Journal of Applied Sociology 26th Year, Vol.59, No.3, Autumn 2015 pp. 37-40 Received: 13.08.2014 Accepted: 05.01.2015
Investigating the Relationship between Religiosity and Social Hopefulness among Female High-School Students in Shiraz
Bijan Khajenoori*
Associate Professor, Department of Sociology, University of Shiraz, Iran Maryam Momeni
M.A. Student of Sociology, University of Shiraz, Iran Azade Hoshiar
M.A. Student of Sociology, University of Shiraz, Iran
* Corresponding author, e-mail: [email protected]
Introduction
Religion is an effective factor in socialization process which has attracted the attention of many sociologists. It is an important factor affecting mental health. Religion transforms the world picture in an individual view and changes his perception of himself, creation and the events surrounding him. Such a person does not feel frustration and anxiety caused by difficulties. He is sure that God support him. Incidents and events are transient and patience will be rewarded by God. (Cruise, Abedi, 2008). Naturally, human beings are vulnerable to concerns and worries so they consistently have fought to overcome them. Religiously speaking, one of the objectives of creation of humankind was to bring peace and comfort in life and humans struggle to overcome despair and depression (Parcham and others, 2010). Quality of life has a significant relationship with hope and plays an important role in achieving social success (Snayder quoted in Mehrinejad and Moghaddam, 2011). The lack of hope causes a person to feel disabled and desperate and that he does not have enough self-esteem. We tolerate suffering and torment because we think in the future it changes to the good. Therefore, all our efforts are worthwhile. Hope enables us to resist the difficulties and problems of the present so the door will be opened to solve them (Snyder, 2000). Spiritual crisis is one of the consequences of despair even among some religious people. Appropriate goal setting is a key factor in this battle. It seems that one of the causes of failures and successive wanderings in humans is disappointment in reaching goals and lack of effort. Optimistic people, with more faith, and popularity have more adaptability with education, employment and sports. Also, they have more political and social achievements and happiness. They hope they can live with the challenges that may be encountered consistently. Hope is so important that in recent years a new approach has emerged in the field of psychology, which is known as positive psychology. Positive psychology is the scientific study of human abilities and strengths. One of the most important element of positive psychology is optimism. So this paper aims at considering the relationship between religiosity and social hopefulness.
Materials & Methods
This is an applied research. With regard to the type of study, it is a descriptive study and has used the survey method. The study population consists of all high school female students in Shiraz during the academic year of 1391 -92, whose total number is equal to 5637 individuals. 381 students were selected by use of cluster sampling method and Cochran formula. Data collection techniques in this study was a Likert type questionnaire and the data was analyzed by SPSS software.
Discussion of Results & Conclusions
In this study, emotional, religious, moral and ritual aspects of hope were measured. According to the results of previous research, a positive relationship between religious orientation and hopefulness was
found. Likewise, hopelessness is associated with depression. Students who are religious and hopeful, have a higher tolerance threshold and are generally more successful in school.
Keywords: Religion, Social Hopefulness, High-school Students.
References Quran
Aron, R. (2009) the trend of thought in sociology (revised text), the translator Bagher Parham, Tehran: Scientific and Cultural
Ahmadi, Y. (2009)”The Religiosity and Attitudes to Future Generations Case Study of Religion in the City”, The Journal of Marefat, vol.
1(1), p 17- 44.
Journal of Applied Sociology, 26th Year, Vol. 59, No. 3, Autumn 2015 38
Ahmadi Tahor Soltani, M. R. Creamynia, R. Ahadi, Moradi, A. (2011) “Validated Scale Specific Areas in Hopes of Iranian Students”, the Journal of Clinical Psychology Studies, vol.
(5), p 51-74.
Balnjany, E. khashabi, J. Amanpour, E. N. Azimi (2010) “The Relationship between Spiritual Health, Faith and Hope in Patients with Cancer”. Journal of Nursing and Midwifery, Tehran University (Hayat), vol. 17(3), p 27- 38.
Behrozi, N. N. Mohammadi, (2008) “The relationship of meaning and hope in Shiraz University”, Proceedings of the Fourth National Conference on Mental Health.
Beigi, A. Farahani, M.T. Mohammad Khani, S. A.
Mohammadi Far, (2010) “The Diagnostic Quality of Life and Hope in NA and Addicts in Methadone Maintenance Treatment”.
Journal of Clinical Psychology, vol. 3(3), p 75-84.
Parcham, A. Fatehiizade, M. Z. Mhqqyan, (2010) “The Three Dimensions of Snyder's Theory and Its Implementation with a View of the Quran”, the Journal of Marefat, vol.
20(164), p 99-113.
Khalilian Shalamzar, M. G. Jandagh, A. Pasandide, (2012)”Hope Scale Construction and Validation, according to Muslim Sources”, Journal of Psychology and Religion, vol.
6(1), p 59-76.
Dojkam, R. (1999) the income of the sociology of religion from the perspective of Motahari, Tehran: Publications Office of Education.
Rastegar Khalid, A. (2005) “Expanding the Role of Women in Order to Support Family”, Vocational Journal of Sociology, No. 4, p 126-165.
Syadtyan, S. H. Mostajeran, M. A. Qmrany, (2011) “A Comparison of Life Expectancy and Optimism Deaf and Hard of Hearing Students”, the Journal of Special Education, vol. 112, p 18-26.
Shahriari, S. (2010) “The Role of Religious Hope”, the Journal of Paivand, vol. 387, p 23-25.
Taliban, M. (1999) "Religious Commitment and Political Affiliations", the Journal of Name Pejohesh, vol. 5(20-21), p 1-22.
Abedi, A. Shavakhi, A. and M. Taje, (2008) “The Relationship between Religiosity and Happiness Bin of High School Female Students in Isfahan”, Islamic Studies and Psychology, vol. 1(2), p 45-58.
Abdullahi, M. (2009) “Sociological Explanation of Hope, Growth, Education”, the Journal of Social Sciences, vol. 14(2), p 35-41.
Aghdam Alizadeh, M. B. (2011)”Evaluation of Hope
for the Future among Students and Its Influencing Factors”, The Journal of Applied Sociology, vol. 20(4), p 189-206.
Gholami, M. Pasha, G. and Sudani, M. (2009) “The Effectiveness of Group Therapy Bramyd Meaning of Life and General Health of Female Patients with Thalassemia, Knowledge and Research” The Journal of Applied Psychology, Islamic Azad University Khorasgan, vol. 42, p 45- 25 Ghabel, N. (2009)”Fears and Hopes of the Quran”, the
Journal Marefat, vol. 1(1), p 17- 44.
