1
یسررب تایصوصخ زا یخرب
یکیژولوفروم یکیژولویزیف و
رد ناحیر هایگ یرایبآ فلتخم حوطس
یحلاص نیسای
1
عراز دواد ،* 2یقح
یروباشین اضردمحم ، یدمحم غابد لداع ،3
4بسن
1 - زیربت هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ دشرا یسانشراک یوجشناد
2 - یسدنهمو مولع هورگ رایداتسا زیربت هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد کاخ
3 - زیربت هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد کاخ یسدنهم و مولع هورگ داتسا
4 - هورگ داتسا یهایگ یژولویزیفوکا
هدکشناد ، زیربت هاگشناد یزرواشک
ؤسم*
:یکینورتکلا تسپ ،تابتاکم ل [email protected]
هصالخ مک رثا یسررب روظنم هب صخ یور رب یرایبآ
ولوفروم تایصو یکیژ
یکیژولویزیف و هایگ
یشیامزآ ناحیر هناخلگ
رد یا و مولع هورگ
اخ یسدنهم شناد ک
زیربت هاگشناد یزرواشک هدک شیامزآ .دش ماجنا
اب یفداصت الماک حرط بلاق رد 4
و رامیت 3 عومجم اب و رارکت
12 رامیت .دیدرگ ارجا نادلگ اه
(یرایبآ ینامز هرود راهچ لماش رایبآ
هشیر هیحان رد یبآ شنت نودب ی
FC–FC
58 / 0 ینامز یرایبآ ،
دودح هب هشیر هیحان رد کاخ تبوطر هک 58FC
/ 0
FC- 7 / 0
، 7FC
/ 0
FC- 8 / 0 ، 8 FC
/ 0
FC- 3 / 0 .تفرگ ماجنا )دیسر هب هجوت اب
تافص ،جیاتن رلک صخاش
و هنزور تیاده ،لیف ینعم توافت هقاس عافترا و یا
دنداد ناشن راد .
نایم هسیاقم داد ناشن نیگ
رثکا رد
رامیت تافص رامیت هب تبسن B
سم ای رتمک A یوا
10
% و تسا هتشاد ار شهاک هب هشیر هیحان رد تبوطر هک ینامز یرایبآ
دودح 58FC
/ 0
FC- 7 / 0 ،دیسر یم هیصوت .دوش
یدیلک تاملک :
مک هناخلگ ،ناحیر ،یرایبآ
1 - همدقم شخب یزرواشک هب
ناونع گرزب نیرت فرصم دننک ه بآ شلاچ اب دیلوت
یاذغ رتشیب اب بآ رتمک هجاوم یم دشاب [ 6 ].
رییغت
شرتسگ و تیعمج مکارت لیلد هب بآ یارب اضاقت و هدوب یگدنراب شهاک و لیسناتپ قرعت و ریخبت دیدشت تهج رد یناهج میلقا ت یضارا همین قطانم رد هژیو هب یرایبآ تح شخ
شیازفا هب ور ک تسا
[ 5 ] ف زاین نیاربانب . رثوم یلیخ هدافتسا هب قطانم نیا رد یرو
.دراد دوجو بآ زا مک
اب هارمه هک بآ دوبمک طیارش تحت تالوصحم ندروآ لمع هب یارب هنیهب راکهار کی زا تسا ترابع یرایبآ
یم حطس شرتسگ اب نآ شیازفا و حطس دحاو رد لوصحم شهاک یمجح دربراک عراز رظن هطقن زا هنیهب راکهار ،هچرگا .دشاب
بآ زا
یم رثکادح هب ار وا صلاخ دمارد هک تسا یرایبآ ک یبآ رادقم هب هن و دناسر
ه یب یم دیلوت ار لوصحم نیرتش مک .دنک
یراکهار یرایبآ
یم هداد هزاجا ناهایگ هب هناهاگآ تروص هب نآ رد هک تسا یزاس هنیهب تمک بآ تفایرد اب دوش
شهاک دوخ لوصحم زاین زا ر
[دنهد 3 .]
