1 3 2
231
لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور ﻪﻠﺠﻣ ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ
هرﺎﻤﺷ ، 3
، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1388 ، 241 - 231
ــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﻲﮔﮋﻳو
ناور يﺎﻫ ﻲﺠﻨﺳ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧ
تﻼﻜﺸﻣ و ﺎﻫ ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد
هﺮﻗ ﻪﻤﻃﺎﻓ
1ﻲﻏﺎﺑ رﻼﻴﮔآ ﻢﻳﺮﻣ ﺮﺘﻛد ، -
ﻲﻳﺎﻓو
2
Psychometric Properties of Persian Parent and Teacher Versions of the Strengths and Difficulties Questionnaire in a Sample of Iranian Children
Fatemeh Gharehbaghy*, Maryam Aguilar-Vafaie a
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ فﺪﻫ: ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻲـﮔﮋﻳو ﻲـﺳرﺮﺑ
ناور يﺎـﻫ ﺶـﺳﺮﭘ ﻲﺠﻨـﺳ
ﻪـﻣﺎﻧ
ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ نﺎــﻛدﻮﻛ ﻪــﻧﻮﻤﻧ رد تﻼﻜﺸــﻣ و ﺎــﻫ دﻮــﺑ ﻲــﻧاﺮﻳا
. ياﺮــﺑ سﺎــﻴﻘﻣ ﻦــﻳا
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻲـﺣاﺮﻃ نﺎـﻛدﻮﻛ ﻲﻔﻃﺎﻋ و يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ ﺶﺠﻨﺳ .
شور :
ﺶﺠﻨﺳ و ناردﺎـﻣ يﺎـﻫ آ
رﺎـﮔزﻮﻣ رد نا درﻮـﻣ 413 كدﻮـﻛ 10 ﺎـﺗ 12 ﻪﻟﺎـﺳ
) 193 و ﺮﺴــﭘ 220 ﺮــﺘﺧد ( دﺮــﮔ ﺪــﺷ ﻲﺑﺎــﻳزرا و يروآ ﺪﻧ
. ﻪــﺑ ﻦﻴــﻴﻌﺗ رﻮــﻈﻨﻣ
ﻲﮔﮋﻳو ناور يﺎﻫ ﻪـﺑ ﻲـﻧورد ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ و ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ،سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﺠﻨﺳ رﺎـﻛ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ . هداد ،ﺖﻴﺴـﻨﺟ ﺎـﺑ ﺎـﻫ سﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز زا ﻚـﻳ ﺮﻫ ﻪﻄﺑار
يرﺎـﺠﻨﻫ يﺎـﻫ
ﺑ طﺎﻘﻧ و ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﺪﻧﺪـﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺰﻴﻧ شﺮ
. ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺎـﻫ ﻪـﻤﻫ ياﺮـﺑ :
سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻂﺳﻮﺘﻣ رﺎﺒﺘﻋا ﺎﻫ ﻪـﺑ ور
ﻪـﺑ ﻻﺎـﺑ ﺞﻨـﭘ رﺎﺘﺧﺎـﺳ زا ﻲـﻟو ،ﺪـﻣآ ﺖـﺳد
ﺪﺸﻧ ﺖﻳﺎﻤﺣ ،سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻠﺻا ﻲﻠﻣﺎﻋ .
شراﺰﮔ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻳاور ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
يﺎـﻫ
و ناردﺎﻣ رﺎﮔزﻮﻣآ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور رد نا
ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺎﻫ دﻮـﺑ
. ﻞـﻛ هﺮـﻤﻧ
ﻢــﻫ ناﺮﺴــﭘ تﻼﻜﺸــﻣ ﻲﺑﺎــﻳزرا رد
ﻲﺑﺎــﻳزرا رد ﻢــﻫ و ناردﺎــﻣ يﺎــﻫ يﺎــﻫ
رﺎﮔزﻮﻣآ ﻪﺑ نا زا ﺶﻴﺑ ﻲﺒﺴﻧ رﻮﻃ ناﺮﺘﺧد
دﻮﺑ . ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻦـﻳا ﻲﺳرﺎﻓ مﺮﻓ :
ﻪﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻚﻳ زا سﺎﻴﻘﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ
ناور يﺎﻫ رادرﻮـﺧﺮﺑ بﻮﺧ ﻲﺠﻨﺳ
دﻮــﺑ . ﺮــﻫ ﺪــﻨﭼ ﺶﻫوﮋــﭘ رد سﺎــﻴﻘﻣ ﻦــﻳا زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﻲﺳﺎﻨﺸــﻧاور يﺎــﻫ
يور
ﻪﻧﻮﻤﻧ اﺮﻳا نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻫ ﻲﻧ
نآ ﻪـﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮـﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ نﺎﻨﭼ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ،
ﻦـﻳا يﺎـﻫ
نﺎﺸــﻧ ﺶﻫوﮋــﭘ ﻲــﻨﻌﻣ شزرا هﺪــﻨﻫد
رد نآ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ياﺮــﺑ سﺎــﻴﻘﻣ ﻦــﻳا راد
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﺗآ ﺖﺳا .
هژاوﺪﻴﻠﻛ :
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﻪـﻣﺎﻧ
؛نﺎـﻛدﻮﻛ ؛تﻼﻜﺸـﻣ و ﺎـﻫ ؛ﻲـﻳاور
ناور ﻲﺠﻨﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد] :
4 / 2 / 1387 ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ ؛ :
15 / 5 / 1387 [ Abstr
Abstr Abstr Abstractactactact
Objectives: The aim of the present study was to investigate the features of Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) in a sample of Iranian children, which is a measure developed for children behavioral and affective difficulties assessment. Method: Ratings of teachers and mothers of about 413, ten to twelve years old children (193 boys and 220 girls) were gathered and evaluated. To assess the psychometric properties of this questionnaire, factor analysis and assessment of internal homogeneity was used. The relationships of each subscale with gender, normative data for this age group, and cut-off points were also calculated.
Results: Moderate to high reliability was found for all subscales, however, support for the original five-factor structure of the measure was not found. Findings indicated adequate validity of mothers and teachers’ reports of relationships of subscales with each other. The total difficulties score was relatively higher for boys than girls according to the evaluations of both mothers and teachers.
Conclusion: The Persian version of this questionnaire possesses a three factor structure with good psychometric characteristics. However, the use of this questionnaire in psychological studies in samples of Iranian children has been relatively neglected. The findings of the present research point to the significant value of this questionnaire for future studies.
Key words: Children’s Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ); children; validity; psychometrics [Received: 23 April 2008; Accepted: 5 August 2008]
_______________________________________
سرﺪــﻣ ﺖــﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸــﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺸــﻧاور ﺪــﺷرا سﺎﻨــﺷرﺎﻛ1
. ناﺮــﻬﺗ
، ﺪــﻤﺣا لآ لﻼــﺟ هاﺮــﮔرﺰﺑ
، سرﺪــﻣ ﺖــﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸــﻧاد .
رﺎــﮕﻧرود : 66973500 - 021 ) ﺴــﻣ هﺪﻨﺴــﻳﻮﻧ ﻮﺌ
ل (.
[email protected] E-mail:
2 ؛ مﻮﺑ مﻮﻠﻋ ياﺮﺘﻛد
،نﺎﺴﻧا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﻴﺸﻧاد
.
