Nghien ctJTu - Trao doi
Danh gia hien trang o nhiem va cong nghe san xuat nganh che bien mu cao su
tinh Binh PhiTofc
O PGS.TS. TON THAT LANG
Trudng Dai hgc Tdi nguyen vd Mdi tradng Tp. H6 ChiMinh I. Dat van de
Cao su id cay cong nghiip cbu Itfc, mgt trong mudi mat hang xuat khau chd yiu cua nude ta hign nay[1] va la the mgnh eua tmh Binh Phudc.
Ngdnh chi biin cao su cua tinh Binh Phudc la ngdnh kinh te quan trgng trong qud trinh CNH- HDH cua tinh. Do dd, ddnh gia hign trang moi trudng vd trinh do cong nghg san xuat ngdnh che biin eao su eua tinh Binh Phudc Id vigc lam can thiit; nham tao cd sd de xuit cdc giai phdp giam thieu ONMT; khai thac nang Itfc cong nghg hign eo, dau tu ddi mdi eong nghg dtfa tren kit qua phan tich thtfc trgng nhdng diem mgnh va diem yeu ve trinh dg cdng nghg eua cdc doanh nghiip ndi rieng vd ngdnh ehi bien mu cao su cua tinh Binh Phudc noi chung.
Ph^m vi, n$i dung va phu!cfng phap nghien cdU Phgm vi nghien edu
Phgm vi nghien cdu cua dU dn la nghien cUu vd danh gid hidn trang mdi trudng vd cdng nghe eua ngdnh che bien mij cao su trdn dia ban tinh Binh Phudc thdng qua khao sdt tgi 41 doanh nghiep ehe bien mu eao su trdn dja ban tfnh trong thdi gian 10 thdng td thdng: 01/2018 d i n thdng 10/2018.
Ngi dung nghien cdu: Gom 3 ndi dung chfnh:
Nghien cdu tong quan
Thu thdp vd xd ly thdng tin, tdi lieu, dd lieu; lay mdu va phdn tich mdu cua tdng nha may, doanh nghidp c h l bien mu cao su tren dja bdn.
Phdn tich ddnh gid hien trgng mdi trUdng va cdng nghe s&n xuat ngdnh e h l biln mu eao su.
PhUdng phdp nghien cdu: De tdi sd dyng cdc phUdng phap sau:
PhUdng phap thu thdp thdng tin PhUdng phdp dilu tra xa hdi hpe PhUdng phap lay mdu va phdn tich mdu PhUdng phap so sdnh
PhUdng phdp thdng kd vd xd ly sd lieu PhUdng phap ludn Atlas cdng nghd Doi vdi Viet Nam, Bd KH&CN da ban hdnh Thdng tU so 04/2014/TT-BKHCN [2] nham hUdng dan ddnh gid trinh dd cdng nghe s&n xuat dUa trdn nguyen tac chia cdng nghe thanh bin nhdm thdnh phan ed bdn: Thilt bi T, nhdn iyc H, thdng tin I, to ehdc, qudn ly O.
Ddnh gid trinh dp cdng nghe sdn xuat v l mdt dinh lupng, sd dung thang diem chung (100 diem) d l dua ve cung mdt mat bang ddnh gia. Can cd vdo ting so diem dgt dUde cua cac tieu chi de phdn logi trinh dp cdng nghe. Diem cua cdc tieu ehi dupe xdc djnh theo sd lieu dilu tra, thu thdp tai doanh nghiep.
Cac budc xd ly sd lieu, tinh todn eua qud trinh danh gid trinh dp cdng nghe sdn xudt theoThdng tU 04/2014/TT-BKHCN the hien d Hinh 1 dUdi day.
Quy trinh danh gia trinh do cdng nghe cua ngdnh sin xuat
E D
Ket qu^, th&o luan Hl$n trang moi trudng
Tat ca cac doanh nghi$p ch§' bien cao su duoc khao sat tren dia ban tinh Binh Phudc deu da xay dung he thong xQ ly (HTXL) nude thai. Hau het cac nha may duoc khao sat da xay dung HTXL khi thJi Tai nguyen va Moi tru'dng | Kv 1 - Thang 7/2019 2 5
vd cd xd ly chat th&i rdn, cdn mpt so it nhd may chua dau tu xdy dung HTXL khi thdi (6 nhd may) vd chua tien hanh xd ly CTR dung quy chuan (3 nha mdy).
Vide dp dyng he thdng quan ly mdi trudng ISO14000 mdi dupc trien khai thuc hien tgi mdt so it cae nhd may che bien mu cao su.
Chat IUdng khong khf khu vUc sin xuit: De tdi da lay mdu khdng khi tai khu vUc sdn xuat tai cac nha mdy che bien mu cao su. K i t qud cho thay, khdng khi khu vUc s&n xudt van nam trong mdc cho phep eija TCVS 3733:2002/QD-BYT vd QCVN 26/2016/BYT v l tieu chuan vd sinh lao ddng cua Bd Y te.
