KHOA HOC VA CONG NGHE
TINH HINH suf DUNG NAM XANH DE PHONG TRUf RAY NAU HAI LUA VA RAY DAU VANG HAI MIA Of TINH SOC TRANG
D
e bao ton chung loai vd gia tang sd Iffdng thidn dich trong he sinh thdi ddng rupng, song song vdi nghidn cffu sffu lam tuyen chon giong khdng, ngdnh ndng nghidp tinh Sdc Trang xdc dinh bidn phap sinh hoc Id bien phdp quan trong de bdo vd cay trdng, gdp phan ndng cao sdn Iffdng va ph^m chd't ndng san. Trong cdc bien phdp sinh hpc thl bidn phap su" dung nd'm Xanh dd phdng trCf ray Nau hai lua vd ray Dau Vang hai mia da mang lai nhii'ng higu qua rd'l thie't thffc.Ke't qua tridn khai ffng dung nam Xanh phong trff ray Nau hai liia cua tinh Sdc Trdng trong nhu'ng nam 2003 - 2010 va nam 2011 da khang dinh dffdc higu qua cija viec sff dung vi nd'm tren hd sinh thdi ddng rudng.
Nam 2003 - 2005, UBND tinh Sdc Trdng da phe duyet de tdi "Xdy dffng md hlnh phdng trCf sdu ray hai Ma bang chd'phd'm sinh hpc tff nd'm Metarhizium anisopliae vd Beauveria bassiana Irong thdm canh lua chd^t Iffdng c a o "
do B6 mdn Phong hrff Sinh hpc - Vien lua Dong bang sdng Cihi Long phd'i hdp vdi Chi cue Bao vd Thffc vdt tinh Sdc Trdng thtfc hidn.
Md hinh dtfdc thtfc hidn lai huyen My Xuydn va Thanh Tri, da trien khai 12 didm md hinh ttfdng ffng vdi 48 ha. O giai doan ndy nong dan
* KS. D I ; 0 N G H O N G NGA Sd Khoa hgc va Cong nghi tlnh Sdc Trdng
btfdc d i u lam quen va bat d i u tao dffdc sff chuydn bid'n trong nhdn thffc cua ndng dan vd viec ffng dung na'm k^ sinh dd phdng trff riy.
Trong nam 2006, llnh hlnh dich r i y Ndu va benh Vang Lun, Liin Xoan La biing phdt vd ldy lan trgn loan khu vffc Ddng bang sdng Cufu Long, UBND tinh da bd sung dff loan chi phi mua thud'c sinh hpc hd trd nong ddn 3 tan O m e l a r va 1 ta^n B e m e l e n l (tri gid 455.400.000 ddng). Cdng ly Sinh Thanh ciing da ho trd vat tff va thudc dffdc dieu che Iff nam tri gid gan 200.000.000 ddng. Dif an "Ndng cao chd^t Iffdng Cdy trdng - Vat nudi linh Sdc Trang" do td chffc CIDA - Canada ldi trd, da thffc hien quy trinh phong trff cdn iriing hai liia thdm bang chg'pham sinh hpc, tren qui md 56 ha.
Ndm 2007 va 2008, de duy tri vd phat huy hidu qud thud'c vi nam trgn dign rdng, UBND tinh tiep tuc phe duydl dff loan kinh phi phdng chdng r i y Nau va bdnh Vang Liin, Lun Xoan Ld bang thuoc sinh hpc didu chd'Iff nam trdn Iffa vu Hd thu (tri gid 1.319.660.000 ddng). Trong 3 ndm (2006 - 2008) cd khoang
Thong tin Khoa hpc va Cdng ngh§ tinh Soc Trang Trang 3
KHOA HQC VA CONG NGHE
13.000 ha lua siJ dting Ihu^c sinh hpc Ometar vd Bemetent (trong dd c6 LOGO ha Irdn Ida thdm dffdc dff dn "NSng cao chd't Itfdng Cdy trdng - vat nudi tinh Sdc Trdng" tdi trd), dd mang Iai nhidu kd't qud ddng khfch I^. TCf dd, vide s^ dung n^m Xanh dd phdng trff riy Ndu da dtfdc cdc ngdnh, cdc cd'p vd nong ddn ddc bi^tquanldm.