Ghasemi, A. Abedi, A. and I. Baghban, (2009)”The Effect of a Group Based on the Idea of Hope Snyder Elderly Happiness, Knowledge and Research” The Journal of Applied Psychology, Islamic Azad University Khorasgan, vol. 40, p 17-38.
Kraskian, A. (2012)”The Scale of Hope in Youth”, Roshd, vol. 9(33), p 34-35.
Karami, J. Z. Ali and Alikhany, M. (2011) “The Relationship between Religious Orientation and Degree of Resilience and Hope in Razi University”, the Journal of Islamic University of Culture, vol. 2(2), p 243-256.
Kuzaran, L. (1994), The Life and Thought of the Elders of Sociology, translated by M. Triad, Tehran:
Elmi.Cohen, B. (2008), Principles of Sociology, translated by Ghulam Abbas Resort and Reza Fazel, Tehran: Samt.
Mohqqyan, Z. (2011)”Hope and Its Evolutionary Role in the Qur'an”, Bayanat, vol. 73(19), p 165- 184.
Mehrinejad, S.A. Rajabi Moghadam, S. (2011)”To Evaluate the Effectiveness of Increased Life Expectancy Addicts Logotherapy on Short- Term Leave”, The Journal of clinical psychology Studies Quarterly, vol. 8(2), p 29-42.
Chang, E. C. (1998) “Hope, Problem-Solving Ability, and Coping in a College Student Population:
Some, Implications for Theory and Practice”. Journal of Clinical Psychology, vol. 54, p 953-962.
Curry, L.A. Snyder, C.R. Cook, D.L. Ruby, B.C. &
Rehm, M. (1997) “The Role of Hope in Student-Athlete, Academic and Sport Achievement”. Journal of Personality and Social Psychology, vol. 73, p 1257-1267.
Ebright, P. R. & Lyon, B. (2002) “Understanding Hope and Factors that Enhance Hope in Women with Breast Cancer”. Oncology Nursing, vol.
29, p 3.
Scioli, A. Chamberlin, C.M. Samor, C.M. Lapointe, A.B. Campbell, T.L. A. (1997) Prospective study of hope, optimism, and health.
MacLeod AR, McLenon J.; 81 (3 Pt 1): 723-
Investigating the Relationship between Religiosity and Social Hopefulness among Female High-School Students in Shiraz 39
33.
John, M. Salsman, L. Tamara, Brown, H. Emily, Brechting, Charles, R.Carlson, (2005) “The Link between Religion and Spirituality and Psychological Adjustment: The Mediating Role of Optimism and Social Support”, Pers Soc Psychol Bull, vol. (31), p 522-535.
Joseph Ciarrochi, Patrick C.L. Heaven Corresponding, Fiona Davies (2007) “The Impact of Hope, Self-Esteem, and Attributional Style on Adolescents' School Grades and Emotional Well-Being: A Longitudinal Study”, Journal of Research in Personality, vol. 41(6), p 1161- 1178.
Michael, F. Valle, E. Scott, Huebner, Shannon, M.
Suldo, (2006) “An Analysis of Hope as a Psychological Strength”, Journal of School Psychology, vol. 44, p 393-406.
Penrod, J. Morse, M. (1997) “Strategies for Assessing and Fostering Hope: The Hope Assessment Guide: Oncology Nurse Forum”. Jul, vol. 24 (6), p 1055-1063.
Snyder, C.R. Stephen, S. Ilardi, Jen Cheavens Scott, T.
Michael, Laura Yamhure (2000) “Susie Sympson”, Cognitive Therapy and Research, vol. 24(6), p 747-762
Snyder, C.R. (2000) Handbook of hope. Academic press.
Snyder, C. R. Irving, L. Anderson, J. R. (1994) Hope and Health: Measuring the will and ways, In: CR Snyder CR Forsyth (Eds.), Handbook of Social and Clinical Psychology: The Health Perspective.
Van, Dongen, E. (1998) “I Wish a Happy End. Hope in the Lives of Chronic Schizophrenic Patients”. Anthropology and Medicine, vol.
5, p 169-192.
Wang, P. Chang, F. Shih, C. Sun, C. & Jeng. (2003)
“Self-care Behavior, Hope, and Social Support in Taiwanese Patients Awaiting Heart Transplantation”. Journal of Psychosomatic Research, vol. 61, No. 4, p 485-491.
Journal of Applied Sociology, 26th Year, Vol. 59, No. 3, Autumn 2015 40
هعماج يدربراك يسانش
و تسيب لاس مشش
يپايپ هرامش ، (
95 ) هرامش ، موس
، زيياپ 4951
تفايرد خيرات :
22 / 9 / 4959 شريذپ خيرات :
49 / 41 / 4959
صص 459 - 212
شناد رد یعامتجا یراودیما و یرادنید هطبار یسررب نازومآ
زاریش رهش هطسوتم عطقم رتخد
هجاوخ نژیب ،یرون
رايشناد هعماج شخب ، زاريش هاگشناد يسانش
،ینموم میرم هعماج دشرا يسانشراك يوجشناد
زاريش هاگشناد يسانش
،رایشوه هدازآ هعماج دشرا يسانشراك يوجشناد
هاگشناد يسانش زاريش
هدیکچ يام راماش هاب يوانعم و يداام يتسيزهب رد مهم لماوع زا يکي و ناسنا هكرحم يورين ناونع هب ديما دور
. رد ار ينيداتم هراوامو ياهها ناايدا
تخس يم توعد لكوت و اجر ،ديما هب طيارش يرت دننك
. لکاش هالحرم هك يناوجون س رد يراوديما ينااينب يرايگ
ماهم و ااوررن يرات يرات
ا باختن دراد تيموا رمع رگيد لحارم زا شيب بتارم هب تساو .
شناد يب رد ار يراوديما نازيم هك تسا يا لابند هب قيقحت يا راتتد نازوامآ
دنك يسررب يرادنيد اب ار نآ هطبار و دجنسب هطسوتم هرود .
شور شناد يمامت ار نآ يرامآ هعماج و يشياميپ عون زا قيقحت يا راتتد نازوامآ
هرود زاريش رهش هطسوتم (
9769 رفن ) يليصحت لاس رد 52
- 59 ،نايم نآ زا هك تسا هداد ليکشت 111
ناوانع هاب ناركوك لومرف زا هدافتسا اب رفن
دندش باختنا هنومن .
هداد مرن زا هدافتسا اب او رازفا
دانتفرگ رارق ليلحت و هيزجت درومspss .
