BAN VE XHUNG GIA TRI COT LOI CUA LUAT CANH TRANH NAM 2018
TRAN THI N G U Y E T * ' Tom tiu Luat C^h tranh nam I'O/S th^ bien ro cac quan die'm hoan thien khung P « ^ '^^
moi truang c^nh tranh binh dAng. lanh m^nh cbo chu thSkinh doanh. Gia trj to Ion cm . IA a ch6 nd da dupc xay dtfng theo budng ket hap ch$t che giOa tU duy kinb te va tU duy P ap y d6 nb£n manh mj^c tiiu tAng cuang hieu qua cho cdng tac thi/c tbi pbiip lu$t. Bai \ iC
logic hinb thac cua Lu$t ve nhiing gia tn ma Lu.if d^t du<?c. nhdm cung cA'p nhiing hian lem oa hgc nd) b^f cua d^o lu&t nAy: ve tinb dap Ung cac muc twu xAy dUng; ve nhdng quy dm mic dQtphA; vc.s-i/.-JU'.'i dd'i, kbAcphuc nhiing die'm ban che ciia Lu$t C^nb tranh 2004.
Tif khoa: Lu$t C^nh tranh: <vi/i/j tranh. luat. mi^c tiea lu$t c^nh tninh: gia tn.
.\bstrart: The 201S L,w of Competition represented efforts to improve the legal tamework on competition. fadliUiting fair and healthy compeUtion among business entities. The great value of this law is that it was built in a wa\ that combine^ .^•..ne/Tiic thmking and legislative thinking, emphasizing the goal of mcTvasing tho efficiency- of law enforcement. The paper relied on logical form to evaluate the values, attained goals and innovatiw regulations achieved by the 2018 Law of Competition and to show how the 201S law has overcome shortcomings of the 2004 wrsion.
Keywords: Uiw of Competition: comix'tiuon; law; objective; value.
.\g:t\ nb$n bAi: 27n2'20l9. Ssity >[/•' bai: 02/01/2020; Ngay duyet d&ng bai: 27/02/2020.
M d d a u
lAint Canh t r a n h nam 2018 dflde Qudc hdi nfldc Cpng hda xa hdi chu nghia Viet Nam khoa 14 tai ky hpp thfl 5 da thdng qua ngay 12 t h a n g 06 n a m 2018, cd hieu Iflc thi h a n h kd tfl ngay 01 t h a n g 7 n a m 2019, la van ban p h a p luat quan trpng, dieu cbinh mdi quan h e canh t r a n h gifla cae chu the boat ddng kinh doanh t r e n thi trudng. Luat nay la h a n h lang p b a p Iy quan trpng giup tao lap va duy tri mdi trUdng kinb doanh binh dang, lanh m a n h , tfl dd tao dieu kien phat trien k i n b t e da't nUdc. phan bd bieu qua cac ngudn lUc xa hdi va dam bao ldi ich cua ngUdi tieu dung.
Luat Canh t r a n h n a m 201 ^ da cd gia t r i to ldn. p h a n a n h day du eac muc tieu, q u a n diem va dinh hfldng cd ban cua Dang va Xlia nUdc Viet Xam trong thdi ky mdi.
Q NHAN LUC KHOA HOC XA H$l
1. T o n g q u a n v e g i a t r i p h a p l y c u a d a o l u a t c a n h t r a n h t r o n g b o i c a n h k i n h t e t h i t r f l d n g v a h o i n h a p k i n h t e q u d ' c t e s a u r o n g h i e n n a y
C a n h t r a n h va dpc q u y e n la nhflng p h a m trfl ed b a n g i n lien vdi n e n k i n h t e t h i trUdng n e n nhflng q u y d i n h p h a p I u a t ve e a n h t r a n h va dpc q u y e n k h i dfldc b a n h a n h se la nhflng che d i n h p h a p l u a t q u a n t r p n g t r o n g b e t b d n g p b a p I u a t k i n h t e , gdp p h a n x a y d u n g m o t h a n h l a n g p h a p ly d a m b a o cho cac q u a n h e k i n h t e dien r a l a n h m a n h , t h d n g t h o a n g , d a t h i e u q u a cao, vfla d a m b a o s u q u a n ly c h a t ehe c u a N h a nfldc, bao ve lpi Ich cdng cdng, q u y e n va ldi ich h d p p h a p c u a
'' Khoa Luat - Tracing Dai hgc Kinh te quoc dan.
Email' [email protected].
S6 S-2020
TRAX THI XGU^-ET thfldng nhan trong boat ddng san xua't
kinh doanh.
Viec ban hanh Luat Canh tranh la sU the che boa, hien thtic va cu the hoa mdt each nhanh chdng va kip thdi cac chu chfldng, ehinh sach cua Dang va Nba nfldc, danh mdt diu mdc quan trpng trong tien trinh ddi mdi nen kinb te.
St( ra ddi cua Luat Canh tranh la da'u mdc quan trpng trong qua trinh xay dflng va tao lap mdt hanh lang phap ly chinh thflc va thd'ng nha't cho cae boat dpng eanh tranh ciia cac doanh nghiep tren thi trfldng.
Nhin nhan va danh gia mdt each tdng the, Luat Canh tranh tfldng ddi toan dien va tien bd, gdm ca luat ndi dung va luat hinh thflc, vdi cac che dinh dflpe thiet ke phu hdp vdi hoan canh va cac dieu kien kinh te cu the ciia da't nflde va ddng thdi phu hpp vdi xu hfldng phat trien chung cua phap Iuat canh tranh the gidi.
Sd' Ifldng cac vu viee da dflde dieu tra, xfl ly the hien thanh cdng bfldc dau trong cdng tac thflc thi. Va dieu dd cung cho tha'y Luat Canh tranh da d i n di vao cupc sd'ng va phat huy tac dung, la cd sd dieu chinh hanb vi eua doanh nghiep hfldng den va dam bao canh tranh cdng bing.