* Corresponding author: MS. in Psychology, Tarbiat Modares University, Jalale Ale Ahmad Exp.way., Tehran, Iran, IR. Fax: +9821-66973500.
E-mail: [email protected]; a PhD. in Human Environmental Sciences, Associate Prof. of Tarbiat Modares University. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Vol. 15, No. 3, Fall 2009, 231-241
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻞﻴﺻا
Original Article
ناور ﺶﺳﺮﭘ ﻲﺠﻨﺳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧ
ﺎﻫ تﻼﻜﺸﻣ و
232
232
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ /رﺎﻤﺷ ه 3 / ﺰﻴﻳﺎﭘ 1388
Vol. 15 / No. 3/ Fall 2009
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺶــﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎــﻧاﻮﺗ ﻪــﻣﺎﻧ
تﻼﻜﺸــﻣ و ﺎــﻫ )1
(SDQ
) ﻦﻣدﻮــﮔ ،2
1997 ( سﺎــﻴﻘﻣ ﻚــﻳ ، لﺎــﺑﺮﻏ
ﺮــﮔ ﻪــﺑ ﻪــﻛ ﺖــﺳا هﺎــﺗﻮﻛ ي رﻮــﻃ
ﻪﺑ ﻲﻧوﺰﻓازور نﺎـﻛدﻮﻛ ﻲﻔﻃﺎـﻋ و يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ و هﺪﺷ
ﺖﺳا . ﺶـﺳﺮﭘ ﻦﻳا
ﻦﻣدﻮـﮔ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪـﻣﺎﻧ
) نﺎﻤﻫ ﺎﺟ ( نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رد ﻞﻣﺎﺷ و ﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ
ﺞﻨﭘ ﺖﺳا سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز :
ﻲﻛﻮﻠﺳ تﻼﻜﺸﻣ ﺶﻴﺑ ،3
ﻲﻟﺎﻌﻓ ﻲﻔﻃﺎـﻋ تﻼﻜﺸـﻣ ،4
تﻼﻜﺸـﻣ ،5
نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ عﻮﻧ رﺎﺘﻓر و 6
ﻲﺘﺳود .7
سﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز ﻦـﻳا زا ماﺪﻛ ﺮﻫ
ﺎـﻫ
ﻞﻣﺎﺷ ﺞﻨﭘ هدﺎﻣ و ﻞﺻﺎﺣ تﻼﻜﺸﻣ ﻞﻣﺎﻛ هﺮﻤﻧ تاﺮﻤﻧ ﻊﻤﺟ
رﺎـﻬﭼ
ﺑ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻪ
ﺰﺟ سﺎﻴﻘﻣ عﻮﻧ رﺎﺘﻓر ﺖﺳا ﻲﺘﺳود .
مﺮﻓ ﻦﻳﺪـﻟاو يﺎـﻫ
و رﺎﮔزﻮﻣآ نا سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا نﺎـﻧاﻮﺟﻮﻧ و نﺎـﻛدﻮﻛ ياﺮـﺑ
ﻪـﺳ ﺎـﺗ 16
ﻪﻟﺎﺳ ﻪﺑ ﻲﻣ رﺎﻛ دور ) نﺎـﻤﻫ ﺎـﺟ ( ﻲﻟﺎـﺣ رد ، نآ نﺎـﻛدﻮﻛ مﺮـﻓ ﻪـﻛ
ﻦﻴﻨﺳ ياﺮﺑ 11
ﺎﺗ 16 دراد دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻟﺎﺳ )
رﺰﺘﻠﻣ ،ﻦﻣدﻮﮔ ﺑ و 8
ﺎ
9ﻲﻠﻳ ،
2003 .(
ﺖﻴﻤﻫا ،ﻞﻴﻟد ﺪﻨﭼ ﻪﺑ راﺰﺑا ﻦﻳا هﮋـﻳو
يا و ﻲﺳﺎﻨﺸـﻧاور رد
دراد كدﻮـﻛ ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور :
1 - ﻣ ﻚـﻳ و ﻲـﻳاور ﺎـﺑ هﺎـﺗﻮﻛ سﺎـﻴﻘ
ﻲﻳﺎــﻳﺎﭘ ﻞــﺑﺎﻗ ﺎــﺑ ﻪﺴــﻳﺎﻘﻣ ﺖــﺳﺮﻬﻓ
كدﻮــﻛ رﺎــﺘﻓر )10
(CBCL
) خﺎــﺒﻨﺧآ ،11
1991 (
،ﺖــﺳا 2 - سﺎــﻴﻘﻣ ﻦــﻳا ﻪــﻤﺟﺮﺗ ﻪــﺑ
40 نﺎــﺑز
ﻒﻠﺘﺨﻣ )
12سوﺎﻫ زداد و ،13
2004 (،
ﻲﻧﺎـﻬﺟ راﺰـﺑا ﻚﻳ ﻪﺑ ار نآ
ﻞﺑﺎﻗ فﺪـﻫ ياﺮـﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
يﺎـﻫ و ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ ،ﻲﺸـﻫوﮋﭘ لﺎـﺑﺮﻏ
ﺮـﮔ ي
ﺖـﺳا هدﻮﻤﻧ ﻞﻳﺪﺒﺗ و
3 - رد ﺶﺠﻨـﺳ گرﺰـﺑ ﻲـﻠﻣ يﺎـﻫ )
،رﺰـﺘﻠﻣ
دراﻮﺗﺎــﮔ ﻦﻴﺑرﻮــﻛ ،14
درﻮــﻓ و ﻦﻣدﻮــﮔ ،15
،16
1999
، 2000 ( رد ،
دﺮــﮔ هداد يروآ
ﺖﻣﻼــﺳ يﺎــﻫ ناور
ﺎﻴﻟاﺮﺘــﺳا رد ياﺮــﺑ]
ﻪــﻧﻮﻤﻧ ،
سﺎــﻴﻘﻣ يﺎــﻫ ﺪــﻣﺎﻴﭘ ﺖﻣﻼــﺳ ﻲــﻠﻣ )17
سروﻮــﮔ ،نارﺎــﻜﻤﻫ و18
1999 (،
آ و ﺶﺠﻨﺳ شزﻮﻣ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ
ناور ﺖﻣﻼﺳ ) 19
و سوﺎـﻫ
،زداد 2004 ( و[
ﺎــﻨﻛ رد ر ﺎــﺳ ﻪﺒﺣﺎﺼــﻣ ﺮﻳ
ﻲﺼــﻴﺨﺸﺗ يﺎــﻫ ﺪــﻨﻧﺎﻣ
ﻲﺘﺴـﻳﺰﻬﺑ و ﺪـﺷر ﻲﺑﺎﻳزرا ) 20
