HOA - CHE BIEN D A U K H I
Nghien cCru phuang phap khCrsau cac hap chdt chda luu huynh trang dau diesel bang phuang phdp chief
voi chdt long ion ket hap vdi qud trinh oxy hda
TS.BCii Thj Le Thuy Dai hgc Md - Dja chdt Hd N^'
Qud trinh logi cdc hop chdt lUu huynh (S) bdng cdch chiit vdi chdt Idng ion (IL) n-butylmethylimidazolehydrosulfate (IBMIMUHSOJ) vd n-butyl pyridin hydrosulfate (IBPyHHSOJ) kit hop vdi svf dung chdt oxy hda dd dUOC thUc hiin vdi ddu diesel thuong phdm cua Viit Nam. Khi sddung hi chdt oxy hda Hp/HCOOH, cdc hgp chdt S chuyin sang dgng phdn cue han (sulfone vd sulfoxide tuang dng) nin de hda tan vdo pha chdt Idng ion vd Idm tdng hdng sdphdn Wciio chung, do dd hieu sudt chiet tdng lin. Mgt sd dung mdi cd nhiet dd sdi thdp (xyclohexan vd ethyl acetate) td ra phi hop khi sddung di chiit logi S tUchdt tdng ion dd qua sd dung di tdi sinh chdt idng ion. Cdc dung mdi ndy dtfdc thu hoi bdng cdch chdng cdt vd quay vdng.
1. Gidi thieu
Cac hop chat S trong dau md l i nguyen nhan chinh gay ra h i l n tUpng an mdn thiet bi v i phat thai khi S0_
d nhiem mdi trUdng. Trln t h i gidi, eac quy dinh v l ham lupng S trong nhien lieu ngiy cang trd n l n nghiem ngat [1, 2].Tieu chuan Viet Nam v l ham lUpng S van cdn cao so vdi the gidi (ham lUOng S tdi da trong xing, diesel diing cho nganh van tai la SOOppm va trong diesel khdng phuc vu cho van t i i la 2.500ppm) [3). Tuy nhiln, de b i o v l sdc khde cpng ddng va mdi trudng, Vilt Nam se p h i i ap dung eac cdng nghe khd sau S trong nhiln lieu, dac b i l t la khi Nha may Lpc dau Dung Quat sd dung nguyin l i l u d i u ehua Trung Ddng. Vi viy, nghiin cdu qua trinh khd s i u S l i yeu cau cap bach gdp p h i n chuan bj cho vile p h i t t r i l n nganh cdng nghilp Ipc - hda dau ciJa Vilt Nam trong tuong lai.
Cic qua trinh xd ly b i n g hydro dang sd dung trong cdng nghiep c h i bien dau md l i m g i i m ham luong S mdt cich h i i u qua, song khdng dap dng duoc nhu cau khd sau S. Dieu nay la do benzothiophene (BT), dibenzothiophene (DBT) va cic dan xuit cda chimg b i n vdng vdi q u i trinh hydro hda n l n t i l u thu nhieu nang lupng va hydro hOn [4].
Ngoai ra, de tranh eac phin dng phu lam g i i m chat lUpng nhien lieu, chit xuc t i c phii hoat dpng hon, chpn loc hon, ap suit hydro cao hon k l o theo gia d i u t u v i chi phi v i n hinh
cao. Trln t h i gidi, mdt sd phUOng p h i p loai S khdng SL(
dung hydro dang dUOe n g h i i n edu nhu: oxy hda loai sau S, sinh hpe, h i p phu chon loc, ankyi hda loai S [5 - 9]. Mot phuang p h i p mdi dang dupe quan t i m la chilt S sd dung chit Idng ion.