دواب قايقحت ايا باختنم هايررن ،ردياناسا هايررن .
علاطا هداد و تا او ي ب ه ب هدمآ تسد ه
سو ي هل شور او ي صوت رامآ ي ف ي رض ، ي ب گتسبمو ي و نآ زج زجت دروام اي ه لحت و اي ل تافرگ راراق .
يااتن
يرادنيد داعبا يب داد ناشن قيقحت (
يدمايپ و يفطاع ،يکسانم ،يداقتعا دعب )
شناد يراوديما اب دراد دواجو راداانعم و ميقتسم هطبار نازومآ
. زا
د داعبا يب يوق هطبار يدمايپ دعُب يرادني تشاد يراوديما اب يرت
.
ژاو دیلک ه اه : شناد ،يراوديما ،يرادنيد رديانسا هيررن ،يدمايپ دعب ،زومآ
.
لوؤسم هدنسيون
: 15469191241
Email: [email protected]
457 هعماج
و تسيب لاس ،يدربراك يسانش مشش
يپايپ هرامش ، (
95 ) هرامش ، موس ، زيياپ 4951
حرط و همدقم هلأسم
لکش ودب زا يعامتجا مولع نامهاع هعماج يريگ
هراومو يسانش
ياوراتتااس ييبت لابند هب ،رشب ندوب يعامتجا رب يراشفاپ اب جا هدواب راشب درکلمع رب يعامت دانا
. هاهوقم زا زاين ايد يااو
ريثأت زا يراياسب هاجوت دروام نداش يعاامتجا دنيارف رد راذگ
هعماج تسا هدوب ناسانش .
هعماج رد رکفتم و املع يعس هك يا
ا ايد هادددد هاك ين
باهاق رد ار دوات تمو بلدا و دنراد زا ماعا االتخم يااو
هنااسر رااب نآ زااج و يااشزومآ مااارن ،اااو هتااشاد نآ
اااب ااات داانا
تهج وپاکت ،شبنج هيحور يعامتجا ياوراتتاس هب ينيد يود زاين يابرد غاماوج رد راگيد يوس زا و دننك تيوقت ار ديما و
ما ي د ر اب ي هش او ي د ين ي برد رد
، امهم شاقن ي
اش رد ي هو ااو ي
ناور ي ا هنازور ي اف م ي دنك
( نناناد ،4
4552
زا ياکي ناونع هب ديما ،)
هيامرس يناسنا ياو يم حرطم دارفا ناور تملاس صتاش
دوش .
يم انعم ملاسا رد هك انعم نآ هب يراوديما تعسو ناسنا هب دوش
يم ديد و يدراف تلاکاشم زا يراياسب نآ هيااس رد هاك داود
يم شواك يعامتجا دباي
.
( ،نارگيد و يمساق 4922
. )
تاسا اون تملااس رد راذاگريثأت و مهم لماوع زا يد رن رد ار ناهج ةرهچ يد يام نواگرگد رادانيد درف ر
و دزااس
،دوت زا ار وا يقلت زرط رايييت نواماريپ ياودادايور و تقلت
يم دود . و تايامح رد تخس ار دوت رادنيد درف هامو ااطه
گرزب ،دنوادت ةبناج يام دواجوم يوراين يرات
يداب و دانيب
ساسحا بيترت هاب ياقيمع يوانعم تذه و شمارآ و نانيمطا
ياام تااسد يو دااود
. درااف ياانچ هااب ي
ببااس و تاااميلامان
يماكان يامن بارطضا و يديماان راچد يگدنز ياو ارايز ددراگ
ار دنوادت يام شيوات يمااح
داناد ايا هاك دراد ناانيمطا و
ار دوات رباص شادااپ وا و دنتاسو ارذاگ اوداديور و ثداوح تفرگ دواوت
(
2زورك هب ،
،نارگيد و يدباع زا لقن 4926
.)
يگدانز لواط رد ياعيبط روط هب رشب ااب نااهج ايا رد
ينارگن بارطضا و او هراوامو و تسا هدوب وربور يرايسب ياو
1 Dongen.
2Cruise
ااهنآ شيادايپ لاماوع ندراب ناايم زا و ااهنآ رب يزوريپ تهج تااسا هديااشوك .
گرزااب هااعومجم شياداايپ دادااوا زا يااکي
شيااسآ و شامارآ هاب يبايتسد زين رشب تافاشتكا و تاعارتتا گدرسفا و يديماان اب هزرابم و يگدنز رد تاسا هدوب ي
( و مچراپ
،نارااگيد 4951
.)
رد هااك تااسين هديااشوپ يااملع لااوا ليااو رااب
لکش و صات هاگياج زا يناوج غطقم ،درف رو تيصخش يريگ
هنيو تيموا تسا رادروترب يا
. رد هزومآ ينيد ياو تايموا رب
ديكأت ينس غطقم يا يرترب و يدايز
هداش تاسا و ردياناسا.
هداد ناشن ناراکمو هك يناسك دنا
ييااناوت ،دانراد يييااب دايما
لح يارب يرتشيب يعامتجا لئاسم
دنراد رااچد هاك ينااسك ات
دنتسو يياپ ديما
(
9گناچ زا لقن هب ،يمساق 4922 .)
و اودزا ،يلياش ،يليصحت هدنيآ هب يديماان اي يراوديما اتم يرااج رواما رياس أ
ماارن ،يگداوناات يگدانز باس زا رث
هناسر ،يشرورپ و يشزومآ و او
تاساهنآ زاج .
ايا يانچمو
ههأسم هويش ،ناناوجون يليصحت درکلمع عون يدراف راتفر ياو
تايهاعف عاوانا و لئاسم لح و دروترب هويش ،يعامتجا و يااو
هبهاطم هيحور يتح و يعامتجا تحت ار اهنآ يرگ
راراق عاعاشها
يم دود .
1يكي تسا دقتعم هانانيبدب ياوريسفت هك يدارفا
زا يا
دنراد يگدنز
، د ارايز دنتاسو يتاشادهب تارطااخم راعم ر
يعافد متسيس درادن يبولطم درکلمع اهنآ ندب
( هاب ياكي زا لاقن
،يملاد 4922 .)
هلباقم ياودربوار و يراوديما اب يگدنز تيفيك اابترا يا
هك ينعم يا هب ،دراد تبثم رد يااب يگدانز تايفيك ااب دارافا
ممصم دوت دادوا هب نديسر بوار يانچمو و دنتسو
يااودر
هب نديسر يارب ار يدنمتردق هدافتاسا لئااسم لاح و داداوا
يم دننك
( ردياناسا ،ناراگيد و ياگيب زا لاقن هاب9
4951
.)
