N G H I É N CLTU - T R A O DOI
HANH VI THONG TIN CUA GIANG VIEN
ThS Bùi Ha PhUdng Truàng Dai hgc KHXHS N V, Dai hoc Quóc già Tp. Ho Chi l\4ình
Tom tét: Tùkét qua nghién cùu hành vi thóng tin cùa giàng vién t^i càc truòng d^l hoc Ò Tp.
HóChffulinh, bài viét nhàn dièn mot so Ioai hành vi thóng tin cùa giàng vièn. Phàn tfch mot so diém manh, hsm che trong hành vi thóng tin cùa giàng vién va de xuàt nhQng giài phàp nhàm hoàn thièn hành vi thòng tin cùa giàng vièn trong hoat dóng giàng day, nghién cùu khoa hoc va tu hgc.
Tùkhóa: Hành vi thóng tin; giàng vièn; két qua nghièn cùu; thòng tin-thu vién.
Information behavior of lecturers
Abstract: Based on the research on Information behavior of lecturers at universitles in Ho Chi Minh City, the article identifies some common types of Information behavior, analyzes the strengths and limitations of these behaviors as well as recommends solutions for lecturers to improve their Information behavior in lecturìng, researching and setf-studying.
Keywords: Information behavior; lecturers; research result; information-library
Dàt v a n de
Trong mòi tru-óng giào dyc dgi hpc, dói ngu giàng vién là mot trong nhOng nhàn tó ành hu'ò'ng rat lón dén chat lu-png dào tao va nghién cùu cùa nhà tru-òng. Giàng vièn thyc hién dòng thòi nhièu nhiém vy khàc nhau nhu" giàng dgy, nghién cù-u khoa hpc va phyc vu cóng dong. Mòi nhiém vu dòi hòi giàng vièn luòn nò lyc de dat dupc myc tiéu va hipu qua còng vièc, trong dò bao gòm hoat dpng tim kiém va su' dyng thòng tin tu' nhièu nguòn khàc nhau.
Qua trình hinh thành nhu càu tin cung nhu- boat dóng tìm kiém, su' dyng va ehia sé thóng tin cùa giàng vién- là nhQ'ng bièu hièn hành vi thóng tin (HVTT) cùa giàng vièn- chju ành hu'òng cùa rat nhièu yéu tó & càc mùc dò khàc nhau, nhu-: trình dò chuyén mòn, quy thòi gian, khà nàng nhgn dipn nhu càu tin, k j nàng s ù dyng va tim kiém thòng tin
tù càc he thòng tìm tin,... Ngoài ra, càc yéu tó khàc nhu vai trò, yéu càu cùa nhà tru-òng dói vói giàng vién cung tàc dòng rat lón dén HVTT cùa giàng vién. NhOng ành huòng dò hinh thành dàc diem trong HVTT cùa giàng vièn càe tru'òng dai hpc nói chung, tal Tp. He Chi Minh nói rièng.
Viéc nhàn dién nhOng dàc diem khàc nhau, càc yéu tó tàc dòng dén HVTT cùa giàng vién va phàc thào mó hinh HVTT cùa giàng vién càe truòng dpi hpc a Tp. He Chi Minh CÓ nhijng y nghTa nhàt dinh dói vói giàng vién, càc tru'òng dai hpc, eàc nguòn thòng tin, trong dò thu- vién dai hpc là mot trong nh&ng nguòn thòng tin quan trpng.
Bài viét này cung c i p càch nhìn chi tiét hon ve HVTT cùa giàng vién tal mot so tru'òng dai hpc ò Tp. Ho Chi Minh, nhàn dién du'pc nhQng dac trang co bàn ve HVTT cùa giàng vièn va du-a ra mó hình HVTT cùa giàng vién.
THÒNG TIN VÀ TU LIÉU - 2/2018 |17
NGHIÈN ClJfU - TRAO DÓI 1. Nhàn dièn Ioai hành vi thóng tin cùa giàng vièn tal càc tru'àng dai hpc ò" thành pho Ho Chi Minh
Viéc nghién cù-u nhàn dang HVTT cùa giàng vién du-pc thyc hién thóng qua khào sàt bang phièu hòi t^i 6 tru'òng dai hpc cóng l$p tal Tp. Ho Chi Minh. Phièu khào sàt du-pc phàt ngàu nhién cho giàng vién co hQu tal 6 tru'òng dai hpc cóng làp theo 6 nhóm ngành, ITnh vyc trong thòi gian 4 thàng. Két qua thu dupc là 447 trong tong so 600 phiéu hpp le, dat ty le thu hói 62%. Dòng thòi, nhóm nghién cùu cGng sù dyng két hpp phucng phàp phòng vàn sàu giàng vién de hiéu ró hon ve HVTT cùa giàng vièn tal mot so tru'òng dai hpc tal Tp. Hò Chi Minh.
