J Crit Care Nurs. 2022 June;15(2)
Research Article Published online 2022
Quality of Dying and Death Care from the Perspective of Nurses Working in Intensive Care Units
Shahin Gahramani1, Mokhtar Mahmoudi2,4, Bijan Nouri3, Sina Valiee2,4*
1. Students Research Committee, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran
*2. Clinical Care Research Center, Research Institute for Health Development, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran
3. Social Determinants of Health Research Center, Research Institute for Health Development, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran
*4. Faculty of Nursing and Midwifery, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran
*Corresponding author: Sina Valiee, Clinical Care Research Center, Research Institute for Health Development and Faculty of Nursing and Midwifery, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran. E-mail: [email protected]
Abstract
Background and Aim: Due to the high mortality of patients admitted to Intensive Care Units (ICUs), the provision of high quality nursing care, especially for patients admitted to these wards, is of great importance.
This is why the quality of death and dying in these wards is necessary. The aim of this study was to determine the quality of dying and death from the perspective of nurses working in ICUs.
Methods: The present study was performed cross-sectional in the teaching hospitals of Kurdistan University of Medical Sciences. The research samples in this cross-sectional study were 105 nurses working in ICUs who were selected by census. Data collection tools included demographic information and Quality of Dying and Death Questionnaire (QODD).
Results: The results of the present study showed that the mean and standard deviation of the quality of dying and death variable were 37.15±13.47 and below the mean. Among the items related to the quality of death, the highest average was related to receiving appropriate sedation during the stay in the ICU (5.80±2.41) and being touched or hugged by loved ones (4.90±2.78) and the lowest average quality of care was related to having a spiritual ceremony before the patient's death (2.12±2.59 ( and having one or more visits to a religious or spiritual counselor (2.24±2.66). There was a statistically significant relationship between the quality of dying and death and the history of passing training courses related to dying and death (P=0.03).
Conclusion: It is recommended to hold training courses related to quality of dying and death care criteria for personnel working in ICUs, as well as to evaluate the quality of mortality care from the perspective of the families of patients admitted to the ICU.
Keywords: Quality of Health Care, Nurse, Critical Care, Death
Copyright © 2018, Critical Care Nursing. This is an open-access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits copy and redistribute the material just in noncommercial usages, provided the original work is properly cited.
رود 15ه
، هرامش 2 1401،
تاحفص : 39 - 31
ک ی ف ی ت تبقارم اه
ی د زا ندرم و گرم ی
هاگد شخب رد لغاش ناراتسرپ اه
ی و تبقارم ی
هژ :
ی ک عطقم هعلاطم ی
ینامرهق نیهش ،1
راتخم یدومحم
4
،
،2
نژیب
3یرون ، یئیلو انیس
4
، 2
*
1 . مک ی هت قحت ی تاق وجشناد یی
، کشزپ مولع هاگشناد ی
ا ،جدننس ،ناتسدرک ی
نار
* 2 . قحت زکرم ی تاق تبقارم لاب ین ی
، هعسوت هدکشهوژپ تملاس
، کشزپ مولع هاگشناد ی
ا ،جدننس ،ناتسدرک ی
نار
3 . م قحت زکر ی تاق عامتجا لماوع ی
کشزپ مولع هاگشناد ،تملاس هعسوت هدکشهوژپ ،تملاس ی
ا ،جدننس ،ناتسدرک ی
نار
* 4 ناریا ،جدننس ،ناتسدرک یکشزپ مولع هاگشناد ،ییامام و یراتسرپ هدکشناد .
:لووسم هدنسیون یئیلو انیس
، قحت زکرم ی تاق تبقارم لاب ین ی
، تملاس هعسوت هدکشهوژپ و
راتسرپ هدکشناد ی امام و یی
، کشزپ مولع هاگشناد ی
ا ،جدننس ،ناتسدرک ی
نار . [email protected] :
چ یک هد
هنیمز :فده و م و گرم هب هجوت اب ی
ر لااب ی ب ی نارام رتسب ی تبقارم شخب رد اه
ی و ی
،هژ تبقارم هئارا اه
ی راتسرپ ی ک اب یف ی ت هب لااب و ی هژ ارب ی
بی نارام رتسب ی ا رد ی ن شخب مها زا اه ی ت لااب یی اربانب ،تسا رادروخرب ی
ن سررب ی ک یف ی ت ا رد ندرم و گرم ی
ن شخب رورض اه ی ا زا فده .تسا ی
ن
عت هعلاطم یی ن ک یف ی ت د زا ندرم و گرم ی
هاگد شخب رد لغاش ناراتسرپ اه
ی و تبقارم ی هژ .دوب
شور :اه عطقم شور هب رضاح هعلاطم ی
ب رد ی ناتسرام اه ی شزومآ ی کشزپ مولع هاگشناد ی
ن .دش ماجنا ناتسدرک هنوم
اه ی ا رد شهوژپ ی
ن م هعلاط
عطقم ی 105 تبقارم شخب رد لغاش ناراتسرپ زا رفن اه
ی و ی هژ مامت تروص هب هک دندوب رامش
ی ندش باختنا عمج رازبا .د
روآ ی هداد لماش اه ود شخب
عمج تاعلاطا ی
ت تخانش ی ک همانشسرپ و یف
ی ت .دوب ناراتسرپ هب طوبرم هخسن ندرم و گرم
هتفای ندرم و گرم تیفیک ریغتم رایعم فارحنا و نیگنایم داد ناشن رضاح هعلاطم جیاتن:اه 47
/
±13 15 / 37 .دوب نیگنایم دح زا رتمک و
نایم رد متیآ یاه هب طوبرم نیگنایم نیرتشیب ندرم و گرم تیفیک هب طوبرم مارآ بسانم تفایرد
رد شخب شخب رد تماقا لوط
هژیو تبقارم (
1 /
±2 80 / 5 ) و رد ای ندش سمل ( نازیزع طسوت ندش هتفرگ شوغآ
78 /
±2 90 / 4 تبقارم تیفیک نیگنایم نیرتمک و ) اه
هب طوبرم ( رامیب گرم زا لبق یونعم مسارم نتشاد 59
/
±2 12 / 2 و ) یونعم ای یبهذم رواشم زا دیدزاب دنچ ای کی نتشاد (
66 /
±2 24 / 2 )
ک نیب .دوب و ندرم و گرم تیفی هرود ندنارذگ هقباس
یاه ینعم هطبار ندرم و گرم اب طبترم یشزومآ راد
تشاد دوجو یرامآ (
P=0.03 .)
