A Legal Analysis of the Pension Fund System in the European Union
(Type of Paper: Research Article)
Aidin Bagheri1, Mohamadreza Mojtehedi2*
Abstract
The management and status of pension funds have always been a major concern in modern societies. In terms of functions, these funds have a multifaceted impact. The deterioration of pension funds can have serious effects on society and the economy.
The situation of pension funds in Europe has long been under scrutiny, and legal studies in this area are conducted with foresight and caution. Officials realized that neglect of the pension funds could engulf these funds in a crisis of legitimacy and efficiency. Therefore, they implemented continuous reforms according to the requirements of each country. In this paper, an attempt has been made to examine the evolution of the concept of social support in European countries in the context of the welfare state. However, it should be borne in mind that the level of development of the funds is not the same among European countries. Also, the role of the European Union in implementing reforms in the pension programs of member states is significant.
Keywords
pension funds, social security, European countries, social protection, welfare state.
___________________________________________________________________
1. Ph.D. Student in public law Department of the public law, Faculty of Law and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. Email: [email protected] 2.Department of the Public Law, Faculty of Law and Social Science, Tabriz University, Iran
(Corresponding Author). Email: [email protected] Received: November 10, 2019 - Accepted: July 12, 2020
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
قودنص رب مکاح ماظن یقوقح لیلحت ه
یگتسشنزاب یا
اپورا ةیداحتا رد
یملع :هلاقم عون(
)یشهوژپ _
دماح یرقاب نیدیآ ،1
یدهتجم اضردمحم
2
*
هدیکچ
قودنص تیعضو و هرادا یواوم رد تو د د دراوو و یووصا ااتاوضاو زا هرااومه ،یگتسشنزاب یاه
هجودوند یراروذررا و اوب هاگیاج زا ،داخ یاهدرکراک ظاحل تب داهن نیا .تسا عوااج رادراوخرب ی
قودنص تیعضو تواخو .تسا یوو یگتوسشنزاب یاه
یداو تدا راتخاوس و توعواج جاوکرا رد دوناا
قودنص تیعضو ؛درارگب یاج رب یدج ااریرأ ادو زا ،اپورا رد یگتسشنزاب یاه
رورن رویز شیپ اه
هدونیی اوب مأا هزاح نیا رد یرارگناناد ااعلاطو و هداب ا وسو ااووااو .توسا ااویتحا و یروگن
ل
یب دنتفایرد یو توف و یهجا
جارحب دناا قودنص تب ار یدواراک و تیتورشو یاه
؛دوهد یرس اه
نیازا تلااو نیا رد .دندرک لامتا راشک ره رد داجاو اایضتاو تب تجا اب ار یرمتسو ااحلاصا ور
تب ا تسا هدش یعس تیاپ اراص
اح ا اوضت یاهراشک رد یتامتجا تیامح ماهفو لاح تب یا وید
تعوسا جاوویو توشاد رورن رد دویاب دوندره .داش هراشا هافر تلود یررن رتسب رد اپورا و یگتفاوی
قودنص تیعضو لاومتا یاروب اپورا یداح ا شان نکیل ؛تسین هزادنا کی تب اهراشک نیا نیب رد اه
توانرب رد ااحلاصا قودنص یاه
تجا جایاش اضت یاهراشک یگتسشنزاب یاه تسا
.
ناگژاودیلک
،اپورا یداح ا قودنص ،هافر تلود ،یتامتجا تیامح ،یتامتجا نیوأ
.یگتسشنزاب یاه
___________________________________________________________________
1 . رتکد یاجشناد تشر ی
دکشناد یوامت قااح ة
اح قا اایهلا ، یسایس ماوت و
، ااوایاح و ماوت دحاو
، هاگوشناد
یولاسا دازی ،
جاره
، جاریا . Email: [email protected]
2 . داتسا یوامت قااح هورذ
، دکشناد ة ویرب هاگشناد یتامتجا ماوت و قااح
،ویرب ، جاریا .)لا سو ةدنسیان(
Email: [email protected]
:تفایرد خیرا 19
/ 08 / 1398 - :شریرپ خیرا 22
/ 04 / 1399
همدقم
یوو هدرموش جی یدیوک جاکرا زا وین ،یگتسشنزاب تک یتامتجا نیوأ مارن ییاراوک هاوذ روه ،داوش
یو یرای وین ینارمکح و تسایس نکر تب ،دشاب تتشاد یبسانو یو و دناسر
و یناوگمه داومتتا دناا
پ تخاوش عسا اازااو تب تک تلود وخادو .دنک نیمض ار تواکح تیتورشو یا یداو تدا یاوه
توب داروفا یذدونز زطوس دادوح نیمض و کراد تیلا سو تمس تب ار تلود ،هداد خر او خ
تووارک اوب بسانتو زطس تب یبایتسد رد ار اهنی ،یودادح دویرد اب ا ،تسا هدرک تیاده ،جادنملاس ئان یناسنا .دنادرذ
تفیظو یرمتسو ای یرراو یراردرب توک تسا یاح ،یگتسشنزاب قااح و یریگب
قح نیا داجیا یانبو و دنشاب رادراخرب جی زا دیاب تعواج دارفا
، تودخ ااانس یط یتخادرپ راسک
سا دارفا و ی ایح قح نیا .ت مهااب
ی ت یذدونز راوبتتا تب دارفا تک تسا یدنورهش قااح زا تتفرذرب
واج کی رد تع
و ی دنناا رورن نویا ؛دنوشاب رادراوخرب )یگتوسشنزاب زا یرادراوخرب قح( یدااح زا
مهو .تسا یگتسشنزاب یرمتسو قااحتسا ا خ رد هاذدید نیر
تب یگتسشنزاب مارن هدمت هورذ اب ااب را یلد
رد توک توسا یدرااو زا عامتجا رد دارفا زا یا
هدس تب( رصاعو یاه )مود یناهج گنج زا سپ هژیو
کوش یپ رد ،یتاومتجا هاوفر ااویبدا یرویذ
و عاوضاو تویمها کرد اوب اوپورا ویداح ا اوضت یاهراوشک رد .توسا توتفای یرایوسب تیمها تب داخ اب ییاهداهن نیند تک ییاهدرکراک تمه تجا ،دنراد هارمه
تبناج تب یا یداواح دعب زا هژیو
ج امووشو ةروویاد نتخانووش تیمووسر تووب یارووب -
رووط راتخاووس و جاووکرا ووه
ا - و هرادا اارروواو
تیاورس کش اب تشاد تجا دیاب تتبلا .تسا هدش یگتسشنزاب یرارذ توضهن ،اپورا یداح ا یریذ
جاسمه قودنص یور ادحو یارب اهرایعو و اهدرادناتسا زا یزاسراجنه و یزاس یگتسشنزاب یاه