Khdng chi ddng gdp vao viec phat trien kinh te trong nfldc. sfl ra ddi cua Luat Canh tranh cdn ddng vai trd bet sflc quan trpng trong qua trinh hdi nhap kinh te qud'c te cua Viet Nam. Sfl ra ddi ciia Luat Canh tranh nam 2018 eung la cd sd dd cac cd quan Nha nfldc cd tham quyen tridn khai cac hoat ddng dam phan va ky ket cac hiep dinh song phfldng va da phfldng, khu vflc va qud'c te cd lien quan den chinh sach va phap luat canh tranh.
Sd 5-2020
2. Danh gia ve tinh dap flng cac q u a n diem, muc tieu xay dflng dao iuat canh t r a n h
2.1. Nhdng tu tuang. quan diSm chinh tri. kinh te va tu duy kinh te tbi trUdng Luat Canh tranh da the hien duac
Luat Canh tranh nfim 2018 da the hien rd cac quan didm xay dung dao luat eanh tranh la tuan thu va the ehe hoa cac chu trUdng, dUdng Idl cua Dang, cbinh sach ctia Nha nude. Cu thd, phai hoan tbien khung phap Iy tao mdi trudng canh tranh binh ding, lanh manh eho cae tat ea cac chu the tham gia trtlc tiep bode gian tie'p boat ddng kinh doanh tren thi trfldng, bao dam canh tranh va kiem soat dpc quyen trong kinh doanh, chd'ng canh tranh khdng lanh manh va chd'ng ban che thfldng mai; tang cUdng kiem soat cac hoat ddng mua lai va sap nhap de phdng ngfla viec hinh thanh cac doanh nghiep cd quyen Iflc thi trfldng, qua do gay tdn hai tdi mdi trfldng kinh doanh, mdi trfldng eanh tranh.
Xuat phat tfl vi tri, vai trd cua canh tranh trong phat tridn kinh te da't nfldc, Luat Canh tranh nam 2018 da phuc vu tot cho muc tieu quan trpng nhit la:'Tao lap. duy tri va hao dam mdi trUdng eanh tranh lanh manh, binh ding gida cac doanh nghiep tren thi trUdng, td dd tAng cUdng kha nang tiep can thi trUdng, phan bo hieu qua cac nguon luc,nang eao hieu qua kinh te, phuc lai xa hgi va bao ve quyen lai ngUdi tieu dung".
Luat Canh tranh nam 2018 da dflpc thflc hien theo hfldng ke't hdp chat che gifla tu duy kinb te va tU duy pbap ly trong dd nha'n manh muc tieu tang cfldng hieu qua cho cdng tac thflc thi Iuat.
De viec thi hanb luat cd hieu qua, Luat Canh tranh nam 2018 theo hfldng dam
NHAN LUC KHOA HOC XA HOI Q
l U X VE NHt'XC. C U TRI COT L O I CUA LU.AT CANH TR.-\XH X.\M i
bao t i n h cdng b i n g , minh bach va k h a c h q u a n trong toan bp qua trinh to t u n g . Dieu nay cd nghia la tieu chi cdng b i n g . minh bach, khach q u a n c i n phai dupc t h e bien mdt each xuyen sunt tfl q u a t i m h t h u ly hd sd, dieu t r a cho den xfl ly vu viec. Cd n h u vay. d o a n h nghiep. ngUdi tieu dimg mdi thllc sU tin tudng va van d u n g Luat Canh t r a n h n h u mdt cdng cu de bao v$
quyen va ldi (ch chinh d a n g cua minh.
Dieu chinh each tiep can trong cdng tai q u a n ly c a n h t r a n h de dam bao k h a thi va phu hdp vdi thong le qudc te. phfl hdp vdi tien t r i n h hdi n h a p kinh te theo hudng dn dinh, khdng p h a n bi^t ddi xfl, minh bach va tinh t r u n g lap trong canh t r a n h n h i m gdp p h a n t h u c hien dinh hfldng phat trien kinh te - xa hdi trong giai doan mdi L'(U6 - 2020 t i m nhin 2030 cua Dang va Xha nfldc; n a n g cao vai trd cua Luat Canh t r a n h trong nen kinh tc thi trUdng dinh hudng xa hdi chu nghia: Ke thfla nhOtng quy dinh cua Luiit Canh t r a n h nam 2004 d a n g p h a t h u y hieu qua trong thfle tien;
Sua ddi. bd s u n g nhiing quy dinh chUa phfl hpp vdi thflc tien, dieu kien hdi n h a p hoac chUa ddng bd vdi pbap luat hien h a n h ; Du bao dupc nhflng ndi dung mdi trong linh vflc canh t r a n h de bao dam t i n b dn dinh va lau dai cua Luat.
2.2 Luat Canh tranh nam 2018 da dat dugc tdi da muc tieu sUa ddi, bd sung va Miy dung dao luat canh tranh trong bd'i canh mdi cua da't nUdc sau gan 15 nam
Viet .\:iin cd Luat Canh tranh (2004) - Cac quy dinb ciia L u a t C a n h t r a n h n a m 2018 dflde xay dflng dfla theo m u c tieu xuyen sudt ciia L u a t C a n h t r a n h la tao lap. duy tri va bao dam mdi trUdng canh tranh lanh manh, binh dang gida cae doanh nghiep tren tbi trudng. td dd tAng cUdnp khA uAng tiep cAn thi trudng.
lUc. nang cao
! bao phan bd'hieu qua cac ngudn ^ hieu qua kinh te. phuc A« ^•' ^^
ye<luySnlaingUditi.n,ddng ^^^^^^^^
- Hildnf tai xay dilng ••" t t r a n h doc I9P vi. chuyen nghiep-
- C a c quy dinh dieu chinh h a n h VI h a n
• u , 1 , i i t C a n h t r a n h che l a n h t r a n h cua Ui.n^.
n a m 2 0 1 . n h i m muc tieu d a m b a o u n h hop ly ve mat k i n h te'. theo do p h a t h u y duoc cac .ac dong tich cue. h a n c h e g i a m t h i l u cac tac dong p h a n c a n h t r a n h c u a cac hanh v, kinh d o a n h t r e n t h , trUOng^
De' (hit dUdc muc tieu nay. L u a t C a n h t r a n h 2018 da ket hop c h a t c h e giiJa tU duy kinh te va tU duy p h a p ly t r o n g s u o t q u a t r i n h .\dy dung.
