A Pathological Analysis of Policy-making in Higher Education:
The Case of Testing and Admission to IR PhD ProgramHomeira Moshirzadeh1
Associate Professor Department of International Relations University of Tehran, Tehran, Iran
(Received: 2019/05/12 -Accepted: 2019/08/25)
Abstract
The admission process of students for PhD IR programs in Iran has witnessed significant changes during the last few years due to changes in policies:
possibility for applicants from different/non-relevant academic backgrounds to participate in the entrance exam, increase in the number of students to be admitted, centralized exams based on multiple choice questions for all majors in Political Science instead of specialized analytical tests provided by relevant departments at each university, and an emphasis on previous publications of the applicants. These are more or less interconnected and have interactive effects.
This article seeks to evaluate these recent changes in policy. The main argument is that they have led to a decrease in the number of qualified PhD students and graduates. The analysis is based on quantitative and qualitative data, an analysis of questions of the centralized entrance exam, interviews with professors and students, and personal experience.
Keywords
Policy-making in higher education, International Relations in Iran, Pathology, PhD entrance exam.
Copyright © 2019 The Author. Published by Faculty of Law & Political Science, University of Tehran.
This Work Is licensed under a CreativeCommons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)
1 - Corresponding Author’s Email: [email protected]
همانلصف یملع - یشهوژپ یراذگتسایس
،یمومع هرود 5 ، هرامش 3 ، زییاپ 1398
، تاحفص 234 - 209
بیسآ یسانش ناریا یلاع شزومآ رد یراذگتسایس
هویش
:و شجنس یاه
وجشناد شریذپ هتشر یرتکد نای
نیب طباور للملا
هدازریشم اریمح
1
نیب طباور رایشناد نارهت هاگشناد للملا
ناریا ،نارهت ،
:تفایرد خیرات(
22 / 2 / 98 - :شریذپ خیرات 3
/ 6 / 98 )
هدیکچ
طباور هتشر رد یرتکد نایوجشناد شریذپ و نومزآ تسایس رد ریخا لاس دنچ رد نیب
للملا تروص یتارییغت
هتییشر زا وجییشناد شریذپ ناکما :تییسا هتفرگ هتییشر یاج هب ددعتم یاه
طبترم یاه
، شریذپ دادعت شیازفا
، لیدبت
همین ای زکرمتم شیبامک یلکییش هب زکرمتمریغ ًلاماک یلکییش زا نومزآ -
زکرمتم
، یحیرییشت نومزآ لیدبت هب یلیلحت–
لاق رد یباوجراهچ یتس ت ًاتدمع ای ًلاماک ینومزآ ًاض عب لماوع نیا .یملع هموزر رب اکتاو یس ایس مولع هعومجم ب
تارییغت نیا دهد نایییشن هک تیییسا نآ هلاقم نیا فده .دنتیییسه زین یلماعت رثا یاراد و هدوب رگیدکی اب دنویپ رد یفنم و تبثم تاکن هچ هناراذگتس ایس یداعبا رد تلاوحت نیا هک تس ا نیا هلاقم یلص ا للادتس ا .دراد دوخ رد
اب هتفریذپ نایوجش ناد تیفیک حطس شهاک ثع -
غراف نآ عبت هب و هدش یم هتش ر نلایص حتلا
نیا یس ررب رد .دوش
هداد زا عوضوم شسرپ لیلحت ،دوجوم یفیک و یمک یاه
هبرجت زین و نایوجشناد و دیتاسا اب هبحاصم ،یناحتما یاه
دش دهاوخ هدافتسا یصخش
.
:یدیلک ناگژاو
س ی راذگتسا ی لاع شزومآ ی
، ب طباور ی ن للملا ا رد ی
،نار سآ ی ب سانش ی
، دورو نومزآ ی
رتکد .ی
1 - لوئسم هدنسیونEmail: [email protected]
همدقم نیب طباور هزوح ناونع هب للملا
و اهروشک یزرمارف طباور هعلاطم هب هک یسایس مولع زا یا
یم ناهج حطس رد فلتخم تلاماعت هاگشناد زا یرایسب رد دزادرپ
عطقم رد روشک مهم یاه
دشرا یسانشراک( یلیمکت تلایصحت یم هئارا )یرتکد و
هرود یرازگرب زا فده نایب رد .دوش یاه
هزوح ریاس نوچمه هتشر نیا یصصخت یرتکد ،هاگشناد دیتاسا تیبرت نوچ یدراوم ،یملع یاه
تسا تیمها زئاح یصصخت شناد زا ییلااب حطس ندروآ تسد هب و دشرا نارگشهوژپ تیبرت
1
(
Haji Heydari et al., 2015: 113
ًاعبط .) یم راظتنا زا هک دنوش هرود نیا دراو یدارفا دور
تیلباق نیا هب ندیسر یارب هیلوا مزلا ییاناوت نیرتشیب هک تساجنیا رد .دنشاب رادروخرب اه
حرطم وجشناد شریذپ بسانم دنیارف و نابلطواد نایم زا باختنا یارب بسانم یراذگتسایس یم هاگشناد همه رد و دوش یم شلات ناهج یاه
ا دوش بسانم و نیرتهب باختنا هب دنیارف نی نیرت
.ددرگ یهتنم هرود نیا رد لیصحت یارب نایضاقتم هتشر رد نآ عبت هب و یسایس مولع هعومجم رد وجشناد شریذپ ،ریخا ههد هس ات ود یط
نیب طباور هتشر ریاس دننامه ناریا رد للملا
.تسا هدرک هبرجت ار هناراذگتسایس رییغت زا یریسم اه
رد هاگشناد ههد ات ناریا یاه 1380
نیب طباور یرتکد یدورو نومزآ یهاگشناد حطس رد للملا
یم رازگرب هورگ و دش
هبحاصم( یهافش و )یحیرشت لکش هب( یبتک هلحرم ود رد یشزومآ یاه
ییاناوت شجنس یارب یکرادم یسررب اب هارمه )یضاقتم تیدج و هزیگنا زین و یهافش یملاک یاه
ت قباوس نوچ یم ماجنا ار شجنس نیا یشهوژپ و یشزومآ ،یلیصح
هتشر نییعت .دنداد لباق یاه
نامز ،اهنآ تارمن تبسن و بئارض ،یناحتما داوم ،دشرا یسانشراک لوبق رب ... و ،ناحتما یدنب
هورگ هدهع هاگشناد دادعت و دوب یشزومآ یاه
هئارا یاه .دوب دودحم رایسب زین یرتکد همانرب هدننک
ا زا اما ههد رخاو 1380
هتشر همه یارب یرتکد نومزآ دش هتفرگ میمصت و زکرمتم لکش هب اه
همین نومزآ نیا تسخن هلحرم دش فظوم روشک شزومآ شجنس نامزاس و دوش ماجنا زکرمتم
هلحرمود تفلاخم زا سپ و دنک رازگرب ار یا ،دش عوضوم نیا اب هک ییاه
اروش سلجم ی
ملاسا ی
نوناق
« صحت شریذپ و شجنس یلیمکت تلای
» رد ار 18 / 12 / 94 دناسر بیوصت هب هوحن نیا و2
یم رظن هب .درک لیدبت یلم نوناق کی هب ار نومزآ هغدغد زا یکی دسر
و حرط نیا یلصا یاه
هورگ هکنیا زا ساره و وجشناد شریذپ دنیارف ندرک ینیع تهج رد یراذگتسایس ،نوناق یاه
هنارادبناج یاهرایعم یشزومآ ختنا یارب یا
.تسا هدوب دنشاب هتشاد رظن رد نایضاقتم نایم زا با
1 - یم زین یریگدای یارب دارفا یدرف قح نیمأت هتبلا .دشاب یرتکد هرود رد لیصحت فادها زا دناوت
2 - :هب دیرگنب ،نوناق نتم یارب https://dlp.msrt.ir/file/download/regulation/1495531260-110.pdf
یب طباور یرتکد هرود شریذپ و نومزآ دنیارف رد ریخا لاس دنچ رد ،بیترت نیا هب ن