DAWBA
( ) ﻞـﺑوا نارﺎـﻜﻤﻫ و 21
،
2004 ( هژوﺮﭘ رد ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ و
يﺎﻫ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ياﺮﺑ]
ﻪﻧﻮﻤﻧ ، دﺎﻴﻨﺑ ناور ﺖﻣﻼﺳ ،22
2002 ﻪﺑ [
هدﺮﺑ رﺎﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻦﻳا زا
ﻪــﻠﻤﺟ زا نﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ يﺎﻫرﻮﺸــﻛ رد سﺎــﻴﻘﻣ كرﺎــﻤﻧاد
) ،ﻞــﺑوا
ﮕﺴــــﻟاد
23درﺎ ﺲﻜﺘــــﺳا ، گﺮــــﺒﻨﻠﻴﺑ و 24
،25
2003 ( ﺪــــﻧﻼﻨﻓ ،
) ﻜـــﺳﺎﻛ ﻼ
26ﻦﻴﻨﻳ ﺪﻧارﻮـــﺳ ،
27ر ﻦﻧﻮﺠﻟﺎـــﻛ و ،28
2000 ( نﺎـــﻤﻟآ ،
) وﺋ ﺮـــﻧﺮ ﭻﻴـــﻠﺘﻴﻠﻓ ،29
- ﻚـــﻴﻠﻴﺑ ،نارﺎـــﻜﻤﻫ و 30
2004 ( ﺪـــﻨﻠﻫ ،
) ﺲﻳرﻮﻣ زﺮﺘﺴﻴﻣ ،31
نو و 32
ند گﺮـﺑ ،33
2003 ( ﺪﻨﻠﺴـﻳا ، ) ﻞـﺑوا و
،نارﺎـﻜﻤﻫ 2004
( ژوﺮــﻧ ، ) ناو
34يور ﺖــﻠﻫوﺮﮔ ، لادﺮــﻴﻫ ،35
و 36
ﻨـــﻠﻛ ﭻ -
37سآ ، 2006 ( ﺪﺋﻮـــﺳ ، ) ﺞﻤـــﺳا ﻦﻣاﺮـــﺑ ،38
ﺎـــﺘﻫ ،39
و 40
ناو ﻛ ﻨ ﻮ رﻳ ــﻨ
41ﮓ ، 1999 (،
ﺎــﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ ) ،ﻦﻣدﻮــﮔ 2001
( ﺎﻴﻟاﺮﺘــﺳا ،
) وﺎﻫ س ،زداد و 2004 ( ادﺎﻧﺎﻛ ، ) ﺟ ﻴ ﻮ
42آ ﻜﺴﻳا ، ﻮ
43ﺖﻳ يﺎـﮔ ، و44
ﻦــﻛ ﻲــﺛرو ،45
2000 ( ﻪﺴــﻧاﺮﻓ ، ) نوﺮﭘﺎــﻛ ،46
ﺪــﻧاﺮﺗ ﻢــﻳود و 47
،48
2007 ( هﺪــﺤﺘﻣ تﻻﺎـﻳا و )
ﻲـﻜﻳد گﺮﺒﻣﻮــﻠﺑ و 49
،50
2001 ( هﺮــﻬﺑ
ﺪــﺷ ﻪــﺘﻓﺮﮔ ه،
و ﺋ ﺮــﻧﺮ ﺮــﻜﺑ ، ﺮــﮔﺮﺒﺗور و 51
) 52
2004 ( مﺮــﻓ ﺎــﺑ يﺎــﻫ
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧاﺮﻴﻏ
ﻪﻣﺎﻧ ) ﺗﺮﭘ ﻐ و ﻲـﻳودرا ،يﺪـﻨﻫ ،ﻲـﺑﺮﻋ ،ﻲﻟﺎ
ﻲﻧاﻮﻳﺎﺗ ( ﻮﺴﺗﺎﻣ و ﻳﻴ ﺸ
53ﻲ نارﺎﻜﻤﻫ و )
2008 ( نآ ﻲـﻨﭘاژ مﺮﻓ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ
ﻲﺳرﺮﺑ د مﺎﺠﻧا ﻲﻳﺎﻫ ا
هد ﺪﻧا
1.
ﺐــﻠﻏا ﻪــﭼﺮﮔا ﻲــﺳرﺮﺑ
يﺎــﻫ مﺎــﺠﻧا رﻮﺸــﻛ رد هﺪــﺷ يﺎــﻫ
ا رﺎﺘﺧﺎــﺳ زا ،ﻲﻳﺎــﭘور ﺞﻨــﭘ
ﺶــﺳﺮﭘ ﻦــﻳا ﻲﻠﻣﺎــﻋ ﺖــﻳﺎﻤﺣ ﻪــﻣﺎﻧ
هدﺮﻛ ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ رد سﺎـﻴﻘﻣ ﻦـﻳا ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺪﻧا
و ﺎـﻫ
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻂﻳاﺮﺷ يروﺮﺿ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺖﺳا . ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ و خﺎﺒﻨﺧآ ،
نارﺎــﻜﻤﻫ )
2007 ( ﺮــﺑ شﺮﺘﺴــﮔ هداد
و يرﺎــﺠﻨﻫ يﺎــﻫ ﻲــﺳرﺮﺑ
زا نآ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ هار
ﺶﻫوﮋﭘ هدﺮـﻛ ﺪـﻴﻛﺄﺗ ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﺪـﻧا
.
ﻢﻫ نﺎﺸﻧ ﺪﻫاﻮﺷ زا ﻲﺧﺮﺑ ،ﻦﻴﻨﭼ
ﻲﻳﻮﺴﻤﻫﺎﻧ هﺪﻨﻫد ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺎﻫ - ﻲﺘﺣ
رﻮﺸــﻛ رد ﻲﺴــﻴﻠﮕﻧا يﺎــﻫ
نﺎــﺑز ) ،گﺮﺒﻣﻮــﻠﺑ و ﻲــﻜﻳد 2001
( و
ﻲﻳﺎﭘورا ) ناو
54نﻮﻴﻟ ﻣ ، ﻴ ﺷﺮ ﺎ
55ت ﺰﻨﻤﺳﻮﺑ ،
،56
د ﺪﻣ
57 ﺗﺰ ﺖﻳﺮﺑ و ،58
2006 ( - رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﺑ ﺞﻨـﭘ
ﺖـﺳا ﻲﻠﻣﺎـﻋ .
ﻚـﻳ ﺰـﻴﻧ شدﻼﮕﻨـﺑ رد
ﻲﻌﺒﻨﻣﺪــﻨﭼ ﻢﺘﻳرﻮــﮕﻟا ﻪــﻛ59
هﺮــﻤﻧ ﺪــﻧور زا راﺬــﮔ
مﻮــﺳﺮﻣ ي
ﺮﺗﺪﻨﻣدﻮﺳ ،ﺖﺳا
ﻪـﺑ ﺖـﺳا هﺪـﻣآ ﺖـﺳد )
ﻟﺎﻣ ـﻴ
60ﻚ ،ﻦﻣدﻮـﮔ و
2001 .(
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻲﻠﻣﺎـﻋ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ
وSDQ
ﻲﮔﮋﻳو ناور يﺎﻫ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نآ ﻲﺳرﺎﻓ مﺮﻓ ﻲﺠﻨﺳ هﺪﺷ
ﺖﺳا .
