• Tidak ada hasil yang ditemukan

40 ciifu hinh M

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2024

Membagikan "40 ciifu hinh M"

Copied!
8
0
0

Teks penuh

(1)

Nghien ciifu md hinh M gid...

anh hudng den ddi sd'ng ciia ngUdi dan. Vi v&y, vide t h u phi giao thdng dudng bp 1&

mpt v&'n de nhay cam trong xa hpi. Ngo&i vide thd'ng nh&'t mflc t h u phi, md h i n h thu, vide xac dinh dd'i tUdng thu, dUdng n&o t h u phi, thi v&'n de xac dinh vi t r i d&t cac t r a m t h u phi cung r&'t q u a n trpng, nd a n h hudng den ngUdi sfl dung dudng bd va hidu qua ciia vide t h u phi.

4.1. Ditdng thu phi

Md hinh t h u phi c i u dUdng bp d Vi^t Nam cd nhflng didm cd b a n kh&c c&c nUdc, dd 1& t h u phi dUdc ti^n h&nh t r e n tuyen dudng bd da cd san tU trUdc v& h i u nhU doc dao, dan cU khdng d th&nh cac k h u vUc ridng bidt, t&p t r u n g m& thUdng d rai rac dpc dudng, ndn cd r&'t nhieu dUdng ngang re v&o cac l&ng, x5 d&n den tinh t r a n g dat r&'t nhieu t r a m t h u phi trdn mdt t u y e n dudng. Mat kh&c lai thieii c&c dUdng d&n sinh trong k h u vUc v& dudng gom, n e n cU t h a m gia giao thdng 1& p h a i di v&o dudng t h u phi. Vide d i u tU khdng p h a i xu&'t ph&t t u luc dau do v&y md h i n h t h u phi cung phai dUdc nghien cUu mdt c&ch khoa hpc n h u xem xdt mang lUdi dudng s& k h u vUc, p h a m vi a n h hudng v& t&c ddng cua t r a m t h u phi, quy hoach giao thdng k h u vUc v&

to&n mang, k h a n&ng ph&t trien kinh te k h u vUc. H i u n h u t a t ca cac tuydn dudng bd d& v& sd thu phi 1& n a n g c&'p cai tao. Day 1& dac thfl ridng cua dudng t h u phi d Vidt Nam. Cac nUdc chi thu phi dd'i vdi c&c tuyen dudng mdi xay dUng vdi 1^ thu&t cao.

4.2. Trqm thu phi

Dd'i vdi vide t h u phi giao thdng dudng bp c i n phai xem xdt ky dd'i vdi vide x&c dinh c&c t r a m t h u phi: vi t r i dat t r a m , c i u dudng n&o thUc hidn t h u phi v& t h u phi tfl d&u ddh dau, thdi h a n t h u phi... c i n dUdc x&c dinh v& cdng bd' cdng k h a i b a n g nhieu h i n h thflc. Cd nhiing doan dudng mdi dUdc d i u t u vdi kinh phi Idn vay cua nUdc ngoai n h u doan th&nh phd' Ho Chi Minh n g a 3 An Hflu m a t dp xe qua lai Idn, lai khdng dUdc dUa vao quy hoach t h u phi la dieu b i t

hpp 1^. X&y dung mpt t r ^ m t h u phi vdi 4 6 ciia t h u thii cdng td'n tU 1,3 2,5 ty dong, do dd neii khdng x&c dinh dung vi t r i dat tram t h u phi m& p h a i di c h u y i n sd g&y r a nhiing lang phi r i t 16n. Vi^c xay dUng t r a m thu phi p h u thuoc r i t nhidu v&o vi^c c i p d i t v& mot so' ydu c i u toi t h i e u nhU:

Khdng dUdc d a t t a i k h u d&n cU vi anh hudng ddh n h u c i u di lai trong k h u vUc.

P h a i d^m bao c&c chi tidu ky thu&t ve binh do tr&c dpc, chieu d&i t r a m thu phi khdng dudi 240m v& p h a i n a m gifla doan t h a n g trdn 500m, dp dd'c dpc ciia t r a m khdng qu& 1% v& trong p h a m vi t u y e n 1000m khdng qu& 3%.

P h a i d&t d vi t r i thu&n ldi dam bao cung c&'p didn, nUdc, dam bao a n n i n h tr&t tfl.

T r a m t h u phi c i u dudng p h a i md rong n e n m a t dUdng, do dd k i n h phi x&y dUng Idn.

Vi the" k h i thiet k e t r a m t h u phi phai l&p nhieu phUdng a n so s a n h v& chpn vi tri dat t r a m cd m a t b a n g thu&n ldi, phfl hdp mpi dieu kidn v& k i n h phi xay dUng t h i p n h a t .

Dd'i vdi nUdc t a trong giai doan hidn nay thi vide xay dUng c&c t r a m t h u phi can thilc hidn theo tieu chi s a u day de giam chi phi d i u t u t r a m t h u phi: Dd'i vdi c&c tram c6 doanh t h u t h u p h i sfl d u n g dudng trong 1 n&m dudi 5 ty dong t h i n d n sii dung md hinh b a n vd thii cdng, cd lap thidt bi gian ddn de theo ddi kiem t r a v& lap b&o cao thd'ng kd.

Dd'i vdi c&c t r a m cd doanh t h u t h u phi sU dung dudng tU 5 12 ty dong/n&m thi vide ap dung md h i n h b a n tU ddng kdt hdp vdi ban v6 t h u cdng.

Ddi vdi cac t r a m cd doanh t h u t h u phi sil dung dudng t r d n 17 t y dong/nam t h i &p dung ca 3 md h i n h t h u phi: tU ddng, b a n tU ddng va t h u cdng.

Dd'i vdi nhiing t u y d n dudng dpc dao thi chi n d n bd' t r i t h i e t bi t h u phi sii dung dUdng 1 chieu t h i se giam dUdc k i n h phi l&p dat t r a m t h u phi.

