University of Tehran Press
2022, 13(4), 269-285
Home Page: https://japr.ut.ac.ir
Online ISSN: 2676-4504
Codifying a Positivist Psychology-Based Model of Psychological Consequences and Evaluating Its Impact on the Resilience of the People
with COVID-19 Anxiety
Elham Khakzad1, Seyyed Ali Hosseini Almadani2*, Rahim Hamidipour3
1. Ph.D. Candidate, Department of Counseling, Faculty of Humanities, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2. Corresponding Author, Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. Email: [email protected]
3. Assistant Professor, Department of Counseling, Faculty of Humanities, Farhangian University, Tehran, Iran.
ARTICLE INFO ABSTRACT
Article type:
Research Article
This study was conducted to codify a psychological model based on positivist psychology and assess its effect on the resilience of individuals with COVID-19 anxiety. In the qualitative portion of the study, the researchers employed an inductive method for theme analysis and a quasi-experimental design with a pretest, posttest, control group, and two-month follow-up period for the quantitative portion. The statistical population of the present investigation comprised COVID-19 anxiety sufferers in Tehran during the spring and summer of 2021. Using a method of purposive sampling, 35 individuals with COVID-19 anxiety were selected and randomly assigned to experimental and control groups. The experimental group received the related interventions (10 sessions) over the course of one and a half months. In this study, the applied questionnaires included the Corona Disease Anxiety Scale (CDAS) and the Resilience Questionnaire (RQ). The data were analyzed using the mixed ANOVA procedure and SPSS-23 statistical software. The results demonstrated that the positivist psychological model has sufficient content validity. In addition, this intervention has a positive effect on the resilience of individuals with Covid-19 anxiety (P<0001). According to the present study, the model of psychological coping based on positive psychology can be considered an effective method for enhancing the resilience of people with COVID-19 anxiety by emphasizing their strengths and positive traits, fostering altruism and devotion, being thankful and appreciative, and developing hope and optimism.
Article History:
Received: 11 Oct 2021 Revised: 20 Nov 2021 Accepted: 21 Dec 2021 Published Online: 31 Dec 2022
Keywords:
COVID-19 Anxiety, Positivist Psychology, Resilience.
Cite this article: Khakzad, E., Hosseini Almadani, S. A., & Hamidipour, R. (2022). Codifying a Positivist Psychology-Based Model of Psychological Consequences and Evaluating Its Impact on the Resilience of the People with COVID-19 Anxiety.
Journal of Applied Psychological Research, 13(4), 269- 285. doi: 10.22059/japr.2023.332139.644038
© The Author(s). Publisher: University of Tehran Press DOI: http://doi.org/10.22059/JAPR.2023.332139.644038
تاراشتنا نارهت هاگشناد 269-285
(, 4 ) ,13 1401
:هیرشن تیاس https://japr.ut.ac.ir
يكينورتكلا اپاش :
4504 - 676 2
ودت ی ن وگلا ی لباقم ۀ ناور تخانش ی انبم رب ی ناور سانش ی تبثم زرا و ارگ ی
با ی ثأت ی ر رب نآ
بات روآ ی اراد دارفا ی
ووک بارطضا ی
د -
119
دازکاخ ماهلا س ،2
ی لعد ی سح ی ن ی ندملا
3ی حر ،*
ی م مح ی د ی
4روپ
1 هتفرگرب هلاقم .
رتکد ةرود ةلاسر زا ی
صصخت ی .تسا
2 وجشناد . ی رتکد ی ناسنا مولع هدکشناد ،هرواشم هورگ ،هرواشم ی
، ملاسا دازآ هاگشناد ،لامش نارهت دحاو ی
، ا ،نارهت ی نار .
3 ون . ی هدنس داتسا ،لوئسم ی
،را ناور هورگ سانش ی ، ناسنا مولع هدکشناد ی
، ملاسا دازآ هاگشناد ،لامش نارهت دحاو ی
، ا ،نارهت ی نار .
همانایار : [email protected]
4 داتسا . ی ،را ناسنا مولع هدکشناد ، ،هرواشم هورگ ی
، گنهرف هاگشناد ی
،نا ا ،نارهت ی نار .
