^'^ M l C H f N H
HOAI LINH
T ^ ^ N nay, sau 8 nfim thi hanh, Luat Pha san 2004 r tda the hien dupe vai trd la mdt trong nhung cdng - * — ^ cy phap ly quan ttpng thue day su phat trien kinh te eda Viet Nam trong viee the che hoa chi'nh saeh kinh te cua Nha nude, tao dieu kien thudn lpi eho cac doanh nghiep, hpp tac xa dan_g trong tinh trang san xua't kinh doanh khd khan, thua Id cd cd hdi de nit khoi thj tiUdng mpt each cd trat tu Tuy nhien, Luat Pha san 2004 da bde Id mpt sd han ehe tac dpng tieu cue den viec thuc day s u phat tnen kinh doanh cua doanh nghiep, hpp tae xa.,, Vi vfiy, viee sita doi, bo sung mpt so quy djnh cda Luat Pha san hifin nay la viec lam can Uiie't.
Theo thdng ke eda Bp Ke hoaeh va Dau tu, trong nam 2011 sd doanh nghiep thUc te hoat dpng chi eo 457,000 ddn vj trong tong sd 623.700 doanh nghiep dfing ky thdnh lap. Nhu vay, cd the tha'y ed de'n hdn 1/4 sd doanh nghiep dang ky hoat dpng hien khdng rd ve tinh trang phap ly, cd tdn lai hay khdng? Trong khi dd. eo den 12/52 Toa an Nhan dan tinh bao cao ke tQ khi Luat Pha san nam 2004 co hieu luc thi hanh de'n nay khdng thu ly don yeu cau tuyen bd pha san doanh nghiep nao.
V i s a o L u a t P h a s d n . . .
" l d m v d o t i n h t r g n g p h d sdn**?
Tdng hpp cae bao eao tong ke't thue tifin thi hanh Ludt Pha san, cac van ban hudng dan Luat Pha san cda nganh Toa an Nhan dan va eae cd quan hull quan cho thdy: Cd 57 dieu luat trong tdng so 95 dieu cua Ludt Pha san cd vUdng mac. bat cap. Trong dd, co mdt sd vudng mac. bat cap dat ra yeu cau phai sda ddi, bo sung Luat Pha san. Sau 8 nfim thl hanh Luat Pha san, trong sd 63 Toa an Nhan dan cap tinh thi co 49 Tda an ed nhan ddn va giai quye't tong s d 336 ddn yeu cau tuyen b d pha san, 14 Toa an khong nhan don va giai quyet don yeu cdu tuyen bo pha san. Trong tdng s d 336 dan yeu cau tuyen b d pha san, Toa an da ra 236 quyet djnh md thd tuc pha san va 83 quye't dinh tuyen bo pha san. Trong 83 quye't djnh tuyen b d pha san cd 7 trudng hpp Tda an ra quye't dinh tuyen b d doanh nghiep bj pha san trong trudng hpp dae biet (Dieu 87 Ludt Phd san 2004). Cd 140 vu viee ehua ra quye't djnh tuyen bd pha san, trong do cd 49 vu viec ed ly do chUa thu hdi dupc cac khoan np cda doanh nghiep ehUa ban dupe cac tai san cda doanh nghiep,
Ro rang nhd't, cd the tha'y rat khd de xdc djnh doanh nghiep, hdp tac xa (sau day gpi chung la doanh nghiep) 1am vao tinh trang phd san". Cu the, Dieu 3 Luat Pha san quy djnh: "Doanh nghiep, hdp tae xa khdng ed kha nang thanh toan dugc eae khoan nd den han khi chu np cd yeu cau thi coi la lam vao tinh trang pha sdn", Quy dinh nay chua rd rang d chd chUa djnh lupng cu t h l ve s d lupng cua khoan np ma doanh nghiep khdng the thanh toan dUdc, eae tieu chf de xae dinh cae khoan nd de'n han, s d tien nd qua han, thdi han np qua han,.. Oieu nay, khie'n c d quan nha nude ed tham quyen gfip khd khan trong viec ra quyel djnh
Lugt Phd sdn ndm 2004 hien co tdi 57/95 j dieu dugc noi Id "khong di vdo cupc song". |
"Khong di vdo cudc sdng" Id mpt cdch ndij gidm, noi trdnh. Tiidng Ihdn md ndi, khdng ^ \ vdo cupc sdng ti'ic Id dd chet. Lugt Phd sdn gdn 1 nhu Id mpt ludt "chet" khi da phdn cdc dieu lugt ] deu khdng di vdo cupc sdng Irong gdn 10 ndm • nay. Ludt "chet" "bdo hgi" doanh nghiep ] khong dugc chet. Thuc te, cd cd nghin doanh ' nghiep dang chd sua Lugt Plid sdn... deduffc •
"chet". Mpt trong nhimg ly do khien Ludt Phd \ sdn "ldm vdo tinh trgng phd sdn" Id cd nhieu \ quy dinh trong Lugt ndy mdu thudn vdi cdc vdn bdn phdp ludt khdc, khien cho viec trien khai thuc thi ^dp rdt nhieu khd khdn, thdm chi khong the thtrc hien dugc.