Theo k i n h nghidm thUc t e hidn nay, thi ndu lUu lUdng b i n h q u a n t r e n t u y e n nhd hdn 685 xe/ngay ddm t h i k i n h p h i t h u dUdc chi du

40

Nghiin cdu Kinh t4s6404 - Thing 1/2012

(2)

chi cho vide phuc vu t h u . Neu lUu lUdng xe t r u n g binh t r d n t u y d n Idn hdn 3.800 xe/ng&y ddm t h i cd k h a n a n g t h u hoi vd'n

d i u t u xay dUng dUdng. Do v&y, mud'n t h u phi di t&ng n g a n s&ch cho Nh& nUde thi chi ndn t h u trdn c&c t u y e n dudng cd lUu lUdng b i n h quan ng&y, ddm td'i t h i l u 1& 1000 xe.

Neu d c&c t u y e n t h u p h i m& cd lUu lUdng xe 1& 1500 xe/ng&y ddm t h i t y Id chi p h i phuc vu t h u 1& khoang 15%, cdn 8 5 % nguon t h u dUdc dUa v&o nguon vd'n d l phuc vu vide duy t u sfla chfla v& ph&t trien mang lUdi dudng bp. Thu phi ngUdi sfl dung dudng bd ngay ca vdi dudng cao td'c du tidu c h u i n ciing chi ho&n vd'n k h i cd lilu lUdng tU 10.000 xe/ng&y ddm ddh 15.000 xe/ng&y ddm v& thdi gian ho&n vd'n d&i, tfl 20 30 n&m. Sd' lUdng dUdng t h u p h i d nhiing nUdc cd lUu lUdng xe cao ciing chi chiem 5 20%

c&c dudng true chinh v& 1 2% so vdi to&n m a n g lUdi dudng bd.

4.3. To chUc qudn ly

Ve l&u d&i, can p h a i t h a y t h e phUdng thflc t h u phi hidn n a y 1& giao cho tilng ddn vi q u a n ly, m& p h a i n h a n h chdng th&nh l&p mdt cdng ty de l&m nhidm vu t h u phi trdn to&n qud'c, hoac td't n h a t 1& to chflc d i u t h i u t h u phi n h u mdt sd^ t u y e n dUdng da l&m. M a t kh&c vide giao nhidm vu cua d p trdn cho c i p dUdi v&n cdn chd chUa hdp ly n h u c i u Th&ng Long thi ddn vi q u a n ly c i u lai khdng p h a i 1& ddn vi t h u phi e l u . NhU v&y, hidn n a y d nUde t a vide t h u phi ngUdi sfl dung dudng bd trong giai doan vfla qua cdn nhieu b i t hdp ly nhU di v&o dudng t h u phi cU ly n g a n ciing nhU cU ly d&i; cd qu&

nhieu t r a m t r d n mdt t u y e n dUdng, cdn r i t nhieu hidn tUdng trd'n t r a m t h u phi gay t h i t t h o a t nguon t h u . M a t k h a c lUdng xe troh t r a m di v&o dudng k h a c khdng dung c i p dudng, gay hU hdng dUdng va fln tac giao thdng.

Vide t h u phi ngUdi s^ dung dUdng bd da

&p dung d rl^t n h i e u t u y d n dudng t r d n to&n qudc, n h a m giai quydl khd k h a n ve nguon vd'n cho bao tri, s^a chfla va cai tao hd

thd'ng dudng bd. Hidn nay mflc phi dang t h u t a i cac t r a m t h u phi dUdc quy dinh theo de nghi cua Bd Giao thdng v&n tai v& quyet dinh cua Bp T&i chinh. Quy dinh chung dong deu cho cac t r a m cd loai h i n h tUdng ddi gidhg n h a u . Vide quy dinh mUc t h u n&y ho&n to&n khdng xdt deh chieu d&i cua c i u dudng t h u phi, c h i t lUdng cua c i u dudng di ydu c i u ngUdi sfl dung c i u dudng phai bd tidn ra, m&

sd' tidn n&y phai tUdng flng vdi so' lUdng, c h i t lUdng c i u dudng m& hp sfl dung. D i l u n&y g&y t&m ly khdng thoai mai doi vdi ngUdi sfl dung dudng, a n h hudng tdi muc dich vide t h u phi ciing nhU nguon t h u cho n g a n s&ch nh&

nUdc. Mflc t h u phi hidn nay dang dUdc &p dung chUa xdt den t&c ddng cua tUng loai xe Idn c i u dudng. Xe c&ng n&ng ph& hoai c i u dudng nhieu thi phai chiu chi phi c&ng cao, xe nhe chiu it hdn. Ddng thdi c i n dac bidt quan t a m deh cac xe cd tinh phuc vu nhU xe kh&ch v& xe buyt. TrUdc day cac tuyen dUdng t h u phi cdn it thi mflc t h u phi chfla hdp ly, nhiing trong giai doan hidn nay v& thdi gian tdi cac tuydn dudng t h u phi t&ng Idn, thi ngUdi sfl dung dudng se dat v i n de 1& tien hp bd r a cd hdp ly h a y khdng, do v&y mflc phi phai nghien cflu mdt c&ch khoa hpc, cd ly, cd tinh de dam bao cho tilng loai xe thi mdi nh&n dfldc sfl n h i t t r i cao tfl ngUdi sii dung dudng.

Mflc t h u phi dudng bd d i u tU bang voh ng&n sach nh& nUdc dUdc ap dung thd'ng n h i t cho t i t ca c&c t r a m theo mUc t h u b a n h&nh kdm theo thdng tU so' 90/2004/TT-BTC. Mflc t h u phi dfldng bd nh& nfldc d i u tfl bang vd'n vay v& t h u phi ho&n vd'n dfldc ap dung mflc t h u theo mflc t h u phi dfldng bp, d i u tU bang vdh ng&n s&ch nh& nUdc. TrUdng hdp ap dung mflc t h u n&y ndu khdng bao dam ho&n vd'n theo dfl &n d i u tU dUdc duydt thi chu d i u tU p h a i cd v&n b a n de nghi cd q u a n cd t h I m quyen quydt dinh mUc t h u cu t h i phfl hdp, nhUng tdi da khdng qu& 2 l i n mUc t h u phi dudng bp d i u t u b a n g vd'n ng&n s&ch nh&

nUdc.