Nói dung khào sàt va phòng vàn sàu bao góm: myc tiéu tìm kiém thóng tin cùa giàng vién, mù'c dò ành hu-òng cùa càc yéu tó dén vièc hình thành nhu càu tin cùa giàng vièn, nhung nguón thóng tin ho trp giàng d?y, nghièn cù-u khoa hpc va ty hpc cùa giàng vién; co sò de lya chpn tùng nguòn thóng tin cùa giàng vién, dành già ve mùc dò sù dung thu- vièn tru'òng cùa giàng vièn, dành già ve mùc dò dàp ùng cùa thu vièn tru'òng dói vói nhu càu tin cùa giàng vién, dành già ve hiéu qua cùa he thòng tìm tin trong thu" vién tru'òng, mùc dò ành hu'òng cùa càc yéu tó dén vièc lya chpn he thóng tim tin cùa giàng vién, càch thùc tim kiém, lu-u trù va ehia sé thóng tin cùa giàng vién cung nhu" càc yéu tó ành hu'òng dén hành vi sù dyng va ehia sé thóng tin cùa giàng vién.
Tù phàn tich két qua khào sàt, chùng tòi nhàn dièn bón Ioai HVTT co bàn cùa giào vién, dò là: HVTT cà nhàn, HVTT phói hpp, HVTT hòn hpp va HVTT phùc hpp.
1.1. Hành vi thóng tin cà nhàn Giàng vién thu'òng là cà nhàn thyc hién eàc hopt dòng nghién cùu mot càch dòc Igp.
Chang han, mòi giàng vièn sé chù dòng tim kiém thóng tin cQng nhu* sù dyng thòng tin
nhàm myc dich cu thè cùa cà nhàn. HVTT này thu'òng gap ò nhùng giàng vièn dang thyc hién mot nghién cùu nhàt djnh nhu- viét bài bào, tham luàn, soan bài giàng cho mòn hpc ma ho dàm nhiém. Oòng thòi, vói HVTT này, giàng vién thu'òng thyc hi^n mot càch chù dóng va dòc làp, bòi le, hp là ngu'òi quyét djnh pham vi nhu càu tin cùa minh, phu'ong thùc tim kiém thóng tin, tè chùc thòng tin cQng nha sù dyng thòng tin nào phù hpp. Dac bipt, dói vói giàng vién co HVTT này, hp thu'òng ty chù dòng bó trì thòi gian linh hoat de tìm du'pc thóng tin ma minh càn. Nhìn chung, khuynh haòng HVTT cà nhàn này thu'òng thày ò nhùng giàng vién dang trong giai doan ty hpc nàng cao trình dò. Tuy nhièn, ò càc hopt dóng khàc, HVTT cùa giàng vién cQng thè hién càc dàc dièm này. Két qua khào sàt cho thày, trong so 23 giàng vién là nghién cùu sinh va 17 hpc vién cao hpc du'pc hòi, co 27 giàng vién (chiém 67.5%) dà nh|n dién va mó tà HVTT cùa minh là HVTT cà nhàn.
Ngoài ra, mot trong nhùng bièu hièn de nhàn thày trong HVTT cà nhàn này chinh là tru-òc khi tìm kiém thóng tin tù càc nguòn thóng tin khàc, hp eó khuynh hu'òng tìm kiém trong bó su'u tpp cùa cà nhàn ma hp eó san.
De iàm rò han, két qua khào sàt cho thày co 117 lupt giàng vièn (chiém ty le 26.2%) cho ràng HVTT cùa hp là HVTT cà nhàn. Két qua phòng vàn cQng cho thày giàng vién "co thè tu' tìm kiém thóng tin tù Internet, vi tèi lièu trén Internet co rat nhièu va co thè tim khi co thòi gian rành rèi".