Sau cudc hdi thdo ddnh gid hi^u qud phdng trix riy Nau bdng chd ph^m sinh hoc ndm 2007 - 2008 vd chuyen tham quan hpc tap kinh nghidm xa hdi hda trong vide nudi cd'y na'm tai Thdi Lan vdo thdng 11/2008, quy trtnh nhdn nudi nd'm Xanh (Metarhizium anisopliae) lai ndng hp da dtfdc trien khai thtfc hidn d linh Sdc Trdng. Sau khi Ihtfc hien dif dn
"Xay dtfng md hinh sdn xua!^t thu' nghidm nd'm Metarhizium anisopliae de trff cdn triing hai cay Irdng lai ndng ho vu Ddng xuan 2008 - 2009" cd hidu qua, tinh da ti^p luc bd tri kinh phi de tiep tuc duy trt vd phdt tridn sdn xud^t nam Xanh trong cdng ddng.
Chi cue Bao ve Thffc vdl tinh Sdc Trdng tiep tuc htfdng dan cho ndng dan Iff sdn xud^t nam Xanh lai ndng hp theo quy tnnh ky thudt da dal dffdc hieu qud cao, chi phi phdng trff ray Ndu bang che pham nam Xanh do ndng ddn san xual blnh qudn th^p hdn chi phi phdng trtf bang thuoc hda hoc Id 460.000 ddng/ha.
Md hinh xa hdi hda cdng tdc nudi c^y na'm dffdc trien khai thffc hidn vd thdnh cdng ngay trong Iln diu tidn. Ngudn nam k^ sinh trdn fly Nau da dffdc nhan Idn vd tdn lai trdn ddng rudng, Iam phong phii quan the thidn dich,
giiip cdng tdc qudn I^ phdng trff riy Ndu dal hi^uqudcao.
Trong vu Hd thu 2009 cd hdn 700 ha Wa dtf^c s^ dung nd'm Xanh do ndng dan ttf sdn xua't dd phdng trCr riy Ndu. Trong vu Ddng xudn 2009 - 2010, Chi cue Bdo v$ Thffc vdtda li^P tuc chuydn giao quy trtnh nhdn nudi nd^m Xanh cho ndng h0 dd phdng trff ray NSu vdi didn tich sdn xud't gin 1.000 ha. Trung tdm Ung dung Tid^n bp Khoa hpc vd Cong nghd tinh Sdc Trdng cung dd cung cap ngudn na'm Xanh cho ndng dan nhdn nudi dd siC dung phdng trff ray Nau d cdc vilng trdng Ida cija linh. han che dffng hda chd^t dpc hai trong cdng ldc bdo vd thffc vdt.
Hien nay, tCf nhidu ngudn kinh phi hd trd cil a linh, dia phffdng vd ndng da n, didn lich Ida sijf dung nam Xanh de phdng Irilf ray Nau da dffdc nang Idn khodng 5.500 ha. Dac biet, td chffc FAO mdi tinh Sdc Trdng tdp huCn chuydn giao quy trinh cho 3 Tmng tdm Bdo v§
Thffc vat vilng: Trung ldm phia Nam (Tien Giang), Trung lam phia Bdc (Hdi Dtfdng), Trung tam Khu IV (Nghd An), ddng thdi FAO da ca'p kinh phi gin 500.000.000 ddng cho 3 tinh Sdc Trdng, Hdi Dffdng, Nghd An vd thdnh phd' Can Thd, thffc hi?n md hinh BIO-IPM.
Cdc tinh ban da dd'n Sdc Trang hpc lap nhtf Tien Giang, Hdu Giang, Ldm Ddng, Long An, TP. Hd Chi Minh, Ddng Nai, Binh Thuan,...
