Die O.B. Jaargang 5, no.44

(1)

Oorwinrnillllg Vir IKlin1l1lli {e rru&e

§amewerking A an JRmmHdl

D ie ooret>nko m s t uss en A.fr ihcmerg rocpe 'n paar 1ve l-.:e gelcde in Benoni h et verl ecle week ' n naklcmk gelzad to e die H .N.P .-leid.in g pro·

beer lwt om, die ooreenkoms ongedaan te nwak. Die inm enging rem bo h ct cgt<>r uitgeloop o p ' n klinhencle oo rwinn.ing 11 ir die b eweging ran sa- mmcerl. ·ing .

Jrg . 5. Kaapstad, \Y oensdag,

25

Sept.

Hl-16.

No.

44.

M nr. B en Schocmm1 e n dr. H . F . Ver·woc ·rd, r etlaldc ut.· van Die

Trans~·alcr,

het namens die Handse beheerraad van di e

H.l\".P.

<li o tal; Korthmead gaan aanspreolr oo t · die ooreen lwm,;

wat m et die O.B .. die Grys- h omd e e n antl er na::,iona.alges in-

<lcs aan gq;aan is waarl>ragt e ns ellwen

s~·

cie i<loutitcit bch ou en hull c ouderncf'm he( ; om d ie JI.X.P .-I>::tndidaat in di e op hande syntlo

sta!l~raadn;rkicsing

tc omlc rf;t cun. D r. Verwocrd het in opdrag van sy partyraad beswaar aangetckcn teen die reeling en gese dat die H.N.P.

die eenhcidsgedagle stcun, maar dan net op d ie gTondslag soos oorspronl<lik deur die Gryshcm- de aangckondig, d.w.s. sondcr erkenning van die a.ndcr nasio- nalc g rocpe.

Hy

h et 'n , ·oor stcl ingedicn dat <lie oo reenl{()mS ,·erbrCC]( moct wo rd.

clke groep se iden titeit erl<cn word. Dit was ' n eerb a r·e oor - eenkoms, en die kandiclaat, mn r.

G. E . Bekker , wat ook voo rsit- ter ,·an die H.N.P.-tak is, het o p daardie grondslag die s ame- wel'ldng aanvaat-.

Beld<er te kenne gegcc dat hy h om nie

\·an

sy saamw erkbelcid sal laat afclwing nie. Die tal<

llet hesluit om h om as o naf- hanklil<c kandidaat te onder- stcun indien hy deur die party- lcidin g geslcors sou word.

---~================~============

~ -lu ~~ ~ ®~® WGJf!©DmJm~

ffi5®~~~&\ Arr~~o~~ Dr. Verwoerd se voo rstel is daarop met 28 teen 4 stemme verwerp. Hy het di e verga- d ering vcrlaa t en belowe om die saak

by

die Fcdcrale Rand aan tc meld.

Daar w ord gcvocl dat mnr.

Bekker 'n kans op oonvinning in die stadsraad\'erldesing het mits di e Afrikan ergcledere ver- cnigd en besield die stryd kan aanpak Daarvoo r was same- working die \\iaarborg.

Iewrrs in Oos-E uropa ls con of an<lct· moondhei<i besig om op groat ::,J ;:aal procwc uit tc vocr m ot vlieeml e honm1c. Ge-

<lurenclc !lie afgelf •JlC wel ;:e hot bommo of vuurpylo met ene rsc voorko ms bo ' 'er keie E nro pcse Jantle en

itl

Xoonl-Afrik::t. \'Cr- SI\yn. l)!c bron van hut aJJ;:oms Jtot to(, llnsver

onbol\Cll~l

g cbiy.

A I

inli~fing

v;at

hcshil;:ba~"·

is, is dat Duitse fab r ick e in Oos- Huit s!a nd besig

i-.

om m et be- ltulp

\'Uil

D uit se tcgni ci op groat Sl\aal Ylr die n usse k:·yg,;t uig to vrrvanrdig . waar ondf' r vc r- derc ont11ild;:elings ,·an di e \'- wapcns .

Die cerstc van hicrd. ic vuu r - pylc hct hul verskyning bo S wede gemaak. Sommigc h et op Swecdsc bodcm gc,·al n adat.

hullc in stuicJ(C gebars hc t.

H ullc !Jet uit 'n oo stelilcc na 'n westclil<c rigting getrek Later is bcrig ontvang dat sodanige vuurpyle ool< hu1 v et·s l<yning bo H olland gcmaak h ct. Die- sclfdc v lieendc bommc is ver- ledc week bol<::mt Franl<ryk be- speur.

'n Vlicgcncle projcl,tiel m et

UlTVO.l'!~ HDERS VAN

VL11!~lS JilROOl V[

S£ DR VAN ]~CK

Die voedsclbeheer-organ isasi e b coog tans 'n rcgisLn lsieskema.

dc ur middci van handelaat·s clwarsdeur die la nd sotlat voed - selrantsoencring oor die hcle land tocgcpas kan word. Dit gclcl

egtc~·

nie Yir die nege stc- clclike gobiede waar uie koepon- slelsel nooclsaaklik gcag word nic. DiL is moontlil< dat die )·egistrasicskema op die plattc- lnnd en in die grolc r sentrums gclyl<tydig sal pla:'lsvind.

Dr. H. J. van E ck het vcr- ldaar dn.t die mensc te ,·eel waarclc 11eg aan die kaloric - waar de van die vocdsel en ni c gcnoeg o.andag b cslee aan die b csk crmcnde voedselsoortc nie.

Croenlc be,·at h oo fsaaklil< b e- sl,ermendo vocdsclb estanddele soos minerale en vilamincs . Hy J1et verlrl:lar tlat di e m en se wat din k da(, daar J!Cnoeg vlei:; is sotbt ons dit na. die builcland l>an nil voor, in ' n droom J ee.f.

'n stert verlcd e

omlrent blanca gcwaar.

van vlam me is ook wee!' bo kant Fez,

170

myl van Casa-

in K oordwcs -Afrika Na verneem word, h et mnr.

Ooggetuies verklaar d at die b om uit <lie oostc na di e weste g ct rek het en dat dit. 'n lang dun stert ,·an geel-grocn Ylam - mc gehad h ct. Sy snelheid is haic grotcr as die van die vin- nigste Yliegtuig.

Lmekrr ~~ltn~ §~~1rlk a ~n~n@ T~~ID} ~®~]~tt

N adat hy 'n toespr aak gchou · vcrlcde week dcur pres. 1'ruman ho t ; waarin h y 'n v rcedsamct· gevrn om uit diu l'abinet te bc- J'oli tioke waat·nemc rs bcslwu

hi Cnli c b omme,·aat·t as · 'n s enu- wce-ooJ'log Y:tn R ns l . and in sy impc rialis ticsc b elcid wat krag m oot vocg

b~'

s y g cbiedscis c in

₁

.ft<}uropa e n !lie Nabyc Oostc.

bclei .d t en opsigte van R usland dank.

Lcde van die tal< h et egtcr aangcvoe r dat httlle ni c hu l ge- gewe woord kan breel< n ic. daar u itdrul<lik oorecngckom is dat

bepleit en g cwa.ars lw het

<V~t.

Am eril<a hom terwillo van

Brit~

s c imperialls me in ' n oorlog !ant sleep, is .Hon ry 'Wall ace, Ame- rikaan se minister· van handel,

James Byrnes. A m cr ikaanse minister ,·a n buitdantlse sake, b esig om sy historicsc toe- spraal;: in Stuttgart , Duitslan!l ,te h ou, waarin Amc ril;a. to l<c n ne g<'gce hot d at hy h om gaan b o_vwer vit· ' n

Duit:"bestuurd~

,Vercni gd c Stnte Y u n })u itsla nd". Die N ew Yorl;: Herald T r·i bune hCt in vo rband hic rmco gesc : ,H ie Ven:nigd e State h et nou die l; tryd begin v;r Duitsland teen <.lie Sowjet-uoic, Die bcslissing o m dit· te !loon - con van d ie g ewigtigs t.c wat nog oo!t dcur ' n A mcrilmnc r g en ef'm is - het noodsaaldik geword weens die m cdcdinging tussen ilio Sowjc t .- en <lie \ V es tcrse s telsels wat dwarsd eur die w ereld aan die gang is."