2
یر یگ کی ناح نایعانعن هداوناخ زا ییوراد مهم ها
(Lamiaceae) نآ یملع مان هک تسا
Ocimum basilicum L
یم .دشاب
کی یهایگ یکرت و یژولوفروم حطس رد یدایز عونت هک تسا یفلع و هلاس
دراد سناسا ًاصوصخم و هیوناث تاب [
4 ]،
نامرد رد ناحیر
یرامیب یخرب دهب ،یشیارآ ،ییاذغ عیانص رد زین و اه
یم هدافتسا یزاسرطع و یتشا یلع .دوش
،ناریا هایگ نیا ءاشنم هکنآ مغر
هطبار رد یکدنا رایسب تاعالطا لاح نیا اب یلو تسا جیار روشک قطانم رثکا رد نآ تشک و تسا هدیدرگ شرازگ دنه و ناتسناغفا شنت هب نآ لمعلا سکع و یرایبآ تیریدم ،یبآ زاین اب [ دراد دوجو یبآ
1 .]
اطم یخرب تاعل
دوبمک زا یشان شنت هک تسا هداد ناشن
تمسق دشر شهاک ببس بآ هشیر زا معا هایگ فلتخم یاه
ییاوه مادنا و اه
[ 7 ]
گرب حطس شهاک ،
ندش هتسب ،کشخ نزو ،عافترا ،
هنزور وتف شهاک ،اه رلک شهاک و زتنس
و میزنآ بیرخت ،لیف دیسا عمجت ،اه
یم قرعت شهاکو هنیمآ یاه ددرگ
[ 9 .]
2 - داوم شور اه اخ یسدنهم و مولع هورگ هناخلگ رد قیقحت نیا شناد ک
رد عقاو زیربت هاگشناد یزرواشک هدک 10
اب زیربت قرش یرتمولیک
ییایفارغج تاصتخم 27
و 35 و یلامش ضرع 27
و 46 عافترا اب و یقرش لوط 1360
گ ماجنا ایرد حطس زا یرتم شیامزآ نیا .تفر
اب یفداصت الماک حرط بلاق رد 4
یت و رام 3 عومجم اب و رارکت 12
نادلگ لوط داعبا اب 39cm
ضرع ، 25cm
عافترا و 20cm
اب و
مکارت 14 نادلگ ره رد هتوب ارجا
رامیت .دیدرگ لماش اه
هشیر هیحان رد یبآ شنت نودب یرایبآ ( یرایبآ ینامز هرود راهچ
FC–FC
58 / 0 ( رامیت )A
هب هشیر هیحان رد کاخ تبوطر هک ینامز یرایبآ ، دودح
58FC
/ 0
FC- 7 / 0 ( رامیت )B
، 7FC
/ 0
FC- 8 / 0 ( رامیت )C
،
8FC
/ 0
FC- 3 / 0 ( رامیت )D
ناحیر لماک رارقتسا زا سپ و تفرگ ماجنا یتسد یتروص هب تشک .تفرگ ماجنا )دیسر نادلگ رد اه
،اه
نادلگ ره رد هک یروط هب دندش یراک کنت رظن دروم مکارت هب ندیسر یارب 14
دنام یقاب ناحیر هتوب فلع اب یتسد نیجو اب و
یاه
.دیدرگ هزرابم زره هزادنا دروم تافص ترابع ناحیر رد یریگ
رلک نازیم :زا دندوب و
لیف گرب اه هاگتسد اب 802
SPAD هنزور تیاده ،
یا اب
رتمورپ هاگتسد هقاس رطق ،
سیلوک اب گرب دادعت ،
شرامش اب هقاس عافترا و
شک طخ اب هزادنا
دش یریگ .
تابساحم تهج و یرامآ
رادومن مسر رازفا مرن زا بیترت هب اه
یرتویپماک یاه و SPSS
Excel
لامتحا حطس رد نکناد نومزآ زا نیگنایم هسیاقم تهج و 1
.دش هدافتسا دصرد 3 - ثحب و جیاتن
لودج 1 صخاش سنایراو هیزجت جیاتن هزادنا یهایگ یاه
یم ناشن ار هدش یریگ رامیت رثا .دهد
رب یشیامزآ یاه صخاش مامت یور
اه
لامتحا حطس رد 1
ینعم دصرد دیدرگ راد
.