داواح ماورن اضت راشک ره ،ا اح نیا رانک رد ؛تسا تتفرذ رارد راک راتسد رد یتاومتجا و ی
تب مه ار داخ تب صتخو تهابوش اهراوشک نویا نیوب یگتوسشنزاب الاوضعو توتبلا ؛دراد هارمه
.دراد رگیدوومه تووب یرایووسب یتاوومتجا نیوأوو یناوونک ةدووینیپ الایکووش و یگتووسشنزاب داووهن
یداح ا یاهراشک اپورا
رد تشیر ، وز
ی تن اه اریز ،دراد اهراشک نیا یتامتجا و یسایس ،یخیرا ی
اح تب ،تلود ا کوش روب یداویز دودوح ا ،هافر تلود هژیو
ااودوخ تویفیک ةاوحن و یرویذ
تئارا هدش قودنص تیلاعف و تتسشنزاب دارفا تب .توسا هداهن یاج رب ار داخ راری ،یگتسشنزاب یاه
نویا ،توسا یوساسا قاواح ةروز رد تک یگتسشنزاب زا یرادراخرب قح یسررب اب رضاح شهوژپ رطو ار تیضرف و
ی نک د تیمسر تب قح نیا تک تتخانش
هدش تولود یاس زا ویداح ا داوهن و اوه
اراورن توب میاتوسو ووخادو زا تولود شان رییغ و یدا تدا و یتامتجا واات رانک رد ،اپورا .دریگب کش یگتسشنزاب دیدج یاهاگلا هزوروا ا تسا هدش ببس ،تن اعف
هراکهار تسا جی شهوژپ نیا رد جاذدنراگن یوصا شسرپ اضت یاهراشک بناج زا هرختو یا
یاوا را تب تسا تتسناا تناگد ،اپورا یداح ا یداهنشیپ ریباد یدعب وهو رد و تسخن وهو رد
تیعضو قودنص یگتسشنزاب یاه اوضت یاهراوشک یزاتوشیپ یداوش روجنو ییاوپورا عوااج رد
مارن یارجا و یخیرا ا اح رد تشیر اپورا یداح ا یب مارن دنناو ییاه
یکرامس - یاروب یجیراوب
نیتسخن ولااو نتخانوش تیموسر توب نمض ،راب
« یتاومتجا هاوفر »
،اوپورا ویداح ا نینااود رد
یو فیرع ار یدیدج یتیامح یاهراکوزاس و یزاوسدرادناتسا اوب اوپورا یداح ا هار نیا رد ؛دننک
قودنص تیراوأو قفاو یارجا و یدواراک یاا را تب هزاح نیا رد تیور ادحو داجیا .دراد تجا اه
لدو و ماهفو یخیرا لاح تب یهاگن اب تلااو نیا رد تیامح یاه
تلود یررن تب ،یتامتجا یاه
1هافر هژیو یرارذررا تک تسایس رب یا
قودنص اارراو و اه یگتسشنزاب نیان یاهاگلا نیود و اه
.تسا هدش تجا ،تتشارذ یاج رب اپورا رد یر ششاپ یارب یتامتجا تیامح مارن
عاون کی ،کس
تیبث دننک ة راکداخ د ا در یو یدا تدا جارحب جاوز رد تک ضو دناا
ار تیع .دنک تیبث عاوضاو
و اپورا رد یتامتجا تینوا راری
تسا تیمها وئاح رایسب ،یدا تدا جارحب رب جی
، روط اریز یاوه
یو تینوا تعواج رد ،اابر و یرادیاپ داجیا اب ،یگتسشنزاب دنزاس
(
Ebbinghaus, 2014: 4
.)
قودنص نیشیپ هژیوراوک قاح ،یداهن نیند تیراوأو و یگتسشنزاب یاه
عوفر یاروب ییاوه
تب راف شهاک و یرباربان جدووی مهاروف و تویامح اروروض ،ییاوناا شهاک اب نس شیاوفا ببس
یو ساسحا تشیمه زا رتشیب ،بسانو دویرد و هافر زا یحطس .دش
لاوس رد 1601 سیووگنا رد ،
لا جاناد بیا لابد رد تیلا سو صا دودحو شریرپ ناشن ،ریپ یاراف جاناد تب راهشو یتباوی
؛داب تواکح طسا جادنملاس اربویذ جاناد
لاس رد 1672 تب ن شیادیپ رد ماذ نیلوا جاانت داه
تب ،یتامتجا نیوأ یتسرپرس رارنو
زا دش تیلاعف لاغشو ،راف اب توبااو و جاا ان دارفا ینانیاو(
،
1380 : 8 .) هزاح رد ا اح ماوهفو روب ،اوپورا رد تلود شان رییغ و یتامتجا و یدا تدا یاه
.تسا تتشارذ یاج رب یمهو ااریرأ یتامتجا هافر و تیامح رد یتاومتجا تویامح ماوهفو نیویب زا سوپ یوویوح و یفیصا ةایش تب راتشان نیا رد
هافر تلود رتسب رد جی تیمها و یذدراخلاس جارود تب1
ذ جاانت قودنوص رب بلا جامتف یاوه
لدو و اگلا ،اپورا یداح ا یگتسشنزاب توب ار عاونتو یاه
دونیارف نویا رد و توسا هدروی هارومه
تی ،اارراو و نینااد کش تب )کیرتواراپ و کی امتسیس زا متا( ااحلاصا ار یتیاومح یاوه
اوب روب مکاوح طیارش و یدا تدا و یلاو اایضتاو ،تعواج یاهزاین اب بسانتو طوسا راوک راز
تیمکاح یو یهدناواس ،یوو یاه ،نیا رانک رد .دننک
گنهامه ماورن یزاس ،یگتوسشنزاب یاوه
راوک راتسد رد )...و یربارب( یدیوک لاصا جداد رارد ررندو اب اپورا یداح ا اضت یاهراشک رد .دنراد رارد
___________________________________________________________________
1 . هافر تلود (Welfare State) تیررن
یا تسا ووخادو شیاووفا و یواومت شوخب دوشر اب متسیب ةدس طساوا زا تک
.تفرذ کش یهافر ااودخ نیوأ رد تلود
یعامتجا تیامح لدم یاقترا
رذ یتنس و یمیدد عوااج رد نیا زا شیپ ا ماویا یاروب نیموض نیروتهب دایز جادنزرف داجو ،تتش
نیب یگتسبمه و داب یریپ سن
اه قاحو ًلاواک ،هدااناخ جورد رد و
ی دش و رووب جاکلاو و فارشا .
پی تش جارو یو ار و جاکو ،داخ جارذراک و ریپ ودخ تب ، جاوسنا تولاح( دناد
)تناتوسود ،ینانیاوو(1
1380 : 6 جا توویامح لدووو یاووا را ریووس .) تووویبد و یذدااناووخ توویامح زا ،یتاوومت
تمووس تووب یا
تیامح مه جایو بااتو تعفنو ِعان زا ییاه ،یوغوش توسر کی رد اش جافنص
وو ی دوسر نکیول ؛
تیامح هورذ یاه توومج زا ؛توشاد یو اداریا و داب یفاکان یوغش یاه
رتوسذ ،صخوشو و دودوحو ة
واوشیپ جاووویو جداووبن بوسانتو ،یلاووو عباونو اوو خ رد ااوواهبا ،درووف زا توویامح جاوویو اووب د
یمن تفروشیپ و درف یاهزاین عیرس دشر یاگخساپ دنتسناا نویا ویمک رد .دنوشاب توعواج یاوه
دوش روجنو یرذراوک ئاوسو رد ادوحو داوجیا تب جارذراک نیب الاکشو و عفانو کارتشا ،دنیارف ،یبجر یدهشو(
1395 : 87 ،دولاو یاهورین و جارذراک .) ازا
وی ن ور جا ا اوح رد تویمها یتاومت
تیلاعف زا یشان داس عیزا رد یرباربان و یدا تدا وات تک دنتفای متوسیس یاویعو وخرد توب ،اه
یو نواد کش و یناسنا یورین یذدنز رابفسا تیعضو و تیفیک ؛دز اابجاو ،ی اابط عوااج یریذ
ضراع شیادیپ و اه
عب ی ض اه یو یی .دش راونک رد و یکوش ،اهدومتوسد یربارباون وحب و اوهرایع
رد یدلایوو مهدوفه ةدوس رد مدرو مهف و رکف زطس یاا را ررا رد تتسیاش یذدنز یاهدرادناتسا نیوننمه او ؛تخاوس لدوبو ،مدرو مه بلاطو تب ار اارارتنا و قااح نیا ،اپورا
« هاوفر » یوروین