- Cac quy dinh cua L u a t C a n h t r a n h n a m a018 dUdc xay d u n g t h e o h u a n g d a m bao bao q u a t duOc nhieu d a n g thclc k i n h doanh ngay cang phUc t a p c u a d o a n h nghiep t r e n t h i t r u a n g .
- Cac q u y d i n h ciia L u a t C a n h t r a n h n a m 2018 duoc xay d u n g t h e o huflng d a m bao va t a n g cUdng k h a n S n g thUc t h i t h o n g q u a viec: (1) t a o d i e u k i e n thuEln ldi cho d o a n h n g h i e p t r o n g viec t u a n t h u cac quy dinh c u a L u a t ; va (2) t a o d i e u k i e n t h u a n loi cho cong t a c thUc t h i p h a p l u a t cua cac cd q u a n chiic n a n g .
- Cac q u y d i n h c u a L u a t C a n h t r a n h n a m 2018 dUdc xay d u n g n h a m d a m b a o sU t h o n g nha't, loai trii cac x u n g dot, m a u t h u a n vdi cac l u a t c h u y e n n g a n h lien q u a n den v a n de c a n h t r a n h v a p h u hdp v6i cac c a m k e t quoc t e m a V i e t N a m la t h a n h vien.
3 . N h i i n g g i a t r i c o t loi c u a L u a t C a n h t r a n h 2 0 1 8 d a d a t diiOc
3.1. Nhiing quy dinh chung
Luat canh tranh 2018 da md rong pham vi dieu cbinh va doi tuong ap dung
Quy dinb pham vi dieu chinh ciia L u a t
Q NHAN LUC KHOA HOC XA HOI S6 5-2020
TRAN THI XGLTET Canh tranh nam 2018 dfldc xae dinh theo
hfldng ap dung doi vdi ca nhflng hanh vi dien ra ben ngoM lanh thd nhflng ed anh hfldng hoac gay tdn hai tdi mdi trudng canh tranh cua Viet Nam.
Quy dinh ve ddi tugng ap dung cua Luat Canh tranh nfim 2018 theo hUdng md rpng. Dieu 2 da quy dinh ddi tupng ap diing bao gdm: To cbfle, ca nhan kinh doanh (sau day gpi chung la doanh nghiep) bao gdm ca doanh nghiep san xuit, cung flng san phim, dich vu cdng ich, doanh nghiep boat dpng trong cae ngfinh, Iinh vflc thupc doe quyen nha nfldc, ddn vi sfl nghiep cdng lap va doanh nghiep nfldc ngoai boat ddng tai Viet Nam; Hiep hdi nganh, nghe boat ddng tai Viet Nam; Cd quan, td cbfle, ca nhan trong nfldc va nfldc ngoai cd lidn quan.
LuAt eanh tranh nAm 2018 da hoan tbien khai niem "Hanh vi ban ehe eanh tranh" va "Hanh vi canh tranh khdng Unhmanh"
Luat Canh tranh nam 2018 da xem xet va quy dinh Iai ndi ham cua khai niem
"Hanh vi ban che canh tranh" va "Hanh vi canh tranh khdng lanh manh". Trong dd, dac biet, Luat Canh tranh nam 2018 da tach tap trung kinh te ra khoi nhdm cac hanh vi han che canh tranh de trd thanh mdt trong bd'n nhdm quy dinh tru cpt cua Luat Canh tranh (thoa thuan ban che canh tranh, lam dung vi tri thd'ng linh, vi tri dpc quyen, tap trung kinh te va canh tranh khdng lanh manh). Ddng thdi, Luat Canh tranh 2018 da ket hpp vdi viec sfla ddi each tiep can kiem soat t4p trung kinh te phu hdp vdi dieu kien, hoan canh kinh te xa hdi trong thdi ky hoi nhap kinh te qud'c te sau rpng,
Quy dinh ve xae dinh thi phdn Luat Canh tranh nam 2018 da xem xet
bd sung them eac tieu chi de tinh toan va xac dinh thi phin cho phu hdp vdi thflc tiln san xua't kinh doanh cua doanh nghiep va khdng sii dung thi phin la yeu td duy nhat giup danh gia sflc manh thi trfldng cua doanh nghiep.
Quy dinb ve eac hanh vi bi cA'm ddi vdi ea quan quan ly nba nUdc
Ddi vdi quy d i n h ve cac h a n h vi bi cam ddi vdi cd q u a n q u a n ly n h a nfldc, L u a t C a n h t r a n h n a m 2018 tiep tuc p h a t huy y n g h i a tich cflc va t i n h tien bd cua quy d i n h nay. T r e n cP sd k i n b nghiem thflc tien, L u a t C a n h t r a n h n a m 2018 da bd s u n g cac d a n g h a n h vi can trd c a n h t r a n h k h a c hi ca'm ddi vdi cd q u a n q u a n ly n h a nfldc. Ddng tbdi, L u a t C a n h t r a n h n a m 2018 da cd quy dinh ve viec xfl iy vi p h a m k h i eac cd q u a n q u a n Iy n h a nfldc cd sfl vi p h a m p h a p l u a t .