،للملا
هدوب تارییغت نیا دهاش هتشر زا وجشناد شریذپ ناکما :میا
هتشر زا رتارف ییاه یاه
،یلبق طبترم
هاگشناد دادعت شیازفا هئارا یاه
دننک ریذپ دادعت شیازفا هجیتنرد و ارتکد هرود ه لیدبت ،وجشناد ش
همین ای زکرمتم شیبامک یلکش هب زکرمتمریغ ًلاماک یلکش زا نومزآ لیدبت ،زکرمتم
آ یحیرشت نومز
سایس مولع هعومجم بلاق رد یباوجراهچ یتست ًاتدمع ای ًلاماک ینومزآ هب یلیلحت – لماش( ی
هتشر شیارگ اب یسایس مولع یاه هقطنم تاعلاطم ،نآ فلتخم یاه
شیارگ اب یا تخم یاه
،نآ فل
نیب طباور و یلامش یاکیرما تاعلاطم ملع هموزر رب اکتا و ؛تسخن هلحرم رد )للملا
دیکأت اب ی
یملع تلااقم تیمها رب -
تما نییعت اب باتک همجرت و فیلأت یدعب هجرد رد و یشهوژپ لااب یزای
هرود لدعم نوچ یدراوم .اهنآ یارب .تسا هدش هتفرگ رظن رد زین نیشیپ یلیصحت یاه
ا رد هتبل
اما هدش ظفح هبحاصم یرازگرب و یحیرشت نومزآ یرازگرب ناکما ،دیدج تسایس بوچراچ ا هک درک تقد دیاب .تسا هدش دودحم ًلامع نایوجشناد باختنا نییعت رد ود نیا شقن تارییغت نی
رثا یاراد و هدوب رگیدکی اب دنویپ رد ًاضعب .دنتسه زین یلماعت
و تبثم تاکن هچ هناراذگتسایس تارییغت نیا دهد ناشن هک تسا نآ هلاقم نیا فده م
یفن
یم هتخادرپ نآ هب بوچراچ نیا رد هک یلصا لاوئس .دراد دوخ رد یا هک تسا نیا دوش
دنور ن
هتفریذپ نایوجشناد تیفیک رب یتاریثأت هچ رییغت ر نیا نلایصحتلا غراف زین و هدش
ش نآ عبت هب و هت
نیب طباور هتشر تیفیک ب دروم شسرپ نیا هب خساپ رد هک یلصا للادتسا .دراد للملا
رارق یسرر
یم طباور یرتکد نایوجشناد شریذپ و شجنس تسایس رد تلاوحت نیا هک تسا نیا دریگ
نیب هنیزه یبسن شهاک و ییایاپ و تینیع یبسن شیازفا مغر هب ،للملا هاک ثعاب ،اه
حطس ش
ک هتفریذپ نایوجشناد تیفی یم هتشر نلایصحتلا غراف نآ عبت هب و هدش
نایب هب .دوش هلاقم نیا ،رگید
یاپ هب طوبرم تلاکشم لح یارب ًاساسا هک تسایس نیا هنوگچ دهد ناشن هک تسا نآ رب یراد
حلصا باختنا رد یدیدج تلاکشم دوخ هبون هب ،تسا هدوب نآ ندوب یلمع و شجنس هویش ب
یار
لایصحت نیب طباور هتشر رد صاخ روط هب و یسایس مولع هعومجم رد یرتکد هرود ت للملا
یم .دنک داجیا دناوت هداد زا عوضوم نیا یسررب رد یّمک یاه
شسرپ لیلحت ،دوجوم یفیک و 1
،یناحتما یاه
یم شلات نینچمه .دش دهاوخ هدافتسا یصخش هبرجت زین و نایوجشناد و دیتاسا اب هبحاصم دوش
زین و اهنآ زا لصاح براجت و ناهج یاهروشک ریاس رد وجشناد شریذپ طباوض زا یریوصت هنومن یاهراتشون هئارا رب دیکأت هلمج زا هطوبرم طباوض یدوجو هفسلف
(Sample Writing)
،
1 - هداد هتفریذپ نایوجشناد دادعت لماش صاخ روط هب یّمک یاه هتشر هعومجم رد هدش
رد نآ لوحت دنور و یسایس مولع یاه
هداد یخرب زین و نامز لوط اعبا هب طوبرم صاخ یّمک یاه
و ناریا رد یرتکد نایوجش ناد لیص حت و شریذپ تیعض و فلتخم د
.تسا عماوج ریاس
یم رارق رظن دم ار نایضاقتم هناداقن و یلیلحت تردق هک اهنیا دننام و یتاقیقحت لازوپورپ دنهد
ئارا شنیزگ طباوض دروم رد رظن دیدجت اب هک تسا نآ هلاقم نیا هناراذگتسایس هیصوت .دوش ه
یّمک هاگن یاج هب دوش شلات یلیمکت تلایصحت عطاقم رد وجشناد هک یلئاسم لح و هنایارگ
هغدغد ریثأت تحت ار شناد و ملع هزوح تدش هب اما تسین لیخد اهنآ رد ینادنچ یملع یاه
یم رارق دوخ دنهد
رد یملع یلاتعا بجوم ندوب یلمع نیع رد هک دوش هدیشیدنا یطباوض هب
،یرتکد هرود هاگیاج ،هزوح نیا رد دوجوم راثآ رورم زا سپ همادا رد .دوش یتاعلاطم هزوح نیا هاگشناد هبرجت کلام رد ناهج مهم یاه
فلتخم داعبا سپس و ،یرتکد یوجشناد شریذپ یاه
یا رد وجشناد شریذپ دیدج تسایس هجیتن کی اب هلاقم و دش دهاوخ یبایزرا و یسررب نار
یریگ
یم نایاپ هب تسا هنیمز نیا رد دیدج یشم طخ کی یلصا طوطخ هئارا یارب ًاتدمع هک .دسر
راثآ رورم یراذگسایس و یهاگشناد ماظن هرابرد قیقحت هقباس فلتخم داعبا رد نآ هب طوبرم یاه
یا
یا رد یددعتم راثآ و دراد هنیرید نتفای هب فوطعم ًلاومعم راثآ نیا .تسا هدش رشتنم هنیمز ن
یم .دنتسه اهنآ لح هار و یلاع شزومآ تلاکشم یبایزرا راثآ رثکا رد یلصا فده تفگ ناوت
یفیک
(quality assessment)
تامازلا ای فادها اب بسانت تیفیک زا روظنم .تسا یلاع شزومآ
ت دنیارف یانعم هب شزومآ حطس رد هک تسا تسا شریذپ دروم یاهدرادناتسا هب لین نیمض
(Friend-Prairie et al 2002: 7)
:دراد صاصتخا رما نیا هب یصصخت همانلصف ود ناریا رد .
همانرب و شهوژپ همانلصف یلاع شزومآ رد یزیر
و )راشتنا هقباس لاس تسیب دودح اب(
هلجم
ناریا یلاع شزومآ تلاکشم و تاعوضوم هیرشن ود نیا رد .)راشتنا هقباس لاس تشه دودح اب(
یم رارق یملع و یسررب و ثحب دروم نآ یارب بسانم یراذگتسایس و یلاع شزومآ .دریگ
همانرب نوچ یتاعوضوم ( یشزومآ یزیر
For example, Sharifian et al., 2010; Fathi Vajargah
and Momeni Mahmoui, 2009
یک ،) یملع تئیه یاضعا طیارش و سیردت تیف
(
For example, Jafari et al., 2012; Mashhadi et al., 2007; Mohammadzadeh et al.,
( نایوجشناد تیعضو ،)2007 For example, Saeed et al., 2010; Rabbani and Rabiei 2011;
Abdul Wahhabi et al., 2013; Zarei and Khashoui, 2016
تلاوصحم تیمک و تیفیک ،)
نایاپ دننام یهاگشناد یملع همان
هلاسر و اه ( تلااقم و اه
For example, Yemeni Dozi
Sorkhabi et al., 2016
( یهاگشناد قلاخا و ،)
For example, Fe'li et al., 2012; Zamani et
al., 2013; Mirkamali et al., 2017
هزوح هلمج زا ) عوضوم یاه
هدوب یسررب دروم ی ،لئاسم .دنا
شور و طباوض ،تلاکشم هرود رد وجشناد شریذپ و یدورو نومزآ یاه
هب فلتخم یاه
همانلصف نیا هجوت دروم رتدودحم یحطس رد زین یسانشراک هرود صوصخ هدوب اه
یجرف .دنا
( نارگید و یخرس تخادرپ یرتکد نایوجشناد شریذپ یارب بولطم طباوض یسررب هب )2015
ه .دنا
ناونع هب کلام یاهریغتم :دنتسه رگیدکی اب لباقتم هطبار رد هک تسا ریغتم ود هب اهنآ هاگن شیپ یاهریغتم و قفوم درکلمع سایقم ناونع هب نیب
یم شیپ لاوئس ود اجنیا رد .شریذپ یاه :دیآ
« تیقفوم ای درکلمع بوخ
؛تسیچ ینعی یوجشناد بوخ
رد هرود یرتکد هچ یگژیو ییاه ؟دراد
هوحن و شجنس تیقفوم ای درکلمع بوخ مادک
؟تسا » یرتکد هرود دوخ رد تیقفوم دروم رد
یم هدیدپ تفگ ناوت لکشتم تسا یدعب ود ی
زا لماوع طلست( یدرکلمع رب
هزوح
،یلک طلست و
شلات یارب یرارقرب
،طابترا مظن و
،طابضنا راک
،یمیت یربهر و و )تیریدم لماوع
یفطاع
تسود(
نتشاد و لماوع )یشرگن صخاش ریغتم نیا شجنس یگنوگچ دروم رد.
