CONG TRINH XANH TAI VIET NAM
GIAI PHAP
H I / 6 N G T 6 | Sir PHAT TRIEN BEN VUfNG VA THAN THIEN V6l MOI TRlTOiNG
Trin Thi Minh Ha*
H
ien nay, sy phat trien k i l n true eiia da p h i n cac cdng trinh xdy dyng tai Viet Nam ehl nham khai thdc thidn nhidn, do vdy da i n h hydng khdng nhd den sy p h i t trien ben vQng cOa mdi trudng ty nhien - mdi trudng sdng cOa con ngudi. De cdc cdng trinh xay dyng thyc sy"xanh", yeu td quan trpng thudc v l cdng nghd xanh va tu d$ng hda trong edng trinh xdy dyng d l tQng bude dap ling ydu e i u g i i m thieu nang lupng t i l u thy va gdp p h i n tiet kiem ngudn tai nguyen thien nhien, than thien vdi mdi trudng. Cd the ndi, cdng nghd ' o n h trong cong trinh xdy dyng la sy lya chpn c i p t h i l t cOa thdi khung hoing ndng lupng hign nay. Ngoai vide sii dyng ndng lUdng hi|u q u i . cdng nghg xanh cdn gdp p h i n b i o tdn cac ngudn tai nguyen, thdn thidn vdi mdi trudng, dam bao sUc khde ngydi sQ dung, tudi thp cdng trinh cao._ Dd la ly do vi sao vide dng dung cdng nghd xanh trong cac cdng trinh xay dyng trd thanh xu hudng phat tnen tai nhieu qudc gia tren t h i gidi.
Chung cuNam Long, E-Homes 5- TP H6 Chf Minh (Cong trinh chung cU dem lai hiiu qui cao sQ dung kinh, thiit bi den va dieu khien din, cich nhipt, giii phap thiet bi tiet kiim nudc va gach AAC cho
tudng ndi va ngoai that)
Hi|n trgng sd dung nang lupng trong eae cdng trinh xay dung tai Viet Nam
Sau hdn 20 nam thyc hien cdng cude ddi mdi, nganh Xdy dyng Viet Nam da cd nhQng bydc phdt t r i l n dang ke. Trong nhQng ndm tdi.
nganh Xay dung se khdng ngdng phat triln theo hudng ben vdng.
Theo djnh hydng cua Nganh, Bd Xay dyng se tap trung chien lupe l i y dd thi la tieu diem phdt trien trong nhQng nam tdi. Vi vgy, Bp se tap trung nghien cdu dQa ra nhiJng bude lien dot pha trong ITnh vye q u i n ly va phat trien dd thi. De lam dupe dieu dd, ben cgnh vile tgo mdi trudng cgnh tranh cdng b i n g , hoan thien hanh lang phdp 1^, Bd khuyin khich cac doanh nghidp trong Nganh d i u tu nghidn cQu Qng dung cac cdng nghe hign dai, edng nghg sach trong qua trinh xay dyng va dinh hudng cho cac ddn vi trong Nganh tap trung day mgnh khoa hoc ky thuat, tdng cudng Qng dung cdng nghe ty ddng hda trong nganh Xdy ddng.
Nhdng ndm g i n day, trung binh tong dien iich hien trgng sd dung nang lupng trong cac cdng trinh xdy dung san nha d cOa Viet Nam khoang 80-90 trieu mVnam. Khu vuc van phdng Idm vide, khaeh sgn,
S643 2015 XRV DUNG & DO THj 6 3
NGHIEN CUfU I
trung tam thydng mgi cung ed tde dp gia tang nhanh cung vdi tde dp gia tang cac tda n h i quy m l trung binh v i quy md Idn trong e i nude, dac biet la 6 cac dd thi 'dn. Ciing vdi sy tang trudng v l sd lUdng cac tda nhd va quy md dien tich sdn thi tidu thu nang JUdng trong khu vuc nay eung gia tang dang k l hang ndm. Ndm 2003, tidu thy nang lypng trong ITnh vue ddn dyng cua Viet Nam chilm 22,4% tdng mQc tidu thy ndng lypng qudc gia, nam 2014 ydc vao khoing 37-38%.