3.2. Quy dinh ve thoa thuAn ban ehe canh tranh
Quy dinh cam dd'i vdi thoa thuAn han ehe canh tranh
Quy d i n h ca'm t h o a t h u a n b a n che c a n h t r a n h da dfldc L u a t C a n h t r a n h n a m 2018 siia ddi va quy dinh theo hfldng ca'm t h e o n g u y e n t i c vi p h a m mac n h i e n doi vdi cac h a n h vi thoa t h u a n b a n ehe c a n h t r a n h n g h i e m t r p n g (thoa t b u a n i n d i n b gia, p h a n chia t h i trfldng, kiem soat s a n Ifldng va t b d n g t h a u ) va ca'm theo n g u y e n t i c d a n h gia tac ddng hpp ly ddi vdi cac d a n g h a n h vi t h d a t h u a n k h a c . T h e o dd, cac t h o a t h u a n b a n che c a n h t r a n h (trfl cac t h o a t h u a n n g h i e m trpng) bi ca'm khi t h o a t h u a n dd gay r a t a c ddng hoac cd k h a n a n g gay tac dpng b a n c h e c a n h t r a n h mdt each d a n g ke t r e n t h i trfldng. Cd nhfl vay, viec thflc t h i cac quy d i n h cua p b a p l u a t e a n h t r a n h ddi vdi h a n h vi t h d a t h u a n b a n che c a n h t r a n h
sd 5-2020 NH&N LUG KHOA HOC XA H 6 I Q
BAN \'K SmrSi; G I A T R I C O T L O I C U A L U A T C A N H T R A V H XA.M 2 0 1 8 _
mdi c6 t h e phuc vtj tdt cho muc tieu tao dieu ki^n cho nen kinh te p h a t trien. d a m bao mdi t r u d n g c a n h t r a n h lAnh m a n h va q u a dd bao ve lpi ich cua ngudi tieu dung.
Quy djnh ebuong trinh khoan hong Luat C a n h t r a n h ndm 201,^ Dieu 112 da bd s u n g cac quy d i n h \ e ehUdng t r i n h k h o a n hdng de t a n g cudng hieu qua thUc thi p h a p l u a t canh t r a n h tai Viet Xam gid'ng n h u p h a p l u a t c a n h t r a n h cac nfldc khac, theo hudng xay dflng quy dinh ve chUdng t r i n h k h o a n hdng trong L u a t C a n h t r a n h .
ChUdng trinh khoan hdng da dUdc xay dung theo hUdng ket hpp vdi viec thiet ke che tai pbat ndng, du tinh ran de de pbat huy tac dyng. Mdt trong nhflng nguyen n h a n khien cbudng trinh khoan hdng t h a n h cdng hdn, mau chdt la d hinh thflc va mflc dp \ u phat nang Khi dflng trfldc nguy cd phai ddi mat vdi cac che tai nghiem k h i c . binh phat nfing ne do hfinh vi vi p h a m . ddng thdi trudc quan ngai ve nguy cd bi cd quan canh t r a n h dieu tra. xfl Iy khi thdng tin hi rd A bdi mpt trong sd cac doanh nghiep tham gia thoa thuan, cac doanh nghiep se cd ddng cd tu nguyen khai bao, hpp tac vdi cd quan dieu tra de dUde hudng ldi ich tfl chudng trinh khoan hdng.
Quy dinh ve chUdng trinh khoan h d n g da dfldc xay dflng tren nguyen t i c m i n h bach, rd r a n g va cu t h e ve ddi tfldng a p dung. trUdng hdp dflpc a p dung, mflc dp khoan hdng, cac cam k e t cua d o a n h nghiep khi t h a m gia chflpng t r i n h k h o a n bdng. c a c yeu td' c i n can n h a c ve mflc dp cho hfldng khoan bdng ddi vdi d o a n h nghiep bao gdm: tbdi gian vi p h a m (tfl Iflc b i t d i u vi p h a m den Iflc thdng bao cho cd q u a n e a n h t r a n h ) ; sd' Iflpng va mflc dp q u a n trpng cua t h d n g tin. chflng cfl c u n g cap: vai trd trong viec td chflc thflc hien Q NHAN LUC KHOA HOC XA Hdi
thoa t b u a n ; mflc do hpp tac c a n h t r a n h da dupc Lufit
vdi cd q u a "
C;uih t r a n h ddi tfldng chfldng t r i n h i
cdng cu hflu hieu
2ms t i n h den. IV.n. thdi. q u a " ' * " '^^'^
cd clic bao m a t thong tin ve k h a i bao. Lam d U * n h u v«y-^
k h o a n hong t h a c su trd t h a n h n^p giup dat hieu q u a t h l .. L •• thAn t h u a n h a n che h a n h cac quy dinh ve thoa t n u a . canh t r a n h . , , , .-
' 3.3. Quv dinb ve lam dung VI tn thong linh thi trudng. VI cri dgc quyen
VS .v,jr dinh doanh nghiep eo vi tn thd'ng linh thi trUdng
Tren cd sd ly luan va thUc t i e n h i e n nay cho tiiay c i n phai t h a y ddi each thfle xac dinh vi tri thd'ng linh t h i trfldng p h u thudc nhieu vao tieu chi t h i p h a n nhfl hien nay. L u a t Canh t r a n h n a m 2 0 1 8 da xay dting cae quy dinh ve k h a n a n g gay h a n che c a n h t r a n h mdt each d a n g k e hien n a y t h a n h be thdng t i e u chi mdi de d a n h gia sflc m a n h t h i trfldng d a n g ke ciia d o a n h n g h i e p . Viec x a y dflng be thd'ng cac tieu chi giup d a n h gia sflc m a n h thi trUdng d a n g k e c u a d o a n h nghiep (hoac n h d m d o a n h n g h i e p ) dUdc can n h i c ky lUdng t r e n cd sd ly l u a n , k i n h n g h i e m qud'c te va thUe t i e n k i n h d o a n h tai Viet N a m . Cac t i e u chi d a dfldc quy d i n h t h e o hfldng md, t r a n h q u a bd h e p de cd q u a n c a n h t r a n h cd t h e d a n h gia, nhfin d i n h p h u h p p t r o n g cac trfldng h p p cu t h e . Xac dinh hanh vi lam dung vi tri thong linh thi trUdng, vi tri doe quyen
L u a t C a n h t r a n h n a m 2 0 1 8 da dfla r a k h a i n i e m h o a c cac t i e u chi xac d i n h h a n h vi l a m d u n g vi t r i thd'ng Iinh, dpc quyen. Viec dfla r a dupe mot dinh n g h i a c h u n g hoac cac t i e u chi rd, ddng thdi d i n tdi viec p h a n n h d m , liet ke cac h a n h vi mdt each rd r a n g va hpp ly ve h a n h vi l a m d u n g vi t r i t h d n g Iinh, doe q u y e n d a S6 5-2020
TRAN THI NGUYET the hien dflpc ban chat, mue tieu phan
canh tranh cua hfinh vi. Luat Canh tranh nfim 2018 dfi quy dinh rd ve hanh vi nfiy, nhim the hien dfldc ban chat, muc tieu ciia hanh vi, tranh dfldc tinh trang bo sdt hanh vi vi pham hoac ngfldc lai, ca'm ca nhflng hanh vi khdng cd ban eha't ban che canh tranh.