1.2. Hành vi thóng tin phói hpp Trong hoat dpng giàng day, nghién cùu khoa hoc cùa giàng vién, sy phói hpp dupc thè hién qua rat nhièu hoat dòng, vi du, qua trình ehia sé, trao dèi thòng tin va giài quyét vàn de cùng nhau. Nhùng boat dpng này du'pc thyc hién bòi nhóm hoàc dpi trong còng dòng hpc thuàt nha giùa giàng vién này vói giàng vién khàc, giùa giàng vién vói sinh
1Sl T U A M I ^ -I
NGHIEN CJU - TRAO DÓI vién hoàc eàc mói quan he khàc. HVTT phói
hpp du'pc djnh nghTa là càc hoat dóng dapc thyc hipn bòi nhóm ngaòi nhàm xàc djnh va giài quyét nhu cau thòng tin chung [Poltrock et al., 2003]. HVTT phói hpp cQng du'oc hièu là "ho^t dòng tiép càn thóng tin nhàm giài quyét vàn de ma lién quan tryc tiép (giao tiép) hoàc giàn tiép (vàn bàn, ghi chù) dén qua trình tu-ong tàc vói cà nhàn khàc. Khi dò, cà nhàn dò dapc xem là mot nguòn thòng tin lièn quan dén qua trình tìm kiém thóng tin trong bòi cành làm viéc hoàc còng dóng rpng Iòn hon [Hansen & Jarvelin, 2005].
Vói HVTT này, moi giàng vièn thuòng eó sy tuong tàc vói càc cà nhàn khàc nhu dòng nghiép, sinh vién, b^n bè, càn bp thu vipn nhàm tìm kiém thòng tin. Cy thè, hp thuòng xàc djnh eàc cà nhàn này nhu mot nguòn thóng tin khi tìm kiém (85 lupt y kién cùa giàng vién hoàn toàn dong y) va 289 lupt y kién dòng y ràng hp luòn tàn dung càc nguòn thòng tin khi tìm kiém nhu dòng nghiép ban bè. Chàng han, khi giàng vién co nhu càu tìm mot tài liéu chuyén ngành ma hp boat dóng, hp thuòng hòi dòng nghipp hò trp bang càch mupn tài liéu ma dong nghiép eó san. Ngoài ra, giàng vién co thè nhò dòng nghiép mua giùp tù càc nhà sàch khi hp eó chuyén còng tàc nuòc ngoài. Dgc biét, mot trong nhùng càch thùc ma giàng vién thuòng thè hién HVTT phói hpp dò là thóng qua càc dóng nghiép dang hpc tàp, nghién cùu dai han tal nuòc ngoài.
Ngoài ra, HVTT phói hpp cùa giàng vién con dupc thè hipn ò qua trình giàng vién phói hp-p vói dóng nghipp, sinh vièn va càc cà nhàn khàc nhàm giài quyét van de chung cùa nhóm. Chang han, khi cùng thyc hién de tài nghién cùu khoa hpc, càe cà nhàn giàng vièn thuòng co sy phói hpp bang càch ehia se thóng tin ma hp tim dupc nhàm thyc hipn myc tièu chung ma nhóm dàt ra. Dàc dièm này tuong ùng vói hành vi cùa giàng vièn khi
"san sàng ehia sé thóng tin vói mpi nguòi" (39
luot y kién hoàn toàn dòng y va 410 lupi dòng y ràng hp san sàng ehia sé thòng tin khi hp CÓ). Két qua này cho thày, sy phói hpp cùa giàng vién dupc thè hién khóng chi qua qua trình ho ty tim kiém thóng tin cho cà nhàn, ma con là sy phói hpp trong ehia sé thóng tin vói cpng dóng. Day là mot dièm manh nói bàt ve HVTT cùa giàng vièn, bòi le diéu này hoàn toàn phù hpp vói vai trò cùa mói nguòi giàng vièn trong mói truòng hpc thuàt.
1.3. Hành vi thóng tin hon hpp Sy két hpp dòng thòi giùa HVTT cà nhàn va HVTT phói hpp là co sò hình thành mot Ioai HVTT mang tinh chat hòn hpp, vùa dóng thòi mang yéu tó cà nhàn cùa tùng giàng vién, dòng thòi vùa là sy phÓi hpp hiéu qua cùa giàng vién vói càc cà nhàn khàc trong còng dòng hpc thuàt.