Chit Idng ion (hpp chit cd nhiet dp ndng chiy
< lOO^C) l i nhdm chat mdi duoe tim ra nhung hda hen n h i l u d n g d u n g n h u l a m d u n g m d i , xuc tie, ddng xuc tac cho n h i l u p h i n dng v i q u i trinh khic nhau nhd cd mdtso tinh c h i t d i e b i l t . Mdt sd chat Idng ion ed khi nang chiet cic hpp c h i t S trong nhiln lieu. S trong BT, DBT v i cic dSn xuat khd dupc t i c h b i n g cic phuang p h i p khic nhung lai t i c h dupe d l dang b i n g c h i t Idng ion [10-14].
2. Ctf sd cua q u i trinh loai S b i n g phUdng phap chilt ket hop oxy hda
2.1. Phucmg phdp logi S bing oxy hda (ODS) D i y la mdt phUOng p h i p mdi d l loai sau S dang duoc quan tam vi so vdi phUong p h i p khd S bing hydro (HDS) thi ODS cd the loai S d d i l u kien nhilt do phong v i i p suit khi quyen, khdng c i n sd dung H^ va cd do chpn Ipc cao hon. Cic hop chit chda S khd tach bing cac phuang phap xd ly vdi hydro dang BT, DBT, 4,6- dimethyl dibenzothiophene (4, 6- DMDBT) ed t h i bi loai bSng phuong p h i p niy. Trong qua trinh oxy hda, cic hppch^t
44 DSUKHI-SO 12/2012
S dang n i y bi chuyen hda thanh cic sufone va sulfoxide tUOng dng ed ai lye cao v i tinh chat ly hda khic dang k l so vdi cae hpp chat cd trong dau.
Do do, chung de d i n g dupc loai bd b i n g cic phuong p h i p t i c h : chung, chiet, hap thu, phan hiiy. Cic hop chit chda nitP cung cd t h i loai eiing mdt lue vdi q u i trinh ODS [15].
Q u i trinh oxy hda thudng thyc h i l n qua 2 giai doan.Trong giai doan dau eac hpp chat chda S duoc oxy hda chon Ipc t h i n h cie sulfoxide v i sulfone (Hinh 1). Hpp chat sulfone v i sulfoxide cd cic l i l n k i t p h i n eye lUu huynh-oxy (S=0), do do lam tang dd hda tan trong dung mdi p h i n eye. Cac sulfone v i sulfoxide ciia hop chat S trong d i u cd the duoc tich ra b i n g each c h i l t vdi dung mdi hdu eP khic d giai doan hai. Cic chat oxy hda thUdng dupc sd dung la: acid hdu co/Hfi^. andehit/O^, polyoxometylen/HjQj, h i oxy hda HjOj-aeid formic, cac h i chit oxy hda hdu CO [15].
Chat oxy hda
Phin ung luu huynh
Tich sulfone
Oj hoac Peroxid Diesel ~ 500 ppm S Chilt sulfone Hirtft 1. Qud trinh oxy hda logi 5
2.2. Oxy hda logi 5 sddung chdt Idng ion nhUid xuc tdc chuyin pha Nhu da trinh bay d t r l n , qua trinh oxy hda eac hpp chat S it phan cUc thanh cic hop chat p h i n cue cao hon se thuan loi cho q u i trinh chiet chiing ra khdi dau b i n g cic dung mdi phan eye. Do dd, k i t hop phuong phap oxy hda va chiet S vdi chat Idng ion la y tudng hop ly.
Mdt n g h i i n edu v l oxy hda loai DBT trong n-octane vdi chat Idng ion N-methyl-pyrrohdonium phosfate ([Hnmp][H/OJ) va H,0; da cho thay hieu suit loai S l i n tdi 99,8% ddi vdi d i u mau va 64,3% ddi vdi dau thyc sau mpt l i n chiet. H,Q, oxy hda DBT thanh sulfoxide va sulfone la nhOng chat p h i n cUc manh va tan tdt vao trong chat Idng ion nhu Hinh 2.
