Protection of Detainees in Non-International Armed Conflicts under International Human Rights Law: With A View on Serdar Mohammed v. UK Ministry of Defence Case
Gholamali Ghasemi1 | Mousa Karami2 | Reyhaneh Zandi3
1. Corresponding Author; Department of International Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran. Email: [email protected]
2. Public International Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran. Email: [email protected] 3. Public International Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran. Email: [email protected]
Article Info Abstract Article Type:
Research Article
Since its earliest elaborations, international humanitarian law (IHL) has treated international and non- international armed conflicts differently. The consequence of this difference is that the former (conflicts between two or more states) have traditionally been regulated far more comprehensively than the latter (conflicts between states and non- state armed groups, or between such groups). In light of the post-1945 shift that has seen non- international conflicts become the norm, this distinction seems particularly anachronistic. This differentiated approach to the regulation of armed conflict is particularly stark with respect to preventive, security detention or ‘internment’, defined as a deprivation of liberty ordered by the executive on the basis of future security threat without criminal charge. International Human Rights Law (IHRL) preserves the minimum standards of a dignified life for human beings everywhere and at any time. Detainees of non-international armed conflicts (NIAC) are considered to be one of the groups that due to their conditions are in a vulnerable situation and need special protection of this system. As in contemporary international law the members of this group are not combatants and consequently, are not regarded as PW, they do not enjoy the protections in Geneva Convention III. Accordingly, the necessity of protecting them in IHRL seems to be more clear than ever. Although there is no instrument and organ which independently and specifically deals with the protection of detainees of NIAC in the framework of current IHRL, searching the general human rights system and its related provisions and standards may lead us to some protective measures and rules for these individuals. The present article, through a descriptive-analytic method, aims at studying the protections afforded to this group in IHRL and Serdar Mohammed case. The case of Serdar Mohammed v. UK Ministry of Defence, through a somehow comprehensive analysis of subjects and topics about detention as a whole, has outlined many core legal issues surrounding the protection of detainees in NIAC. It has shed light on less-clear aspects and layers of this serious challenge for protection of dignity of human beings in the current conflicts Received:
2022/02/05
Received in revised from:
2022/04/16
Accepted:
2022/04/18
Published online:
2023/--/--
Keywords:
Human Rights, Detainees, NAC,
Serdar Mohammed Case,
Humani Dignity.
Article Info Abstract
of different parts of the world and specifically the Middle East. Reliance of the contemporary international law foundations on the state-centered Westphalian system and the difficulty of adhering non-state groups, are among the main challenges meeting the protection these individuals in IHRL. Furthermore, promoting the protection of groups such as women and children that are facing with double-vulnerability in the detention status in NIAC, is considered to be one of the inevitable requirements for effective protection of this group. In this regard, introducing a collection of applicable substantive and procedural laws that both direct the acts of sates and non-state armed groups and protect the rights of injured persons becomes an absolute necessity.
How To Cite
Ghasemi, Gholamali; Karami, Mousa & Zandi, Reyhaneh (2023).
Protection of Detainees in Non-International Armed Conflicts under International Human Rights Law: With A View on Serdar Mohammed v.
UK Ministry of Defence Case. Comparative Law Review, 14 (1), 1-22.
DOI: https://doi.com/10.22059/jcl.2022.338592.634313
DOI 10.22059/jcl.2022.338592.634313
Publisher University of Tehran Press.
تشادزاب زا تیامح یریگرد ِناگدش
نیبریغ ۀناحلسم یاه نیب ماظن رد یللملا
یللملا
دمحم رادرس ۀیضق هب یهاگن اب :رشب قوقح ناتسلگنا عافد ترازو هیلع
یمساق یلعملاغ
4
یمرک یسوم|
|2
یدنز هناحیر
3
1 دنسیون . ؛لوئسم ۀ نیب قوقح هورگ دکشناد ،للملا
ۀ :همانایار .ناریا ،مق ،مق هاگشناد قوقح [email protected]
2 . ب قوقح ی ن للملا مومع ی
، دکشناد ۀ اد ،قوقح مق هاگشن :همانایار .ناریا ،مق ،
3 . ب قوقح ی ن للملا مومع ی
، دکشناد ۀ مق هاگشناد ،قوقح :همانایار .ناریا ،مق ،
تاعلاطا هلاقم
هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ
نیب ماظن لقادح رادساپ یناکم و نامز ره رد رشب قوقح یللملا یارب هنادنمتفارش یگدنز یاه
تشادزاب .تسا ناسنا عون یریگرد ِناگدش
نیبریغ ۀناحلسم یاه هورگ زا یکی ،یللملا
ییاه
بیسآ یتیعضو رد دوخ طیارش ببس هب هک دنتسه یم رارق ریذپ
دنریگ ۀژیو تیامح دنمزاین و
ماظن نیا ا هب هک ییاجنآزا .دن نیب قوقح بجوم
هدنمزر هورگ نیا هب قلعتم دارفا ،ینونک للملا
هب یگنج ریسا هجیتنرد ،هدوبن یمن رامش
تیامح زا ،دنور ونژ موس نویسناونک رد جردنم یاه
ب قوقح ماظن رد نانآ زا تیامح ِیگتسیاب ،ور نیا زا .دنتسین رادروخرب نایامن شیپ زا شیب ،رش
یم هویش رذگهر زا ات دراد نآ رس ورارف ۀلاقم .دوش یفیصوت یا
- ۀعلاطم هب ،یلیلحت
تیامح ماجنا یاه نیب ماظن رد هدش ۀیضق یدروم یسررب و هورگ نیا زا رشب قوقح یللملا
ناتسلگنا عافد ترازو هیلع دمحم رادرس نیب قوقح ینابم یانتبا .دزای تسد
نونک للملا رب ی
تلود ِییایلافتسو ماظن هورگ ِیزاسدنبیاپ یراوشد و روحم
هلمجزا یتلودریغ حلسم یاه
شلاچ نیب ماظن رد دارفا نیا زا تیامح یلصا یاه هب رشب قوقح یللملا
یم رامش ،نینچمه .دور
هورگ زا تیامح شیازفا یریگرد رد تشادزاب تیعضو رد هک ناکدوک و نانز دننام ییاه
یاه
ۀناحلسم نیبریغ بیسآ اب یللملا هبور هیوسدنچ یریذپ
هتسیاب زا ،دنتسه ور ریذپانزیرگ یاه
یم بوسحم صاخشا تسد نیا زا دمآراک تیامح ۀئارا ،اتسار نیا رد .دوش
هعومجم یا زا
نیناوق یوهام و هیور
ِیا لباق ارجا هک مه تامادقا تلود اه و هورگ یاه حلسم یتلودریغ ار
تیاده دنک و مه زا ح قوق دارفا بیسآ هدید تیامح
،دیامن یم مات یترورض دبای
.
:تفایرد خیرات 11 / 11 / 1011 :یرگنزاب خیرات
22 / 11 / 1011 :شریذپ خیرات
22 / 11 / 1011 راشتنا خیرات طخرب
:
--/--/-- هژاودیلک :اه
تشادزاب
،ناگدش
،رشب قوقح یریگرد ناحلسم یاه ۀ نیبریغ
،یللملا
یضق ۀ
،دمحم رادرس ارک .یناسنا تم
دانتسا و یسوم ،یمرک ؛یلعملاغ ،یمساق
یدنز
، هناحیر ( 1012 تشادزاب زا تیامح .) ِناگدش
یریگرد نیبریغ ۀناحلسم یاه نیب ماظن رد یللملا
ۀیضق هب یهاگن اب :رشب قوقح یللملا
.ناتسلگنا عافد ترازو هیلع دمحم رادرس قوقح تاعلاطم
یقیبطت ، 10 ( 1 ،) 1 - 22 .