DÓI vói HVTT hòn hpp này, giàng vién thuòng khai thàc va tàn dyng tói da hièu qua nguòn thòng tin. Dóng thòi, bàn thàn giàng vién cQng co khà nàng ty hoàn thièn hành vi cùa minh trong qua trình thoà man nhu càu tin. Nhùng giàng vién co HVTT này thuòng cho ràng, trong qua trình tim kiém thóng tin, hp thuòng tìm trong it nhàt là 2 nguòn thóng tin trò lén (250 luot giàng vién dòng y va hoàn toàn dòng y ring hp thuòng tim ft nhàt là 2 nguòn thòng tin tró lén). Trong khi dò, 85 lupt y kién tra lòi bình thuòng va co rat it giàng vién cho ràng hp tiép cpn cà hai nguòn thòng tin khi tim kiém. Két qua khào sàt này cho thày, giàng vién thuòng nò lyc tìm kiém tù nhièu nguòn dàng tin cày, trong dò bao gòm nguón thóng tin cùa cà nhàn giàng vién va càe nguòn khàc tù dóng nghiép, Internet, thu vién cùa toròng nhàm eó dupc thóng tin thoà man nhu càu. Ngoài ra, mot so giàng vién cung luòn càn dén sy ho trp cùa nguòi khàc khi tìm kiém nhu càn bò thu vién, dòng nghiép, ban bè,... Tuy nhién, so lupng giàng vién càn sy hò trp khi tìm kiém chiém ty le khòng cao (chi 125 lupt giàng vién tra lòi) va so giàng vién khàc thi cho ràng hp khòng can
THÓNG TIN VÀ TU LIÈU-2/2018 |19
NGHIÉN CUU - TRAO 001 dén sy hò trp dò (265 tra lòi là bình thuòng va 49 lupt giàng vièn cho ràng hp khòng càn dén sy hò trp cùa nguòi khàc khi tìm tin).
Dièu này cho thày, giàng vién vùa là nguòi chù dóng thyc hién HVTT cùa minh mot càch dòc làp, dòng thòi cung là nguòi càn sy trp giùp cùa nguòi khàc khi tim kiém, dàe biét khi hp càn thoà man nhùng nhu càu tin phùc tpp.
Két qua phòng vàn giàng vién t?i càc truòng dai hpc trén dia bàn Tp. Ho Chi Minh cho thày, sy hò trp tù phia thu vièn là rat càn thiét va hùu ich dói vói càc giàng vièn trong viéc tim kiém tài lièu va tó chùc, sap xép thóng tin.
Nhu vày, xét ó góc dò nhàt djnh, thi HVTT cùa giàng vién vùa mang tinh chù dòng cùa tùng giàng vièn, dòng thòi vùa eó sy tuong tàc truóc, trong hoàc sau khi tìm kiém thòng tin, cung nhu tè chùc, sù dung va ehia sé thòng tin.
1.4. Hành vi thóng tin phùv hpp Mói cà nhàn giàng vién eó khà nàng thyc hién dòng thòi nhièu hoat dóng trong cùng mot thòi dièm. Dièu này eó thè hièu là HVTT phùc hpp, nghTa là tàp hpp càe hành vi ma giàng vièn thyc hién dòng thòi trong cùng mot thòi diém. Chang han, khi nhu càu tin này sinh, giàng vién sé két hpp tìm kièm thòng tin. Cùng vói qua trình tìm kièm thóng tin, hp sé chpn Ipc nhùng thóng tin phù hpp va tién hành luu trù, sù dyng. Hành vi này thuòng dupe thyc hién bòi nhùng giàng vién CÓ it thòi gian de tìm va sù dung thóng tin.
Vi dy, khi giàng vién viét bài tgp ehi ve mot vàn de cy thè, hp dong thòi vùa tim tin, vùa chpn Ipc va sù dung thóng tin trong bài vièt cùa minh. Ngoài ra, mpt so két qua khào sàt cung cho thày, khi giàng vién tìm kiém thóng tin ve vàn de cy thè, hp eó khuynh huóng luu trù thòng tin trong bò suu tàp cà nhàn, dòng thòi dpc va sù dyng nhùng thóng tin phù hpp cho muc dich cy thè. Sau dò, hp tiép tyc tim nhùng thóng tin khàc.
CÓ thè thày, HVTT cùa giàng vièn rat da dang, trong dò, càn cu vào bièu hién cùa giàng vièn khi tuong tàc vói thòng tin, két qua nghièn cùu de xuàt bón Ioai hành vi nói bàt, dò là: HVTT cà nhàn, HVTT phói hpp, HVTT hon hpp va HVTT phùc hpp. Phàn tich két qua khào sàt cho thày, tù 447 phiéu tra lòi cùa giàng vién - 39,1% so giàng vièn dupc hòi eò HVTT phói hpp, chiém ty le cao nhét.