Hinh 2. Qud trinh oxy hda loai 5 cda DBT sddung chdt Idng ion [Hnmp][H/OJ nhU id dung mdi vd xuc tdc
Wang Jianlong va cie cpng sy [15] cung sd dung chat Idng ion de lim xuc t i e va dung mdi cho qua trinh loai S trong d i u m i u {chda DBT trong n-octane) vdi chat oxy hda H ^ , . DBT 6dgc loai bd khdi d i u m i u nhd qua trinh oxy hda hda hpc va c h i l t vdi chit Idng ion Brdnsted (IL)
N-methyl-pyrrolidonium tetraflouoroborat ([Hnmp][BF^]} nhU l i dung mdi va xiic tie.
Kit q u i thyc nghiem cho thiy, gdc hydroxyl t y do trong he [Hnmpl[BFJ/HjOj ed the oxy hda DBT t h i n h sulfone tUOng dng tan v i o trong pha chit Idng ion. Do dd S dUOc loai bd khdi d i u mSu. Vdi d i l u kiln cua p h i n dng ed ty le moi H^O/S la 3:1, nhiet dd 60''C, thdi gian p h i n dng l i 1 gid, ty I I the tich IL/diu m i u la 1:1, DBT vdi h i m lupng 1550mg/l d i dUpc loai hoin toan. Chat Idng ion [Hnmp][BFJ cd t h i ddgc tai sinh 7 l i n m i khdng cd sU sut g i i m dang k l n i o v l hieu suat chilt loai hpp chat luu huynh.
Trong nghiin edu trudc ciia chung tdi, hai chat Idng ion n-butyl methylimidazole hydrosulfate ([BMIM][HSOJ) va n-butyl pyridin hydrosulfate {[BPy][H50J) dupe tong hpp v i sd dung de ehilt S trong dau.
Cac chat Idng ion dUOc sd dung k i t hpp cung chat oxy hda vdi mong mudn lam tang hieu suit qua trinh chiet, t i l t k i l m dung mdi va chi phi.
3. ThUc nghiem
Dau diesel chda 498ppm 5 ciia Viet Nam. Methyl imidazole 99,5%, N-butyl bromua 99,5% mua ciia cdng ty hda chat Merk Schuchardt OHG, Ddc. Pyridin 99,5%, xyclohexan 99,5%, ethyl acetate 99,5%, acid sulfonic 98%, acid formic va hydroperoxide duoc mua ciia nha m i y hda chit Quang Ddng Quang Hoa, Trung Qudc. Tat ca d i u dupe sd dung khdng qua tinh che them.
3.7. Tong hgp chdt idng ion Cacehatldng ion n-butyl methylimidazole hydrosulfate ([BMIM][HSOJ) va n-butyl pyridin hydrosulfate ([BPy][ HSQ,]) dupe tong hop theo phuong phip nhu da md ta trong.
3.2. Chiet logi S bdng IL cd sd dung chat oxy hda
Cho dau diesel va chat long ion vao binh 3 ed 250ml. Tiep theo, them H p , va acid formic HCOOH theo ty le moi b i n g
HOA - CHE BIEN DAU KHI
Chit Idng lon nhau ( d l tao acid peroxyformic). Khuiy v i
gia n h i l t d eO^C trong thdi gian 60 phut. Sau khi ngdng khuiy chuyen hdn hap sang dng nghiem v i de l i n g trong 30 phut (hoac quay ly t i m ) . Sau dd tach Idp dau d t r l n ra. H i m lUpng S sau khi ehilt dupe dmh lUpng b i n g phuong p h i p ASTM D 5453 • 08. Q u i trinh chilt cd t h i lap lai nhilu lan d l loai siu luu huynh.