3.4. Quy dinh ve tap trung kinh te Md rgng pham vi tdp trung kinh teean dieu ehinh va thay ddi each tie'p can kiem scat tap trung kinh te
Xuit phat tfl nhflng chuyen bien nhanh chdng, da dang ciia thflc trang canh tranh, ben canh cac hinh thfle tap trung kinh te da dfldc Luat Canh tranh cu quy dinh nhfl sap nhap, hdp nha't, mua l^i, lien doanh, cdn xuat hien nhieu thfldng vu mua ban doanh nghiep thdng qua mua ban cd phieu tren san ehflng khoan, lien ket thdng qua dpi ngu lanb d^o chung... Ngoai ra, quy dinh kiem soat tfip trung kinh te bfing tieu chi thi phan se khdng du va cd the bd sdt cac trfldng hdp tap trung kinh te co kha nfing gay ban che canh tranh cung nhfl khdng phan anh diy du mflc dp thay ddi cfi'u true thi trfldng, tac ddng ctia vu viec tfip trung kinh te den canh tranh. Ben canh dd, ngay cfing xua't hien nhieu giao dich tap trung kinh te dfldc thfle hien ben ngofii lanh thd Viet Nam nhflng vin cd anh hfldng den eanh tranh tai thi trfldng Viet Nam. Luat Canh tranh nam 2018 da:
- Quy dinh dieu chinh ca eac giao dich tfip trung kinh te xay ra ben ngofii Ifinb thd nhflng cd anh hfldng den canh tranh tai thi trfldng Viet Nam.
- Siia ddi quy dinh ve ngfldng thdng bao tap trung kinh te.
-Thay ddi cd ban each tie'p cfin kiem soat tap trung kinh te. thay vi kidm soat S<f 5-2120
mpt each may mdc chi dfla tren tieu chi thi phin, thi cin thflc hien danh gia tac dpng ctia tap trung kinh te dfla tren h^
thd'ng cac tieu chi phfl hdp.
NgUdng thdng bao tap trung kinh te' Kinb nghiem eiia cac qudc gia dfi quy dinh kiem soat tap trung kinh te cbo thfi'y, lpi ich tfl viec su dung tieu chi tbi phan de xac dinh ngudng thdng bao tap trung kinh te khdng the bfl dip cho nhflng khd khfin va ehi phi mfi doanh nghiep phai ganh ehiu. Thflc te. hiu bet cac he thd'ng kiem soat tap trung kinh te sti dung tieu chi doanh thu hofic tdng tfii san de xac dinh ngfldng tbdng bao tfip trung kinh te. Cac Idi ich eua viec sfl dung tieu cbi doanh thu de xae dinh ngfldng thdng bao bao gdm;
- Doanh nghiep dd dfing cung cfi'p so lieu ve doanh thu cua cac ben.
- Ngfldng thdng bao theo doanh thu phu hdp vdi thdng Ie qud'c te.
- Cd quan canh tranh, neu tha'y cfin thiet de danh gifi tac ddng tiem an tdi canh tranh, se yeu cau cac doanh nghiep tham gia tfip trung kinh te va cac doanh nghiep boat dpng tren cung thi trfldng lien quan cung cap them thdng tin. Viec thu thap thdng tin ve thi trfldng dd cd quan canh tranh thtic hien se bdp ly hdn so vdi viec yeu cau doanh nghiep phai thuc hien.
Vi vay, thay vi quy dinh ngUdng dfla tren thi phin nhfl hien tai, chung ta sii dung eae tieu ehi phu hdp hdn nhfl tdng doanh thu, tong tai san... Ifim cd sd xac dinh ngfldng thdng bao tap trung kinh te.
Danh gia tae dgng vu vide tap trung kinh te'
Muc tieu cua danh gia tap trung kinh te la nhim xac dinh va ngfin ngfla tac ddng ban che canh tranh ciia vu viec hoac
NHAN LUC KHOA HOC X A H O I g ]
BAN \-t X H C X C ( ;IA TRI COT LOI CUA LUAT C.\XH TIi.\XH X.AM 2018 dua ra cac bien phfip khic phuc de vfla
dam bid hieu qua kinh te hofic quyen ldi ngudi tieu dung, vfla ban che cac tac ddng phan canh tranh ctia vu viec. \'e phUdng phap danh gia tac ddng tap trung kinh te Luat Canh tranh nam 201^ dfi tinh den cac nhfin td sau:
Mgt la, thi phin va cac phUdng phap danh gia mflc dp tap trung thi trudng ddng vai trd quan trpng trong phan tich vu viec tfip trung kinh te. Dd la nhflng tbdng tin ban diu giup cd quan canh tranh nhan di^n kha nfing gfiy quan ngai ve canh tranh cua vu viec tap trung kinh te, de tfl dd ti^'n hfinh cac phan tich sau hdn. Tuy nhien, cin luu y dfiy khdng phai la yeu to'quyet dinh ve kha nang gay ban cbe canh tranh mdt each dang ke cua vu vipc. Cac danh gia cii the khac ve dieu kien thi trUdng Ifi cin thiet de dua ra mdt nhan dinh ve sflc manh thi trUdng.
Hai IA. LuAt Canh tranh nAm 2l)l> da danh gifi kha nflng gfiy tac ddng ban che canh tranh vfi kha nang tao ra tac dpng tich cue ddi vdi canh tranh cua vu viec tap trung kinh te.