جارحب .دش رطو وین درف یذدنز وادا حب و یناسنا کارو و یلاو یشراگیلا ،هدرتسذ یاه
اورور م
رد تخا ی را هورذ کش ار یوارن ،تعواج رفنتو و دودعو و
ی داد و یداو تدا طباور جا ان زا جاشن تک
.تشاد تعواج یدااح هدس رد جارذراک تیعداو علاطو
جی رگناویب ،یدلایو مهدجه و مهدفه یاه
هداد یوید شراک ضات رد رذراک تب تک تسا من
ی دش رد وا اایح و ودادح
ی ر ی ن و طیاروش نوکم
و وا شاعو و تی ی نیوأ و تیامح زا ؛داب هدااناخ
شا .دابن یربخ راهظ ی د و تنیشیپ
مارن اوه ی
رد یوساسا ا اوح داوجیا و ینیوشنرهش شرتوسذ ،جدش یتعنص زرو زا رابت تب ،یتامتجا میب
،یتامتجا یاهزاین شیاوفا اب یذدنز و راک یتنس یاهاگلا وزاب
ی ددرذ تک بی ر نیدب؛
هدااناوخ اوه ی
تیعمجرپ تتسه
ا اهنی رد تک ،ی تب
راط یذدونز رگیدوکی راونک رد وسن راوهد اوی سن تس لامعو
یو شلاود روب و داوب هارومه راک رد یدازی و تبادر شیاوفا اب ،مهدزان ةدس مسیلاربیل .دندرک یاوه
یو نواد ،یتعنص عواج رد داجاو رطخ ربارب رد هدااناخ زا تیامح راب ،یطیارش نیند رد ؛دز
و اوه
بیسی یناا ان و یراکیب ضراات( یلامتحا یاه هداوهن هدااناوخ تسرپرس ةدهت رب ،)یریپ جارود یاه
یو ، واات نیا زا کیره .دش یاوهداهن نتفروذ اردود و جارذراوک رتوشیب داوح ا بوجاو توسناا
.داب هارمه وین اابا تتا و ااضارتتا شیاوفا اب یدرااو رد و دشاب یرذراک
___________________________________________________________________
1. Humanitarian
و تک یووات اهن ی
شن تسناا یتاومتجا نیوأ مارن کی داجو ،دهد شهاک ار داجاو یاه
یو اپورا رد ار توحرو تس جادنورهش یارب ،یتامتجا نیوأ مارن نیا یکش رد .داب درمشرب جاا
لاس زا لوا وحرو تک 1880
ا 1914 یو خر ییاپورا یاهراشک رد تک ی اداف ا اب ، توومج زا ،داد
تسبمه نتفر جایو زا تیاوروس دویلا ینورد اارییغ ،جاییاتسور ةدرتسذ ارجاهو ،یگ
،...و یراد
ووحرو .دونک تویلاعف تب عورش ،ییادتبا رایسب کش تب جارذراک نیوأ و تیامح ا دندش ببس لاس زا مود 1920
ا 1940 و اوهزایتوا ،اپورا رد یتامتجا و یدا تدا و یسایس طیارش داجو اب ،
یکدنا شخب تک ییایاوو تب جارذراک زا
ریاوس توب ،دنداب هدروی تسد هوروذ
اوه و میومع یوغوش ی
عیزا زاوب ووخادو شوان روب شیوپ زا شیوب ،تولود توک دوش ببوس تعسا نیا .تفای شرتسذ تب ،)یونیک یاهررن( یلااتنا یاهدویرد صرت
لاوس زا ماوس ووحرو .دزادرپب یتامتجا تیامح
1945 ا 1980 راو اپورا رد هافر تلود ماهفو ، د
تحفص ا یوو داوخ ااویح زا دیدج ی رد و داوش
تمیب مارن نیا .دنتفرذ رارد یتیامح رتد ریز مدرو مام ًابیرا ،ااان زا یرایسب ،یتاومتجا یاوه
تووب توومیب وووین اووهنی و تووفای تتاووشا ، اتووسو جارذراووک و اووشری دارووفا دراووو رد دیردوو
یو دندش (
Bonoli & Shinkawa, 2005: 37-41
)
.
هج گنج زا سپ یوت ،مود ینا
اراسخ م ر نتفر نیب زا و گنج زا یشان یاه
ز ی تخاسر اه و
،یتامتجا نیوأ مارن نتخاس یارب یساسا و یدج موت نکیل ،یدا تدا و یلاو دتاسوان طیارش یو رادیدپ تک داش
طان لاس رد دیراِب درُل شراوذ دیاب ار جی تمیوت 1942
.دیوان ،سیوگنا رد ،
سا هدوی شراوذ نیا رد :ت
« ماوم زا و دونک یذدونز شوواری رد توکنیا یارب یتعنص عواج کی
،یراومیب :ینعی ،یخیرا تفی راهد زا دیابن رگید ؛دنک هدافتسا راک یورین تومج زا ،دیلا واات دشاب تتشاد یساره ،یراکیب و راف ،فعض .»
هدوش انب یوو یگتسبمه یانبو رب تک یجیراب مارن
؛تسا وه ی تن اه و زا ار داخ ی ح
لاو ی اا اه نیوأ و ی دنک یجیراب مارن.
و توادا ،1
مک وی دوننک ة
یکرامسیب مارن تب2
رامش و ی دور ،ادوحو ،جداوب یناوگمه :توسا یونتبو یودرتو صا دنپ رب و
،ینانیاو( )یراکمه و راک زا یرادراخرب ،یتخاانکی 1380
: 21 .) مارن رد ،یجیراوب یاوه 40
او
80 تب ،تجداب یتلود عبانو زا دصرد توانرب
یو هداد ا تخا یتامتجا یاه ؛داش
لاحرد ی توک رد
عبانو وکرم ةدمت ،یکرامسیب مارن توانرب
اه و جایاورفراک تکراشو حو زا بی
تم جاذدش و توسا
،ینانیاووو( توسا رووتمک رایووسب تولود عباوونو تووب یگتوسباو 1380
: 25 .) زا یرایووسب رد هزوروووا
تلود ،اپورا یداح ا اضت یاهراشک شوان اه
ووکرو ی رو ماورن و یتاومتجا یرارگتوسایس رد ی
د .دنراد یگتسشنزاب یوام رد اپورا یداح ا جودو مارن ،یوو نینااد رانک ر
توصرت اوه توومج زا(
نویا رد نیداوینب دنوس دوند تب توادا رد تک تسا هدش تتشارذ ارجا وحرو تب )یتامتجا نیوأ :دش دهااخ هراشا هزاح
___________________________________________________________________
1.Beveridge system 2. Bismarck system
اپورا یداح ا واندهت )فلا لاس رد یدااح دنس نیا :1
1957 شوش قاوحلا اوب و مر رهش رد
تب راشک یو یاو اپورا یداح ا یکش یانب گنس جاانت لاس رد ،ماجنارس ؛داش
1993 پ اب ی جام
،تخیرتساو ماذ
اه ی دج ی ر ذاخ ا و اپورا ادحو تمس تب ی س
ی تسا اه اوب .دش تتشادرب دحاو ی
،یتامتجا تسایس مان تب ،یوک ورپ مامضنا توجا اب تک دش رراو ،یتامتجا تیامح و نیوأ موول
یعواوج و کرتشو یاهراکهار و ریباد ،تیداح ا اضت یاهراشک یتامتجا نیوأ اوافتو مارن تب ( دریرپ اراص جارذراک قااح ظفح تهج رد قااح راشنو
،جارذراوک نیداوینب 1989
داوجیا .)
،اضت یاهراشک اارراو رد یگنهامه امح
ی ت اه کوش توب ار و روبارب
عواوج رو اویهو وو ی دونک
،یدهتجو(
1391 : 46 اضت یاهراشک .) جادنورهوش زا یتاومتجا توظافح لا وسو ،تیداح ا رد
ااواددا یمک و تیامح ،اپورا یداح ا شان جایو نیا رد ؛دنتسه داخ اوضت یاهراشک
.توسا
یو ،یگتسشنزاب قااح تب یگتسباو شیاوفا تک تشاد ررن رد دیاب سشنزاب دناا
روطخ رد ار جاگت
نویازا ؛دهد رارد راف تب لاتبا توظافح زا جاونیمطا و یطاویتحا یاهدرادناتوسا دادوح داوجیا ور
یذ یاضتا زا بسانو ( توسا هدوش تتخانوش تیموسر توب لاوصا زا ،جاوعفن
carol, 2011: 100
.)