لاماع دايما
م ؤ تيقفوم هب يبايتسد رد يرث تاسا يعاامتجا يااو
. تاشادن
يم بجوم نآ ندوب يياپ و يگدنز هب ديما سااسحا دراف دوش
ك شسفن تزع ،دشاب هتشاد ينيياپ يياراك يام شوا
هاب و داباي
و دانادب هدواهيب ار يگدنز رد تفرشيپ يارب شلات بيترت يا
3Chang
4 Lucky
5Snyder
شناد رد يعامتجا يراوديما و يرادنيد هطبار يسررب د نازومآ
زاريش رهش هطسوتم غطقم رتت 456
تيقفوم هجيتن رد دروآ تسد هب يرتمك ياو
( زا لاقن هب رديانسا
يرهم
،مدقم و دانن 4954
.)
ما ي د هعومجم ناونع هب ا
ي تتانش ي زا هك تسا ي
اح
عت زا هدمآ تسد هب لباقتم يي
ددو و اسم ي ر ( هامانرب ر اي ز ي زا
ر ارب ها ي سر ي ند دادوا هب )
تحت اي دراف ماداقا ي
اايرعت
تسا هدش
( ،رديانسا 4551
. )
ينتووان ررن زا ديما موهفم (4
4525 )
نوتگنيهراد ررن زا ،دنلب و ايوپ يگدنز يورين (2
2112 ) تايموا
يتاسلماو رارن زا ،ناراگيد يواس زا ندش تيامح تور و9
1
( 2112 ) شزرا اااب اايدزن ااابترا يرارااقرب يااصخش ياااو
و
نوتقاااو راارن زا ،دادااوا (9
2116 ) ندرااك تاايهاعف ناواات
تيهاعف تاسا دوت تشاد هگن کرحتم و هنازور ياو
( انارچ ،7
ينيلگناتسا دلاسا و6
، 2
2112
،نايکسارك زا لقن هب ، 4952
.)
5مورف تارحه يارب يگدامآ ديما ،تسا دقتعم قافتا زونو
تسا هداتفين قافتا .
اي و درادان دوجو هك يزيچ هب تبسن ديما ا
يمن يمن ديدپ زگرو ،دشاب هتشاد دوجو دناوت ديآ
. راوديما دارفا
يوق يدارفا رت
دنتسو مك يارب و هداامآ يناسر
ماامت و دانرت
يم ناشن ار تايح مئلاع دنود
. و داهوت زا رااشرس هاك يتاايح
تسا عوقو .
يم نايب يو ينطااب و ياتان لاماع دايما هاك دانك
يمانيد و ايوپ لماع و يگدنز هدوهاش تسا ناسنا ناور
( ،مورف
،نارگيد و يرازملش نايليلت زا لقن هب 4952
.)
شوت ب ين ي راتتااس ي تتاناش ي تاسا لمااش اي روااب
مومع ي اتن رد ي مخت ساسا رب تبثم ي
او ي قطنم ي لامتحا زا
ي قفوم زا صخش ي
ت دمآراكدوت هب رواب و ي
صخش ي . ما ي د ،
ر تاااساسحا ي
هااش راد تااحت و ماااگنو دوز دااامتعا رد ثأاات
ري
اورواب ي جرات لرتنك ي
تسا کرتشم و
( يهوياس ،41
4556
. )
يااووگها ااي يعاامتجا ياوراتتااس رثا رب هك يناناوجون
ًاعطق ،دنراچد يگدنز رد يديماان هب يشنك هااگن عوان رب هولاع
1Nowotny
2Darlington
3Hamlstyn
4Roth
5 Houghton
6 Schrank,B
7Staghellini, G
8Slade, M.
9Fromm
10 Scioli.
زين ناشدرکلمع رب ،يگدنز هب اهنآ ريثأت
ميقتاسمريد ااي ميقتسم
دراد . ريثأت لکاش هالحرم هك يناوجون س يرايگ
ينااينب يرات
مهم و اوررن باختنا يرت
،ناراکفتم نااعنا ربانب ،تساو ريثأات
دراد ناسنا يگدنز يدعب لحارم رد يفرژ .
طاقف هان يدايما ان
ناور رد يسررب تيلباق طقف هك تسا يناور هديدپ ي يسانش
ي تهج نآ زا هکلب دشاب هتشاد ههأاسم
هاك تاسا يعاامتجا
ج يارب يياودمايپ و يعامتجا للع دراد هعما
.
نااسنا لاماکت رد هاك تاسا ياحور لماع ود ديما و ميب م شقن ؤ ترواص ود يا نودب يحلاصا عون ليو و دنراد يرث
يمن دريگ . راوديما و ديما ي
تمحر هب ادت
تاسا يد ناكرا زا
زيچ و ي زا دواش بااسح اكر ناوانع هاب هك ناانچ
اشزرا ي
هياپ نآ نودب هك تسا رادروترب
، نازره و تسس انب نآ دواوت
دوب . ميرك نآرق رد 22
هاشير نآرد هك دراد دوجو هيآ
« واجر »
و تاسا هاتفر راك هب ددعتم يناعم و تاقتشم رد ديما يانعم هب همجرت زا هچنآ يم رب ريسافت و ددعتم ياو
رد هاك تسا يا ديآ
يم لصاح يراوديما و ديما موهفم ءاجر زا تايآ يا رثكا دوش
(
،يرايرهش 4951
. )
نم رد ديما تامحر هرتاسگ رد رتاشيب ينيد غبا
تسادت . راق رد دنوادت هك ب يمو يراوديما تيموا رد آ
ن
ويبم يگنيو ار دوت تمحر زا يديما ان ميرك مدرام يرات
نارفاك ينعي ناوارمگ ،44
ناقفانم ،42
نلاواج و49
تسا هتسناد41
.
هك ملاسا رد اهنت هن قاشع هارمو هب ديما مو تيحيسم رد
هراصع ،ناميا و يا
هتسناد بوت يگدنز تشاد يارب دنا
. و درد
راتهب عااضوا هدنيآ رد هکنيا ديما هب ،لاح نامز رد بلدا ، نر يام لمحت ،دش دواوت دواش
. يارباانب ماامت
شاشوك ناامياو
دنتااسو دنمااشزرا .
داايما بااجوم مدااع رد يياااناوت داااجيا
يام لاح نامز تلاکشم زا يريذپريثأت اعاب يانچمو دواش
ف هب تبسن يگدوشگ تصر
يم ديدج ياو ددرگ
( ،رديانسا 2111 ).