هجیتن :یریگ هرود یرازگرب رم یشزومآ یاه
تبقارم یاهرایعم اب طبت اب ندرم و گرم یاه
فیک شخب رد لغاش لنسرپ یارب تی یاه
تبقارم تیفیک یسررب نینچمه و هژیو تبقارم رم شخب رد یرتسب نارامیب هداوناخ هاگدید زا ریم و گرم یاه
تبقا هیصوت هژیو یاه
یم وش .د هژاودیلک ک:اه
یف ی ت تبقارم اه ی تشادهب ی
، و تبقارم ،راتسرپ ی
،هژ گرم
ک یف ی ت تبقارم اه ی د زا ندرم و گرم ی
هاگد شخب رد لغاش ناراتسرپ اه
ی و تبقارم ی هژ : ی ک عطقم هعلاطم ی / 3
J Crit Care Nurs 2022, Vol. 15, No.2
همدقم تبقارم شخب هژیو یاه
کی دحاو زا ی یاه
یصصخت ناتسرامیب
یاقب یارب تیامح هب زاین هک ینارامیب زا تبقارم هب هک تسا ییلااب رایسب رطخ ضرعم رد و دنراد یگدنز و ییاسران یارب
دراد صاصتخا ،دنتسه وضع گرم 1]
].
زا مهم هلمج فادها نیرت
شخب ت و رامیب تایح موادت هژیو تبقارم یاه أ
و شیاسآ نیم
تبقارم هئارا اب یاه
تیفیک تسا [ 2 ] رد نامرد و شریذپ .
شخب هدمع ریثأت هژیو تبقارم یاه و نارامیب یگدنز رب یا
شلات مغریلع و دراد اهنآ هداوناخ ،یتبقارم میت هجوت لباق یاه
تبقارم شخب رد یرتسب نارامیب زا یهجوت لباق شخب هژیو یاه
یم توف دنوش [ 3 ] شخب رد . یو تبقارم یاه
زا یدایز دادعت ،هژ
یرامیب هب لاتبم نارامیب دیدهت یاه
رد تایح هدننک تفایرد نیح
نامرد یم تسد زا ار دوخ ناج یرورض یاه دنهد
[ 4 ]،
و گرم
تبقارم شخب رد نارامیب نایم رد ریم یرایسب زا رتشیب هژیو یاه
تبقارم زکارم زا تسا یتشادهب یاه
[ 5 ] . لاس ی هنا رقت ی
ًاب 500000
بی رام ذپ زا سپ ی
شر شخب رد ه
ا ی و تبقارم ی
هژ رد
بی ناتسرام اه ی ا ی تلاا لاد اب هدحتم ی
ل ددعتم ی زا ار دوخ ناج
م تسد ی تبقارم شخب رد تماقا و دنهد اه
ی وی هژ رخآ هام رد
گدنز ی هب ازف روط ی هدن ا ی ار ی ج تسا [ 6 ] . و گرم نازیم ناریا رد
ریم شخب رد یرتسب نارامیب یلک هژیو تبقارم یاه
8 / 29 دصرد
تسا هدش شرازگ [
7 ].
هئارا و نابقارم ریاس ،هداوناخ یاضعا ،نارامیب ناگدنهد
تبقارم هاگدید یگمه یتشادهب یاه و درف هب رصحنم یاه
بتعم دنراد گرم تیفیک یبایشزرا دروم رد یر [
8 ] یبایشزرا تیفیک
تبقارم شخب رد رامیب گرم راوشد یدایز لیلاد هب هژیو یاه
اریز تسا یرایسب
تبقارم شخب رد یرتسب نارامیب زا هژیو یاه
هلول لیلد هب شخبمارآ یاهوراد زا موادم هدافتسا ای هشارت یراذگ
یمن دوخ نامرد دروم رد دنناوت دنریگب میمصت
عویش لیلد هب
نایم رد هانگ و هودنا و مغ ساسحا و ،یگدرسفا ،بارطضا یلااب تیفیک یبایشزرا تسا نکمم لاحدب نارامیب هداوناخ یاضعا ت تحت هداوناخ یاضعا طسوت گرم أ
دریگ رارق ریث [
5 ] . رد
هعلاطم رد یا روشک
ُک هر یبایزرا گرم تیفیک زا ناراتسرپ یاه
یبایزرا زا رتهب رامیب ناکشزپ یاه
دش شرازگ هک ارچ
ناراتسرپ
کشزپ اب هسیاقم رد رد اهنآ هداوناخ و نارامیب اب موادم روط هب نا
دنتسه سامت [
9 ] هب تبسن ناکشزپ و هداوناخ هب تبسن و
یبایشزرا تبقارم تیفیک شخب رد رمع نایاپ یاه
تبقارم یاه
دنراد یرتشیب ییاناوت هژیو [
5 ].
یبایشزرا تیفیک زا ناراتسرپ
شخب رد رامیب گرم تبقارم یاه
،هژیو یبایشزرا لباق و ربتعم
یم باسح هب یدامتعا دیآ
[ 10 ] اریز ار طابترا نیرتشیب ناراتسرپ
لحارم رد نارامیب اب دنراد تایح نایاپ
[ 11 ] تامادقا یحارط و
تبقارم تیفیک یاقترا اب طابترا رد مزلا و گرم یاه
رب ندرم
یم ناراتسرپ هاگدید ساسا شلاچ لح هب دناوت
رد تبقارم یاه شخب
تایح رخآ هلحرم نارامیب اب طابترا رد هژیو تبقارم یاه دنک کمک [
10 ].
یطیحم ندرک مهارف یارب ناراتسرپ ،نیاربانب
و یناور یتحار ساسحا گرم نامز رد دنناوتب نارامیب نآ رد هک دنتسه مهم رایسب ،دننک یمسج [
12 ].