Pres. Truman het aanvanldik v erklaar dat hy akkoord gaan met Wallace se toespraal<, maar nadat daar ' n storm in die .tuncrikaansc p ers losgebars h et, hct die president bedu ie da t dit 'n misversland was en dat hy maar net- die r eg va n \-Val- lace om ' n toespr aa l< t.e hou, gocdgcl<eur hc t. Na ' n same- spreking mel Tnm1an het Wal- lace ondern ecm om hom tot na die vredesl<on(crcnsic te ontho u van k omment.aar oor buiteland- se sake. Intussen h ct James Byrnes, minister

,.ail buitel~uld

se sal<e. wat juis so pas ' n sterk stanclpunt tecnoor Rus- land op die vrcdeskonferensie begin innecm het, aangedring op die bedanking van \Yallace, waurop pres . Truman hom gevra het om die k abinct te vcr·- laat, en die beleid va:-1 Byrnes as die amptelike V.S.A..-beleid bcvestig hot. Die Amerikaansc pers h ei. die s tap toegej uig, en die aandcle ,·a n staal het om- h ooggeskiPt.

(Toctsvraelyste wat 'n paar maande gclede nog aan di e Jig gebring hct dat 76 p ersent van die Ameril<aanse publiel< , nm - oordcel is dat Tru man maldik

'n verkiesing sal wen, het 'n paar wekc gelede daarop gedui dat 67 pc rsent van die publiek tans mccn dat hy gcen kans op 'n oorwinning hct n ic. Dit was nog_

\'OOr

die

\i\¹

a1lace -krisis.)

.. Die 0. B." word ,;edruk deur Pro

Eccl~•!n-Orukkery (~;dms.) l3epcrk.

S:.eHenbo.sch, vir dl~ eicoaars ('n uit·

gewero: VOO?.Sl,AC (Edms.) Bcpcrk, Crooto Kerkgcbou 702, Kerkple!n, Kaa.pntnd.

w ~~f0 wfill® llrru Wa1N~n~ EGce~u:n~ ~ Iill®~rr IL®w:l~ wfnr ~®fffifltm.~ ~~ ~~cilill~tm@~gj

D ie I-aning met . sy gcsin sal tn1cn<> h u l b esock in Suid-A fri- l;a vc rgcsel word van fien Ied c van die koninldike hui!<houding.

Dit s lu it in sckrctarisso, ly:fbe- di endrs, )la.arl\appcrs, llO lisic en adjudnnte.

!Uierd ic )(o ninkilil; c bc<lien-

<lcs h ot :;o

paR

' n verbetering in hul dien, voo rwaardes ,·er-

Jo·y

as gc,· olg ,·an die st ig - ting van 'n valtbond va n pa-

"'iSu('diendes. Die <Jnmh1del-

r ' • ' gevolg- ,·an di.c n l l;:bond ,.., tot s(andkom ing " ·as ' n

,·ornJccnl<:~l·ing

va'!J so,·ee! a-;

p er wccl< in salarisse.

))nar is vyf ma::tn<lc geledc m ot d ie

~al<bond

begin toe be-

dien<lcs in di e J'oninklil{e pal cis ' t-ot ; ' n sfal\ing oorgcgaan h ct terwille ' 'un ltoer: )one, rta in

die . ·\merika.anse p crs berig is. 1\UNDElt KLF.RE IN VOOl~

Hu lle h ct toe ool' lcwcnskos tc- U ITSIG: Suid-Afrikaansc fa b;·i - to elaes g

₁

·eis. D!c regcrin g kante is in k cnn is gcstel dat mocs h ocr lo ne below c, en sc- !mile invoet ·kwota van katoen- ucrt <lien is die ' 'al;bond g r!':ti g matcriaal u it Brittanjc v ir die op die grondslag van gcslote hu iclige driemaandc)ikse tyd - g·ctedere, soda.t al 220 bediendes perk met 25 persent ingck or t van !lie Ironing } C(le <laarvan is. is. Dit sal aanleiding gee tot

'n crnstigc tckort aan hemd e, slaappa!<k c, ro k l < e en ancler lm- tocnstowwe.

D ie palcis-val, bonu is ool' in- geskakcl by <lie l.A>rH.lenso ar- beidsmad. en ccn va.n !lie ko- ning se

livJ·eilme:::-t~

is die vcr- tecnwoordiger danrop.

])!!,

is nog nir· bek cntl of hier<lie ,·ak- bon<llcict· d eel snl ,·orm ,·an die g·esclsl>ap van v!or livrcilm cgtc wa t die . k oning n a Suid-A(rika gcleidc s al docn nie.

T US;'":NVImKIESING : D ie drie tusscnvcrkicsin gs om die vakaturc., in die Voll<sraad tc Vlll. sal op 15 J anuade a.s.

plaasvind. Die vakatures is Zoeloeland, Hottentots-Ho lland en Oos-Lo nden-Noord.

U/ olg

^U ^VOOir•

ouey·s se raad en gcbruik

BOEGOESALF orn n van lastige Ve r koues, floes, Ru- uwtie!c, Win te rhande, e ns., te uev r y

IBO IEGO !E §AlL.lF

Die Oorspronklike P -HAU-S ALF

Verl<rygbaar by u Aptelcer of Winkelier

l::iAl'IJJELSNAVRAE: P - fuiU - PRODUJ\.TE (EDMS.) BPK.

Sccu rity-Gcbou, Beursplein, Posbus 3180,

IiA-~STAD

(2)

6i..Jill~y

1'\:VJi.:ID DIE O.B., \NOE::--.1SDAG, 25 SEPTEMBER 1911$.

--- --- --- --- ~---

OOR BOEKE

~®~ Jj@J@l~

~~[f~~

$~ C)[l1]ldJ~IT"~a"©tm@J~~

@®~~~rrofu}~fiDLf

Souder Gcwet·c, dcur S. J. de J ongh, uitgegee deur Publi-

cit~.

J ohannesburg, en gedruk deut· P ro E cclesia, Stellen- b osch ; beslaan 386 bladsye en kos 12s . (12s. 6d. p osny);

lt eurig en sterk gebind.

Hic1·die boek is die eerste van die Dorin gdraadreeks en is met die l)esondere doe! gcskryf om die g cbcurtenisse in die aktiewc rcpublikeinse geledere tyd ens die oorlog tc bock en die buitereg- telikc vct·volging \·an ' n demo- hratiese regering aan die kaak te stel. Die skrywer verklaar in s y \'OOrwoord ten opsigte hiervan : , Dit is 'n verhaal van moed wat mens kan bewonder, van selfopoffering wat mens wil ccrbicdig - al stem mens ool< nie saam me t d ie beweeg- rcdes daarvoor nie - en, les bcs, van onwettighede wat mens m oet betreul' . . . vera! as mens bescf dat die voorbeeld van m inagting vit· die Jandswette in die ccrs te plek van die lands- r egering self gekom het!''

Die bock is in romanvorm ge- slo·yf, hocw el die bedoeling nie was om ltaraktcrs uit te beeld nic, dog net tipes te neem as vcrtcenwoordigers van die r e- publikcinsc daders. Dit sal dus nie billik wees om dit i n die eerstc plaas te beoorcleel vel- gens di e maatstawwe vir ge- wone lettcrkundig e skeppinge . nie. Om hien·an egter af te lei dat dit 'n blote mededeling \'an feite is, sal ' n misgissing wees.