هدش حرطم ییاه
نایاپ تیفیک ،لدعم نوچ یدراوم لماش لک رد اما درادن دوجو عامجا اهنآ دروم رد هک ،همان
مه رظن ،دیتاسا رظن ،تادانتسا ،زیاوج ،تاراشتنا یسلاک
،شناد لک رد .تسا اهنیا دننام و اه
گژیو هس تیصخش و شزیگنا ضرف هک تسا یرتکد هرود نایوجشناد تیقفوم یارب مهم ی
یم هار نیا زا دوش .دش دهاوخ هدیجنس اه
شیپ یاهریغتم مینک ضرف رگا اما نیب
سایقم ای -هجنس
یاه تیفرظ وجشناد رد نامز هک دنتسه شریذپ یم ام هب
شریذپ یارب یسایقم هچ دنیوگ
دنوش هتفریذپ ییاهنآ ات میشاب هتشاد نایوجشناد تیقفوم لامتحا هک
.تسا رتشیب ناش ییاهرایعم
:زا دنترابع دنریگ رارق رظن دم دیاب هنیمز نیا رد هک شزرا
،یتسرد( اه فاصنا
و تقادص نتشاد و لباق دامتعا
،)ندوب غولب و تیلوئسم ریذپ
،ی
ییاناوت ،نتشون نتشاد هبرجت
،یشهوژپ نتشاد
تراهم یاه نایم ییاناوت( یدرف راک
میت
،)ی دهعت
نتشاد هب
،هتشر لمع راکتبا
،نتشاد تعسو رظن
،نتشاد نتشاد رکفت یداقتنا و ییاناوت ح ل
،هلئسم
،شزیگنا ییاناوت ماجنا
،راک نداد
،یربهر تجامس و
،یراشفاپ نتشاد
،للاقتسا نتشاد ذ نه
،زاب
یرارقرب طابترا فرح
،یاه طلست هب ،یسیلگنا نابز نتشاد
،تیقلاخ داوس
،یرتویپماک م
ه ترا
نتشاد رد
،شهوژپ ناوت
یروآدرگ نتشاد ،تاعلاطا
ههجو هفرح
،یا بسانت نتشاد اب یاضف
،همانرب هزیگنا ماجنا نداد
،شهوژپ فاطعنا
،یریذپ شرگن نداد
،تبثم کمک هفرح
،یا وت ییانا
جارختسا جیاتن
قیقد و ییاناوت زا لبق همانرب یزیر ( ندرک
Faraji Sorkhi et al., 2015: 76-77
).
هولاع نیاربانب رب
اهریغتم ای یگتسیاش یاه
یتخانش ای کیمداکآ تارمن نوچمه –
دیاب -
هب
یاهریغتم یتخانشریغ
نوچمه–
،شزیگنا تیصخش
و
،لاح نیع رد .درک هجوت زین تایقلاخا
هورگ یاهرایعم و فادها هک دنراد دیکأت هتکن نیا رب ناگدنسیون هاگشناد و فلتخم یشزومآ یاه
-
لتخم یاه رد یرتکد هرود نایوجشناد شریذپ رد یشزومآ هورگ شقن رب دیکأت .تسا توافتم ف
هلاقم زا یکی .تسا دوهشم هلاقم نیا هجوت نوناک هک یرتکد یدورو نومزآ دروم رد یشهوژپ یاه
رد هک( نومزآ زا مهم یشخب ناونع هب هبحاصم زا یرتکد هرود هب دورو نابلطواد تشادرب ار نآ س لماش لاح نیع یم لیکشت )تسه زین نابلطواد یشهوژپ و یشزومآ شجن
دهد
(
Azizi and Mohammadi, 2015
هتفای ) قیقحت جیاتن .دراد نابلطواد تشادرب هرابرد یبلاج یاه
ماجنا هک تسا نآ زا یکاح هدش یلماوع نابلطواد رظن هب
نوچ ظاحل ندرک هرمن نومزآ یبتک رد
،هبحاصم یریگوس رد صوصخ هاگدید
یاه یضعب زا ناداتسا حطس یلااب
،هورگ هجوت هب هاگشناد
لیصحت لحم رد
ود عطقم
،یلبق هجوت هب لاغتشا ای مدع لاغتشا وجشناد و هجوت ندرکن هب یضعب
زا تلااقم( یشهوژپ قباوس یشیامه
هک هب تروص ینارنخس هدوبن
تسا ای حرط )یشهوژپ »
رد
هبحاصم هدید اه یم تسا هدش (
59-60
یم یقلت یفنم لماوع نیا ًارهاظ .) هب هک یتروص رد دنوش
یم رظن یم نابلطواد شجنس رد یمهم کلام ار لماوع نیا هناهاگآ یملع تئیه یاضعا دسر .دنناد
لقادح هک دنشاب هتشاد علاطا دیاب نابلطواد هک تسا نآ تسا هجوت نایاش اجنیا رد هک یمهم هتکن هجنس زا اهنیا زا یشخب اه
.دوش یقلت یفنم دیابن و تسا هرود رد اهنآ تیقفوم ناکما صیخشت ی
ماجنا شهوژپ زا نینچمه هک هدش لصاح هجیتن نیا هدش
« نایوجشناد رب
نیا دنرواب هک هویش
یبایزرا ییاناوت و قباوس
،بلطواد یشهوژپ تیاعر
بوچراچ اه
و نیزاوم یرادا و هجوت هب
یدنمناوت یاه هژیو نابلطواد دیاب
وم در یساسا یرگنزاب رارق
دریگ ».