یبایشزرا ریثأت تحت و هدوب ینهذ سایقم کی گرم تیفیک
یگنهرف لماوع هلمج زا یفلتخم لماوع -
هلحرم و عون ،یعامتجا
تبقارم تیفیک و رامیب جنر هبرجت ،یرتسب شخب ،یرامیب یاه
دراد رارق ،هدش تفایرد یراتسرپ [
13 ] هب ندرم و گرم تیفیک .
ب گرم هظحل و گرم یارب یدرف تاحیجرت قباطت نازیم ا
یم فیرعت صخش یعقاو گرم یگنوگچ دوش
[ 14 ] هب نینچمه .
ناونع یبایشزرا هب هجوت اب گرم هظحل و یگدنز ینایاپ یاهزور
هدامآ یگنوگچ تایح رخآ هلحرم رد دارفا هبرجت و ههجاوم ،یزاس
هدش هتخانش زین تسا
[ 15 ].
رتشیب صاخ روط هب هک تسا یراتخاس ندرم و گرم تیفیک و تسا زکرمتم گرم زا لبق تسرد ،یرامیب ییاهن هلحرم یور هزادنا یارب یشلات نازیم یریگ
"
بوخ گرم
"
تیفیک .تسا
تبقارم شخب رد ندرم و گرم ه
ت دروم نلااسگرزب هژیو یا هجو
همانشسرپ و هتفرگ رارق یدایز طسوت یا
Curtis
ناراکمه و
( 2002 ) رد ندرم و گرم تیفیک شجنس یارب شخب
یاه
تسا هدش یحارط هژیو تبقارم [
16،17 ] یلااب رامآ هب هجوت اب .
شخب رد یرتسب نارامیب ریم و گرم هژیو تبقارم یاه
رد ناریا
یاس هب تبسن ر
روشک اه [ 7 ] ، نیا رد ندرم و گرم تیفیک یسررب
شخب تسا یرورض اه [
4 ].
هعلاطم رد وLee
ناراکمه ( 2021 ) ندرم و گرم تیفیک 12
/ 39
زا دصرد 100
هدش شرازگ تسا
[ 12 ].
هعلاطم رد
Hodde
و
رد لغاش ناراتسرپ هاگدید زا ندرم و گرم تیفیک ناراکمه شخب هژیو یاه 1
/ 73 شرازگ دصرد ش
د [ 5 ] . ناراکمه وCho
و گرم تیفیک دوخ هعلاطم رد زین ناراتسرپ هاگدید زا ندرم
شخب هرک هژیو یاه ار
1 / 33 دندرک شرازگ دصرد [
9 ].
نیاربانب اب
و نآ اب طبترم لماوع و ندرم و گرم تیفیک تیمها هب هجوت هعلاطم نتفای مدع اطم ،ناریا رد هنیمز نیا رد هباشم یا
رضاح هعل
تبقارم تیفیک نییعت فده اب هاگدید زا ندرم و گرم یاه
شخب رد ناراتسرپ دش ماجنا هژیو تبقارم یاه
.
شور اه لاس رد هک دوب یعطقم هعلاطم کی رضاح هعلاطم 1400
ماجنا
،شهوژپ یرامآ هعماج .تفای شخب رد لغاش ناراتسرپ
یاه
تبقارم ناتسرامیب هژیو یکشزپ مولع هاگشناد یشزومآ یاه
ناتسدرک ناتسرامیب(
)دیحوت و رثوک یاه دندوب
. هب هکنیا لیلد
دندوب هژیو تبقارم شخب یاراد یشزومآ ناتسرامیب ود نیا طقف یاراد رثوک ناتسرامیب ،دندش باختنا شهوژپ طیحم یارب شش
و یلخاد ،یژولورن و یرجرسورن ،امورت( هژیو تبقارم شخب
و )انورک و یگتخوس ،یحارج 54
لماش دیحوت ناتسرامیب و تخت
و یحارج و یلخاد هژیو تبقارم شخب ود 20
هژیو تبقارم تخت
تروص هب اهشخب نیا رد نارامیب هب ناراتسرپ دادعت تبسن .تسا رد .دوب رامیب هس هب راتسرپ کی نیگنایم ناتسرامیب نیا
اه
تبقارم یارب یصاخ لمعلاروتسد سرتسد رد ندرم و گرم یاه
تبقارم و هدوبن یم ماجنا نارامیب زاین ساسا رب نیتور یاه
وش .د
رایعم یسانشراک کردم نتشاد :لماش هعلاطم هب دورو یاه
لقادح تدم هب راک هقباس ،رتلااب و یراتسرپ شش
رد هام
شخب اضر و هژیو تبقارم یاه و دوب شهوژپ رد تکراشم هب تی
همانشسرپ صقان لیمکت لماش جورخ رایعم .دوب اه
عمج شور هداد یروآ
تروص هب رضاح هعلاطم رد اه مامت
یرامش
هدوب و ب رامآ ساسا رب ه
زا هدمآ تسد 160
راتسرپ رد لغاش
شخب ناتسرامیب هژیو تبقارم یاه هعلاطم دروم یاه
120 هب رفن
همانشسرپ د خساپ اه دندا هک 15 صقان لیمکت تلع هب همانشسرپ
تیاهن رد و دندش جراخ هعلاطم زا 105
یسررب دروم همانشسرپ
.تفرگ رارق خساپ(
یهد 6 / 65 دصرد ) همانشسرپ و تروص هب اه
شخب رد لغاش ناراتسرپ هیلک رایتخا رد نیلانآ تبقارم یاه
ناتسرامیب هژیو .دش هداد رارق رظن دروم یاه
عمج یاهرازبا هداد یروآ
لماش اه ود
تاصخشم همانشسرپ
تیعمج یتخانش ت تیعضو ،سنج ،نس( لماش أ
کردم ،له
،هژیو شخب رد راک هقباس ،تمدخ لحم ناتسرامیب ،یلیصحت رامیب هب راتسرپ تبسن و مادختسا عون ،ینامزاس تسپ ،راک تبون )
و گرم تیفیک همانشسرپ .دوب ندرم و گرم تیفیک همانشسرپ و درم طسوت ن
Curtis
( ناراکمه و 2002
) لماش و هدش یحارط
24 س ؤ ( یگدنز نایاپ رد رامیب براجت( یتمسق راهچ لا 15
س ؤ راهچ( یگدنز نایاپ رد یکشزپ تبقارم ،)لا لاؤس
رد هبرجت ،)