Chit lupng nadc thai HTXL nUdc thii tip trung:
Cdc nhd mdy sd ehe mu cao su sd dung mCi nude cd bo sung amoniae lam chat chdng ddng. Sau dd, mu cao su dupc dua v l nha mdy ddng axit d l danh ddng.
Do dd, ngoai tfnh ehat chung Id nong do BOD5, COD vd SS rat eao, nude thai td ddy chuyen s&n xuat cdn cd pH thip vd nong dp Nitd cao. Ngodi ra, nude thai cao su cdn chda mdt lupng eac hgt cao su chua kjp ddng tg trong qua trinh ddnh ddng vd nhdng hgt cao su ndy eung se xuat hien trong he thong xd ly nude thdi, gdy c&n trd eho cdc qua trinh xd ly.
K i t qud phdn tfch cho thay eae he thong XLNT da xd ly tUdng d i i hieu qua cdc chit d nhidm trong nude thdl.Tuy nhidn, cac chf tieu nhU dp mdu, BOD5, COD va hdm IUdng nitp tong d mdt sd nhd may edn eao hon quy chuan cho phep, can e&i thien HTXL d l dat chat lupng xd ly td't hdn.
Trinh dg cdng nghi
Tren dja bdn tfnh Binh Phudc, eac nha mdy che bien mu cao su da sd Id doanh nghidp vda vd nhd, chf cd mdt sd it eae doanh nghiep idn vdi cdng suat idn hdn 10.000 tan sdn pham/nam.
Nguyen lieu dupc sd dyng tai cdc nhd mdy che biln cao su la mu nude va mu tgp dupe thu mua td cdc hd ddn rieng le hoac td cdc ndng trUdng cao su tren dja ban vd cdc khu vUc ldn can. Nhien lidu dUde sd dyng ehu y l u trong eac day chuyin che bien mu cao su Id dien. Ngodi ra, quy trinh c h l biln mu cao su edn sd dyng mdt sd nhien lieu khdc nhU cdi, dau DO, GAS, LPG, trau...
Thiit bi cdng nghi (TBCN): T
Ket qud khdo sdt cho thay, cdc nhd mdy da dau tu nhilu trang thiet bj, cdng nghe va day chuyin sdn xuat cdc loai sdn pham mu cao su khdc nhau tuy theo nhu eau san xuat cua nha may. Hau het cdc nha mdy dupc khao sat ft ddnh gid viec hao mdn thilt bj tgi ddn vj minh, ddn d i n it dau tU doi mdi thilt
bj, cdng nghe. Trong cdc nha mdy dupe khao s , chl cd Cdng ty TNHH Cao su Qud'c Viet vd Cong ty TNHH MTV Cao su Binh Long Id 2 cdng ty co dau tu dng dyng doi mdi cdng nghe ^^^ ^^^ ' K i t qud khdo sat tidu chi thiet bj cdng nghe cho thd'y eac doanh nghiep/ cd sd ehe bid'n^cao su trdn dja bdn tinh Binh PhUdc chl dat so didm trung binh Id 19/45 diem.
Nhan iUc: H
Xet v l tieu chi nhdn iuc, cdc doanh nghiep/ cd sd che bien cao su tren dia bdn tinh Binh PhUde chl dat so dilm trung binh Id 11/22 diem. Dilu ndy ndi ien ring hien trgng nhan iuc che biln md cao su cija eae nhd mdy d mdc trinh dd trung binh.
Thdng tin: I
Cac doanh nghiep/ cd sd c h l biln cao su trdn dia bdn tfnh Binh Phudc chl dat sd diem trung binh Id 9/15 diem. Ddy Id mdt diem sd vda tren mdc trung binh, dieu nay ndi ien rdng hien trgng thdng tin trong ngdnh c h l biln cao su cda tinh d mdc trung binh kha. Tat ca cdc nhd mdy che bien mu cao su tren dja bdn tfnh Binh Phudc dUpc khdo sdt d i u ed cac thdng tin phyc vy cdng tac sdn xuat nhUng diu khdng cd chl phi mua ban, trao ddi cap nhdt thdng tin. 12/24 nhd mdy dieu tra cd he thong thdng tin phyc vu cdng tdc qudn ly.
T6 chdc, quin ly: O
Cd 10/24 cdng ty dUdc kh&o sdt dd tiln hanh dp dyng ISO 9001. Cdc doanh nghiep/ cd sd che biln cao su tren dja bdn tfnh Binh Phudc chl dgt s i diem trung binh Id 11/18 diem v l to chdc, quan ly.
Day Id diem sd dgt mdc trung binh khd, dieu nay ndi ien rang cdc nhd mdy/ cd sd e h l bien cao su cCia tinh dd budc dau thdc hien cdc edng tdc t l ehdc, qudn ly tgi cd sd.
