KINH TE
LIEN KET KINH DOANH
TRONG NGANH DET MAY TAI VIET NAM TRONG BOI CANH MCfl
• N G U Y I N TH! HONG VAN - VU THj KIM OANH - D 6 TH! THANH Hl/dNG
TOM TAT:
Nganh Det may Viet Nam dang dtfng trtfdc nhtfng cd hoi va thach thtfc cua cac hiep djnh thtfdng mai ttf do, viec tang ctfdng lien Ice'l kinh doanh trong nganh Det may nh5m thiic day xuat khiu va tham gia sau rong hdn vao chuoi gia tri toan cau la nhiem vu cap bach. Vi vay, bai nghien ctfu se phan tich vai trd cua lien ke't kinh doanh trong nganh Det may, nhtfng cd hoi va thach thtfc, ddng thdi de xuat nhtfng giai phap nham tang ctfdng lien ke't kinh doanh trong nganh Det may Viet Nam.
Tijf khoa: Lien ke't kinh doanh, nganh Det may, chuoi gia tri toan cau, Viet Nam.
1. Dat va'n d^
Nganh Det may Viet Nam da dat dtfOc nhtfng tang trtfdng vtfcJt bac trong nam 2018 khi doanh thu san xua't va xua't khau nganh Det may nam trong top 5 tren the' gidi. Doanh thu xuat khau dat mdc 19,4 ty USD trong 8 thang dau nam 2018, tang 15% .so vdi cung ky. Ngoai ra, nhieu tip doan det may da duy tri tang trtfdng dn dinh thong qua viec hop tac vdi cac khach hang hien tai. Hdn ntfa. Hiep dinh thtfdng mai ttf do Viet Nam - EU (EVFTA) da sSn sang tao ra cac hieu tfng tdt cho nganh Det may. Vdicacye'utdtichctfc trong nam 2018, ciing cac Ipi the'de'n tiJ cac hiep dinh thtfdng mai ttf do nhtf CPTPP, EVFTA... cd the thay dtfcfc tiem nang phat trien manh me cua nganh Det may Viet Nam.
Tuy nhien, nhin nhan thi trtfdng nganh Det may tai Viet Nam, cac doanh nghiep (DN) ntfdc ngoai dang chie'm 70%, lam the naode DNdeimay Viet Nam cd the lam chii dtfdc tinh hinh, gia tang dtfdc gia tri xua't khau, phat trien ben vffng la mot van de ct'p thie't. Hdn ntfa, cho ddn nay, phat tnen djnh htfdng quy hoach cua nganh de'n nam 2020 khong con phii hdp, can giai phap chie'n Itfdc dd thtfc hien
phan cung thieu hut. Do do, can dinh hinh giai phap chie'n Itfdc giai doan 2035 - 2040; chinh sach thue'VAT vdi cac dtf an dau ttf can hdp ly hdn de khuye'n khich dau ttf ciia cac DN vao phan cung thieu hut.
Ben canh do, DN det may Viet Nam cd the tan dung ngay Idi the' tfu dai thue' quan khi xua't khau sang mot sd thi trtfdng tham gia Hiep dinh Do'i tac toan dien va Tie'n bo xuyen Thai Binh Dtfdng (CPTPP), ne'u chuan bi tot ve nguyen lieu san xua't.
Dtfdng di de chinh phuc cac thi trtfdng CPTPP trong thdi gian tdi da kha ro rang. Theo Hiep dinh CPTPP, quy tSc xua't xtf ddi vdi hang det may dtfdc ap dung la "ttf sdi trd di", hay dtfdc goi la quy tac
"3 cong doan", nghla la toan bo qua trinh keo sdi, det vai, nhupm, hoan ta't va may quan ao phai dtfdc thtfc hien trong noi khdi CPTPP, thi mdi dtfdc htfdng tfu dai thue'quan. Viec lien ke't kinh doanh giffa cac DN det may xua't khau tai Viet Nam la viec lam cap thie't hdn bao gid he't, doi hoi cac DN can cd chie'n Itfdc hen ke't kinh doanh, chie'n Itfdc xay dtfng nen tang phu trd vdi nganh Det may nham thue 6iy dtfdc hen ke't kmh doanh, tan dung
So 10-Thang 5/2019 31
dtfdc nhtfng cd h6i ttf Hiep dinh Doi tac toan dien va Tien bp xuyen Thai Binh Dtfdng (CPTPP).