DOI: https://doi.com/10.22059/jcl.2022.338592.634313
DOI 10.22059/jcl.2022.338592.634313
.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم رشان
1 همدقم .
« لاس رد قرب و فرژ لوحت بجوم یلخاد تامصاخم رامش ۀرابکی شیازفا ،ریخا یاه نیب قوقح یاسآ
لللملا
تسا هدش یلخاد ۀناحلسم تامصاخم رب مکاح »
،نایربجنر و زاتمم(
1323 : 12 زا یرایلسب ،لالح نلیا الب .)
هصرع یریگرد هب طوبرم یاه نیبریغ ۀناحلسم یاه
یب لمأت دنمزاین نانچمه یللملا زا یلکی .دنتلسه یرتلش
هزوح تشادزاب زا تیامح ،هتفرگ رارق نارگشهوژپ هجوت دروم رتمک هک ییاه یرلیگرد عولن نیا ناگدش
رد اله
نیب ماظن هب .تسا رشب قوقح یللملا نیب قوقح بجوم
تشادزاب دارفا ،ینونک للملا هدنمزر هدش
هب ،هلتفرن راملش
تیعضو دقاف یگنج ریسا
امح زا هجیتنرد و دنتسه تی
رد ررقم یاه ناریلسا الب رالتفر هب عجار ونژ نویسناونک
یگنج یمن رادروخرب وش
هب .دن تشادزاب رتشیب عویش و عوقو مغر اه
یریگرد رد نیبریغ ۀناحلسم یاه
رد یلللملا
هلب و هناتسودرشب قوقح ،ینونک راگزور زا تلیامح هلب ینادلنچ هلجوت ،یتادلهاعم ۀناتلسودرشب قولقح هژلیو
تشادزاب ناگدش یریگرد نیا ( هتشادن اه
Crawford, 2019: 251
نیلب ۀتیمک ور نیمه زا و ) بیللص یلللملا
( تسا هدیزرو دیکأت دارفا نیا زا تیامح تیوقت یگتسیاب رب خرس
ICRC, 2012-2013
.)
بحاص ( تشادزاب ۀلوقم ،نارظن
Detention/Internment
هصرع زا یکی ار ) یم ییاه
نآ رد هلک هلک دلنناد
درکیور توافت یریگرد لابق رد
نیلب ۀناحللسم یاه نیبرلیغ و یلللملا
( تلسادیوه یلللملا
Hill-Cawthorne,
2016: 1
تشادزاب زا دوصقم ،راتشون نیا رد .)
« هلبانب تسا نکمم هک تسا یتقوم و ییانثتسا ِیلرتنک ِمادقا کی
یریگرد رد یتینما لیلاد دوش لامعا و رداص هناحلسم یاه
( »
Pejic, 2005: 376
قبط .) ۀراملش ۀمانعطق 123
هب موسوم دحتم للم یمومع عمجم الی تلشادزاب رد یلقیرط هلب هک یصاخشا ۀیلک زا تیامح لوصا ۀعومجم
هب سبح یم رس دنرب
1، تشادزاب یتشادزاب ای هدش (
Detained person/Detainee
« ) رد هلک تلسا یلصخش ره
هب تیموکحم زج یزیچ ۀجیتن لسا هدلش مورلحم یدازآ زا ،مرلج کلی ببلس
ت ( »
UNGA, 9 December
1988: Annex, Use of Terms, (b)
شرازگ ساسا رب .) تلود رب نوزفا ،اه
زا شیلب ،اه 01
رد حللسم هورلگ
هک ییاهروشک نیب ۀتیمک
خرس بیلص یللملا یم تیلاعف اهنآ رد
هدیزای تسد دارفا تشادزاب هب ،دنک ( دلنا
ICRC,
October 2019: 45
یریگرد رد تشادزاب .) سم یاه
نیبرلیغ ۀناحل و یقولقح واد غلحابم زا یلکی هلب یلللملا
نیب یتایلمع نیبرلیغ تلیهام ۀجیتن ار نآ نادنمشیدنا هک تسا هدش لدبم یللملا
یرلیگرد رتلشیب یلللملا یاله
هتسناد ناهج رد یراج ۀناحلسم ( دنا
Dormann, 2012: 347
.)
نامز و ناکم و تیعقوم ره رد ناسنا تلزنم و نأش تشادساپ تیمها هب
زلین و رلشب قولقح نالمرآ ناولنع
یفیلصوت ۀویلش رذلگهر زا ات تشاد نآ رب ار راتشون نیا ناگدنراگن ،هزوح نیا رد یسراف یقوقح تایبدا دوبمک -
تیامح یسررب هب ،یلیلحت نیب ماظن رد ررقم یاه
تشادزاب زا رشب قوقح یللملا یریگرد رد ِناگدش
ۀناحللسم یاه
نیبریغ وق .دنزای تسد یللملا یم ار عوضوم نیا رب مکاح دعا
عولقو للحم روشک یلخاد قوقح ۀزوح هس رد ناوت
1. Body of Principles for the Protection of All Persons under Any Form of Detention or Imprisonment, UNGA, Resolution 43/173 (9 December 1988)
نیب قوقح ،یریگرد یریگرد رب مکاح ۀناتسودرشب للملا
نیبریغ ۀناحلسم یاه نیلب مالظن و یللملا
قولقح یلللملا
نیا .درک یریگیپ رشب هلاقم
تشادزاب زا تیامح ، یریگرد ناگدش
نیبریغ هناحلسم یاه رالچ رد یللملا
مالظن بوچ
نیب یم ار رشب قوقح یللملا یریگرد نامز رد رشب قوقح لامعا موادت تسخن ،اتسار نیا رد .دواک
هناحللسم یاله
یم رظن زا هناتسودرشب قوقح و رشب قوقح دنویپ و تیامح سپس ؛درذگ
مالجنا یاله تلشادزاب زا هلتفرگ
ناگدلش
نیب ماظن بوچراچ رد هلاقم رظندروم رب هب رشب قوقح یللملا
رد یسر یم هاگنآ ؛دیآ یلکی یدرولم یسررب بلاق رد
یایاضق نیرتدیدج زا ۀیضق هب موسوم ،هنیمز نیا رد هحورطم
ناتسلگنا عافد ترازو هیلع دمحم رادرس ،
شنلکاو
تیعضو نیا هب تبسن ناتسلگنا روشک ییاضق ماظن هب
راتلشون نلیا یللصا ۀندب ماجرف ؛دش دهاوخ هدیشک ریوصت
شلاچ هب یورارف یاه تشادزاب زا تیامح
یریگرد ناگدش نیبریغ یاه
یلم صالصتخا یلللملا ،ماجنارلس و ؛دلبای
عمج هجیتن و بلاطم یدنب یلم دلیما هلنانتورف هلک دوب دهاوخ هلاقم نیا ینایاپ ِغحابم ،یریگ
ۀزلیگنا و زالغآ دور
شهوژپ هنافاکشوم یاه باذج و رت
.دشاب یسراف یقوقح تایبدا رد رت
2 ح لامعا موادت . یریگرد نامز رد رشب قوق
؟لوصف مامت یارب یماظن :هناحلسم یاه
هتسب زین وا یرشب قوقح تسا یهیدب و تسا رشب ،حلص ۀیاس رد هچ و گنج نادیم رد هچ ،لاح همه رد رشب یمن بلس وا زا ناکم و نامز هب یریگرد لوط رد رشب قوقح دعاوق لامعِا موادت موزل .دوش
رد هناحللسم یاه
لتخم دراوم تلود ۀیور ،دحتم للم تینما یاروش و یمومع عمجم یوس زا ف
ناوید و یرشب قوقح ناکرا ،اه
نیب نیب ناوید ،هنومن یارب .تسا هدش دییأت یرتسگداد یللملا شیولخ ِیترولشم ۀلیرظن رد یرتسگداد یللملا
ۀرابرد یلاغشا نیطسلف نیمزرس رد لئاح راوید تخاس ِیقوقح یاهدمایپ هک درک دیکأت
« مح تیا هدشاطعا یاه
نویسناونک یوس زا یریگرد نامز رد یرشب قوقح یاه
یمن فقوتم هناحلسم یاه قوقح یخرب هکنآ اب و دنوش
نیب قوقح عوضوم اهنت یرشب قوقح دعاوق ای هناتسودرشب للملا
ود رله عولضوم هلک دنراد دوجو یدعاوق ،دنا
نیب قوقح ۀخاش دنتسه للملا
( »
ICJ, 9 July 2004: para. 106
ۀیضق رد رواب نیا .) تیلاعف
هناحلسم یاه
وگنک نیمزرس رد ( دش رارکت زین
ICJ, 19 December 2005: para. 216
،رلگید نخلس هلب .)