_______________________________________
1- Strengths and Difficulties Questionnaire
2- Goodman 3- conduct problems
4- hyperactivity 5- emotional problems 6- peer problems 7- prosocial behavior
8- Meltzer 9- Bailey
10- Child Behavior Checklist 11- Achenbach
12- Hawes 13- Dadds
14- Gatward 15- Corbin
16- Ford
17- Health of the Nation Outcome Scales 18- Gowers
19- The Mental Health Outcomes and Assessment Training 20- Development And Well-being Assessment
21- Obel 22- Mental Health Foundation
23- Dalsgaard 24- Stax
25- Bilenberg 26- Koskelainen
27- Sourander 28- Kaljonen
29- Woerner 30- Fleitlich-Bilyk
31- Muris 32- Meesters
33- Van den Berg 34- Van Roy
35- Groholt 36- Heyerdahl
37- Clench-Aas 38- Smedje
39- Broman 40- Hetta
41- Von Knorring 42- Gioia
43- Isquith 44- Guy
45- Kenworthy 46- Capron
47- Therond 48- Duyme
49- Dickey 50- Blumberg
51- Becker 52- Rothenberger
53- Matsuishi 54- Van Leeuwen 55- Meerschaert 56- Bosmans
57- De Medts 58- Braet
59- multi-informant 60- Mullick
هﺮﻗ ﻪﻤﻃﺎﻓ و ﻲﻏﺎﺑ رﻼﻴﮔآ ﻢﻳﺮﻣ -
ﻲﻳﺎﻓو
233
233
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ /رﺎﻤﺷ ه 3 / ﺎﭘ ﺰﻴﻳ1388 Vol. 15 / No. 3/ Fall 2009
شور ﺔﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦﻳا
، ﻲﻳاﺪـﺘﺑا ﻢﺠﻨـﭘ ﻪـﻳﺎﭘ نﺎـﻛدﻮﻛ
ﺪـﻧدﻮﺑ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ .
ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
ـﺗ يﺮـﻴﮔ ﻲﻓدﺎﺼ
ﻪﻘﺒﻃ ﻲﺘﺒﺴﻧ يا
، ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺳ ﻲﺷزﻮﻣآ
بﻮـﻨﺟ و ﺰـﻛﺮﻣ ،لﺎﻤـﺷ زا
ناﺮـﻬﺗ ﺪﻧﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد .
زا و ﻪـﺳرﺪﻣ ﺪـﻨﭼ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﺮـﻫ زا
سﻼﻛ ﻪـﺳرﺪﻣ ﺮـﻫ ﻢﺠﻨﭘ ﻪﻳﺎﭘ يﺎﻫ
، ﺶـﻧاد ﺪـﻨﭼ
ﻪـﺑ زﻮـﻣآ رﻮـﻃ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ .
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻴﻟوا ﻪﻧﻮﻤﻧ 530
ﺮـﻔﻧ ﺎـﺑ ﻪـﻛ دﻮـﺑ
فﺬﺣ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻪﻤﻴﻧ يﺎﻫ ،ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ
413 ﺮـﻔﻧ
) 220 و ﺮــﺘﺧد 193 ﺮﺴــﭘ ( ﺪﻴــﺳر . هرادا زا زﻮــﺠﻣ ﺬــﺧا زا ﺲــﭘ
ﺐـﻠﺟ و سراﺪـﻣ ناﺮﻳﺪﻣ زا هزﺎﺟا ﺐﺴﻛ و شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ ﺖﻘﻓاﻮﻣ رﺎﮔزﻮﻣآ ،نا 600 ﺶﺳﺮﭘ نﺎﻤﻫ و ناردﺎﻣ رﺎﻴﺘﺧا رد ﻪﻣﺎﻧ
داﺪﻌﺗ ﺰﻴﻧ رﺎﻴﺘﺧا رد رﺎﮔزﻮﻣآ
راﺮﻗ نا زور ﻪـﺳ زا ﺲـﭘ و ﺖﻓﺮﮔ
دﺮﮔ ﺪـﺷ يروآ .
داﺪـﻌﺗ زا 600 ﺶـﺳﺮﭘ ﻪـﻣﺎﻧ 530 دﺪـﻋ ﻂـﺳﻮﺗ
و ناردﺎــﻣ 592
دﺪــﻋ ﻂــﺳﻮﺗ رﺎــﮔزﻮﻣآ نا
ﻞــﻴﻤﻜﺗ ﺪــﻳدﺮﮔ و
ﺪـﺷ هداد ﺖﺸﮔﺮﺑ .
ﻪـﻤﻫ ﻞـﻴﻠﺤﺗ زا ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ﻚـﻳ يور ﺮـﺑ ﺎـﻫ
هداد ﺎﻫ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺰﻓا مﺮﻧ
1SPSS
هداد يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ
ﺎﻫ
ﻪﺑ هدﺮﺑ رﺎﻛ ﺪﺷ .
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ
شور زا ﺎﻫ
يرﺎﻣآ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﺴـﻤﻫ ﺶﺠﻨـﺳ
ﻲﻧورد ) وﺮﻛ يﺎﻔﻟآ خﺎﺒﻧ
( ﻊﻳزﻮﺗ ، رﺎﺠﻨﻬﺑ يﺎـﻄﺧ ﻊـﻳزﻮﺗ ، رﺎـﻴﻌﻣ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻴﻠﻛ ياﺮﺑ
نﻮﻣزآ و ﺎﻫ
ﻲﮕﺘﺴـﺒﻤﻫ ،ﻚـﻳﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮـﻴﻏ يﺎـﻫ
ﻦﻣ ﻮﻳ نﻮﻣزآ و ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا -
ﻲﻨﺘﻳو ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ .
ﺶــﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎــﻧاﻮﺗ ﻪــﻣﺎﻧ
تﻼﻜﺸــﻣ و ﺎــﻫ )
:(SDQ
ﺶــﺳﺮﭘ ﻪــﻣﺎﻧ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا )SDQ
،ﻦﻣدﻮﮔ 1997 ( رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻚﻳ ﺞﻨﭘ
ياﺮﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ
يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ ﺶﺠﻨﺳ رﺎـﺘﻓر و ﻲﻔﻃﺎﻋ و
عﻮـﻧ يﺎـﻫ ﻲﺘـﺳود
ارا نﺎـﻛدﻮﻛ ــﻳ
ﻲـﻣ ﻪ و ﺪــﻨﻛ ياراد رﺎـﻬﭼ ﺎــﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ سﺎــﻴﻘﻣﺮﻳز
تﻼﻜﺸـــﻣ )
ﻪﻧﺎﺸـــﻧ ،ﻲﻛﻮﻠـــﺳ تﻼﻜﺸـــﻣ ،ﻲﻔﻃﺎـــﻋ يﺎـــﻫ
ﺶﻴﺑ ﻲﻟﺎﻌﻓ / نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ تﻼﻜﺸﻣ و ﻪﺟﻮﺗ دﻮﺒﻤﻛ (
سﺎﻴﻘﻣ ﻚﻳ و
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ) عﻮـﻧ رﺎـﺘﻓر
ﻲﺘـﺳود ( ﺖـﺳا . رﺎـﻬﭼ تاﺮـﻤﻧ عﻮـﻤﺠﻣ زا
تﻼﻜﺸـﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز
، هﺮـﻤﻧ ﻪـﺑ تﻼﻜﺸـﻣ ﻞـﻛ ﺖـﺳد
ﻲــﻣ ﺪــﻳآ . 10 ﺶــﺳﺮﭘ ﻲﺑﺎــﻳزرا ﻪــﺑ و تﻼﻜﺸــﻣ
15 ﻪــﺑ ﺶــﺳﺮﭘ
عﻮﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا
دراد صﺎﺼـﺘﺧا ﻲﺘـﺳود .