Mflc t h u phi dudng bd d i u tU bang vd'n hdn doanh dUdc coi la gia cUdc dich vu sii dung

Nghiin cdu Kinh t^s6404 - Thing 1/2012

41

(3)

Nghien ciifu md hinh fljnh gid...

dudng bd da bao gom t h u e gi& tri gia t&ng do Bd T&i chinh ho&c hpi dong n h a n d a n d p tinh quy dinh phfl hdp vdi d p dUdng va dp d&i doan dudng t h u phi theo dU a n dau t u dUdc duy^t v& de nghi cua chii d i u tu, nhUng tdi da khdng qua 2 l i n mflc t h u phi dudng bd d i u tU bang vd'n ng&n s&ch nh& nUdc. Mflc t h u phi dfldng bd d i u tU de kinh doanh 1& gia cUdc dich vu sfl dung dudng bd da bao gom t h u e gia t r i gia t&ng do Bd T&i chinh hoac hdi dong n h a n d a n c&'p t i n h quy dinh cu the, phfl hdp vdi c&'p dudng va dp d&i doan dudng t h u phi theo du &n d i u t u dUdc duydt v& de n g h i ciia chu dau tu, nhUng tdi da khdng qua 2 l i n mflc t h u p h i dfldng bd d i u tU b i n g vd'n n g a n sach nh& nUdc. Mflc p h i d a n g dUdc

&p dung hidn n a y chUa xdt den t&c ddng cua tflng loai xe Idn m a n g Ifldi dfldng sa.

Vdi 7 mflc t h u p h i hidn n a y cho t h i y cdn n h i e u b&'t on, m& trUdc hd^t 1& mUc t h u chUa cd mdt cd sd khoa hpc trong t i n h to&n de kh&ng dinh vide ddng gdp cua ngUdi sii dung dudng tUdng xflng vdi chieu d&i tuydn dfldng, c h i t Ifldng t u y e n dfldng, dp a n to&n cua t u y e n dfldng m&

ngUdi sfl dung dfldc hudng. T u y n h i d n vide p h a n loai nhU nUde t a hidn n a y tUdng dd'i sat vdi tUng loai xe v& t&n t h u hoi vdh n h a n h hdn. ThUc t e vide t h u p h i giao thdng d mdt so' t u y d n dudng khdng p h a i ho&n to&n vdi f n g h i a 1& p h i m&

m a n g t i n h c h i t cua gia, vi n h i l u cdng t r i n h da thUe hidn phUdng &n vay vd'n de siia chfla, xay dflng v& t h u p h i 4 l ho&n vd'n. Hidn n a y trong c&c t r a m t h u p h i s^

dung dudng t h i t r a m . t h u p h i e l u Cd May 1& d a n g bi p h a n dd'i n h i t , vi ly do chi di qua 1 c i u n g a n m& gia t h u p h i cao h d n di t r d n to&n bp tuydn quoc Id 5 1 . D a y 1& mpt v l h dd c i n k h a c p h u c k h i tidn h&nh xa hdi hda t r o n g linh vUc dUdng bd.

Vide ddng gdp cua ngUdi sii d u n g dUcIng p h a i tUdng xflng q u a n g dfldng di lai, c h i t lUdng t u y d n dudng, dp a n to&n cua t u y e n m& ngUdi sii d u n g dUdc h u d n g .

Do dd, p h a i t i n h to&n mflc t h u t h e o km v i n h u thd^ cd n g h i a 1& t r a m t h u p h i n&o thu p h a i g h i ro t h u tfl k m n&o d i n k m n&o...

cdn d o a n n&o k h d n g t h u tflc 1& dfldc N h i nUdc b a o d p . M a t kh&c, nhflng t h d n g tin c i n t h i d t n h u k i n h p h i x a y dUng c i u dudng, t h d i g i a n t h u h o i v d h p h a i dUdc cdng bd' cdng k h a i t h i c h a c ch&n ngUdi d&n sd dong t i n h t r o n g vi^c t h u n&y. Trong t h d i g i a n vfla q u a r i t n h i d u cdng t r i n h ciu d u d n g bd da dUdc x&y dUng, cai t a o nang d p vdi t i d n d i u tU r i t Idn vay ciia nUdc ngo&i, v a y t r o n g nUdc, do ng&n s&ch nha nUdc d p , n h U n g h i u nhU k h d n g dUdc cdng bd' mdt each cdng k h a i to&n didn, vi v&y k h d n g n&ng cao dUde y thflc tr&ch nhifm v& q u y e n b a n c u a ngUdi d&n. Vide cdng bo cdng k h a i c&c sd' lieu c u n g 1& bidn phap g i a n t i e p sfl d u n g dU lu&n xa hpi de quan ly td't n h i t vide d i u tU, c h i t lUdng ky thu&t xay dUng, gi& th&nh s a n p h i m va cdng t&c t h u p h i dd'i vdi ddn vi dUdc giao n h i d m v u t h u p h i .

Muc dich v& y n g h i a ciia vide t h u phi hien n a y da cd sU doi kh&c so vdi trUde: khdng chi n h a m muc dich q u a n ly, siia chfla thUdng xuydn, m& cdn bao gom ca t r u n g d^i t u d&a xay dflng mdi. Ro r&ng c a n cd mdt each tinh to&n khoa hpc v& thflc tl^ ddi vdi mflc thu, ciing n h u sU khdng c h ^ ddi vdi thdi gian thu.

Mflc t h u phi hi^n n a y d a n g a p dung trdn mot sd' tuydn qud'c Ip cdn 1& cac mflc dUa ra mpt c&ch cam tinh, chUa xu&'t p h a t tfl md hinh tinh toan thich h ^ de d a m bao t h u y e t phuc mpi ngUdi bd tien npp p h i giao thdng dUdng bp. Chi cd n h u thd^ mdi d a m bao sU sdng p h a n g v& cdng b a n g m& xa hpi d l d&ng chip nh&n. V i | c quy dinh mflc t h u phi dUdng bo b a n h&nh theo Thdng tU so' 90/TT-TC ng&y 7 9 2004 ciia Bp T&i chinh cho thIiy mflc phi s^ dung dudng ciia nUdc t a dfldc a p dung nhii n h a u dd'i vdi t i t ca cac t r a m t h u phi. Ciing theo Thdng tU 90/TT-BTC t h i vdi nhflng con dudng d i u t u b a n g vd'n vay v& vd'n hdn doanh t h i gia sii dung dUdng cd t h i t a n g g i p 2 l i n gia quy dinh.