« نالمز رد
نیب قوقح مه ،تامصاخم نیب رشب قوقح مه و هناتسودرشب للملا
مه ،یللملا یم لامعِا نامز
دنوش ( »
Fortin,
September 2018: 4
ک تسا ینتفگ .) نیب قوقح زا یهاگ هزورما ه
هلب هناتسودرشب للملا زا یلشخب ناولنع
یم دادملق هناحلسم تامصاخم رد لامعا لباق رشب قوقح هلشیر هک یهاگدید ؛دوش
یلم ار نآ یاله رد ناولت
ۀرامش ۀمانعطق 23
رد هک نارهت رشب قوقح سنارفنک 12
یم 1210 تلفرگ وارس ،دش ذاختا ۀللوقم رد هلک1
قوقح نایم دنویپ هب فطع ۀطقن کی ،هناتسودرشب قوقح و رشب
یم رامش .دور
1 :کن .
“Human Rights in Armed Conflicts”; Resolution XXIII adopted by the International Conference on Human Rights, Tehran, 12 May 1968. Availabe at: https://ihl-databases.icrc.org/applic/ihl/ihl.nsf /Article.xsp?action=openDocument&documentId=378384ED19F0CFEAC12563CD0051D2B4
ههرب رد دنچره هتفای شرتسگ هناگادج هناتسودرشب قوقح و رشب قوقح ،خیرات زا ییاه
ۀعلسوت یلو ،دنا
هتشاد مهرب یلباقتم راثآ و هدوب رگیدکی تازاوم هب اهنآ ۀدام .دنا
3 نویسناونک کرتشم زا ونژ ۀناگراهچ یاه
دنا یخرب یوس نیب قوقح نادنمشی
هب للملا دادملق هناتسودرشب قوقح رب رشب قوقح ریثأت زراب ِیلجت ناونع
،ناشیا رواب هب .تسا هدش
« هب رشب قوقح یاقترا ندناجنگ ،نآ روشنم رد للم نامزاس ِیساسا ِفده ناونع
هب تیرشب هیلع تایانج ِییاسانش نیب یتایانج ناونع
و عنم نویسناونک داقعنا ،یللملا لسن تازاجم
و یلیادز
نیبریغ ۀناحلسم تامصاخم میظنت همه ۀدهاعم کی بوچراچ رد یللملا
لالس رد رالب نیتلسخن یارب هبناج
1202 ۀدام ینعی[
3 نویسناونک کرتشم دنراد ریثأت نیا رد هشیر یگمه ،]ونژ ۀناگراهچ یاه
( »
Meron,
2006: 7
بحاص یخرب رواب هب .) زین رشب قوقح ۀصرع ِنارظن
« ام ۀد 3 هلب دلیاب ار کرتلشم ۀلطقن ناولنع
ناسنا رد یفطع هب هناتسودرشب قوقح ِیرادم
یرلشب قولقح یلشراگن ،هدالم نیا شراگن ۀوحن .دروآ رامش
تسا » ،یمطافدیس یراق(
1300 : 2 : 011 .)
هب و دنراد یگنتاگنت ِیکیدزن مه اب یعوضوم ظاحل زا هناتسودرشب قوقح و رشب قوقح مشچ اب رظن
یلشوپ
یم اوت مالظن کرتلشم فدله ،دارلفا تینالسنا و تمارک زا تسارح .دنار نخس ود نآ ِیعوضوم ِیگناگی زا ن
نابرق( تسا هناتسودرشب قوقح و رشب قوقح ،این
1321 : 112
« .) ۀلنماد یاراد یقولقح ۀخالش ود نلیا هچرگا
هعومجم یلو ،دنتسه یتوافتم تیامح زا یا
نایماظنریغ زا معا نوگانوگ دارفا یارب ار اه رد رلگید هک یدارفا ،
تایلمع تکراشم ای دنرادن میقتسم تکراشم یماظن یاه یم هئارا تامصاخم رد لاعف ناگدننک
،علقاو رد .دنهد
تیعلضو رب هناتسودرشب قوقح و رشب قوقح یلم لالمعِا هناحللسم تاملصاخم رلب لمتلشم یاله
و دلندرگ
تیامح یلم تلیوقت هیولسود تروص هب و لیمکت ار هطوبرم یاه لنیامن
د ( »
OHCHR, 2011: 1
غلیح زا .)
قولقح دلعاوق هلک یلالحرد ،تلسا یرالج رلشب یانبا ۀمه هب تبسن رشب قوقح دعاوق ،دعاوق یارجا ورملق مزلا دارفا یخرب هب تبسن اهنت هناتسودرشب یم ارجلاا
،ور نیا زا .دشاب
« تلحت یللیلد رله هلب هک یصخش ره
شب قوقح تیامح تحت ،دشابن هناتسودرشب قوقح تیامح تسا ر
» ،یلدگیب ییایض(
1321 : 03 .)
