓ ،ﺮﺴﻤﻫ تﻼﻏ ﯽﻣﺎﺣ عﻮﻨﻟا ﺎﻧﺎﻨﯾا
ﺮﺘﺸﯾا ﺎﯾ ﺪﺷر ﺮﻬﻈﻣ2
ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷ
)
Broekema, 2013: 520
ﺖﯾاور ﻦﯾا رد .(
ﻪﺛدﺎﺣ ﯽﭘ رد ﺎﻧﺎﻨﯾا ﻪﺑ يا
ﺟ ـ ﯽﻣ طﻮﻘﺳ ﻞﻔﺳا نﺎﻬ نﺎﺴﻧا ﻞﯾﺎﻤﺗ مﺪﻋ ﺐﺟﻮﻣ ،وا ناﺪﻘﻓ .ﺪﻨﮐ
و ﻞﺳﺎﻨﺗ ﻪﺑ تﺎﻧاﻮﯿﺣ و ﺎﻫ
ﻣﮋﭘ ـ ﯽﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﮔدﺮ راﺰﮔﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ ﻢﺳاﺮﻣ نﺎﯿﻨﯿﻣز و ﺮﮕﯾد نادﺰﯾا ،وا ﺖﺒﯿﻏ تﺪﻣ رد .دﻮﺷ
ﺦﺴﻧ ﯽﺧﺮﺑ رد .ﺪﺸﺨﺒﺑ ﯽﮔﺪﻧز ناراﺪﻧﺎﺟ ﻪﺑ و دﻮﺷ هﺪﻧز ﺮﮕﯾد رﺎﺑ وا ﺎﺗ ﺪﻧدﺮﮐ ،ﺖﯾاور ﻦﯾا
زﻮﻤﺗ ﻪﺑ
ﺟ ـ ﻣ نﺎﻬ ـ ﯽﻣ ﺮﻔﺳ نﺎﮔدﺮ و دﺮﮐ
ﺎﻧﺎﻨﯾا ﯽﻣ ﺎﭘﺮﺑ گﻮﺳ وا ياﺮﺑ ﯽﻣ ،ﺖﺷاد
ﯽﻣ ﻪﯾﻮﻣ و ﺖﺴﯾﺮﮔ دﺮﮐ
)
Wolkstein & Kramer, 1983
ﻦﯿﯾآ ،ﯽﺗﺎﯾاور ﻦﯿﻨﭼ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ .(
ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ يﺎﻫ زﻮﻤﺗ
ﻪﻤﻫ ﻪﻟﺎﺳ ﯽﻣ ﺎﭘﺮﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد زا ﺪﯿﻠﻘﺗ ﻪﺑ مدﺮﻣ .ﺪﺷ
ﺎﻧﺎﻨﯾا ﯽﻣ يراﻮﮔﻮﺳ ﺎﺗ ﺪﻧدﺮﮐ
زﻮﻤﺗ هﺪﻧز هرﺎﺑود
،زرﺪﻧﺎﺳ) دﻮﺷ 1373
: 68 .(
ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﻦﯿﺸﯿﭘ فﻮﻔﺻ رد نﺎﻧز ًﺎﺗﺪﻤﻋ ،ﻢﺳاﺮﻣ ﻦﯾا رد
)
Jacobson, 1976
.(
ياﺮﺑ يراﻮﮔﻮﺳ ﻢﺳاﺮﻣ ياﺮﺟا ،ﯽﻄﺤﻗ مﺎﮕﻨﻫ ﺪﻨﺘﺷاد روﺎﺑ ﺰﯿﻧ نﺎﯾرﻮﺷآ
زﻮﻤﺗ ﻪﻠﮔ ﺮﺑ ﺖﮐﺮﺑ و ﺮﯿﺧ نﺪﺷﺮﯾزاﺮﺳ ، ﻦﯿﻣز و ﺎﻫ
ﭘ رد ار يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫ ﺰﯿﻧ ﻢﺳاﺮﻣ ﻦﯾا رد .دراد ﯽ
ﻧز ـ ﺻا ﺶﻘﻧ نﺎ ـ
ﯽﻣ ﺎﻔﯾا ار ﯽﻠ ،رﺎﻬﺑ) ﺪﻧدﺮﮐ
1381 : 169 ،ﯽﻘﯿﻨﯿﻓ تﺎﯾاور رد .(
توﺮَﺘﺸﻋ قﻮﺸﻌﻣ و3
ﯽﻧودآ وا ﻖﯾدﺎﺼﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻧاﺮﺘﺧد و نﺎﻧز توﺮﺘﺸﻋ نﺎﮔﺪﻨﯾﺎﺘﺳ .ﺪﻧدﻮﺑ تﺎﺗﺎﺒﻧ دﺰﯾا 4
ﺧ يرورﺎﺑ ـ
دﻮ ﻪﺑ ار نﺎﺸﻧاﻮﺴﯿﮔ ﺎﯾ ﯽﻨﻣاﺪﮐﺎﭘ ﯽﻨﻌﯾ ﺗ ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ ناﻮﻨﻋ
ﯽﻣ وا هﺎﮔرد ﻢﯾﺪﻘ ﺪﻧدﺮﮐ
)
Becking et al., 1999: 109-113
.(
گﻮﺳ رد ﯽﻧودا
ﻪﺘﺳد ، ﺶﯾﺎﺘﺳ ﻪﺑ نﺎﻧز يراداﺰﻋ يﺎﻫ
ﯽﻣ وا ﻞﺋﺎﻀﻓ ﯽﻣ ﻪﺣﻮﻧ ،ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ
ﯽﻣ ﻪﻨﯿﺳ ﺮﺑ ،ﺪﻧﺪﻧاﻮﺧ ﯽﻣ ار دﻮﺧ يﻮﻣ و ﺪﻧدز
ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ .ﺪﻧﺪﯿﺷاﺮﺗ
1 . Dumuzi/ Tammuz لﺎﺳ زا زﻮﻤﺗ هﺎﻣ ﻦﯿﻟوا ﮥﯿﻤﺴﺗ ﻪﺟو ؛
ﻦﯿﺑ ﺞﯾار رﺎﻤﺷ .ﺖﺳا ﯽﺗﺎﺒﻧ دﺰﯾا ﻦﯿﻤﻫ ﻦﯾﺮﻬﻨﻟا
2. Inannah/Ishtar 3. Ashtart/Athtart 4. Adonia/Adoni