ﺞﻨـﭘ ـﺑ ﺶـﺳﺮﭘ ﻪ
ترﻮـﺻ
سﻮﻜﻌﻣ و ﻪـﻨﻣاد رد ،ﺶﺳﺮﭘ ﺮﻫ ﻪـﺳ
ﻪـﺟرد تﺮـﻜﻴﻟ سﺎـﻴﻘﻣ يا
ﺑﻪ ترﻮﺻ ﺮﻔﺻ ) ﺖﺴﻴﻧ ﺖﺳرد (
، ﻚﻳ ) ﺖـﺳا ﺖﺳرد ﻲﻫﺎﮔ (
و
ود )
ًﺎﻤﺘﺣ ﺖﺳا ﺖﺳرد (
هﺮﻤﻧ ﻲـﻣ يراﺬﮔ
دﻮـﺷ . ﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز ﺮـﻫ س
هﺪﻧرادﺮﺑرد ﺞﻨﭘ
ﺶﺳﺮﭘ و ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ هﺮﻤﻧ يﺮﻈﻧ ﻪﻨﻣاد
زا ﺎﻫ ﺮﻔﺻ ﺎﺗ
10 زا تﻼﻜﺸﻣ هﺮﻤﻧ و ﺮﻔﺻ
ﺎﺗ 40 ﺖﺳا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
3 / 53 % ﺖﻛﺮﺷ زا
ناﺮﺴـﭘ ار نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ )
3 / 44 % ﻦﻴـﺑ 11 - 10
لﺎــﺳ ( و 7 / 46
% ر نﺎــﻧآ ناﺮــﺘﺧد ا )
3 / 45 % ﻦﻴــﺑ 11 - 10 لﺎــﺳ (
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﻧداد
.
ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺎـﻴﻘﻣ2
س
ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ود :
ﻪــﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻲﻓﺎﺸـﺘﻛا يور
ﺪـﺷ مﺎــﺠﻧا ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﻞـﻛ .
ﺶــﺳﺮﭘ ﺞﻨــﭘ
تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ سﻮﻜﻌﻣ )
ﺖـﻔﻫ ، 11 ، 14 ، 21 و 25 ( ﻞـﺒﻗ ،
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ نﺪﺷدراو زا
ﺪﻧﺪﺷ سﻮﻜﻌﻣ ﺎﻫ .
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا
ﻪﺑ ﺎﻫ ناﻮﻨﻋ
» ﻪﻳﻮﮔ ﻞﻜﺸـﻣ يﺎﻫ
راد
« ﺪﻧﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ
، ﻪـﺑ نﻮـﭼ نآ يﺎـﺟ ﻪـﻛ
ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧرد ترﻮﺻ
ﮔرﺎﺑ هﺪﺷ ﺬ ـﺷ يرا ﺪﻧﻮ - ﻪـﺑ ﻲـﻨﻌﻳ ناﻮـﻨﻋ
ﻲﻛﻮﻠﺳ تﻼﻜﺸﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ )
7 ( نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﻳ )
11 و
14 ( - ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﺑ
ﺶﺳﺮﭘ زا يا
رﺎـﺘﻓر سﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز رد ﺖـﺒﺜﻣ يﺎﻫ
عﻮــﻧ ﻲﺘــﺳود ﻢــﻫ ﻲﻧاﻮــﺧ ﺪﻨﺘــﺷاد . نآ دﻮــﺟو ﺎــﺑ زا ﻪــﻛ
مﺮــﻓ 25
ﻲﺸﺳﺮﭘ ﺶﺳﺮﭘ ﺮﻫ ﺖﺒﺴﻧ ،ﻢﻳدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا SDQ
52 / 16 ﺪﺻرد
دﻮــﺑ لﻮــﺒﻗ ﻞــﺑﺎﻗ و .
ا ﻞــﻣﺎﻋ ﻞــﻴﻠﺤﺗ رد ﻲﺑﺎــﻳزر
و ناردﺎــﻣ يﺎــﻫ
رﺎﮔزﻮﻣآ هداد ،نا ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ دراو ﺎﻫ
3ﻲﻠﺻا
(PFA)
ﻞـﻴﻠﺤﺗ و
ﻪﻔﻟﺆﻣ
4ﻲﻠﺻا
(PCA)
ﺪﻧﺪﺷ ﺎﺑ و ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻦﻴﻤﻴﻠﺑوا ﺶﺧﺮﭼ يﺎﻫ
5
ﺲﻛﺎــﻤﻳراو ﺶﺧﺮـﭼ و ﺪــﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ نﻮــﻣزآ درﻮـﻣ 6
. ﻪﺴــﻳﺎﻘﻣ
شور ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎـﻣا ،داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺶﺧﺮﭼ يﺎﻫ
PCA
زا يداﺪـﻌﺗ مﺎـﻏدا ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞـﻣاﻮﻋ
- ﻪـﺑ هﺪـﻳا ﺮﻴﺴـﻔﺗ رﻮـﻈﻨﻣ لآ
نآ ﺎﻫ - ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و دﻮﺑ ﺮﺗ
يﺎـﻫ ﺶﺧﺮـﭼ ﺎـﺑ PCA
ﺪﻧﺪﺷ شراﺰﮔ ﻦﻴﻤﻴﻠﺑوا .
بﺎـﺨﺘﻧا ندﻮـﻣزآ زا ﺲﭘ
ﺎـﺗ ﻪـﺳ يﺎـﻫ
شور ﺎـﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺖﺸﻫ
ﻦﻴـﻤﻴﻠﺑوا و ﺲﻛﺎـﻤﻳراو ﺶﺧﺮـﭼ يﺎـﻫ
،
هﺪﻳا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻪﺳ بﺎﺨﺘﻧا لآ
دﻮﺑ ﺮﺗ
1 .
هﺮﻤﻧ رﺎﺒﺘﻋا ﺐﻳاﺮﺿ و ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺎـﻫ ﻪـﺑ ي ﺖـﺳد زا هﺪـﻣآ
ناردﺎﻣ ﺶﺠﻨﺳ
: نﺎﺸﻧ ناردﺎﻣ تاﺮﻤﻧ جاﺮﺨﺘﺳا
شزرا ﻚـﻳ هﺪﻨﻫد
رﺰﻳﺎــﻛ - ﺮــﻴﻣ - ﻦﻴــﻜﻟوا )7
( KMO
81 / 0 و شزرا زا ﺮــﺗاﺮﻓ 6
/ 0
هﺪﺷدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ هدﻮﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ هزاﺪﻧا ﻚﻳ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺖـﺳا يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ
ﻮﮕﻟا ﺪﻫد ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴـﻫ هدﺮﺸﻓ ﻲﺒﺴﻧ رﻮﻃ
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ و يﺰﻳﺎـﻤﺘﻣ و ﺮـﺒﺘﻌﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎـﻋ
ﻴﺑﺎ ﺪﻣﺎﺠﻧ . ﻛ رﺎﻴﻌﻣ زا يوﺮﻴﭘ ﺎﺑ ﺎ
رﺰﻳ ) 1961 ( ،ﻞﻣاﻮﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ
شزرا ﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﺘﺷاﺪﻬﮕﻧ رد يﺎﻫ
ﻦـﮕﻳآ ﻲﺸـﺧﺮﭼﺮﻴﻏ زا ﺮﺘﺸـﻴﺑ
ﻚﻳ ، ﻲﻳﺎﻬﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﻞﻣﺎﺷ
21 دﻮﺑ ﺶﺳﺮﭘ زا ﺪـﻧدﻮﺑ ترﺎـﺒﻋ ﻪـﻛ ،
ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ : ﻚﻳ ، ود ، ﻪﺳ ، رﺎﻬﭼ ، ﺞﻨـﭘ ، ﺖـﻔﻫ ، ﺖﺸـﻫ ، ﻪـُﻧ ، 10 ،
12 ، 13 ، 14 ، 15 ، 16 ، 17 ، 18 ، 19 ، 20 ، 21 ، 24 و 25 ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ و
ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﺶﺷ ، 11 ، 22 و 23 ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ .
ﻲﻠﻣﺎـﻋ رﺎـﺑ
ﻦﻳا 21 يﻻﺎـﺑ ،ﺶﺳﺮﭘ 37
/ 0 ﻞـﻣﺎﻋ يور ﺮـﺑ ﺖﺴـﺨﻧ
زا ﺮـﺘﻤﻛ و
28 / 0 دﻮــﺑ ﻪــﻳﻮﻧﺎﺛ ﻞــﻣاﻮﻋ يور .
ﻞﻣﺎــﺷ ،ﻲﻠﻣﺎــﻋ رﺎﺘﺧﺎــﺳ ﺞﻳﺎــﺘﻧ
شزرا بﺎﺴﺣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﺻرد ،ﻦﮕﻳآ يﺎﻫ ياﺮﺑ هﺪﺷ
و ﻞـﻣﺎﻋ ﺮـﻫ
رد ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ رﺎﺑ
لوﺪﺟ
هﺪﺷ شراﺰﮔ 1
ﺪﻧا .
_______________________________________
1- Statistical Package for the Social Sciences 2- analysis of reliability
3- principal-factor analysis 4- principal-component analysis
5- oblimin 6- varimax
7- Kaiser’s-Meyer-Olkin value
ناور ﺶﺳﺮﭘ ﻲﺠﻨﺳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧ
ﺎﻫ تﻼﻜﺸﻣ و
234
234
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ /رﺎﻤﺷ ه 3 / ﺰﻴﻳﺎﭘ 1388
Vol. 15 / No. 3/ Fall 2009
لوﺪﺟ 1 - سﺎﻴﻘﻣ و ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ و ناردﺎﻣ SDQ
رﺎﮔزﻮﻣآ ﻲﻧاﺮﻳا نا ) 413 كدﻮـﻛ 10 ﺎـﺗ
12 ؛ﻪﻟﺎﺳ ﻪﺳ رﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ؛ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﻣﺎﻋ شزرا ﺎﺑ ﻲﺸﺧﺮﭼ يﺎﻫ
گرﺰﺑ ﻖﻠﻄﻣ يﺎﻫ زا ﺮﺗ
35 / 0 هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺪﻧا
(
ناردﺎﻣ
رﺎﮔزﻮﻣآ نا ناردﺎﻣ آ رﺎﮔزﻮﻣ نا ناردﺎﻣ رﺎﮔزﻮﻣآ نا
هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﻣﺎﻋ
لوا ﻞﻣﺎﻋ مود ﻞﻣﺎﻋ
مﻮﺳ ﻞﻣﺎﻋ
ﻲﻠﺻا ﻦﮕﻳآ شزرا
48 / 4 50 / 6 29 / 2 75 / 2 60 / 1 66 / 1
ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺲﻧﺎﻳراو هﺪﺷ
) ﻲﻠﺻا (
ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺲﻧﺎﻳراو هﺪﺷ
) ﻲﺸﺧﺮﭼ ( 91 / 17
91 / 17 00 / 26
00 / 26 15 / 9
15 / 9 99 / 10
99 / 10 38 / 6
38 / 6 65 / 6
65 / 6
ﺶﻴﺑ ﻲﻟﺎﻌﻓ / ﻮﺗ دﻮﺒﻤﻛ ﻪﺟ
ﻲﺑ ﻗ يراﺮ ) 2 ( 68
/ 0 80 / 0
33 / 0
ﻲﻣارآﺎﻧ ) 10 ( 65
/ 0 74 / 0
عﻮﻧ رﺎﺘﻓر ﻲﺘﺳود
ﻪﻈﺣﻼﻣ ناﺮﮕﻳد ندﺮﻛ )
1 (
33 / 0 -
ﻢﻴﻬﺳ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ نﺪﺷ )
4 (
59 / 0 63 / 0
ﺖﺒﻗاﺮﻣ ندﺮﻛ ) 9 (
54 / 0 75 / 0
نﺎﺑﺮﻬﻣ ﻪﭽﺑ ﺎﺑ ندﻮﺑ ﺎﻫ ) 17 (
65 / 0 79 / 0
ﻚﻤﻛ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ ندﺮﻛ نا
) 20 (
61 / 0 80 / 0
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ
59 / 0 76 / 0
ﺖﻳﺎﻜﺷ ﻲﻤﺴﺟ يﺎﻫ )
3 (
38 / 0 - 41 / 0
ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﺎﻫ ) 8 (
74 / 0 - 69 / 0
ندﻮﺒﻧدﺎﺷ ) 13 (
67 / 0 - 57 / 0
ﻪﺑ نﺪﻴﺒﺴﭼ ناﺮﮕﻳد )
16 (
56 / 0 - 71 / 0
نﺪﻴﺳﺮﺗ ) 24 (
59 / 0 - 76 / 0
ﻲﻛﻮﻠﺳ تﻼﻜﺸﻣ
ﻲﻘﻠﺧﺪﺑ ) 5 ( 40
/ 0 68 / 0
ﻊﻴﻄﻣ ندﻮﺑ )* 7 ( 46
/ 0 55 / 0
30 / 0 -
ندﺮﻛاﻮﻋد ) 12 (
67 / 0 60 / 0 -
غورد ﺐﻠﻘﺗ و ﻲﻳﻮﮔ ندﺮﻛ
) 18 ( 55 / 0 37 / 0 - 31 / 0 40 / 0 -
يدزد ندﺮﻛ ) 22 (
27 / 0 39 / 0 -
نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ تﻼﻜﺸﻣ
ندﻮﺑﺎﻬﻨﺗ ) 6 (
51 / 0
ﻲﺑﻮﺧ ﺖﺳود
ندﻮﺑ ) * 11 (
30 / 0 - 31 / 0 -
ﻲﻣدﺮﻣ ندﻮﺑ )* 14 (
49 / 0 - 42 / 0 - 41 / 0
ﻲﻳﻮﮔروز ) 19 (
42 / 0 - 58 / 0
هرﺎﺘﺳ دراﻮﻣ تاﺮﻤﻧ*
زا ﻞﺒﻗ راد هﺪﺷ سﻮﻜﻌﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ نﺪﺷدراو
؛ﺪﻧا ﻪﻛ ﻲﺒﻳاﺮﺿ هﺪـﺷ هﺪﻴﺸـﻛ ﻂـﺧ ﺎـﻬﻧآ ﺮﻳز نﺎﺸـﻧ
هﺪـﻨﻫد
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ يور رﺎﺑ ؛
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺰﺘﻧاﺮﭘ ﻞﺧاد داﺪﻋا ﻪﻳﻮﮔ
ﺶﺳﺮﭘ رد ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻣﺎﻧ .
هﺮﻗ ﻪﻤﻃﺎﻓ و ﻲﻏﺎﺑ رﻼﻴﮔآ ﻢﻳﺮﻣ -
ﻲﻳﺎﻓو
235
235
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ /رﺎﻤﺷ ه 3 / ﺎﭘ ﺰﻴﻳ1388 Vol. 15 / No. 3/ Fall 2009
رﺎﺒﺘﻋا ﺐﻳاﺮﺿ يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ و ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﻛ ياﺮﺑ ﻲﻧورد
ﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺲﻨﺟ .
نﺎﻤﻫ ﻪﻛ رﻮﻃ
لوﺪﺟ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ 2
هﺮـﻤﻧ ،ﺪـﻫد
تﻼﻜﺸــﻣ ﻞـﻣﺎﻛ )
زا ﻞﻜﺸـﺘﻣ 14
ﻪــﻳﻮﮔ ( ﺖــﺳا نﺎﺴــﻤﻫ رﺎﻴﺴـﺑ
) 85 / 0
= .(α ﻢﻫ ﻮﺳ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ
ﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻞﻣاﻮﻋ ،ناردﺎﻣ SDQ
ﻚﻳ ، ود و ﻪﺳ ﺖﻳﺎﺿر ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ
ار ﻲﺸﺨﺑ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ) ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑα 85 / 0
، 79 / 0 و 74 / 0 ( يﻮـﺤﻧ ﻪـﺑ ﻪـﻛ
سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﺐﻳاﺮﺿ
سﺎﻴﻘﻣ زا ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ) ﺶﻴﺑα ﻲﻟﺎـﻌﻓ
= 71 / 0 ، عﻮـﻧ رﺎـﺘﻓرα
ﻲﺘـﺳود
= 64 / 0 و α
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ
= 62 / 0 ( ﻲﻣ و ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻞﻜﺸﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ ندﻮﺑ
ﻲﻛﻮﻠﺳ تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻧورد )
56 / 0
= (α نﻻﺎﺴـﻤﻫ ﺎـﺑ تﻼﻜﺸـﻣ و
) 30 / 0
= (α ﺪــﻨﻛ ﻞــﺣ ار )
سﺎــﻴﻘﻣ خﺎــﺒﻧوﺮﻛ يﺎــﻔﻟآ ﺐﻳﺮــﺿ
نﻻﺎﺴــﻤﻫ ﺎــﺑ تﻼﻜﺸــﻣ دراﺪﻧﺎﺘــﺳا 68
/ 0 دﻮــﺑ .(
سﺎــﻴﻘﻣﺮﻳز
ﻞﻴﻜﺸـﺗ ار ﻢﺠﺴـﻨﻣ ﻞـﻣﺎﻋ ﻚـﻳ ﻲﺘﺨـﺳ ﻪـﺑ ﻲﻛﻮﻠـﺳ تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻣ داد . ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ود ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻳﻮﮔ ﺞﻨﭘ و 18 يﻻﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ 4
/ 0
و ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻳﻮﮔ 22 ،ﻢﻛ رﺎﺑ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ
. ﻪﻳﻮﮔ 12
ﺑﻪ ﻪﻧﺎﺸﻧ سﺎﻴﻘﻣ ﺮﺑ ﻲﻔﻨﻣ رﻮﻃ
و دﻮـﺑ هﺪﺷ يراﺬﮔرﺎﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ
ﻪﻳﻮﮔ ﺖﻔﻫ ) ﺖﻋﺎﻃا ( ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ رﺎﺑ يﺎﺟ ﻪـﻳﻮﮔ
ﻞـﻣﺎﻋ يﺎـﻫ
لوا
، ﺮﺑ ﻪﻳﻮﮔ عﻮـﻧ رﺎـﺘﻓر يﺎﻫ
ﺖـﺷاد ﻲـﻔﻨﻣ يﻮـﻗ رﺎـﺑ ﻲﺘـﺳود .
ﻪﻳﻮﮔ نﻻﺎﺴـﻤﻫ ﺎﺑ تﻼﻜﺸﻣ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز يﺎﻫ ﺰـﻴﻧ
ﻪﺘـﺷاﺬﮔ رﺎـﻨﻛ
ﺪﻧﺪﺷ ) ﻪﻳﻮﮔ يﺎﻫ ﺶﺷ
، 11 و 23 ( و ﺑ ﺎﻳ ﻪ رﻮﻃ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ سﻮﻜﻌﻣ
عﻮﻧ ﻲﺘﺳود ) ﻪﻳﻮﮔ 14 ( ﺎﻳ ﻪﻳﻮﮔ ﻪﻧﺎﺸﻧ يﺎﻫ ﻲﻔﻃﺎـﻋ يﺎـﻫ )
ﻪـﻳﻮﮔ
19 ( ﺪﻧﺪﺷ يراﺬﮔرﺎﺑ .
سﺎــﻴﻘﻣﺮﻳز رﺎــﺒﺘﻋا ﺐﻳاﺮــﺿ و ﻲﻠﻣﺎــﻋ ﻞــﻴﻠﺤﺗ
مﺮــﻓ يﺎــﻫ
رﺎــﮔزﻮﻣآ
سﺎــﻴﻘﻣﺮﻳز ﻞــﻣاﻮﻋ جاﺮﺨﺘــﺳا:
مﺮــﻓ يﺎــﻫ رﺎــﮔزﻮﻣآ
نﺎﺸﻧ شزرا هﺪﻨﻫد ﻛ
ﺎ رﺰﻳ - ﺮﻴﻣ - ﻦﻴﻜﻟوا 85 / 0 ﺖﺳا . يوﺮـﻴﭘ ﺎـﺑ
ــﺷاﺪﻬﮕﻧ رﺎــﻴﻌﻣ زا ﻞــﻣاﻮﻋ ﻦﺘ
ياراد شزرا ﻲﺸــﺧﺮﭼﺮﻴﻏ يﺎــﻫ
گرﺰﺑ ﻦﮕﻳآ زا ﺮﺗ
ﻚﻳ ﻪﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎﻬﻧ بﺎﺨﺘﻧا ،
ﺖﺳد زا هﺪـﻣآ
رﺎﮔزﻮﻣآ هﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد نا 24
ﻪﻳﻮﮔ ﺎﻬﻨﺗ و دﻮﺑ ﻪﻳﻮﮔ
23 ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ
ﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ﻢﻛ رﺎﺑ .
ﻦﻳا ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ 24
ﻪـﻳﻮﮔ يﻻﺎـﺑ 38 / 0
ﻞﻣﺎﻋ يور ﺖﺴﺨﻧ
زا ﺮﺘﻤﻛ و 25
/ 0 دﻮﺑ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻞﻣاﻮﻋ يور .
ود ﻳﻮﮔ ﻪ ﻲﻛﻮﻠـﺳ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
، ﻞـﻣﺎﻋ ﻚـﻳ زا ﺶﻴـﺑ يور
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ يراﺬﮔرﺎﺑ :
ود ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﻪﻳﻮﮔ
15 و 18 ﺮﺑ ﻢﻫ
ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺴﺨﻧ ) ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ 55
/ 0 و 55 / 0 ( ﻞﻣﺎﻋ ﺮﺑ ﻢﻫ و
مﻮﺳ ) ﻪﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 51
/ 0 و 39 / 0 ( ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ يراﺬﮔرﺎﺑ .