اعلاطا لاقم ت ه هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ خیرات :هلاقم ياه
رات ی خ رد ی تفا : 19 / 07 / 1400
رات ی خ رگنزاب ي : 29 / 08 / 1400
رات ی خ ذپ ی شر : 30 / 09 / 1400
رات ی خ راشتنا : 10 / 10 / 1401 ودت فده اب رضاح شهوژپ
ی ن وگلا ی لباقم ة ناور تخانش ی انبمرب ی ناور سانش ی تبثم زرا و ارگ ی با ی ثأت ی ر رررب نآ
بات روآ ی اراد دارفا ی ووک بارطضا ی
د - 19 ک شخب رد شهوژپ شور .دش ماجنا یف
ی
، لحت ی ل شور هب نومضم
ارقتسا یی مک تمسق رد و ی
ن ی هم امزآ ی ش ی پ حرط اب ی ش نومزآ - سپ ورگ اب نومزآ ه
رود و هاوگ ة پی گ ی ر ی هررهامود
عماج .دوب ة رامآ ی اراد دارفا لماش شهوژپ ی
ووک بارطضا ی
د - 19 شررش رد نارررهت رهش هام
ة ا و ل 1400 .دوررب
هب ارجا روظنم ی رضاح شهوژپ 35
اراد رفن ی ووک بارطضا ی
د - 19 هنومن شور هب گ
ی ر ی و دندش باختنا دنمفده
فداصت شرامگ اب ی
هورگ رد اه ی امزآ ی ش ق هاوگ و رار امزآ هورگ رد رضاح دارفا .دنتفرگ ی
ش لخادم ة رررضاح 10
ط ار )هسلج ی
ی ک ن و هام ی م رد ی تفا انررشسرپ .دندرک هم
اه ی ررم و ا رد هدافتررسا در رری
ن قم لماررش شهوژررپ رری
سا
و انورک بارطضا ی
سور مانشسرپ و )CDAS
ة بات روآ ی هداد .دوب )RQ
ارره ی ررش هررب شهوژررپ زا لررصاح ی
و ة
لحت ی ل راو ی سنا مآ ی هتخ سا اب هدافت مرن زا رامآ رازفا ی
SPSS-23
زجت ی ه لحت و ی ل اررتن .دش ی ج وررگلا داد ناررشن ی
لباقم ة ناور تخانش ی انبم رب ی ناور ش نا س ی تبثم اراد ناررصصختم رظن زا ارگ ی
اور یرری اوررتحم یی فاررک ی .تررسا
نچمه ی ن ا ی ن بات رب هلخادم روآ
ی اراد دارفا ی ووک بارطضا ی
د - 19 ثأررت ی ر تررسا هتررشاد
>0001 ساررسارب .)P
ی هتفا اه ی وگلا ،رضاح شهوژپ ی
لباقم ة ناور تخانش ی انبم رب ی ناور سانش ی تبثم دررنمناوت هب هجوت اب ارگ ی
اه و
طاقن مث ت ،تب ور ی ج عون تسود ی زرورهم و ی د هب ی
،نارگ ادا ی رازگررساپس ی رازگرکررش و ی
لکررش و هد ی ما رری د و
شوخ بی ن ی م ی دناوت شور ی ارب دمآراک ی بات دوبهب روآ ی اراد دارفا ی ضا بارط ووک ی د - 19 .دوش بوسحم
:هژاودیلک ناور سانش ی تبثم
،ارگ
بات روآ ی
، ووک بارطضا ی
د - 19 .
دانتسا : ازکاخ اهلا ،د م . سح ، ین ی ندملا ی
، س ی لعد ی مح و ،.
ی د ی حر ،روپ ی م . 1401 ودت .) ی ن وگلا ی لباقم ة ناور تخانش ی انبم رب ی ناور سانش ی تبثم زرا و ارگ ی با ی ثأت ی ر بات رب نآ روآ ی دارفا
اراد ی ووک بارطضا ی د - 19 لصف . شهوژپ همان اه ی دربراک ی تخانشناور ی
، 13 4 ،) 285 - 269 .
.ناگدنسیون©
:رشان
نارهت هاگشناد تاراشتنا
DOI:http://doi.org/10.22059/JAPR.2023.332139.644038
همدقم سوریو دیووک -
119 بجوم هک
داجیا همه یرامیب ریگ
یناهج دش یتسخن و ن راب زا شرازگ نیچ ناهوو
دش هجوت ناهج رسارس رد ،
یدایز بلج دوخ هب ار درک
. زا یمدناپ نیا زاغآ رد
23 ربماتپس لاس 2020 نونکات ، نوزفا رب 219,975,104
دروم ک انور اب زا شیب
4,555,307
دروم گرم مو ی ر هج رد ا ن هداتفا قافتا تسا
،ولاپر 2021 .) ناهج تشادهب نامزاس
2 ی ) WHO
رد 30 وناژ ی ة 2020 ،
ش ی عو همه یریگ ار ی ک روف ی ت تشادهب ملاعا ی و درک مهم عبانم زا ار نآ
نارگن حطس رد ی ب
ی ن للملا درمشرب ی .
کرد رطخ هب لاتبا
نیا بی رام هب ی هدرتسگ یتروص سب ،
ی را ی زا نارس تلود ار اه راداو ک ر د فلتخم تامادقا ات ی
ار یرامیب لرتنک یارب دنهد ماجنا
،ولا
نل ،وژ و گ 2020 انورک یرامیب رد .)
یلاحرد هک رتشیب هدولآ نارامیب
زا یسفنت مئلاع و بت یم جنر
دنرب ، هب یگزات رهاظت نیدنچ
غ ی لومعمر رگید دننام تلاکشم یبلق ثداوح ،یشراوگ
یقورع قن و هیلک ییاسران ، یا
یبصع ص ن
ی ز شرازگ هدش تسا ،وو ،وو وئل و
،گنای 2020 شیپ .) زا یرامش ینیب
بیسآ رد ناسانش ةراب
لقادح یلاتبا 60
دصرد و یرامیب نیا هب هعماج داحآ زا دوبن
ه چی هنوگ
یعطق یریگشیپ ای نامرد ،
داجیا عماوج رد ار ینوزفازور ینارگن و سرتسا درک
یلصا ،یکاخ و یداهرف ،دازآ 1400
وسردنا ؛ ن
،
،ثورسگنیلاه و گربنکنیلک ،کییبرتسه 2020
.) رد نایم نیا هدمایپ ن ،ا ینارگ هدمع ةرابرد ریثأت یمدناپ ناور تملاس رب
و دارفا
نیا تشاد دوجو عوضوم هک
سک هچ نا تسا نکمم ی
زا رتشیب نارگید رد ضرعم یناور یناشیرپ رارق یرامیب نیا زا لصاح
ب دنریگ
ناتلاوا و ربلا ،پاسج ،سکوک ج
ی
، 2020 ).