Chinh vi vay, viec tang ctfdng hen ke't kinh doanh la giai phap to't nhat cho cac DN det may Viet Nam nham tham gia sau rong hdn vao chuSi gia tri det may toan cau.
2. Gidri thieu vl lien ke't kinh doanh va vai tro cua lien ke't kinh doanh trong nganh Det may
2.1. Lien ke't kinh doanh
Hien nay, van chtfa cd dmh nghla tho'ng nha't ve
"lien ke't kinh doanh" (business linkages) mac dii gidi chinh sach va nghmn ctfu da de cap va nghien ctfu mot sd khai niem ttfdng ttf nhtf hdp tac kmh te' (economic cooperation), hen ke't kinh te' (economic linkage), hoi nhap kinh te' (economic integration) hay lien ke'l viing (industrial cluster). Dtfng tren cac quan diem khac nhau cd nhtfng each tie'p can khac nhau.
Quan diem ciia UNCTAD thtfdng gidi han cac hen ket kinh doanh giffa 2 ddi itfdng la DN da quoc gia (MNEs) va DN noi dia. Theo dd, lien ke't kinh doanh la cac ke't ndi gitfa DN da quo'c gia va cac doanh nghiep nho va vtfa (DNNVV) trong ntfdc nham thiic day nhanh qua trinh chuyen giao cong nghe gitfa do'i ttfdng thtf nha't sang do'i ttfdng thtf hai. UNCTAD Va IPC nhS'n manh rang "Lien ket kinh doanh" la mot cdng cu de giai quye't hau he't cac van de ma cac DNNVV phai do'i mat. Nghien ciJu cffng cho tha'y nhffng mdi lien ke't nay da nang cao nang sua't cua cac DNNVV. Cd the ndi ta't ca cac ben lien quan trong cac md'i lien ke't kinh doanh ddu la nhffng ngtfdi chie'n thang. Do do, lien ke't kinh doanh la mot khia canh binh thtfdng trong ddi so'ng kinh doanh cua cac nen kinh te'theo dmh htfdng thi trtfdng.
Tom lai, hen ke't kinh doanh la hinh thffc hdp tac "lam an" ma DN thoa thuan vdi DN cd san pham/dich vu, trong do DN khong mat tien vo'n hoac ne'u phai bo lien thi khdng mat nhieu, nhtfng DN se phai chia Idi nhuan kinh doanh cho hp. Ly do la bdi vi DN dang phai phu thuOc vdi hp. Lien ke't kinh doanh giup DN hpc hoi dtfdc nhieu dieu trong giai doan dau kinh doanh, ne'u sau nay DN phat irien dtfpc kenh phan phdi hieu qua thi cd the tach rieng de kinh doanh.
2.2. Vai tro cua lien ket kinh doanh trong nganh Det may
Thd nhat, hen ke't kinh doanh giiip cac DN del may tang ctfdng hoi nhap: Lien ke't kmh doanh ddng vai trd he't sffc quan trpng trong thdi hoi nhap
de tao nen stfc manh dong thuan trong moi nganh hang, linh vtfc cung nhtf xay dtfng nen nhffng thtfdng hieu ve san pham, nganh hang uy tin, nang cao nang Itfc canh tranh d thi trtfdng trong ntfdc va quo'c te'. Va'n dd lien ke't kinh doanh cung da dtfdc dtfa ra d rat nhieu dien dan, hoi thao nhtfng nhin chung, nhan thtfc cua cac DN ve tam quan trong cua lien ke't van con ban hep, dac biet la DNNVV.
Thd hai, lien ke't kinh doanh la mot nhan td'cira phat trien ben vffng nganh Det may: Viet Nam dang trong qua trinh hoi nhap sau rong vao he thd'ng thtfdng mai quo'c te" vdi nhieu chtfdng trinh hdp lac da phtfdng nhtf la thanh vign cua Dien dan Hdp tac kinh le' chau A Thai Binh Dtfdng (APEC), Td chtfc Thtfdng mai the gidi (WTO), Hiep hgi cac quo'c gia Dong Nam A (ASEAN) cung nhtf da ky ke't hiep dmh thtfdng mai song phtfdng vdi hdn 170 qud'c gia va viing lanh thd tren the' gidi. Viet Nam cung lam chu ra't nhieu mat hang cd thi phan Idn tren thi trtfdng qud^c te', vay day se la cd hoi to't nha't cho viec tao dtfng thtfdng hieu quo'c gia du chat va tin de sanh vai tren irifdng qud'c te'.