هس( گرم هظحل لاؤس
هبتر و ) ود( تبقرم یلک یدنب لاؤس
)
.تسا ناراتسرپ هاگدید زا ندرم و گرم تیفیک هرابرد تارمن
ره یارب لاؤس زا رفص و هبرجت(
ات )کانتشح 10
)یلاع هبرجت(
هبتر .تسا هدش یدنب یتروص رد
هک دنناوتن ناراتسرپ رامیب هبرجت
ناونع اب یرداک ،دننک یبایزرا دراوم زا کی چیه رد ار
« یمن مناد » یم تملاع ار ندز
.د اب رامیب ره یارب تارمن
عمج زا لصاح زایتما ندرک 24
لاؤس هرمن میسقت و هدش نییعت
تسد هب ددع برض و دراوم دادعت رب یلک هبساحم هد رد هدمآ
یم وش زا ییاهن تارمن .د رفص
ات 100 ناشن رتلااب زایتما و تسا
تسا ندرم و گرم رتهب تیفیک هدنهد [
12،14،18 ]
. رازبا نیا
ربانب تسا هدش هدافتسا رضاح هعلاطم رد راب نیلوا یارب نیا
یلیمیا همانشسرپ زا هدافتسا تهج دش لاسرا همانشسرپ حارط هب
زا سپ و حارط زا هزاجا بسک
همجرت ، همانشسرپ ود طسوت
شور هب هناگادج یسیلگنا نابز هب طلسم مجرتم همجرت
زاب
ماجنا همجرت دش
حیحصت قیقحت میت طسوت نآ مهبم تاکن و
دش و رد نآ یسیلگنا هخسن و هدش همجرت همانشسرپ سپس
رایتخا رفن هد تئیه یاضعا زا یراتسرپ هدکشناد یملع
- ییامام دش هداد یروص ییاور یسررب تهج
عمج زا سپ و یروآ
همانشسرپ رد قیقحت میت تروشم اب دیتاسا تاحلاصا و تارظن اه
.دش هدامآ ییاهن هخسن و دش لامعا همجرت ییایاپ یسررب تهج
هب همانشسرپ 20
ناراتسرپ زا رفن رد لغاش
شخب تبقارم یاه
تکرش ریغ هژیو یافلآ بیرض .دش هداد شهوژپ رد هدننک
ییایاپ یسررب زا سپ خابنورک 91
/ 0 دمآ تسدب بیترت نیدب و
ت رازبا ییایاپ أ
.دش دیی
حلام ظ یقلاخا تا
ت زا سپ أ
و لازوپورپ دیی قلاخا دک بسک
(
IR.MUK.REC.1400.122
) یفرعم تفایرد و تهج همان
هنومن ناتسرامیب هب یریگ اه
زا سپ و هدومن هعجارم یشزومآ ی
ناتسرامیب تیریدم زا هزاجا بسک ،دیحوت و رثوک یاه
ب ه
شخب ناتسرامیب هژیو تبقارم یاه زا سپ و هدومن هعجارم اه
هدومن نایب ار قیقحت زا فده ،دوخ یفرعم و
هب مزلا تاحیضوت
شخب ناراتسرپرس مامت همانشسرپ کنیل و دش هداد هژیو یاه
هب ناراتسرپرس قیرط زا نیلانآ هیلک رایتخا رد نیلانآ تروص
دش هداد رارق فده هورگ ناراتسرپ اب هطبار رد مزلا تاحیضوت و
دش هتشاذگ همانشسرپ یادتبا رد ندرم و گرم تیفیک همانشسرپ خب رد هک ار دوخ رامیب نیرخآ هک دش هتساوخ ناراتسرپ زا و ش
و دنریگب رظن رد تسا هدومن توف و یرتسب هژیو تبقارم لااؤس لیمکت تسا هتشاد رامیب هک یتایبرجت ساسا رب ار ت
ناراتسرپ و دییامن رد تکرش تهج تیاضر مرف لیمکت زا سپ
شهوژپ همانشسرپ یادتبا رد هک حیضوت و دش هداد رارق اه
علاطا ندوب هنامرحم و هعلاطم رد تکرش ندوب یرایتخا رد تا
همانشسرپ شهوژپ رد تکرش هب تیاضر نتشاد تروص ار اه
.دندومن لیمکت هداد لیلحت و هیزجت شور اه
هداد لیلحت یارب اه
مرن زا رازفا هخسن SPSS
16 .دش هدافتسا
یاهریغتم یارب و یناوارف عیزوت لودج یفیک یاهریغتم یارب یارب سپس .دش دروآرب رایعم فارحنا و نیگنایم یمک رب
یسر
نومزآ زا یلیلحت فادها ،نسریپ یگتسبمه بیرض یاه
نومزآ نم یاه - لاکسورک ،ینتیو -
سیلاو نویسرگر و یطخ
هناگدنچ و هداس هداد ندوب لامرن ضرف .دش هدافتسا
هدافتسا اب اه
وریپش نومزآ زا -
ربارب یرادانعم حطس .دش یسررب کلیو 5
دصرد
رد .دش هتفرگ رظن
جیاتن رضاح هعلاطم جیاتن ینس رایعم فارحنا و نیگنایم داد ناشن
ناراتسرپ 78 /
±3 2 / 30 راک هقباس و 41
/
±27 08 / 43 رثکا .دوب هام
ناراتسرپ نز 3 / 73 دصرد
، تم أ ( له 60 دصرد کردم یاراد ،)
( یسانشراک یلیصحت 3
/ 93 دصرد نیلاب راتسرپ تمس رد ،)
ک یف ی ت تبقارم اه ی د زا ندرم و گرم ی
هاگد شخب رد لغاش ناراتسرپ اه
ی و تبقارم ی هژ : ی ک عطقم هعلاطم ی / 5
J Crit Care Nurs 2022, Vol. 15, No.2
( 4 / 90 دصرد رد یراک تبون ،) ( شدرگ
4 / 92 دصرد تیعضو و )
پ مادختسا ( ینامی
4 / 51 دصرد دادعت تبسن نیگنایم .دندوب )
رامیب هب راتسرپ 44
/
±0 10 / 3 ناراتسرپ رثکا و هدوب (
3 / 73 )دصرد
هرود ندنارذگ هقباس یاه
و ندرم و گرم اب طبترم یشزومآ
تبقارم یاه ( دنتشادن ار هدش شومارف یراتسرپ لودج
کی .)