3.5. Tdi sddung chdt idng ion
Cho chit Idng ion da sd dung chiet S v i o 1 binh tam giie trong dd d i ed sin ethyl acetate (hoac xyclohexan), ty I I t h i tich giOa IL v i acetate l i 1:1. Sau dd khuiy hdn hpp d n h i l t dp phdng trong 2 gid. D4 l i n g hdn hpp sau khi khuiy, t i c h Idp ethyl acetate d t r l n ra. Chit Idng ion thu dupe dem dun nhe d 80''C trong 10 gid d l loai bd dung mdi du. L i p lai q u i trinh 5 l i n v i sd dung lai chit Idng ion d l chilt S trong dau.
Vdi chat Idng ion dung trong quy trinh chilt cdoxy hda, quy trinh t i i smh nhu sau:
Chat idng ion da sd dung dupe dun d i n 110°C de dudi h i t H^G (tao ra trong qua trinh oxy hda, HjQj va acid formic edn du. Sau do, chat Idng ion dUOc tai smh b i n g each chiet vdi ethyl acetate hoac xyclohexan nhu t r l n . 4. Ket q u i va t h i o luan
4.1. Qud trinh chiet 5 kit hop vdi chdt oxy hda Td k i t q u i d nghiin cdu trUde, eac chat Idng ion n-butyl methylimidazole hydrosulfate {[BMIM][HSOJ) v i n-butyl pyridin hydrosulfate {[BPy][ HSOJ) ed kha nang chiet S trong dau diesel vdi h i i u suat cao. Trong nghiin eiifu nay, vdi muc dich lam tang hPn nda hieu q u i chilt b i n g chat Idng ion, chung tdi da t i l n h i n h chiet S ket hpp vdi he chat oxy hda H p / a c i d formic.
K i t q u i loai S trong dau thUPng pham eiia cic c h i t Idng ion k i t hop vdi c h i t oxy hda qua 5 giai doan dupe the hien qua Bing 1. Cd the thay r i n g ndng dp S ciia dau mau g i i m t d 498ppm d i n 8ppm sau 5 l i n chilt l i p lai khi sddung [BMIM][HSOJ va giam d i n 16ppm khi sddung [BPy][HSOJ.
Tuong t y nhy khi khdng dimg chat oxy hda [1], k h i nang ehilt cCia c h i t Idng ion gdc imidazole trong trudng hpp nay cung cao hOn cOa chat Idng lon gdc pyridin.
Bdng 1. Hi^u sudt chiit logi S cua cdc chdt Idng Ion cd sddung chdt oxy hda (6(yC.50phdt.tyl^lUd6u=1:1)
[BMIMJtHSOJ [BPyKHSOJ
Him lupng S trong diu
(ppm kl) 498 150
Hi^u suit chilt (% kl)
Him lupng S trong diu
(ppm kl) Hi§u suix chilt (%kl)
58,6 82,3 92.6 95 96,8 98,5
Q - Q H.O.HCOOH^Qj3
Hinh 3. Qud trinh oxy hda loai dipenzothiophen sd dung chdt Idng ion (Blv [HSOJ nhu Id xuc tdc chuyin pha 120]
Hieu suit c h i l t loai S cua c i hai chit Idng ion khi dung k i t hpp vdi c h i t oxy hda deu cao hon trudng hop chi diing c h i t Idng ion. Phuong p h i p niy la sy ket hop q u i trinh oxy hda v i ehilt. Theo dd, cic hop chit S nhii thiophene. benzothionphene, dibezothiophene bi oxy hda thanh cic hop chat sulfone v i sulfoxide cua chiing.
Cac hpp chat tao t h i n h ed dp p h i n eye cao hon nen he sd phan bd cua chdng trong chat Idng ion ting len.
Do dd, chung d l chuyen sang pha chat Idng ion. CtJ e h l oxy hda dibenzothiophene sd dung chat Idng ion [BMIM][HSOJ nhu l i xiic t i e chuyen pha dupe dua ra trong Hinh 3.