تفگ ناوتب دیاش اجنیا رد
)یتوافتم لیلاد هب دیاش اما( شیبو مک هک دراد دوجو یدورو نومزآ هویش زا یتیاضران یعون .دریگ رارق یدج یسررب دروم تسا مزلا هک تسه ود ره دیتاسا و نابلطواد هجوت دروم د تیقفوم و یلاع تلایصحت رد یرتکد هرود هاگیاج نآ ر
رد ینونک تسایس هک تسا نآ هلاقم نیا یلصا للادتسا ،دش هتفگ هک هنوگ نامه
هرود تلاسر اب بسانتم یرتکد هرود نایوجشناد شریذپ هنیمز شر رد لقادح یرتکد یاه
هت یاه
هتشر هعومجم و لک رد یناسنا و یعامتجا مولع طباور و صاخ روط هب یسایس مولع یاه
نیب هفرح یزاسون .تسین صخلااب للملا زاین دروم راک یورین تیبرت و یملع یا
(
Haji Heydari et al., 2015: 109
یک زا نایوجشناد و نایضاقتم یرادروخرب هب هجوت اب ) تیف
یم ادیپ انعم )لماوع ریاس رانک رد هتبلا( مزلا هتشر رد .دنک
یعامتجا مولع یاه و
روط هب صاخ
نیب طباور ثحب هب تبسن قیمع شناد ،للملا
یبرجت و یرظن یاه -
یا هب طوبرم یخیرات هزوح ن
ارب ار یملع یلصا هیامرس یترابع هب و تسا مهم طباوض زا لیلحت و دقن تردق زین و ی
یم لیکشت یملع تئیه یاضعا و نایوجشناد ایز یگتسب زین شزومآ و شهوژپ تیفیک .دهد
ید
کلام نیا هب اه
یم هتفگ یتسرد هب .دراد سلف بحاص دیاب ارتکد کردم ناگدنراد دوش
داهتجا و هف
س هک لقتسم رثا کی یرتکد هرود نایاپ رد دنناوتب و دنشاب رظن دروم هزوح رد یملع رادانعم یمه
( دننک قلخ دشاب هتشاد یرشب شناد رد
Haji Heydari et al., 2015: 109
زج زین نیا هک ) ب
اراد ا
ناد ندوب .تسین رسیم لیلحت و دقن تردق زین و هدرتسگ و قیمع ش
،زیاوج ،تاراشتنا ،تارمن ساسا رب نآ یملع دعب رد یرتکد هرود رد تیقفوم هک میدید یم هدیجنس اهنیا دننام و هلاسر تیفیک ًلاامتحا ،میجنسب ماقرا و رامآ اب ار اهنیا رگا .دوش
« تیقفوم » طباور یرتکد نایوجشناد نیب
رد )هرود ندناسر نایاپ هب یانعم هب( للملا
یمن ار دوخ یرتکد هرود هک یناسک تبسن دیاش و تسین دب عومجم مامتا هب دنناوت
هاگشناد رد دنناسرب هاگشناد زا رتمک ناریا یاه
دودح هک دشاب ناهج یاه 50
% :زا لقن هب( تسا
Cassuto 2013; Markov 2013; Farkas 2018
) - لاس رد هک یرامآ 2008
یاروش یوس زا
مقر هدش هیهت هدحتم تلاایا یلیمکت تلایصحت زکارم 45
هتشر رد تیقفوم مدع یارب ار دصرد -
دودح و یعامتجا مولع یاه 50
هتشر یارب ار دصرد هلاس هد هرود کی رد یناسنا مولع یاه
یم ناشن :هب دیرگنب( دهد
Sowell 2008
) هاگشناد رد ام هبرجت . زا رتمک رایسب یمقر ناریا یاه
هورگ رد ًلاثم و تسا نیا نیب طباور
رظن هب هلاس هس و تسیب هرود کی رد نارهت هاگشناد للملا
یم ًادودح دسر 6
.تسا هدوب دصرد
1
هاگشناد رد یرتکد هرود مامتا مدع لیلاد زا یکی لوط رد مزلا تارمن بسک مدع ناهج یاه
یصحت هاگشناد رد سورد تارمن ایآ اما .تسا عماج ناحتما رد هژیو هب و ل سکعنم ام یاه
هدننک
قفتم دیتاسا ؟دنتسه نایوجشناد طلست و شناد نامز لوط رد ار دوخ تاراظتنا حطس هک دنلوقلا
هداد شهاک تیلاعف ریاس و یسلاک تلااقم و یسلاک ثحابم رد هچنآ .دنا
یم نایوجشناد یاه مینیب
یکاح اب هارمه فیعض شراگن ،لوبق لباقریغ تاهابتشا ،کدنا تاعلاطم ،شناد ندوب یحطس زا لیصحت لوط رد یشراگن و یموهفم ،یخیرات شحاف تاهابتشا و ،یداقتنا و یلیلحت هاگن لقادح
.تسا یرتکد هرود رد بسانم درکلمع زا یشان هکنآ زا شیب تسین دب مه یلیخ تارمن رگا سپ2
،دشاب نایوجشناد نییاپ اب مه زاب هک ،عماج نومزآ رد .تساهنآ زا راظتنا حطس شهاک زا یشان
شخب رد( یفاک هرمن نومزآ تسخن تبون رد نایوجشناد زا یرایسب ،تسا تاراظتنا حطس ندروآ یمن )صاخ روط هب یبتک یم ضامغا اب طقف یخرب مه مود نومزآ رد و دنروآ
لباق هرمن هب دنناوت
هچنآ سپ .دنسرب لوبق شناد حطس رظن زا نایوجشناد فعض میتسه نآ دهاش لمع رد ام
.تسا یداقن و یلیلحت تردق و یصصخت یملع تایرشن رد نآ پاچ و هلاقم شراگن لکش هب هک مه یملع تاراشتنا -
تسا یشهوژپ
یم ناشن ار یهباشم تلاکشم نایوجشناد یارب هلاسر زا عافد ناکما طرش هک یدوجو اب .دهد
اقم شریذپ ذخا یحطس رد تلااقم حطس ایآ اما ،تسا یلخاد یملع ربتعم لانروژ کی رد هل
نیب تلاجم رد یتح یسیلگنا نابز هب همجرت تروص رد تلااقم نیا دصرد دنچ ؟تسا یللملا
1 - زا نارهت هاگش ناد شزومآ هناماس رد دوجوم رامآ ساس ا رب 1373
لاس ات 1398 ، 214 نیب طباور یرتکد هرود رد رفن للملا
هدش مان تبث هک دنا
13 هدش ملاعا لیص حت زا مورحم نانآ زا رفن ا ساپس اب( دنا
تامدخ نواعم هدنزرو دازرهم مناخ راکرس ز
هرود یشزومآ .)یسایس مولع و قوقح هدکشناد یلیمکت تلایصحت یاه
2 - .هدنراگن یصخش هبرجت و ناراکمه اب ددعتم یاهوگتفگ و هبحاصم لصاح
نییاپ حطس نیب رت
یملع تمهاسم و یروآون تلااقم دصرد دنچ رد ؟دش دنهاوخ رشتنم یللملا
لانروژ رد شریذپ یلصا و مهم طرش(
یم هدید )ناهج یاه رب هیکت اب تلااقم دصرد دنچ ؟دوش
شور لوصا یم هتشون درادناتسا یتخانش
،تلااقم یلک راتخاس و یلکش طیارش زا ریغ ایآ ؟دنوش
یم رارق هظحلام دروم ًادج یدح هچ ات ار طباوض ریاس نارواد ؟دنهد
هلاسر ه یناهج یاهدرادناتسا اب دح هچ ات یرتکد نایوجشناد یاه ی ؟دنراد یناوخم
زا یک
شهوژپ ماجنا یاه هلاسر دروم رد هک هدش
ا یکاح هدوب نارهت هاگشناد رد یرتکد یاه تیاعر مدع ز
کلام لقادح شور یاه
هداد تارمن لدعم .تساهنآ رد یتخانش هلاسر هب هدش
یرتکد یاه ر
طباو
نیب هتسجرب زا یکی قیقحت رد هک للملا مدقتم و نیرت
شور دیتاسا نیرت ش
لع رد یسان یسایس مو
نیب طباور و زا رتمک تسا هدش لصاح هرمن یاطعا لوصا تیاعر اب و للملا
5 / 13 رب و یا
هلاسر زا رتمک یسایس مولع یرتکد یاه 3
/ 15 یم هک تسا اد طسوتم ریز ار اهنآ ناوت
و تسن
هداد تارمن هنافسأتم بیترت هب یروژ تئیه یوس زا هدش
66 / 18 و 52 / 18 هک تسا هدوب دع
م
یم ناشن ار هرمن نداد یارب ینیع یاهرایعم دربراک یراختفا هب دیرگنب( دهد
1387 : 284 رد .)
یم لمع شیپ تاسلج زا یرایسب مینیب هلاسر زا عافد و عافد
رک دزشوگ فرص رتشیب اه هیاپ ند
-
یا یمن یقاب ییاوتحم تلاکشم هب نتخادرپ یارب ینامز هاگ و تسا تلاکشم نیرت دراذگ
ًاتیاهن .
