VNGHIEN C i r u A N H mTOfNG CUA COM T A N TIEN LIET H C LEN CHlTC N A N G GAN, T H A N THO T H U C N G H I E M
Influence of tien liet H C (TLHC) on liver and kidney function of experimental rabbits
*Lai Thanh Hien, ** Nguyen Thi Thu Ha,
** Pham Thi Van Anh, *** Hoang Minh Chung Khoa Y hoc co truyen - Tnrdng Dgi hoc Y Hd Noi T6mtat
Nghien cuu dnh huang ciia cdm tan Tiin liet HC len chuc ndng gan, thdn iho tren thuc nghiem du(?c thuc hien nhdm 2 m\tc tieu. (1) Nghien cuu dnh huang cua c6m tan Tiin liet HC len chuc ndng gan; (2) Nghien cihi dnh huong cua cdm tan Tien Hit HC len chiic ndng than tren tho Ihuc nghiem Kit qud: Sau 12 ludn. tho duac uong cdm lan Tien Hit HC vai lieu 8,4 g/kg/ngdy vd lieu 25.2 g duac liiu /kg/ngdy (gdp 3 ldn lieu I) khdng thdy dnh huang din chiic ndng gan, chiic ndng thdn; khdng gdy ton thucmg vi hinh thdi khi quan sdt dai the vd vi the cdc ca qucm gan, than thd.
Tir khoa: c6m tan Tiln liet HC, chiic nang gan va than tho, thirc nghiem.
Summary
INFLUENCE OF TIEN LIET HC (TLHC) ON LIVER AND KIDNEY FUNCTION OF EXPERIMENTAL RABBITS
Objective: 1. To evaluate the effects of TLHC on liver function of experimental rabbits. 2. To evaluate the effects of TLHC on kidney function of experimental rabbits. Methods: 30 rabbits were divided into 3 groups: control group, group 1: used TLHC with dose of 8 4 g/kg/per day and group 2: usedTLHC with dose of 25.2 g/kg/per day (5 times of dose of group 1). Results: After 12 weeks of using TLHC, there were no change in the results of tests evaluating liver and kidney functions and no any changes in the rabbits liver and kidney structures when observed macroscopically and microscopically.
Keywords: TLHC, liver and kidney function of rabbits, experiment.
Dja chi lien he: Lai Thanh Hien - Khoa YHCT Tnrcmg Dai h^c Y Ha Noi Ngay nhan bai: 02/7/2014 Dja chi e- :. . [email protected] Ngay phan bi?n: 17/7/2014 Phan I ''"•'' ''9*== ^*^^:I.^'Ii^^^" '^^" ^°^' '^g^y ^^"8 ^^°- 25/9/2014
*ThSi BSCKC;*** POSTS
62
Nghien citu YDHCT Viet Nam So 42-2014
I. DAT VAN DE
Thuoc c6m Tien liet HC duac bao ch6 o dang c6m tan dirge xay dung tit 12 vi dugc lieu. Bai thuoc co nguon g6c tir bai T6 sinh than khi phuong trong TS sinh phuong gia giam dugc ding de diSu tri Tang sinh lanh tinh tuySn tiSn liet [2]. Trong bai thudc co vj Hoai son. Son thii co tac dung bo than; Tho ty tu c6 tac dimg on bo than duong; Xa tiSn, Y dT, Trach ta c6 tac dung lgi nieu thong lam; Dao nhan, Vuong bat luu hanh, Nguu "tat co tac dung hoat huyet; Le chi hach, Tao giac thich CO tac dung tan ket; Que chi co tac dung on thong lgi nieu. Ca bai thu6c CO tac dung on bo than duong, thong lam, hoa khi lgi thuy, boat huyet tan ket [2], [3]. Bai thu6c c6 tac dung on bo than duong giiip cho viec khi hoa bang quang, tang sue lgi nieu, ngoai ra lai co cac vi thuoc boat huyet tan ket manh giiip cho viec hanh khi hoat huyet tieu trir cac khoi tich tre trong CO the.