CÓ 26,2% giàng vién cho ràng HVTT cùa ho là HVTT cà nhàn, nghTa là hp tim kiém, sù dyng thòng tin mot càch dpc làp va chù dpng, trong khi co 16.1% giàng vién co HVTT hòn hpp va 18% eó HVTT phùc hpp.
Tù thyc tiln nghièn cùu HVTT cùa giàng vién tgi càc truòng dai hpc ó Tp. Hò Chi Minh cho thày HVTT cùa giàng vién nhu sau:
- Thù nhàt, HVTT cùa giàng vién tal càc truòng dgi hpc ó Tp. Hò Chi Minh thè hi^n qua sy khàc biét cùa tùng cà nhàn giàng vièn, dàc dièm nhu càu tin cùa giàng vién, hành vi tìm kiém, sù dyng va ehia sé thòng tin cùa giàng vién;
- Thù hai, HVTT cùa giàng vién chju tàc dòng tù rat nhièu yéu tó khàc nhau, trong dò, vai trò cùa giàng vién là yéu tó quyét djnh va ành huóng tryc tiép dén sy hình thành nhu càu tin cùa giàng vièn, dòng thòi thùc day giàng vién tìm kiém, sù dyng va ehia sé thòng tin. Cu thè, nhu càu tin dupc hình thành dya trèn yéu càu cùa hogt dòng giàng day va nghién cùu khoa hpc. DÒng thòi, quy thòi gian cùa giàng vién tàc dòng rat Iòn dén hành vi tìm kiém, sù dung va ehia sé thòng tin cùa giàng vién;
- Thù ba, xuat phàt tù viéc nhàn thùc ve vai trò cùa giàng vién trong giàng day, nghién cùu khoa hoc, ty hpc hay phyc vu cpng dòng, ngoài vièc chù dòng tim kiém thòng tin, mèi giàng vièn con co sy phói hpp, ho trp lln nhau trong qua trình tìm kiém, sù dyng va ehia sé thóng tin vói dóng nghiép, bgn bè, nguòi hpc va còng dòng khoa hpc nói chung.
Chinh sy phói hpp này góp phàn hinh thành
NGHIÉN CLfU - TRAO DOI mot so ioai HVTT cùa giàng vièn bao gòm:
HVTT cà nhàn, HVTT phói hpp, HVTT hòn hpp va HVTT phùc hpp. Trong dò, HVTT phói hpp cùa giàng vièn dupc xem là Ioai hành vi phó bién trong qua trình giàng vién tim kiém va sù dung thóng tin.
Nhàm góp phàn khai thàc tói da già trj cùa thóng tin, ho trp giàng vièn thyc hién vai trò, nhiém vu cùa mình, nhùng phàn tich trèn chinh là co so de xuàt nhùng giài phàp nhàm hoàn thién HVTT cùa giàng vién trong nhùng nói dung nghién cùu tiép theo.
2. Mot so uu dièm, han che ve hành vi thòng tin cùa giàng vièn
Truóc hét, qua trình nhàn dièn nhu càu tin, hành vi tim kiém, sù dung va ehia sé thòng tin cùa giàng vièn co mot vài dièm nói bàt tao nén nhùng dàc trung trong HVTT cùa giàng vién. Nhùng dièm manh này góp phàn hoàn thién HVTT cùa giàng vièn trong hoat dòng giàng day, nghién cùu khoa hpc va ty hpc cùa mình.
Giàng vién co trình dò chuyén món cao.
Giàng vién tal càc truòng dai hpc ó Tp. Ho Chi Minh eó trình dò chuyén món phù hpp, dàp ùng yéu cau dào tgo va nghièn cùu khoa hpc cùa nhà truòng. Phàn Iòn giàng vièn dpt tói thièu trình dò thac sy, eó mot sò it giàng vién dang trong giai doan hpc tàp nàng cao trình dò de phyc vy dào tao va nghièn cùu khoa hpc cùa nhà truòng.