یتسیابردور لیلد هب مه هرمن ...و وجشناد ناتسود و هداوناخ روضح تیاعر و اه
ف یا هچنآ زا رتار
یم هداد تسا رثا یعقاو هرمن ایسب مه نیرتهب و نیرتدب هرمن هلصاف هولاع هب .دوش
امک و کدنا ر
یب شیب .تسانعم یم بیترت نیا هب صخاش تفگ ناوت
دنچ یرتکد هرود رد یملع تیقفوم یاه سکعنم نا
هدننک
یدورو نومزآ و شریذپ یاهرایعم رد ًافرص عطق روط هب تلاکشم هشیر هتبلا .دنتسین تیعقاو رتکد هرود ی
نایوجشناد شجنس و سیردت رد یدج تلاکشم مه لیصحت لوط رد و تسین
دوخ هک دراد دوجو )یرتکد هرود دوخ رد مه و دشرا یسانشراک و یسانشراک هرود رد مه(
خرد یعوضوم بسانم یاهرایعم هک یتروص رد ًاملسم اما .تسا قیقحت رو
شریذپ رد یرت
یفیک نایوجشناد نتشاد لامتحا ،دشاب رظن دم وجشناد هتسیاش و رت
یم رتشیب رت نآ لقادح و دوش
هتفریذپ مدع هجیتنرد و اهنآ دروم رد یریگتخس و بسانم و یدج یاهرایعم اب هک تسا نیا عطاقم رد نایوجشناد ،ندش یدج دوخ مه یلبق یلیصحت
ناماس شیوخ یملع تیلاعف هب رت
یم رتلااب دیتاسا زا ار دوخ تاراظتنا مه و داد دنهاوخ .دنرب
1
1 - زکارم یاروییش هدحتم تلاایا یلیمکت تلایییصحت
ارا یرتکد هرود لیمکت نتخاییس هنیهب یارب رایعم راهچ یم هئ
ود هک دنک
یم طوبرم شریذپ هب ًاقیقد نآ دروم هرود فیلاکت و تاراظتنا هب تبسن هک یناسک ینعی( دنوش دورو بلطواد بسانم دارفا :دوش
بسانم مه اهنآ نایم زا و )دنراد دهعت و یهاگآ یرتکد :هب دیرگنب( دنوش هدیزگرب نیرت
Council of Graduate Schools,
ND: Ch. 2 .)
یم ناشن هبرجت زین تیصخش و شزیگنا ینعی تیقفوم رگید دعُب ود دروم رد یدنور هک دهد
تیمامت هچنآ .تسا هظحلام لباق لوفا هب ور
(integrity)
عم هب( یتیصخش یلوصا و تقادص یان
یم یقلت )ندوب نارگن یحطس رد دوش
مدع هب یرتکد نایوجشناد زا یخرب ناعذا .تسا هدننک
هصلاخ هعلاطم هب ندرک هدنسب ای هعلاطم باتک و تلااقم یاه
ناونع هب اهنآ لصا ندناوخ هک ییاه
یم هداد یسرد فیلکت
1،دوش لااقم زا یرایسب رد یبدا تقرس هاگ و نییاپ تیفیک تاقیقحت و ت
هلاسر رد یبدا تقرس جاور ،یسلاک
2،اه غراف یتح ای تاسسوم هب هلاسر شراگن نتشاذگاو -
،نایوجشناد و نلایصحتلا اهراتفر لیبق نیا هیجوت رد هزیگنا نادقف رکذ و 3
هک دننآ رگناشن 4
.تسین هجوت بلاج زین دعب ود نیا رد تیقفوم هاگشناد رد یرتکد نایوجشناد شری پ هویش ناهج ربتعم یاه
سایقم ًلاومعم س هتسد ود لماش ار کیمداکآ تلایصحت نابلطواد یگتسیاش شجنس یاه
یتن
لماش( یتنسریغ و )دشرا یسانشراک و یسانشراک هرود لدعم ،درادناتسا نومزآ لماش(
م ،هبحاص
هیصوت یم )تیصخش نومزآ و یدرف همانراهظا ،همان شجنس یارب تسخن هتسد هک دنناد
گتسیاش ی یگتسیاش شجنس یارب مود هتسد و یتخانش و کیمداکآ یاه ره و تسا یدرف یاه
( دنتسه تیمها زئاح یرتکد هرود رد لیصحت همادا یارب اهنیا ود
Faraji Deh Sorkhi et al.,
2015: 92
یتح دیاب شریذپ یاهرایعم هک تسا نیا رب مه دیکأت .) یتح و ینیع رودقملا
ا ملاع هدش
دنشاب
(Byrne et al 2013: 17, 42)
.
هجنس زا یکی ناونع هب اضاقت دروم هتشر رد نومزآ ناریا رد ایزرا یارب مهم یاه
نابلطواد یب
یم دادملق یرتکد هرود هب دورو یم هدید همادا رد هک هنوگ نامه اما ،دوش
رد ،دوش د هاگشنا یاه
یمن تروص ًلاومعم ناهج ربتعم یم .دریگ
تسا ضرف رد ار نآ لیلد ناوت ندوب درادنا
آ نومز و اه
یصوت دننام( لمکم یاهرایعم هب هجوت ًلاامتحا .تسناد هتشذگ رد لیصحت هرود تارمن ه
ای همان
ا نینچ دوجو مدع تروص رد ًاعبط اما .تسا رما نیا زا رطاخ نانیمطا یارب )هبحاصم ،ینانیمط
نومزآ هب اکتا صخاش هک درادناتسا یدورو یاه
ا دجنسب ار کیمداکآ یاه یم تیمه
دبای .
1 - یا هصلاخ ن مرت نایوجشناد زا ًلاومعم اه یم هتفرگ لبق یاه
.دوش
2 - نیا شیپ و عافد تاس لج رد راب دنچ یتح رما هلاس ر زا عافد
نارهت هاگش ناد یس ایس مولع و قوقح هدکش ناد رد ارتکد یاه
.تسا هدش صخشم 3 - نیب طباور یرتکد قباییس نایوجییشناد زا نت هییس لقادح د نارهت هاگییشناد للملا
یارب هک دنتییشاد ناعذا هدنراگن اب وگتفگ ر
یم هلاسر نیریاس .دنتشون
4 - هیجوت لکش نیا هب ار یبدا تقرس دح رد عبانم ریاس هب ناشیاکتا ای ناشراک حطس ندوب نییاپ نایوجشناد زا یخرب زین هاگ
یم حطس ،تسا هدشن هداد شزومآ اهنآ هب دقن و لیلحت تردق ًاساسا نوچ هک دننک یراتشون
زا دنریزگان ای تسین بولطم ناش
.دننک هدافتسا نارگید راثآ
هجنس ریاس هچ و نومزآ دروم رد هچ( درادناتسا شجنس نتشاد یارب همه دننام )اه
م یاهرایع
هزادنا و شجنس تیمها زئاح یریذپاکتا و رابتعا ای ییایاپ و ییاور رایعم ود یریگ
رد و دنتسه
یریذپاکتا ای ییایاپ .تسا حرطم زین ندوب یلمع اهنآ رانک
(Reliability)
م هب ث یانع تازایتما تاب
نیا هک یطیارش .دهد ناشن رادیاپ یلکش هب ار هجیتن دیاب ینعی تسا شجنس ای نومزآ یرادیاپ
یم رارق ریثأت تحت ار هنومن تیافک مدع ای تیافک :زا دنترابع دنهد
جنس دروم یاه ًلاثم ینعی( ش
یم ضرف هک دنجنسب ار درف شناد زا یعیسو فیط تلااوئس تلااوئس اب دوش
نیمأت رتشیب یم
دوش
هجنس ددعت ای رادم یسررب ای ناحتما تعاس و زور ینعی( همه یارب طیارش تابث ،)اه
تیعقوم و ک
ناحتما ساپ دحاو رایعم ساسا رب هدنهدزایتما و ،)دنکن توافت نایضاقتم و ناگدنهد خ
نومزآ یاه
هجنس ریاس ای ییاور ای رابتعا .دهد زایتما ار دارفا یاه
(Validity)
هلئسم ود هب ا
طوبرم یساس
یم :دوش 1 یم ار یزیچ هچ ًاقیقد نومزآ ای شجنس سایقم کی ) و ؟دجنس
2 دنا هچ ات ) یم هزا
دناوت
تراهم شجنس سایقم ره رد ینعی ؟دجنسب یبوخ هب ار نآ رارق شجنس دروم یصاخ یاه
یم یم یبوخ هب ار تراهم نآ ایآ تفایرد دیاب سپ دریگ نیموس .ریخ ای دنجنس
رایعم ی یلمع ینع
ندوب
(Practicality)