TrQdc sy phdt tnen, gia tdng khdng ngdng cOa ngdnh Xay dyng td dd dan tdi sy gia tang ve tieu thy nang IQpng, Chi'nh phO Viet Nam va dac bidt Id Bd Xay dyng rat quan tdm den dng dyng cdng nghg xanh trong cae edng trinh xdy dyng. Trong thdi gian qua, nhilu td chdc trong va ngoai nude eung dang nghiln cdu dd chuyen giao d n g n g h | xanh, edng nghe than thlln mdi trUdng dng dung hieu q u i vao Vidt Nam. Vide dng dung cdng nghd xanh mang lai nhieu Ipi fch ve mdi trudng, phdt trien ben vQng, do ben cao va glOp cho viee q u i n ly tda nhd dupe hidu q u i hdn nen nhQng edng trinh trpng d i l m Nha nude rit e i n thilt p h i i i p dung edng nghe xanh d mQc dd cao.
NhOng kho khan trong vile dng dung cong n g h | xanh
Viet Nam dang trong giai dogn phat triln nen cdn nhilu khd khdn, dae bidt Id huy ddng ngdn sdch cho viec trien khai. Sy tham gia cOa cac td ChQc tin dung, ngan hing, hd trp tu cac quy tilt kidm ndng IQpng rat hgn che. Ddng thdi, chQa ed cd che Uu dai cy the ddi vdi cdc cdng trinh sO dung nang lUdng t i l t kiem vd hieu q u i , cdng trinh dupe chdng nhgn Id cdng trinh xanh. Bdn cgnh dd, ngudn nhan lue thyc thi chupng trinh t i l t kidm nang lupng, phit triln cdng trinh xanh d Bd Xdy dyng vd Sd Xay dyng cdc dia phydng cdn thilu. Chua cd bd phdn chuydn trdch v l ITnh vyc ndy, nhit Id 6 c i c dja phUdng khiln vide dng dyng xay dLftig cdng trinh xanh trd n l n khd khan. Ngodi ra, ehua cd ed e h l de khuyin khfch, thuc d i y hogc b i t budc ChQng nhin ddn nhan nang iQpng, ChQng nhan edng trinh xanh ddi vdi cde cdng trinh xdy dyng.
Chinh vi vdy, viec i p dyng va phat trien edng trinh xanh mdi ehl mang tinh ty nguydn, dua trdn y thQe cOa chO dau tu cdng trinh,... Vi|c Qng
dung edng nghe xanh trong cdc cdng trinh xdy dyng hidn d Viet Nam mdi chi la khdi dau vdi chi phi d i u tu ban d i u kha Idn nen t r i l n khai gap khd khan la dieu khd tranh khdi. Tuy nhiln. hy vpng khi xa hpi phat t r i l n themg|..
mdt bUdc, v i l e dng dung cdng nghd xanh trong cdng trinh xay dyng se dypc xa hdi hda. Khi dd, khdng ehl c i c cdng trinh trpng diem, edng trinh Idh ma c i c cdng trinh khae eung se yng dung phd cap hdn de nganh Xdy dung Viet Nam cd the sanh vai cung khu vye vd the gidi.
Mot s d g i i i phap nham thuc d i y vifc sCr dung nang luyng tiet kiem va hilu q u i trong cac cdng trinh xay ddng, phat trien cong trinh xanh
Cung CO he thing Chinh sich phap lupt
Theo Bao cdo Kinh te Xanh cua L i l n Hpp Qudc (2011), cac bidn phdp bang quy ehuan, ludt va kiem soit ed hidu q u i vdi nganh Xay dung. Hai rao can idn cho vide lUa chon cdc edng trinh xanh Id chi phi tiem an va that bgi thj trudng. Cac bien phdp bang ludt dinh cd t h i r i t hieu q u i d l giup vUPt qua nhQng thich thdc nay. Dieu nay ddc bi|t diing tgi eae nUdc cd thu nhdp thap va trung binh, trong dd cd Vidt Nam. Hign da cd r i t nhieu lugt va quy chuan ve xay dyng.Vi du: Da cd quy c h u l n v l sQ dyng nang Idpng hidu qua, d nhiem, tiet kidm va b i o vd ngudn nydc. Cdc quy chuan ndy la nhQng bydc khdi d i u tdt; vide xem xdt, danh gid mQc dp tudn thO thyc hien theo quy chuln se giup thuc d i y toan nganh Xdy dyng phat triln theo hudng b i n vQng. Cdc quy chuln xay dyng va cac yeu c i u dan nhan higu q u i nang lypng giup phat trien thi trydng. Ddng thdi tgo ra cac tac nhan de kich cau.