Di e b oel< , w at 'n produk is van die g loeiende mee- en inlewing van die skrywer

in

die stryd van s y volk, gepaard met sy vermoe om sy raak gedagtes in kernagtige sin ne vas te le, word g ekenmerk deur 'n realis - tiese uilbeelding van sowel at- mosC eer as gemoedstoestande.

wa.t die gebeurtenisse voor 'n m ens se oe as 'n werltliltheid laat verby rol. Daarby ont- breek d it aan stereotipe uit- dmkk ings wat so baie letter- kundige w erkc vcrbleik sodat die sty! 'n mens verfrissend aandoen.

B Lm DINAl\UET 'n Voorbeeld van die gemali waarmee die sk r ywer ons die avonlure laat deurleef, is die b eslnywing van die niend wat m et •n voortvlugtige Jangs hom en ' n blilt din amiet agter in die motor - ' n oortreding waarop

clie

ver plig te doodstraf gcrus het - deur die polisic voorge- k eer w ord.

, Die ltonstabel met' die flits wcrp di e Jig deur die windsk en1a en <l it val van die Jinkerl,ant af waar hy staan, vol op die be- stuurdcr s e gesig.

,D ie b estuurder is Ernst.

.,Toe swaai h y die flits

<~tfens

r egs.

...

~ou

gaa'l hy Christiaan b ek y k,' blits dit deur

Erns~ s~

brcin. maar

hy

was

verke~rd.

.,Die lig straal val op die ronde lisensiebewys wat hoog link:;

teen die w inds kerm aangeplal>

was. Die ko11stabel lees <lie nomm er met 'n harde s tem, een voo r die motor herhaal dit. soos dit o p die nommerplaat staan, en toe hoor Ernst 'n dcrde ciie agter nommer lees.

, In o rde", se die hoof, wat naby d ie voorste

n~glervenster

gestaan het.

,,Coed, men eer. u lwn maar ry," r ocp hy uit en met ' n ,Dan- kie sersant, goeie nag!" si t Ernst die motor weer aan die gang, gooi dit van die ecrs'.e geleldclil< na die twced e en. na 'n tree o. C sestig, sag oe>r 1 1 a die derde versnelling.

., ,Ja nee!' was al wat Chril:l- tiaan gese het, maar hy bet diep asem gehaal."

.,Toe se hy: ,vVas jy al tr- vore in sulke afferes betrokke, Ernst?' "

,HOEH.Ol\1"

Die skrywer verklaar dat hy m eer die .,hoe" as die .,hoekom"

bel,lcmtoon het. Dit mag die denkende Ieser m oontlik bedag stem vir die ge\·aar dat hicr dalli 'n blote verheerliking van gcweld aan die gang is, wat uit die hande \·an die jeug gchou mo et word. Daar wag egter vir hom 'n aangename ontnugte-

.ring. Die verhaal is so deur-

drenlc van nasionalisme en is so saamgeweef met ons vollts - vcrl ecle in sy st r ycl teen impe- rialisme, dat die skrywet· uit- eindelilt, soncler dat hy dit wou, daarin geslaag het om nic net die motief - en dus die .,hoe- lwm" - op oortuigende wyse bloot te

H!

n ic, maar die onder- grondse stryd \'an die oorlogs- jare uit die warboel van \·yan- delike propaganda verhef het tot wat dit werk lik bedoel w as - 'n h oofstuk in die historiese weerstancl van die Afrilcaner- clom teen vreemde oorheersing.

Vir die Afrikaner wa t dcnr par- typolitieke vcrbitter ing en pers- opsweping beweeg is om sy ak- tiwistiese volksgenoot as 'n ver- • agtelike ,.rampokk er" te ver- loen, sal dit by die lees van die boek duidelik word dat dit hier geg aan het om die voor tsetting van die onlwnstitusionele pad van Suid-Afrika wat oor Slag- tersnek, Paar dekraal en die re- bellie-tronke van 1914 loop - die pad van daadwerltlike ve r- set te en imperialistiese omeg.

RA~D

VAN A F GRO:ND Vir die Afl'ilm ncr en oolc die

\'yand wat g emeen het dat dit hiet· ' n geval wa.s \'an ' n kl om- pic v ers tandelose jongman nc wat <leur , onv erant\voord elil.:e'' Jeicr s in doodsgevar e ,beveel"

is, sal d it duidelik wor d dat sh-eng e d issiplin c en tliep c be- sef vn.n verantwoordelil•heid ge- vat·e vc rho ed h et wa. t in deq;-e- liJcc omstamlig h ede tot onbe- r elcenbare gevolge Jwn gelei hot.

\:Vaar jeugdige avontuurlus hom paar met ingebore patriotisme wat geterg word deur die wet- tclose gcweld van skynheilige

demolnate. Y ereis dit taaic v er- tt·o ue en - krat;tige Ieidi ng om dam·die b ru isende nasio nalisme in matiger lianale tc stuur as wat tans in T el Aviv g eskiecl.

Dit. h ot die lciers v:tn di e on- d et ·grondse versct reg· gelo-y,_ en

dit

het hienlic boelt paldcend ann die

Jig

geb ring. Ironies lui dit op een p lelc

E n dilnvels het hi erdie

sit~tasies die land op die rand Vall ' n afgrond g ebrlng.

waan·an die m ecste mensc in salige onkunde gebly het.

Oo k die spesialc speurdcrs, wat so na hartelus met m ede- Afrikaners gewerk h et . . . vir bevordering, het di kwels nie besef hoe naby hullc aan die a fg rond was ni e."

D ie verhaal is ni e u it clie Jug gegryp nie. Alles berus op fei- te, maar soos die skrywer in

:;y

voorwoord verklaar, is hande- linge en gedagtegange van ver- sk eie mense op cnkele p ersonc gebring ten einde die ec!1hl):d van die \·erhaal te beh ou en s o·

veel as moontlik van die ltame- rade aan die bock deelagtig L c maalc Vir die nuuskierige Ieser wat 'n volledige r elaas van die ondergrondse stryd b egcer, sal dit 'n b ictj ie teleurs tellend w ecs maar tot tyd en w yl die t yd ;11cer volledigc openbaring moontlik maak, sal hierdie werlc pol< as

'n

voorlopige !cite-openbaring aan sy doel b eantwoord.

Sy hoogste ·waarde le cgter daarin dat hy die saak \'an die aktiewe republikeine in oo rtui- g e ndc en vlotlesende taal

a~n

vricnd en vyand gestel hct. Dte b oek boei van begin tot end, en waar on s vermy h et om ' n o p- som ming van die inhoud te gee, is dit doelhewus gedoen om aan die Ieser die genot oo r tc Jaat om self die verhaal met sy span- ningvolle gang te deurlewe soos daardie manne in hul hoop en teleurstcllings dit deurlecf het.

DIK!\:EI~

S)IYE BROOD?

Gedurende die afgelop e weelt is mccr as 38 ton graan in die Kaapstaclse h awe aan w al gebring. Dit s luit korlng, mie- lies en rog in. Die vooruits igte vir 'n goeie k oringoes In die Suidwestelike distrikte het ook baie verbeter as gevolg van die tyd ige reens.

/D(f?(IJ)rr~ G~$OaJJn~ vnrr

⁰

· fDVJB$~rDdl~ !J) (Q)gft.cerr$

0 [J1)d}(Q]U1J &$ 7T ce~orrtt

Ondersoek het aan

<lie

lig gebring dnt die to cstan de waar- ond er die ,·erpleegsters in die U nie opgclei word, in 'n uit ers t reurige toestan tl Yerkeer. So ernstig is tlie toestand dat die S uid-Afrilman se Ver pleegsters - mnd besluit het om sy c rlc cn- ning aan hospitale as Ol>lei- dingsinri g tings te ontt.r elt omdat die ,.toestnndc waat·ond cr h ull c O))gclei word, onmoon tlil>

i s!'