تیدودحم و تاناکما هب زاب نامز و یلام عبانم دننام دوجوم یاه
یم ددرگ
:هب دیرگنب(
Wright 2008: 123-155
نومزآ و شجنس یاهرایعم نیا میبایرد دراد اج لاح.) رد
هاگشناد .تسا یدراوم هچ لماش ناهج ربتعم یاه
ماجنا تاقیقحت لاس رد هدش
2013 ناشن ییاپورا یاهروشک رد وجشناد شریذپ هرابرد یم
دهد
هاگشناد رثکا رد هک ناملآ زا ریغ هب هک یلصا نآ یاه
ی تقفاوم شریذپ رایعم نیرت امنهار داتسا ک
اقیقحت هزوح اب هلاسر یداهنشیپ عوضوم یگنهامه ساسا رب ًاتدمع( وجشناد شریذپ اب داتسا یت
طواد لازوپورپ یلااب تیفیک و هاگشناد ریاس رد ،تسا )بل
داهن یلکش هب اهرایعم اه نییعت هنی
یم زاین هب نآ فارشا اب هجوت اب هطوبرم یشزومآ هورگ رایتخا رد زین بلغا و( دوش و یملع یاه
تکن .تسا اهداهن دوخ رایتخا رد زین شریذپ دنیارف رییغت ناکما .)تسا هتشر یصصخت بلاج ه
هک تسا نآ هجوت 84
ا هنومن دصرد هاگشناد یملع تئیه یاضع
شو دنیارف زا اپورا یاه هوی
دنتسه یضار نایوجشناد شریذپ
(Byrne et al 2013: 17, 20)
بسانم هطبار هک انعم نیا هب نایم ی
یم وجشناد تیقفوم لامتحا و شریذپ هویش .دننیب
تیاس هب یهاگن هاگشناد یاه
یم ناشن ایناتیرب و ییاپورا یاه یکدنا رامش رد دهد
زا
یم هدافتسا یدورو نومزآ زا ًاساسا اهنآ حرط و یلیصحت قباوس ساسا رب رتشیب و دوش
میمصت یداهنشیپ یشهوژپ یم تروص یریگ
یارب ناملآ رد ،هنومن ناونع هب .دریگ
نیب طباور یارتکد هرود ار نآ نیلرب یگنهرف یساملپید هسسوم هک یگنهرف یساملپید و للملا
هئارا یم ،یسیلگنا نابز هب طلست دنک هضرع کی و هموزر ،یلیصحت همانراک
یصخش تشاد
(Personal Statement) دنکیم تیافک دهد ناشن هرود نیا رد لیصحت زا ار درف هزیگنا هک
(https://www.phdportal.com/studies/60401/international-relations-and-cultural- diplomacy.html?attempt=1#content:requirement).
رو یاضاقت یارب هسنارف رد یراپ وپ سنایس( هتشر رد یرتکد هرود نیرتربتعم هب دو
،همانراک )س
رد )لازوپورپ( هلاسر حرط 5000
تسا زاین دروم هحفص ود رد نآ هصلاخ و تغل .
(http://www.sciencespo.fr/ecole-doctorale/en/content/admission-phd#c).
یملع رظن زا ندوب یلاع رب لاد یدهاوش رب دروفسکآ هاگشناد
(academic excellence)
کأت دی
یم رظن رد زین ار هبحاصم و دراد دریگ
.
.(https://www.ox.ac.uk/admissions/graduate/courses/dphil-international-relations?wssl=1).
ندنل داصتقا هسردم .
(LSE)
هیصوت ،یداهنشیپ یشهوژپ حرط تیفیک رب هدرواتسد ،همان
یملع یا
هزوح اب یداهنشیپ یشهوژپ حرط طابترا و ،یلبق دراد دیکأت دیتاسا قئلاع
.
(http://www.lse.ac.uk/international-relations/research/phd-programme-ir)
کلام نیا ساسا رب نابلطواد نایم تباقر . یتن دراوم نیا هسیاقم و شجنس یاه
ار ییاهن هج
یم صخشم ب رد عماج نومزآ یعون ریخا دروم رد هتبلا .دنک
دراد دوجو یرتکد هرود هب دورو ود
هدر ثعاب هک تامازلتسا و نایوجشناد یدنب
یم اهنآ یارب یتوافتم یملع .دوش
هاگشناد رد یاه
رد لااب تارمن :زا دنترابع شریذپ یاهرایعم نیرتمهم ًلاومعم زین یلامش یاکیرما یلیصحت عطاقم
یا رآ یج نومزآ زا لااب زایتما بسک ،نابز کردم ،یلبق یلیلحت ًاتدمع ینومزآ دوخ هک(1
- یداقتنا
هیصوت ،)تسا همان
هنومن ،یلبق دیتاسا لدتسم و حورشم و یوق یاه یارب( درف دوخ راتشون زا یا
فده نایب بلاق رد هک یفاک هزیگنا نتشاد و ،)لیلحت و شراگن تردق شجنس
(Letter of
Intent)
یم هئارا نتم کی لکش هب یضاقتم یوس زا و فده ،هزیگنا دیاب درف نآ رد هک دوش
هاگشناد یخرب .دهد ناشن تلایصحت زا ار دوخ ندرب هرهب یگنوگچ مه ار طبترم یراک هقباس اه
یم یسررب :هب دیرگنب ،هنومن ناونع هب( دننک
https://dornsife.usc.edu/poir/admissions;
http://wws.princeton.edu/admissions/phd/application;
https://www.grad.ubc.ca/prospective-students/application-admission/application- components-required-documents; http://government.cornell.edu/graduate/
هجنس رد هک یشخب اهنت هبنج قوف یاه
یا رآ یج و نابز کردم دراد نومزآ ود ره هک تسا
نومزآ ییاناوت شجنس یارب هکلب دنرادن یصصخت هبنج هک دنتسه یدرادناتسا یتست یاه ییاه
هژیو تیمها یا رآ یج نومزآ نایم نیا رد .تسا یملع یدج راک همزلا هک دنتسه نیا .دراد یا
1 - General Record Examination
للادتسا :تسا یلصا شخب هس لماش درادناتسا نومزآ للادتسا ،بلطم کرد لماش( یملاک
لیصحت نارود رد تدم زارد رد هک یلیلحت شراگن و ،یّمک للادتسا ،)یناگژاو هریاد و یداقتنا یم بسک ییاناوت نیا .دوش
مهم اه یدنمناوت نیرت هتشر همه رد یملع راک یارب مزلا یاه
دنتسه اه
هتشر رد و ا نکمم یبسن لکش هب شخب ره تیمها فلتخم یاه
یارب .دوش رتمک ای رتشیب تس
هتشر نیب طباور نوچ ییاه شخب تارمن هب تسا مهم شراگن تردق اهنآ رد هک للملا
زا ییاه
یم هجوت رتشیب دنطبترم شراگن و ناگژاو اب هک نومزآ هاگشناد رد هتبلا و لک هرمن ات دوش
ییاه
یمها یّمک للادتسا شخب ،تسا یرتشیب دیکأت دروم یّمک تاقیقحت هک یم یصاخ ت
رد .دبای
عوضوم کی شرورپ یارب یضاقتم ناوت یلیلحت شراگن
(issue)
دهاوش و بسانم للادتسا هئارا و
یم هدیجنس نآ دیوم حیحصت یتسد لکش هب راب کی ییاناوت نیا هک تسا نآ مهم هتکن .دوش
یم هنایار همانرب کی بوچراچ رد هزیناکم لکش هب راب کی و دوش ن ود نیب رگا و یا
توافت هجیت
یم یتسد یسررب ًاددجم ،دشاب هتشاد دوجو نییعت یتسد یبایزرا ود لدعم ساسا رب هجیتن و دوش
یم هسیاقم رب یّمک للادتسا شخب رد .دراد تیمها موهفم کرد و ناگژاو ،یملاک للادتسا رد .دوش
یم دیکأت هلأسم لح و یّمک یرگنب نومزآ نیا رتشیب تاییزج زا علاطا یارب( .دوش
:هب د
https://www.majortests.com/gre/gre-general-test.php.)