ةداو نیننمه 160
( اوپورا ویداح ا یکش ةدهاعو وتیمک یکوش اوب ار جاوکوا نویا )TFEU
مح تیعوضو شیاوپ یاروب ،)جایوسیمک رورن رویز و اراوش یاوس زا بیاو اوب( یتامتجا تیا
تیامح رد یتاومتجا توظافح ااوبی ر ةرابرد اراشو ئارا و اضت یاهراشک رد یتامتجا یاه
اپورا یو یراج لداب و یتامتجا نیوأ یاهدرادناتسا نیود اب هولات .دزادرپ
اوپورا یاراش نیا رب
شنو( مهو دنس ود وووج دوندره توک هدوید کرادو ار )یتاومتجا نیوأ واندهت و یتامتجا را
.دنرارذررا دارفا قااح نتخانش تیمسر تب مااو رد یلو ،دنتسین تیداح ا یدااح دانسا اپورا یتامتجا راشنو )ی : 2
یتاومتجا قاواح ییاوپورا وواندهت جاانت تح تک راشنو نیا
خراو 18 / 10 / 1961 و هدش اضوا انیرا رد رد ی احلاصا
لاس اه ی 1988 و 1996 ،توسا تتشاد
نیداینب قااح تب اابرو تفرشیپ اارراو شریرپ نیوز رد مهو یدنس تسا
،دنس نیا قباطو .
و جارذراک یوک تومیب زا ،دوهاعتو یاهراشک رد اهنی فک تح دارفا
رادراوخرب یتاومتجا یاوه
یو یلاو عبانو و دویرد زا تک یدارفا نیننمه و دنشاب و یتاومتجا قاواح زا ،دنتسین رادراخرب
رادراخرب یتشادهب و
ی دناش ةداو(
23 ،یدهتجو( ) 1391
: 48 و 47 .)
یتامتجا نیوأ ییاپورا واندهت )ج مهو دنس نیا :3
لاس رد 1972 اوضت یاهراوشک طسا
؛دش بیا نیوأو ماورن تویامح شوشاپ رویز یدنملاوس دونناو ،یتامتجا اارطاخو ،دنس نیا قباطو
جا تتفرذ رارد یتامت مهو .دنا
رد اوپورا ویداح ا اوضت یاهراشک رد یتامتجا نیوأ یذژیو نیر
___________________________________________________________________
1. Treaty on the Functioning of the European Union– )TFEU(
2. Social protection in Europe 3. European Social security charter
اارراو لامتا رد یربارب تیاتر دنناو یلاصا ،
تباج رد تیامح عطد مدت هدافتوسا ییاوج
هدوننک ،
توسا هدوش هدویناجنذ ،...و ااررواو ریاوس اوب یدوج ضراوع مدوت ،یراک قبااس بساحو موول ،یدهتجو(
1391 : 48 توب ،اوپورا ویداح ا اضت یاهراشک رد یگتسشنزاب زا فده .) کوی جااونت
سو ی و یاروب ،)جی تباوشو اوی یگتوسشنزاب قودنص( یلاو نیوأ شوخب
اوه زا یوذروب ی هوروذ
اوه
جوراو تب تفرص تسا نیب یگتسبمه زطس و و یوسن
بی ن ووملا یو مهارف ار ی .دنک
پورا یداح ا یاهراشک یرارگناناد تتامجو رد توک میتوسه نویا دهاوش ا
یتاومتجا نیوأو
راک ا و نیلوا ،دو یدج
نیر تسایس زا ی تهج رد ماذ ب یحلاصا یاه
ت یو رامش و دیی دنوپ وصا
تجا دراو راکرو فادها قاح یارب یدیوک :تسا
.لوا صا● تیافک
امح جداب یودادح(
ی ت اه ) : تنادنمتفاروش یذدونز نیوأ یانعو تب تیافک
اپ تح دارفا یارب تسا شش
؛ یودادح داجو امح زا
ی ت اه تعواج رد
، ورذ رد ئارا یبسانو جاویو
ا ااودخ زا ا تس
،دشابن رابجو تتسشنزاب درف
ًاددجو دنک راک .
.مود صا● تیعواج
)جداب ریذارف(
: ریذارف ی عداو رد تب شوشاپ عواوج ،یتاومتجا نیوأو
و دراد قلاطا رتسذ دارفا یوام رس رب یتیامح رتد دیاب
هد داش رووا نویا . زا یرادراوخرب قوح(
)جادنملاس زا تیامح و یتامتجا نیوأ
ًلاواک هدش زیر نینااد رد توسا
موه یواوهبا یوه و
درادن تنامن یارب(
داو ة 22 یولاتا رشب قااح یناهج
، داو ة 9 ب قاثیو ی ن ووملا ی ،یدا تدا قااح
یگنهرف و یتامتجا و
دنب 15 صا ی ت ووان ةراموش 19
یاو و(
2007 ،) وصا ی ت ووان ةراموش 6
یا و(
1995 تیمک ) دحتو وو جاوزاس یدا تدا و یتامتجا یاراش ).
و تیفافش .ماس صا● :ارارن .مراهد صا●
قودنوص رتوشیب رد و دنرگیدکی مکو تک اوه
تیاورس و یلاو ااتلاطا یراج درکومت و یرارذ
وه ی تن اه رشتنو اهدویرد و و
ی دناش نیومه توک
خ شهاک تب تو سو جاودنار شیاوفا و اافو
و ی دواجنا تی رد و و )یداروفنا یراوبجا( مود یاوه
و جایضااتو یارب ،)یویمک نابوطواد( ماس ذ
ی جاعفن یو داجیا یاختنا قح ، عان ساسارب ا داش
.دننیوذرب ار داخ قودنص تنادازی ،قودنص درکومت یوتلود رظاون داوهن رانک رد ،ی رارن لااو رد
ر مات ارارن تک یو لامتا ا
،دنک ذ ی جاعفن تبلاطو قح مه قودنص ره یتامتجا یاکرش ای یروذ
ارارن و تب راط .دنراد ار اخ
، صا نیا :ااتلاطا تب یسرتسد .مجنپ صا● تسا یاح
امن تک ی رگنا داروفا مامت یسرتسد
ةاحن و یلاو یاهرازاب یارب یتیوو نیننمه و اورس
ی ت رارذ ی اه .تس
رب هولات دنپ وصا ی ب تک ت جاانت ت خشو اه قودنوص یداواح ماورن روب مکاوح یرورض ی اوه
هدرمشرب ،دش
دنپ تک دنراد داجو وین رگید صا رادا رد
ة قودنص تب یگتسشنزاب یاه طان جاانت
ییاراک شیاوفا و اا را یارب ییاگلا و تمیوت
، وو ی دونناا توب .دونور راوک ومکو وصا دنوپ نویا
ارابت :زا دنا لوا یلاو اابر . و
ساحو قیدد ااب رئانکی
( ی بی تم ا توسایس جداوب نیعو و )ی و اوه
تیاورس فادها مود ؛یرارذ
وه جداب یاطنو و ییاراک.
ی تن اه ی یرادا ماس ؛ . تکراشو یگتسبمه و
تیریدو رد یتامتجا )یاخ ینارمکح(
صا مام رد تک ی
ت توان اوه ی وب جاوزاوس ی
ن وووملا ی راوک و
تلوااو وان ةرامش 102 یا و 1952 جاوزاس جی ارمکح .توسا هدروک ادویپ یوج
ون رد یاوخ ی
ب مارن ی تم ا
،ی تس یانعو تب تبناج
توسا ییارذ ؛
دونیامن یونعی ة
دونیامن ،جارذراوک ة
و جاویاورفراک
دنیامن ة تلود
، تشانرس رد و
رادا ة شوان قودنص دنوشاب تتوشاد
(
ambachtsheer, 2007 :124
) ؛
.مراهد رارن شان تک تلود ی
ودنص اادهع نیمض صا ساسارب ق
ب یاه ی تم ا ی تولود طسا
تب ، اخ راط ینعی ؛دراد داجو
تب یدودنص تنناند یلاو الاکشو توت
، اادوهع یاوفیا تب رداد
ب لابد رد داخ ی
تم جاذدش دشابن
، وئارا و قودنوص توب یلاوو کومک تب فوکو تلود توب تویامح
بی تم جاذدش تسا
؛ .مجنپ ب یتیسنج یربار ربارب راتفر و
ا رپ و یمیعن(
، 1395 : 12 و 11 .)