Com tan Tien liet HC da dugc nghien cuu dgc tinh cap tren thuc nghiem. Nghien cuu cho thay thuoc com CO do an toan cao, chua tim duoc
USu LDSO tren thuc nghiem.- DS tiSp tuc danh gia tinh an toan cua com tan TiSn liet HC giai doan tiSn lam sang, nghien ciiu nay dugc tiSn hanh nhjm 2 muc tiSu;
- Nghien citu dnh htfdng cUa cdm tan Tiin liet HC tren chtic nang gan tho thu'c nghietn.
- Nghien cieu dnh htfdng cda cdm tan Tien liet HC Iren chirc nang than tho Ihitc nghiem.
IL DOI TI/ONG VA PHl/ONG PHAP NGHIEN CtTU
2.1. Nguyen lieu nghien cmi;
c6m tan Tien liet HC do Cong ty co phin dugc phim Khang Minh - Thanh ph5 H6 Chi Minh san xu4t. ThuSc dat tieu chuan ca so sau giai doan bao che.
2.2. Bdi tttang nghien citu Tho chiing Newzealand White, long trang, trong lugng 1,8 - 2,2 kg do Trung tam chan nuoi va cung cap dgng vat thi nghiem Dan Phugng, Ha Npi cung cap.
2.3. May moc va hoa chat phuc vu nghien cihi
Kit dinh lugng cac enzym va chit chuyen hoa trong mau: (ALT alanin aminotransferase; AST
research in viet nam traditional medicine and pharmacy No 42 • 2014
aspartat . ninotransferase; bilirubin toan phan; albumin; cholesterol toan phan; creatinin) cua hang Hospitex Diagnostics (Italy) va hang DIALAB GmbH (Ao).
Dinh Iuong tren may Screen master cua hang Hospitex Diagnostics (Italy).
- Cac hoa chat xet nghiem lam tieu ban mo benh hpc.
2.4. Phir(mg phap nghien cuu Theo huong din cua WHO d6i voi thuoc y hgc co truyen [6]:
Tho duac chia lam 3 16, moi 16 10 con, moi con nhot rieng mot chuong.
- Lo chung (n = 10): uong nuac cat 3ml/kg/ngay
- Lo tri I (n =^ 10): uong c6m tan Tian liet HC lieu 8,4g/kg/ngay
(lidu CO tac dung tuang duong tren nguoi, tinh theo he so 3)
- Lo tri 2 (n = 10): uong com tan Tiin liet HC liiu 25,2g/kg/ngay Tho duac u6ng nuoc hoac thuoc thu trong 12 tuin lien, m6i ngay mot lin vao buoi sang.
Cdc chi tieu theo ddi truac vd nghien ciru:
I gid chuc ndng gan: Thong trong 0'
qua dinh lugng mot so enzym va chat chuyen hoa trong mau: ALT, AST, bilirubin toan phan, albumin va cholesterol toan phan.
Ddnh gid chirc ndng than:
Thong qua dinh lugng nong do creatinin huyet thanh.
Cac thong so theo doi dugc kiem tra vao truoc liic uong thuoc, sau 6 tuan va sau 12 tuan uong thuoc.
* Ddnh gid mo benh hoc: Sau 12 tuan uong thuoc, tho dugc mo de quan sat dai the toan bo cac ca quan. Kiem tra ngau nhien cau true vi the gan, than cua 30% so tho a m6i 16. PGS.TS. Le Dinh Doanh dpc ket qua vi the.
2.5. ThM gian va dia diem nghien ciru:
- Thoi gian nghien cuu: tu 6/2014 - 9/2014.
- Dia diem: Nghien cuu dugc tien hanh tai Bp m6n Dugc ly - Truang Dai hpc Y Ha Npi.
2.6. Xfr ly so lieu
Cac so lieu nghien cuu dugc xii ly thdng ke theo phuong phap t-test Student. S6 lieu dugc bieu diln duai dang X± SD. Sir khac biet co y nghia khi p < 0,05.