De chdng td sU hinh t h i n h cua cic hop chat sulfone va sulfoxide trong pha c h i t Idng ion, sau khi quy trinh c h i l t S k i t thiie, c h i t Idng ion dupe t i c h rilng khdi pha dau va dupc c h i l t lai b i n g ethyl acetate d l cic hppchatS trong chat Idng ion tan v i o ethyl acetate. Sau do tich lay ethyl acetate dem do phd FT-IR. Trln phd hap phu hong ngoai (Hinh 4) ed bude sdng d i e trung n i m trong khoSng 1371em'vilOSOcm'.Dilu dd chira sued mat eOa sulfone v i sulfoxide trong ethyl acetate.
46 DAU KHI -1
Hinh 4. Pho do FT-IR cua ethyl acetate boa tan sdn phdm oxy hda dibenzothiophene vd ddn xudt trong ddu diesel
De khing djnh vai trd eiia chat oxy hda sd dung trong q u i trinh chilt, k i t q u i trong n g h i i n cdu nay dupe so sinh vdi k i t q u i c h i l t S trong dau khi chi dimg chat Idng ion trong nghien cdu trudc [1]. K i t q u i Hinh 2 v i Hinh 3 cho thay q u i trinh chiet loai S ciia dau diesel b i n g chit Idng ion [BMIM][HSOJ k i t hop vdi chi't oxy hda dat hieu suit cao han trudng hpp chi diing chat Idng ion.
Ham lupng S trong dau diesel sau 5 Ian ehilt bang chat Idng ion [BMIM][HSOJ cd sd dung them c h i t oxy hda v i khong sd dung chat oxy hda lan luot la 8ppm va 14ppm, vdi hieu suat l i 98,4% v i 97% tuong dng. De dat t i l u chuan v l ham lupng S trong d i u diesel la < lOppm thi chi can chilt diesel l i p lai 5 lan vdi chat Idng ion [BMIM]
[HSOJ cd sd dung t h i m chat oxy hda nhung p h i i ehilt 6 lan vdi chat Idng ion [BMIM][HSOJ khdng sd dung them chat oxy hda.
Kit q u i tuong tycung thu duoc khi sddyng chat long lon dang [BPy][HSOJ. H i m lUpng S trong dau diesel dat 31 ppm sau 5 lan chiet, 19ppm sau 6 lan chilt, vdi hieu suat 93,8% v i 96%. Khi sd dung them chat oxy hda thi ham lupng S dat 16ppm sau 5 lan ehilt, h i i u suit 96,8%. Nhu vay, vdi ea hai loai chat Idng ion [8MIM][HS0J v i [BPy]
[HSOJ.de dat 6ug<: hieu suit loai S tUOng duong thi khi sddung chat oxy hda s i g i i m dupe mdt lan chiet lap lai.
Tuy nhiln, phuong p h i p chiet ket hpp sd dung chat oxy hda H^^HCOOH c i n bd sung mdt lUpng chat oxy hda.
Do do, qua trinh chiet lien tuc can c i n nhic yeu td kinh te trude khi quyet djnh chpn phUOng p h i p cd sd dung k i t hop chat oxy hda hay khdng.
500
?