3. Thtfc trang lien ke't kinh doanh trong nganh Det may tai Viet Nam
3.1. Khdi qudt sUphdt trien cua nganh Dit may Viet Nam
Nganh Det may Viet Nam gom 3 nganh nhd la nganh: Sdi, Vai va May, vdi khoang 6.000 DN, trong do chu ye'u la DN gia c6ng hang may mac (85%), DN san xua't vai, nhpm(13%), va san xua'l che bie'n xd, sdi (2%) (D6 Khac Dung, 2018). Det may la mot trong nhffng nganh cdng nghiep mui nhpn cua Viet Nam, ddng gop 10% gia tn san xua't cong nghiep toan quoc, tao viec lam cho 2,7 irieu lao dpng, chie'm 25% long so' lao ddng trong nganh cdng nghiep (Tong cue Thdng ke, 2017).
Nam 2018, nganh Det may da dat dtfdc gia tri tang trtfdng dot bie'n vdi kim ngach xua't khau tren 36 ty USD, tang hdn 16% so vdi nam 2017, vtfdn len vi tri thtf 3 tren the' gidi ve gia tri_xuat kh£u hang det may chi sau Trung Quoc va An dp (Lifu Quyen, 2018). Kim ngach xuat khau hang det may nam 2018 dat 30,4 ty USD tang 16,6% so vdi nam 2017, cac thi trtfdng xua't khau Idn cua Viet Nam dd la My va EU, ngoai ra trong nam vifa qua Viet Nam cung day manh xuat kh^u sang Nhat Ban, Han Quo'c, Canada va Nga. Trong nam 2019, nganh Det may ky vpng se xua't khau dtfpc 40 t^
USD. Trong bo'i canh Viet Nam tham gia nhieu
32 So 10-Thang 5/2019
KINH TE
Hiep dinh thtfdng mai ttf do nhtf FTA va CPTPP, nganh Det may Viet Nam dtfng trtfdc nhieu cd hoi de phat trien va md rong thi trtfdng xua't khIu.
3.2. ThUc tien lien ket kinh doanh trong nganh D^t may tai Vi^t Nam
3.2.1. Nhiing ket qua dat duac
Quy hoach phat trien nganh Del may Viet Nam de'n nam 2020, tam nhin de'n nam 2030, da the hien dtfdc chinh sach Nha ntfdc do la hinh thanh cac cum del may, tao mang lien ke't san xuat giffa cac DN trong nganh, phat trien chuoi gia tri cua nganh. Ben canh do, hen ke'l doc trong nganh Del may da dtfdc nhieu DN Viet Nam quan lam trong thdi gian gay day. Cac DN det may Viet Nam da tich ctfc va chu dong tham gia cac hoi chd, trien lam quoc te' nhtf "Trien lam quo'c le' lan thtf 26 nganh cong nghiep del va may - thie't bi va nguyen phu lieu 2016", "Hoi nghi chuoi cung tfng det may loan can 2019". Tai cac hdi chd, trien lam, cac DN san xua't nguyen phu lieu va DN may mac da gap gd nhau, trao ddi nham tang ctfdng Hen ke't kinh doanh. Cac DN del may xuat khau Viet Nam cung da nhin nhan dtfdc xu htfdng tham gia vao chuoi cung tfng loan cau, nd itfc lien ket va chu dpng nguyen phu lieu, giam gia cong va gia lang gia tri san xuS't.
3.2.2. Nhdng han che vd nguyen nhdn Mac du va'n de hen ke't kinh doanh giffa cac DN del may da trd nen cS'p bach va dtfdc cac DN, Hiep hoi det may va cac cd quan quan ly nha ntfdc danh nhieu stf quan tam nhtfng chtfa thanh hien thtfc. Cu the nhtf sau:
Thd nhd't, md'i lien ke't gitfa cac DN det may va DN san xua't nguyen heu, phu lieu con ydu kem.