Nghien ciiu YDHCT Viet Nam So 42-2014 HI. KET QUA NGHIEN CtTU:
Danh gia chtrc nang gan:
- Bdnh gid mite do hdy hoai te bdo gan
Bang 3.1. Anh huong ciia com tan Tien liet HC den nong flo AST trong mau tho
Thai gian
Truac uong thuoc Sau 6 tuan uong thuoc
p (truac ~ sau) Sau 12 tuan uong thuoc
p (truac - sau)
Nong do AST (UI/1) Lo chimg
(X±SD) 38,60 ± 9,58 37,20 ±9,51
>0,05 46,50± 11,33
>0,05
Lo tri 1 (X±SD) 37,60 ±3,89 34,60 ± 7,43
>0,05 43,50±11,49
>0,05
Lo trj 2 (X± SD) 35,80 ± 6,44 36,90 ± 7,62
>0,05 39,40±11,11
>0,05 P (t- test Student)
>0,05
>0,05
>0,05
Bang 3.2. Anh hu-ong cua com tan Tien lift HC den nong dp ALT trong mau tho
Thai gian
Truoc uong thuoc Sau 6 tuan uong thuoc
p (truac - sau) Sau 12 tuan uong thuoc
p (truac - sau)
Nong d8 ALT (UI/I) Lo chung
( I ' i S D ) 55,90 ± 4,33 50,90± 10,64
>0,05 62,30 ±9,51
>0,05
Lo trj 1 (X±SD) 53,60 ± 4,50 55,10 ±5,13
>0,05 61,3a± 15,65
>0,05
Lo tri2 (J±SD) 52,70 ± 4,99 54,20± 14,85
>0,05 56,90± 13,96
>0,05 P (t- test Student)
>0,05
>0,05
>0,05
Ket qua cho thay: sau 6 tuan va 12 tuan uong c6m tan Tien liet HC, nong dp AST, ALT trong mau tho 6 ca 16 tri 1 (uong com tan Tien liet HC liiu 8,4g/kg/ngay) va 16 tri 2 (uong com tan Tien lJ6t HC lieu 25,2g/kg/ngay) deu khong c6 su khac biet CO y nghia so voi 16 chung. So sanh giiia hai thai diem truac va sau khi u6ng thu6c thu (p > 0,05) n6ng dp AST, ALT a ca 16 tri 1 va 16 tri 2 deu khac biet khong co y nghTa th6ng ke
- Ddnh gid chuc ndng gan:
' research in viet nam traditional medicine and pharmacy No 42 - 2014 Bang 3.3. Anh hucmg cua com tan Tien liet HC den nong do bilirubin toan phSn
trong mau tho ThM gian
Truac uong thu6c Sau 6 tuan uong thu6c
p (truac - sau) Sau 12 tuan uong thuoc
p (truac - sau)
Bilirubin toan phan(mmol/I) Lo chung
(X±SD) 12,12 ±0,40 12,18 ±0,24
>0,05 12,08 ±0,18
>0,05
Lo trj 1 ( ^ ± S D ) 12,27 ± 0,32 12,09 ± 0,35
>0,05 12,21 ±0,27
>0,05
Lo tri 2 ( Z ± S D ) 12,24 ±0,34 12,21 ±0,25
>0,05 12,26 ±0,27
>0,05 P (t- test Student)
>0,05
>0,05
>0,05 Bang 3.4. Anh hu-oTig cua com tan Tien lief HC den nong do albumin
trong mau tho
Thoi gian Truac uong thuoc Sau 6 tuan uong thuoc
p (truac - sau) Sau 12 tuan uong thuoc
p (trudfc - sau)
Albumin (g/dl) Lo chirng
( ? ± S D ) 4,60 ± 0,27 4,60 ±0,31
>0,05 4,67 ± 0,38
>0,05
Lo trj 1 ( ^ ± S D ) 4,74 ± 0,33 4,66 ±0,18
>0,05 4,62 ± 0,45
>0,05
Lo trj 2 (X± SD) 4,65 ± 0,42 4,58 ±0,37
>0,05 4,78 ± 0,27
>0,05 P (t- test Student)
>0,05
>0,05
>0,05
Bang 3.5. Anh hirdng cua com tan Tien liet HC den nong dp cholesterol toan phan trong man tho
Thoi gian Truoc u6ng thu6c Sau 6 tuin uong thuoc
p (truac - sau) Sau 12 tuin u6n 2 thuoc
p (t liK '^ -')
Cholesterol toan phan (mmol/l) Lo chirng
( Z ± S D ) 2,09 ± 0,37 2,03 ± 0,24
>0,05 1,90 ±0,31
>0,05
Lo tri 1 (X±SD) 2,12±0,18 2,12 ±0,15
>0,05 1,97 ±0,22
>0,05
Lo trj 2 ( J ± S D ) 2,01 ±0,22 2,03 ± 0,25
>0,05 2,09 ± 0,34
>0,05 P (t- test Student)
>0,05
>0,05
>0,05
Nghien cica YDHCT Viet Nam S642 ' 2014
Ket qua cho thay: sau 6 tuan va 12 tuin u6ng c6m tan Tiln liet HC, nong dp bilirubin toan phan, albumin va cholesterol toan phin trong mau tho 6 ca 16 tn 1 (u6ng com tan Tien liet HC lieu 8,4g/kg/ngay) va 16 tri 2 (u6ng com tan.