Kit qui danh gii cOa 4 thanh phan cdng ngh§
sin xuat cao su tfnh Binh Phadc
ifiauileilwcaiMiAiMmMcn 6oil«taai(Mrty(BirtMn;,m,„
2 6 Tai nguyen vg Moi truong | Kyi-Thang 7/2019
Qua ket q u i danh gia frinh d6 cong nghe cua tUng nha may/cd sd che bien cao su tren dja ban tinh Binh Phudc S Hinh 4 cho thay chi c6 11/24 nha may/co sd ch§' biSn cao su tren dia ban tinh dat mile diem tren trung binh ve trinh d6 cdng ngh§. Trong do, Cong ty TNHH MTV cao su Binh Long la cong ty co dilm so cao nhat (76/100 dilm).
Kgt qui dinh gii trinh dp cdng nghi cac nhi miy chg bign cao su tinh Binh Phudc
" f HiitiH itITniTrn 1111 : UIIIMIIUIIMIIIIIIlll
He sd chl mdc dd ddng gdp cdng nghe eua 4 thdnh phdn cao nhit Id nhdm t l chdc qudn ly (0,61), din nhdm thdng tin (0,6), nhdm nhdn lUc K|_| (0,5) vd nhdm ky thudt K j (0,42). Do dd, he sd ddng gdp cdng nghe eija ngdnh c h l bien cao su tfnh Binh Phudc Id 0,49 [5].
Bleu do hinh thoi the hien so do td gidc thue t l cua bin thanh phan edng nghe T, H, I, O dUdc bilu dien bang dUdng net rdi (Hinh 6).So sdnh td gidc thyc te vdi hinh thoi ly tudng eho thd'y nhdm yeu nhat cua nganh c h l biln eao su tinh Binh Phudc Id nhdm thilt bi cdng nghd.
Bieu d6 hinh thoi T, H, I, O cua cic thdnh phan cdng nghe sdn xuit cao su Binh Phadc
Ket luan- Kien nghj
Hien trgng mdi trUdng cdc nha may che biln mCi cao su khd tdt, chf cd mpt vdi nha mdy ed chf so BOD, SS, dp mau vupt tieu chuan. Cae cdng ty
cdn xem xet qui trinh van hdnh, tang cUdng bdo dudng, bao tri cho he thdng XLNT de bdo d&m hieu suat xd ly.
Trinh dp cdng nghe cua ngdnh che bien cao su tinh Binh PhUdc dang d mde trung binh. Nhdm tieu chi ve thilt bi edng nghe; nhdn luc dgt mdc trung binh; to chde, quan ly vd tieu chf thdng tin dgt tren mdc trung binh kha. Qua qud trinh ddnh gid cho thiy phan Idn cdc doanh nghiep vda vd nhd dang sd dung cdng nghe khd Igc hau td 2 - 3 t h i he so vdi mdc trung binh cija the gidi. Toe dp d i i mdi cdng nghe cda doanh nghiep rd't chdm, ty Id dau tu cho d i l mdi cdng nghe eua doanh nghiep rd't it so vdi tong doanh thu. Nhilu doanh nghiep cdn cd tdm ly e ngai viec dp dyng cdc phUdng thUe d i i mdi cdng nghe, viee tiep can vd dp dung cae cdng cy quan ly mdi, phdt triln vd doi mdi cdng nghd vdn dien ra tUdng d i i chdm chap. Do dd, viee nhanh chdng thay doi tu duy, nhdn thUc v l cd hpi va thdeh thdc trong thdi dai 4.0 Id dieu md doanh nghiep cua tfnh can thdc hien.
Ben cgnh dd, cdc cd qudn iy d dja phupng, Sd, Ban nganh cung phoi hpp vdi doanh nghiep de nhdn rdng cdng nghe sdn xuat cao su tien tien dp dung eho cdc doanh nghiep tgi dja phuong; giai quyet td't cdc van de lien quan ve vdn, thu tyc hdnh chinh, ho trd doanh nghiep ...
Tai lidu tham khdo
[1] Tran Ddc Vien, 2008. Phat triin ben vang nganh cao su Viit Nam trong hdi nhap kinh ti quoc ti.
Hdi th&o Phat trien b i n vdng ngdnh Cao su Viet nam trong thdi ky hdi nhdp kinh t l qud'c te.Trung tdm thdng tin Cdng nghiep vd Thudng mai, Bd Cdng thUdng.
[2] Bp Khoa hpc va Cdng nghe, 2014. Thdng tU 04/201 4/TT'BKHCN hUdng din ddnh gid trinh do cdng nghi sin xuat
[3] Tran Thj Thuy Hoa, Td Xuan Phue, Nguydn Tdn Quyin vd Cao Thi Cam, 2018. Ngdnh cao su Viet Nam:Thtfc trang vd giai phdp phdt triin bin vOng.Ho'} thao Chudi eung eao su thidn nhidn vd gd cao su: ThUc trang vd gidi phdp phat triln ben vdng.
[4] Tong eye Thdng ke, 2017.Nien gidm thong ke tfnh Binh Phudc. NXB Thanh Nien
[5] Tdn That Lang, 2018. Du an Ddnh gid edng nghe ngdnh che bien miJ eao su tinh Binh Phudc, Sd KHCN tfnh Binh Phudc.B
Toi nguyen va M6I trudng | Kjf 1 - Thang 7/2019 2 7