Hien DN may mac trong ntfdc van phai nhap khau vai de san xua't hang may mac xua't khau. O chieu ngtfdclai, luy sSn xuat vai 6 VieiNam chtfa manh, nhtfng gia in vai xua't kh^u hang nam ciing dat khoang 1 ti do la My. Dieu nay chtfng to stf ke't no'i, lien ke't gitfa DN trong ntfdc cdn ye'u kem nen mdi CO chuyen ndi thtfa ndi thieu. Chtfa cd stf hen ke't gitfa mpl hoac nhieu giai doan ttf ihie't ke', phat tnen san pham, san xuat nguyen phu lieu, san xua't hoan thien, phat trien thi trtfdng, phat trien thtfdng hieu.
r/iw' hai, cac DN trong nganh Del may chtfa co dpng itfc de lien ke't chudi. Mac du nhan tha'y dtfdc nhu cau va Idi ich cua lien ke't chudi trong nganh Del may, nhtfng cac DN may mac va DN san xua't nguyen phu lieu chtfa co dOng life de lien ke't nhtf:
chtfa sd hffu cd phan cua nhau; chtfa cd stf lin ttfdng, long trung Ihanh; chtfa co nhffng thoa thuan vd giam gia, mua phan nguyen phu lieu sff dung khong he't, yeu cau ve chat Itfdng, so Itfdng, gia ca canh tranh, thdi gian giao hang... Tff do khie'n cho cac DN del may va DN san xua't nguyen phu lieu npi dia chtfa lien ke'l kinh doanh hidu qua.
Thd ba, thie'u thong lin giup dS'y manh hen ke't trong nganh, chtfa cd san giao dich dien tii de giiip cac DN nam bat thong tin va phai trien cd hoi giao thtfdng trong va ngoai ntfdc. DN trong nganh chtfa nam dtfdc xem cd bao nhieu khau nguyen phu lieu ma Viet Nam da san xua't dtfdc, cong sua't bao nhieu. Mot so'DNdeimay xua't khau macdu nhap khau nguyen lieu, phu lieu ttf DN ntfdc ngoai (nhtf Trung Quo'c) nhtfng lai khdng bie't DN do la ai, d dau, vi lai thong qua doi tac trung gian giao dich, dat hang va chi dinh ma chtfa chu dpng dtfdc trong cac khau cua chudi. Nhtf vay, co the nhan tha'y DN dang khdng thie't Mp md'i lien ke't, cho nen khdng nhSn bie't dtfdc cac do'i lac can tim, khdng tie'p can dtfdc cac thong tin. khong nhan bie't nhffng thay ddi trong nganh. Dan de'n viec chtfa thtfc hien to't ca hai chuoi lien ke'l doc, ngang nen chtfa binh thanh chudi cung tfng del may hieu qua, chtfa tao stfc manh chung cho toan nganh Det may Viet Nam.
Nhtfng ban che' trong lien ket kinh doanh trong nganh Del may dan de'n gia tri san xua'l trong nganh vln chu ye'u tff gia cong vdi gia tri gia tang tha'p. Vdi viec thtfc hien cac ddn hang gia cdng, DN chu ye'u xua't khau qua khSu trung gian va khach hang lo toan bg phan nguyen phu heu. DN del may hien nay cd it nhtfng ddn hang FOB thtfc stf (mua nguyen heu, ban thanh pham) thay vi gia cdng. Nganh Del may mdi chi dtfng lai d mtfc mua ban san pham mot each ddn thuan, chtfa co stf lien ke't tao chudi gia tri gia tang loan cau.
4. Mot sd'giai phap va kie'n nghi thue day lien ke't ttf nhan trong nganh Det may
4.1. Gidi phap cho doanh nghiep det may De lien ke'l DN del may, can xay dtfng dpi ngu doanh nhan co trinh dp va nang Itfc vtfng vang de tao nen cong ddng DN Idn manh, co stfc canh iranh cao, cd tinh than dan tdc, cd trach nhiem xa hoi, hen ke'l chat che va tham gia tich ctfc vao mang san xua't va chudi gia tri loan cau. DN chinh la life Itfdng nong co't, ddng vai tro quye't dinh trong cong cupc day manh cdng nghiep hda, hien dai hoa va hpi nhap quoc te'. Can chu trgng vag cac boat dpng lien ke'l de' phfil huy stfc manh cua cong ddng DN
So 10-Thang 5/2019 33
Viet Nam bang each to chffc nhieu chtfdng tnnh dien dan, hpi thao... de chia se kinh nghiem cung nhtf van dpng va hd trd cac DN chung tay, khai thac the' manh cua nhau, cung tao nen nhffng san pham chat Itfdng va uy tin de xay dtfng thtfdng hieu nganh hang Idn manh, chie'm linh thi trtfdng npi dia va du stfc canh tranh 6 thi trtfdng quo'c te'.
