Thong tin KH & CN Phu Tho Ket c{ud nghien cdu khoa hgc cong nghe
L/ng dung tien bo khoa hoc ky thuat san xuat giong Baba gai va Baba hoa Thai Lan
TAI T I N H PHU THO
B
aba gai la mgl loai dong vat Ihuy san sdng ludng cu, quy hiem dugc liet vao danh sach cac loai dac san nude nggl. Baba gai la san pham bd dudng, cd lac dung tang cudng siic khoe cho con ngudi. Do gia tri thuc phaim va dugc hgc cao nen Baba gai dang trd thanh mot mat hang xual khau cd gia tri. nhu cau thi trudng ngay cang Idn, gop phan thiic day nghe nuoi Baba phat triCn nhanh tai cac tinh mien niii phfa Bac. Ngoai Baba gai. tren mien Bac cdn CO gidng Baba hoa Thai Lan dang dugc san xuai gidng va nuoi kha rgng rai. Loai nay cd idc do sinh trudng nhanh. cd kha nang nuoi day, khong ken thiic an, de san xuai gidng va dang dugc ngudi nuoi ua chuong.Tren dia ban tinh Phii Thg, viec nuoi Baba cdn d quy mo nhd, san lugng hang nam thap. Ben canh do, de gdp phan thuc hien dinh hudng phat trien ihuy san ciia tinh trong thdi gian tdi: di nhap nuoi va phat trien cac loai Ihuy san cd gia tri kinh td cao nham da dang, tang thanh phan va san luang gidng ihuy san quy hiem, cd gui tri kinh id gdp phan thuc hien muc lieu den nam 2015, dinh hudng den nam 2020 la viec lam can thiet ciia nganh Thuy san Phii Thg. Nhan thiic dugc tam quan trong ciia van de nay, Sd Khoa hgc va Cong nghe Phii Thg da de xual UBND
D J O N G TH! HAI NINH Sd Khoa hoc va Cong nghe linh phe duyel dd lai: "ung dung lien bg khoa hgc ky thuat san xual gidng baba gai va baba hoa Thai Lan lai linh Phii Thg". De lai do Trung tam gidng Thuy san Phu Tho chii tri, thuc hien lir thang 08/2006 den 30/08/2008.
Muc lieu ciia de tai nham ling dung va hoan thien cong nghe san xuat gidng Baba gai va Baba Thai Lan phii hgp vdi moi trudng ciia linh Phu Thg; xay dung 01 CO sd san xuai gidng va dan Baba gai, Baba hoa Thai Lan bd me cd chai lugng tdl de san xual, cung cap con gidng cho cac ddi lugng cd nhu cau; chuyen giao cong nghe san xual gidng cho cac can bg khuyen ngu va mgl sd chii trang trai d cac huyen trgng diem phat trien ihuy san ciia linh. Trung lam gidng thuy san Phu Thg ciing cac can bg tham gia thuc hien de lai da lien hanh dieu tra, khao sal, danh gia linh hinh va san xuai gidng Baba gai, Baba hoa Thai Lan hien nay vd cac mat dieu kien, dac diem, hieu qua, kinh nghiem nuoi Baba d cac viing nuoi...; tiep dd, lira chgn cong nghe san xual gidng Baba bd, me de tiep nhan, ap dung va chuyen giao; thiet ke, xay dung ca sd vat chai ky thuat va ling dung quy trinh cong nghe san xuat hai loai Baba tren; tdng hgp, phan tfch, danh gia va hoan thien quy trinh cong nghe san xual gidng Baba gai va Baba hoa Thai Lan; lap huan
27
Thong tin KH & CN Phu Thg Ket tjud nghien cdu khoa hgc cong nghe
chuyen giao cong nghe san xual gidng cho cac can bg khuyen ngu va mgl sd chii trang trai d cac huyen trgng diem ve phat trien thuy san ciia linh.
Theo sd lieu khao sal va dieu tra thuc te cho thay. hien nay, mgl sd hg nong dan ciia linh Phii Thg da tham gia nuoi thuy dac san nhu baba, ech... de tang thu nhap.