Tien liet HC Ueu 25,2g/kg/ngay) deu kh6ng c6 su khac biet co y nghia so vai 16 chiing. So sanh giira hai thai diem tnrac va sau khi uong thuoc thu nong dp bilirubin toan phan, albumin va cholesterol toan phan thay doi kh6ng c6 y nghia th6ng ke (p > 0,05).
Danh gia chuc nang than:
Bang 3.6. Anh hu'd'ng cua c6m tan Tien liet HC den nong do creatinin trong mau tho
ThM gian
Truac uong thuoc Sau 6 tuan uong thuoc
p (truac - sau) Sau 12 tuan uong thuoc
p (truac - sau)
Creatinin (mg/dl) Lo chirng
(X±SD) 1,06 ±0,05 1,07 ±0,05
>0,05 1,06 ±0,05
>0,05
Lo tri 1 (X± SD) 1,05 ± 0,05 1,06 ±0,05
>0,05 1,04 ±0,05
>0,05
Lo tri 2 ( Z ± SD) 1,04 ±0,05 1,06 ±0,05
>0,05 1,05 ±0,05
>0,05 P (t- test Student)
>0,05
>0,05
>0,05 Ket qua cho thay: sau 6 tuan va
12 tuan uong com tan Tien liet HC, a ca 16 tri 1 (uong com tan Tien liet HC lilu 8,4g/kg/ngay) va 16 tri 2 (uong com tan Tien liet HC ligu cao 25,2g/kg/ngay), nong dp creatinin trong mau tho khong co sir thay doi khac biet co y nghia th6ng ke so voi 16 chiing. So sanh giira hai thoi diem truac va sau khi u6ng thu6c thit n6ng do creatinin thay d6i
khong CO y nghia th6ng ke (p ^ 0,05).
3.3. Ket qua xet nghiem dai the va vi the gan than:
Khong CO su khac biet ro ret nao giOa 2 16 uong c6m tan TiSn liet HC va 16 chirng.
IV. BAN LUAN
4.1. Anh hiedng cua com tan Tien lie! HC len chitc ndng gan Ihd:
Trong CO thS gan la ca quan dam nhan nhieu chuc nang rat quan trgng.
Journ I. f research in viet nam traditional medicine and pharmacy No 42 ' 2014 Khi dua thu6c vao ca thi co thi gay
dpc vai gan, lam anh huong din chuc nang gan. Vi vay, khi danh gia dpc tinh cua thu6c thi nghien cuu anh huang cua thuoc d6i voi chiic nang gan la rat cin thiit [4], [5].
De danh gia muc dp t6n thuang te bao gan, nguoi ta thuang dinh lugng nong dp cac enzym co nguon g6c tai gan c6 trong huyet thanh. Su tang n6ng dp cac enzym nay thuang gan liin voi dpc tinh cua thu6c do su hiiy hoai te bao gan. Trong nghien cuu ciia chung toi n6ng dp ALT (alanin amino transferase) va AST (aspartat amino transferase) ciia tho khong thay doi sau 6 tuan va 12 tuan uong thuoc lien tuc.