42

Nghiin cdu Kinh tis6404 - Thing 1/2012

(4)

BANG 1 - Mflc t h u phi dil^ng b o

S T T 1 2 3 4 5 6 7

P h U d n g t i d n c h i u p h i d f l d n g b o Xe md td h a i b a n h , xe md to b a banh, xe gan may v& cac loai xe tUdng tu

Xe lam, may kdo, xe bong sen, xe cong ndng

Xe dudi 12 g h i ngoi, xe t a i c6 tai trong dudi 2 t&h, xe b u ^ t v&n tai cong cong Xe tfl 12 ghd" ngdi den 30 ghe ngoi; xe cd tai trpng til 2 t&h d i n dUdi 4 t§Ln

Xe til 31 ghe ngoi trd len; xe cd tai trpng tfl 4 t ^ den dUdi 10 tan.

Xe c6 tai trpng tfl 10 t i i i den dUdi 18 t ^ v& xe chd h&ng b a n g container 20 fit Xe c6 tai trpng tfl 18 tlin trd l§n v i xe chd h&ng bimg container 40 fit

M d n h g i a Vd lUdt

(d/vd/liipft) 1.000 4.000 10.000 15.000 22.000 40.000 80.000

Vd th&ng (d/ve/lUdt)

10.000 120.000 300.000 450.000 660.000 1.200.000 2.400.000

Vd q u y (d/vd/lUdt)

300.000 800.000 1.200.000 1.800.000 3.200.000 6.500.000 Ngudn: Thong tU so': 90/2004/TT-

5. H o a n t h i d n m o h i n h d i n h gia g i a n t i e p p h i ngUofi sii d u n g dif otog b o d Vidt N a m

Tfl n h i e u n&m n a y Nh& nfldc mdi chi dap iing dfldc t r d n 30% ydu c i u vd'n cho cdng t&c bao t r i h e thd'ng dfldng bd, vi v&y t i n h t r a n g cua m a n g Ifldi dfldng sa 1&

khdng td't, xudhg d p nghidm trpng. V i n de dat r a 1&, c i n cd mdt n g u d n vd'n d'n dinh cho cdng tac bao t r i m a n g Ifldi dfldng bp n h a m dam bao t i n h t r a n g ky thu&t cua dfldng. Mud'n v&y, ngo&i no Iflc cua Nh&

nfldc, vide d i u tfl v& bao t r i m a n g lUdi dudng bd qud'c gia c i n cd sU t h a m gia t n l c tiep tfl ngfldi s^ d u n g dfldng bd. Md h i n h td't n h i t d l dam bao n g u o n t&i chinh d'n dinh 1& p h a i cd sfl ddng gdp tfl ngfldi sfl dung dfldng bd. Cd t h i xem vide d i u tfl ph&t t r i i n , bao t r i m a n g lUdi dUdng bd;

mpt dich vu cdng cdng tUdng tU nhU dich vu didn, nUdc, didn thoai, theo dd ngUdi s^

dung p h a i t r a cho dich v u m& hp nh&n dUdc theo nguydn t a c : diing n h i l u t r a nhieu, dflng i t t r a it tUdng iing vdi ldi ich m& hp nh&n dUdc tfl vide sii dung dfldng.

5.1. Muc tieu md hinh

Muc tidu cua md h i n h nay 1& n h a m fldc tinh cac chi phi dd'i vdi ngfldi sii dung dudng bd c i n thidt d l dam bao rang, c&c chi phi

BTC ng&y 7-9-2004 ciia Bp Tai chinh.

quan ly v& bao tri mang lUdi dUdng bd ludn ludn cd du vd'n d l d i u tU, ciing nhU tra nd. De td'i da hda c&c ldi ich kinh te, c&c chi phi ngUdi sfl dung dudng bd phai tUdng dUdng vdi chi phi cua c&c nguon lUc da tidu td'n khi sfl dung mang lUdi dudng dd. C&c chi phi n&y thudng 1& cac chi phi c&n bidn ngan han. Cd hai loai chi phi c i n can nhac: cac hU hdng mat dUdng do phUdng tidn gay ra (tflc 1& c&c chi phi khai thac v& bao tri mang Ifldi dfldng bd) v& c&c chi phi gia t&ng m&

mdi ngfldi sfl dung dfldng bd gay ra cho nhiing ngfldi sit dung dfldng bd khac v& cho xa hdi (tflc 1& c&c chi phi fln tac v& c&c yeu td' bdn ngo&i kh&c). 6 cac nfldc dang ph&t t r i i n hidn tfldng iin tac giao thdng cdn d mflc b a n che. Neu dinh gi&

sfl dung dfldng tfldng dfldng vdi chi phi bidn ngan b a n sd d&n den thieu h u t t&i chinh r i t Idn trong tfldng l a i

D I giai quydt mflc thieu h u t n&y, khdng cd mdt giai ph&p n&o kh&c 1& trdng chd v&o chinh nhiing ngfldi s^ dung dfldng v& nhiing ngfldi hfldng ldi tfl chinh con dfldng dd. Trong thflc t e ldi ich tfl ngfldi s^ dung dfldng Idn hdn nhidu so vdi chi phi huy ddng thdng qua c&c khoan muc m& hp phai tra. Vi v&y p h i n ddng mpi th&nh p h i n t h a m gia giao thdng v i n ung hd vide bfl dap c&c khoan t h a m h u t kinh phi duy t u bao dudng mang ldi dUdng bang each t h u phi ngUdi s^ dung dudng bp, cung nhU nhiing ngUdi dUdc

Nghlin cdu Kinh tis6404 - Thing 1/2012 43

(5)

Nghien ciifu md hinh dinh gid...

hudng lpi tfl vide tiep c&n sii dung dfldng bp. tilng d p h^ng dfldng da dinh.