Luat tm
\omym t r o u g h
\<iOQ
md thu tue pha san cung nhU cac quyet djnh trong qud trinh giai quyet thd tuc phd san, nhutra lai ddn yeu cdu md thu tue pha san, xae djnh nghTa vu, trach nhifim cda ngudi npp ddn yeu cau md thd tuc pha san...
Hon nua, khd khan trong viee xae djnh doanh nghiep lam vao trinh ttang pha san cdn d viee lam the ndo d l ChQng minh doanh nghiep lam vao tinh trang pha san.
Theo quy djnh cua Luat Pha san (Khoan 4 Dieu 15) ttii ben canh ddn yeu cau md thd tuc pha san, ngudi nop ddn phai nop kem theo mdt sd tai lieu, nhU: bao cao tinh hinh hoat ddng, bang ke ehi tiet tai san, danh saeh ngUdi mdc np eua doanh nghiep.,. Thiie te', ngudi nop ddn rat kho c6 dugc nhung tai lieu nay, ttong khi Tda an eung khdng dfl dieu kien de k i l m tici hoat dpng tai ehinh cda doanh nghiep (doanh nghiep khdng hpp tac hofic khdng cdn lUli giu day dd sd sdeh, chCmg tQ k l toan .,.). Mat khdc. nlu doanh nghiep cho rdng minh chua Idm vao tinh trang phi san thi cung khd khfin trong chQng minh tinh trang ndy vl eae tieu chi cung khdng rd rang.
Mdt diem nua khien nhieu ngudi "quay lung" vdi Ludt Phd san. d d la Luat nay vSn chua thuc sir bdo vfi quyen Ipi cda chd nd, ma bdo vfi chd np la mdt trong nhQng muc tieu rdt quan trpng cda Ludt Phd san. Ddy eung chfnh la ddng luc de cac chd np cd t h l sQ dung Ludt Phd san la eong cu di thu hdi von cda minh. Tuy nhien, dudng nhu cdc quy dmh tai Ludt Phd sdn van chua thUe hifin dupc muc tifiu nay vd chd np thudng sijf dung q u y i n khdi kifin ra TPa an gidi quyet tranh d i l p kinh t l hdn la nop don yfiu cdu md thd tuc phfi sdn M bao ve q u y i n lpi cda minh.
^ Tiianh tra
^ 1^1 C H f N H
Tren ttiue t l , cdc quy djnh cda Luat Pha san v l chd till ndp don yfiu cau Tda an md thd tue phfi san chdng khae nao danh do vdi chd nd. Chdng han, n l u chd t h l ndp ddn IP ngudi lao ddng thi trudc khi npp ddn, ngudi lao ddng phai ed dai dien hope thdng qua dai difin lfi td chdc Cdng dodn ndp don yfiu cdu md thd tuc pha san vdi doanh nghifip dd. Vific cQ dai dien cho ngudi lao ddng phdi dUdc qud nda sd ngudi lao dpng trong doanh nghiep tdn thanh bdng tid p h i l u kfn hope Idy chu kf, trudng hop doanh nghifip cd quy md Idn, cd nhieu ddn vj true ttiudc thi dai difin cho ngudi lao ddng dupe cQ hpp phap phai dudc qud nda s i ngudi dupe cQdai dien tQcae ddn vi tirUc thudc tdn thdnh. Quy dinh dieu kien cQ ngudi dai dien da gdy phde tap vd khd thUe till ddi vdi thd tuc ndy, Id mpt rao edn Idn trong vifie thiie hifin quyen yfiu cau md thd tuc phd sdn cda ngUdi lao ddng...