مه لامعِا ِتیلباق نلیا یالنعم هب ،هناحلسم تامصاخم نامز رد هناتسودرشب قوقح و رشب قوقح ِنامز
یم خر همصاخم رد هک یعوضوم ره رب قلطم تروص هب و رگیدکی ِشوداشود ود نیا هک تسین هدایپ دهد
یم سا نکمم ،تشادزاب ۀلوقم رد ،هنومن یارب .دنوش هرسکی هک دشاب هتشاد دوجو تشادزاب زا یصاخ ِعون ت
نیب قوقح ۀنماد زا جراخ الب یدنویپ یدازآ زا تیمورحم هک تسا ینامز نآ و دریگ رارق هناتسودرشب للملا
نالمز و تیعقوم ره رد رشب یانبا یناسنا تمارک و تلزنم ظفح قلطم ِیگتسیاب .درادن هناحلسم ۀمصاخم زا تیامح موزل ،ناکم و یم لدبم یهیدب یرما هب ار گنج نامز رد دارفا
هلفازگ هلب هر ،ور نلیا زا .دزالس
هدربن نیب قوقح رگا میا .میمانب لوصف مامت یارب یماظن ار رشب للملا
3 تشادزاب زا تیامح . یریگرد رد ناگدش
نیبریغ ۀناحلسم یاه نیب قوقح رد یللملا
رشب للملا
ب قوقح ینونک ماظن بوچراچ رد هچرگا نی
هلب یلصصخت و لقتلسم ترولص هب هک یداهن ای دنس رشب للملا
تشادزاب زا تیامح یریگرد ناگدش
نیبریغ ۀناحلسم یاه مالع ماظن یسررب اب یلو ،درادن دوجو ،دزادرپب یللملا
یم ،نآ یمومع تاررقم و رشب قوقح ۀدام ِساسا رب .تسشن هراظن هب ار دارفا نیا زا تیامح ناوت
2 ۀلیملاعا
یناهج ( رشب قوقح 1200
ۀدام ،) 2 ( 1 نیب قاثیم ) ( یلسایس و یندلم قوقح یللملا
1211 ۀدالم ،) 2 ( 2 قالثیم )
نیب ( یگنهرف و یعامتجا ،یداصتقا قوقح یللملا 1211
ۀدام ،) 10 و رشب قوقح زا تیامح ییاپورا نویسناونک
یدازآ ( نیداینب یاه 1291
ۀدام ،) 1 ( 1 س نامیپ ای رشب قوقح ییاکیرما نویسناونک ) نا
هزولخ ( 1212 ۀدالم ،) 2
قلخ و رشب قوقح ییاقیرفا روشنم ( اه
1201 ناسنا یمامت ،...و ) فرلص ،یلضیعبت هلنوگره نودلب اله
زا رلظن
یدازآ و قوقح ۀمه زا ،تیعضو و طیارش هرهب یساسا یاه
نیب ماظن رد یلو .دنتسه دنم هلب رشب قوقح یللملا
هب عقاورد و دارفا فنص هاگ و تیعقوم ِروخارف او
بیسآ ِتیعضو ۀطس ،دلنراد رارلق نآ رد صاخلشا هلک یریذپ
هورگ و دارفا یخرب هراپ زا یعامتجا یاه
یم رادروخرب زین یتیامح ِتازایتما و قوقح یا وش
.دن
هب ییاضق یأر رودص نودب دارفا تشادزاب یرایسب یرفیک نیناوق زین و یرشب قوقح دانسا ۀیلک ۀلیسو
ش ملاعا عونمم ناهج یاهروشک زا هب هرازگ نیا .تسا هد
ۀدام رد تحارص 2
رلشب قولقح یناهج ۀیملاعا
ۀدام رد و هدیدرگ جرد 2
ۀدام ،نینچمه .تسا هتفای طسب یسایس و یندم قوقح قاثیم 11
زلین قاثیم نیا
یمرب دنتسه مکاح دارفا تشادزاب طیارش رب هک ار یطباوض لقادح ۀدالم رد هراشا دروم تیعونمم .درامش
2
و هیملاعا ۀدام ،قاثیم
1 قلخ و رشب قوقح ییاقیرفا روشنم ۀدام ،اه
2 ( 1 نیب نویسناونک ) قوقح ییاکیرما
ۀدام ،رشب 10
ۀدام و رشب قوقح یبرع روشنم 9
( 1 قلح .تلسا هدش رارکت رشب قوقح ییاپورا نویسناونک )
الق نینچمه و یدازآ ۀنارسدوخ بلس ربارب رد دارفا زا تیامح یانبم یصخش تینما و یدازآ ندولمن ینون
قح زا قح نیا .تسا تشادزاب و یریگتسد طرش و هیلوا یاه
یدازآ رگید هب لین یارب ییانبریز یاه و اله
قح یم بوسحم اه وش
لیعمسا( د ،یرقاب تعیرش و روپ
1323 : 0 زا شیلپ ۀللحرم هلب ربالن علقاورد هلک )
تیدودحم اب ار تشادزاب هب لسوت اذل و تسا هدوب تشادزاب تیروذحم و اه
یم وربور ییاه .دزاس
تلشادزاب ۀلوقم اب یقیرط هب هک یتادهاعم ِیرشب قوقح یاهداهن هک تسا تیعونمم نیمه ۀجیتن رد زا یلشان ِتادلهعت و نوناق تیمکاح اب ،دودحم رایسب ییاهانثتسا اب بلغا ار یتینما تشادزاب ،دنراد راکورس
نیب ماظن نیزاوم هدرک ملاعا راگزاسان رشب قوقح یللملا
هلب .دلنا ار مادلقا نلیا رلشب قولقح ۀلتیمک ،هژلیو
یور مه ۀدام اب هتفر 2
یم ریاغم یسایس و یندم قوقح قاثیم هلک تلسا هتلشاد زارلبا رالب نیدلنچ و دلناد
« یمن یتینما لیلاد دلیامن هلیجوت ار تلینما و یدازآ قح زا یطخت دناوت
( »
HRCom, 13 November
2004: para. 7.2.; HRCom, 4 August 2010: para. 20
نآ ۀژیو رگشرازگ و هجنکش عنم ۀتیمک .)
هب( یتینما تشادزاب لاکشا یخرب زین هتلسد تلشادزاب هژیو
ار ) خلشم تدلم نودلب تلشادزاب و یلعمج
لیکشت ۀدام رد جردنم یانعم رد راتفر ءوس ۀدنهد 11
هتلسناد هجنکش عنم نویسناونک ( دلنا
Committee
against Torture, 2010: 101, 104, 106 & 114; Un Special Rapporteur on Torture, 17 December 2002: para. 26.h
هلک هتلشاد زارلبا ملسیرورت الب هزرالبم ۀژیو رگشرازگ ،نیا رب نوزفا .)
یریگرد تفاب رد یتینما ای یرادا تشادزاب نیبریغ ۀناحلسم یاه
هلک یمولمع رارطضا نامز رد اهنت یللملا
یم دیدهت ار تلم تایح و دنک
( تسا زاجم ،دشاب هدش ملاعا ًامسر نآ دوجو
Human Rights Council,
16 November 2007: para. 10
.)
تسا ینتفگ
« ( تلم تایح دیدهت
threatening the life of nation
دانلسا رد هلک تلسا یموهفم ،)
رعت و تسین نشور نآ یانعم اما ،هدش رکذ اهراب یمومع رارطضا عوضوم اب طبترم یرشب قوقح نآ زا یفی
تسا هدشن هئارا »
،یفسوی و ولماش(
1329 : 112 لالس رد دلحتم لللم یعالمتجا یدالصتقا یاروش هتبلا .)
1209 هلب مولسوم یلتاررقم ، ازوکاریلس لولصا
(
Siracusa Principles
هلب ار ) هلب هلک دنالسر بیولصت
تیدودحم نیب قاثیم زا یطخت و اه
یم یسایس و یندم قوقح یللملا لصا .دنزادرپ
32 ،ازوکاریلس لوصا زا
یم یدیدهت ار تلم کی تیدوجوم و تایح هیلع دیدهت زا یلشخب الی للک الی تلیعمج لک )فلا هک دناد
الی یلسایس للاقتلسا ،تلیعمج یلکیزیف یگچرالپکی )ب و ؛دلهد رارق ریثأت تحت ار تلود کی نیمزرس و نیملضت یارلب یتایح تاسیسأت یساسا درکراک ای تیدوجوم ای ینیمزرس یگچراپکی قولقح زا تلیامح
ییاسانش ( دیامن دیدهت ار قاثیم رد هدش
ECOSOC, 1985: Principle 40
نانچ .) ناگدنسیون یخرب هک
هدرک ناشنرطاخ گلنج کلی یپ رد تلود کی یلامتحا ۀیزجت یانعم هب ًافرص تلم کی تایح دیدهت ،دنا
مامت نارحب هکلب ،تسین نآ هباشم تیعضو ای رایع ن ار رتمک تدش اب یاه
یم ربرد زی نامزاس هک دریگ
هلتفای
هب ار هعماج تایح یم رطخ
یدالع راکوزالس هک یتیعضو هک دراد تللاد رما نیا رب ًاحیولت هتکن نیا .دنزادنا
هب ار هعماج رمتسم تابث و دزاس نوگرگد ار تلود تللم تالیح یارلب یدلیدهت[ تسا نکمم ،دزادنا رطخ
هب هب ]دیآ رامش وت یرارطضا تیعضو ناونع
نابرق( ددرگ فیص ،این
1301 : 00 - 03 .)