Vi ly do trdn, vide phan bd' nhflng chi Ydu c i u t&i chinh binh quan de bao tri phi cua ngfldi sfl dung dfldng ndn tuan h&ng n&m v& b&o tri djnh k^ cho tiltog d p , theo quy t&c sau: hang dfldng, c i n d l duy tri b i n vflng mang ludi Dd'i vdi mang Ifldi dfldng qud'c Ip: td'ng dUdng d mflc d$ phuc vu tdi flu ve kinh te. X&c chi phi bao tri (chi phi cd' dinh v& chi phi dinh th&nh p h i n chi phf cd" dinh v& bidn doi:chi bien dd'i) mang Ifldi dfldng phai dUdc trang phi cd" dinh 1& chi phi khdng phu thuoc v&o lUu trai to&n bp bdi c&c nguon thu tfl ngfldi sfl IflqJng giao thdng v& tai trpng true; chi phi bidn dung dfldng. doi 1& chi phi phy thuoc v&o lUu lUdng giao

Dd'i vdi mang lUdi dUdng giao thdng thdng v& tai trpng.

ndng thdn v& dUdng dd thi thi p h i n chi phi Bitdc 2: Idp ki'hoach vd'n vd ngudn vdn cho bien dd'i phai dUdc bfl d&p bdi c&c nguon ddu tit phdt triin vd bdo tri hdng ndm

thu tu ngUdi sfl dung dfldng, p h i n chi phi L&p k l hoach voh d i u tfl v& bao tri h&ng cd' dinh ndn dfl^ bfl dap tfl nguon thu cua n&m: d l xac dinh cac chi phf bao tri mang Ifldi dia phfldng. dfldng bd ben vflng, trfldc h i t phai x&c dinh 5.2. N6i dung cdc bitdc tinh toan chieu d&i mang Ifldi dfldng (km) theo tilng d p cda md hinh hang dUdng, dd'i vdi dUdng quoc Id, dUdng tinh Bitdc 1: l&p ke hoach bao tri mang lUdi v& dUdng huydn, xa, dudng dd thi v& dfldng dudng bd h&ng n&m khac. Td'ng chieu d&i cua c&c loai dUdng n&y Ndi dung ke hoach n&y bao gdm: l&p chi phai bang vdi chieu d&i mang lUdi to&n quoc.

phi m& cd quan quan ly dudng bp c i n thiet Tinh to&n chi phi bao tri h&ng n&m v& dinh ky di duy tri tinh trang on dinh d p hang c i n thidt de bao tri mang lUdi ben viing. Mo dudng m& minh quan ly mdt c&ch ben hinh ciing sd tinh toan, t&ch chi phi c&c ngudn viing. C&c chi phi n&y se dUdc chia th&nh lUc c i n thidt th&nh chi phi cd' dinh v& chi phi chi phi cd^ dinh v& chi phi bi^n dd'i, cdn bien doi. C&c chi phi cd^ dinh la cac chi phi dudng thi dUdc chia theo ket d u mat khdng phu thuoc v&o mflc dp sfl dung dfldng (dfldng nhila, d p phd'i, dit). Moi loai (Iflu Ifldng giao thdng), trong khi chi phi bidn dfldng lai cd nhiing d p hang kh&c nhau v& doi 1& mdt h&m so' ciia mflc dp sfl dung dfldng moi d p hang dfldng c i n cd c&c thdng so' chi v& tai trpng true. Dong thdi tinh toan cac phi CO dinh v& bidn doi h&ng nam c i n d l nguon Iflc c i n thiet de bao tri moi mdt d p bao tri h&ng nam v& bao tri dinh k^, n h i m hang dfldng trdn cd sd ddn gia bao tri h&ng dam bao tinh trang ky thu&t ciia dUdng v& n&m. Theo kdt qua tinh toan chung ta cd dfldc bfl dap nhiing hao mdn cua dudng trong tong chi phi c i n thidt cho tilng cd quan, ddn vi qua trinh khai thac. Cac gia tri v l d p , quan ly dudng h&ng n&m ddi vdi tflng mang hang dfldng ciing nhfl cac chi phf cd' dinh Ifldi. Xac dinh nhu e l u d i u tfl cho mang Ifldi v& biln doi tUdng iing n&y dUdc lly tfl ket dfldng v& khdng c i n ph&n chia chung th&nh chi qua c&c nghien cflu chidh Ifldc td'i flu ve bao phi cd^ dinh v& chi phf bi^n doi.

tri mang Ifldi dfldng bd cua t i t ca c&c nfldc L&p k l ho^ch nguon vd'n h&ng nam: xac trdn the gidi v& khu vile thdng qua md dinh c&c h^ng muc chi phf c i n thiet v& ty Id hinh HDM. Khi iing dung v&o mpt nfldc cu cua chiing se dUdc trang trai tfl phf ciia ngUcd t h i c i n phai hidu chinh chi phf co dinh v& sii dung dudng bp v& khoan thu khac ciia <fia chi phi bieh doi n&y theo cac hd so phan phUdng. Vi|c d p vd'n bao gom cac chi phi h&ng anh mdi trUdng khi h&u cua tilng nUdc. nam cho: bao tri v& d i u tU cho mang lUdi dfldng Cac budc cua ke hoach: bp. Xac dinh ty 1^ ddng gdp h&ng nam tfl cac Xac dinh dUdng theo d p ky thu&t v& nguon thu sii dung dUdng bp v& cac ngu^n thu d p quan ly. khac ciia dia phfldng. Dd'i vdi chi phf bao tri

LUu lUdng xe binh quan (xe ngay) cho mang lUdi dUdng, cd the bo sung thdm chi phi

4 4 Nghiin cdu Kinh ti s6404 - Thing 1/2012

(6)

h&nh chfnh v& cac chi phf cUdng c h ^ giao thdng, lai s u i t .

Dac d i l m v l n g u o n vd'n: nguon t h u tfl ngfldi sii dung dudng bp se t r a n g t r a i to&n bp chi phf bidn dd'i d l bao t r i m ^ n g ludi dudng bp. Nguon t h u tfl ngudi s^ dung dudng bd cd t h i bfl dap to&n bd ho&c mpt p h i n chi phf cd' dinh di bao t r i m a n g ludi dudng bd. Nguon t h u tfl ngfldi sii dung dfldng bp cd t h i d ' p k i n h phf mdt p h i n cho d i u tu. C&c k h o a n d i u tU khdng chia th&nh chi phf cd' dinh v& chi phf bidn dd'i.