Lien quan d i n vific xfic djnh dja chi cda cde ehu nd, doanh nghiep mac np doanh nghifip pha san vd cda doanh nghifip pha sdn, Tda an gflp nhieu khd khfin trong viec thu thdp cac thdng tin nay, nhat lfi trong trudng hdp doanh nghiep pha san khdng hpp tac, Dieu 27 Luat Pha san quy djnh, viee tam dinh ehi xQ ly tai sdn bao dam cda doanh nghiep dupe dp dung ke tU khi Tda an thu ly ddn yfiu eau md thd tue phd sdn. Viec dinh cht xQ ly tai san bao dam cda doanh nghiep nhU vdy la khong phu hpp vdi thd tuc thanh ly tfii san cac khoan np, bdi vi doanh nghiep se khfing dupc sQdung tai san de thanh toan cdc khoan np de'n han va khdng tuthoa thudn dupe vdi cdc chd np de gia han hpp ddng vay. Day cung Id mdt trong nhOmg nguyen nhan khie'n ede doanh nghifip hofic cac chd np cd bao dam khdng Ilia chpn vific npp ddn yeu cau md thd tuc phd san vi rdi ro cho vide xQ ty tai sdn cda ho.
Mdt van di nOa lien quan den thanh ly tdi sdn, dd Id tdi sdn ban dd'u gia. Theo quy djnh, ne'u sau hai lan gidm gid mfi van khfing ban dupc thi cae chd np cd q u y i n nhpn tai sdn theo gia da gidm. Ne'u cae chd np khfing nhdn thi tra lai tdi san dd cho doanh nghiep Quy dinh ndy Id khdng khd thi, vi thd tuc thanh ly tai san la ttiu tuc cudi cung trudc khi Thdm phan ban hanh quye't dinh tuyfin b l doanh nghiep phd sdn. Do dd, tai san cda doanh nghifip da dupe thu hdi bupc phai bfin he't.
n l u khdng ban dUpc, chd np khdng nhdn thi tra lai cho doanh n g h i i p do, N h u vfiy, se khdng t h l ke't thde dupe thd tue thanh ly tdi san vd lai rdi vdo tinh trang doanh nghifip khdng t h l bi tuyfin bd pha san. Ddy thuc s u la mdt cdi vdng l u i n q u i n .
Hdn nOra. Ludt Phd sdn vd Lupt Thi hanh an dan s i i nfim 2008 cdn mdu thudn nhau ve vlee thi hdnh q u y l t (^nh eda T h i m phdn. Theo Ludt Pha sdn. To qudn t'j', thanh ly tdi sdn cd nhifim vu td chQc thi hanh cdc q u y l t dinh cda T h i m phdn theo quy dinh eda phap ludt v l thi hfinh dn ddn sU(Khoan 2 Dieu 10). Trong khi dd. Ludt Thi hdnh an ddn s i i lal khdng cho phep Thd trudng cd quan Thi hdnh dn dan s u ra cdc quyet djrih thl hdnh dn ddi vdi cac quyfi't djnh cda Tham phdn tien hdnh thd tuc pha sdn. k l ed quye't djnh dp dung bien
phdp khan cap tam thdi (Dieu 138). NhU vdy. Chap hanh vien Idm To tnidng To quan ly, thanh ly tfii san dOng d giua khdng t h l to chQc thi hanh quye't djnh cda Tham phdn trong pha san doanh nghiep.