ا ی ن همه گ ی ر ی هب عرس ت و مع قی رب ًا شخب یاه گدنز ی مزور هر ثأت ی ر تشاذگ هک
م ی ناوت زا لمج ة نآ هب اه غت یی ر ش ی و ة راک و گدنز ی رخ ، ی د و یداصتقا تلاماعم ریاس و شورف همانرب و ترشاعم ،
ری ز مدرم ی ارب ی
آی دن ة درک هراشا دوخ یلصا
،یداهرف و یکاخ ،دازآ 1400
) . دنچره أت ثی ر ور ینا ا ی ن غت یی تار قیرط زا هناسر هب اه بوخ ی سکعنم
دش ، نی هزا ا ی ب ناور تشادهب ی
نارام ب لاتبم ه ا ی ن نارحب یدایز دودح ات ان
هتخانش هدنام یقاب ا
رتشیب اریز ؛تس
و نادرمتلود هجوت
همانرب هزوح رد اهروشک نازیر ،فلتخم یاه
هب فرطرب همه نیا زا یشان یداصتقا تلاکشم ندرک گ
ی یتشادهب یاهزاین نیمأت و یر
دوب کم ،گنای ،یاهلا وسدنامسآ و یک
ن ، 2020 ) .
بارطضا
، هناشن ا ی ب رد کرتشم ی
نارام سفنت للاتخا هب لاتبم ی
نمزم نینچمه و
رثا رد هعماج دارفا
نیا زا یشان یمدناپ زورب
سوریو دوب اهاس ،ناراکمه و 2021
هب هعماج دارفا لاح نیع رد .) زا سرت لیلد
ب هب لاتبا زور ره ،نآ کانرطخ ضراوع و یرامی
اب
یدایز بارطضا اوم
یم هج دندش ،ملاسا و نسح ،نامحر ،دومحم 2021
.) بارطضا زا یشان انورک ش وی ع یرایسب تشاد هب و رظن
م ی دسر رتشیب رد دراوم تلاح نیا هب
لد ی ل تخانشان ه ندوب سوریو نیا
ا و ی داج تخانش ماهبا ی
دارفا رابرد ة نآ بو د هتخانشان زا سرت . اه
کرد و ساسحا ای
نم ی م شهاک ناسنا رد ار ی
د ده
؛ هتخانشان و تاماهبا اریز اه
ارب هراومه ی
بارطضا رشب نیرفآ
.تسا هدوب
نچمه ی ن نتشادن تاعلاطا یفاک ملع ی رابرد ة دیووک سوریو -
19 ا ی ن بارطضا ار شیازفا داد ،ناراکمه و نچ 2021
.) رد نینچ
یتلاح رب دارفا ، ا ی دوخ بارطضا عفر
هب لابند ب تاعلاطا ی
رتش دنتسه . م بارطضا ی
ناوت د عنام صیخشت تسرد تاعلاطا
زا طلغ رد
دارفا دوش ؛ اربانب ی ن نآ تسا نکمم تسردان رابخا اه
دننک یقلت تسرد ار .
رگید یوس زا
م بارطضا ی
س دناوت ی متس ا ی نم ی ار ندب
عضت ی ف دنک و دارفا ب ربارب رد ار ی
رام ی اه هب وی ژ ه انورک دعتسم سآ ی ب دنک ناراکمه و ادنب
، 2021 .)
هب لیلد ثأت ی ر نمادرپ ة دیووک سوریو -
19 تردق نینچمه و ندب کیژولویزیف درکراک رب و
عرس ت همه سرتسا ،نآ یریگ 3
یناوارف نایم هی دش هدید هعماج ملاس دارفا و یرامیب زا ناگتفایدوبهب ،نایلاتبم
،ناراکمه و
2020 رازگ اریز ؛) ش
یاه هدشرشتنم
اتوم ،یرامیب نیا هب ناگتفایدوبهب ددجم یلاتبا زا نویس
ینلاوط نینچمه و سوریو ددعتم یاه یرامیب ضراوع ندوب
دننام
هعماج دارفا دش بجوم یسفنت و یویر تلاکشم
اب یناوارف سرتسا دنوش هجاوم
،ماهنراف و نروه ،یماوس 2021
و نایرج نیا .)
ببس دنور دش
بات یروآ 4
م ب و نایلات هب
لکروط ی ،یاگات و ساتاراک دبای شهاک هعماج دارفا 021
2 و یگلاپ ،نمفاه ،نمسورگ ؛
،اریرش 2021 ؛) اریز یرامیب عویش زا لاس کی زا شیب تشذگ اب
، و لاتبا نازیم رد یریگمشچ شهاک گرم
مو ی ر یمدناپ زا یشان
1. COVID-19
2. world health organization 3. stress
4. resilience
دیووک - 19 دشن هدهاشم ؛
لاحرد ی هک شهج عون فشک تفای
ة یو نیا ر و زین س هب ینوزف و راشتنا تردق لیلد گرم
مو ی ر هب نآ زا یشان
زیم نا یرتشیب بات و لمحت ،تگاو و ننوم ،زرفش داد شهاک ار دارفا یروآ
2021 .)