ندرم و گرم تیفیک نیگنایم 47
/
±13 15 / 37 هنماد رد تارمن
نیب رفص ات 100 دوب نییاپ هک تسا طسوتم دح زا رت .
لقادح
مامت یارب هرمن لااؤس
.تسا هد هرمن رثکادح و رفص ت
تبقارم تیفیک داعبا یسررب رد ندرم و گرم اب طبترم یاه
تبقارم تیفیک نیگنایم نیرتشیب نایاپ رد رامیب براجت دعب رد اه
ظفح هب طوبرم یگدنز تمارک
سفن تزع و رامیب
( 90 /
±2 33 / 4 )
و رد ای ندش سمل طسوت ندش هتفرگ شوغآ
نازیزع ( 78 /
±2 90 / 4 ) تبقارم تیفیک زایتما نیرتمک و نیا رد اه
ُب ( گرم زا لبق یونعم مسارم نتشاد دع 59
/
±2 12 / 2 و ) نتشاد
یونعم ای یبهذم رواشم زا دیدزاب دنچ ای کی (
66 /
±2 24 / 2 ) .دوب
ُب رد یگدنز نایاپ رد یکشزپ تبقارم دع تیفیک نیگنایم نیرتشیب
هب طوبرم تبقارم رد تماقا لوط رد شخب مارآ بسانم تفایرد
هژیو تبقارم شخب (
41 /
±2 80 / 5 ) و رد کشزپ اب رامیب تبحص
هتساوخ دروم گرم زا لبق یاه
( 51 /
±2 18 / 3 ) نیگنایم نیرتمک
ُب رد و .تشاد ار تیفیک گرم هظحل رد هبرجت دع
رد گرم یلک هبنج نیا
( 53 /
±2 11 / 4 ) هبتر رد .دمآ تسدب یدنب
یلک
تبقارم اه
، تبقارم رد دوخ یگدنز رخآ زور دنچ رد رامیب هک ییاه
هژیو تبقارم شخب هئارا همه زا
تروص هب تبقارم ناگدنهد
تسا هدرک تفایرد یبیکرت (
17 /
±2 91 / 5 ) دوب لودج ( ود ).
هتفای رد هعلاطم یاه نیب طابترا صوصخ
و ندرم و گرم تیفیک
ریغتم تیعمج یاه هک ناراتسرپ یتخانش
ب ه هتفاین لیدعت تروص
زا هدافتسا اب هتفای لیدعت و هداس یطخ نویسرگر زا هدافتسا اب دش ماجنا هناگدنچ یطخ نویسرگر ،
تیفیک نیب هک داد ناشن
و ندرم و گرم هرود ندنارذگ هقباس
گرم اب طبترم یشزومآ یاه
ینعم هطبار ندرم و تشاد دوجو یرامآ راد
(
p=0.03
) ریاس اب و
تاصخشم تیعمج
یتخانش راتسرپ نا ینعم طابترا دوجو یراد
( تشادن
p>0.05
) لودج(
هس .)
ثحب فده اب رضاح هعلاطم هاگدید زا ندرم و گرم تیفیک نییعت
شخب رد لغاش ناراتسرپ هژیو تبقارم یاه
مولع هاگشناد
هتفای .دش ماجنا ناتسدرک یکشزپ هک داد ناشن هعلاطم یاه
نیا رد ناراتسرپ هاگدید زا ندرم و گرم تیفیک نیگنایم نیگنایم دح زا رتمک شهوژپ تسا
هعلاطم رد . ناراکمه وLee
( 2021 ) زین تیفیک نیگنایم رم
ناراتسرپ هاگدید زا ندرم و گ
لودج .کی تاصخشم تیعمج
یتخانش هعلاطم دروم ناراتسرپ
ریغتم تاقبط
)دصرد(یناوارف
سنج نز
( 3 / 73 ) 77
درم (
7 / 26 ) 28
لهات تیعضو لهاتم
( 60 ) 63
درجم (
1 / 38 ) 40
هقلطم (
9 / 1 ) 2
یلیصحت کردم یسانشراک
( 3 / 93 ) 98
دشرا یسانشراک (
7 / 6 ) 7
یراک تبون تباث
( 6 / 7 ) 8
شدرگ رد 4)
/ 92 ) 97
تسپ ینامزاس راتسرپرس
( 8 / 4 ) 5
فتسا (
8 / 4 ) 5
راتسرپ (
4 / 90 ) 95
مادختسا تیعضو یمسر
( 9 / 21 ) 23
ینامیپ (
4 / 51 ) 54
یتکرش (
7 / 6 ) 7
یرادرارق (
0 / 1 ) 1
یحرط (
0 / 19 ) 20
تمدخ لحم ناتسرامیب رثوک
( 7 / 66 ) 70
دیحوت (
3 / 33 ) 35
هرود ندنارذگ هقباس یشزومآ یاه
و گرم اب طبترم ندرم یلب
( 7 / 26 ) 28
ریخ (
3 / 73 ) 77
ُک هر یا 40 /
±21 12 / 39 هدش شرازگ [
12 ] هعلاطم رد ، رد رگید یا
ُک هر ناراکمه و Cho
2019)
هاگدید زا ندرم و گرم تیفیک (
ار ناراتسرپ 4
/
±18 1 / 33 درک شرازگ دن
[ 9 ] ود ره جیاتن هک
ام هعلاطم جیاتن اب شهوژپ مه
وس و سیلاه هعلاطم رد .تسا
اراکمه ن [ 19 ] هاگدید زا یناطرس نارامیب ندرم و گرم تیفیک
نارامیب هداوناخ 7
/
±12 3 / 65 نیا تلع هک تسا هدش شرازگ
توافت یم ام هعلاطم اب اب ناراتسرپ توافتم هاگدید زا یشان دناوت
هعلاطم رد .دشاب ندرم و گرم اب هطبار رد نارامیب هداوناخ
Hodde
ناراکمه و [
5 ] هاگدید زا ندرم و گرم تیفیک
شخب رد لغاش ناراتسرپ اه
هژیو ی 1 / 73 شرازگ دصرد ش
زا .د
تریاغم هعلاطم یاه یم قوف هعلاطم اب رضاح
زا یشان دناوت افت
تو تبقارم رد روشک ود نیب یگنهرف
تاراظتنا ای هدش هئارا یاه
وم رد ناراتسرپ تبقارم در
اب هدش هئارا یاه دش
.