Hay nhu mau thudn gida Luat Phd san vdi Bp lupt Dan su nfim 2005 ve giao dich bdo dam. Bao ve quyen ldi eda chu no cd bao dam, Khoan 2 Dieu 39 Luat Phd san quy dinh: 'Tnidng hdp ngudi bao lanh lam vao tinh ttang phd san thi ngudi dupc bao lanh phai thuc hien nghTa vu ve tai sdn ddi vdi ngudi nhan bao lanh". Quy djnh nay da b i l n chd np cd bao dam thanh chu np khdng cd bao dam va mau thudn vdi quy dinh cda Bp luat Dan sU la bao ve quyen, Ipi fch hpp phap eua ehu np cd bdo dam ttong mpi trudng hpp (quyen ddi np ludn dUdc bao dam bang chi'nh tai san bao dam).
Ben eanh dd, quy djnh tai Dieu 39 cung mau thudn vdi chfnh muc tieu bao ve quyen Ipi cua chd np cd bao dam trong Luat Pha san. Con np cda chd np ed bao dam iam vao tinh trang pha san, thi chd no ed bdo dam cd the tham gia vao thd tyc pha san de thu hdi nd va dudc UU tifin thanh toan, eon khi ngUPI bao lanh cda con np lam vfio tinh trang pha san thi chd np eo bao dam lai khdng dupe tham gia vao thd tue pha sdn cua ngudi bao lanh de thu hdi no vfi chi cd quyen yeu cau con no - ngudi dUdc bao lanh tra nd cho minh.
Quyen ditfoc c h e t . . . c u a d o a n h nghiep Vdi trach nhiem IP cd quan chd tri xay dung Luat Pha sdn si!ra ddi, Toa an Nhan dan Toi eao da va dang day manh viee lay y kie'n cac ehuyen gia phap ly trong nUdc va quoe t l cung nhU to chQc nhieu hpi thao gdp y cho DU an Ludt Pha san. Tnidc thiic trang khdng hoang kinh te eung nhU nhumg be tae lien quan de'n phap luat ve pha san, cac chuyen gia phap ly de xuat, Luat Pha san sda doi can phdi rut gpn thd tue pha san, hay don gian hda ttid tue nay. Vf du, ve dd'i tUpng ap dung cda Luat Pha san- Theo quy djnh, Ludt Pha san hien hanh chi ap dung ddi vdi doanh nghiep, hpp tae xa ma khdng ap dung vdi eae chd t h l kinh doanh khac nhU ca nhan. hd gia dinh. Do dd. cd nhieu Tda an de nghi md rpng ddi tUpng ap dung cda Luat Pha san theo hudng mpi td chQc, ca nhan cd hoat dpng san xua't - kinh doanh va ed dang ky kmh doanh neu lam vao tinh trang mat kha nfing thanh toan np den han thi deu ed the bj dUa ra Tda an de giai quyet theo thd tue pha sdn. Cac chd the kinh doanh trong do c» ca nhan, hd gia dinh.., can dupc binh dJing vdi cdc chd till kinh doanh khae (doanh nghiep) trong viee sQ dung cac cd ehe do phap luat quy djnh, trong do ed cd ehe pha san. Neu chfing may thua Id thi cac chu the nay cung dudc hudng mdt cd che xd ly nd nhu cde td chiiC san xudt - kmh doanh khdc de ed CO hpi ttd lai hoat dpng sdn xuat - kinh doanh.
c a e chd np eung bao dam cd che ddi np dung phap luat, trdnh tinh trang bat xiet np, gay mat ttat tU an toan xa hpi nhu mdt sd tnidng hdp xay ra hien nay Nhieu hp gia dinh cd quy md kinh doanh Idn, lam fin vdi doanh nhan nUdc ngoai nen Luat Pha san cung can siia doi cho phu hdp vdi Luat Phd sdn eda the gldl, nhat la khi Viet Nam da ti-d thfinh thdnh vien eua To chQc Thudng mai the gidi.
hanh tra L4ICHINH
Ve can cQ xae dinh doanh nghiep, hpp tac xa lam vao tinh ti^ng pha san: Tai Dieu 3, Luat Pha san quy djnh, doanh nghifip, hpp tae xfi khong cd kha nfing thanh toan dupe cae khoan nd den han khi chd nd cd yeu cau thi coi la Idm vao tinh trang pha san, Nhieu y kie'n cho rang, quy djnh nay chua eu the, dan den viee danh gia doanh nghifip lam vao tinh trang pha san, mat khd nang thanh toan cd phdi do lam fin thua Id hay khdng edn gfip nhieu khd khan. Do do, can quy dinh ve tieu ehf xdc djnh rd rang, cu the "khdng cd kha nfing thanh loan", "cac khoan np d i n han" va 1am vao tinh ticing pha san"; ve gia ttj eu the cua khoan np va thdi han qua han la bao nhieu de xdc djnh doanh nghiep, hpp tac xa cd bi coi la lam vao tinh trang pha san hay khdng?