Ba IA. Luat Canh tranh nam 2()l.s da quy dinh them cac dieu kien tap trung kinh te mfi doanh nghiep cin dam bao thUc hien day du thi mdi dupc phep tien hfinh tap trung kinb te.
3,). Quy dinb ve canh tranh khong lanh manh
Thd nhA't. Luat Canh tranh nAm 2018 loai bd quy dinh ve hanh vi ban hang da cip bA't ehinb v:i cac hanh vi da dugc dieu chinh bdi phap luAt chuyen nganh
Luat Canh tranh nam 2018 da loai bd cac quy dinh ve boat dung bfin bfing da cfi'p ra khoi dao lufit canh tranh de dam bao tinh thdng nha't ve muc tieu. phudng phap dieu ehinh ciia Luat Canh tranh.
Q NHAN LMC KHQA Hpc X i Hdi
khic phuc tinh trang ngudn nhan Iflc <i»'i Cd quan canh tranh bi phan tan vao nhflng ming cdng viec khdng lien quan den nhiem vu dim bio canh tranh tren thi trudng. Xhom hanh vt ban hang da ca'p bit chinh nen dUdc dieu chmh bdi mdt van bin quy pham phap luat ve quan Iv ban bfing da cfi'p vdi ban chfit la tao nen cac giao dich liat can xflng va true ldi tu quan hp bit can xflng vdi ngfldi tham gia ban hang da cap. Diiu chinh nfiy eung c6 t;u- dung dam bao cdng tiic giai quyet cac vu vi?c ban bfing da cfi'p bfi't chinh dupc thuc hien theo quy trinh nhanh chdng, phu hpp hdn, trfinb phai di theo thu tuc to tung canh tranh kdo dai. Ddng thdi, chuydn giao thim quyen quan ly boat ddng ban hfing da cfi'p bfi't cbinh tfl cd quan canh tranh hien nay sang cd quan chflc nfing khfic cd thfim quyen.
Ngofii ra, de dam bao tinh tbdng nhit cua he thd'ng phap lufit va giai quyet mpt .sd mau thuin vdi phap Iuat chuyen nganh, Luat Canh tranh nam 2018 da loai bo ra khdi dao luat cac quy dinh ve cac hfinh vi "Chi din gfiy nhim lin", "Quang cao nbfim canh tranh khdng Ifinh manh",
"Khuyen mai nbfim canh tranh khdng lanh manh" dfi dflpc quy dinh dieu cbinh tai Luat Sd hflu tri tue va Lufit Quang cao. Hanh vi "Phan biet ddi xfl cua hiep hpi" cung da dfldc xem xet dudi dang mot thoa thuan ban che eanh tranh hdn Ifi mot hfinh vi canh tranh khdng lanh manh.
Thd hai, hoan thien mgt sd'hanh vi eu the.
Xdi dung quy dinh ve hanb vi xam pham bi mat kinh doanh dflpc dieu chinh de tranh chdng ch6o vdi Lufit Sd hflu tri tue Trong khi Luat Sd hflu tri tue quy dinh ve viec bao ho ddi vdi bi mat kinh doanh, tbi Luat Canh tranh vdi vai trd Ifi mdt dao luat bao ve canh tranh hudng tdi S6s-2Q2B
TRAX THI XCITET dieu chinh hfinh vi tiep cfin, thu thap, tiet
Ip. sfl dung mpt each bat hop phap cac thdng tin mang tinb bi mat trong kinh doanh (pham vi rdng hdn bi mat kinh doanh), Cac hinh thflc dfla thong tin gian ddi hoac gay nhim lan cho khach hang nhim loi k^o, thu hut khach hang mot cich bfi't cbinh vfin dfldc dieu chinh bdi Luat Canh tranh nfim 2018 va dfldc khai quat thanh mpt hfinh vi canh tranh khdng Ifinh manh.
3.6. Quy dinh ve trinh tu, thu tuc to' tung canh tranh
Thd nhi't, tach biet quy trinh giai quye't vu viec canh tranh khdng lanh manh, vy viec ban ehe eanh tranh va vu viec t$p trung kinh te. Do dfic trflng rieng ctia mdi loai vu viec canh tranh khdng Ifinh manh, canh tranh khdng Ifinh manh vfi ban che canh tranh, Lufit Canh tranh nfim 2018 dfi cd quy dinh khac nhau ve thdi ban dieu tra eflng nhfl viee xfl ly cac vu viec nfiy.
Thd hai, ve ddi tugng cd quyen khie'u nai: Lufit Canh tranh nfim 2018 bd sung them quy dinh ve to cao hofic sda ddi theo hudng md rpng chu the cd quyen khieu nai / td'cfio, cung cfi'p thdng tin ve hfinh vi cd dau hieu vi pham vdi cd quan canh tranh, khdng ebi bao gdm nhflng ngfldi cd quyen va ldi ich hdp phap hi xam hai trflc tie'p, mfi cdn bao gdm ca nhflng ngfldi cd quyen vfi nghia vu lien quan. Ddng thdi, khdng ddi hoi chti the dd phai chflng minh quyen va lpi ich hdp phap cua hp bi xam hai. Hp cd quyen khieu nai, cung ca'p thdng tin khi nhan thfi'y ed hfinh vi vi pham cac quy dinh ciia Luat Canh tranh.
Cd quan canh tranh se xem xet npi dung khieu nai, td' cao vfi quye^t dinh cd khdi xfldng dieu tra hay khdng tuy thupc vfio dieu kien cu the. khdng b i t bupc phai ban
hfinh quye't dinh dieu tra moi khi cd ddn khieu nai.
Thd ba, bd quy dinb ve nghia vu chdng minh va nop tien tam dng chi phi xd ly vu viee canh tranh. Luat Canh tranh nam 2018 phan biet cac mflc yeu ciu khac nhau ve ngbia vu chflng minh ddi vdi tflng nhdm ddi tfldng. Ben khieu nai:
Yeu cau doi vdi doanh nghiep khieu nai d mflc tdi thieu, chi ein cung cfi'p thdng tin ve da'u hieu vi pham, chflng minh npi dung khieu nai la cd can cfl va hdp phap.