بات موهفم راج دنیارف هب یروآ
ی هبرجت اب تبثم یراگزاس هراشا یگدنز راوگان و خلت یاه
دراد ،لویله و کیمش ،ساکول ،رنید
2009 ات .) ب یروآ
، بیسآ لباقم رد لعفنم یگداتسیا ین هدننکدیدهت طیارش ای اه
بات درف هکلب ،تس لاعف تکراشم دوخ طیحم اب روآ
،نیلسآ و ساموت دراد هدنزاس و 2018
)؛
هب روط ی هک بات ناور یایوپ دنیارف کی یروآ هب یتخانش
رامش یم نینچمه .دیآ
رد
تیعقوم یگدنز فلتخم یاه
، هب عقاوم هژیو ب
ح سکع ،ینار لمعلا
تحت ار دارفا یاه ثأت
ی ر رارق یم دهد رتنک اب و ،تاساسحا ل
و فطاوع ه
ی ناج اه ، مز ین ة درکلمع هب ین ة نآ تیعقوم رد ار اه مهارف اه
یم دنک قفوم یراگزاس ،دنیارف نیا . 1
ار بولطمان طیارش اب
اقترا دارفا رد یم
دهد رذگ بجوم و
شنت طیارش زا و از
برجت ة اهدمایپ ی ملاس ناور یطیحم و یتخانش یم
دوش کپلات ،ناراکمه و
2017 .) لؤم هف بات یاه ترابع یروآ ا
شنت طیارش رد شمارآ نتشاد :زا دن فاطعنا ،از
یریذپ ،عناوم اب ییورایور ماگنه رود
ی زا ندرک
شوخ ،یشیاسرف یاهدربهار نیب
زا یرادروخرب و ندوب
یراوشد ماگنه تبثم تاساسحا ،یرفظم اه
1398 ،زتربار ،زرتیپ ،گنیدلام .)
رانوئا نمکراپسا و د 2012
) نایب هدرک بات دنا هرهب اب یروآ رانک یاهدربهار زا یریگ
ندمآ رثؤم دننام تسج ،لاعف یاهدربهار و
یوج
کمک ای یعامتجا تیامح مرگلددوخ ،نارگید زا یهاوخ
تبثم راکفا و یزاس
، یرود و ندرک مریغ ندمآرانک یاهدربهار زا فی
د دننام
شنکاو یگدرسفا یاه
و لئسم لح ة ا هب یبانتجا و هنلاعفنم یم کمک دارف
،نیلسآ و ساموت دنک 2018
ییافوکشدوخ .) 2
صخشم ة
بات ینورد و یتاذ هب یروآ
یم رامش دور
؛ هب وحن ی هک بات دارفا تهج روآ صخشم یریگ ی
رد گدنز ی نینچمه .دنراد
اب طابترا رد
شقن نارگید و نتشیوخ امح
ی ت هنارگ تردق و دنراد نورد
ی ناش یم بجوم بیسآ لباقم رد دوش
یاه ناور مواقم یتخانش رت
زا
نارگید ،لگوه و سرپیچسا ،سیو ،نمکب دنشاب 2019
.)
نامه دش هراشا هک هنوگ ،
همه دیووک سوریو یریگ -
19 ار هعماج فلتخم داحآ ربارب رد
ناور تلالاتخا ،یتخانش ،یتخانش
و یناجیه ،یفطاع ا
ج بیسآ یعامت ریذپ
هدرک تسا
؛ نانچ هتفای هک تیاکح یملع دیدج یاه زورب رد هدیدپ نیا ءوس ریثأت زا
یتلالاتخا دننام
،ناکناد و یروا ،گناست بارطضا و یگدرسفا 2021
،لیباتسوک و یتیمرلاپ ،ولوتراب ،ویدیورس ؛ 2021
سرتسا ؛)
،امایاسام و اراواگاس ،وبوک 2021
ر تشادهب شهاک و ) وا
ن ،جیشافادای و جیماگ 2020
) دراد نیارب . یطیارش نینچ رد ،ساسا
نیودت
هلباقم یوگلا ناور یا
تیمها زا هعماج دارفا ناور تملاس یارب یتخانش یدایز
یرظن یاهوگلا زا یکی .تسا رادروخرب
ناور یم هک یتخانش یاپ دناوت
ة لباقم یوگلا نیودت ة
ناور ور ،دشاب رضاح شهوژپ رد یتخانش ا
ن تبثم یسانش
3ارگ جیاتن .تسا
شهوژپ تروص یاه یور یشخبرثا هتفرگ
ناور درک تبثم یسانش
هفلؤم دوبهب رد ار ارگ ناور ،یتخانش یاه
ناشن یناجیه و یتخانش
هداد تسا رش یف ی
، نرواد ،روپرظن ی ا
و نرواد ی
،ا 1400
؛ هشوخ یلقماما ،ییافطصم ،یناجنز یراتخم و یشاداد ،نیچ
1399 یلضاف ؛
ک ب ر نسح ،ای هجاوخ و ناییازریم ،هداز ،یلشوخ دنو
1398 هلگ ؛
،نایریگ یر یدلاوپ ،یناورسخیک و یرهش
1398 ،یمعان و یناتسبانع ؛
1398 ،یدمحا و یئلاک راجن یتمحر ،یسیو ؛ 1398
،یناریپ و یردیح ،یدوواد ،یسابع ؛ 1398
،یناریپ ،رقحا ،یماما یوضترم ؛
یدیمح و یردیح ،روپ
1398 رمناوج ؛ د،
،روپورسخ و ییاجر 1398
،ناراکمه و گیف ؛ 2021
ناراکمه و ونلاک ؛ ،
2020 و لات ؛
،تارک 2020 ،وئایس و تاکسا ،کیتنرپ ،اداو ؛ 2020
،فوهرتسو و رجیملوب ،تراسورد ،سولک ؛ 2019
؛ و زمایلیو ،دیشر ،کزسایلووی
اگ ،یناملا 2016 نیتسا ،یناشوش ؛ تاناک و زتم
- ،نومیام 2016 .)