Nàng lue sù dpng ngoai ngù va ky nàng tin hpc, sù dpng cóng ngh$ cùa giàng vién tuvyng dói tot. Day là dièu kién thupn Ipi giùp giàng vién co thè tìm kiém, chpn Ipc, khai thàc va sù dyng da d^ng nguòn tài nguyen thòng tin khàc nhau (Ioai hình tài liéu, càch thùc tìm kiém thóng tin, khà nàng sù dyng he thóng tìm tin, khà nàng tiép càn, sù dyng thòng tin bang nhièu ngón ngu khàc nhau trong tim kiém, sù dyng va ehia sé thòng tin).
Giàng vìén co khà nàng dinh hwóng va xàc djnh nhu càu tin mot càch rò ràng. Cy
the, giàng vién eó khà nàng nhàn dién va giòi han dupc pham vi thòng tin ma minh càn (nói dung, Ioai hinh, ngòn ngù phù hpp vói nhu càu tin).
Giàng vién co khà nàng dinh huùng nguón thòng tin va chpn Ipc thóng tin de tiét kièm thài gian, còng sùc cùa mình. Dàc bièt, càc nguòn thóng tin dupc nhiéu giàng vién lya chpn là dóng nghiép va Internet.
Tuy nhièn, két qua khào sàt HVTT cùa giàng vién tal càc truòng dai hpc ó Tp. Hò Chi Minh cho thày ben canh nhùng uu diém, HVTT cùa giàng vién vàn con nhùng han che càn CÓ nhùng giài phàp de hoàn thién hon.
Quy thài gian cùa giàng vièn del vói hoat dòng tìm kiém va sù dung thóng tin là rào càn ành huùng rat Iòn dén HVTT cùa giàng vièn. BÒI le, mòi giàng vièn càn eó sy phàn bè chù dpng va hpp ly thòi gian dòng thòi cho viéc thyc hièn nhièu vai trò, nhiém vu khàc nhau va thòi gian dành cho boat dóng tìm kiém, sù dyng thóng tin.
Khà nàng tàn dung va khai thàc tói da hièu qua da dang nguòn thòng tin cùa giàng vién con nhiéu han che. Màc dù dà sù dyng càc nguòn thóng tin quen thuóc, dàp ùng dupc mot phàn nhu càu tin cùa minh, giàng vién vin chua khai thàc day dù già tri càc nguòn thòng tin khàc, nhu: thu vién truòng dai hpc noi giàng vién dang cóng tàc, thu vién cùa he thòng càe toFÒng dai hpc, thu vièn khàc trén dja bàn Tp. Ho Chi Minh. Dac bièt, tiéu chi lya chpn nguòn thòng tin quen thuóc cung tao nén sy thiéu chù dóng va ngai thay dèi trong HVTT cùa giàng vièn, do vày, làm han che khà nàng mò rpng phpm vi tiép can càe nguòn thóng tin khàc ma truóc dò giàng vièn chua tùng sù dyng.
Giàng vièn gap mot vài khò khan trong qua trình luv trù. té chùc, sàp xép tal liéu trong bò suu tàp cà nhàn. Dói khi, giàng vièn cung gap khó khan khi tìm kiém thòng tin trong chinh bò suu tàp cùa mình. Mot sò THÒNG TIN VÀ TU LIÈU-2/2018 |21
NGHIEN Cl/U - TRAO DOI
giàng vién cùng càn dén sy ho trp cùa thu vién truòng trong qua trình xù ly va tè chùc bò suu tàp cà nhàn ma giàng vièn eó dupc (tù sàch cà nhàn, thu vièn tu nhàn).
Su' phói hpp trong HVTT cùa giàng vièn chwa biéu hién rò net. Cu thè, bàt dàu tù khi giàng vién hình thành nhu càu tin, xàc djnh nguòn thóng tin, tra cùu trong he thóng tìm tin cho dén khi xù ly, sù dung thòng tin, hàu hét giàng vièn dèu thyc hièn mot càch ngàu nhièn va khóng co chién lupe cy thè. Chàng han, chi khi chua tim dupc thòng tin càn thiét, giàng vién mói nhò sy hò trp cùa dòng nghiép, ban bè trong va ngoài nhà truòng.
Dièu này dói khi ành huòng dén hièu qua tìm kiém va sù dung thóng tin cùa giàng vièn, gay màt nhièu thòi gian va còng sùc cùa giàng vién.
3. Giàì phàp hoàn thién hành vì thòng tin cùa giàng vién
Xuàt phàt tù nhùng hpn che néu trèn, bài viét trình bay mot so giài phàp co bàn nhàm hoàn thién HVTT cùa giàng vién tai càe truòng dai hpc ó Tp. Ho Chi Minh. Co 3 nhóm giài phàp chinh nhàm hoàn thièn HVTT cùa giàng vièn, bao gòm: nhóm giài phàp dói vói mói giàng vièn, nhóm giài phàp dói vói nhà truòng va nhóm giài phàp dói vói thu vièn dai hpc.