Hierdie besiuit is geneem op grond van rapporte wat van 150 imigtings in die land onl- va ng is. ::-Ja bespr eking h et die raad besluit dat voordat hulle hul erkennin g onttrek hulle eers die geleentheid aan die verskeic inrigtings sal g ee om hul opleidingstoestande te vcr- beter.

Die raad is die mening toe-

g cdaan dat verpleegsters ai- leen doeltrcffend opgelei kan w ord indien dit in kolleges wat· spesiaal vir die doe! op- gerig is, geskied.

Gesaghcbbend is vl'rldaa r dat in d ie U nie ' n o nm i<ldc!Uiw alm- te telw rt va n 6,000 vl' r)llccg- s t.ers is. Daa1 · is cgtrr g een g ericwe om hullc op te lei nie sodat mecr as 1,000 jong d og- tors wat h nlle aangl'm eld h ct

\'it· oplciding, ecJn·oudig nie aa n- genecm lmn word nie.

Volgens berel>ening is daar sowat 10,000 ,·crpleegster·s en 7,000 vroedvroue in Suid-Afri- l<a. Vall hullc is net 60 p er sent werklik in die diens. Verklaar word dat die Unie minstcns 15,000 verpleegster s nodig hc t om in die b cstaande behocfte te voorsien.

·.

N r.

1

'PA S UIT DIE PER S

'n Groot hi sto ricse roman oor die Stryd van die Gcorgan iscerde Afrikanerdom gedurende die Oorlogsjare 1 939- 1945.

Die Aand ccl Yan elke Lid Yan hi erdie B e\\'egi ng word daad\\·erklik uitgebeeld in

d e

^1t

r s. J. DE JONGH

Verha le va n

Heldemoed, W aagclade, V crraad, Ontbe- rings, L uistervinkc, Aangewery .. Ontsnap- pings uit die Fort en l nternenngs ka mp, Voortvlug tin g, Liefde, K a meraadskap .

Die Ve rh a al van

Die grootse, opofferende, selh· erl oe ne n~e

dade , ·an die Boerevrou en -l\Ioeder m hi erdie onYergeellike ja rc.

Di e Verhaa ! van

D ie v crset van die Boerevolk teen I m- perialistiesc oorh eersing, agLcrvolgin g en

onclerdrukking .

Die Verhaal van

'N VOUC WAY WEIER OM VEP.KNEG TE WORD.

Prys 12/ -, posvry 12/ 6.

Best el omm:ddelti k I

Dit is die ecrs te N r. in die opspraak- wekke nde Doringclraadreeks. Tckcn nou

in op die hele reeks.

BESTELVORM

A an : P1tblic- ite, P osb1ts 4892, ] olzrn111 e sburg .

Stum· my nsb . ... cksemplarc ,Souder Gcwcre", teen 12, 6 posv ry, wna rvoor ek £ ... ... . ... inslnit..

Naam ... -... -... -... . Ad res

Nanotc en'"K

O.B. 25/ 9 /46.

, ,

HAASTIG MET BJEUL

D ie h oofbeu l van B rittan,je, Albert Picnepoin t, het verled e wecl{ uit Louden na dio vas to- land \'an Europa p er vliegtuig ' 'ertrck Hv h et vcrldanr dat tli t geskied ·in opdrag van

<lie

Bl'itse oorlog sdcpart cmcnt

D ie vonnis \'an die Duitse lcicrs word eers w e c n<l van tlie maand vor wag. Blykbaar h et d ie B ritse d e)1artemen t van oorlog ' n baio s terl' voorgcvocl va n wat d ie uits praali i n Nem·en- bcrg sal w ees.

TREIN VIR l\.ONING : Die

Suid-Afrikaanse Spoorwee laat

ta ns 'n weelderige trein met

ultra-moderne gcl'iewe in Engc-

land aanbou waarin die Britse

k oningsgesin \'Olgende jaar in

die Unie sal rondt·cis. Daar sal

outomatiese te) efoonverbindings

tussen die versl,cie waens wees

asook radioverbindings tussen

die koningstrein en die van die

per soncel. Die trein bestaan

u it veertien waens. Twee hier -

van sal spesiaal aan die ko ning

en k oningin behoort.

(3)

DIE O.B., \VOENSDAG, 25 SEPTEMBER 194.6. BLADSY

DRI£

-- --- ---- --- ---- --- ---

Maa~siHJppyvergadering

.-

WoGoAo §E DIENSTE AAN DIE WOLBOER

W erksaamhcde Brei na Ka apstad 1Uit

By gelecnlheid vnn die onlan~;se jaarver~aderin~; van die W.C.A. le Port Ellzabelll, hel mnr. N. C. H:wensn.

Voor,silt.cr v:1n die Dlrek~lc. die lcde van die :-.taa-lskappy ns volt; toq;c-

spri:~k:

Gcaglc l{ollegn• en Vrlcndc, Voor ons tot. tHo bl!lnn~;rikc vcrrls-

tin~e ooq;aan word 1;r·aag van die be·

sondere voorrcg !:Cbi'Ulk gcnmni< om almal vir hulle wc11<ome tccnwOOl'dl~hcid harlllk lc be<!ank. Vanda1. die kennls·

sewing ons bcreik hct, l<(lm dJc ~'1 n·

gens.me vrlcndekrin~: wat on~ jaurliks hier ontmoct, onwtlleiH~urtl_: In ons J;C·

dar,le op. Dat ons •ovccl ou slaal- makervr!cndc hfer s!cn '.:: wcz·l-t1Jl\. be- moediJ;end - dll f;Clul~; tcnvolle van die vurige hclanr;stclllng In dle saa·l<

wat ons atmal wens tc bevorder. Dnl hlcr nic m~er Is nle knn ons toeskrywc a.an dlc felt cat die anndeelhouers oor die grootste dee! van dle Unle versprel is en hulle voJ:~ vert roue het In u en my W:ll vandag namcns ln11tc oolc op- trcc.

Vcrlede iMtr was ons almnt verhtUJ.;

by die gedngle dat \•rede ultelndellk aangebreek !let. Dis sehoop dat die grotcr kennls en waarhede aan die mens openb:.ar, hom met meer grootmoe<ll~;·

hcid tecnoor !<f met.lcmens ~ou bc~iel.

Vandng, meer as 'n Jaar na <lie wa•pens

neersel~ Is, mocl met diepe teleurstel·

ll:lg gcrneld wNd dnl die teenoor;;e- stelde in wcrklt!<hcld die ~:eval Is. Nuwe lloogtepunte vno l<lelnllkheld en hebsug word dMSllks in <lie inlernaslonale dl- plomntleko stryd t>erelk. Hlerdeur ls Eurotla reeds ln <llc groolsle wnrboel gcdompel w:n die. bcskn·afde wercld oolt ~;eken hel en die :\bsolule rlgtlng·

Joosheld maal< pia nmath:e heropbou on- moonUik. nuur hlcrdic tocstande lank voort word daar voorw:KU' 'n won- derlll<c voeclln~o:sbodcm voorberel vir dnardlo stantktmdlgc tdcoloJ,:Ici:! wat flo- reer wn·nnccr han t. en cllcndc hoogty vier.

Sufd .. Afrtl<n wn~ sover nor; tn •n bate begunsti~rle posi~ie. W01·<1 dan•· e~ter

nic vroc~tydlg opr,elrce nte, helnnll ons 'el<erllk ook in dle mnnt~lroom. Vnn-

da~; word van onl:i as bO<!)'C gcv:-a om die makslmum f.t3.n voedint_tst.owwe en kletllngsmaterla·al lC produscer. In belang van die mcnsdom sal ons dit · sekerlil< ook doen maar om sukses te

ver~ekt.>r ~aJ 1ie re:f;:crfnG krtll:;dadl~

moct bydrn en on~etw~rfeld ook aBc belemmerende rnl<tore ult <llc belas·

tinc:sbeleld moet vcrw~·drr.