3
لودج 1 ) مک رثا سنایراو هیزجت صخاش یور رب یرایبآ
هزادنا یهایگ یاه ناحیر هدش یریگ
رییغت عبانم تاعبرم نیگنایم
هجرد یدازآ لیفورلک صخاش
یا هنزور تیاده هایگ عافترا
رامیت
** 3 866 /
** 822 187 /
** 0 647 / 812
شیامزآ یاطخ 5
533 / 0 001
/ 0 227
/ 2
)%( تارییغت بیرض -
16 / 11 675
/ 30 93
/ 25
ینعم توافت **
اد حطس رد ر 1
دصرد
صخاش رلک و لیف گرب
نیگنایم هسیاقم اه
( لکش 1 ) رلک صخاش نیرتشیب هک داد ناشن و
نیگنایم اب لیف 33
/ 14 رد رامیت ینعم فالتخا هک A
یراد
رامیت اب مآ تسدب تشادن B
د نیگنایم اب لیفرلک صخاش رادقم نیرتمک و 21
/ 11 رد رامیت .دمآ تسدبD
رامیت اب هک توافتC
ینعم رلک صخاش تارییغت .تشادن یراد و
یم ناشن لیف یم صخاش نیا شهاک ثعاب یتبوطر شنت هک دهد
شهاک نآ تلع دوش
هنزور تیاده هنزور تبوطر نازیم شهاک اب هک تسا یا
یم هتسب اه ید و دوش
یم گرب دراو یرتمک نبرک دیسکا هجیتن رد و دوش
رلک و یم رتمک زین گرب لیف دوش
[ . 8 ] رلک صخاش شهاک زین و
.دندرک شرازگ ار یکشخ شنت طیارش رد هتسپ گرب لیف
4
هنزور تیاده یا
لکش 2 نیگنایم هسیاقم هنزور تیاده
رامیت رد یا یم ناشن ار یشیامزآ فلتخم یاه
دهد هنزور تیاده نازیم نیرتشیب هک -
رامیت رد یا نازیم هب وA
2917 / 0 یتناس مک و هیناث رب رتم رامیت رد نآ نیرت
نازیم هب وD
1233 / 0 .تسا هدوب هیناث رب رتم یتناس
هنزور تیاده تارییغت دنور یم ناشن یا
هچ ره هک دهد مک شنت نازیم
ب یرایبآ رتشی هنزور تیاده دوش یم شهاک یا
بای .د هدمع
توافت هنزور تیاده رد هدش هدهاشم یاه رامیت نیب یا
ندش هتسب لیلد هب تسا نکمم یتبوطر یاه هنزور
یریگولج یارب گرب یاه
نتفر رده زا تسا هدوب بآ
بیترت هب یرایبآ مک یاهرامیت و . 10
% ، 30
% و 85
% هداد ناشن دوخ زا لوا رامیت هب تبسن ار شهاک
.دنا اب لصاح هجیتن [ جیاتن
2 ] هنزور تیاده شهاک رب ینبم یتبوطر شنت شیازفا اب یا
دراد قباطت .
عافترا هقاس نیگنایم هقاس عافترا رامیت رد ناحیر عافترا نیرتشیب هک داد ناشن
ابA
7 / 16 یتناس رامیت رد نآ عافترا نیرتمک و رتم ابD
48 / 5 یتناس لکش ( تسا هدمآ تسدب رتم 3
عافترا .) ،رون ،تبوطر ریظن یطیحم طیارش ،یکیتنژ تایصوصخ ریثات تحت ناهایگ
یم رارق هیذغت یم رظن هب .دنتسه یرتشیب یکیژولویب درکلمع یاراد دنراد یرتدنلب عافترا هک یناهایگ ،دنریگ
هتوب نیب تباقر دسر اه
شنت یاهرامیت رد بآ ندروآ تسدب یارب اس هب یزتنسوتف داوم صیصخت شهاک ،یکشخ
هاتوک رما نیا هک هتشاد لابند هب ار هق
یم ببس ار هایگ یدق دوش
.
لکش 1 اقم ی هس م ی گنا ی ن رلک صخاش و
لیف رد رامیت یشیامزآ یاه
a
b
c
d
0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 0.3 0.35
A B C D
یا هنزور تیاده
تبو ر
لکش 2 - اقم ی هس م ی گنا ی ن هنزور تیاده یا
رد رامیت یشیامزآ یاه
5
4 - عبانم
1 - دیما یگیب
، ر.
1379 دیلوت . و یروآرف ناهایگ .ییوراد دلج تاراشتنا ،موس ناتسآ
سدق .یوضر
2 - دار ییاضر
، .ه
،دنمشوه .ر ع یرصان و .ع ع ، شوپهایس
، .ر م 1393 خاش رب یکشخ شنت ریثات . ص
حطس روضح رد ترذ درکلمع و یکیژولویزیف یاه
یملع هلجم .زاوها یمیلقا طیارش رد قمع مک یباتسیا -
دلج ،یرایبآ یسدنهمو مولع یشهوژپ 39
هرامش ، 1 ص ، هحف یاه 66 ات 88 .