a 400-I 300 I 200 I 100
• IBPyllHSO^I IBMIM||H50'1]
IBPyJlHS04|.cha(iWy [BMIMIlHSO'll > t h a i ox
— T i e u c h u a n E U f t O J T i e L i : l n j a n E U R 0 4 T i e u c l i j a n E U R 0 5
1 2 3 4 5
aromatic mixtu
Hinh 5. Civet loai S trong ddu diesel bdng cdc chdt Idng ion sddung vd khdng sddung chdt oxy hda (60=0 50 phut, t}leiL/ddu= 1:1)
100 80
>5 60
*
'a 40 20
0-
a a
. [BPy][HS04]
. tBMIM][HS04]
° [BPy][HS04]+chatoxyhoa 0 rBMIM|[HS041+chatoxvh6a
•
2 3 So tan chiet
Hinh 6. Hiiu sudt chiit logi S trong ddu diesel bdng cdc chdt Idng ion sd dung vd khong sddung chdt oxy hda (60"C, 50 phiit, ty li IL/
ddu= 1:1)
Hieu q u i ciia qua trinh loai S eiia chit oxy hda khi diing ket hpp vdi IL giam di khi ham lUpng S trong d i u g i i m (Bang 2). Dieu nay la do giai doan cuoi ciia qua trinh loai S la giai doan loai cae hpp chat dang dan xuat ciia thiophene v i dibenzothiophene. Cae chat n i y ed hang sd phan bd trong chat Idng ion t h i p va khd loai. Nhung khi so sinh cie giai doan vdi cimg ham lUpng ban dau ciia S trong dau thi qua trinh ed chat oxy hda hieu suit van cao hon.Vi du vdi [BPy][HS04] d lan c h i l t t h d 4 khdng sd dung chat oxy hda bat dau vdi ham lupng S la 90ppm giam xuong cdn 55ppm dat 40%, lan chilt thd 3 cd sd dung c h i t oxy hda bat dau vdi h i m luong S la 88ppm giam xudng edn 37ppm dat 58%.
HOA - CHE BIEN DAU KHI
Bdng 2. Hi^u qud cua chdt oxy hda khi dimg kit hgp vdi IL (60"C, 50 phdt, f} li lUddu = 1:1) H^m lupng S trong d i u
(ppm kl) sau khi chilt bing [BMIMHHS041 (ppm kl)
Cdchit 498
200
oxy hda 498
Hiiu su^t cua mdi IJn chfit (%)
Cdchit oxy hda
Him lupng S trong diu (ppm kl) sau khi chf£t b&ng
[BPy](HS041(ppmkl) Cdchit oxy hda 98 498 270 206 155 , 88
Hl^u su j t
46 43 42 40 43
cOa mdi Ijin chl<t(%l
C6 ch^t oxy h6a
59 57 58 35 36 4.2. Qua trinh tdi sinh dung mdi Bing 3 Hdng sdphdn b6 cua mdt s6 hydrocarbon (ddu mdu (SOOppm DBT trong
hydrocarbon), tf' ii khdi lugng ddu:iL = /; 1,15 phut khudy. nhiit dd phdng) De t i i sinh chat idng ion sau khi chilt
ed the sd dung mdt trong cic cich sau: n l u hpp chat S cd nhiet dd soi t h i p , lya chon tdt nhat va r l n h i t de loai bd S l i ehung cit vi chat Idng ion cd ap suat hoi b i o hda rat thap (khdng do duoc) n l n se cdn lai d pha Idng.
Tuy nhien, i p suit rilng eiia eac hop chat S thudng thapvabiinh hudng {giam)do tuong t i c thuan nghich vdi chat Idng ion. D l c i i thien phuang phap nay. trong nghien cdu, mdt luong nhd xyclohexan (2,5%kl) duoe dua vao de tach tetrahydrothiophene b i n g each sue vdi khdng khi d 100°C trong 30 phiit. Kit q u i cho thay phuong p h i p nay k h i hieu qua.
Tuy n h i l n , viec tai smh c h i t Idng ion sau khi c h i l t vdi dau diesel lai khd khan hon. Vile tach dibenzothiophene va cic dan xuat the alkyl ciia chung vdi nhiet dp sdi t r l n 200''C bang each ehung eat don g i i n l i khdng kmh te, vi chi khoang 20% S dang benzothiophene dupe loai ra khdi chat long ion [BMIM][OcSOJ b i n g cich sue vdi khdng khi dlOO^C trong 3 ngay.Vi vay, trong trUdng hpp nay thudng dung phUOng phap chiet lai (reextraetion).
Dung mdi c h i l t thudng la cac hydrocarbon cd n h i l t dp sdi thap nhu n-pentan hoac n-hexan. Bing 3 chi ra i n h hudng ciia eac hydrocarbon diing l i m t i c n h i n ehilt den he sd phan bd.