متیآ نایم رد هورگ رد ندرم و گرم تیفیک یاه
"
رامیب براجت
رد یگدنز نایاپ
"
،تحار سفنت نتشاد ،دوخ هیذغت ییاناوت نتشاد
ارف اب شمارآ ساسحا ییاناوت ،گرم زا ندیسرتن ،گرم ندیسر
یبهذم رواشم زا دیدزاب دنچ ای کی نتشاد ،ندز دنخبل و ندیدنخ ار تازایتما نیرتمک گرم زا لبق یونعم مسارم نتشاد ،یونعم ای رد .دنتشاد هعلاطم
Lee
2021)
ن (
زی نیرتمک دوخ هیذغت ییاناوت
دنتشاد متیآ نیا رد ار زایتما [
12 ] هعلاطم رد . (Cho
2019 ) مه
نتشاد ندز دنخبل و ندیدنخ ییاناوت ،دوخ هیذغت ییاناوت نیرتمک
متیآ نایم رد ار تازایتما دنتشاد ندرم و گرم تیفیک یاه
[ 9 ].
اب
مه هب هجوت رضاح هعلاطم اب قوف تاعلاطم جیاتن ندوب وس
تلع
لودج .ود ندرم و گرم تیفیک همانشسرپ
س ؤ ندرم و گرم تیفیک تلاا رایعم فارحنا و نیگنایم
زایتما هدودحم
ندرم و گرم تیفیک یلک هرمن 47
/ 13 15± / 37 0-100
یگدنز نایاپ رد رامیب براجت
1 درد یور لرتنک.
50 / 2 43± / 3 0-10
2 فارطا طیحم رب لرتنک نتشاد . 53
/ 2 41± / 0-10 3
3 دوخ هیذغت ییاناوت . 47
/ 2 50± / 2 0-10
4 تحار سفنت نتشاد . 77
/ 2 99± / 0-10 2
5 گرم ندیسرارف اب شمارآ ساسحا . 53
/ 2 78± / 2 0-10
6 . گرم زا ندیسرتن 87
/ 2 56± / 0-10 2
7 . ندز دنخبل ، ندیدنخ ییاناوت 67
/ 2 66± / 0-10 2
8 ظفح . تمارک یو سفن تزع و 90
/ 2 33± / 0-10 4
9 ندنارذگ . )نادنزرف و رسمه (هداوناخ اب تقو رگید ناتسود و
75 / 2 89± / 3 0-10
10 ییاهنت هب تقو ندنارذگ . 79
/ 2 99± / 3 0-10
11 رد ای ندش سمل . نازیزع طسوت ندش هتفرگ شوغآ
78 / 2 90± / 4 0-10
12 نازیزع زا یظفاحادخ . 71
/ 2 51± / 3 0-10
13 نارگید اب دب تاساسحا ندرک کاپ . 32
/ 2 88± / 3 0-10
14 . یونعم ای یبهذم رواشم زا دیدزاب دنچ ای کی نتشاد 66
/ 2 24± / 2 0-10
15 . شگرم زا لبق یونعم مسارم نتشاد 59
/ 2 12± / 2 0-10
س ؤ تبقارم هب طوبرم تلاا یگدنز نایاپ رد یکشزپ یاه
16 یآ رد تماقا لوط رد یکیناکم هیوهت تفایرد . یس
وی 43
/ 2 24± / 5 0-10
17 یآ رد تماقا لوط رد شخب مارآ بسانم تفایرد . یس
وی 41
/ 2 80± / 5 0-10
18 هتساوخ دروم رد کشزپ اب رامیب تبحص . )یبلق یایحا ( گرم زا لبق یاه
51 / 2 18± / 3 0-10
19 یآ رد تماقا تدم رد زیلاید تفایرد تیفیک . یس
وی 93
/ 2 42± / 4 0-10
س ؤ هب طوبرم تلاا رد هبرجت
رامیب گرم هظحل
20 رامیب گرم هظحل رد یسک ره روضح . )ناراکمه و ناتسود ،هداوناخ(
63 / 2 72± / 3 0-10
21 گرم زا لبق هظحل رد رامیب تیعضو . )امک ،هدیباوخ ،رادیب(
77 / 2 72± / 0-10 3
22 . یلکروط هب یبایشزرا هنوگچ ار دوخ رامیب گرم تیفیک ، یم
دینک 53
/ 2 11± / 4 0-10
تبقارم یلک تازایتما
23 تبقارم تیفیک . رد دوخ یگدنز رخآ زور دنچ رد رامیب هک ییاه
یآ یس زا وی
هئارا همه تبقارم ناگدنهد تسا هدرک تفایرد یبیکرت تروص هب
17 / 2 91± / 5 0-10
24 . رد دوخ کشزپ زا دوخ یگدنز رخآ زور دنچ رد رامیب هک ار یتبقارم تیفیک
یآ یس تسا هدرک تفایرد وی 33
/ 2 13± / 5 0-10
ک یف ی ت تبقارم اه ی د زا ندرم و گرم ی
هاگد شخب رد لغاش ناراتسرپ اه
ی و تبقارم ی هژ : ی ک عطقم هعلاطم ی / 7
J Crit Care Nurs 2022, Vol. 15, No.2
تبقارم تیفیک ندوب نییاپ متیآ نیا رد اه
یم اه زا یشان دناوت
شخب رد یرتسب نارامیب نییاپ یرایشوه یاه
یو هژ هک دشاب
تیلاعف ماجنا ییاناوت مه ییاه
و سفنت ،هیذغت نوچ ندیدنخ
نایاپ رد یبهذم تیامح تیمها هب هجوت اب نینچمه .دنرادن شخب رد یرتسب نارامیب یگدنز تامسارم ماجنا هژیو یاه
هرواشم و یونعم ور رد یبهذم یاه
ز ینایاپ یاه یم یگدنز
دناوت
.دوش رجنم نارامیب ریم و گرم تیفیک دوبهب هب هورگ رد ار زایتما نیرتلااب هک یدراوم
"
نایاپ رد رامیب براجت
یگدنز
"
،دنتشاد رد ای ندش سمل طسوت ندش هتفرگ شوغآ
هعلاطم اب هک تسا نازیزع مه Lee
وس تسا [ 12 ] لیلاد هب .