هرود تارمن زین و لک لدعم ساسا رب یصصخت شناد دروم رد تواضق ًاصوصخ لبق یاه
یب طباور و یسایس مولع یشزومآ هورگ یارب هک تسا یسورد رد ن
یرتشیب تیمها للملا د
.دنرا
صخت هزوح کی رد ار وا طلست هکنیا رب هولاع مه وجشناد یداهنشیپ لازوپورپ نینچمه یص
یم ناشن هتشر شور و یرظن داعبا رد ار وا شناد ،دهد
دقن و لیلحت تردق و یتخانش و
زین ار ی
یم سکعنم یم شیبامک زین یشراگن هنومن .دزاس
نیمه دناوت د ناشن ار اه
.ده
هتشر دروم رد نیرتربتعم زا یکی هک ندنل داصتقا هسردم رد ،یلیصحت لوبق لباق یاه
هاگشناد نیب طباور هتشر رد ناهج یاه عطاقم رد طبترم کردم نتشاد اهرایعم زا یکی ،تسا للملا
هاگشناد رد اما .تسا یلیصحت یلبق ،درادن دوجو دراوم یخرب رد طرش نیا هکنیا اب اکیرما یاه
نیب طباور و یسایس مولع هتشر زا ار یصخشم سورد وجشناد تسا مزلا .دشاب هدنارذگ للملا
شیپ ناونع هب ًلاومعم ناریا یشزومآ ماظن فلاخ رب رما نیا ینعی مه ای زاین
لیصحت نیح رد زاین
یم هداد طورشم شریذپ وجشناد هب زین هاگ و تساضاقت یسررب طرش بلغا هکلب تسین ات دوش
مجم کی ارتکد هرود هب دورو زا شیپ ار دشرا یسانشراک سورد زا لماک همین ای لماک هعو
یمن نایوجشناد اریز .تسین راگزاس ام یشزومآ ماظن اب اهنیا هتبلا .دنارذگب لیصحت نیح دنناوت
هتشر ریاس زا دوخ هتشر رد همادا یاصاقت زا شیپ ار یصاخ سورد ای دننک باختنا سرد مه اه
نراذگب لیصحت .دننراذگب مه ار دشرا یسانشراک هرود کی یرتکد هرود رد شریذپ دوجو اب ای دن
هاگشناد زا یرایسب رد یسورد ای سرد یلبق عطقم رد ییوجشناد رگا یتح ،یلامش یاکیرما یاه
ای سرد نآ ًاددجم دیاب دشاب هدرکن بسک ییلااب هرمن اما هدنراذگ ار هتشر رد یساسا و مهم و باختنا ار سورد عطقم یارب دناوتب ات دوش نیزگیاج وا یارب هرمن نآ رتلااب هرمن بسک زا سپ
رد لیصحت همادا یارب یلیصحت بسانم هنیمز نتشاد ،بیترت نیا هب .دهدب تساوخرد یرتکد هاگشناد رد هجوت دروم یاهرایعم زا ارتکد هرود یم بوسحم ناهج ربتعم یاه
.دوش
ب هتیمک ًلاومعم هک تسا نآ مهم هتکن هاگشناد رد شریذپ هرابرد میمصت و کرادم یسرر
یاه
یم ییاهن میمصت هب ینورد ینزیار قیرط زا هک ناهج ربتعم یتوافتم داعبا نتفرگ رظن رد اب دسر
ییاناوت زا هک یم طابنتسا یضاقتم یاه
هویش هب دنک باختنا هب یکیناکم هن و ییوگتفگ شیبامک یا
یم دوخ ییاهن رغ تسخن هلهو رد .دسر
مزلا یاهرایعم لقادح نتشاد ساسا رب نایضاقتم یرگلاب
یم تروص ود سپس و دریگ
- هب کت ار نایضاقتم کرادم مه زا ادج نامتراپد دیتاسا زا رفن هس
یم هبتر اهنآ هب و هعلاطم کت هبتر نیا سپس و دنهد
یدنب یم هسیاقم مه اب ار یاه دراو و دننک
یم عانقا و روش دنیارف کی تب ات دنوش
.دنسرب کرتشم شیب و مک رظن هب کی ره هبتر هرابرد دنناو
یکی هجوت ای و نامتراپد دیتاسا و وجشناد هقلاع دروم هزوح طابترا نوچ یلماوع دنیارف نیا رد یم یداهنشیپ هلاسر ناونع هب دیتاسا زا نییعت دناوت
طبترمان نوچ یتاعوضوم یتح و دوش هدننک
یاپ ای دشرا یسانشراک هتشر ندوب نی
یم لفات ای یا رآ یج تارمن ندوب رت هتیمک نیا رظن اب دناوت
یم .دریگ رارق ضامغا دروم دناوت
1
ناریا رد یرتکد یدورو نابلطواد یملع شری پ و شجنس هویش رد لوحت هاگشناد رد ،دش هتفگ نیا زا شیپ هک هنوگ نامه ههد ات ناریا یاه
1380 نومزآ و رد یدور
رازگرب یهاگشناد حطس یم
هاگشناد و دش هورگ هژیو هب و اه
یلصا شقن یشزومآ یاه و
نییعت -
هدننک اد یرتکد هرود هب دورو نابلطواد شریذپ و شجنس یاهرایعم نتخاس صخشم رد یا .دنتش
صم( یهافش و )یحیرشت لکش هب( یبتک هلحرم ود رد ًلاومعم نارهت هاگشناد رد نومزآ یارب هبحا
ییاناوت شجنس هافش یملاک یاه
یم ماجنا )یضاقتم تیدج و هزیگنا زین و ی نییعت .دش
م داو
نامز ،تلااوئس دادعت و عون ،بئارض ،یناحتما هورگ هدهع رب ... و ،ناحتما یدنب
اه دوب یشزومآ ی
هورگ یارب یتیدودحم و طباور یرتکد هرود هب دورو نابلطواد دادعت .تشادن دوجو اه
نیب للملا
دوب رفن دص زا رتمک ًلاومعم ًلاومعم زین اهنآ نایم زا و
10 - 15 ما هسلج رد دصرد رضاح ناحت
یمن و دندش 10 - 15 حت دیفس ًابیرقت ای لماک روط هب ار دوخ قاروا ًلامع زین دصرد یم لیو
.دنداد
نیب طباور یرتکد هرود یبتک یدورو نومزآ نارهت هاگشناد رد للملا
70 عومجم دصرد
یم رب رد ار تازایتما لماش و تفرگ
هیرظن ،یصصخت نابز نیب طباور یاه
شور ،للملا ،یسانش
1 - میمصت ینورد دنیارف هب طوبرم تاعلاطا هاگشناد رد یریگ
یحم اب هبحاصم لصاح اکیرما یاه هتسجرب داتسا یحابصم نیدلا
نیب طباور نیب هاگشناد للملا .تسادیرولف یللملا
نامزاس و قوقح نیب یاه
نیب یسایس داصتقا ،یللملا نیب تینما و تسایس و للملا
.دوب للملا
خساپ دنمزاین تلااوئس و دندوب یلیلحت و یحیرشت یاه
5 - 6 شسرپ هب خساپ یارب تعاس رد اه
یم هتفرگ رظن ومزآ زور حبص رد تلااوئس .دش
یم هیهت رظن لدابت اب و یعمج لکش هب ن و دش
اریز دوب مزلا طرش نابز نومزآ رد یلوبق هرمن نتفرگ .دندوب هنیطنرق رد ناحتما زاغآ ات دیتاسا یم ناشن هبرجت درادن دوجو عبانم زا یرایسب زا هدافتسا ناکما نابز رب یبسن طلست نودب هک داد
سلاک زا هنیهب هدافتسا مه مرجلا و و اه
اب ار هلاسر شراگن تیاهن رد و هعلاطم تاناکما مه
یم هجاوم یدج تلاکشم نودب و دنتشاد هرمن باصن دح یناحتما داوم همه لاح نیع رد .دنک