Ngfldi to cao hofic eung cip thdng tin: do day chi la mdt kenh giup cd quan canh tranh pbfit hien hfinh vi vi pham, viec cung cfi'p chflng efl khdng phai Ifi mdt nghia vu, nen ngfldi cung cfi'p thdng tin khdng cd nghia vu chflng minh. Ddng thdi, Lufit Canh tranh 2018 bd quy dinh ve nghia vu nop tien tam flng chi phi xii ly vu viec eanh tranh.
Thd tu. ve thdi hieu khie'u nai, thdi hieu ra quyet dinh dieu tra: Lufit Canh tranh nam 2018 dieu cbinh thdi hieu khie'u nai vfi thdi hieu ra quye't dinh dieu tra vij viec canh tranh Ien 05 nam ke tfl ngay hanb vi ed dfi'u hieu vi pham phap lufit canh tranh dfldc thflc hien.
Thd nAm, ve thdi ban diSu tra, xd ly vu viec: Do nhflng dac trflng khac nhau cua vu viee eanh tranh khdng lanh manh, canh tranh khdng Ifinh manh vfi ban che canh tranh nen Lufit Canh tranh nfim 2018 quy dinb ve thdi ban dieu tra cfic nhdm vu viec nay cflng phai khac nhau.
Theo dd, cac vu viec ban che canh tranh do tinh cha't phflc tap vd'n cd nen thdi ban dieu tra cin keo dfii hdn. Trong khi dd, cac vii viec canh tranh khdng Ifinh manh.
tap trung kinh te ein dfldc dieu tra trdng thdi gian ngin hdn do tinh chat ddn gian ciia vu viec hoac de kip thdi dap flng yeu
Sfi 5-2020 NHAN LUC KHOA HOC XA HOI Q
BAN VE XHt'XC. CIA TRI COT L O I CUA LU.AT CAXH Tli-AXH X.AM : c i u n h a n h chdng ve tbdi gian cua boat
ddng k i n h d o a n h cua d o a n h nghiep.
Ddng thdi. xem xet quy dinh ve cac t r u d n g hpp dflpc ph6p dinh chi dieu t r a vu viec c a n h t r a n h de rflt n g i n thdi gian, chi p h i giai quyet \-u viec va h a n che viec khie'u kien k6o dai r a Tofi a n .
Thd sau, viec ap dung cac bien phap ngAn chAn hAnh chinh: Lufit C a n h t r a n h nfim 2018 t a o cd sd p h a p ly c h i c c h i n de t r a o thfim quyen cho cd q u a n c a n h t r a n h c h u ddng tien hfinh cfic bien p h a p ngfin cbfin h a n h c h i n h . dfic biet Ifi boat ddng k h a m x6t dot xufi't t r u sd. ndi Ifim viec cua eac td chflc. ca nhfin lien q u a n , t h u gifl t a n g vfit, t h d n g tin, tfii lieu lien q u a n den vu viec. Lufit C a n h t r a n h 2018 nfim quy dinh cd sd p h a p ly de cd q u a n canh t r a n h cd the ap d u n g cfic bien p h a p ngfin chan hfinh chinh t r e n g linh vxic c a n h t r a n h nhfl thfim quyen. trinh tfl, t h u tuc, n g h i a vy cua td chflc, ca n h a n lien q u a n , trach nhiem phdi hpp ciia cfic cd q u a n t u p h a p khfic, che tai xfl ly vi pham...
Thd bay. ve tham quyen va viee xU ly cac VU viec canh tranh: Do nhflng dfic trUng khfic n h a u , L u a t C a n h t r a n h n a m 2018 ed sil tach biet t r o n g quy dinh ve xii ly vu viee eanh t r a n h k h d n g l a n h m a n h , tfip t r u n g k i n h te vfi h a n che c a n h t r a n h . Theo dd, eac vti viec b a n ehe c a n h t r a n h vfin c i n dupe quye't d i n h xti ly bdi Hdi ddng xfl ly vij viec c a n h t r a n h . Trong k h i cac vu viec eanh t r a n h k h d n g l a n h m a n h vfi t a p t r u n g k i n h te cd t h e dUdc q u y e t dinh xfl ly bdi ngUdi dflng d i u cd q u a n c a n h t r a n h vdi thdi gian xfl ly ngfin hdn cfic vu viec b a n cbe c a n h t r a n h .
3. 7. Ve md binh va dia vi phap ly eua ca quan canh tranh
Viec lfla chpn md h i n h vfi dia vi p h a p ly cua cd q u a n c a n h t r a n h la v a n de q u a n Q N H A N LMC KHOA HOC XA HOI
.- -•_ i-hflc n h a u t r p n g vfi cd n h i e u q u a n diem Kna^ ^_, tai cac nfldc t r e n t h e gidi. Tuy "*^"^"^^^
d a m bao hipu qua ho^t dpng cua ^ ^ , ^ "
c a n h t r a n h . xu hUdng c h u n g tren * ^ ^ ' Ifi xav d u n g vfi quy dinh cho ea q u m . c a n h t r a n h doe Ifip va cd dil quyen lUc. Doc l a p k h d n g hofin toan ed nghia la p h a i dUng ddc lap, rieng re ve mfit td cbfle, k h o n g p h u thudc Cd quan chu q u i n nad m a y e u td cdt ldi la phai ddc Ifip vd b o a t d p n g cung nhfl nhiem vu. quyen h a n . T i e p theo, Cd q u a n canh t r a n h p h a i dfldc q u y d i n h cd dfl thfim quyen de thflc t h i n b i e m vu va dflde dam b i d du cac n g u d n Ifle hoat ddng.
Ve md h i n b ed q u a n c a n h t r a n h , L u a t C a n h t r a n h nfim 2018 dfi quy d i n h ve mot cd q u a n c a n h t r a n h duy n h a t chiu t r a c h n h i e m thi h a n b L u a t C a n h t r a n h , thflc hien ca n h i e m vu dieu t r a vfi xii ly ddi vdi cac vu viec c a n h t r a n h . Md h i n h m d t cd q u a n thflc thi cd cac flu d i e m l a m t i n h gpn bd may, r u t ngfin cae t h i i t u c h a n h chinh gifla h a i cd q u a n , tfl dd cd t h e r u t n g i n q u a t r i n h to t u n g , d a m b a o viec giai q u y e t vu viec e a n h t r a n h t h e o k i p dien bien e u a t h i trfldng.