Budc 3: cdc sd' lieu vi cdc loai phitdng tien sii dung ditdng

Muc dich t i n h to&n ciia bUdc n&y 1&: tinh phf sii dung dudng ddn vi c i n thidt d l bfl dap dUdc c&c chi phf bidn dd'i, vide tinh to&n bao gdm d e bUdc sau d&y:

C&c sd' hdu md t a do&n phUdng tidn:

p h a n loai phUdng tidn; loai n h i e n Iidu; td'ng sd'xe loai sii dung lUu h&nh t r d n mang lUdi dudng bd; so' q u a n g dudng chay binh qu&n trong mdt n&m (km/n&m); so' true tUdng dUdng tidu c h u i n cua mdi xe (ESA/xe); tidu t h u nhidn hdu ddn vi (ht/xe km); c&c gia thidit ve he thd'ng phi hidn tai: thud" xang d i u ; Id phf lUu h a n h h&ng n&m; phf t a i trpng true; phf e l u dUdng; c&c so lieu c i n - tinh toan; td'ng k m xe chay trong mdt n a m ciia mdi loai phUdng tidn:

Cm= ±1

t(CDBiXL,)

n

1=1

(3)

Trong dd: CBD: chi phf bidn doi theo phUdng t i | n cua mdi loai phUdng tidn; CgDi: chi phf bidn dd'i theo phUdng tidn; L;: td'ng km xe chay trong 1 nam cua 1 loai phUdng tidn (xe-km/n&m)

Chi phf bidn dd'i theo t a i trpng true cua moi loai phUdng tif n:

C _ 2.jy^BDmi^"i) BDTR - J^

n

1=1

(4)

Trong dd:CBDTR: chi phf bidn doi theo t a i trpng true cua moi loai phUdng tidn; CBOTM: chi phf bidn dd'i theo t a i trpng true; PJ: t&c ddng cua t a i trpng true trdn mang lUdi dudng cua moi loai phUdng tidn.

Chi phf cho 1 phUdng tidn trdn 1km:

Cj/KM (5)

E A = VxL

'ixel nam (1)

1=1

Trong dd: L;: tong k m xe chay trong 1 n&m cua mdi loai phUdng tidn (xe km/nam); V: so' lUdng phUdng tidn; Li,,/,^:

so" km xe chay dUde moi n&m (km)

- Tong tidu t h u n h i d n hdu cua moi loai phUdng tidn trong mdt n a m :

NLi = Li^e,,^ X N L A , ^ ^ (2)

Trong do: NLi: tidu t h u n h i d n h f u ciia mdi loai phUdng tidn (ht); Ljjte/n&n' sd^ k m chay mdi n&m cua mdi loai phUdng tidn (km); NL^an VJ: ti^u t h u nhidn hdu ddn vi ciia moi loai phUdng tidn (Kt/km)

- Chi phf bieh doi theo phUdng tidn cua mdi loai phUdng tidn:

Trong dd: CJ/KM: chi phf cho 1 phUdng tidn trdn 1km; Q: chi phf cho 1 phUdng tidn trong 1 n&m (tridu ddng/nam); L,: cd' km xe chay dUdc trong n&m (km).

Bi^c 4: tinh todn chi phi ddn vi hien tai vd tong ngudn thu tit ngiidi sit dung ditdng

Md hinh n&y tfnh to&n td'ng t h u nh&p tfl vide t h u phf ngfldi sii dung dfldng bd mdt d e h dpc l&p de xac djnh r a n g nhiing t h u nh&p n&y cd dfldc ph&n bo ddh ng&nh giao thdng hay khdng.

Di tfnh to&n td'ng t h u nh&p t a phai dila v&o cac d i u v&o sau:

Thud" x&ng d i u tfnh theo d/h't. Vdi gia t r i n&y sd tfnh to&n chi phf ddn vi tfl cac loai t h u e nhidn hdu dd'i vdi moi loai phfldng tidn theo cdng thflc sau:

Ti = TNL X NLijn^ (6) Trong dd: Ti: thud" nhidn h^u ddn vi ddi vdi ngfldi s^ dung dfldng bd.; TNL: thud" nhidn hdu (dong/h't); NLa,,^ ^: mflc tidu t h u nhidn hdu (Kt/xe/km).

Le phf Iflu h&nh h&ng nam dd'i vdi moi loai phUdng tidn tfnh theo d/xe-n&m, dUdc tfnh theo cdng thflc sau:

Nghlin cdu Kinh t§s6404 - Thing 1/2012

45

(7)

Nghien cufu md hinh dinh gid...

TiLH -

c

iLH

"'ix« / nam

(7)

Trong dd: %u\- ^ phf lUu h&nh ddn vi dd'i vdi ngUdi sii dung dUdng (d/xe/n&m);

QLH^ 1? phi lUu h&nh xe ca n&m dd'i vdi ngUdi sfl dung dfldng (d/xe/n&m); Ij-aBinkm- so' km chay dfldc trong n&m (km)

Phi t a i trpng true dd'i vdi moi loai phfldng ti^n tfnh d/xe-n&m:

l i T R — -iTR

C

iTR 'ixe/tiam

(8) Trong dd: TITR: phi t a i trpng true ddn vi dd'i vdi ngfldi sfl dung dfldng (d/km); CITR:

phi tai trpng true ca n a m (d/xe); lj„^eJt^km'- so' km chay dfldc trong n&m (km).

Phi e l u dfldng tinh tridu ddng/n&m Sau khi cd cac tinh to&n vd phf ddn vi ngfldi sfl dung dfldng tfl t h u e nhidn h^u, 1^

phf Iflu h&nh v& phf t a i trpng true, phf c i u dfldng, b&i to&n n&y sd t i n h to&n tong ba loai chi phf n&y cho mdi loai phfldng tidn.

Bitdc 5: kiim tra

Thfl nh&'t: tong t h u nh&p hidn tai tfl ngfldi sfl dung dfldng bd (tridu ddng/nam) ndn Idn hdn td'ng n h u d u vd'n can thidt de d i u tfl phat trien v& bao tri mang Ifldi dfldng bd. Dieu dd cd nghia 1& cd du tien chi tidu; t&i d i u tfl cho to&n mang IfldL

Thfl hai: chi phf bi^n d i i ddn vi hidn tai (d/xe-km) tfl ngfldi sii dung dfldng c i n phai Idn hdn chi phf bien doi ddn vi (d/xe-km) c i n thiet (theo n h u d u ) . So s&nh tong t h u nh$p hidn tai tfl ngfldi sii dung dfldng vdi tong n h u c i u vdh c i n thidt di d i u tfl v& bao tri mang Ifldi dfldng bd.