Tuy nhien, du thu but ngudn Itfc FDI la dieu can Ihie'l nhtfng Viet Nam can tinh toan de tan dung Idi the'trong hap thu ngudn dau ttf, tranh tinh trang chi hdp tac ddn thuan giffa ben ban va mua ma khong co stf chia se, chuyen giao c6ng nghe san xua't. Can chon Ipc nhtfng DN dau ttf vdi cong nghe cao, vao nhtfng phan khuc ma chudi cung ffng Viel Nam dang thie'u. Hien nay, trong chuoi cung tfng del may, Viet Nam con thie'u khSu sdi, det nhuom va vai nguyen lieu.
DN det may trong ntfdc can cd nhtfng btfdc chuye'n ddi kip thdi, dtfa ra cac giai phap cu the vdi ttfng kich ban thi trtfdng. Ben canh do, DN det may can lam viec chat che vdi khach hang ciing nhtf DN nguyen phu lieu trong ntfdc, hen ke't chuoi de cdng tan dung cd hpi cung nhtf vtfdt qua khd khan thach thtfc ma bie'n dpng thi trtfdng cd the' xay ra. Hdn ntfa, hien nay trong bo'i canh ca the' gidi dich chuyen, thay doi phtfdng thtfc san xua'l - kinh doanh de thich hdp vdi cupc each mang cong nghiep 4.0, do do, nganh Del may Viet Nam phai doi mdi va tie'p tuc phat trien manh me hpn de nang cao nang Itfc canh tranh.
4.2. Mot so kien nghi vdi cd quan quan ly nhd nUdc
Ve phia cac cd quan quan ly nha ntfdc: Nha ntfdc cin xay dtfng quy hoach phiit tnen nganh Del may tam nhin 2035 - 2040, dat vai tro cua Chinh phu vdi cac dia phtfdng, cac khu cong nghiep, dau ttf vao cong nghiep del nhupm; Bp Cong Thtfdng phai la tru cot trong chie'n Itfdc xay dtfng nen tang phu trd vdi nganh Cong nghiep del may, da giay, can minh bach de tao ndn tang phap ly va tich ctfc phd bie'n npi dung ciia cac Hiep dinh thtfdng mai.
de' doanh nghiep trien khai dtfdc thuan Idi.
Ve phia Hiep hpi Det may va cac to chtfc xuc tie'n thtfdng mai: Hiep hgi c^n trien khai cac hoat dpng cung cap va ttf van cho cac DN ve phap luSt kinh doanh, cac kie'n thtfc vd hoi nhap kinh te'qudc te', cung nhtf kinh nghiem doi phd vdi cac vu kien quo'c te', cac rao can thtfdng mai cua cac Ihi trtfdng xua't khau.
Ddng thdi, Hiep hpi Det may. Cue Xuc lidn thtfdng mai va cac Trung tam xuc tie'n thtfdng mai dia phtfdng can tao ra stf gan ke't trong chudi cung tfng ttf khau sdi, det, nhupm, may va phan phdi.
Mo hinh cum lien ke't nganh ph^t tridn cac nguyen phu lieu quan trpng, nhtf: Sdi, chi, vai, da ciing v^t lieu mdi can nhanh chong dtfdc xay dtfng va phdt trien. Dong thdi, Hiep hpi Del may va Cue Xiic tie'n thtfdng mai can xem xet de'n viec xay dtfng san giao dich thtfdng mai dien ttf trong nganh Del may lai Viet Nam, nham day manh lien ke't kinh doanh trong va ngoai ntfdc gitfa cac DN may mac, DN sdn xua'l nguyen phu lieu.