Tersel!derlyd vocl OM genoo<lsn.~l< om 'r• bnic crnsth;e wnarskuwlng tc rig.

Die \'r; e slrku!Mie \•an ~;eld. ~:estlmu·

Jeer deur geruJ:te van ryk ~:oudontdek· km~s In die Vr)·staat. !let ·n onbeteuelde spekulnsle-gees gnnntle gC!lH\ak. For- tuine is reMs ~;emnak en verloor terwyl dlt 'n algemeen erkende fell Is dat die mlndcr lngelh;te persoon gewoonllk met dle vcrllcs daa·rvan ~!kom. Flnanslde krlnge is reeds ult erkendc bronne ~:e

wnarsku maar on• mede·boere kan dlt ook lnat;neem en hulle nlc onnodh; aa.n spekulatlewe wlllekeur bloot•lel nle. Die

·

wolboer het nOt! altrd: !Onder veel hulp

·van buite, op kernge~ondc busfs 5y bC·

dryf opgebou en dlt sal noodlottl~ wee"

indien hy nou van dle ~;ulde tJelelcJ a(·

wyk.

Tot op datum wa' die wolllor•· defl·

niticC nlc In <lie ,.;clccntheld om ten·

volle, in die vcrhoo~:uc produkletJryse.

mccgcbrln~: <leur die oortor:, le deel nle.

Mel die oMwcldl~endc bchocfte n·an klcdlngsmfllrlM I en In bcsondcr, omdul

~lie Westcrsc kleredra,:: <leur dlr oorlo~;

m nnder w~rci<IMlc lJnlr populnrlsecr wa~. l<nn ons nnnnC'rm <l:tl die voorull·

slgte bnlc mccr roo~klrmlk Is.

e~;ter vroeglydi!; begin konsolldeer en onder gcen omslnndishcde hulle merinos

\'CI'\o,.'aarloos nie. Die \vetenskap hel

<lie merlnobocr ook op hierdie J;eblcd tc hulpc gesnel en reeds word Ot> groot

!'kaal voorlreflike, en vir die dames begccrlikc, pelsc nit merinovellc vcr·

vanrdlg. Die pryse vn•:> velle gesklk hlcr\'OOr. toon dan ool\. nl 'n baie ver· dlen$lCiil<c \'el·hor;ing.

Verlede jaar het ons meegedeel dat.

intcrnasionale samewcr'king by die b\1- rnarkins \'an wol van harte verwelkom '''Or<l. Die Suid-Afril<aa.nse !i!ian·l van die Gesamcntlll<c Organisa.sie, die Suld-

ACrikaa.n~c \¥o1nfsctorgnnisasie, is 1<!aar

~;ckonstltucer en tree nlrccds op. In die bcsonder wll ons huldc lJrlng n~n

ons visc-voorslttcr, mnr. J. H. 1\Iool·

man, wat a-s Dircktcur van die S.A.

Wolar.etorganlsasie weerccos gerocpe Is om die wolboer in •n posJs!e van dfe allerhoosste t:-oue tc vcrtccnwoordig.

Ons venrou eu &lo dat hfcrdie or~;ant~

:::asie daarin sal sla.as om die :nate van bcslendi;;heid en sekerlleld ,·ir <llc he- dryf te versrker wat die sul<scsvoJic voortbestoon In lenstc ,·an dae sal waarborg. Vir die wolboer is dft van die t;rootste belan~; om in scdngte te hou dnt die !ondse ''"" die Wolafset- organisasfc vcrkry word uit die 7' ~ pst.

hefling deur die boer betaat. Dit knn

~e,·otgli1< be~kou word as huHc organf·

sasic en hullc moet nie nalaa·t om die hande ''nn hulle verltenwoordlgers· te stcrk n!c.

Dames en here, u hct onsctwyfeld r-eeds een en ander verneem van dle

,·oorstel ~at v:nunldda~ aan u \'OorgeiC

"'Ord mna:· ons wil u vra oJn bcicJc socd t e oorwCCJ.; or on.s nfc dlc t.H~dras nog hol'r snl >td nlc.

Die ftnnns.tHC po~I~Jc "·an u maat- skappy Is kcrn.;csond en die wchoor;de lt::·pltaal sal onr;ctwy(eld 'n welkome

bele~;gln~;•ge!eenlheld vir bcsta:mdc nan·

tleclhouers en klknte open. l r'1alwe die .-\lt;:emcnc R-:-~crwo wnt !·10,000 be ..

dra kan ODJS J:ebou~ en grondc appresia ..

s1e op 'n mlnnlmurn vnn !30,000 geste-1 word. Oil sal ~evol.:llk \'ir u duidelik wtes dnl die waurdc van ons nandde In werkl!khclll ~<tnmerkllk ho~r ls as

<lie waardes deur dlc finale state ,·oor u ~rrc!leklcer.

Ole l!J.I~··IG sel•ocn ~al ullyd in ons

~cdngles ullsl:lnn vit· die Utter• on- gunstlge l>llmaatotoc•tan<!e wat r;e- hecrs hcl. Ons moet die JJcstuur gc·

lul<wcns met hullc bcyv.,·erJnt; om die Jnkoml'ites nn.n tc \'Ul wat aan ou.s •n ncuo bc<lryt'~wlm~o nt;.•dut ruim voot·-

fll~nlns vh· waard~v~rmindcring, !51cglc

~l<uld~ en ;iO meet gcmaak is, van

£1r;,.l,.tQ .. l7·6. Die onvcrclccldc \Vinste kom nou. tcsame met die saldo In HH,I/4rj ~-;claat. op 'n bcdrnf: van

£17,2t>7··J-l1 lO ~tann. U Dlrcksio l)cvecl nun tlul die \'OI);;CIHlo voorsicninss ge- mrcnk word:-

(n-) VIr 'n <llwlclenrl v•n 10 psl.

(b) Oorpl:l.stnr:; van 'n vcrdcrc vvf·

dulst"nd por~<l nn dfc .~-\1s;emenc Hcscrwe om die tola.al Ol> !4:i,OOO to bring.

Dit lnnt dan HOJ: 'n lJcdrn~ van

£0.·190-G·S OJl die Verdcllngsrcl<e·

nh>J;.

Aan ons O.R·ndeclhouer. en kli!lnlc word ,::r:.Ht.~ dank bt?lulg vir die inspi·

rerenclc wy:-:e wnarop hu11e on.!i s;edu·

rcnrlc f!IC :;et!lloen gcrug-:r;teun en annF;e·

moediJ; het. t\U.!l on:s personeel, bcide

\';:tn die hoofl<antoor en tukkantoor dink ons met dte (:'rOOl~le erkcnlllkheld en sprcck dlt ns ons oorlul~;lng uit dnl met .so 'n kiiCnte·vrlendekrhu::: en so 'n

personc~l cllt W.C.A. ltll)'d ~al uitbllnk

a~ cUe model bo~reor~nnhsa~it! in die land.

'l'en•lollc my h:lrtllke dank aan my kollegas OJ> clle Dlrcksle. Gedurcnde die Jn«r Is her~cpe op hullc gc!locn en noolt t:; Opf.lf!tlrinJ: ont!'ticn wanr dlt.

ell~ brlnn~;e \':tn u maat•knpp)' ~;etrcf

het nic. (Ad,·t.)

Australl~ mocs. tcneJndc voorrudc vir plnaslil<e gebruik le hou. 'n a·lj!chele vcrbod op die uttvocr vnn wolmalerl~at en -goe<lere inslcl. Ook Jt>.p::t.n doen ernstf~l" veno~ dnt 'n minimum van 100,000,000 pond woJ ann hom tocgc,<·

moct. word. Suid·AfrUu\ word ool< ~elf

'n land v:tn wolfabrltkc met dlr ~rvolt:

dat die pln<ll'ilil<c annvrna,.:: cerlank 'n redelike sterk !3ktor op om~ mnrl\ ~aJ

wees. Op die huMh:c t)•dstlp word ftftppr ~cdorn vir <ttr OJlrh:::lln~ vAn wol·

!abrleke wnt •n brle~~lng v:t:l onscvcer

2U., miljoen pond •:.1 mrclJrlnlt.