Del VÓI mèi giàng vién, vàn de nàng cao nhpn thùc cùa giàng vièn ve vai trò cùa thu vién dai hpc dén hoat dóng giàng day, nghién cùu va ty hpc là mot trong nhùng giài phàp càn dupc thyc hièn. Day là mpt giài phàp tuong dòi khó thyc hién trong bòi cành càe truòng dai hpc hién nay, do giàng vièn chua dành già cao vai trò cùa thu vién dgi hpc.
Dièu này eó thè xuàt phàt tù quan dièm, nhàn thùc va càch dành già chù quan cùa giàng vién. Chinh vì vày, de thyc hién dupc giài phàp này, mòi giàng vién càn ty y thùc dupe nhùng Ipi ich ma thu vién dai hpc eó thè mang dén cho giàng vién. Chang hgn, thóng qua nguòn lyc thòng tin cùa càc thu
vién dai hpc, càc giàng vién eó thè khai thàc, sù dyng hiéu qua va nàng cao chat lupng giàng day va nghién cùu cùa mình. Giài phàp này dòi hòi y thùc xuàt phàt tù chinh mèi giàng vién khi giàng vién cho ràng, thu vién dai hpc chua thoà man duoc nhu càu tin cùa mình do vón tài liéu han che, khòng gian chpt hep, thài dò càn bò thu vipn khòng phù hpp,... Dièu này eò nghTa là giàng vién càn chù dòng de nghj thu vién dgi hpc co nhùng bièn phàp dièu chình, thay dèi va hò tro kjp thòi. Hay nói càch khàc, chi khi giàng vièn dành già cao ve tàm quan trpng va vai tró cùa thu vién dai hpc trong qua trình mei giàng vién thyc hién nhiém vy trong nhà truòng thi thu vién dai hpc mói hièu rò va co thè tàc dòng tich cyc, góp phàn hoàn thièn HVTT cùa giàng vién.
Ben canh dò, dac thù cùa HVTT cùa giàng vién cùng mang tinh phói hpp giùa giàng vién va càc dòng nghiép trong qua trình tim kiém, ehia sé thòng tin. Do vày, mòi giàng vién càn chù dpng xày dyng va phàt trìén mói quan he lién cà nhàn cùa giàng vién trong pham vi nhà truòng va trong còng dòng chuyén món cùng ITnh vyc. Dièu này rat co y nghTa dèi vói qua trình giàng vién tìm kièm thóng tin de phyc vy nhu càu giàng day va nghién cùu, ty hpc cùa mình.
Bèi vói càc trwùng dai hpc, mot so giài phàp càn thyc hién de góp phàn hoàn thièn HVTT cùa giàng vièn bao gòm hoàn thièn mói truòng làm vièc cùa giàng vién tal càc truòng dai hpc ò Tp. Hò Chi Minh. Mòi truòng làm viéc cùa nhà truòng sé góp phàn hình thành hành vi cùa giàng vién dói vói nhà truòng, trong qua trình thyc hién nhi#m vy dupc giao. Dòng thòi, nhà truòng càn quan tàm xày dyng chinh sàch hò trp ve mgt tinh thàn va tài chinh cho giàng vièn trong giàng day va nghién cùu khoa hpc. De thyc hién nhóm giài phàp này, Ban Giàm hiéu càc truòng dgi hpc càn co nhùng bién phàp cy thè nhu dua ra càe chinh sàch khen thuòng.
221 THÓNG TIN VÀ TU LIÈU - 3/301R
NGHIÉN CÙU - TRAO DOI hò trp ehi phi cho càc còng trình khoa hpc,
bài viét dupc dàng tài trèn eàc tap chi co uy tin trong nuòc va quóc té. Dòi vói giàng vién, day cQng là dòng lyc giùp giàng vién hình thành va phàt huy nàng lyc nghièn cùu khoa hpc cùa bàn thàn. Ngoài ra, càc truòng d^i hpc cùng càn huóng dèn xày dyng tiéu ehi dành già giàng vién, trong dò bao gòm dành già nàng lyc thòng tin cùa giàng vién (nhu càu tin, hành vi tim kiém thóng tin va ehia sé thóng tin cùa giàng vièn).