یور مه مهم رد ریس اب ،هتفر نیب یرشب قوقح دانسا نیرت
،رلشب قولقح یناهج ۀیملاعا هلمجزا ،یللملا
نیب نویسناونک ،هجنکش عنم نویسناونک ،یسایس و یندم قوقح قاثیم ربارب رد دارفا ۀیلک زا تیامح یللملا
ماوق دانسا و یرابجا یزاسدیدپان یان
لاس هب دحتم للم دعاوق و لوصا دننام هتفا یاه
1200 و 1221 رد هک
رلبارب رد تینوصم عقاورد لعف کرت ای لعف کی تیعونمم ۀجیتن هک حیضوت نیا اب ؛دش دانتسا اهنآ هب لااب هب ،تسا نآ یم رظن
یم دسر مهم ناوت تیامح نیرت
تینوصم و اه تروص یاه
نیلب مالظن رد هلتفرگ یلللملا
رشب قوقح نیبریغ ۀناحلسم تامصاخم رد تشادزاب تحت دارفا زا
هلب مارلتحا :تسناد رارق نیا زا ار یللملا
یدازآ و تلینما و تالیح قلح زا یرادرولخرب ،ییالنبم رله رب ضیعبت تیعونمم ،یناسنا تلزنم و تمارک هب ِتیعونمم ،یصخش د یلیذرت و هدننکراوخ راتفر ره و هجنکش و متس تیعونمم ،نتفرگ یگدرب
علنم ،رگی
شیامزآ تسیز و یکشزپ یاه قلح ،دارفا ۀنارسدوخ تشادزاب تیعونمم ،یکشزپ لوصا اب راگزاسان ِیتخانش
یتلشیعم حطلس زا یرادرولخرب قح ،بهذم و هدیقع و هشیدنا یدازآ قح ،هنلاداع یسرداد زا یرادروخرب تبقارم و کاشوپ و کاروخ لماش یتسیزهب و یتملاس یارب یفاک مم ،یکشزپ یاه
،یرالبجا رالک تیعون
یتلشادزاب هلنوگره ِیرالصحنا ِندوب ینتبم ،هجومان و ینوناقریغ تشادزاب تروص رد تراسخ تفایرد قح تشادزاب درف یروف ندومن رضاح موزل ،تشادزاب للع زا یهاگآ قح ،نوناق ساسا رب ًافرص مالقم دزلن هدش
درف یهاوخداد قح ،لوقعم تدم رد یو یدازآ ای یسرداد و ییاضق یگدیلسر و حلاص هاگداد هب یتشادزاب
تیعورلشم مدلع ترولص رد یدازآ مکح رودص ای تشادزاب تیعورشم هب عجار هاگداد رظن راهبا و یروف تلشادزاب یزالسادج موزل ،ینوناقریغ تشادزاب رد تراسخ تفایرد قح ،تشادزاب و نالموکحم زا ناگدلش
م زا نانز و نلااسگرزب زا ناکدوک یزاسادج و ناینادنز میمصت و نادر
رارلق ،نالشیا ۀرالبرد یرولف یرلیگ
یدازآ ِیلعبت ِضلقن ای ضقن تیعونمم ،یرابجا یزاسدیدپان ضرعم رد نتفرگن تلمارک الی نیدالینب یاله
هب و شزادرپ ،یروآدرگ ۀجیتن رد درف یرشب هداد لمالش یلصخش تالعلاطا یرادلهگن ای یریگراک
یاله
. ... و یکیتنژ و یکشزپ ح صاخ دانسا زا یخرب مازلاریغ ِیرشب قوق
هلب طولبرم قولقح زا تیامح صوصخ رد ًارصحنم زین روآ
هب تشادزاب تحت دارفا هدیسر بیوصت
هژلیو تاررلقم رلب و دنا نآ زا رترثؤلم تلیامح تلهج یا
دلیکأت اله
هدومن یم دانسا نیا ۀلمج زا .دنا هلنوگره تلحت صاخلشا یمالمت زا تیامح یارب لوصا ۀعومجم هب ناوت
ح ای تشادزاب ( سب
1200 شیپ لوصا زا یرایسب هک دومن هراشا ) هولالع .تسا هداد رارق دیکأت دروم ار هتفگ
نیب ماظن رد ،نیا رب هورگ ،رشب قوقح یللملا
ییاهدیدزاب اب هنارسدوخ تشادزاب صوصخ رد هژیو یراک یاه
تلود زا هک هب فلتخم یاه
یم لمع شرازگ و دنروآ یم رشتنم و هیهت هک ییاه
رد دنزاس زا تلیامح تلهج
ماگ تشادزاب تحت دارفا قوقح هب یاه
هتشادرب یرثؤم تبسن .دنا
ۀرامش ماع ریسفت رد رشب قوقح ۀتیمک 39
لاس هب 2110 یم زاربا ، هک دراد
« ،یرادا ای یتینما تشادزاب
هنارلسدوخ تلشادزاب ،هلطوبرم دلیدهت الب ییورایور یارب رثؤم ِتامادقا رگید ندوب سرتسد رد تروص رد هب یم رامش ییانثتسا رد رگا .دیآ زا یدلیدهت نانچ هک یصاخشا تشادزاب هیجوت یارب ،لاوحا و عاضوا نیرت
یم یشان اهنآ تلود شود رب تابثا راب ،ددرگ دانتسا یمتح و میقتسم ،یراج یدیدهت هب ،دوش
دوب دهاوخ اه
یم لیمحت ار هدشدای دیدهت رظندروم دارفا دنهد ناشن هک ثا راب و دنیامن
نالمز تدلم هلب هلجوت اب زین تاب
یم شیازفا ،تشادزاب تلود تسا مزلا و دودحم یلامتحا تشادزاب نامز تدم لک ،نیا رب نوزفا .دبای
هب اه
مالت تروص نیملضت مالمتو
ۀدالم رد ررلقم یاله 2
دلنیامن تلیاعر دراولم ۀلمه رد ار ( »
HRCom, 16
December 2014: para. 15
.)
د رظندیدجت و یودب بعش هاگدا
نیب یرفیک یللملا یارب
هدلنورپ دلنچ رد قباس یولاسگوی صولصخ رد
هدش ریگتسد هنارسدوخ تروص هب هناحلسم تامصاخم للاخ رد هک ینایماظنریغ رودلص و رلظن ملالعا هب دنا
هدیزرو تردابم یأر هدرمشرب ار ینوگانوگ طیارش و دنا
یلم هنارلسدوخ تلشادزاب الهنآ سالسا رب هک دنا دلناوت
لکش بجوم گ
نیلب یرلفیک هالگداد یلسرداد ۀبعلش رلظن قبط .دوش تیرشب هیلع تیانج یری یارلب یلللملا
ۀدنورپ رد قباس یولاسگوی کلاِیُنرک
(
Krnojelac
رد ) 19 سرام 2112 ترابع طیارش نیا ، ا
:زا دن
« 1 درلف )
؛دوش مورحم یدازآ زا 2
ناوتن یدازآ بلس هیجوت یارب ینعی ،دشاب هنارسدوخ یدازآ زا تیمورحم ) ییالنبم هب
؛تسج دانتسا ینوناق 3
مورلحم شیولخ یملسج یدازآ زا هطوبرم درف ،نآ رذگهر زا هک یلعف کرت ای لعف )
بللس دلصق هلب و دراد یرلفیک تیلوئسم اهنآ ببس هب مهتم هک یصاخشا ای خش ای مهتم یوس زا ،هدش هب وا لعف کرت ای لعف هکنیا هب لوقعم ملع اب ای درف یمسج یدازآ ۀنارسدوخ بللس بلجوم ناوارلف لامتحا
یم یمسج یدازآ ۀنارسدوخ دلشاب هلتفریذپ مالجنا ددرگ
( »
ICTY, 15 March 2002: para. 15
ۀبعلش .)