Ve dia vi p b a p ly ciia cd q u a n c a n h t r a n h , viee xac d i n h d u n g b a n c h a t v a dia vi p h a p ly c u a cd q u a n c a n h t r a n h cd y n g b i a q u a n t r p n g t r o n g viec quye't d i n h cac yeu td' nhfl chflc n a n g , n h i e m vu... cua cd q u a n c a n h t r a n h . Cac cd q u a n c a n h t r a n h t r e n t h e gidi thUdng cd t i n h e h i t Ifldng t i n h , t h e h i e n d chflc n a n g q u a n ly n h a nfldc ve c a n h t r a n h va dieu t r a , p h a n xfl ddi vdi cac h a n b vi vi p h a m . De thflc t h i n h i e m vu m d t each bieu qua, t r u y e n thd'ng xay dflng cd q u a n c a n h t r a n h c u a cac nfldc la p h a i d a m bao cd su ddc Ifin cao t r o n g td chUc v a b o a t ddng. Ddc l a p t r o n g to chflc ddi hdi b a n che toi da sU S6 5-2020
TRAN THI NCUYET can thiep hofic tac ddng khong mong mud'n
den qua trinh ra quyet dinh trong cac vu viec canh tranh, Trong boi canh hien tai, Cd quan canh tranh it nha't phai la mdt cd quan thupc Chinh phu. Dieu nay se tao dieu kien td't hdn cho Cd quan canh tranh trong qufi trinh thflc thi nhiem vu. De dam bao tinh ddc lap, khach quan trong dieu tra, xd ly cac vu viec canh tranh, cd quan canh tranh khdng nen trflc thudc bat cfl Bp chii quan nao. Cd quan canh tranh la mdt cd quan mang tinh cbfi't dac thu, khdng gid'ng vdi cac Cue, Vu, Vien khac.
Hoat dpng cua cd quan canh tranh chii yeu dfldc the hien trong boat dgng dieu tra vfi xfl ly vu viec canh tranh. Do do, cd quan canh tranh phai cd vi the du manh, vi tri dpc lap vdi cac cd quan quan ly nhfi nfldc khac. Vi tri ddc lap cua cd quan canh tranh se giup dam bao va thuc day viec tfip trung chuyen mdn, tinb chuyen nghiep, minh bach, kha nfing chiu trach nhiem vfi giai trinh cua cd quan nay. Mpt cd quan canh tranh manh vfi boat ddng hiSu qua se tac ddng tich cflc den nen kinh te. Ngoai ra, sfl ldn manh ctia cd quan canh tranh cflng la mdt trong cac yeu to' de Viet Nam dfldc cdng nhan cd nen kinh te thi trfldng vfi mdi dat dUde Idi ich trong qua trinh hdi nhap qucc te.
Lien quan den viee xae dinh vi tri ctia cd quan canh tranh trong bd may nhfi nfldc, Luat Canh tranh nam 2018 dfi chu y thllc hien nghiem tuc Nghi quyet sd' 39- NQ/TW ngay 17 thang 4 nfim 2015 cua Bd Chinh tri ve tinh gian bien che va cd ca'u lai dpi ngu can bd, cdng chflc, vien chflc va Quyet dinh 2218/QD-TTg ngay 10 thang 12 nfim 2015 cua Thu tfldng Chinh phii ve Ke hoach ciia Chinh phu thfle hien Nghi quyet 39-NQ/TW, trong dd chi dao rd viec
"chA'm ddt trinh trang dUa cae quy dinh ve
to ehdc, bd may va bien che trong cac vAn ban phap luat khdng thude Hnh vUc to ehdc nha nUdc". Do vay, viec quy dinh ten gpi, bp may mdi hay vi tri, chflc nang cua mdt ed quan canh tranh mdi trong Luat Canh tranh nam 2018 phu hdp vdi quan didm, chii trfldng neu tren.
Ket luan
Thdng qua viee danh gia tdng quan ve gia tri phap ly cua dao luat canh tranh trong bdi canh kinh te thi trfldng va dieu kien hdi nhap kinh te qud'c te ngfiy cfing sau rdng; cung vdi sfl danh gia ve tinh dap flng cfic quan diem, muc tieu vfi triet ly xay dflng dao lufit canh tranh, bfii viet da khfic hpa nhflng gia tri cdt ldi mfi Luat Canh tranh nam 2018 dfi dat dupc.
Ngfldng mong cung cap mpt each nhin tdng the ve gia tri ctia dao Iuat nfiy. Bai viet cd tinh cham pha, gdi md, tac gia rat mong dfldc cac y kien ddng gdp quy bau eua cac nha khoa hpc!
TAI LIEU THAM KHAO 1. Hie'n phap nUdc Cong hoa xa hdi chu nghia Viet Nam nam 2013;
2. Luat Canh tranh nam 2004, 2018;
3. Nghi quyet sd 39-NQ/TW ngay 17 thang 4 nam 2015 ciia Bd Chinh tri ve tinh gian bien che va ca cau lai ddi ngU can bg, edng chdc, vien chdc,
4. Quye't dinh 2218/QD-TTg ngfiy 10 thang 12 nam 2015 cua Thu tudng Chinh phu ve Ke haaeh cua Chinh phu thuc hien Nghi quyet 39-NQ/TW;
5. Bp Cdng thfldng, "Bao cao tdng ke't 12 nfim thi hfinh Luat Canh tranh nfim 2004";
6. Trin Thi Nguyet, "Bfin ve thoa thuan ban che canh tranh trong Luat Canh tranh Viet Nam hien nay". Tap chi Nha nudc va Phap luat, thang 8/2008;
Sft 5-2020 NHAN LMC KHOA HOC XA HOI Q