Bitdc 6: tinh todn viic phdn bo thu nhdp tit ngitdi sit dung ditdng bd cho titng ddi titdng: p h a n bd' t h u nh&p tfl ngfldi sii dung dfldng cho to&n mang Ifldi; cho m a n g Ifldi qudc Id; cho c&c dfldng dd thi(vifc p h a n bd' t h u nh&p cho dfldng qud'c Id v& dfldng dd thi ciing nhfl v&y chi kh&c so s&nh vdi n h u e l u vd'n cua tflng loai dfldng nay).

Bitdc 7: tdi itu hda cdc loai thui' xang ddu.

Phi lUu h&nh xe h a n g n a m , phf t a i trpng

true, phf c i u dudng,... khdng dU^c td'i Uu hda.

Muc dich cua vi^c toi Uu hda 1& de can bing gifla td'ng t h u nh&p tfl ngfldi sii dung dfldng vdi td'ng n h u d u vd'n c i n thiet di diu tfl v& bao tri to&n bd mang Ifldi. Dong thdi ciing tdi t h i l u hda c&c th&ng dfl cua ngfldi sfl dung dfldng. Sau d6 sd tiep tuc t i n h to&n chi p h i b i l n doi ddn vi cin thidt v& chi phi bidn doi ddn vi tfl ngfldi sii dung dudng.Vide td'i Uu hda sd dUdc t i l n hanh n h u sau: thii h&m Solver vdi c&c gia tri tU chpn ve t h u e x&ng d i u . Qu& t r i n h n&y se tidn h&nh nhieu l i n lap di l&p lai cho den khi tinh dfldc t h u e x&ng d i u . NhU v&y, sd cd nhieu cac phUdng &n di p h a n tich v& lUa chpn, tuy nhien vide lUa chpn phUdng a n n&o ho&n to&n phu thuoc v&o quydt dinh cua c&c d p cd th&m quyen.

Bitdc 8: tinh todn cdc chi phi iin tdc giao thdng, chi phi tai nan vd litdng phdt thdi tren mang litdi ditdng bd

Tinh to&n iin tac giao thdng, d n phai xac dinh dUdc c&c tidu chf sau d&y: tidn h&nh phan loai dudng cd iin tac giao thdng, cd nghia 1& chi r a dUdc c&c loai dUdng iin tac; tfnh chi phi khai th&c t r u n g binh k h i cd v& khdng cd fln t&c giao thdng. Thdng qua q u a n s&t ho&c sfl dung cac cdng thflc t i n h sau day:

KcDTB=^^'^=^XlOO% (9) H untac

Trong dd: KCDTB^ ^^ so' gid cao diem trung binh; D^^n tic: Iflu Ifldng xe h&ng ngay trong moi gid iin t&c; H(j„ tic^ so' gid iin tac. S a u dd md hinh se tinh to&n Iflu lfl<?ng xe t r d n cac t u y e n dfldng cd iin tac v& chi phi fln tac t r d n m a n g Ifldi trong mpt n&m.

Tfnh to&n chi phf t a i n a n . Cd r i t nhieu mo hinh tfnh chi phf t a i n a n : md h i n h tdng gia tri d i u ra: y tfldng cd b a n ciia md h i n h cho mdi ca nh&n cd t h i tao r a dfldc mpt lUdng s a n phim cdng don trong sud't cudc ddi ciia hp. Vi v&y, yeu to' chinh trong td'ng chi p h i t a i n a n la lUdng ton t h i t td'ng s a n p h i m d i u r a do t a i n a n xay ra.Md h i n h gia t r i cudc sdng con ngUdi: chi phi t a i n a n dUdc xem 1& tong cdng cac ngudn lilc (thidt h a i t&i san, chi phf thud'c m e n v& chi phi cho cac xdt nghidm ciia c a n h sat) cong vdi cac chi phf m I t m a t do thUdng dau, t i l e nudi va sfl

46

Nghiin cdu Kinh tis6404 - Thing 1/2012

(8)

cl4u dung m& ngUdi t a p h a i g a n h chiu do d&i mang lUdi dudng. Vdi d i l u kidn dd cac sd' t a i n a n . Md h m h td'ng gia t r i d i u r a thUc t ^ hdu d i u v&o 1&: d&n sd', di^n tfch, GDP.

dUdc tfnh b a n g c&ch l l y td'ng gi& t r i d i u r a 6. K^'t luAn

thUc t ^ t r f l di gi& t r i tfldng lai do nsin nh&n Tdm lai, vide t h u phf ngfldi sfl dung dfldng t^o r a trong vong ddi cua hp. Md h i n h mflc bp ciia nfldc ta trong nhflng n&m vfla qua da san long chi t r a : md h i n h n&y se t i n h Iflpng tao ra mpt nguon vd'n d'n dinh cho cdng t&c d i u t i l n moi ngfldi s a n long chi t r a d l phdng tfl ph&t t r i i n v& bao tri mang Ifldi dong bd. Tuy t r a n h t a i n a n . Md h i n h chi phf b i i thfldng: nhidn nguon vd'n n&y v i n chi d&p flng mdt Tdng chi phf boi thfldng cho ngfldi sd'ng sdt p h i n nhd so vdi n h u e l u vdh h&ng n&m cua sau t a i n a n v& ngfldi nh& ciia n a n n h a n ng&nh dfldng bd v& vide t h u phf ngfldi sfl dung dfldc xem 1& chi phf xa hdi dac gi& tri m& dfldng bd v i n cdn ton tai mdt sd' v i n di cin ngfldi t a bd r a di bfl dap cac m I t m&t khi phai thay dd'i v& sfla chfla kip thdi di n&ng cao gap t a i n a n . Vide lila chpn md h i n h n&o di hidu qua trong linh vile n&y nhfl: vide x&c dinh nghidn cflu tfly thuoc v&o muc tidu nghidn mflc phf phai tfnh trdn cd sd khoa hpc v& phai cflu, c h i t Ifldng v& mflc s a n cua so' hdu. ph&n tfch rd r&ng gia sfl dung dfldng cd quan Trong de t&i sfl dung md h i n h td'ng gi& tri he vdi chi phi bieh dd'j v& chi phi cd' dinh, phai d i u ra. Md hinh n&y sd tfnh chi phf cho moi xem xdt v i n di t a i trpng true a n h hfldng tdi tai nan, tfl vong v& bi thfldng. Md hinh sd dfldng sa v& ddi vdi nhflng tuyen dfldng d i u tfnh to&n so' Ifldng t a i nan, so' ngfldi chdt, bi t h I u c h u y i n giao quyen t h u phf phai tfnh ddh thfldng v& chi phf tfldng iing h&ng n&m. chi phi bao tri trong gi& d i u t h I u , tflc 1& ngfldi Tfnh to&n Ifldng ph&t t h a i . Vide tinh triing t h I u ngo&i vide v&n h&nh khai th&c toan Ifldng ph&t t h a i chi dfldc tidn h&nh t u y i n dfldng cdn phai chiu tr&ch nhidm bao tri nghidn cflu d nhflng vflng d a n cfl m& tuyen nd. Chinh vi v&y, md hinh djnh gia gi&n tiep dfldng di qua: viing ndng t h d n va dd thi. phi ngfldi sfl dung dfldng bd n h a m muc dich Trfldc hdt p h a i tfnh ti Id ph&t t h a i ddn vi dam bao cd q u a n quan ly dfldng sfl dung c&c (gram/xe km) dd'i vdi dfldng ndng thdn, nguon vd'n cd hidu qua, khd'ng che quy md v&