؛نورفاکها موقها يا للها حور م ساييي هنا ،للها حور م اوسايتيو44
اسوي : 62
يطناقها م کتلاف42
. رجح نوهاضها يا هبر همحر م طنقي َم و َلاق :
99 و 79
حتف ؛ءوسها ظ للهاب ينارها49
: 7
ظ قحها ريد للهاب نونري و41
نارمع لآ هيلواجها :
491
452 هعماج
و تسيب لاس ،يدربراك يسانش مشش
يپايپ هرامش ، (
95 ) هرامش ، موس ، زيياپ 4951
رد ياتح يدايماان رااکنا لباق ريد ياودمايپ زا تيونعم نارحب تسا ينيدتم زا يضعب يب .
مهم زا يکي تايقفوم لماوع يرت
ددو يگدنز رد يراذاگ
هامزي دايما هاك تاسا حيحاص يااو
تسا ددو نآ لوصو ريسم رد تكرح .
يم ررن هب ياکي داسر
ادرگرس لماوع زا ين
تسکش و او ناسنا يپ رد يپ ياو
اان ،ااو -
و تواتر ،شلاات مداع هجيتن رد و دادوا لوصو رد يديما تسا يتسس .
شوت قلت اب دارفا نااميا اب ،هنانيب
رات دنتاسو تايبوبحم ،
رتشيب دنراد ي يراگزاس ، شزرو و لياش ،لياصحت ااب يراتهب
تيقفوم ينچمو ؛دنراد قالت ااب دارفا يعامتجا و يسايس ياو
شوت تاسا رتاشيب دااش و هنانيب
( ريااچ
، 4
2112 و يداباع لاقن هاب
،نارگيد 4926
. )
گنيوريآ شزومآ هك دنداد ناشن زين ناراکمو و2
يم ديما شزومآ غفانم دناوت
ناور دارافا ياراب يافلتخم يتتانش
ينچمو و دشاب هتشاد شيازافا ااهنآ رد ار يدااش هفهؤم
داود
(
،يمساق 4922 ).
ك يمسج و يناور تملاس اب ديما سايقم عاونا اب ه
دننام او
،تابثم قالت ،يانون تملااس ،يکشزپ هلتادم هب تبثم خساپ رواما رد يماكدااش و ااشن ،يگدنز تبثم ياوراشف زا زيورپ سم و يگدنز أ
شياپ ار ااهنآ و دراد تابثم يگتسبمو يياشگ هه
يم ينيب دانك
( رااك ،نارااکمو و نايتداياس زا لاقن هاب ،9
4954
.)
دارافا
دنرداق راوديما لواصو ياورياسم ندواب دوداسم ترواص رد
داننك يزگيااج اي قلت ار يرگيد ياوريسم ،دادوا
( ،ردياناسا
2111
.)
يم راوديما دارفا شهاچ اب دنناوت
رد تسا کمم هك يياو
هبرجت يرتياب يداش ،دنوش راگزاس دنوش وربور نآ اب يگدنز يم دنراد يرتشيب تياضر يگدنز زا و دننك
( هاب نارااکمو و گنيك
،نارگيد و روهط يناطلس يدمحا زا لقن 4954
.)
گنيئوك ررن زا ايد ياب يرادانعم ابترا شناراکمو و1
شوات و دايما يگدنز زا تياضر و ينامداش يتسيزهب اب يانيب
سااسحا و رتيااب افن تزاع ،يگدانز رد انعم و يدنمفدو راتمك نازايم يگدرسفا رتعيرس دوبهب و رتمك يگدرسفا ،يياهنت
1chiara
2Irving
3Carr
4Koenig
و يشكدوت تسا هارمو نآ زج و يشكدوت هب شرگن
( و يمرك
،نارگيد 4954
.)
رد هك تسا رادروترب يتيموا نانچ زا يراوديما
لاس ناور هزوح رد ديدج درکيور ريتا ياو هدمآ ديدپ يسانش
ناور هب هك تسا تاسا دوراعم تابثم ياسانش
. ناور ياسانش
يداانمناوت يااسررب ماالع ار تاابثم يناااسنا توااق اااقن و اااو
يم اد دنن . ناور رد هدش حرطم ياورييتم هلمج زا تابثم يسانش
شوت و ديما دنتسو ينيب
(
،ناتدايس 4954 .)
قیقحت هنیشیپ يام ناشن هك هتفرگ تروص يدايز تاقيقحت و تايونعم داود
يام هوقهاب غبنم ي ناونع هب يرادنيد دايما شيازافا راب داناوت
ريثأت دشاب راذگ .
لااس هاب تااقيقحت يا همشچرس يااو
4221
ات 4591 يامرب متاسيب نراق ناياپ هب نآ يملع يسررب و ددراگ
.
تنو ملهليو نوچ يدارفا تاقيقحت زاميج ماايليو ،9
يلنتاسا ،7
6لاو گنوي لراك ، يم حرطم2
يارب بوذم زا دياب يمدآ هك دننك
دانك هدافتاسا دوات ديما شيازفا يارب .
تااقيقحت رد ترابور
ناسنا يداقتعا ياوزاين هرابرد دوت غماج نرق ،او
مکي و تسيب
ااب هاطبار ار دايما دااجيا هار يراتهب و دناوت تيونعم نرق ار درك يفرعم دنوادت
( ،نايققحم و مچرپ 4951
. )
لباق ( 4921 ) ناياپ ناوانع اب ار دوت يليصحت همان
« و مياب
نآرق ررنم زا ديما »
تسا هدرك ميرنت .
هب قيقحت يا رد دوات
تاياور و تايآ ررنم زا اجر و ،
اوع ،ماسقا و دوت بتارم ،لم
ءاجر ، ديما و ميب شقن دوت راثآ دش هتتادرپ
. يانچمو رااثآ
نآ يوانعم و يعامتجا ،يدرف راثآ ،تاياور رد ،نآرق رد دوت هاتتادرپ تعاطتسا دح رد نآ هب و حرطم ديما راثآ ينچمو و تسا هدش .
يدمحم و يزورهب (
4926 ) ياسررب ناوانع ااب ياقيقحت
ديما و يگدنز يانعم هطبار زاريش هاگشناد نايوجشناد رد يراو
دنداد ماجنا .