ناور سانش ی تبثم گن علاطم ر ة درکراک یملع هب
ین ة ییاناوت ناسنا یاه هب
رامش یم دیآ هرهب و رتهب مهف نآ فده و نیا زا یریگ
عماوج و دارفا یگدنلاب و یماکداش رد لماوع
یناسنا تسا ،ناراکمه و سولک 2019
.) نینچمه ربتعم یدرکیور یبرجت ظاحل زا
ناور هب هژیو هجوت هک تسا ینامرد ا هب یا
ر ج نامرد عا یدنمناوت هب نایوج و اه
ناجیه یاه ناشتبثم دراد . س زا و هعسوت اب رگید یو
بیسآ ،نایوجددم یگدنز رد انعم سح شیازفا شهاک ار نانآ یناور یاه
یم دهد یم یداش تیوقت هب و ،دیشر دزادرپ
2008 .)
ناور ناسانش تبثم رگن زا دوخ ثحابم رد تبثم تارطاخ و تاناجیه یروآدای
نامرد اب هدافتسا نایوج یم
دننک هب و نآ هژیو یهجوت
دنراد هب . ع یریگیپ دوخ تاسلج رد ار یتاعوضوم هولا یم
دننک هچراپکی هب هک ناجیه ندرک
یفنم و تبثم یاه بی
دماجن و رساج
1. sussessful adaptation 2. self-actualization 3. positive psychology
،ناراکمه 2020
ناور .) تبثم یسانش تسا ضرف نیدنچ رب ینتبم رگن
: مه ة یرامیب هب لاتبا ناکما دارفا ر
و لمح دوخ اب ار ینا
یم دننک نینچمه و
دروخرب یداش یتاذ تیفرظ زا ،ناراکمه و یناشوش دنرا
2016 بیسآ و یداش ،هاگدید نیا بسحرب .) یاه
طیحم نیب لماعت زا ،یناور
هب صخش و ینوماریپ دوجو
یم دیآ ؛ ناور لیلد نیمه هب نارگنامرد
تبثم رگن نامرد ، هب ار نایوج تروص
خمدوخ یدارفا تا
م دشر دعتسم و ر یم رظنرد ضح
،ناراکمه و اداو دنریگ 2020
ضرف .) ناور یدعب تبثم ینامرد
هک تسا نیا رگن
یدنمناوت و اه ه ی ناج اه ،تبثم ی دننام
فعض اه و ه ی ناج اه تلاصا یفنم ی دنراد
هب هجوت .دنتسه یعقاو و وی
گژ ی اه تبثم ی
نامرد لماک کرد و نایوج نازخ
ة ناور نانآ یتخانش م
ب داجیا یارب ییان ینامرد داحتا
نامرد حرط و تسا
ناراکمه و اداو ،
2020 .)
رابرد ة یم رضاح شهوژپ ماجنا ترورض درک هراشا هتکن نیا هب ناوت
هک ناور تملاس یتخانش
زورب رثا رد ،هعماج دارفا بی
رام ی
انورک دنور نیا هک داتفا هرطاخم هب یم
ناوت تس هب شیازفا ور تلاکشم و یگدینت ان
ی - شهاک و یعامتجا
هلباقم تردق و یا
ناور یتخانش هعماج دارفا
نم یهت دوش . دیووک - 19 هب همه تردق لیلد ،یکیژولویزیف برخم راثآ و یریگ
عجاف ة یکاندرد و گرزب
رد
ناسنا یگدنز نرق یاه
21 یم بوسحم عماج و هتفایدوبهب ،لاتبم دارفا هک دش
ة ار یلک رد ضرعم بیسآ ناور یاه یتخانش
،
نش و یفطاع ،یناجیه یفلتخم یتخا
رارق دا و د ببس زورب لاع ئ م بیسآ نمزم یناجیه و یناور یاه دننام
و ازسلام دش بارطضا
،کرامزاک 2020
.) نیارب ساسا و نیودت هب شور یریگراک ناور ینامرد یاه
بسانم یتخانش ناور تردق دوبهب هب هک
نآ یتخانش اه
،دوش رجنم بانتجا
تسا ریذپان
؛ ب ه نیمه فده لیلد
رضاح شهوژپ
، لباقم یوگلا نیودت ة
ناور رب یتخانش
ناور یانبم یسانش
تبثم ارگ تسا نیودت یشهوژپ لأخ نیا هب هجوت اب . ندرکن
لباقم یوگلا ة
ناور ناور یانبمرب یتخانش تبثم یسانش
نینچمه و )ارگ
راک ا ناور درکیور یی تبثم یسانش
ارگ هعماج یارب فلتخم یرامآ یاه
، تلااؤس نیا هب رضاح شهوژپ
یم خساپ هک دهد یاوتحم ایآ
نیودت دش ة لباقم یوگلا ة
ناور ناور یانبمرب یتخانش تبثم یسانش
بسانم ییارجا و ییاوتحم رابتعا ناصصختم رظن زا ارگ و دراد ی
ایآ لباقم یوگلا ة
ناور ناور یانبمرب یتخانش تبثم یسانش
بات رب ارگ بارطضا یاراد دارفا یروآ
دیووک - 19 .تسا رثؤم
شور عماج ۀ رامآ ی
، هنومن و شور ارجا ی شهوژپ
ر لباقم یوگلا نیودت یفیک شخب رد رضاح شهوژپ شو ة
ناور ناور یانبمرب یتخانش تبثم یسانش
ویش هب نومضم لیلحت ،)ارگ ة
همین یمک تمسق رد و ییارقتسا شیپ حرط اب یشیامزآ
نومزآ - سپ رود و هاوگ هورگ اب نومزآ ة
یگیپ ر ی ود ههام تسا عماج . ة یرامآ
دیووک بارطضا یاراد دارفا لماش شهوژپ -
19 شش رد نارهت رهش رد هام
ة لوا 1400 تسا شور زا رضاح شهوژپ رد .