لکش و هافر تلود یریگ
تهج گ ی ر ی ااه تایایی رد دایدج ی یهاافر یااه
اپورا
مشد زادنا رمتسو ی اه ،اپورا رد تب تترس توب ااوبرو هداوتفا قاف ا ااحلاصا .تسا رییغ لاح رد
رمتسو ی اه ار و ی جاا .درک میسا تمسد ود تب
1 . کیرتماراپ تاحلاصا
یو یعس ،ااحلاصا عان نیا رد داش
ااروییغ توب تجا اب اهرتواراپ یدع اب ا خر
داد یوشان ة زا
واات جودب ،یدا تدا و یتیعمج غ
ویی ر ماورن .دوبای شهاوک یو ی اادوهع جاوویو ،یرمتوسو
،ااحلاصا عان نیا رد .دنرارذررا ،ایاوو و تمیب قح رب نیننمه کیرتواراپ ااحلاصا زا یو ارییغ
وو زا یرادراخرب طیارش رد لاصا تومج یاویاوو زا یرادراوخرب نوس شیاووفا ،یرمتوسو یاویا
تمیب ةرود و یرمتسو لامتا ،یزادرپ
و ی دناش .
2 . کیتامتسیی تاحلاصا
هولات دع رب ی ،اهرتواراپ س
ی متس اه روط تویهاو .دروک دونهااخ روییغ ووین یگتوسشنزاب یاوه
رط(
( تنیوه و دویرد جزاا یاه
PAYG1
( نیعو تمیب قح و )DC
رپ دعب زا )2
هرادا ،اویاوو تخاد
تیاورس و جاسان رازاب ریرأ تح یرارذ رد .توسا هدووی رد یوصا خ شخب ید تب رازاب یاه
___________________________________________________________________
1 . : PAYG تنیوه و دویرد جزاا مارن (Pay as you go)
تک ب قح زا صاح هاجو ی
تم اه و وویراو دحاو یاسح کی تب
تخادرپ یارب یاسح جامه زا اه
ی ب ی تم ا ی یو هدافتسا داش .
2 . مارن ایاوو صخشو تمیب قح )DC)
: ذ تکراشو و تمیب قح ساسارب ایاوو متسیس نیا رد ی
عفن یو صخشو داش
.
( نیوعو یایاوو رب ینتبو یگتسشنزاب مارن )DB
،1
هروهب یگتوسشنزاب جاووز رد کرتوشو یدونو
یتفایرد جاویو و تودخ ااانس ریرن یرگید یاهریغتو بسحرب بی
توم راروذ لاغتوشا جاووز رد
حو یو تبسا تمیب قح و داش تب ،یتخادرپ یاه
،میاتسو اراص بوساحو رد
یگتوسشنزاب قاواح
لامتا من ی دناش ؛ لاحرد ی تک ( نیوعو ومیب قوح روب یونتبو یگتوسشنزاب مارن رد
،)DC
جاوویو
هرهب ای لاغتشا جاوز رد تکراشو جاویو بسحرب ،یگتسشنزاب جاوز رد قودنص زا کرتشو یدنو
،رتهب جایب تب بسحرب
و یو نیعو یتخادرپ میب قح جاوی توکرح ،یمتسیس ااحلاصا رد .داش
رط تمس زا تنیوه و دویرد جزاا یاه
( نیعو یایاوو–
DB-PAYG
رط تمس تب ،) ماوم یاه
هریخذ –یا ( نیعو میب قح اب ،)DC
جاوسانشراک زا یوهورذ یادراود نیا رد .تسا تجا دراو
رد کیرتواراپ ااحلاصا ،دنداتعو ادودنوب
ساپ کوشو نتخادونا قویاع تب ببس و تسین اگخ
یو داهنشیپ ار یمتسیس ااحلاصا ،ساسا نیا رب و داش و
ی نک دن ،ملات یسردو(
1390 : 126 )
.
شلاد اه نیوعو یاویاوو( یتنوس یگتوسشنزاب مارن داجاو ی ،اهراوشک زا یرایوسب رد )DB
تب تناذ ا یبد نیا جاویو تک هدش ی رط
اه رط تمس تب و تتفای شهاک ه
شرتوسذ ،یبیکر یا
،یونکو( تسا تتفای 1396
: 16 جاونکا اووا ؛توسا یاویمک ،نیوعو ومیب قوح رط ،دنوه رد .)
رط واش ،یتنس یگتسشنزاب یاه اهراکوزاس
رد للاتوخا زا توعنامو فدوه اوب توک دنتسه یی
،یلاو لداع شور
اه و جارذراک ،جایواح جایو کسیر میهس ی رمتوسو
ی گب وی جار روییغ ار وو
ی
دنهد . لاوس رد نیوعو یاویاوو عاون زا یوو یگتسشنزاب مارن کی واک یارجا ،دئاس رد 1999
یوام ا دش بجاو رط
اه ،یصا خ شخب نیعو یایاوو تب
تتروس داوجو اوب ؛دونورب جاویو زا
رط رب هدویدراو یلاو یاهراشف تیاپ عان ،اهراشک بو ا رد یوو یگتسشنزاب یاه
اوب طب رو و یا
نیا دویرد رط
اه ه ؛تسا هدش ظفح جاننم تدرذا
ی احلاصا تب تسد ،اهنی زا یخرب هدز
دنا تک
شیاوفا ار یگتسشنزاب نس طساتو هداد
دنا ،یونکو(
1396 : 17 .)
توباج رد ،کویرتواراپ و کی امتوسیس ااحلاصا نیب یوصا اواف وسن نیوب کوسیر ییاوج
( تسا ،)هدنیی سن یلاتو( تلود و ینانک
Zaidi, Grech & Fuchs, 2006 :4-5
.) ،رگید یاس زا
تب ،یوامت یایاوو یفرعو ،دونوه ،کراومناد یاهراوشک رد کویرتواراپ ااحلاوصا زا یوکی جاانت
زا ،اپورا یانج یاهراشک و سیئاس وذ
ی تن اه سرتوسد باد ی توسا
(
Anderson & Kaeding,
2008: 4
.) ذاخ ا ار کی امتسیس ااحلاصا تک اهراشک یضعب هدرک
دنا نیدوب ، زا بوی ر راتخاوس
ینیعو یایاوو (
DB-PAYG
رط تب و هدش جراخ ) نیعو میب قح یاه
تتسایپ(DC)
.دنا
یوو ،کی امتوسیس ااحلاصا یارب ااحلاوصا )فولا :دروک ویاومتو ار یوساسا عاون ود جااو
دند ی ت ا ی هدشاالا یاسح مارن تک ،یناهج کناب طسا ،یکااووسا( دروک راتسو ار یدارفنا یاه
___________________________________________________________________
3 . نیعو یایاوو مارن DB(
: ) نیا رد تسیس م
، لاغتشا جاوز رد کرتشو درف
، تب ،اورفراک هارمه ااراوسک قودنص تب
ار
یو تخادرپ دننک
؛ تیاورس قودنص رد راسک نیا عامجو سپس یو یرارذ
اگنه و داش تسشنزاب م
،یگ زا قودنوص
یرمتسو یو تب راسک جامه حو یو تخادرپ
دنک .