قيقحت يا رد هنومن دادعت 411
دوب رفن . يا ياتن
5 wandt,w
6William James
7stanley Hall
8Jung, K
شناد رد يعامتجا يراوديما و يرادنيد هطبار يسررب د نازومآ
زاريش رهش هطسوتم غطقم رتت 455
يراودايما ناراسپ زا شياب نارتتد هك دوب نآ زا يكاح قيقحت دنراد . ينيداها ءلاع نارااکمو و
( 4926 ) اقيقحت رد ي
ااب ناوانع
راتتد نايوجشناد يگدرسفا نازيم رب ينامرد ديما ريثأت يسررب هاگشناد ناهفاصا
، ااب نواسريپ يگتاسبمو بيراض زا هدافتاسا
تفايرد هك دن نايوجاشناد رد دايما هافهؤم هاچرو داشاب رتاشيب
،
يم شواك يگدرسفا راتمك يراوديما و ديما هفهؤم هچرو و دباي
دشاب يم شيازفا نايوجشناد رد يگدرسفا دباي
.
يدمحا ( 4922 ) ناونع اب يقيقحت
"
و يرادانيد تيعاضو
آ هب شرگن
"هدني داد ماجنا دننس رد .
هتفاي شووناپ ايا ياو
ينعم توافت يدامايپ و يکاسانم دااعبا رد لاسن ود نايم يراد
هدانيآ هب شرگن و يرادنيد يام نااشن ار
داود . تواافت هاتبها
ينعم
ُب ياورييتم رد لسن ود نايم يراد زا ياقلت و يدااقتعا دع
درادان دوجو هدنيآ رد دارفا ندوب يبوذم .
رد دانچ راو هانيمز
يافنم لاسگرزب لسن يقلت ،بوذم هدنيآ هب شرگن لاسن زا رات
تسا ناوج .
يرادانيد هانيمز رد يلاسن راتاسويپ ااب هاطبار رد
يم توافت ناوت لسن نايم دوشکم ياو
ترابع اب ار او
"
هلاصاف
"يلسن تاشاد ناايب .
هرااپ رد هاچرگا داعُب داننام ،دااعبا زا يا
يد هدنيآ هب شرگن و يکسانم
، يم ناوات هاب لائاق يدوداحات
"
يلسن داکش
"
دوب .
يهلهادبع (
4925 ) هاب ديما نازيم يسررب ناونع اب يقيقحت
شناد يب هدنيآ اجن رد هطسوتم هرود رسپ و رتتد نازومآ
دابآ
تسا هداد ماجنا .
و يرادانيد نازايم هاك داد نااشن قيقحت يا
يداصتقا هاگياپ -
اب هداونات يعامتجا 6
و 44 يرتاشيب ،دصرد
مهس تشاد هدنيآ هب ديما نازيم ييبت رد ار .
يم هك ار ايا ناوت
مهم تاسناد قيقحت يا زا هدمآ تسد هب هجيتن يرت .
لدام رد
يداااصتقا هاااگياپ و يراداانيد نازاايم ،نويااسرگر -
يعااامتجا
ياتب اب بيترت هب هداونات 99
% و 22 % يرتديدش ريثأت
ينعم راد
دنتشاد هدنيآ هب ديما نازيم رب ار .
نهاب نارااگيد و يناااج (
4951 ) ناواانع اااب يااقيقحت تملاااس
ونعم ي
، راگزاس رد ديما و بوذم ي
ناطراس هاب لاتابم ناراميب
دنداد ماجنا .
اعطقم هعهاطم يا رد ي
فياصوت ي - اليلحت ي
، 471 ناطرس هب لاتبم راميب
دنتفرگ رارق يسررب دروم .
زا يكاح ياتن
هاك دواب نآ دواجو تملااس ياب
ي بوذام تملااس و ي
( رايز
ورگ ه او ي ونعم تملاس ي
) انورد بوذام ياب يانچمو و ي
و
بوذم لامعا ي
هورگ ريز زا او
ي راداانعم ابترا ديما اب بوذم ي
تشاد دوجو .
دواجو تملااس ي
، بوذام لاامعا ي
و هاتفاي نامزااس
نورد بوذم ي
( هورگ ريز زا او
ي بوذم ) شياپ لاماوع ييواگ
هداننك
ارب رادانعم ي دندوب ديما . هعهاطم يا ياتن تيموا
وانعم تملااس ي
ااورييتم ناوانع هب ار بوذم و ي
نارااميب دايما راب راذاگريثأت
ناطرس ي يم رارق دييأت دروم دود
.
نايققحم و مچرپ (
4951 ) ناوانع اب يقيقحت رد
« اسررب
هار قيبطت ناور هاگديد زا ديما شيازفا و داجيا ىاوراك
اسانش
تبثم ميرك نآرق و رگن »
ررن زا ي ه ما ي د انسا ي رد آ و يا ت ي راق زا آ ن
( ما عاونا ي د ااوراکوار ي
دااقتعا ي رااتفر و ي عاامتجا و ي
) هاب
هاتتادرپ ديما ياقها يسررب دانا
. ااب هاتفاي هاب هاجوت ايا ىااو
م ،شوونپ شلاات هاك تافاي تاسد هاتکن يداب ناوت
ىااو
ناور و شياتاس هتسياش و هجوت روت رد تسا شلات ،ناسانش
درواتسد تسا هتسناوت هجوت لباق نازيم هب نارگ ىاو
ار ياهب
انآرق ميوافم اب زين ىدايز توابش و دود رارق دارفا رايتتا رد زوح يا رد دوجوم ه
دراد . يا زا ور هراابرد رد قواف عواضوم
ناور هزوح هتفاي ،نآرق و سانش
هاب هيباش راياسب ىراشب ىااو
هزومآ تسا نآرق ىاو . .
ناراااکمو و ياامرك (
4954 ) هااطبار ناواانع اااب يااشوونپ
تااهج اايگ بااات نازاايم اااب يبوذاام ير رد يراو داايما و يروآ
تاسيكاح نآ يااتن هاك دنداد ماجنا يزار هاگشناد نايوجشناد تهج نازيم يب يرادانعم هطبار هك يراودايما ااب يبوذم يريگ
دراد دوجو نايوجشناد يب رد .
هدازيلع مدقا ( 4954 ) يشوونپ اب
وانع ا هاب دايما ياسررب ن
وع و نايوجشناد يب رد هدنيآ م لما
ؤ ياتن و داد ماجنا نآ رب رث
تواافتم التخم غطاقم رد هدنيآ هب ديما هك تسا نآ زا يكاح تسا . نايوجاشناد يلياصحت درکلمع رب هدنيآ هب ديما ينچمو
رثؤم تسا . يگنيو نايم رد ، اس طاقف يدراف و يموامع ياو
تاسا هتاشاد هدانيآ هاب دايما اب يفيعض ابترا .