ۀدنورپ رد هاگداد نیمه یسرداد زِکرِس و چیدرُک
(
Kordic and Cerkez
رد ) 21 هیروف 2111 تلشاد زارلبا ،
هک
« هب یضتقم ِینوناق ِدنیارف یط نودب درف یدازآ بلس ع
ماظن ای هدرتسگ ۀلمح زا یشخب ناون کی هیلع دنم
دوش بوسحم هنارسدوخ سبح دیاب یماظنریغ تیعمج ( »
ICTY, 26 February 2001: para. 302
.)
ۀدلنورپ رد نینچمه کیلسوم و چیلللاِد
(
Delalic and Mucic
رد ) 21 ۀبعلش ،لالس نالمه ۀلیروف
ودحم ِییانثتسا ِمادقا هک داد حیضوت هاگداد رظندیدجت ینونالق ینامز اهنت یماظنریغ درف کی ۀدارا ِیزاسد
داوم تاررقم هک دوب دهاوخ 02
و 03 ( دلشاب هدلش تیاعر ونژ مراهچ نویسناونک
ICTY, 20 February
2001: paras 322 & 327
ِیزالسدودحم ای تشادزاب ،دوشن ققحم طیارش نیا هک یماگنه ،ور نیا زا .)
چمه .دوب دهاوخ هنارسدوخ نایماظنریغ نیب یرفیک هاگداد رظندیدجت ۀبعش ،نین
،قبالس یولاسگوی یللملا
هاگودرا رد لوئسم صاخشا یرفیک تیلوئسم هب ۀیلضق رد ،هنومن یارب .تسا هتخادرپ تشادزاب زکارم و اه
شیپ یم زاربا ،هتفگ تشادزاب ِیزاسدازآ رایتخا و رادتقا ،هاگودرا ۀدنامرف هک ینامز دراد
ار یمالظنریغ ناگدش
دراد یم یهاتوک نآ لامعِا رد و نایماظنریغ ِینوناقریغ ِیزاسدودحم ِمرج بکترم طرش ود ققحت اب ،دزرو
یم :ددرگ 1 تشادزاب هکنیا یارب یلوقعم یانبم چیه ) هرطاخم ناگدش
للیمحت تللود تلینما رب یعقاو یا
ای ؛درادن رایتخا رد دننک 2
یم ) نیمضت دناد هدشن اطعا نانآ هب یضتقم ِیلکش یاه
.تسا
4 ناتسلگنا عافد ترازو هیلع دمحم رادرس ۀیضق یدروم ۀعلاطم .
تشادزاب زا تیامح غحب هک ییاهروشک زا یکی یریگرد ناگدش
نیبریغ ۀناحلسم یاه بوچرالچ رد یللملا
یم یسررب لباق نآ یقوقح ماظن یلم دلییأت ینالمز هیعاد نیا .تسا ناتسلگنا ،دیامن
رد مینادلب هلک دولش
عوضوم بوچراچ نیا
،هلاقم میمصت هالگداد یلالع الیناتیرب رد ۀدلنورپ رادرلس دلمحم هلیلع ترازو عالفد
هدرتسگ نیرت لیلحت ار زا عوضوم هئارا راتشون نیا غحب دروم نیداینب یقوقح لئاسم زا یرایسب هب و هدرک
تشادزاب زا تیامح نوماریپ .تسا هتخادرپ ناگدش
« رادرس
،دمحم رد نایرج کی تایلمع یماظن رد لامش
دنمله رد ناتسناغفا خیرات هب
2 لیروآ 2111 هب تسد یاهورین حلسم ایناتیرب ریگتسد دش . یو ات 29 هیئوژ
2111 رد هاگیاپ یاه یماظن ایناتیرب رد ناتسناغفا ینادلنز
دولب و تیحلالص تلحت هاگتلشادزاب هلب اهدلعب
دیدرگ لقتنم ناغفا یاهورین .
دوب رارق تشادزاب رد وا 0 لیروآ 2111 ا یوس ز ۀتیمک یلسررب تلشادزاب رد
پمک نویتساب (
Bastion Camp
) یسررب و ددرگ سپ زا نآ ات 0 یم 2111 ره دوب مزلا 22
دروم تعاس
یذ تاماقم عانتما اب رما نیا یلو ،دریگ رارق ینیبزاب زا دمحم رادرس .دش هارمه ایناتیرب حلاص
1 الت یم 29
هیئوژ 2111 فیقوتتحت
یتاکرادت (
Logistical detention
) رد راظتنا لاقتنا دوب ( »
EWHC, 2014:
para. 110
).
هک درک اعدا ایناتیرب عافد ترازو هیلع یتیاکش یط یو تشادزاب
رب وا ساسا دلعاوق قولقح
رشب و نوناق نیا هب و هدوب ینوناقریغ ،ناتسناغفا لیلد
دانتسا هب ۀدام
9 رلشب قولقح ییاپورا نویسناونک و
شخب 0 نونالق قولقح ب ( الیناتیرب رلش 1220
) (
UK Public General Acts, Human Rights Act
)1998
یاعدا تمارغ ترازو اما ،دومن نیا عافد
اعدا ار رد حوطس فلتخم در درک .
یاهورین حلسم ایناتیرب زا لاس 2111 ۀمانعطق اب و 1301
رد رولشنم متلفه للصف تلحت تینما یاروش
یاهورین بلاق کمک ِیتیلمدنچ
هب تینما )فاسیآ(
( )ISAF
اب تقفاوم تلود رد ناتسناغفا روشک نیا
رولضح
ۀمانعطق هک تسا رکذ هب مزلا .دنتفای یاروش
:تینما 1 ) تیمکاح و للاقتسا ناتسناغفا ار
هب تیملسر هتخانلش
و تیلوئسم نیمأت مظن و تینما رد رسارس روشک اب ار تلود
؛تسا هتسناد ناتسناغفا 2
) هب فالسیآ تلیرومأم
هداد ا ات تس هب تلود ناتسناغفا یارب
دوبهب تیعضو یتینما کمک
؛دنک و 3 ) هب یاهروشک وضع
نامزاس للم
هک رد فاسیآ تکرش
،دنتشاد هزاجا داد ات یمامت تامادقا یرورض ار یارب یارجا تیرومأم دوخ ماجنا دلنهد .
رد 10 هیوناژ 2112
، کی تقفاوم ۀمان ینف یماظن نیب فاسیآ و ۀرادا تقوم ناغفا ناتس دقعنم تقفاوم( دش ۀمان
1)نب یم ررقم هک تدم هب ًافرص ناتسناغفا کاخ رد تشادزاب هنوگره تشاد
21 نآ زا سپ ،هدوب زاجم تعاس
تشادزاب درف هجوت .دوش هداد لیوحت ناغفا تاماقم هب ای ددرگ دازآ دیاب هدش
هب نیا هتکن زئالح تلیمها تلسا
هک نیا تقفاوم همان سکعنم ۀدننک کی جنه را یساسا قوقح نیب للملا تسا هک رد ورملق ناتسناغفا تیلوئسم
تیمکاح نوناق و ظفح مظن یمومع ۀدهعرب تاماقم ناغفا ( تلسا هدلش هداهن
ICRC, 2017: paras. 31-
.)32
تشادزاب یراک هورگ رد هنارسدوخ یاه
هیصوت یاه
،دوخ زا تلود اه یم دهاوخ هک تبافح زا قلح یدازآ
درف ار تحت نیناوق نیب یللملا یفرع تهج رد ،هداد رارق تیامح دروم لوصح
نانیمطا زا هلکنیا دارلفا یارلب
یتدم شیب زا تدم ررقم رد نوناق رد تشادزاب م یمن یرادهگن تقو دنوش
هب نینچمه و یلضاق دزلن تعرلس
یم هدروآ دنیامن شلات ،دنوش (
Human Rights Council, 2014: 1-2
.)