Mdt mat dieu nay the hien ddpc cac Ipi ich cOa cdc cdng trinh xanh ddi v ^ nganh Xdy diing. Mat khac nd cung gdp p h i n g i i m chi phi eOa cac cdng trinh xanh khi nganh Xay dyng thu dQpe lpi tQ hi|u q u i kinh te nhd quy md md rdng.
Xiy diJhg va trien khai thUc hipn quy dinh danh gii, chOhg nhan, din nhin, cip chdhg chi cho vit iipu, thiit bi, cdng trinh tiet Idem nang lupng, cdng trinh xanh
Chdng nhdn la mdt p h i n quan trpng trong phat trien cdng trinh xanh.
Chdng nhdn cua mot td ehde thQ ba dya trdn ede tieu chuan da dddc xdy dyng, dupe qudc t l cdng nhdn se dem Igi sy tin nhiem cho dy an. H I thdng Chdng nhgn Cdng trinh xanh e i n ddpc xdy dyng, thiet ke bao gdm cdc dng dyng, tieu ehuan va cae he thdng chQng chi cho tQng mat ridng bidt Hd thdng chUng nhgn Cdng trinh xanh khdng chi mang y nghTa ddnh gid va kiem toan ma cdn c i n mang tfnh dao tgo, xdy dyng. Vide nay ed the giup eae nha phat trien dy dn cd dupe cdng trinh dgt c i p dp hieu nang cao dem d i n k i t q u i tdt hPn eho con ngudi va y l u td lpi nhudn cho doanh nghigp, d i m b i o duac phat triln ben vQng.
Tda nhi van phdng FPT- Da Ning
(Cong trinh sQ dung pin nang lugng mpt trdi, h$ thong thu hdi nhiit thii va kinh can bQc xa nham Hit kiim ning iUpng. Ngoii ra hi thing dieu hda
giai nhiit khfgidp cdng trinh tiit ki$m nudc) Bau tUcOa khu vdo cdng vio cdng trinh xanh
Su d i u tu cOa khu vyc c i n g vao cdng trinh xanh t h i hidn cam k i t dang tin edy La nhd xdy dyng ehinh cOa eae ed sd hg t i n g cQng nhu cOa cac hoat dong d i u tu Idu dai, khu vyc cdng cd vai trd quan^ trpng de trd thdnh tam gypng di dau. Bang vide sQ dyng cdc cdng cy d l ddnh gia mQc dd 'xanh' cho eae cdng trinh da di vdo sO dyng, Chinh phO cd the thye hien danh gia va e i i tao nhQng cdng trinh hien dang dupe van hanh. Dieu nay
6 4 "C>C VIEN CAN BO QUAN LY XAY DUNG VA DO THj
se khong chi c i i thien dupe v i | c sd dyng ndng lypng hieu q u i ma cdn giQp tiet kiem chi phive lau dai. Cdc cdng trinh xanh mang Igi hieu q u i v l kmh t l . V i | c dau t u hpp ly la mpt v i n d l quan trpng c i n can nhac ddi vdl nhdng hoat ddng d i u tU ddi hgn eOa khu vyc edng. Thdng qua sy d i l u phdi va trao ddi thdng tin giQa cdc B$, t i l u chuan cOa edng trinh xanh cd the dypc Idng ghep vao chfnh sdch tdng t h i cOa Chinh p h O . p i y eung la mpt cd hdi thuc sy de Viet Nam the h i | n cam k i t cOa minh ddi vdi vide 'xanh hda' ede edng trinh. D i l u nay cung se Id mpt tin hieu gOi tdi khu vye ty nhdn vd ede nha d i u td rang: Chinh phO dang r i t quan tdm den v i n d l cdng trinh xanh va san sang khdi ddng cho qua trinh chuyen ddi sang mot n l n kinh t l xanh.