dfldng dd t h i cho tilng loai phfldng tidn. c h i t Ifldng mang Ifldi dfldng d mflc cd t h i t r a n g Vide tinh t o a n dila v&o kdt qua do t n l c t r a i dfldc v& tao du nguon t h u d l k h a i th&c bao tidp. Md binb se tfnh t o a n Ifldng ph&t t h a i tri mang Ifldi dfldng bd b e n viing v& l&u d&i.

tfldng iing ddi vdi c&c chl't CO2, CO, HC, Xay dflng md hinh theo 9 bflde ndu t r d n 1& cd sd SO2, NOX v& b u i khdi. Chi phf do Ifldng khoa hpc giup cac cd quan quan ly thflc hidn td't ph&t t h a i m& cdng dong p h a i g&nh chiu djnh gi& phf n h a m dam bao ph&t t r i i n b i n dfldc Ifldng hda b a n g so" t i n ph&t t h a i n h a n viing mang Ifldi dfldng bp qud'c gia.

vdi chi phf cho 1 t&h.

Bi^c 9: trinh bdy kit qud

Bang chi phf va t&i chfnh, bang t h u TAI LifiUTHAMKHAo

nh&p tfl ngfldi sfl dung dfldng dd'i vdi c&c 1. Scott Wilson Kiikpatick, 2005, Nghien ctiu chiffn kick b a n kh&c n h a u ^^^^ ^^ ^^ ^^ ^^° dudng qutfc 16 \k tinh 16 Viet Nam, NXB

• T^^ 1 1 *^ ' 1- i 5. J - 4.- I, Giao th6ng van tii.

De m m h hpa mpt each to&n dien t m h ^ j^^^^ ^^^j. charges^ 10/2010, NZ transport Agency, hinh mang Ifldi giao thdng qud'c gia md ISNNI176-9297, publihed by National Ofice \^ctoria hinh cdn tfnh t o a n v& dfla r a c&c chi tidu Arcade, Newzeland.

1- ^ i.^- u ' 1. uft +i,;^„„ T^ln' ei'v 3. NZIER. (2008). Literature review: Road use sau: n h u c&u t a i chfnh, h e thong pni sU . » n .• Tir n „* ' • ° , charging and cost allocation. Wellington.

dung dudng, cac t h u nh&p khac, t h u n h a p Deloitte. (2009). Supplonentary Report to Economic sii dung dudng, chi phf fln t&c, chi phf t a i Advice in Respect of Road User Charges: Financial n£in trdn d a n sd; didn tfch, GDP v& c h i l u Modelling. Wellington.

Nghlin cdu Kinh tis6404 - Thing 1/2012 4 7

Referensi

Dokumen terkait

- Cdc cdng thdc trong eae quy pham [5] vd [6] dang sd dung de tinh toan ehuyin vj ngang cua cdc gidn khoan ty ndng jackup da k i d i n anh hudng cda dd't nin tuy nhidn ehua xet den hinh

Chn y tdi "dinh hucmg todn cdu " latdchuccachoatdOnghoc tap trong ddHS tim higu, trao dli, phan tich, phan bidn cac van de mang tinh toan cau, phan tich nhiing moi quan \xk tae dong,

Viec dp dung thuat toan tach phdn anh hudng cua EEJ bang da thde cd bae khac nhau khi ta coi : - Trudng bie'n thien theo thdi gian ghi dugc tren ve tinh cho mOt Idn cat ngang qua xich

Ba yeu td quyet dinh sy xam nhap d nhiim vao ddng ehay la: con dudng xara nhap - ty le vd dng trong 1 nam Dl, kha tmng xam nhap - ap suat qua do tren mang ludi D2 va ngudn gay d

tinh an todn cung nhy tinh kha thi cda p h l u thudt ndi soi sdm trong d i i u trj viem tdi mOt d p do sdi, chiing tdi tien hdnh nghiOn cdu "Kit qui phiu thudt npi soi dieu tii vidm

vdi ngdn ngd ndi la ehu yeu; - Co mgt sd hieu biet ban dau ve con ngudi, su vat, hien tuang xung quanh va mpt sd khai niem so d i n g ve toan; - p d kha nang l i n g nghe, hieu ldi ndi

Cdc phirang dn, kfch bdn tinh todn phuc vu ddnh gid Hinh 3: Cdc cdng trinh cd thi bd tri ddng nude a cdc viing * Cdc kich ban tinh toan xdc dinh vi tri cd thS xdy dung cdng trinh

Cach tao dien thu h i i dugc thye hien trong cac 16 ehg co gidi hda ciia Tap doan trudc day thudng sir dung ludi thep de trai k i t hgp lan go len ndc 16 chg trong qua trinh khau chieu