اتسراجو و یناتسا ماورن ذاخ ا )ی ؛)ج
( یوضرف نیوعو ومیب قوح یاوه ،اویلاتیا ،دئاوس( )NDC
( )یناتل و جاتسهل مارن ا اح
،جاوهج رد یگتوسشنزاب یاه 1388
: 106 ) راوشک ود ،دوندره .
( مارن تب )تسنارف و جاملی(
تتسایپن )NDC
یذژیو زا یخرب نکیل ،دنا جاونمه ،ماورن نویا یاوه
لاس دادع تمیب یاه
اد ار ،یزادرپ ،یردیح( دنر
1389 : 256 .) نیدب یگتسشنزاب ااحلاصا بی ر
تب اپورا یداح ا اضت یاهراشک رد هد زا یدج اراص
1980 یتح و تسا هدش زا ی و سیوسأ
تی داهنشیپ یو زاب سیوگنا رد متسیب ةدس تب ،اه
( ددرذ
clark, 2000: 4
.) ماورن میومع شریرپ
ی رانک رد( یتامتجا نیوأ ی دند تب ،لوا
و تیاپ جاانت رط
اه وی ،یوتلود تیریدوو اب یی
مود - یاسح ماس ی ،یدارفنا و یرابجا یاه -
یاسح ،)یدارفنا تنابوطواد یاه تب
یواح جااونت
یناگمه یو :دننامه یجیاتن دناا ربارب یسرتسد و تعسا
تویامح توب یتاومتجا یاوه
- شیاووفا
تب اابرو یایاوو تیعضو
جاگتسشنزاب یهافر و
بی تم جاذدش ( یعب جاذدناوزاب )
- یهدزاوب داوبهب
رد اورس ی ت رارذ اش رجنو ،قودنص داهن ی د
Philip, 2000: 278-297)
بو ا ،یدنملاس ةرطاخو .)
تس یگتسشنزاب مارن کی قیرط زا یو هداد ششاپ ،تی
،زرتیپ( داش 1388
: 116 تی نیا تک ) اه
مه رب رأ ی رارذر عان و دن رط
مود ی یاه ماس و
رط دننامه ، توجا جایاوش ،لوا وی یاوه
( تسا
Haverland, 2007: 5-6
رد تکراشو :مود ی ،)یتلود و یرابجا( یناناد میب :لوا ی .)
رط اادویهم :ماوس وی و )یراویتخا ای یرابجا( یهورذ میب کی رد یا و یرمتسو یاه
، ربنیاب( یصا خ شخب رد یدارفنا یرمتسو 1396
: 26 ).
جارحب یفرط زا اوس ااریرأ ،یگتسشنزاب مارن و یدنملاس تینوا رب یدا تدا یاه
و دونراد
قودنص نیب نیا رد نیرتشیب هراامه یگتسشنزاب یاه
سی ی ب اه ومحتو ،جارحب لاط رد ار وو
ی
دناش لاس یدا تدا جارحب یپ رد . 2008
تلود ، او ،دندش راداو یریباد و اامیم ذاخ ا تب اه
رحب زا :دناش جراخ جا
توانرب
ر ی و تلود ی تب رارنو جراخو رب ارارن تناخ رازو
اه جداب شهاک اب توناخ رازو
اوه رد
لاس جایاپ ا ( جاکوا دح 2011
دودح رد 25
؛)دصرد
فرص زا تعنامو رب تلود ارارن
وه ی تن اه تولود یاروب دیدج نینااد عضو قیرط زا تک یی
یو شیپ .دیی یهدووب( جارووحب نوویا زا دووعب یژ ارتووسا ،)تووخادرپزاب رد یناا اوون و یواوومت شووخب
یاووه
تیاورس قودنص رد کسیر تیریدو و یرارذ .درک رییغ وین یگتسشنزاب یاه
،یداهنوشیپ راوکهار
قودنص جراخو شهاک توسایس زا وویهرپ و یگتسشنزاب یاه
ماوم رد یدوع اوب ،نیوشیپ یاوه
،یگتسشنزاب میب قح خرن شیاوفا اب نیننمه ؛تسا اطس میسا
اوب قباوطو یراک ةرود یدنب
تخادرپ رد تلادت تیاتر و اش درف یهدزاب میوسا و جزااو داجیا اب دارفا قااح و ایاوو یاه
هورذ جایو کسیر ربارب هرهب و یوغش یاه
ااوواولا زا یدنو تخوس
ذ ی تونار رو یوو ار ، یاروب جااو
.درب مان الایدع
میم ةاحن شنکاو و یریذ
قودنص تک ییاه ،دنراد رازاب ا اح تب تبسن یگتسشنزاب یاه
تب .تسا تیمها یاراد داخ بان م
ی م ذ ی ر ی اوه یاروب بوسانو یاوهدرکیور ذاوخ ا و زیحوص ی
قودنص قودنص ِداخ تشانرس اب و تسا ی ایح رایسب اه ااب را رد یگتسشنزاب یاه
زا سوپ .دونا
تبور و ود ً امعو یگتسشنزاب قودنص کی ،جارحب اب جدش ور زورب داخ زا شنکا
و ی دهد ،تسخن :
تفایرد و اک ا ،مود و راتخاس رد اارییغ کمک
اه ،جاراکمه و ربنیاب( تلود زا یلاو ی 1396
:
150 یگتسشنزاب قودنص یارب ،جارحب مواد و توادا اب اوا ؛) من
ی جاا وادا ،راکرو یاهراکهار اب
نیازا ؛درک را ار اایح ریباد زا دیاب ور
خ ی ر داروفا زا تویامح تومج زا ؛داش هدافتسا ی
قح لاصا و دابهب ،نییاپ دویرد اب بی
تم اه صخاش و ایاوو و ر اوب ،روتمک یدنم واخوس اب یدنب
و یاختنا رایتخا شیاوفا و یرمتسو فیرع زاب ،یگتسشنزاب نس جدرب فاطعنا
رپ ی ر و ربنیاب( ی
،جاراکمه 1396
: 153 .)
قودنص دوجوم تیعضو رب یهاگن وضع یاهروشک رد یگتسشنزاب یاه
اپورا ةیداحتا
قودنص یرارگتسایس رد ی ی ِیزرو طخ ( اوضت یاهراوشک رد یگتوسشنزاب یاوه
توک ،)OECD
یاهراشک تعسا
ی تتفا ةدمت ییاپورا و کش
ی جاذدنهد دنتسه جی
یتاومتجا یرادیاپ رب وکرم ،
تسا جااونت توح تک یلدو.
شزرا اوه یوو تتخانوش اوپورا رد یتاومتجا ی روب متوشو ،داوش
تفذ و یسارکاود و رازاب دا تدا ،یتامتجا یاذو
تناد ونز ،یدروف قاواح توب ماروتحا ،یوعمج ی
تصرف اه توسا یتامتجا ترفاحو یارب یگتسبمه و تمه یارب ربارب ی
Schoukens, 2016: 5)
.)
مهو اراص ااواددا نیر یاپ نیوز رد اهدرواتسد و تتفرذ
شهاوک و یتاومتجا یراد وه
ی تون اوه ی
قودنص قودنص نیا ااودخ شیاوفا اب مأا ،اپورا یداح ا یگتسشنزاب یاه توب ،جاگتسشنزاب تب اه
یذ رش تسا
: 1 . زا )یذدونز توب دویوا صخاوش شیاووفا اب بسانتو( یگتسشنزاب نس شیاوفا
دودح 65 تب لاس 68 ا 67 ؛لاس 2 جدامن کیدون . شهاک و
اب نوس اواف و جادروو یگتوسشنز
جداب ر اب جانمه ،زور اایعداو نتفرذ ررن رد اب ،)یتامتجا و یسایس یاهراشف داجو اب( جانز جاویو رد یواومت شیاروذ توب روضاح لاوح رد تتوسناا ،جادرو تب تبسن جانز رد رمت نیگنایو ی ا خ رد اهراشک جاسک
زاس یاهراوشک و داوش روجنو جادروو و جانز رد یگتسشنزاب نس ی
و توب یوشبنج نیوند مداو یاهراشک ووج ،ژورن و دئاس ،تسنارف دنناو یددعت یوو راموش
دونور
،یدهتجو(
1391 : 154
؛) 3 . شلا اه نوس و ررووو یگتوسشنزاب نوس جدروک کیدون یارب تک ی
؛تسا تتفرذ اراص یمسر یگتسشنزاب 4
زاو ی و دوتاو زا شیپ یگتسشنزاب جاکوا جدش رتمک .