Cd noi da hinh thanh nhdm hg tap trung theo dang "Cau lac bo" nuoi baba nhu xa Tii Xa (Lam Thao), Tien Cat (Viet Tri), Tu Vu (Thanh Thuy) va nhieu hg nuoi tu phat lai Ha Hoa, Doan Hiing, Cam Khe, Tam NongL. Nam 2006 - 2007, sd lugng con gidng Baba gai va baba hoa Thai Lan nuoi tai linh khoang gan 3.000 con. Nam 2008, sd hg nuoi baba nhieu han, lugng baba gidng cd gan 5.700 con; cd hg lai Tu Xa nuoi tren 2.000 con Baba hoa Thai Lan; ho tai Minh Coi tha 1.500 con. De dat dugc muc lieu ciia dd tai, nhdm thuc hien dd lai da id chuc dieu tra, khao sal linh hinh nuoi va san xuai gidng baba gai va baba hoa Thai Lan lai trai gidng Van Chan (thugc Trung tam gidng thuy san Yen Bai) va Cong ly Thuang mai long hgp Ly Thanh Sac (Ha Tinh). Tren ca sd dd, de lai da lira chgn, tiep nhan cong nghe san xuai gidng ciia tinh Yen Bai de van dung vao dia ban tinh Phii Thg; ngi dung quy trinh cong nghe san xuai gidng baba nhu sau:
Tuyen chon baba bo me
Xuat ban con giong
Nuoi v6 tich cue
Uong nuoi con giong
Nuoi v6 thanh thuc
1 '
Thu trUna.
a p t rUng
Tiep dd, de tai da lien hanh xay dung ca sd vat chai ky thuat gdm: ao nuoi baba bd me, nha de baba de, cong trinh phu trg khac (chd cho an, hang rao ludi bao
ve...) va he thdng uang nudi; lai ca deu dam bao de cho baba phat trien tdl. Ddng thdi, ling dung quy trinh cong nghe de nuoi sinh san baba tai tinh Phii Thg cd hieu qua gdm: tuyen chgn baba bd me, nuoi vd baba bd me (gdm hai giai doan:
nuoi vd tfch cue va nuoi vd thanh thuc), sinh san, thu va ap triing, uang baba gidng. Ket qua cho thay, toe do sinh trudng va phat trien ciia baba kha nhanh, tdng sd gidng thu dugc tren 1.800 con (cao han so vdi chi lieu dd ra), con gidng ddng deu, khong mac benh va sinh trudng idt tai cac hg nudi thuang phaim. Trong qua trinh thuc hien, nhdm nghien ciiu da lien hanh id chiic dao lao, lap huan chuyen giao ky thuat cho 40 ngudi la can bg khuyen nong, chii trang trai, nong dan chii chdt ciia mot sd huyen trgng diem;
ket qua la da cd 5 chii trang trai va nong dan ap dung quy trinh ky thuat nuoi baba sinh san thanh cong, mgl sd hg da bat dau san xuat dugc con gidng baba hoa Thai Lan (Thanh Thuy, Ha Hoa, Cam Khe, Tam Ndng, Lam Thao), tren 20 ho dugc lap huan ky thuat da phat trien nuoi baba thit quy md gia dinh vdi tdng sd lugng gidng gan 3.000 con.
Viec thuc hien de tai cd y nghla khoa hgc, kinh te - xa hoi va moi trudng rai quan trgng, gdp phan chii dong dugc cong nghe san xuat gidng baba gai va baba hoa Thai Lan tai Trai san xuai gidng thuy san cap 1 thugc Trung tam gidng thuy san va dii dieu kien de chuyen giao quy trinh ky thuat san xuat gidng baba. Ddng thdi, tao ra sir chii dong trong cung cap gidng cho dia phuang, tirng budc gdp phan thuc daiy phong trao nuoi thuy san dac san rgng rai trong nong thon, tang thu nhap va dan nang cao chai lugng ddi sdng cho ngudi dan.
D.T.H.N
28