تبقارم رد لخادت ،تنوفع رطخ شیازفا دننام یددعتم و اه
م زا یرایسب ،رامیب سرتسا تیریدم ؤ
دنراد لیامت تاسس هب رامیب ناتسود و هداوناخ یسرتسد
شخب هژیو تبقارم یاه ار
.دننک دودحم تبقارم هئارا
زا بانتجا ،بسانم ینیکست یاه
تبقارم ریغ یاه تاقلام هزاجا و یتایح یرورض
زا ررکم یاه
هداوناخ هک دشاب یتلاخادم نیرتدیفم تسا نکمم نارامیب یاه
دریگ رارق هجوت دروم گرم تیفیک دوبهب یارب دیاب [
9 ] . هعلاطم رد
رد ار زایتما نیرتلااب لرتنک تحت درد نتشاد ناراکمه و Cho
رضاح هعلاطم جیاتن اب تریاغم تلع دنتشاد متیآ نیا یم
دناوت
رب لیلد نارامیب یرامیب تدش رد توافت هژیو تبقارم شخب
،
یگژیو ناتسرامیب یراک دنور و رامیب یاه اه
دشاب [ 9 ].
ُب رد
" دع تبقارم یگدنز نایاپ رد یکشزپ یاه
"
اب رامیب تبحص
هتساوخ دروم رد کشزپ تشاد ار زایتما نیرتمک گرم زا لبق یاه
هعلاطم جیاتن اب هک ناراکمه وCho
[ 9 ] مه وس یم هک .تسا دناوت
ناراتسرپ یتحانش تیعمج تاصخشم اب ندرم و گرم تیفیک نیب طابترا یسررب .هس لودج
ریغتم تاقبط
هداس یطخ نویسرگر هریغتم دنچ یطخ نویسرگر
B SE
t P-value B
SE t
P- value
سنج نز
862 / 2 - 855 / 2 00
/ 1 - 318 / 0 975 / 0 - 165
/ 3 30 / 0 - 763 / 0
- درم -
- -
- -
- -
- نس 332
/ 0 - 341 / 0 95
/ 0 - 346 / 0 494 / 0 - 512
/ 0 96 / 0 - 337 / 0
لهات تیعضو لهاتم
176 / 0 267
/ 2 07
/ 0 948
/ 0 835 / 1 918
/ 2 63
/ 0 531 / 0
درجم -
- -
- -
- -
-
هقلطم 509
/ 2 - 839 / 9 26
/ 0 - 799 / 0 714 / 10 - 713 / 9 10 / 1 - 273 / 0
کردم یلیصحت یسانشراک
- -
- -
- -
- -
یسانشراک دشرا 730
/ 5 - 258 / 5 09
/ 1 - 278 / 0 631 / 2 - 523
/ 5 48 / 0 - 635 / 0
هقباس شخب رد راک
هژیو تبقارم -
005 / 0 047
/ 0 11
/ 0 914
/ 0 060 / 0 061
/ 0 99
/ 0 323 / 0
یراک تبون تباث
- -
- -
- -
- -
شدرگ رد 971
/ 5 936
/ 4 21
/ 1 229
/ 0 805 / 6 338
/ 7 93
/ 0 356 / 0
ینامزاس تسپ راتسرپرس
- -
- -
- -
- -
فتسا 729
/ 11 120
/ 6 92
/ 1 58
/ 0 963 / 7 112
/ 7 12
/ 1 266 / 0
راتسرپ 416
/ 14 446
/ 8 71
/ 1 091
/ 0 884 / 15 770
/ 9 63
/ 1 108 / 0
مادختسا تیعضو یمسر
- -
- -
- -
- -
ینامیپ 730
/ 2 300
/ 3 83
/ 0 410
/ 0 330 / 4 727
/ 3 16
/ 1 249 / 0
یتکرش 962
/ 10 795
/ 5 89
/ 1 061
/ 0 483 / 15 135
/ 6 52
/ 2 013 / 0
یرادرارق 192
/ 12 - 714 / 13 89
/ 0 - 376 / 0 042 / 6 642
/ 17 34
/ 0 733 / 0
یحرط 245
/ 2 104
/ 4 55
/ 0 586
/ 0 915 / 5 888
/ 4 21 / 1 230 / 0
تمدخ لحم ناتسرامیب رثوک
- -
- -
- -
- -
دیحوت 668
/ 0 - 697 / 2 25
/ 0 - 805 / 0 664 / 2 - 186
/ 3 84 / 0 - 405 / 0
هرود ندنارذگ هقباس یاه
و گرم اب طبترم یشزومآ ندرم یلب
- -
- -
- -
- -
ریخ 940
/ 5 - 841 / 2 09
/ 2 - 039 / 0 968 / 5 - 576
/ 3 67 / 1 - 099 / 0
تبقارم طیحم هک دشاب نیا زا یشان میمصت زا هژیو یاه
یریگ
یمن ینابیتشپ روحم رامیب اب .دنک
هعلاطم هب هجوت
Hodde
و
( ناراکمه 2004
وخ نامرد دروم رد نارامیب هک ینامز (
رد د
حص دوخ ناکشزپ اب گرم تاظحل تب
دننک درم و گرم تیفیک ن
دنتشاد رتلااب [
5 ].
هلئسم دروم رد نارامیب اب هرواشم نیاربانب
یم رمع نایاپ نامرد دناوت
ندرم و گرم تیفیک شیازفا ار
دهد [ 12 ] هب طوبرم متیآ نیا رد زایتما نیرتشیب .
بسانم تفایرد
مارآ شخب رد رامیب تماقا لوط رد شخب تسا هژیو یاه
اب هک
هعلاطم جیاتن مهLee
وس تسا . نارامیب یرامیب تدش هب هجوت اب
ب رد یرتسب یب و درد نتشاد و هژیو تبقارم شخ
زا یشان یرارق
نآ مارآ یوراد زیوجت نارامیب رد شخب
شخب رد یرتسب یاه
ندرم و گرم تیفیک ،هژیو یم شیازفا ار
دهد [ 12 ] زا .