Xic dinh cac UU dai ve cdng trinh xanh cho khu vUti tUnhin
Bang chdng tren todn t h i gidi cho t h i y mdc du chi phf ban d i u cd the eao, d i u td vao cdng trinh xanh se dem Igi lpi fch Idn hPn theo thdi gian vi chi phf van hanh t h i p . Tren thyc t l , ddi vdi mpt sd cdng trinh xanh, ehi phi ban d i u da dupe chdng minh la nhd hPn so vdi cdng trinh "thdng thudng". Tuy n h i l n , eae n h i p h i t t r i l n dy an thudng hoge khdng hieu dieu nay hoac chpn vide thu lai Ipi nhuan trong thdi gian ngan hdn la sy ben vdng v l Idu dai.
Chinh phu cd the giUp khac phyc
"tam nhin n g i n hgn nay". Song song vdi viec dUa ra cac quy dmh va quy c h u l n , Chinh phO cd the dUa ra Uu dai cho khu vyc tu nhdn. Cdc uu ddi ve tdi chinh cd the *l6i keo' khu vye ty nhdn d i u td vao cdng trinh xanh. Trdn the gidi, yu dai g i i m trQ t h u l hodc hoan mdt p h i n t h u l cho t h i y ti'nh hidu qua. Vi du tgi Hoa Ky, t i l u bang Oregon ap dung mQc uu dai g i i m trQ t h u l ndng Idpng doanh nghidp la 35% trong 5 nam cho nhd dau tu. Cdc uu ddi tdi ehinh ed t h i dupe k i t hpp vdl vide tudn thO nhQng tidu chuan ty nguydn. Uu dai phi tai chinh cung r i t hidu qua. Cdc vi du bao gdm thudng cho phdp xdy dyng tang t h i m didn tfch san hoac sd t i n g cho cac cong trinh - nghTa Id nha d i u ty ed t h i dUdc phep xdy dung thdm nhieu dign tich hoac tdng di^n tieh san neu cdc cdng trinh ma nhd dau tu xdy dung la cdng trinh xanh. NhQng Qu dai ndy hidn dang dupe ap dyng rdng rdi tgi
Hdng Kong va Singapore. Mdt vi du khde Id rut n g i n thdi gian xOi ly hd sd xin lap ke hogch. Sy hpp ly hda quy trinh vd thdi gian c i n thiet de mdt dy an t i l n t r i l n tQ giai dogn t h i l t k l tdi giai dogn xay ddng cd the giup nha dau tQ t i l t kiem thdi gian va chi phi. Trong mot cude k h i o sat dype t i l n hanh mdi day tai Hoa Ky, e i c cd e h l Qu dai phi tdi chfnh ndu trdn da dudc danh gia r i t cao. Ngoai ra, viec huy ddng sd tham gia cOa ngdn hang va cac td chdc tin dung eho hogt dpng t i l t kidm nang Idpng t h i n g qua ca che cho vay uu dai, b i o lanh vay, cho vay trung va dai han... cung gdp phan khdng nhd vao v i l e thue d i u tU vdo cdng trinh xanh.
Xiy dung ning Itfc vi cdng trinh xanh tai Vipt Nam
Cdng trinh xanh c i n ddpc phdt trien - tuy nhidn thieu nang lyc se lam cham qud trinh. C i n p h i i no luc dao tgo c i c t h i h i ky su^ k i l n true su vd chuyen gia t h i l t k l tUdng lai ve cae ky nang va nguyin t i c ve cdng trinh xanh. ChUdng trinh giing dgy mdi tgi cae trudng Dgi hpe trdn toan Viet Nam c i n tap trung vdo su ben vQng vd ky ndng mdi can thiet v l cdng trinh xanh. Thuc d i y vile sO dyng edng trinh xanh ma khdng di cung vdi d i u tu vdo cac ky nang, nang lyc va giao dye se khd cd kha ndng thdnh edng.