هنومن نیدب .دش هدافتسا دنمفده یریگ مانشسرپ هک تروص
ة هورگ رد انورک بارطضا یزاجم یاه
دننام هورگ یاه عوضوم اب ی
دیووک سوریو -
19 عیزوت دش . علاطا دارفا هب نینچمه هداد
دش دارفا خساپ همانشسرپ نیا هب هک ی
هداد دنا رمن و ة نیگنایم زا رتلااب
زا رتلااب همانشسرپ 27
هب ار ) هدروآ تسد دیووک بارطضا یاراد و دنا
- 19 هدش هداد صیخشت یم ،دنا
لخادم دنناوت ة
شهوژپ یشزومآ
تفایرد ناگیار ار رضاح دننک
عمج زا سپ . روآ
ی همانشسرپ ،اه
نش همانشسرپ نیگنایم زا رتلااب تارمن یاراد دارفا ییاسا
دندش اب و
بحاصم نانآ ة
دیووک بارطضا دوجو زا ات تفرگ تروص یزاجم -
19 زا هلحرم نیا رد .دوش لصاح نانیمطا نانآ دزن 143
خساپ ،همانشسرپ هب هدنهد 47
دیووک بارطضا یاراد رفن -
19 سپس .دندش هداد صیخشت 40
طیارش دجاو هک یدارفا زا رفن قیقحت
باختنا ،دندوب دندش
امگ اب و هورگ رد یفداصت شر دنتفرگ رارق هاوگ و شیامزآ یاه
20 و شیامزآ هورگ رد رفن 20
هورگ رد رفن
لباقم یوگلا شیامزآ هورگ نآ زا سپ .)هاوگ ة
ناور ناور یانبمرب یتخانش تبثم یسانش
هب ار ارگ رد نیلانآ تروص 10
ج ل س ود یط ه
مین و هام هلخادم دنیارف عورش زا سپ .درک تفایرد ،
3 فن و شیامزآ هورگ رد ر 2
مادا زا هاوگ هورگ رد رفن ة
شهوژپ رد روضح
.دنداد فارصنا کلام
اه ی شهوژپ هب دورو
لاتبم ن دیووک هب ندوب -
19 رمن بسک ،سوریو نیا راشتنا نامز زا ة
رتلااب زا 27 رد
مانشسرپ ة
،انورک بارطضا
ب لیامت نتشاد و ملپید تلایصحت حطس لقادح نتشاد ،شهوژپ رد تکرش ه
تفایرد ندرکن نامرد
ناور ناور و یکشزپ مه یتخانش
کلام نینچمه .دوب نامز یراکمه ،تبیغ هسلج ود زا شیب نتشاد شهوژپ زا جورخ یاه
ندرکن و
ماجنا صخشم فیلاکت ندادن لیامت و سلاک رد هدش
نتشادن مادا هب ة روضح ف رد .دوب شهوژپ ماجنا دنیار هب
روظنم قلاخا تیاعر
یشهوژپ تیاضر دارفا مانرب رد تکرش یارب ة
بسک هلخادم دش
و ةمه زا دارفا هاگآ هلخادم لحارم
دندش . هورگ دارفا هب نینچمه
تفایرد ار تلاخادم نیا لیامت تروصرد ،یشهوژپ دنیارف مامتا زا سپ زین نانآ دش هداد نانیمطا هاوگ یم
ک دنن .
رازبا شجنس
قم ی سا و انورک بارطضا ی
1 سور ( )CDAS
یلع دق ،روپ یلع ،یم هلادبع و روپ از
د ه 1398 ) قم ی سا و انورک بارطضا ی
سور ار یارب شان بارطضا شجنس ی
ش زا ی عو وی سور
ا رد انورک ی
نار هت ی ه رابتعا و ی با ی دندرک خسن . ة اهن یی ا ی ن رازبا 18 وگ ی ه و 2 )لماع هفلؤم دراد
وگ . ی ه ه ا ی 1 ات 9 ناور مئلاع ی
و
وگ ی ه اه ی 10 ات 18 نامسج مئلاع ی
ار م ی جنس ن ا .د ی ن ط رد رازبا ی
ف راهچ هجرد ا ی ل ی ترک زگره رمن = ة رفص هاگ ، ی = رمن ة 1 ،
بلغا
= رمن ة 2 مه و ی هش
= رمن ة 3 هرمن ) راذگ ی م ی اربانب ؛دوش ی
ن ب ی رتش ی ن رتمک و ی ن هرمن ا ی خساپ هک نایوگ ا رد ی ن همانشسرپ
م بسک ی دننک
، ب ی ن 0 ات 54 ا رد لااب تارمن .تسا ی
ن ناشن همانشسرپ دنهد
ة بارطضا رتشیب
.تسا دارفا رد
رمن ة نیا شرب
همانشسرپ 27
.تسا اپ یا یی ا ی ن افلآ شور زا هدافتسا اب رازبا ی
ارب خابنورک ی
لوا لماع 879
/ 0 مود لماع ، 861
/ 0 ارب و ی لک
همانشسرپ 919
/ 0 هب نچمه .دمآ تسد ی
ن رادقم 2
λ- ارب نمتاگ ی
لوا لماع 882
/ 0 ، مود لماع 864
/ 0 ارب و ی همانشسرپ لک
922 / 0 هب .دمآ تسد یارب
سررب ی اور یی تسباو ة گتسبمه ی ا کلام هب ی
ن هتسبمه زا همانشسرپ ا ندرک
ی ن مانشسرپ اب رازبا ة
تملاس
ناور 2
گربدلگ و رلیه 3
1979 ) اتن هک دش هدافتسا ی
ج ناشن یم دهد یگتسبمه مانشسرپ
ة ضا ط را رمن اب انورک ب ة
مانشسرپ لک ة
ناور تملاس
فلؤم و ة ناشن ،بارطضا ه
اه ی نامسج ی
، عامتجا درکراک رد للاتخا ی
گدرسفا و ی هب ترت ی ب 483 / 0 ، 507 / 0 ، 418 / 0 ،
33 / 0 و 269 / 0 و تسا ةمه ا ی ن ارض ی ب حطس رد 01 / 0 رادانعم دنتسه یلع ،ناراکمه و روپ 1398
رد همانشسرپ نیا ییایاپ .)