Boi VÓI thw vién càc tn/òng dal hpc, mot sò nhóm giài phàp càn dupc thyc hién nhàm hoàn thién HVTT cùa giàng vièn nói rìéng, HVTT cùa nguòi dùng tin trong thu vién dai hpc nói chung. Càc thu vién dpi hpc càn chù dpng nghièn cùu nhu càu tin cùa giàng vièn;
tàng cuòng vón tài liéu phuc vu nhu càu tin cùa giàng vièn; hoàn thién chat lupng va da dang hoà san phàm, djch vu TT-TV; tàng cuòng hopt dpng quàng bà cùa thu vién dgi hoc dói vói giàng vièn; xày dyng khòng gian phuc vu giàng vién; phàt trìén dói ngO càn bò thu vién hò tra giàng vièn; phói hpp xày dyng he thóng lièn thu vién vói khoa, bó mòn; ... Dièu quan trpng dòi vói eàc thu vién dai hpc là càn xàc djnh giài phàp còt Iói va khà thi de hoàn thién HVTT cùa giàng vién. Càc thu vién dai hpc càn chù trong dén nhóm giài phàp quàng bà nguón lyc thòng tin cùa thu vién dén vói giàng vién. Màc dù càc thu vién dai hpc hièn nay cung dà quan tàm rat nhièu cho boat dòng quàng bà dén nguòi dùng tin nói chung, giàng vién nói rìéng, tuy nhién, so lupng giàng vién khai thàc va sù dung nguón lyc thòng tin cùa thu vién chua cao. Chinh vì vày, thu vién dai hpc càn xàc djnh, xày dyng, phàt trìén va quàng bà nhùng thè mgnh cùa mình dén giàng vién.
Chang han, càe thu vièn dai hpc co thè xày dyng "Bó sàch luu dòng" tryc tiép dén càe giàng vién tai càc khoa; phàt trìèn eàc san phàm, djch vu gàn lièn vói boat dóng giàng day va nghièn cùu khoa hpc cùa giàng vién nhu tè chùc, cung càp tài liéu theo chuyén
de ma giàng vién dang quan tàm; quàng bà càe nhóm djch vy ho trp nghién cùu nhu cung càp sÓ lipu nghièn cùu, dù liéu thù càp theo chù de ma giàng vièn dang nghièn cùu bang càch càc thu vién dai hpc co thè lièn két vói càe tó chùc, cà nhàn, thu vién, co quan thòng tin lién quan. Nhùng bién phàp dòi hòi càe thu vièn dai hpc màt rat nhièu thòi gian va nguòn nhàn lyc de phyc vu. Tuy nhién, vói dàc torng HVTT cùa giàng vién tal càc truòng dai hpc hién nay cho thày, can thyc hién giài phàp trén de kich thich giàng vién CÓ thè tiép can dén càc nguón lyc thóng tin cùa thu vién nhièu hon.
Két lu$n
Nhìn chung, HVTT cùa giàng vién co nhùng dàc trung rìèng bièt mang yéu tò cà nhàn hay phói hpp. Tuy nhién, vipc hoàn thièn HVTT càn eó sy tàc dóng tich cyc va toàn dién hon tù phia bàn thàn mói giàng vièn, tù nhà truòng va tù càc thu vièn dai hpc, trong dò vai trò cùa thu vièn là vó cùng quan trpng. Khi HVTT cùa mói giàng vién hoàn thipn sé là nhàn tó thùc day giàng vién thyc hipn tòt nhiém vy dupe giao, thùc day sy phàt trién chung cùa càc truòng dai hpc va góp phàn nàng cao chat lupng trong nhà truòng.
TÀI LIÉU THAM KHÀO 1. Poltrock, S., Grudin, J., Dumais, S. T., Fidel, R., Bruca, H., and Pejtersen, A. M. (2003).
Information seeking and sharing in design teams.
In Proceedings of ACM Group Conference, pp.
239-247, Sanibel Islands, FL.
2. Hansen, P & Jarvelin. K. (2005).
Collaborative Information Retrieval in an information-intensive domain. Information Processing and Management, 41 (5), 1101-1119.
(Ngày Tòa soan nhàn du-ofc bài: 16-10-2017;
Ngày phàn bién dành già: 20-01-2018; Ngày chàp nhàn dàng: 25-02-2018).
THÓNG TIN VÀ TU LIÉU - 2/2018 |23