Td Bang 3 cho thiy, h i n g sd K^ eiia cic hydrocarbon mach ngan (nhu pentan) thap trong khi cie hpp chat nay lai la dung mdi chiet ly tudng. Mdt cich khic de tai sinh chat Idng ion la: neu chung ben nUdc (vi du cac c h i t Idng ion trong nghiin cdu nay) thi ed the hda tan c h i t Idng ion da sd dung trong nudc. Cd nghien cdu cho thay da thu hdi duoe chat Idng ion gan nhU khdng chda S [13].
NhUng phuong phap n i y khdng kinh t l khi diing lUpng
H&ng s6 phSn b6 K^ (mg S,kg (IL)-'/nigS/kg {diuYj^
0,7 0,8 Hydrocarbon
Pentan Xyclohexen n-Dodecan Diu tring
[BM1M][OcS041 0,3 1,4 1,9 1,6
[BPyi(HS04)-Khitoxy h6a [BMIN]in3>j4i-".iBL..
Hinh 7. Khd ndng tdi sddgng chdt Idng ion bdng cdch chiitv^cac dung mdi khdc nhau f60»C SO phut, ty li lUddu = 1:1, cbiitd&u!
Idn vdi chdt Idng ion)
Idn vi p h i i t i l u tdn n i n g lupng cho vile bay hoi nU6ckh6i chat Idng ion. Vile loai bd cic hop chat hu\i cO bing each chiet vdi CO^ silu tdi han ciing dupe b i o c i o nhUng co le khdng phii hpp cho vile t i i sinh nhieu chat Idng ion do t i l u tdn n h i l u n i n g lupng.
Trong b i i b i o nay, k h i nang t i i sinh chat Idng ion [BPY][HSOJ v i [BMIM][OeS0J b i n g ethyl acetate va xyclohexan duoe nghiin edu. Ethyl acetate v i xyclohexan cd k h i n i n g hda tan tdt cic hpp chat S hoac cae hop ehat sulfone v i sulfoxide ma khdng hda tan chat Idng ion.t)e
48 0iUKHi-S6l2/2012
danh g i i kha nang tai sinh, chat Idng ion vda tai sinh dupe diing d l chiet loai S trong dau diesel. K i t q u i cho t h i y k h i nang loai S cua chat Idng ion t i i smh k h i cao (Hinh 4). Cu the, h i i u suit chilt S b i n g chat Idng ion [BPY][HSO^] v i [BMIM][OcSOJ sau khi tai sinh b i n g xyclohexan v i ethyl acetate deu g i i m di khoing 7% v i 8% tUOng dng. Vdi quy md Idn, vile t i i sinh chi't Idng ion ed the duoc thue h i l n tot hPn s i cii t h i l n hon nda cic k i t q u i n i y tdc l i t i n g kha nang tai sd dung chat Idng ion.
5. Ket luan
Vile sd dung k i t hpp chat oxy hda trong q u i trinh chiet S b i n g cac chat idng ion n-butyl methylimidazole hydrosulfate v i n-butyl pyridin hydrosulfate da l i m tang hieu suat ehilt eiia c h i t Idng ion v i do dd g i i m bdt duoe so lan can p h i i chiet l i p lai d l thu 6\Jac dau cd y l u cau v l him luong S nhat djnh. Co c h i eiia q u i trinh dupc g i i i thich l i do su hinh t h i n h cic hop chat dang sulfone va sulfoxide ed tinh p h i n cue cao n l n de hda tan vao chi't Idng ion hon cac hpp c h i t S ban d i u . Mot sd hydrocarbon (xyclohexan) v i dung mdi (ethyl acetate) ed n h i l t dp sdi thap phu hpp dimg de t i i sinh c h i t Idng ion. Hieu suit chilt sau khi t i i sinh g i i m khdng d i n g ke.
Bdngchudiichcdcchdi^ettdt
[BMIMICHSO.]
[BPyKHSO.]