زا جی 58 یگلاووس (
Eichhorsyi et al., 2011: 64
؛) 5 عفاوونو بووساحو ةاووحن رد یرگنزاووب .
تیامح عان و میاتسو یاهدویرد قیرط زا ،یگتسشنزاب کمک( میاتسوری یاه
،جاوورد ونیوه
؛)یتامتجا ااودخ و نکسو ،یژرنا 6
لاغتشا خرن شیاوفا . هورذ رد
اه ی اوب ینوس ی 55
،لاوس
شهاک یارب وه
ی تن اه ؛ 7 راف خرن شهاک . ورذ رد
ه اه ی اوب ینوس ی 55
؛لاوس 8 هروهب . زا یدونو
رد تونامن یاروب ؛توسا جاوسان رد ،یدنورهوش اوی لاغتشا یانبو رب یگتسشنزاب یایاوو و قااح دادح زا یناتسا 15
رثکادح ا لاس 40
،دونوه ،ژورون ،دئاس رد و لاس راوبواوکال
،دنووسیا ،
دنلریا و دنلانف ،کرامناد 43
لاس تسا ،یانهد و یدمحا(
1395 : 2 .)
قودنص ةاحن و لدو تب ار داخ ییاهراشف ،دحاو یاپورا رازاب طیارش یتح و یگتسشنزاب یاه
یو دراو یگتسشنزاب یو ار راشک جی یسایس مارن یتح و دنک
رد جانای( دنک رییغ تب راداو دناا
لاس 2013 تنامن ا قودنص و طیارش رد اارییغ یارب ی یو هدرمشرب ،یگتسشنزاب یاه
)داوش زا .
توانرب ریرأ ،رگید فرط هورذ و یاوحا یاه
،هاوفر تولود ااویبدا رب اردد راتخاس و یسایس یاه
تب اپورا رد جاانت
س ی جارارگتسا ( توسا تجا جایاش ،تنناو سلاجو رد
Anderson & Kaeding,
2008: 2
.) تفلاخو اه مارن ااحلاصا اب تک یی ،اوپورا یداح ا اضت یاهراشک رد یگتسشنزاب یاه
( یتامتجا یاکرش بناج زا جاوزاس
اه و ییاورفراک ی داح ا
ی ت اه اراوص ،)یرذراک ی وو
ی روپ ی در ،
تب شیاوفا یلد وه
ی تن اه ،ی افراوس( تسا جانکراک یایاوو اطس شهاک و 1385
: 116 وبرج .)
تفذ یروس ووین یگتسشنزاب ااحلاصا تب ،راک رازاب ااحلاصا دراو رد هرکارو و یتامتجا یاذو
و تتفای تب ار جی هار وح ،ی افراوس( توسا تتخاوس لدوبو ینتفریروپ ی 1385
: 118 ،ایناپوسا رد .)
تفذ لاس زا یگتسشنزاب ااحلاصا عاضاو رد یتامتجا یاذو 1985
یومهو دیاوتن و دوش زاو ی
لاس یجیرد شیاوفا دنناو توفایرد قااحتوسا بوساحو یارب لاس هدوناپ تب ود زا تکراشو یاه
مض و اابی ر ،یرمتسو شیپ یوامت یگتسشنزاب یارب رتهب اانی
نیگناویو شیاووفا ،توتخودنا
یسرتسد دابهب ،ایاوو دادح نییاپ ًاتبسن اخ
ی ش اورف ی جا مارن تب نس یراردرب ،یگتسشنزاب یاه
فاطعنا رپ ی ر زا دعب یگتسشنزاب یارب 65
،ی افراس( تشارذ یاجرب ار یگلاس 1385
: 123 .)
اح ا اضت یاهراشک تیعمج جدش ریپ قودنص راکوزاس رب ار راشف نیرتشیب ،اپورا ید
اه و ی
درارذ حارو دراو یگتسشنزاب و تخس
ر یو ی یذ یاهداهن ؛داش توانرب رد ،عفن
ماددا ،داخ یاه
تب تتسد دنب جلا اوش ینوس مروه و یتاومتجا ااابط ی وو
ی نک دون دویاب . جاوشنرطاخ توک دروک
یب یو یتامتجا نیوأ تب یهجا دناا
تب ادش ورشو ریز ار کی ارکاود تیت لاوس
؛دربب ازا ی ن ور
اب تیداح ا نیا اضت ییاهراشک ر
ی تش ی با وح یاروب ار ییاوهراکهار ،الاکوشو توت صیخش و ی
،داخ یور شیپ الاکشو و
ی ی دنبا تخانش مدت و میم رخا رد یناا ان . عداو
ی ت اوه شاپروس و
علاطا مدت و یرباربان رب نتشارذ ذ
ی جاعفن تب ، نااو جاانت یور شیپ ع
گتسشنزاب ی اه .دونراد رارد
لاس رد لاثو یارب 1991
یو اابرو یریپ شخب تب تک ار ینایز ،تسنارف تلود شیاووفا اوب ،دوش
دندره .درک جاربج ،تمیب قح خرن تفلاخو
اه توک ،توتکن نویا اووا ؛دوش زاروبا یی هار
وح اوه روب
ةدنیی و تشانرس ذ
ی جاعفن ریرأ ، و ی درارذ ؛داش ملاتا دیاب ، فاضو
قودنص درکومت ،نیا رب یاوه
تب یگتسشنزاب ،رازاب رد ساموو و یدج راضح ببس
من ی دناا و تیاس کش تب شاح
ی ت ا و دشاب ی
)دنلریا و ژورن رد( تیفافش و ییاگخساپ .داش تیاتر اهنی رد مام تیفافش دیاب شراووذ راوشتنا
تسشنزاب ریاخذ یوو قودنص جاناد و یگتسشنزاب یرمتسو جایسیمک یا و یگ
2000 تب ، وبان
،سایوس اپ و ملاساو( تسا تجا جایاش داخ 1395
: 163 .) توک توسا یلاوح رد نویا زا یوکی
ارارن یاوجا قودنص رب
یگتسشنزاب یاه ،
و تیفافش .توسا یلاوو یرذاشفا
،ببوس نیومه توب
فافش یاتسار رد هزوروا قودنوص ااوادودا یزاوس
یاهراوشک زا یرایوسب رد ،یگتوسشنزاب یاوه
جاووهج قودنووص ، تووب اووه
داووخ ااوادوودا و درووکومت شراوووذ ،تووناهاو اراووص تووب
و ووی هژ وونیوز رد
اورس ی ت رارذ ی اه یو رشتنو ار یو رارد مامت دید ضرعو رد ای دننک
( دنهد
mennis, 2016: 2-7
) ؛
قودنص یاضتا ،عداو رد جاشعفانو تک دننک صاح جانیمطا دیاب
توب وسو ی و توجاوان اامیمو
زاب قودنص جایلاتو تکراوشو نیتوسخن جاووز زا دیاب جانیمطا نیا .دید دهااخن بیسی یگتسشن
دشاب تتشاد توادا ،جی زا ایاوو نیرخی تفایرد ا یگتسشنزاب قودنص رد (
Kortleve, 2011: 15
.)