رد نویسناونک یرب ونژ یاه
اینات ( 1292 هیحلاصا و ) یاه
1229 و 2112 ررقم نآ تلسا هدلش ...« :
نلیا
چیه یارب نوناق هک للم نامزاس تایلمع زا کی
یوس زا هب تینما یاروش تلحت یلیارجا مادقا کی ناونع
هلب لللم نامزالس نالنکراک نآ رد هک... ،هدیدرگ زاجم دحتم للم روشنم متفه لصف هلیلع زرالبم ناولنع
1. Bonn Agreement
س حلسم یاهورین یم تکرش هدش یهدنامزا
تیمکاح تحت یدراوم نینچ و دوب دهاوخن لامعا لباق ،دننک
قوقح یریگرد ناحلسم یاه ۀ
نیب تفرگ دهاوخ رارق یللملا
1» . دربهار زا تلیامح درولم رد الیناتیرب تللود
یریگرد رد نایماظنریغ هناحلسم یاه
( 2111 یلم رارلق دلیکأت دروم ار هتکن نیا زین ) هلک یمالگنه .دلهد
هاگداد رد ییاعدا حرلط تسا هداد خر روشک زا جراخ رد هک ینوناقریغ لمع کی ناربج یارب سیلگنا یاه
یم شخب ،دوش 11
نیب نوناق ایناتیرب یصوصخ للملا
( 1229 دعاق ) ۀ یم نییعت ار یلک ربالنب هلک دلنک
نآ
،
لیکشت عیاقو هک تسا یروشک نوناق ،لامعا لباق نوناق هداد خر نآ رد مرج هدنهد
2تسا . رضاح دروم رد
،
دعاق قبط ،نیاربانب و هتفرگ تروص ناتسناغفا رد هطوبرم عیاقو مامت ۀ
للباق نونالق ،الیناتیرب ضراعت لح
.تسا ناتسناغفا نوناق ،ارجا زالب و عولضوم صوصخ رد ناتسناغفا نیناوق یسررب یارب ۀ
درولم ینالمز ملهم ،غلحب
نونالق نیرلت
مزلا لصف ،مرج عوقو نامز رد ارجلإا مود
ناونع تحت ناتسناغفا یساسا نوناق بلیاجو و یلساسا قولقح
عابتا دام هلمجزا .تسا ۀ
20 یم نایب :دراد
« ناسنا یعیبط قح یدازآ یتیدودلحم چیله قلح نلیا .تلساه
یدازآ رب هکنیا رگم ،درادن هک یمومع عفانم و نارگید یاه
طسوت یم میظنت نوناق ..دراذلگب ریثألت دوش
. .»
دام ۀ 29 ب ار لصا ربتعم هاگداد مکح هب شمرج هک ینامز ات مهتم هک تسا هدومن ررقم و هداد رارق تئارب ر
یب دوشن تباث دام ساسا رب .تسا هانگ
ۀ 22 ...«
چیه یلمن ار سک ... حلالص هالگداد میملصت نودلب ناولت
درک تازاجم »
دام یانبم رب تیاهن رد و ۀ
31
« تیهام زا یریگتسد زا سپ هلصافلاب دراد قح مهتم مالهتا
دوش رضاح هاگداد رد نوناق رد ررقم تلهم رد و هدش علطم
3» . نیاربانب
، یم تلحت هلک تلفرگ هجیتن ناوت
رادرس تشادزاب ،ناتسناغفا نوناق دمحم
یوس زا زا ایناتیرب حلسم یاهورین 11
الت لیروآ 29
هلیئوژ 2111
هدوب ینوناقریغ تسا
ا یارب تمارغ تفایرد قح وا هب ناتسناغفا نوناق و یم ار تشادزاب نی
.دهد
« رادرس یاوعد حرط اب ههجاوم رد هدولمن حرلطم ار ماهبا نیا یخرب ،دمحم
دنورهلش کلی ارلچ هلک دلنا
هک ناتسناغفا فرط
رد دیاب ،تسین رشب قوقح ییاپورا نویسناونک دروم
ناتلسناغفا ورلملق رد هلک ییاهدادیور
رادرولخرب یقولقح زا ییاپورا نویسناونک قبط ،تسا هداد خر دلشاب
» (
ICRC, 2017: para. 117
.) یلنتفگ
تسا هب ایناتیرب یلاع ناوید میمصت دیدرگ ذاختا رشب قوقح ییاپورا هاگداد میمصت لابند
، هلب هلکنیا رلب ینبم
دام رد تیحلاص موهفم ۀ
1 دوش هداد یعسوم یانعم دیاب نویسناونک
؛ هب تیعلضو هلک یروط رد هلک ار ییاله
نآ یدرف رب دهاعتم تلود کی اه یم لامعا یکیزیف لرتنک و تردق دوخ تیحلاص تحت ورملق زا جراخ
دلنک
حلاطصا هک تسا یهیدب .دهد ششوپ زین
« ییاضق تیحلاص
» (
Jurisdiction
) دالم رد ۀ 1 الب ًالساسا دلیاب
دوش کرد ،دراد تیمکاح نآ رب تلود کی هک ینیمزرس هب عاجرا .
ِتیهام تلحت تیحلالص ینیمزرلس ًاساسا
1.The UK Geneva Conventions Act (1957), Amendments 1995, 2009.
2.Parliament of the United Kingdom, Private International Law (Miscellaneous Provisions) Act 1995.
3 بوصم ،ناتسناغفا یساسا نوناق . 22
/ 11 / 1392 ،
https://rc.majlis.ir
دام ۀ 1 شیپ د رت یضق ر چیووکنابۀ کیژلب هیلع یوس زا
ار هاگدلید نلیا ناوید .تسا هدش دییأت ییاپورا هاگداد
دام هک درک دییأت ۀ
1 سکعنم دننک ۀ هدوب تیحلاص زا ینیمزرس ًاساسا یموهفم ،
ِینیمزرلسارف دربرالک هنوگره
مزرلسارف تیحلالص داجیا یارب هک درک هراشا نینچمه .تشاد دهاوخ ییانثتسا یتیعضو نآ ینی
، سالسا رلب
لصا
« رثؤم لرتنک
» (
Effective control
) هلقطنم رب یلرتنک نینچ تلود کی هک دوش تابثا تسا مزلا یا
یا و دراد نآ نانکاس و ورملق زا ن
تلود هک تسا نآ مزلتسم رما
« هب قلیرط زا الی لاغلشا یماظن دمایپ ناونع
ا زا یخرب ای مامت ،نیمزرس نآ تلود تقفاوم ای توعد ،تیاضر ًلاولمعم هلک ار یمومع تارایتخ
یولس زا نآ
یم لامعا تلود رایتخا رد ،دوش
ب دریگ
» (
ECHR, 2001: para. 61
.)
لئسم یسررب رد اذل ۀ
ِضرف ،ینیمزرس تیحلاص هلک ییالیناتیرب نازابرلس هلک تسا نیا رب ناگدنراگن
رادرس هب ،دندومن تشادزاب و ریگتسد ار دمحم للمع الیناتیرب نارومألم ناولنع
لالبق رد الیناتیرب و دلندرک
.تساهنآ تامادقا یوگخساپ یرشب قوقح دعاوق و نویسناونک
« رد هلک یملصاختم روشک حلسم یاهورین
یم تکرش هناحلسم یریگرد کی نامزاس یاهورین مامت لماش ،دننک
هورگ ،هتفای هک دنتسه ییاهدحاو و اه
فرط نآ یهدنامرف تحت دنراد رارق
نیا اب . لاح
، عافد ترازو در ار عوضوم نیا
رک د و للادتسا دومن هلک
هلب الهنآ ارلیز ،تسین دوخ حلسم یاهورین تامادقا لوئسم ینوناق رظن زا ایناتیرب تلود زا یلشخب ناولنع
یم لمع تینما یاروش روتسد تحت فاسیآ دهعرب ًافرص اهنآ تامادقا ینوناق تیلوئسم و دندرک
ۀ نامزالس
دوب دهاوخ »
(
ICRC, 2017: para. 69
.) یایاضق رد هسنارف هیلع یمارهب
هسنارف هیلع یتماراس و ناملآ ،
ژورن و ( 2112 )،
ییاپورا ناوید رشب قوقح
رد بالستنا هب طوبرم لئاسم هب صولصخ
تلیلاعف تللود یاله
تقوم یاهورین یتینما روضح و ووزوک رد هک داد یخشت ناوید .تشاد هجوتKFOR
« یالقآ تشادزاب
م نامزاس هب ًافرص یتماراس یم هداد تبسن لل
دوش
؛ رلب ار ییالهن لرلتنک و رالیتخا تلینما یارولش هکارچ
تسا هدرک ظفح یتایلمع تامادقا »
(
ECHR, 2007: 2
.)