W.G.A.-woluitstallin g, Po•·t E lizabet h .

Dnt die problerm ~:eskrp drur op~~

hooptc ,·oorr:\dc wol nlc so :.ktucel Is 3s oorspronkllk voor~r,::('r nle. stern cUte wolboer tot bemoc<llt::ln!:. Ook Is dit \'an belan.:: om ro redaJ:te te hou d:H die minimum h:<ais hlerdle •clsoen 5 Y.: pst. hoer snl wees as verlede ~ti

soen. Ct!cn mnk:dmumnr~·rc i~ vir clie opcmnrk r:estel nlc en met die hepcrkte

\'Oorrado goclc wollc \'OOrhnnc!c •nl die Suld-A frlkanns~ \V(')J:'\(~etor~n nr~n~lc

(nlgemecn bel<end as die Cc•nmcntllko Orgnni<'l•lc) ool< ~ern nocmenswa<trdlgc lnvloed op 'n ho~ mark kao ullocfcn nie. Sy invloM sal wei gedug wecs 1ngcval prysc val.

Boerc, In areas gcsl<ll< vh· die merino, wa.t lot onoordeclkumllge krul~tellng of

verwaarlosln~: van hulle kudde~ ooq;e·

gaan hal, sal ongctwyfeld nou tot '1\

bcsef kom van die onwysheid vun hulle da<le. l)aui<Sy <lie Ieiding cleur u orsa- nlsasie ge;!ec, llel G•·oot ~elnlle

w.c.A.·

vrJendo hu!lo nio hlcrntul ~kuhH~=: gc- maal< nle. Dicgcno wnt ~tnndvastls voortsegaan hcl met die opboulng van hulle kuddcs moct die ~rootslo voor·

deel trek. ln hlerdlc \'Crband wi1 ons

•n be~onderc woorl'lllc vnn dan1t en W:L3rderln" rlt: :ll!·n <lie 1\'.(:.A, Sl<a:\J>·

en WollJe~mptes, w:n ons l<lWntc op so 'n voortrcfllke wyse b)·~c•l3an llel.

)!ct d:tnk word ook vcrwy~ nA die st.appe ~crlo~n c.14'ur ens SU!=I,tcrmaat·

sknppy, At:rieum L~bor~ tori:\ BJ'k. w:n sir; so kra·r:t!S bcywer om d lc lot van die wolboer mN~r At'\n;::-cnaam en s~·

bedr)'f mccr Joncntl tc mnak. •

~let lJelan~:stcllln~; I• op~:cmcrlt dat groot r;etalle merlnoboe"c. as ·n bybc·

dryf, 'n aantal kn"nkoelc nanhou. Een en ntmat van ons sun hulle ongctwy- fcld d1o ;;clee!ltheld 0::1 hulle lnko::~6te un hlerdie bron te vcrhoor,. Dier;cnc Wt>.t groot sl<uldlaste aun~;a:1n om hulle in le rl~; vir kar3koclb0crdery moct

grootse u!lbreidingsplanne

,.&n

u organ!-·

~as1e. 'n saak v:at soveel ywer en inisla- tic! tn belang \'an die wolboer :tan d!e dag lt! mat; ole int;ekort word nie. ~ec, ons moet bydra en ho::n uitbou tot die mccs wuardevollc en diensbare bate wat die wolboer ooit sal ken.

Die plannc ,·ir •n nuwe vellestoor In Port Elizabe-th is gereed en ous wn.g nou oet vir die permit om te begin bou.

'n Bykomende vloerruimtc van bcna- derd 19,000 vk. vt. sal onder dak ge- brlng word w:.u die lotaal vir Port Eli·

zabeth na. 229,000 vk. vt. verhoo~;. Dit Jaal nog 'n ruime onbeboude perseel vir JaLere uitbreirling van ons wotpakhurs.

Vir die belangril{ste slap van alles vra ons nou u heelhart!ge .samewerkinh.

U Dlrel<sle het eenpari~; besluit da.l dlt van die allergrootsle bcln-ng Is om werk- su·amhede na Kna.pstad uit le brei. 'n

\Yanrdc•...-ollc persecl van 102,000 vk. vt.

le Pnarden Eiland Is aangckoop en die bouplanne word in sereedhcld gc- brlng. In die tusscntyd hct ons Visc- Voorsltlcr co Eoofbestuurdcr krasdn·

dlge slappe gcdocn om tydclike pcrselc te probecr kry co sodra d~arin gcslaag is word die te.kka·:'ltOOl' gcopen-moontlik nog lllerdie sclsoen.

Ook hct u Dirclisie en Bestuur voorl·

durend aandat; s~slH!nli aan di\! direktO invocr en verkryging van hoofat; .. .mt·

skappc van lnr.tibou-im;>lc:ncntc en an-

<lcr bcnoi!lr;dhece. Die ontlcrllandellnge vord~r g:ocd en binnekort sal ons sckcr baic &ocic tyCin& a:tn u kan oordr<l-.

V:'Oi?g sedur-eodc d!e jaar ts, sonder a•h·enensle of ·n prospekms, ons kap•·

laal vt>.n GO.OOO teen 'n premie vnn 10/· per !1 aantleel. vo!skrywc. Teneindo dle voo:gestcide uitbre!diog te flnnn-

sl~er beveel u Uirel<s!e aan c!at dtc n?mfno•!c aandelckapit.aa! na 'n mlol·

mum van .£125,000 vcrhoot; wonl. Pie

EDJ~NVILLE Op Saterdag,

H

Sept., het die twec l<ommando's , ·an Eden- ville hul jaarlil<se Fondsdag ge- h ou. Die opkoms was goed.

Etlike belangstellendes van Kroonstad en Heilbron was ook teenwoordi g . Onder die aan- w esiges is ook v erslteie H.N.P.- v riende opgemerlc ·

Die dames het ' n hcerlikc ete en verversings verskaf. Ondet·

die sierlil<slc w as die Boere - jeug-tafel waarvoor mej. San- n ietjie va n Zyl, in afwesigh eid van die Jcug veldk te. ver antwoord elil< was. Die Boerejeug het die soan van £8 ingesamel.

Ons wil haar gelukwens met die prestasie.

Die totale opbrengs met Fondsdag was £101. Enke!e bydraes is nog uitstaande.

Gcdurende die namiddag het genl. B. J . Vor sler van Brak- pan die aanwesiges toegespreek en op ondubbelsinnige wyse die b eleid van die O.B. \'erduidelik.

Die verrigting s is met .,Die Stem" afgesluit. - ( Korr.)

W A A R D . E VIR GELD

Ule naam wat u wnarlJor=::- vir Mtl"<·riiC'Id t:n lc\\nllh.·it 1~. hl("d u \\'~·ne. Brande·

wync en Likeurc ann wnt mrt dlr s:-roOI<i:lC ~Or!! ..-n mocitc vcrmt>nl.:' c.·n vt!rouder I!' \'lr 11 .;cnot.

:\lleculili: die BESTE Is .;ortl S:t'HUl't:" vir u - t;X("J-:1-4:-o;IOU l'ROOO-\.TE· l:S.

nn; u~;:;TI·:.

... .. .:c

~~2

^u~

~~.& =~.;

^cD _e_'T.('f

=s

^:::^-

t'!H'SL n! ^..O,!!rt^O«N~e:~

P in:, ·LYS

^,;^!!j^-.^~U)

""

.. "' a .., tn;; ,.,

i.. :::

~-=~

^~

.= ;·

;::.=~

f.=

W\'l\'E: 1'0!'-<"f( 1':1.\\Tl"F.:

SpeaUUll Soct

..