0ng dung quy trtnh san xud't nd'm Xanh lai ndng hd dd phdng trff riy Ndu hai lua cda tinh Sdc Trdng da dffdc Cue Bdo ve Thtfc vdt cdng nhdn Id gidi phdp tid'n bd ky thuat. Quy
Trang 4 Th6ng tin Khoa hQC vd C6ng ngh^ tinh Soc Trdng
KHOA HOC VA CONG NGHE
trinh nay da dffdc ndng ddn thtfc hien dai trd d cdc vung trdng lua cua tinh, btfdc dau da thtfc hidn dtfdc "Xd hdi h d a " trong phdng trCf dich hai bang bidn phap sinh hpc, lao dtfdc sff chuydn bid'n nhdn thffc ciia ndng ddn, cdn bd ky thudt, nhd quan ly va nhd khoa hpc. Ngudn nd'm ky sinh ray Nau dffdc nhdn len, phdt ldn va ldn lai trdn ddng rupng, bao vd vd ldm phong phu q u i n thd thidn dich, giup qudn ly r i y Ndu hidu qua. Tinh Sdc Trang da hlnh thdnh va phdi trien viing san xu£t nd'm k;^ sinh tap trung, cdng ddng hdp lac siV dung che' pham vi sinh da giup han chd' dich r i y Ndu trdn tffng tidu vung, gop phan trdnh hien Iffdng lai nliidm do r i y di tru iCf ndi khdc ddn.
Chi phi phdng trff ray Nau bang chd' pham sinh hpc thap hdn phdng tri bang thudc hda hpc, khdng gay d nhidm mdi trffdng, phii hdp vdi san xud^l ben vffng, gdp p h l n ndng cao chat Itfdng ndng san.
Bdn canh vide sff dung nCm Xanh de phdng trff ray Nau hai lua, nam 2010 dnh Sdc Trang da d i u ttf kinh phi thtfc hidn dd tai
"Phdng trff ray Dau Vang hai mia bang nd'm ky sinh tai linh Sdc Trang" do Khoa Ndng nghidp va Sinh hoc Lfng dung, Trtfdng Dai hpc c l n Thd chij tri thtfc hidn. Sau 02 nam trien khai thtfc hien de tai, nhdm nghidn cffu da tlm ra loai na'm ky sinh chia ydu tren ray D I U V a n g Id: Metarhizium anisopliae, Paecilomyces sp. vd Beauveria bassiana.
Ngoai ra, cac thi nghidm ddnh gid hieu ltfc cua che'pham tff 03 loai nd'm Metarhizium anisopliae fMa-DHCT), Paecilomyces sp.
( P a e - D H C T ) , Beauveria bassiana (Bb- DHCT) trdn ray D i u Vang trong dieu kidn phdng thi nghidm, nhd Itfdi; thi nghidm so sdnh hidu qud ci5a hai che' ph^m nd'm Ma- DHCT (ttfdi va khd) len au trffng vd thdnh trffng cija r i y D i u Vang 6 dieu kidn ngodi ddng da cho thd'y che pham nd^m Ma-DHCT c6 hidu qua diet ray D i u Vang rd'l cao vd hdn ban chd p h l m Pae-DHCT vd Bb-DHCT; lieu Itfdng sijf dung nd'm Ma-DHCT thich hdp nhCt Id 2,5 kg/ha d dang ttfdi cho hidu qua diet r i y D i u Vdng khoang 50%.
Quy trinh "San xua'l che pham nam Xanh Metarhizium anisopliae quy md ndng hp dd phdng trif r i y Dau Vang hai mia " ddn gidn, dd thffc hidn ndn bd con ndng dan trdng mia cd thd de dang sijf dung chd' pham nd'm Ma-tffdi vdi lieu Itfdng 2,5 kg/ha dd phdng trff riy D i u Vang hai mia thay the dan thud'c hda hpc ddc hai, giup giam chi phi san xulft lai vffa an loan cho sffc khde con ngtfdi, san p h l m va mdi trtfdng.
TS. Bui Bd Bdng - Thff trtfdng Bd Ndng nghidp va Phdt trien ndng Ihdn da nhdn xel:
"V^n dd su'dung cdc bidn phdp sinh hpc trong phdng chd'ng dich hai dang dtfdc ndng ddn quan tdm bdi linh hieu qua, bao vd moi trtfdng vd khdng anh htfdng de'n sffc khde ngffdi lao ddng. Qua kd't qud iJng dung thdnh cdng cdc bidn phap sinh hpc trong san xud'l lai linh Sdc Trdng da md ra hffdng chuydn giao cho ndng ddn de ddng ffng dung vdi chi phi thap".
Thdng tin Khoa hQc va Cdng ngh^ tinh Soc Trang Trang 5