تبقارم ،یتایح مئلاع یرورض ریغ لرتنک ،دیدش و یمجاهت یاه
نامرد و ررکم تاشیامزآ م لتخم ار رامیب شیاسآ هک ییاه
ی ک دن
دومن بانتجا [
20 ].
ُب رد
" دع رامیب گرم هظحل رد هبرجت
"
م زایتما نیرتمک طوبر
هب
مج زا یسک ره روضح هل
گرم هظحل رد ناتسود و هداوناخ ب
رامی
.تسا تاعلاطم جیاتن اب هک ناراکمه و Lee
[ 12 ] و و Cho
ناراکمه [ 9 ] مه ریغ یم هک تسا وس زا یشان دناوت
توافت یاه
شخب رد یکشزپ طیحم رد توافت و یگنهرف .دشاب هژیو یاه
هعلاطم هب هجوت اب نینچمه
Hodde
ینارامیب ناراکمه و درف هک
یلک زایتما ،دنتشاد روضح ناشگرم نامز رد یرگید تیفیک
رم گ
ندرم و هب تبسن یرتلااب ییاهنت هب هک دنتشاد یدارفا
توف
دندرک [ 5 ].
هرود هک یناراتسرپ رضاح هعلاطم جیاتن هب هجوت اب اه
مآ ی یشزو
هدنارذگ ار رامیب زا تبقارم تهب ریم و گرم تیفیک دنا
یر ن تبس
ربانب .دندرک شرازگ ناراتسرپ ریاس هب یم هیصوت نیا
ک دوش ه
هرود تبقارم اب طبترم یشزومآ یاه هب نارامیب ریم و گرم یاه
هرود تروص ناتسرامیب رد یا
لنسرپ یارب صوصخ هب اه
شخب یب هک هژیو تبقارم یاه رتش
م رد و لاحدب نارامیب اب ضرع
رازگرب ،دنراد طابترا گرم وش
.د
زا هزوح تبقارم رد مهم یاه درد لرتنک :لماش یگدنز نایاپ یاه
ندش ینلاوط زا بانتجا ،لرتنک سح نتشاد ،رامیب مئلاع و تیدودحم شهاک و نازیزع اب طباور تیوقت ،گرم بسانمان یاه
هدروآرب ،تاقلام رد لومعم ندش
هجوت ،نارامیب یگنهرف تاراظتنا
زاین هب رد ینید کسانم و تامدخ ماجنا ،نارامیب هداوناخ یاه
نارامیب تخت رانک تسا
[ 21 ] . یلک تیفیک هکنیا هب هجوت اب
تبقارم هژیو شخب رد دوخ یگدنز رخآ زور دنچ رد رامیب هک ییاه
هئارا ریاس و دوخ کشزپ زا یم تفایرد تمدخ ناگدنهد
،دنک
یم تیفیک دوبهب ثعاب دناوت تبقارم یلک
شلات نیاربانب ،دوش اه تیفیک دوبهب و شزومآ و قیقحت رب زکرمت شیازفا تهج
تبقارم شخب رد رمع نایاپ یاه یم هژیو تبقارم یاه
ببس دناوت
تبقارم تیفیک دوبهب ندرم و گرم یاه
.دوش هعلاطم نیا رد
،دش یبایشزرا ناراتسرپ هاگدید زا طقف ار ندرم و گرم تیفیک هجوت اب زا ندرم و گرم تیفیک یبایشزرا عوضوم تیمها هب
دید یم نارامیب هداوناخ و ناکشزپ هاگ دوبهب هب و دشاب دیفم دناوت
.دنک کمک رما نیا ناتسرامیب رد ینونک هعلاطم
یشزومآ یاه
هتفای و دش ماجنا یکشزپ مولع هاگشناد کی هب تسا نکمم اه
ناتسرامیب ریاس ناکم ای اه
ق ییایفارغج یاه میمعت لبا
.دشابن اب
کدنا تاعلاطم ماجنا هب هکنیا هب هجوت هنیمز نیا رد ناریا رد
،
یم رضاح هعلاطم زا لصاح جیاتن شناد یاقترا هب رجنم دناوت
یارب هدنیآ تاقیقحت .دوش ندرم و گرم هنیمز رد ناراتسرپ نیرتربتعم ناراتسرپ ایآ هکنیا نییعت و
ناکما یبایشزرا نیرتریذپ اه
زا ار رد نارامیب گرم تیفیک شخب
یم هئارا هژیو یاه ای دنهد
.تسا زاین دروم ،ریخ هجیتن یریگ
هرود تبقارم اب طبترم یشزومآ یاه یارب ندرم و گرم یاه
شخب رد لغاش لنسرپ یمامت تیفیک شیازفا ،هژیو یاه
تبقارم دوبهب ،یگدنز نایاپ رد رامیب براجت هب طوبرم یاه
تبقارم رد یکشزپ یاه رد نارامیب هبرجت دوبهب ،یگدنز نایاپ
تبقارم تیفیک دوبهب لک رد و گرم هظحل رد نارامیب هک ییاه
شخب ارم یاه هئارا و هطوبرم کشزپ زا هژیو تبق ناگدنهد
یم تفایرد تمدخ یم ،دننک
تیفیک دوبهب هب رجنم دناوت
تبقارم تبقارم شخب رد یرتسب نارامیب ریم و گرم یاه یاه
هژیو وش .د رکشت و ریدقت نایاپ زا یتمسق لصاح هلاقم نیا دشرا یسانشراک همان
پ اتسر یر
ت اب هژیو تبقارم أ
هاگشناد قلاخا هتیمک دیی
(
IR.MUK.REC.1400.122
) یشهوژپ تنواعم طسوت هک دوب
رپ یمامت یراکمه زا .دش یلام تیامح و بیوصت هاگشناد اتس
نار
شخب شهوژپ رد هدننک تکرش هژیو تبقارم یاه و رکشت
.دوش یم ینادردق عفانم داضت .درادن دوجو یعفانم ضراعت هنوگ چیه هب عبانم