شهوژپ ح ا خابنورک یافلآ بیرض زا هدافتسا اب رض 83
/ 0 .دش هبساحم
مانشسرپ ۀ بات یروآ (4
)RQ
مانشسرپ ة بات یروآ ار و رناک نوسدیوید
2003 ) تخاس ه دنا نیا . همانشسرپ لماش
25 هیوگ هک تسا ات ب یروآ ار رد ترکیل فیط
جنپ هجرد یا هشیمه = تسردان 0
= تسرد هشیمه ات 4
) یم شجنس دنک
. رمن ه گ سایقمریز یراذ :تسا حرش نیدب اه
سایقمریز
درف یگتسیاش زا روصت
5 ی تلااؤس 10 ، 11 ، 12 ، 16 ، 17 ، 23 ، 24 و 25 )،
فطاع لمحت یدرف زیارغ هب دامتعا سایقمریز ة
یفنم
6
تلااؤس 6 ، 7 ، 14 ، 15 ، 18 ، 19 و 20 )،
نمیا طباور و رییغت تبثم شریذپ سایقمریز 7
تلااؤس 1 ، 2 ، 4 ، 5 و 8 )،
زی سایقمر
لرتنک 8
تلااؤس 13 ، 21 و 22 ) و یونعم تاریثأت سایقمریز 9
تلااؤس 3 و 9 نماد .تسا ) ة
نیب همانشسرپ نیا تارمن 0
ات 100
ناشن رتلااب تارمن بسک .تسا دنهد
ة بات .تسا رتشیب یروآ ک
نا نوسدیوید و ر
2003 ) خابنورک یافلآ بیرض مانشسرپ
ة بات یروآ
ار 89 / 0 هدرک شرازگ .دنا
چمه ییایاپ بیرض نین 10
ییامزآزاب شور زا لصاح 11
لصاف کی رد ة
راهچ فه هت یا 87 / 0 تسا هدوب .
ک نا ر
نوسدیوید و
2003 ) یارب مه ییاور یسررب نامز
12
مانشسرپ ة بات مانشسرپ اب همانشسرپ نیا دنداد ناشن یروآ ة
یتخسرس
13
کاردا سرتسا سایقم تارمن اب و رادانعم تبثم یگتسبمه سایقم و هدش
آ س بی رادانعم یفنم یگتسبمه ناهیش سرتسا هب یریذپ
دراد اتن نیا هک زا یکاح جی
ییاور مه تسا سایقم نیا نامز .
شهوژپ رد
درگارحص و راکوج ،یناماس
1386 ) ییایاپ مانشسرپ ة
1. Corona Disease Anxiety Scale (CDAS) 2. mental health questionnaire
3. Goldberg & Hiller
4. Resilience Questionnaire (RQ) 5. the notion of personal competence
6. corresponds to trust in onʼs instincts, tolerance of negative affect 4. positive acceptance of change, and secure relationships
8. control
9. spiritual influences 10. reliability coefficient 11. retest method 12. simultaneous validity 13. hardiness questionnaire
رضاح 93 / 0 شرازگ دش نینچمه . یدمحم
1384 مانشسرپ ییایاپ ) ة
بات خابنورک یافلآ زا هدافتسا اب ار یروآ 89
/ 0 هبساحم
دندرک ییاوتحم ییاور و 1
و بسانم ار نآ 86
/ 0 ندرک شرازگ شهوژپ رد همانشسرپ نیا ییایاپ .د
نایفسوی
، یدحا و نایکسارک
یرانمجوم
1398 ) خابنورک یافلآ زا هدافتسا اب زین 88
/ 0 هبساحم دش زا هدافتسا اب رضاح شهوژپ رد همانشسرپ نیا ییایاپ نازیم .
خابنورک یافلآ بیرض 83
/ 0 هب دمآ تسد .