^2/⁶ ^11/- Crnnd Spumanle 10/-

Crnnde Splcndore

Roo! en ^WitJerlpiko

..

1/9 8/6 716

Roo! en Wit Malm~ey 1/9 8/6 UJtA8UJo;\VYNE:

Root en Wit Muskttdel 1/8 8/-

Soet Porl 1/8 8/- Eurcl<a 8/6

Port, Pontak. Worcester A.I

..

8/-

Hoek en Spe•lale Sjerrie 1/7 7/8 Boesoe

..

^7/⁶

Goue SJcrrie <Droog) l/6 7/- 1,1 tl F.IJIII'::

Ou Bruin Sjerrie

.. ..

2/3 Pepermcnt 7/-

.,cocktail" 4/- _Kcralc. _Vnn_dcr _Hum._~

vermoulll (Droog en soct) 2/9 Ccmmcr. en Anys 6/6

UIU)£ W1'NE: ^H'.N^t:\\'1•:^11~^:

Boer~;on)e (Ron!) 1/9 uroe. Lemoen en Suur-

7/6

Riesling en DroOl Wit 1/6 lemoco

VOOH\1'1\A RO~S:

voe~; bl' 20/· per vaatjje en 'J/· per 1<1••11! tuet l:>otlels. Jlierdle deposito's word onmictcteJJik vcrgoed op ont\o·nnss \':'\11 lei.! lnhoucrs .. ~;poorvrag betuald.

EXCELSI OR WYNMAKERY

( E dms.) '6plc

VLA.KTEPLAATS-STASIE CKAAPLAND)

..

., Elke O.B.a Offisier b e ho or l hierdie B oe k te lees! ''

'N O.B. -OFFISIER.

T [h] ce cG LrJ®cru it

G ~~~ e B~rt ~ te~if

<leur

'\V I LLI AM C. BULLITT - 11/ 9 posvry.

JJE.YlXO ' LiS .tUIJ.:;Rfli.LLY, "iE BLAAIE:

,.A significant book on international affairs.

Ex-Ambassador Bullitt com-eys the essence of diplomatic experience and histotical studies."

- ChieCL[JO TtibUH&l.

.,Two Colossi face each other across the globe - the U.S.A. and lh e U.S.S.R. The book is a survey of the two litans as they confront each othe r. Mr. Bullitt bars no h olds, pulls no punches."

- SMunlay Review of IAteratt~re.