Theo To chdc Lao dpng Qudc te:"Sy t h i l u hyt veky nang dypc coi Id nhan td gdy c i n trd cho sy tang trudng cOa nganh edng trinh xanh, vi vdy vide cung c i p cac khda hpc can thiet cd vai trd vd eung quan trpng ddi vdi sy thanh edng." Cde chinh sdch hodc eae Qu dai kinh te cOa Chfnh phO se la chua dO. Su d i u tu ddi hgn mdi Id nhdn td quyet dinh.
Sy dau tu vao xdy dung vd phat trien ndng lue se tgo ra nhdng v i l e lam xanh. B i o c i o Kinh t l Xanh (2011) cOa ChUdng trinh Mdi trUdng Lien Hpp Qudc (UNEP) Ude tfnh cac d n g trinh xanh cd the tgo them 3,5 trieu vide lam ehl tfnh rilng tgi Chdu Au va Hoa Ky. Con sd ndy se cao hdn r i t nhilu khi tinh thdm c i nhdng nddc cd thu nhdp trung binh vd nudc dang phdt trien. Nganh Xay dung cd t h i ddng vai trd r i t Idn trong qud trinh chuyin ddi sang mdt nen kinh te xanh. Nang cao nhgn thQe chung v l sy ben vQng la r i t quan trpng. Cong trinh xanh khdng ehl ddn t h u i n la v l t h i l t ke. Sy ben vQng cOa mdt edng trinh cdn phy thude vao c i c h nhQng ngudi sQ dyng cdng trinh sQ dyng cdng trinh dd ra sao. G i i o dye ddpc c i i thign se d i m b i o rang luang dan sd thanh thi dang gia tdng s i hieu rd ve cdng trinh xanh va each tdt nhlt d l sd dyng c i c cdng trinh ndy. Gido dye tdt hdn cijng se thuc day nhu c i u v l cdng n g h | va chfnh s i c h b i n vdng. Sy dau tu eOa Chinh phii vdo giao dye ngay bdy gid se giup phat trien nganh cdng trinh xanh trong thdi gian trung hgn hogc dai hgn.
Ket ludn
Vide nghien cQu, Qng dyng cdng trinh xanh la vd eung e l p thiet, n h i t la trong bdi canh bien doi khi hdu todn cau, nhigt dd trai dat gia tdng, mUe nQde b i l n trung binh t i l p tyc ddng cao; cac hien tQang thidn tai x i y ra thQdng xuyen la mdl nguy eP hien hQu de doa mdi trudng sdng eua con ngudi, NhUng tai Viet Nam, edng trinh xanh la mdt hudng di edn khd mdi m l , vi vdy cdn gap nhieu khd khdn trong vide Ung dung trong xdy dyng cdng trinh. Vide giai quylt nhQng khd khan, vudng mac nay ehinh Id mdt bai todn khd md nganh Xdy dyng can g i i i d i p d l hddng tdi sU phat tnen mdt each ben vQng vd than thien vdi mdi trudng.
'Giing vien Khoa Quin iyxiy dung - Hgc vien AMC Tai lidu tham k h i o
^ (1) Nghi dinh 21/2011/ND-CP ngay 29 thang 03 nam 2011- Quy dinh chi t i l t va bien phap thi hdnh Lugt SQ dung nang lupng tilt kiem va hieu q u i .
(2) Ludt sd dung nang lupng tilt kiem va hidu q u i sd 50/20io/QH12 ngay 17 thdng 6 nam 2010.
(3) Bao dien td, Cdng thdng tin dien tO Chinh phu NUdc Cdng hda xa hdi chu nghTa Viet Nam.
(4) Bao Giao thdng, bao Xdy dung, bao Tai nguyin mdi trudng (5) Cac dien dan ve nang lupng xanh, tilt kilm nang lypng, mdi trudng,..
5 X A v QgNG & Ddi T>l! | 6 5