يااتن لايلحت
211 هعماج
و تسيب لاس ،يدربراك يسانش مشش
يپايپ هرامش ، (
95 ) هرامش ، موس ، زيياپ 4951
ناشن ينويسرگر يم
نازايم زا هدنيآ هب نايوجشناد ديما هك دود
يعااامتجا دااامتعا و ماجااسنا ،يراداانيد (
هيامرااس داااعبا زا
يعامتجا ) يم رثأتم يگنورف هيامرس و ددراگ
. راب ااورييتم ايا
،مو يور 22
يايبت ار هدانيآ هاب ديما رييتم تاريييت زا دصرد
يم دننك . هتفاي يم ناشن قيقحت ياو دنيآ هب ديما هك دود
يب رد ه
يگنيو زا هکنيا زا رتشيب نايوجشناد زا ،دريذپب ريثأت يدرف ياو
سا رثأتم يراتتاس لماوع ت
.
یجراخ هنیشیپ سروم و دورنپ (4
4556 ) ناوانع ااب ياقيقحت رد
« ااودربوار ي
زرا ي با ي ما شرورپ و ي
د : امنوار ي زرا ي با ي ما ي د » هاجيتن ايا هاب
يم يبوذم ار دوت هك يدارفا هك دنديسر انناد
ااب هاسياقم رد ،د
يامن يبوذام ار دوات هك يدارفا يرتيااب يراودايما زا دانناد
دنرادروترب .
يرواك شوونپ رد ناراگيد و2
( 4556 ) هاعهاطم رد يا
ااب
نايوجاشناد ياشزرو و يليصحت تفرشيپ رد ديما شقن ناونع ،راکشزرو دارفا هك داد ناشن
رتراوديما تزاع ،تابثم تارکفت
تشيب فن هب دامتعا و فن ير
دنراد دايما هك يناسك هب تبسن
دنراد يرتمك .
اب دارفا يژرانا ااب ار تااساسحا يااب ديما حطس
يرتشيب لقتنم يم دننك ينچمو و لکش هب ار ناشدوت
و راتهب
تبثم يرت يم يفرعم دننك
.
گناچ قيقحت رد (
4552 ) ناوانع اب
« ما اي
،د لاح ترااهم
ههأسم وجشناد رد هلباقم و ناي
» ما هاك دانداد نااشن ااب يراوداي
لح يياناوت ههأسم
دراد ميقتسم هطبار .
هك ينايوجشناد ينچمو
سرتاسا طياراش رابارب رد ،داندوب رادروترب يرتشيب ديما زا از
مواقم دندوب رت . اربا ي
9ت نوه و (1
2112 ) هعهاطم رد ا ي ور ي نانز
س ناطرس هب لاتبم نانز ي
هن ياورتماراپ ؛ امح ، افن تزاع
اي ت
عامتجا ي بوذم تاداقتعا و ي
ار ما رد ي راود ي رثؤم ي دنتفا .
مااسهاس (9
2119 ) هااعهاطم ناواانع اااب يا
« و اايد هااطبار
يناور يراگزاس :
شوت شقن مااجنا يعاامتجا تايامح و ينيب
1Penrod & Morse
2Curry
3Ebright, P. R
4Lyon, B
5Salsman
داد . هك تسا يا زا يكاح ياتن ر
ب هطبا ي بوذم ي نورد ندوب ي
اضر و ي ت گدنز زا ي تسا رادانعم .
اي ي هتفا تح او ي رد زا پ
يتم تفرگ ررن ي
اور ي مك ک ي ( سنج ، س ي
،ت موق ي
،ت بولطم ي ت
عامتجا ي ) نعم ي دوب راد .
ي نا
7گناو و نارگيد ( 2117 ) ور رب ي ب ي نارام بلق ي رد هك
پ رارتنا رد ي
دنو هعهاطم دندوب بلق ا
ي ا دنداد ماجن .
ا زا ددو ي
سررب رورنم هب هعهاطم ي
ما ،دوت زا تبقارم راتفر ي
د امح و اي ت
عامتجا ي ب رد ي نارام پ رارتنا رد ي
دنو لق ب دواب لاماوع هامو و
گتااسبمو ي طبتراام و دااش يااسررب
. ارااض ي ب راااتفر رد تاابثم
ما ،دوت زا تبقارم ي
د امح و ي ت عامتجا ي دش هدواشم .
6لاو نارگيد و (
2117 ) ناونع هب ديما ناونع اب يسررب رد
اب دارفا هك دنداد ناشن يناور يورين ي ناونع يراوديما حطس
رتياب
، نداش ميلست هرابرد يام راکف راتمك
داننك . يچوراياس
2
( 2116 ) ناونع اب يشوونپ رد ريثأات
ما اي د و افن هاب داامتعا ،
سااسحا و نااناوجون هاسردم تارامن رد دانسا بس دوابهب
:
هوط هعهاطم هك دنديسر هجيتن يا هب ي
ما ي د اي اپ ي ش ب ي ان ي زا
رتهب و تبثم هفطاع ي
پ ي ش ب ين ي دوب تارمن زا هدننك .
ا دوات ،تابثم هافطاع اب ديما هصلات روط هب ،يدنماشزر
هطيح رد يگتسياش داطعنا و تبثم راکفا ،التخم ياو
،رتريذپ
شوات و فن تزع ،تيقلات و رتشيب يليصحت يياناوت يانيب
دراد هطبار .
سرتاسا ياودادايور رابارب رد دارافا زا ينچمو از
يم تيامح دنك
(
،نايققحم 4954
. )
یرظن بوچراچ و تایبدا جو هفهؤم هس ،رديانسا ديما هيررن رد دراد دو
: ددو رکفت (
راو
مااجنا ار نآ ،داباي تاسد نادب تسا ليام درف دوت هك ىزيچ دنك داجيا اي هبرجت اي دود )
لماع رکفت ، (
اشزيگنا هافهؤم ي
روآ رد تكرح هب ىارب ند
هار ريسم رد ،درف هاتفرگ ررنرد ىاو
هدش ىارب ددو هب نديسر )
هاگرذاگ راکفت و (
کاردا يااناوت
سانش ىارب درف هدش دداو تماس هاب ياوريسم داجيا و يا
)
( ،نايققحم 4954
.)
دانراد لاباقتم راثا رگيداکي رب هفهؤم هس يا .