Theo quy dinh tai khoan 2 Dieu 5 Luat Pha sdn thi:
Sau khi cd quye't i^nh md thd tuc pha san, cfin cQvao quy dmh cu the cua Luat Pha san, Tham phan quyet djnh dp dung thd tuc phye hoi hoat dpng kinh doanh hope thd tue thanh ly tai sdn; hope ehuyin tQdp dung thd tuc phuc hdi hoat dpng kinh doanh sang dp dung thd tuc thanh ly tdi san, cac khoan np hope tuyen bd doanh nghiep, hpp tac xa bj pha san. Tuy nhien, Luat Pha san khdng quy dmh d i l u kien ehuyin ddi, trinh tu, thd tue ehuyen doi tren nhu the' nfio, gay khd khan, vudng mac eho cac Toa dn dia phUdng trong qua trinh ap dung quy dinh nay. Do dd, cac ed quan phap luat kie'n nghj bo sung quy dinh ve ^ e u kien, thd tue, trinh tuthue hien viee ehuyen ddi dp dung thd tuc phue hdi hoat ddng kinh doanh sang ap dung thu tue thanh ly tPi sdn.
Theo quy djnh taf Dieu 85. Dieu 86 Luat Pha san, khi nao thu hdi h i t np vP thanh ly ban he't tai san cda doanh nghiep, phUdng an phdn chia tai san da thye hien xong thi Tda an mdi ra dudc quye't dinh thanh ly tdi san va ra quyet (^nh tuyen bd doanh nghiep. hdp tac xa bj pha sdn, Nhung ttong thuc te, tdi san cua doanh nghiep bj tuyen bo
pha san khdng t h l ban h i t dupc va cung khdng t h l thu hoi h i t no nhu neu d tren. nfin chua t h l ra quyfi't djnh dinh chl thd tuc thanh ly tdi sdn vd ra quylt djnh tuyfin bd phi san dudc.
De khac phuc, Ludt Phd sdn cd t h l sda theo hudng, sau khi bfin h i t tai san. mpc du cdn mdt sd t i l n no chud thu dupe cda nhQng ngudi mdc np doanh nghiep bj ySu cau pha san, Toa an vfin ra q u y l t i^nh tuyfin bd phfi sdn.
Trong quyet ^ n h tuyen bd pha san, Toa an se ghi rd s i nd phai thu ePn lai ma Tda an da ra quyet dinh thu hfii no.
Co quan Thi hanh an ddn sutle'p tue thue hifin vific thu h6i np theo quyet djnh tuyen bd phd sdn va se phan chia cho cac chd no theo ty le da ed tai quyet djnh phan chia tdi san ban dau.
Theo Ludt su Tran Vfin S d - nguyen Phd Chanh an Tda an Nhan dan Thanh phd Hd Chf Minh, t d thue t l nSm 2011 chl ed 11 don xin md thd tuc phd sdn dUdc npp tai Tda an Nhan dan Thanh phd Hd Chf Minh bde Id mpt bit cap la "hpi ngh! chu np". Ddy Id quy ttinh nam ttong ttiu tue lay y k i l n chd np cho phep cac chd np xem xet vfi lua chpn chap thudn cde gidi phdp phuc hoi eho doanh nghiep mat kha nang thanh toan. Day la mpt trong nhOing khPu quan trpng nhat cda thd tuc phfi san nham gidp doanh nghiep tdi cdu ttue. dua ra k l hoaeh d l to chde lal hoat dpng san xudt - kinh doanh, hoPn trd tat cd cac khodn no cho cac chd no cung nhu thoat khoi tinh trang pha san, nhung cung dang la khau ma cac chd np cho la phien phQc va ti'nh kha thi kem nhdL
Hdn nua. trong thuc tien, viec giai quyet cdc yfiu c^u tuyen bd pha san thudng keo dai rat Idu, nhieu thd tuc rudm ra, phQc tap. Do dd, Luat Phd sdn siia doi edn quy dinh bd sung mdt loai hinh pha san rut gpn danh eho cac doanh nghiep can phd san ngay, sau khi khiing ^nh 3ii dieu kien phP san ma khong phai trai qua cae budc theo ttinh tuthu tuc quy djnh ttong Luat Pha san hifin hdnh.i
CHUDNG TRINH HOP TAG..