ود ﻪﻳﻮﮔ ﺶﻴـﺑ ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﻲﻟﺎـﻌﻓ / ـﺑ ﺰـﻴﻧ ﻪـﺟﻮﺗ دﻮـﺒﻤﻛ ﻦﻴـﻤﻫ ﻪ
ﺪﻧدﻮﺑ ترﻮﺻ :
ود ﻪﻳﻮﮔ 21 و 25 لوا ﻞـﻣﺎﻋ ﺮﺑ ﻢﻫ )
ﻪـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ
ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ 53
/ 0 و 30 / 0 ( مﻮـﺳ ﻞـﻣﺎﻋ ﺮـﺑ ﻢﻫ و )
ﻪـﺑ رﺎـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ
ﻲﻠﻣﺎــﻋ 30 / 0 و 30 / 0 ( ﺪــﻧدﻮﺑ هﺪــﺷ يراﺬــﮔرﺎﺑ .
ﻪــﻳﻮﮔ يﺎــﻫ
يراﺬﮔرﺎﺑ ﻞـﻣﺎﻋ ود ﺮﺑ هﺪﺷ )
15 ، 18 ، 21 و 25 ( درﻮـﻣ رد ﺎـﻬﻨﺗ
رﺎﮔزﻮﻣآ نا هﺪﻳد نآ زا و ﺪﺷ ﺎﺟ
ﺤﻟ زا ﻪﻛ تﻼﻜﺸـﻣ ،يﺮـﻈﻧ ظﺎ
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺎﺑ يرﺎﺘﻓر
رد ﺎﺗ ﺪﺷ هداد هزﺎﺟا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ
هار رد تﻼﻜﺸﻣ ﻞﻛ هﺮﻤﻧ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﻨﻧﺎﻤﺑ ﻲﻗﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﺣ
.
نﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
لوﺪﺟ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ 2
تﻼﻜﺸﻣ ﻞﻣﺎﻛ هﺮﻤﻧ ،ﺪﻫد
) زا ﻞﻜﺸﺘﻣ 14
ﻪﻳﻮﮔ ( ،سﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز ﻪـﺳ تاﺮـﻤﻧ ﺖﺒﺴـﻧ نﺎـﻤﻫ ﻪﺑ ،
دﻮــﺑ يﺮﺘﺸـﻴﺑ ﻲﻧﺎﺴـﻤﻫ ياراد )
85 / 0 = (α ناردﺎــﻣ تاﺮـﻤﻧ ﺎـﺗ .
رد
ﻦﻳا ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺰﻴﻧ ﺎﺟ
ﺖـﺳد سﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز ،ناردﺎـﻣ زا هﺪـﻣآ
يﺎـﻫ
ﻪـﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﺖـﺳد ﻲﻧﺎﺴـﻤﻫ ،ﻪـﺳ و ود ،ﻚـﻳ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲـﻨﻌﻳ ،هﺪـﻣآ
ﺖﻳﺎــﺿر هداد نﺎﺸــﻧ ﻲﺸــﺨﺑ )
راﺪــﻘﻣ ﻪــﺑ α ﺐــﻴﺗﺮﺗ 85 / 0 ، 79 / 0 و
74 / 0 ( نآ ﺐﻳاﺮﺿ ،
سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻞﺑﺎﻗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
) راﺪﻘﻣ ﺶﻴـﺑ α عﻮـﻧ رﺎـﺘﻓر ،ﻲﻟﺎـﻌﻓ
ﻲﻛﻮﻠـﺳ تﻼﻜﺸـﻣ و ﻲﺘـﺳود
ﻪــﺑ ﺐــﻴﺗﺮﺗ 81 / 0 ، 83 / 0 و 71 / 0 ( رﺎــﺒﺘﻋا ناﺰــﻴﻣ ﻢــﻫ زﺎــﺑ ﺎــﻣا ،
ﻪﺑ ﺖﺳد سﺎﻴﻘﻣ ياﺮﺑ هﺪﻣآ
ﻲﻛﻮﻠـﺳ تﻼﻜﺸـﻣ يﺎـﻫ )
64 / 0
= (α و
نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ تﻼﻜﺸﻣ )
34 / 0
= (α دﻮـﺑ ﻦﻴﻳﺎـﭘ نارﺎـﮔزﻮﻣآ مﺮﻓ رد .
ﻪﺑ تاﺮﻤﻧ ﺪﻧور نﺎﻤﻫ ﺰﻴﻧ نارﺎﮔزﻮﻣآ تاﺮﻤﻧ ﻪﻨﻴﻣز رد
ﺖﺳد هﺪـﻣآ
ﺪﺷ هﺪﻳد ناردﺎﻣ زا :
ﻪﺑ ﻪـﻳﻮﮔ ،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ﻲﻛﻮﻠـﺳ تﻼﻜﺸـﻣ يﺎـﻫ
ﻪـﻳﻮﮔ ﺮﺑ ﺶﻴـﺑ يﺎـﻫ
ﻲﻟﺎـﻌﻓ / رﺎـﻨﻛ ﺎـﻳ و يراﺬـﮔرﺎﺑ ﻪـﺟﻮﺗ دﻮـﺒﻤﻛ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ .
ﻢﻫ ﻪـﻳﻮﮔ سﻮـﻜﻌﻣ يراﺬـﮔرﺎﺑ ﺪﻫﺎـﺷ ﻦﻴﻨﭼ
يﺎـﻫ
ﺶﻴﺑ ﻲﻟﺎﻌﻓ / ﻪﻳﻮﮔ ﺮﺑ ﻪﺟﻮﺗ دﻮﺒﻤﻛ
عﻮـﻧ يﺎﻫ ﻪـﻳﻮﮔ و ،ﻲﺘـﺳود
يﺎـﻫ
ﻪﻳﻮﮔ ﺮﺑ نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ تﻼﻜﺸﻣ سﺎﻴﻘﻣ
ﺎﻫ عﻮـﻧ رﺎـﺘﻓر ي
ﺎـﻳ ﻲﺘـﺳود
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻢﻳدﻮﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ .
لوﺪﺟ
2 - خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳاﺮﺿ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ تﻼﻜﺸﻣ و ﺎﻫ رد
ناردﺎﻣ
و رﺎﮔزﻮﻣآ نا ) 413
= (n
ناردﺎﻣ
رﺎﮔزﻮﻣآ نا ناردﺎﻣ رﺎﮔزﻮﻣآ نا ناردﺎﻣ رﺎﮔزﻮﻣآ نا
تﻼﻜﺸﻣ ﻞﻣﺎﻛ هﺮﻤﻧ
78 / 0 85 / 0 76 / 0 84 / 0 77 / 0 86 / 0
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ 65
/ 0 74 / 0 68 / 0 66 / 0 62 / 0 71 / 0
ﺶﻴﺑ ﻲﻛﻮﻠﺳ تﻼﻜﺸﻣ و ﻲﻟﺎﻌﻓ
75 / 0 85 / 0 73 / 0 84 / 0 72 / 0 81 / 0
عﻮﻧ رﺎﺘﻓر ﻲﺘﺳود 68
/ 0 79 / 0 67 / 0 78 / 0 69 / 0 78 / 0