شهوژپ یارجا دنور هنومن دنیارف زا سپ یریگ
، اطم رکذ هچنآ قب دش
دارفا ، باختنا ةدش دیووک سوریو بارطضا هب لاتبم -
19 40 ویش هب )رفن ة
هورگ رد یفداصت دندش نیزگیاج هاوگ و شیامزآ یاه
20 و شیامزآ هورگ رد رفن 20
شیامزآ هورگ .)هاوگ هورگ رد رفن یوگلا
م قا لب ة ناور ناور یانبمرب یتخانش تبثم یسانش
ارگ ن و هام کی یط ار رد می
هد سلج ة 75 هقیقد یا
، هتفه هسلج ود یا
، هب تروص
تفایرد نیلانآ
؛دندرک لاحرد ی هک هاوگ هورگ تفایرد ار تلاخادم
سلج مامتا زا سپ .دندرکن ة
دننام شهوژپ رد رضاح دارفا ،نیلانآ
لخادم ة یم یروضح دنتسناوت
تلااؤس ار دوخ دنسرپب تفایرد ار نآ خساپ و دننک
ارف عورش زا سپ . هلخادم دنی
، 3 هورگ رد رفن
و شیامزآ 2
مادا زا هاوگ هورگ رد رفن ة
.دنداد فارصنا شهوژپ رد روضح هب
روظنم دنیارف مامتا زا سپ یشهوژپ قلاخا تیاعر
هاوگ هورگ رد رضاح دارفا زا یناوخارف یط شهوژپ ییارجا یارب
لخادم تفایرد ة
رضاح توعد دش . 6 هلخادم هاوگ هورگ دارفا زا رفن
ر تفایرد ا دندرک
تفایرد زا هیقب و نآ
.دنداد فارصنا لباقم یوگلا نیودت
ة ناور ناور یانبمرب یتخانش تبثم یسانش
زا هدافتسا اب ارگ
ییارقتسا شور هب نومضم لیلحت شور :دوب حرش نیا هب
لحرم رد ة اور یاهزاین لوا ن
دیووک بارطضا یاراد دارفا یفطاع و یناجیه ،یتخانش -
19 علاطم اب ة نایاپ و تلااقم همان
یاه
پاچ و دوجوم ناور درکیور یرظن ینابم نینچمه و هزوح نیا رد هدش
تبثم یسانش ارگ
یلکش هب عمج و هعلاطم یصاصتخا
یروآ
دش . نیدب لحرم رد هک تروص ة
لوا
، نایاپ ،تلااقم همان
باتک و اه ه
ا پاچ ی دش ة قیقد یسررب و هعلاطم ار طبترم دندش
نیا رد .
هلحرم
، م هلاق تروص یاه تفرگ
ة ب طبترم ا یسررب و لیلحت شهوژپ عوضوم و
هلاقم یاه :دش هعلاطم ریز
ییولراهب و یبایسارفا
1399 )،
یبلعس یعیفر و یرجات ،درف روپ
1399 ) ، یدمحم و دایهش 1399
)،
یپ و یردیح ،یدواد ،یسابع را
ین 1399 )،
،ییاسن
نیدرف و مانرف ،یزارهک 1399
)،
یناریپ 1399 )،
یمیهاربا 1399
) ، یرادرس و یلیلخ 1398
)،
یرادرس و یرونا 1398
)،
،عیبر
یرقابریم یردیحاباب یمشاه و درف 1398
)،
هداز و یرقاب روپدرام
1398 زورفا و ایندنمجرا ،یمیهاربا ،) 1396
یملع ،) شنم
1396 س ،) ا ه ا ناراکمه و 2021
ناراکمه و ادنب ،)
2021 ناراکمه و نچ ،) 2021
ناراکمه و دومحم ،) 2021
و نایب ،گناوه ،)
ناه 2021 ناراکمه و وتهلاجوا ،) 2021
ناراکمه و گیف ،) 2021
ناراکمه و یاهلا ،)
2020 ) ، لی و ماه و دارنک ،سنوتسا ،
2020 ناراکمه و ونلاک ،) 2020
تارک و لات ،)
2020 ناراکمه و اداو ،) 2020
ناراکمه و سولک و ) 2019
حرم رد .) مود ةل
عمج بلاطم یروآ
هتسد هدش دش ییاوتحم )یدنبدک یدنب
و زی هورگر اه یموهفم ی -
لیکشت لئاسم و اهزاین هب فوطعم ییاوتحم
موس ةلحرم رد .دش زی
هورگر اه یموهفم ی -
لیکشت ییاوتحم یتراهم ةزوح هدزاود هب هدش
أت ثی ر ناور تبثم یسانش یتسیزهب رب ارگ
ناور یتخانش عبانم هب هجوت ، ناور و ینهذ ،یعامتجا ،یصخش
ت ،دوخ یتخانش أ
شوخ و دیما رب دیک ،تیونعم هب هجوت ،ینیب
عون وحن ،یلرتنکدوخ شزومآ ،یزرورهم و یتسود ة
،مشخ لرتنک
هب هجوت ،طباور دوبهب شزومآ ،یماکداش شزومآ ،ششخب شزومآ
تراهم تبثم شزومآ ،هلئسم لح نز رد انعم و دهعت نتفای شزومآ ،یشیدنا
یگد هب فوطعم )نارگید اب دنویپ و طباور قیرط زا
لباقم یوگلا ة
ناور ناور یانبمرب یتخانش تبثم یسانش
دیووک بارطضا هب لاتبم دارفا یارب ارگ -
19 دش لیدبت .
تیاهنرد زین یوگلا
لباقم ة ناور ناور یانبم رب یتخانش ش
ن تبثم یسا یاپ رب ارگ
ة جارختسا یشزومآ نونف هب عبانم زا هدش
روص نیودت هیلوا ت دش
رد .
لحرم ة تسب مراهچ ة
لوا ی ة یشزومآ نیودت هدش هب 15 ناور صصختم رظنراهظا و هعلاطم اب دش هتساوخ نانآ زا و هئارا یسانش
ةرابرد
مانشسرپ بلاق رد تاسلج زا کیره یاوتحم و دنیارف ،راتخاس ة
ن ظ ر کیره رایتخا رد و هدش نیودت ینامرد یوگلا هارمه هک یجنس
ختم زا ،دوب هتفرگ رارق ناصص هب
تسب نیودت ة
ییاهن دننک کمک هولاع .
خساپزاب رظنراهظا مرف کی دوب مزلا هلحرم نیا رد ،نیارب
هب ئارا روظنم ة
داهنشیپ اه ناصصختم زا کیره یحلاصا تارظن و یارب
اقترا ی و راتخاس ،اوتحم ف
ر باقم یوگلا دنیا ل
ة ناور یتخانش
1. content validity