نیب طباور هتشر یارب طقف نومزآ نیا .تشادن دوجو هرود هب دورو ناکما ،زایتما لقادح ذخا للملا
یم رازگرب هتشر و دش
ا یسانشراک یلصا یاه ،یسایس مولع نآ هب دورو یارب لوبق لباق دشر
نیب طباور هقطنم تاعلاطم و للملا
هرمن لقادح هک ینابلطواد زا ،یبتک نومزآ رانک رد .دندوب یا
ملاعا تیفرظ ربارب ود ات( دندوب هدرک بسک ار یلوبق
1)هدش یم لمع هب هبحاصم لماش هک دمآ
30
یکرادم لاح نیع رد .دوب نومزآ هرمن دصرد یسررب یشهوژپ و یشزومآ ،یلیصحت قباوس نوچ
یم نییعت دراوم نیا ،هرشتنم تلااقم یارب زایتما نتفرگ رظن رد دوجو اب .دش نوچ دندوبن هدننک
یم لماش ار تارمن عومجم زا دودحم یشخب نابلطواد یارب دیاش هک یروصت فلاخرب .دندش
یم شیپ نیب طباور هورگ رد هاگچیه نامز نآ رد دمآ لا
هژیو زایتما نارهت هاگشناد للم یارب یا
غراف یمن هتفرگ رظن رد هدکشناد نلایصحتلا گربرس مامت .دش
هب لاسرا زا لبق یبتک نومزآ یاه
شزومآ هدنیامن روضح اب یبتک ییاهن تارمن نییعت زا سپ و ادج هدکشناد شزومآ طسوت ،هورگ یم قاصلا هدکشناد شسرپ مه یهافش نومزآ رد .دش
ک ییاه یم حرطم یلک شیبام یارب هک دش
ییاناوت شجنس اب ههجاوم نیح رد درف لیلحت تردق و شناد هتبلا ...و یطابترا و یملاک یاه
رد اما .دوب )یسلاک طیارش دننام ینعی( درادن دوجو لمأت یارب یتصرف هک یطیارش رد تلااوئس غراف مه اجنیا .دنتشادن یصاخ زایتما نارهت هاگشناد نلایصحتلا
لوط رد هک تسا نآ زین نآ هاوگ
هرود هتفریذپ زا یهجوت لباق تبسن فلتخم یاه شناد ناگدش
هاگشناد ریاس هتخومآ هک( دندوب اه
هاگشناد نآ دادعت هتبلا هرود نوچ دوبن دایز مه اه
زا یدودحم دادعت رد دشرا یسانشراک یاه
هاگشناد یم رازگرب روشک یاه هک تشادرب نیا لاح نیع رد .)دش
هاگشناد یارب یصاخ زایتما اه
غراف یم لئاق دوخ نلایصحتلا یم لقتنم یخرب هب یبتک نومزآ تلااوئس یتح ای دنوش
هعیاش دوش یا
ماکان یدورو نومزآ رد و دنتشاد دوخ زا ییلااب یبایزرا هک یدارفا یوس زا ًاصوصخ هاگ هک دوب
1 - یم بسک نابلطواد زا یکدنا رایسب دادعت ار باصندح رگا ًاساسا هکنآ مهم هتکن یم هبحاصم یناسک نامه اب طقف ،دندرک
درک
ملاعا تیفرظ رگا ًلاثم .دندوب هدش نآ بس ک هب قفوم هک اب دندوب هدرک بس ک ار باص ندح رفن راهچ طقف و دوب رفن راهچ هدش
نامه یم هبحاصم اه نعم هب نیا .دش
.دوب مزلا تیفیک ظفح یا
یم حرطم دندوب هدنام
1.دش شادرب نیمه ساسا رب ًلاامتحا سیسأت هنیمز رد هک یتلاوحت زین و ت
هرود نیب طباور و یسایس مولع دشرا یسانشراک یاه ار نابلطواد دادعت و تفرگ تروص للملا
یم شیازفا یم لکشم ار بلطواد اهدص یارب یحیرشت ناحتما یرازگرب و داد
تسایس ،درک
یعضو نیا رد لاح ره هب .دش هتفرگ رظن رد یدورو نومزآ نتخاس زکرمتم یتارییغت ،تابیترت و ت
یم رارق یسررب دروم ار اهنآ همادا رد هک دش داجیا طابترا رد یلکش هب ًاتدمع تارییغت نیا .مهد
هتشاد مه رد یلماعت ریثأت و هدوب مه اب .دنا
1 - یرتکد نایوجشناد شریذپ تیفرظ و نا لطواد دادعت یدوعص دنور
هاگشناد دادعت شیازفا هئارا یاه
هرود هدننک باور و یسایس مولع دشرا یسانشراک
نیب ط للملا
لاس رد صوصخب ههد یاه
1380 یرتکد هرود هب دورو نابلطواد دادعت شیازفا یانعم هب هب .دوب
هتشر هولاع نیب طباور اب طبترم هک دش داجیا دشرا یسانشراک هرود رد یدیدج یاه
لا للم
یم بوسحم هقطنم تاعلاطم دننام( دندش
د یوس زا .)یا اد شریذپ رد نیا زا شیپ ،رگی
یوجشن
نیب طباور یرتکد ا دوب مهم دشرا یسانشراک رد یلیصحت هتشر ندوب طبترم طرش للملا
نیا ام
هتشر ریاس زا ،طبترم هتشر هس رب هولاع رضاح لاح رد و دش هتشادرب زین طرش مک یاه
شیب و
یم مه طبترمان نیب طباور یرتکد هرود هب دورو یضاقتم ناوت
ملا .دش لل
تسا هتفای یریگمشچ رایسب شیازفا یرتکد هرود هب دورو نابلطواد دادعت هجیتنرد (
هتبلا
هتفریذپ هتشر زا تردن هب یلیخ یرتکد هرود ناگدش هک یتروص رد دنتسه طبترمان یاه
ًلاومعم
هتفرگ لوبق لباق هرمن شجنس نومزآ رد نومزآ لابرغ رد اما دنا
یهافش و یبتک یاه د
هاگشنا ه ا
یمن هک دوب نیا رب ضرف ًاعبط نابلطواد دادعت شیازفا اب .)دنراد شزیر مع رد ناوت
هگرب ل یاه
ا و درک حیحصت ییایاپ و تینیع ظفح اب و تلوهس هب ار بلطواد اهدص یحیرشت ناحتما نی
شسرپ زا هدافتسا و ناحتما زکرمت یارب یهیجوت .تسا هدوب یباوجراهچ یتست یاه
ذپ نازیم دروم رد یلع عطقم و هتشر ره رد وجشناد شری
هاگشناد تیفرظ وس کی زا هدعاقلا اه
یم حرطم غراف هب روشک زاین نازیم ،رگید یوس زا و دوش
هتشر نلایصحتلا .فلتخم عطاقم رد اه
هاگشناد تیفرظ یم رظن هب اما .تفای شیازفا یرتکد هرود سیسأت اب هژیو هب اه
هب زاین دشر دسر
غراف د نلایصحتلا نیب طباور یرتک
غراف .تسا هدوبن هزادنا نامه هب للملا طباور هتشر نلایصحتلا
نیب ًاتدمع یشهوژپ زکارم ،یتلود یاهداهن بذج ًلاومعم یسایس مولع هعومجم لک و للملا
یم یهاگشناد زکارم و ،امیس و ادص ،یتلود لقتسم ینیرفآراک یارب یدایز ناکما زا و دنوش
دیاش .دنتسین رادروخرب همانزور
هزوح اهنت باتک و تایرشن راشتنا و یراگن ینیرفآراک هک دشاب یا
1 - هب للادتیییسا و لیلحت هب هجوت یاج هب دیتایییسا یخرب هک دوب نیا نومزآ یرازگرب زا شور نیا تلاکیییشم زا یکی هتبلا
یم رارق رظن دم ار صاخ یعبنم زا صاخ یلیلحت ای دنتشاد هجوت ناشدوخ رظن اب بلطواد رظن یگنهامه .دنداد