5. Ke't luan
Mac du cd Idi the' ve nhan Itfc, chi phi gia cong... nhtfng nhffng ba'l dn ve dia chinh tri the'gidi ciing stfc ep canh tranh gia tang, khien Idi the ciia nganh Det may dang bi giam dan. Vay, chi cd lien ke't dd hoan thien chuoi gia tri mdi nSng ttm nganh Det may. Thay vi chi tap trung gia cong nhtf hien nay, DN can phai phat tnen cac khau khac nhif nguyen phu lieu, thie't ke', ban hang. Day la nhtfng khau cd gia tri gia tang cao nha't trong nganh.
Trtfdc mit, de thtfc hien hieu qua va dat dtfdc muc tieu tren, nganh Del may phai khdng ngtfng ddi mdi cong nghe, ap dung cong nghe tien tie'n; ddng thdi, tang ctfdng hdp tac, lien doanh kien ke't giffa cac DN trong va ngoai ntfdc de day manh khai th^c cac thi trtfdng mdi.
Ben canh stf nd Itfc cua DN, Chinh phii ciing can ho trd nganh nay nhieu hdn, nhanh chdng co Dao luat ve cong nghiep ho trd, cung nhieu chinh sach hd trd khac de thiic day nganh Det May phat trien nhanh va ben vtfng, tang stfc canh tranh trong tie'n trinh hpi nhap quo'c te' ngay cang sSu rdng •
TAI LIEU THAM KHAO:
/. Do Khac Dung (2018), Nganh Det may Viet Nam trong thdi ky hoi nhap kinh te quoc t^'. Tap chi Cong Thumg.
truy cap ngdy 16/5/2019 tat http://tapchicongthiiong.vn/bai-viet/nganh-det-inay-vtel-nam-trong-lhoi-ky-hoi-nhap- kinh-te-(juoc-ie-56083.htin
34 So 10-Thang 5/2019
KINH TE
2. Thanh Giang (2019), "Tim giai phdp lien ket chuoi cho det may", Bdo Dai dodn ke't ngdy 12/04/2019 http-//daidoanket.vn/thi-truong/tim-giai-phap-lien-ket-chuoi-cho-det-may-tintuc434505
3. Lac Phong (2019), Bao gid nganh Det may thodt canh gia cong? Tap chi Tdi chinh, truy cdp ngdy 15/5/2019 tai htlp://tapchitaichinh.vn/nghien-tuu-trao-dot/bao-gio-nganh-del-may-thoat-canh-gia-cong-303393.html 4. Luu Quyen (2018), 2018 - nam "dot bie'n" ciia Nganh Det may Viet Nam, Bo Cong Thuong, truy cap ngdy 15/5/2019 tgi http://moit.gov.vn/lin-chi-liei/-/chi~tiet/2018-nam-dol-bien-cua-nganh-det-may-viet-nam-!3523- 16 html
5. Tong ciAC Thd'ng ke (2017). truy cdp ngdy 20/5/2019 tai htlps://www.fiso.gov.vn/Defaull.aspx?tabid=217
Ngay nh^n bai: 16/4/2019
Ngay phan bi$n danh gia va su'a chu'a: 26/4/2019 Ngay chap nh§n dang bai: 6/5/2019
Thong tin tdc gid:
1. ThS. N G U Y I N THI HONG VAN
Khoa Quan tri kinh doanh, Dai hpc Ngoai thtfdng 2. ThS. VU THI KIM OANH
Phong Quan ly Khoa hpc, Dai hpc Ngoai thifdng 3. ThS. D 5 THI THANH H U O N G
Khoa Quan tri kinh doanh, Dai hpc Ngoai thtftfng
BUSINESS LINKAGES OF VIETNAMS
TEXTILE AND GARMENT INDUSTRY IN THE CONTEXT OF NEW DEVELOPMENT PERIOD
• Master. NGUYEN THI HONG VAN Faculty of Business Administrtion, Foreign Trade University
• Master. VU THI KIM OANH Department of Scientific Management
• Master. DO THI THANH HUONG Faculty of Business Administrtion, Foreign Trade University ABSTRACT:
Vietnams textile and garment industry is facing opportunities and challenges from free trade agreements. As a result, it is necessary for Vietnams textile and garment enterprises to strengthen their business linics in order to boost their exports and engage more deeply in global value chains.
This paper analyzes the role of business linkages in Vietnams textile industry, opportunities and challenges for the countrys industry, and proposes solutions to strengthen business linkages in the countrys textile and garment industry.
Keywords: Business linkage, garment and textile industry, global value chain, Vietnam.