[Hnmpl[HjP0.1 [Hnmpl[BF41 [BMIM][0cS04]
lEMIMJ(EtS041 DBT 4-MD8T 4,643MDBT IL ODS
N-butyl methylimidazole hydrosunfate N-butyl piridin hydrosulfate N-methyl-pyrrolidonium phosphate N-methyl-pyrrolidonium N-butyl methyl imidazole octylsuifate Ethyl methyl imidazole ethylsulfate benzothiophene
dibenzothiophene 4-methy[ dibenzotiophene 4,6-dimethyl dibenzotiophene chat Idng ion
oxydesulfua hda Tai lieu tham khio
1. B.S.Liu, D.F.Xu, J.X.Chu, W.Liu, CT.Au. Deep desulfurization by the adsorption process of fluidized catalytic cracking (FCC) diesel over mesoporous AI-MCM-41 materials. Energy Fuels. 2007; 21 (1): p. 250 - 255.
2. D.Huang, Z.Zhai, Y.CLu, L.M.Yang, Luo G S.
Optimization of composition of a directly combined catalyst in dibenzothiophene oxydation for deep desulfurization. Ind Eng Chem Res. 2007; 46(5): p.l447 -1451.
3. Quyit dinh sd 33/2004/QD-BKHCN ngay 29/10/2004 ciia Bd trUdng Bd Khoa hpe v i Cdng nghe v l viec ban hanh Tilu chuin Vilt Nam.
4. X.Ma, K.Sakanishi, I.Moehida. Hydrodesulfurization reactivities of various sulfur compounds in diesel fuel. Ind Eng Chem Res. 1994; 33(2): p. 218 - 222.
5. L.Setti, P.Farinelli, S.Dimartino. Developments in destructive and non-destructive pathways for selective desulfurizations in oil-biorefining processes. Appl Microbiol Biotechnol. 1999; 52(1): p. 111 -117.
u. Y.Horii, H.Onuki, S.Doi, T.Takatori, H.Sato, TUukuro, T.Sugawara. Desulfurization and denitration of light oil by extraction. US Patent: 5494572.1996.
7. A.Takahashi, F.H.Yang, R.T. Yang. New sorbents for desulfurization by n-Compiexation: Thiophene/Benzene adsorption. Ind Eng Chem Res. 2002; 41 (10): p. 2487 - 2496.
8. R.T.Yang, Hernandez- AJ Maldonado, F. H.Yang.
Desulfurization of transportation fuels with zeolites Under Ambient Conditions. Science. 2003; 301: p. 79 - 81.
9. A.Boesmann, LDatsevich, A.Jess, A.Lauter, CSehmitz, RWasserseheid. Deep desulfurization of diesel fuel by extraction with ionic liquids. Chem. Commun. 2001;
23: p. 2494-2495.
10. J.EBer, A Jess, RWasserseheid. lonischeFlussigkeiten -NeuartigeZusatzstoffefurdiethermischeverfahrenstechnik.
Chem. Ing.Tech. 2003; 75, p. 1149-1150.
11. A.Jess, RWasserseheid, J.EBer. lonische Flussigkeitenalsentrainer in der extraktivdestillation. Chem.
lng.Tech. 2004; 76: p. 1407 -1408.
12. J.EIier. Diploma Thesis, RWTH Aachen. 2002.
13. S.Zhang, Z.CZhang and Z.Zhang. Novel properties of ionic liquids in selective sulfur removal from fuels at room temperature. Green Chem. 2002; 4(4): p. 376 - 379.
14. S.Zhang, Q.Zhang and Z.C.Zhang. Extractive desulfurization and denitrogenation of fuels using Ionic Liquids. Ind Eng Chem. Res. 2004; 43: p. 614 - 622.
15. Gaofei Zhang, Fengli Yu, Rui Wang. Research advances in oxydative desulfurization technologies for the production of low sulfur fuel oils. Petroleum & Coal. 2009;
51(3):p.l96-207.