Sau 12 tuan u6ng com tan Tien liet HC, a ca 16 tri 1 va 16 tri 2 hoat dp ALT, AST, va cac chi so danh gia chiic nang gan deu nam trong gioi han binh thuang.
4.2. Anh hw&ng ciia com tan Tiin Hit HC len chirc ndng than:
Than la ca quan bai tiet cua ca thi. Nhu m6 than rat da bi t6n thuang boi cac chit npi sinh va ngoai sinh [51 [61. Vi ' ^ ^^^ thu6c vao ca thi thr '•'* ''^^ say <30c, lam t6n
thuang than, tii do anh huang den chiic nang than.
Danh gia chiic nang than sau khi diing thuoc, thuong dung xet nghiem dinh lugng creatinin mau. Creatinin la thanh phan dam trong mau on dinh nhat, hau nhu kh6ng phu thupc vao chi dp an hoac nhung thay doi sinh ly ma chi phu thupc vao kha nang dao thai cua than. Khi cau than bi t6n thuang, n6ng dp creatinin mau tang sam han ure. Creatinin mau la chi tieu tin cay va quan trpng han ure mau, nen hien nay dung de danh gia va theo doi chiic nang than [4]. N6ng dp creatinin trong mau tho sau u6ng c6m tan Tien liet HC khong co su thay doi khac biet vai 16 chirng. So sanh giua hai thoi diem truac va sau khi u6ng thuoc thu ciia tung nhom, nong dp creatinin thay doi kh6ng co y nghia thong ke.
- Anh hirdng cua com tan Tiin Hit HC lin mo binh hoc thd: Giai phiu dai the va vi the gan than la chi s6 bit bupc khi danh gia dpc tinh ban truang diln theo huang dan cua WHO [6]. Han niia xet nghiem vi the la tieu chuan vang de danh gia t6n thuang 2 ca quan chinh chiu trach nhiem chuyen hoa va thai trii thuoc. Tren tat
Nghien citu YDHCT Viet Nam Si 42 - 2014 ca cac tho nghien ciiu, kh6ng quan sat
thiy CO thay doi benh ly nao vS mat dai thS cua cac ca quan. Hinh anh vi thS gan khong co su khac biet giir 16 chirng va 16 nghien ciiu. Hinh anh vi thS than binh thudng a tat ca cac 16.
DiSu nay cOng co thS ly giai vi tat ca cac vi thuoc diing trong bai thu6c nghiSn curu dSu la nhimg vi thuoc y hgc c6 truySn da dugc sir dung tir rat lau dgi, dS dieu tri nhieu benh khac nhau. Cac vi thuoc nay khi su dung tren thuc tS cilng cho thay kh6ng gay
ra nhiing tac dung kh6ng mong muon trSn lam sang.
V. KET LUAN
- C6m tan Tiln liet HC liSu 8,4 g/kg/ngay va USu 25,2 g/kg theo ducmg uong trong 12 tuan liSn tuc, kh6ng anh huong dSn chiic nang gan tho.
- C6m tan Tien liet HC liSu 8,4 g/kg/ngay va Ueu 25,2 g/kg theo duang uong trong 12 tuan USn tuc, khong anh huong dSn chiic nang than tho.
TAI LIEU THAM KHAO 1. Trin Dire Hoe, D6 Xuan Bang
(1995), Dieu tra dich te hoc u xa tuyen tien liet d nam giai tir 45 tuoi trd len, DS tai cip B6, 5-38.
2. Hai Thuong Lan Ong Le Hiiu Trac (2008), Hdi Thuang Y tong tdm link, Nha xuit ban Y hoc, tr 33.
3. Do Tat Loi (2000), Nhiing cdy thudc vd vi thuoc Viet Nam, Nha xuat ban Y hgc. Ha Noi, tr. 41-49, 197 - 99, 818-55.
4. Nguyen The Khanh, Ph?m Tu Duomg (2001), Xet nghiem sic dung trong Idm sdng, Nha xuat ban Y hgc.
5. Gerhard Vogel H. (2007), Drug discovery and evaluation Pharmacological assess, Springer.
6. World Health Organization (2000), Working group on Ihe safety and efficacy of herbal medicine.
Report of regional office for the western pacific of the World Health Organization.