3 - هاوخساپس .ر ع ، یلکوت و ر ع ، یوسوم
، .ف س 1354 و لوصا . ک دربرا کهز و یرایبآ یلم هتیمک .یرایبآ مک یاه .ناریا یش
4 - یفیرش ،م یئایض
، م . یداب یدقن
، ع ح . یلیصحت
، ژ و . یجوهن ینابرق
، .م 1393 ( ناحیر ییوراد هایگ رب یرورم . Ocimum basilicum L.
) رب دیکات اب
هدمع یگژیو و هیوناث تابیکرت نیرت چ هرود ،مهدزیس لاس .ییوراد ناهایگ همانلصف .نآ ییوراد و یعارز یاه
هرامش ،مهدراه مود و هاچنپ
، حفص ه یاه 26
ات 40 .
8 - یمساق .م ، ینازرا .ک ، یهلادی و .ع ، یدابآ مکح
، .ح 1392 شهوژپ هیرشن .هتسپ لاهناد هیاپ راهچ لیفرلک صخاش و رادقم ،سناسرولف رب یکشخ شنت رثا .
زرواشک رد بآ
،ب .ی دلج 27 هرامش ، 4 ص ، 478 ات 458 .
6 - ینموم
، ر.
یناهبهب
، ر م س . رفرظن
، ه م . ناگدازآ و
، ب . 1390 . یبایزرا یاهویرانس شیازفا
هرهب یرو فرصم بآ مدنگ مید رد هزوح هخرک هدافتسا اب زا
یاهزیلانآ یتیریدم لدم دشر یهایگ CropSyst هلجم .
تیریدم بآ و .یرایبآ هرود 1 هرامش ، 1 تاحفص ، 40 - 29 .
7- Hung S.H., Yu C.W., and Lin C.H. 2005. Hydrogen peroxide functions as a stress signal in plants. BotanicalBulletin of Academia Sinica, 46:1-10.
8- Shiklomanov I. 2001. World Water Resources at the Beginning of the 21st Century. International Hydrological Series of the United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization (UNESCO). Cambridge University Press. Cambridge.
9- Upadhyaya H., Khan M.H., and Panda S.K. 2007. Hydrogen peroxide induces oxidative stress in detached leavesof Oryza sativa L.
Gen. Applied Plant Physiology, 33 (1-2):83-95.
لکش 3 - اقم ی هس م ی گنا ی ن هقاس عافترا رامیت رد
یشیامزآ یاه
a a
b
b
0 5 10 15 20
A B C D
هقاس عافترا
تبو ر
6
THE STUDY OF SOME MORPHOLOGICAL AND PHYSIOLOGICAL CHARACTERISTICS OF BASIL AT DIFFERENT LEVELS OF
IRRIGATION
Yasin Salehi 1*, Davoud Zarehaghi 2,Mohammad Reza Neyshabouri3, adel Dabbagh Mohammadi Nasab4
1- M.Sc. student of soil science Department, Faculty of Agriculture, University of tabriz, Iran 2- Assist. Prof. of Soil Science, , Faculty of Agriculture, University of tabriz, Iran
3- Prof., Dept. of Soil Science, , Faculty of Agriculture, University of tabriz, Iran 4- Prof., Dept. of Plant Ecophysiology, Faculty of Agriculture, University of tabriz, Iran
*Corresponding author, E-mail: [email protected]
ABSTRACT
To study the effect of deficit irrigation on morphological and physiological characteristics of basil, a greenhouse test was conducted in soil sciences and engineering group in Agricultural College of the university of Tabriz. The experiment was conducted in a completely randomized design with 4 treatments and 3 replications with a total of 12 pots. The treatments consisted of four periods of irrigating (irrigation when there isn’t water stress in the root zone of 0/85Fc- Fc, irrigation when soil moisture in the root zone is around 0/85Fc- 0/7Fc, 0/7Fc- 0/5Fc, 0/5Fc- 0/3Fc), when the experiment was performed. According to the results, chlorophyll index, stomatal conductance and plant height showed significant difference. Mean comparison showed that in most of the traits, B treatment has had less than or equal to 10% of decrease compared to treatment A, and when the moisture in the root zone reaches around 0/85Fc- 0/7Fc, irrigation is recommended.
Keywords: Irrigation, Basil, Greenhouse