6Li-Yun Wang
7vall
8Ciarrochi
شناد رد يعامتجا يراوديما و يرادنيد هطبار يسررب د نازومآ
زاريش رهش هطسوتم غطقم رتت 214
هزايگنا شيازافا هب ،مهم دادوا ييعت راجنم
ام ايا و دواش
تفااي هاب تاسا اکمم دوات هابون هب ،هدش هتخيگنارب هزيگنا گ هاگرذ دنك مك .
هزاس هك ار ديما شوات هاب ايدزن رايسب يا
اسا يانيب ،ت
رديانااسا (
2111 ) ناواانع هااب هزاااس
ود لماااش يا هاافهؤم
موهفم تسا هدرك يزاس :
4 - هاگرذگ يحارط يياناوت ييااو
هاب
ددو يوس و دواجوم غناوم مدر هب بولطم ياو
2 - رازگرااك
ي هدافتسا يارب شزيگنا هاگرذگ يا زا
ايا عوامجم ديما ،او
تسا هفهؤم ود .
موهفم يا قبط يمااگنو دايما ،يزاس
دانمورين
ددو هك تسا غاناوم تشاد اب و دريگرب رد ار يدنمشزرا ياو
يهو زيگنا شهاچ ااهنآ هاب يبايتاسد لامتحا ،يندشن درطرب هن
اام هاك يياج دشاب هتشاد دوجو تدم نايم رد هاب ندياسر هاب
ددو تاسا يروراضريد دايما ،مايراد نانيمطا او .
هاك ييااج
هب ميتسو ئمطم يا رد ،ديسر ميواوخن ددو
دايمون تروص
يم ميوش . موهفم يا قبط ناجيو ،يزاس
ياو لواصحم يافنم و
دنتاسو يدايماان و ديما دنمفدو رکفت يبنج
( ،ناراگيد و يماساق
4922 .)
ايا يرارن بوچرااچ ناوانع هاب رديانسا ديما هيررن زا ميدرك هدافتسا قيقحت .
هايررن ايا رد زا تاسا تراابع دايما ،
« کاردا تيفرظ
م ديهوت ىارب هدش داداوا تماس هاب ياوريس
کاردا هزيگنا و بولطم اورياسم يا رد تكرح ىارب هدش
» . زا
يا نعي ديما ور :
تسد ىارب تبثم رارتنا دادوا هب باي
. رارتنا
تبثم هفهؤم ود ىاراد
« لماع » و
« هاگرذگ » تسا
( لاقن هاب رديانسا
،نايققحم و مچرپ زا 4951
.)
هافهؤم هاس ،ردياناسا دايما هايررن رد
وجو دراد د : ددو رکفت (
تاسا لايام دراف دوت هك ىزيچ رو
دنك داجيا اي هبرجت اي دود ماجنا ار نآ ،دباي تسد نادب )
رکفت ،
لماع ( فهؤم ي ندروآ رد تكرح هب ىارب شزيگنا ه رد ،دراف
هار ريسم رد ىاو هتفرگ ررن
دداو هاب ندياسر ىاراب هدش )
و
هاگرذگ رکفت (
کاردا ياناوت
سانش ىارب درف هدش دااجيا و يا
ددو تمس هب ياوريسم )
( ،نايققحم 4951
.)
راب هافهؤم هس يا
دنراد لباقتم رثا رگيدکي .
هزايگنا شيازفا هب ،مهم دادوا ييعت
رجنم م کمم دوت هبون هب ،هدش هتخيگنارب هزيگنا يا و دوش
دنك مك هاگرذگ تفاي هب تسا .
یرادنید تایرظن خاب ريوف يدام راکفا رد شترهش4
زا هك تسا يليلحت يمو و
تاسا هاتفگ هاك تاسا ايا شليلحت نآ و تسا هدرك بوذم هاب تبسن ناسنا يگناگيب دوت زا تهاح يمو زا يشان بوذم تسا شدوت
( ،ماكاژد 4921
.)
هيررن قبط بوذام خااب ريوف ياو
يم ناياپ بيرق ع رتاشيب ار شدوات هاچ رو ناسنا ينعي دباي
ك ادات رف هب وا زاين دسانشب يام راتم
نااسنا ياتقو و دواش
ًلاصا رگيد تتانش بوت ار شدوت يقااب بوذم يارب يياج
يمن ار شدوات دتاسرپب ار ادات هاکنيا يااج هب ناسنا و دنام
يم ليلجت ار شدوت دنك ليلجت ار ادت هکنيا ياج هب و دتسرپ
يم دنك
( ،ماكاژد 95:4921 - 11 .)
لسار هيررن رد2
و اعاض زا ياشان ار بوذام ،رگيد يا
يم ناسنا ينوبز هاك ياسك دياش و تسا سرت نامو هك درامش
ت يرتااشيب أ
دااشاب لااسار ،دراد هاانيمز اايا رد ار داايك .
باااتك
هديزگرب لسار راکفا باتك زا
يعاامتجا مارن و تيبرت و ميلعت
يم لقن ينچ يا وا دنك
:
« گرم زا پ يگدنز و ادت هب داقتعا
يم ام هب ار ناکما يا اب ار يگدنز هك دود
هناراگزيورپ تماهش
هاب دااقتعا هاکنيا ينعي ؛ميود همادا نويكاکش هب هبسنهاب يرتمك تماهش مك ار ام يد يم رت
دانك
» . بااتك زا يانچمو عاامتجا
يناسنا يم لقن ينچ لسار ، دنك
:
« يم رکف دناوتن هك يناسنا منك
هکلهم دوجو هنااسفا لوابق نوداب ار يگدانز ياو
يلاست يااو
يدوجو دنك لمحت شخب تاسا ديدهت لباق و ايعض
. يانچ
ًاعطق يناسنا دراتعم تاقيقح يداب دوت دوجو زا يشخب رد
تاسين هروطاسا و هنااسفا زج هدرك لوبق وا ار هچنآ هك تسا »
( ،ماكاژد 4921 .)
تنك تسوگآ لاصا نامو يد هك تسا دقتعم9
تداحو
دلاتتا ،دوبن رگا هك تسا يكرتشم هنيمز و شخب يدراف ياو
مو زا ار هعماج يم
تخيسگ . ناسنا هب يد يم هزاجا او
اات دود
هناواوتدوت تلايامت رب مو هب قشع رطات هب و دنيآ قياف ناش
يواوت دوت يا زا رتارف ناشناعون داننك لمع او
. ناامو ايد
ماارن و شيك ي اب ار هعماج دارفا هك تسا يدنمورين هزاريش
1 Feuerbach
2 Rasel
3 August Comte