هافر تلود تسکش
هد رد 1960 ا 1980 قودنص دشر اب ، توک ،یگتسشنزاب یاه
هدوویرب یواومت شوخب دوشر زا
جاویو ،دنداب ب
هد ی اه وین یوامت ی تب
تترس ،تولود ینارمکح و راضح تتبلا ؛تفای ینووف تب ور
اب مو ی هو اه :ریز ی 1 . تب جاس رن ی م دننک ،یلاوو یاهداهن ة 2
. توب جاوس ،یلاوو یاوهداهن کولاو 3
.
تب جاس تیووات تناوا راد و 4 یو ببس ،میاتسو تلاخد قیرط زا رازاب رد تیلاعف . داوهن نیا ا دش
ب ی در ی ب اب تب مت رد تلود تسکش اب اوا ؛دش هدوتو
اوه ةدافتوسا زا یوشان توک ،یگتوسشنزاب ی
هاجو زا بسانوان بی
تم جاذدش توک یداوسف ای تیریدو فعض ،داب رگید فادها و دصااو ریاس رد
قودنص هاجو دیده ار اه
و ی درک یدوواراکان و یگتوسکشرو توک داب تسکش نیا دیاتن رگید زا ،
قودنص اکشی رتشیب ار اه ر
و ی تخاس ،سایس اپ و ملاساو(
1395 : 36 و 35 وشان داوبن توتبلا .)
قودنوص تیریدوو ةاوحن یارب ،هار تولود بویاعو زا ،هاوجو ةرادا و اوه
قودنوص رووا رد اوه یاوه
هد زا .داب یگتسشنزاب 1980
دشر اب ب ی اباس و جاید هدب
ی اوه توخادرپ رد یناا اون و یلاوو ی
وه ی تن اه تلود جداب یرثکادح ضعو ، و
توخادو ارذ و یسارکوراب ،تتخیسذراسفا یی دو
ی ر ی ت اه ی
؛دناوش رادویدپ ،هاوفر تولود رد یراتخاس ةدرتسذ ااحلاصا و الایدع ا دندش ببس ،دواراکان تسایس تک ارورض نیا اب ،یتامتجا هافر یاه زاسدودحو
ی نتساک و زا یرایسب
وه ی تن اه مارن ی
یصا خ اب( یهافر ،)یزاسدازی و یزاس
تلاخد اه تب ار تلود ی شهاک یریگمشد احن
و ی دنهد ؛
رد تن ی ج تسایس نیا و تناریگتخوس یاوتک و یاوسح اوب ،هاوفر نیوأو رد تولود تیلا وسو ،اه
مارن دنو ر زا ی .داب دهااخ هارمه ی تفرص
اج رد یی رمتسو ی اه توب ار ی احلاوصا ،یگتسشنزاب ی
تسایس تتامجو ک یمح اپورا یداح ا یاهراشک یهافر یاه
اب تک در تفلاخو اه وین یی توبور ور
لاس ااحلاصا ،لاثو یارب .داب 1986
سیوگنا رد لاوس و
1999 ،جاوملی رد تونامن
ا الایدوع زا ی
رب ،ایاوو بساحو شور رد یدج رراو
ی اه ،جایسابرک( دنداب یگتسشنزاب ی 1384
: 41 .) ومین زا
هد 1980 یتیلا سو تلود رگید تک تفرذ جاواس رکف نیا ،دعب تب درادون تعواج دارفا لابد رد
شان یتح و تطساو
رذ شهاک رد تلود ی توصاف
اه ووین ،)دوویرد عیزا زاوب( عامتجا ی توب
ادوش
تشیدنا .تفرذ رارد دیدر دراو نیوز رد مه یلاربیلا ن یاه
بات شن ی ن ریبادو اب ،هافر تلود زا ی
توانرب اس ااریرأ ای و جدش یناهج جانمه وک شهاوک روب ،یهافر یاه
و ییارا وهرپ ی تون جداوب
کمک اه ، کأ ی د لاس رد ،تنادنم واخس یهافر ااواددا .دنتشاد جدروک رو تموس توب یو ی یاه
،یباذ و جراج ،یلاناب( دش فاطعو جی ییاراک شیاوفا و هافر تلود 1380
: 174 ،تویررن نویا .)
زانه تب تان یو هدید اهراشک یخرب رد ی شهاک تب ئاد تک داش
وه ی تن اه یوتلود ی او خ رد
دندره ؛دنتسه هافر من
ی جاا زا د ی هاذد اه نتخاوس دنمفده موول جاد ،یلاربیلا ن رکف تبثو ی
وه ی تن اه تب ا خ توانرب رد تیاورس شدرذ و هافر یوامت یاه تب
طساو ،تولود جدوش کوداک
یب یلو ؛دیشاپ مشد تسایس یناهذان عطد و نتشارذ یلاتو
رد ،تلود یهافر نادنم واخس یاه
رد یکانرطخ قیمت ااریرأ تعواج صخاش
اه یاجرب ،جاذاناذ ی و
ی درارذ .
نیننمه صا خ
ی زاس ،یتامتجا نیوأ ی تلااو
ا رد یلاوو ةدرتسذ جارحب زا سپ تک تسا ی
هد 1980 کش و ی ذ ی در تب و ج اموشو و ااودوخ جایوضااتو شیاووفا جانمه یوواات لابند
توانرب نتفر اب ،یگتسشنزاب و یهافر یاه یتیاوضران دشر و رارتنا زطس
اردود جدوش موک ،اوه
شیاوفا رد تلود خرن
اه هوروذ یاوس زا جی اوب دیدوش وثو تب توبااو و ی ایلاو ی یذ یاوه
،عوفن
تیدودحو جایو رد ار تلود ،... و یلاو نیوأ رد یرابتتا یاه
هارود اوس کی زا تک ؛تفرذ رارد ی
ش اب قیبط تب ،هافر هریاد جدرک دودحو اب دیاب ،روگید یاوس زا و دزادروپب دویدج عاوضوا و طیار
تسایس وادا یاه
وهرپ ی تن نادنم واخس و .درارگب رانک ار داخ
تننی یداح ا اضت یاهراشک رد
تب ،اپورا دروکیور ،تسایپ عادو زاوسدودحو
شهاوک قویرط زا ،هاوفر ةرویاد ی وه
ی تون اوه شهاوک(
دنم واخس ی
اه )یهافر ااودخ تیفیک و ششاپ زطس ،تتشرذ ی هژیو تجا تک داب
لداع رب یا
و عبانو وه ی تن اه یو لوربو ، .دش
شراوذ اه و اپورا جایسیمک ی مشد
اهزادنا ار راکهار تس ،ی ی ی
تلود تک دنراد ررندو اه
و ی دنناا : 1 . لاو ی اا اه ،دونهد شیاووفا ار 2
یهاوفر ااودوخ جاوویو زا .
و دنهاکب 3
شور زا یبیکر . یاه
1 و 2 تب ار ؛دنریذ راک وات ،یتامتجا هافر شیاوفا لاح نیت رد
و یدا تدا دشر تیاا تبادر
رپ ی ر ی تسا تب ؛ فروص جراوخو توک یطروش ،هدوش
ادوه ی ت هدوش و
،یباذ و جراج ،یلاناب( دشاب دنمفده 1380
: 221 - 219 .)
رد تهج رییغ س
ی رارگتسا ی اه شرتسذ زا ،یتامتجا ی تب
اس یتاومتجا ااودوخ شهاوک ی
( رمتسو ی اه
،یگتسشنزاب ی توبدارو
توبدارو و یناوورد یاوه )یتاومتجا یاوه
گتخوس و ی ر رد ی
نیا قااحتسا قح
اه ریوس توک )یوتیعمج یناوذرذد( تویعمج جدش ریپ شیاوفا ،جی رانک رد و
نیازا ،دنراد یداعص ماورن لاوصا تهج رد ار ی اواددا ،اپورا یداح ا رد اضت یاهراشک ور
یاوه
شهاک بلاد رد ،داخ یگتسشنزاب رمتسو
ی اه ی عوسا اب هارمه ،یراج تخادرپ مارن تب اابرو