دنورپ رد للادتسا نیا اما رادرسۀ
دمحم هب عامتسا لباق نادنچ یمن رظن
تلسایس الیناتیرب هکارچ ،دسر
ساسا هک درک داجیا ناتسناغفا رد ار دوخ لقتسم تشادزاب رلب هولاع .تسا هدوب توافتم فاسیآ تسایس اب ًا
،نیا هلسلس بتارم هدش نییعت فاسیآ درادناتسا یتایلمع لمعلاروتسد رد هک تشادزاب زوجم یارب یهدنامرف
دوب
، یم ناشن دنامرف ،تشادزاب ماقم هک دهد ۀ
کرتلشم داتس هب ًامیقتسم هک دوب کرتشم یورین ینابیتشپ
هب و ایناتیرب یمئاد بون
ۀ یم شرازگ عافد ترازو هب دوخ طبار ،لباقم رد .داد
ۀ و الیناتیرب تلشادزاب مالقم نیب
تللود الب یمهالفت تشاددای ایناتیرب هک تیعقاو نیا .تسا هدوب یگنهامه و طابترا طقف فاسیآ یهدنامرف درک دقعنم فاسیآ قیرط زا هن و هبناجود تروص هب ناینادنز لاقتنا دروم رد ناتسناغفا ه
هنیرق ، رلب تسا یا
یور و تسایس ایناتیرب هک اعدا نیا ۀ
تلشادزاب یلشم طلخ .تلسا هدرک ارجا ناتسناغفا رد ار دوخ تشادزاب
رادرس یریگتسد هک ایناتیرب و دولب توالفتم فالسیآ تلسایس الب ،تفریذپ تروص نآ یانبم رب زین دمحم
رادرلس ،فالسیآ تسایس تحت هک دوب نیا توافت نیرتزراب یلمن دلمحم
لب تلسناوت زا شی
21 رد تعالس
دنامب تشادزاب
؛ ینلاوط تدم یارب یو تشادزاب ایناتیرب دربهار ساسا رب هک یلاحرد بولسحم زالجم یرت
یم ش .دوب دهاوخ نهذ زا رود زین ایناتیرب و للم نامزاس کرتشم تیلوئسم ضرف یتح ،طیارش نیا رد .د
مه ماجنا یارب تینما یاروش زوجم هک تسا حضاو رپ ۀ
لا تامادقا یتدلم هلب تلشادزاب لماش زین مز
تشادزاب درف لیوحت یارب هک هچنآ زا شیب یلمن ،دولب یرورلض ناتلسناغفا تالماقم هلب هدش
لش هلکلب ،د
زاجا هک دوب فاسیآ تشادزاب تسایس نیا تقیقحرد ۀ
ات ار تشادزاب 21
هداد تعاس
، دودحم رد ۀ
یاهزوجم
رداص هدش یوس زا یم للم نامزاس تینما یاروش ب .دیجنگ
نیا ا یارزو هلب هلک ایناتیرب یلم تسایس ،لاح
یم هزاجا روشک نیا هب ار تدم نیا داد
روظنم
« یتاعلاطا عفانم »
،دننک دیدمت یوس زا
زاجم تینما یاروش
رود و یریگتسد هک تسا نیا هجیتن .تسا هدشن هدرمش ۀ
رادرس تشادزاب هیلوا نیناولق سالسا رلب دمحم
نیب قباطت رد و هدوب زاجم یللملا دام فادها اب
ۀ 9 ( 1 هتشاد رارق )
، یللو هلمادا یارلب ینونالق یالنبم چیله
زا سپ یو تشادزاب 21
نیب و یلم نیناوق رد تعاس .تسا هتشادن دوجو یللملا
ینلاوط تدم یارب تشادزاب هک تسا نشور راگزاس ییاضق طباض هب درف عیرس یفرعم یارب مازلا اب رت
یتن نیا هب رگا یتح ،نیاربانب .تسین رادرس تشادزاب یارب ایناتیرب تسایس هک میدوب هدیسر هج
قبط دمحم
مانعطق ۀ 1021 تدم هب یو تشادزاب ،تسا هدوب زاجم تینما یاروش 111
ضلقن ،یضاق روضح نودب زور
دام شحاف ۀ
9 ( 3 ار ) لکش یم نیمضت لقادح هک میرواب نیا رب ام .داد رد زالین درولم یللصا یقولقح یاه
نیزاوم نیب ح یللملا رادرس دروم رد رشب قوق ن تیاعر دمحم
ش یگدیلسر رد هک تسا رکذ هب مزلا .تسا هد
هک دوب دقتعم زین یلاع ناوید ،عافد ترازو یاعدا هب
« هلب ،تلشاد فالسیآ رلب رثؤم لرتنک تینما یاروش
دنامرف هن اما ،دوش هداد تبسن للم نامزاس هب فاسیآ لامعا دوب مزلا هک ییانعم ۀ
چیه هن و فاسیآ کی
زا
زاجا فاسیآ هاگتشادزاب تاماقم ۀ
رادرس تشادزاب وا ،سکعرب .دندادن ار دمحم
یوس زا سالسا رلب و ایناتیرب
یور و تسایس ۀ
دش ریگتسد تلود نیا تشادزاب »
(
EWHC, 2014: para. 303
.)
هک یرگید للادتسا یوس زا
هلک دولب نیا دش حرطم عافد ترازو
« رد ،نایلشروش تلشادزاب ییالناوت
م نایرج جیتن ،تامصاخ ۀ
تکرلش یمالظن تالیلمع کلی رد هلک یناسک و تساهنآ نتشک زوجم یرورض
یم زا هدافتلسا نودب و دنریذپب تسا ناشتیرومأم و اهنآ یارب یدیدهت هک ار یسک میلست دنناوتب دیاب دننک
دنولش رلیگرد نملشد الب هدنلشک یورین »
(
High Court of Justice, Queen's Bench Division,
2014: para. 252
هب .) یم رظن ترولص هلب دوب نکمم هک ار یصخش یریگتسد یللادتسا نینچ هک دسر
یم هیجوت دوش هتشک ینوناق یمن نآ زا رتارف اما ،دنک
رادرلس یریگتلسد للادتلسا نلیا .دور رد ار دلمحم
یم روصت هک یطیارش بیرق دیدهت کی یو دش
یم زاجم ،تسا عوقولا تخاس
نیا اب ؛ نیا ضحم هب ،لاح هک
دنشک روز زا هدافتسا و دش تشادزاب وا ه
لمادا یارلب ییالنبم رگید للادتسا نیا ،دوبن هیجوت لباق وا هیلع ۀ
یمن مهارف وا تشادزاب بیرق دیدهت طیارش هکارچ ؛درک
.دوب هتفای همتاخ یو عوقولا
زو للادتسا رگید ترا
دام هک دوب نیا عافد ۀ
3 هلب مود یقاحلا لکتورپ و کرتشم ینملض رولط
زالجا ۀ