(Tie'p Iheo Irang 2) bao cdo Id, nop thue theo hinh thde khofin la chd y l u ; viee xae dinh t h u l ddi vdi cae doanh nghiep dfing ky hoat ddng nhung khdng dfing ky thue, ke khai thue'; viee xQ ly can bp khi phat hien co sai pham, xQ ly chdng cheo khi thanh, k i l m tra tai doanh nghiep ttong mpt nfim; viec tfnh thue nha thau nudc ngoai, xae djnh thue ddi vdi eae don vj nhap khdu hang hda, viec ddu thau mua sdm eho cac dU an.,,Ben eanh dd. Dodn eong tde eung da tham gia vdi Vu Thanh tta Bd Tai ehfnh Ldo ve "Duthao Quy che phdi hdp giCiia Thanh tra Bd Tdi chfnh vdi Thanh tra Thue - Hai quan - Kho bac vP Thanh ba Sd Tai chfnh cac tlnh, thanh phd", Thay mat Thanh ti^ Tai chfnh Lao, ddng chf Si La Vieng Keo - Vu budng Vu Thanh tra Bd Tai chi'nh Lao da danh gia cao viec hpp tdc eua hai Bd trong thdi gian qua;
ddnh gid chuyen cdng tac cda €)odn Thanh tta Bp Tdi chi'nh Viet Nam Idn ndy Idm viec eo hieu qua cao, gidp bdi dudng ndng eao ttinh dp can bp cho Thanh tra Bp Tai chfnh Lfio vd edn bd nganh Tai chfnh cda tinh Xay Nha Bu Ly, cam dn Bd Tai ehi'nh Viet Nam da cQ Dodn cdng tac
eda Thanh tra Tdi chfnh sang tap huan nghifip vu tiianh tta, trao ddi kinh nghiem va hpp tac vdi Thanh tra TSi chinh Lao. Thanh tta Tfii chfnh Lao t i l p tuc thUC hiSn chUdng trinh hop tac ttong ITnh vUe Thanh tta Tfii chinh 3a dupe lanh dao Bp Tai chfnh hai nude ky k i t , phe chuin vd chuan bi xay dung eho ke hoach hop tac tiep theo; ban vl ChUdng trinh hdp tac 5 tiiang nam 2013 va nam 2014(c6 bien ban ghi nhd kem theo),
Thdng qua chuong ttinh hpp tac, cdc can bp, cdng chdc nganh Tai chfnh hai nude dd hieu sdu hon v l tinh doan ke't gan bo giiJa hai nudc Viet Nam - Ldo ndi chung va giiia hai nganh Tfii chinh ndi rieng; ddng tiidi eung mfi rpng thfim quan he hpp tac giua Bp Tai diinh hai niiflc Cpng hod xa hdl chd nghTa Vifit Nam va Cpng hoa dfin chit nhdn dan Ldo ttong eong tac thanh ti-a. Hoat ddng ndy se t i l p tue dupc duy tii ttong Uidi gian tdi vdi nhiimg hinh thIJIC phong phu vd each thdc to chdc ngay cang thiet ttiue, hifiu qua hon. £)d Id cd sd, n i n tang vdng chde trong quan hfe hdp tdc giua Bd Tdi chfnh hai nude, ddng thdi gdp phSn tang cudng va cdng cd m6i quan hfi hiiu nghj tiuyen thing, doan k i t dfic biet vfi hpp tac toan difin gida hai Ddng, hfli Chinh phd vd rihan ddn hai nudc Viet Nam - Lao. •