lFirCID ~~a:il(g!~ll~~

~@~~lffi~rm~en

POSBUS 29

~~~RR~llllflD©~~Jh!

(4)

BLADSI. VIER DIE O.B., WOENSDAG, 25

SEPTE~ffiER

1946.

--- --- ---· ---- ---

DIE O.B., \\'OE:"rS DAG, 25 SEPTEMBER 1946.

Die Ossewabrandwag is. afgesien ,·an sy nasionale dryf\'eer,

by

uitstek ·n werkcr sbeweging omdat hy nadruk le op die arbeid ,-an die \'Oil< as bate in plnas van op goud. Dit is dus in die hoogste belang van die land dat aile werkers so gclultkig en welvarcnd moon tlil< moct wees, net so,·eel as wat dit in belang van di(' werkers is dat die \'Olk waan·an hul!e d eel ,·orm, as geheel ge- lukkig en wel\·arend moet wces. Die ec·n is onontbeerlilt

,·ir

die a nder·

!.<H>~

di (· lcd r nmt c < ' II die romp \'a n < lie liggaan1 on ontbeerWc is \':r m('l;aar.

:>Jiemand durf van dag ontken daL die valcbon dc: onder die kapitalistiese b cdeling . wnar 'n onverstoorde aanslag op di e volk se arbcid toege!aat is, die g roo t wapen was waarmec die werker homselC

crt

sy gesin bcsl<erm het nie. :>Jiemand kan die w erker ook lnvalik neem dal hy te midde \'an di e volksverbrol<k eling van d ie panypolitiek m eL sy idee van g r oepbotsi ng, sy Yal<bonde uit·

slu itend gcbrui lt l\el as afweerwapen vir sy besonder e grocp nie.

Die

~eda~tc

,·an 'n brecr volksfront

:J.S

net 'n arbciclsfront teen k apitalisticse mtbuitrng kon in die atmosfccr van die parlemcn- terc demo krasie

ge~;n

as em l<ry nie.

D it is dus nie die slwld ,·an die werk er as hy in die gelsoleerde stryd \'i r sy selfbcstnan toestandc gcslccp het wat nie in belang , -an die ,·oJJ; as g ehcel is - en 11tas

op

die duur oolc nic in belang , ·an die wcrh <•r ... <.t·lf. "at afhnnldilc Yan sy

\'Oilt

is, lmn wees nie.

As ei re \'Olk as g t•meenska!> nie vir hom in die bressc getrce h et nie. dan kon ook nie ,·erwag wor d clat hy ,·ir daardie gcmecnsltap in d ie bressc moes tree wal so dilnvcls nog die uitbuitcnde \·yande self as lciers

na

,·ore gcstoot hcl nie.

N ogtam; h et <lit tyd gewo rd dat die J ig oo k moet ,-aJ op die verkecrclc gevolg·c \':In d ie eensydige stryd van die werkcr wa t gclci h ct lot locslnncle wat dit op d ie duur vir di e volk as gehecl sowel as die wr rl<cr in bcsondcr onthoudbaar sal maak. Een van h ierdie tocslandc is die in die boubedryf waarna gesaghebben<le spr ·eh:ers vcrl cdc week op ' n munisipale k onfcr ensie in Kaapstad

\·erwys hct. Daar is aangctoon hoe daar ' n tet·gcn de vcrtrag ing in boulwnstruksic is weens 'n on \'I'ugbar e loon stelsel \\·a t gegrond is op gelykc

besoldi~o>ing

eerder as op ywer en bekwaamheid. Die gcvolg i,., nooHiwcndig dat tliC' goeic werlc er t erug val op die pcil ,·an die ""al .... tc omd::tl llaaa · gcen aau mocdig in g yjr betcr o(

,·inni~er

\\ ,•rl; i ... nie. Dil is bloot menslik, maar terselfdertyd ool<

baie onmenslik in sy gevolg-c as in aanmerking geneem wo rd dat dit hier

ga~m

om die uitrckking ,·an 'n w oningnood wat in die bestc oms tand ighedc nie in die !ewe van die huidige ges lag ten ,-olle gclil,widcer· gaan word nic.

lli t>rdic· mi ...

,.,tand

bt•ldC' mt oon op nuut \\'Ccr· die nood<:aaldil;- heid

dat da:a:·

g-c• brC'c·l •

nul!'t

word met d ie ou l< a pit alis ticsc en partypolitit·IH· begrippt· "at nic die voJI( a s lewemle

cenh~:id

m et.

onderling- a fhanl;liiH• kill' wil be!<l<Ou nic. maa r as ' n vers am cli ng van t' ul•elin).:'c \\at

ellc

vir h omself moet sorg hetsy d eur

pcr~oon

JiiH' mltg,.,vC'r·o wrring

of

grOC'JlVOrming bi nne die liggaam van die

\'Oik. Die

toel,o ms sa l hom moet wend in die r igting va n d ie

0 .13.-gcdaglc wat <li e gt• hccl van di e vollc verkondig en claarom ook die insl<akeling \'an die h ele volk met sy verslii llende ar bei<ls- vcrlal<kingc in die s lantsbcstuur. Dit m oct nie m eer nodig '>Vecs vir die wcrker om hom as bcdreigdc teen st<-.at en gcmeensl<ap in te

gT<La(

in 'n g-l'isolcerde vakbond wat t een alles buite die wcrlcer!;gclcder e

\'Cg

nio, maaa · hy mo ct deur sy werl;crsorgani-

;.a ...

ic

nf

val;bond dt'!'l uitmaalc va n die staat self en sodocnde mt• t

'n npc

oog \'ir

f.ll\\ <'I

<li e werl;e r as di e b reer e vo ll; sc belange mcetw!p om

<lit-,.,, t'\\

ig- in di e gcmcl·n,l;np te bewaar - 'n ewe wig ''at all ct•n bc ·n•ilc l;an wo rd wannC!'r die s taatsorganisas ic op die bc;::-iu.,cl van '>:11\h'\\l'l'l;ing sal ben•' in plaas ,-an di e beginsel

vnn

IJO I:-ing- ...

no-.

iu tlir parlemcnt i;re dem okras ie met "Y party- ,.,,,·.nl

en

clic lw nlllHani ...

mc

m et sy l;lasscs tryd - ' n cwcwig waa.r-

\':ln die " crlccr·, ...

oo-. t ~oucns rJICt~

lid ,·an die gemcenskap, ten llict>'-te afhanldil; i ... 'i r·

;.y

cic ewe wig of wcl va?.rt.

ITIDl<Wil ~lr frll~JJ 11i~ ~fl~~lr§ Th1~tt

~ff@lc~Ir V @OF!r~d~

~§ ID~aJIIDJk ~~

I uclicrs is ltc wfMwld ik

vm·ant-

woo nlc!il;

vir· Iii('

opgaar vn n

!>l;~us

adiJ,t•l.., \\Ut !tulle clan weer onde r < lie tno nb:.tnlc !leur teen swartmarl<pry:.c \'crlwop.

H ien lic fell is no;;ccns bcwys dcur

'11

I ' lop rag wat

oP

las ' a n d ie ,·ocdscllw ntroleur, . pryslcon - trol cur en polisie in Rusten- burg, Tr ... ns ,·aal , uitge\·ocr is.

Die ,,. nl;d~

''ml

blwzJ;, s ,,01ccl as ill•( I( rs

i8

rlfl rsocJ.: cu tfuo·-

!JCHII'S /t(( tl1c Ql/dc I'SIJt /.' (1(11!

die

Zig gebring dat die In d Wr·

wi11kels r;olop skaars voo1-racla

!JChad ltet, tcnoyl die voorr(ulc

~:an die bianke winkelicrs 1Git- gcput

1ca.s. 'n Totaal van

7C

wi.nkels hct in die distrik sowcl as cloq> deurgcloop.

Groot ,-oorradc gelwndcn- seerde mclk. wit m iclicmeel.

suikcr, rys, kookolie. seep en boermcel, is weggesteek ge,·ind in die huisc en g ebouc van Indicrs. in baic ge\'al!c op d ie mecs onsi.nlil;c p ickke.

Offisiere se;

Besluit Oor Samewerking

Die offisierc en lw mmnndo- r aadslcdc ,·nn

t:;'cncraalsl<~lp

A·l het Sat.•rdag.

11

September, op Swellcndam byccngek om. H oof- gcnl.

;\(ax

Smuts hct dh! !<loci

ingencem en die verrigtingc gelei. Hoofkomd t.

\V.

n.. Laub- sch er h cl die Raad

toc~esprceJ;

oor d ie bcslissende bclclccnis en besondcrc t.aak van di e O.B.

in ons voll<slewe.

Daar is besluit. om <lie u it- gcst.rcklo gcneraalsl<ap lc ver- dcel. Die offis ie re van die oos- tclil<c lice! van die

Otl

a C dclin

₁

'5 h el di e gewese gencrnal, m nr . J . L. Swart, w eer naniJc veel as hul hoo(o fiisier, tc r-wyl h oof - gcn l. Smuts ,·ersock is om be·

vel lc necm oor <Iii! w estelik:e decl v an die afdchng.

Gcnl. Swart, en <lie !cdc \·an sy sl<tf. assl.-hooflwmdtc. mev.

J. Swart, h oofkomdte. J. S.

Badcnhorst, C. J e. ,·an Coller, J .

H.

Xeethling en

J.

Vil-

jocn het \'erslag g ed oen van die w crl<saamhcdc en bedry- wighcde van sowcl die mannc- as die vrou elwmmando's onder hul toes ig. Assl.- hooflwmcllc.

Sw art. hct drc ywer \'an d ie

\TOUC ten o ps•glc van F onds·

< lag en Vryhcidsdag geloo f.

SAl\TE\VEI-tKING Op voors lt>l van J wmdt. S.

\V.

J oubert van Barryd alc, hct di e r aacl ccnpn ri g besluit

om

aan genl. J.

L.

Swart op tc d r a om di e g-cbicdsleier, dr. F.

clu

T. van Zy l, in k cn nis te stel dat di e

ll•d<'

di e pogings van die O.B.-Iciding om Afrilutncr·- samewcrl<ing tc b ewerlcstellig, met waordc ring gadcslaan.

Hulle vo<'l oo rtuig dat die

Smuts-b~.;\\'lnd

aileen

ve~slaan

kan word <leur 'n volksfront-

·n bondg-t•nootskap van allc na- sionaclgcsin<lc grocpe. Da:wom is hullc di.-p teleurgestrl met die \\'Cit •t·ing ,·a n die

H.;'>:.P.-

leiers om

Ill

so 'n bondg-cnoot- skap met hul mede-A frrkaners saam tc werl<.

Di<' rllflll 1Vil .fJl'G(IfJ die crns

n m

die 8itua,~ic bcklcmtoon Cll die li.N.P.-lcicrs t-cr.soc/( om 11ie tc rollwrtl

i11

ilullc lloudiug

t•a.n

rya.ud.~kop tccnoor mrdc-Afri- 1.-oucTs (1ccwrondcr du: O.B.)

11ic.

want sodocudc 1~cr.spcr lwlfv (1/c pad nn .s<o11rwcrking en mwrk lu<llc <lit ui1· 0.13.-ledc Ol!lltOtlltf/il.' Olll die lmllclidcttC ran die, Party mr·t ·n r·rrkic.s~ng by dit slcm bus tc ollllr1·stczm.

Hulp Gevra Vir Gevangenes

;\[e\·. E. C. Seymour ,·an Pre- toria doen ·n beroep op alle mcdc-.\frikancrs om stcun tc vcrlecn in die vcrso1·ging ,-an 'n negctal Afril<aners wat tans nog in die Sen tralc Gevangenis, Pretoria, lo-agtens die n ood- regu lasics nangt'ltou word.

Daar is ,·an hicrdie pcrsonc wic sc gesondhci<l tc wcnse oor- laat, en dit i:,; dus on s pliy, om vol te ho u meL die taalt om h u lle van god c vocdsel tc voor- slcn.

Bydraes in d ie vorm van lw n- tanlgeld of vocclsclwa rc soos g r ocntc. vru!,{tc, ens., l<:t.n ge- stuur w ord oan me,·. £. Oom- mlsse, Ch ar lcsstmat S·l, Brook - lyn, Pretoria ( tclcfoon '1-3775) .

I ndi en d:tar

d:~mes

is wat be- reid :s om mel die b er cidin g van die kos bchulpsaam tc w ecs, sal d it hO tlg' w aardccr \\ :>rd.

Hulle moct as)>. in verbinding t r ee met me,·. Domm1ssc.

I\: om, \'oll;'<genote

~

hicr die manu r

..,<'

,,rf<' t':- is nOJ.:' s tcl'lls op dir

alt:l~lr l'll

hullc hc t ons daadwl'rldil.t• s tcun

noalig~

Willi CG~~IJU W~ca1rrfw®rrf§

&J~~ 1I\~~111l WyaJ£mcil§&: ca!~

·n

1~1:\a.,lil>c

aanbod ' an c..teu n 1h •ur di t· O.'B. in H ottcuto t - lfollan<l

aan

die H .X.P.-1\'idin)::' in ,·c r·b:tnd met die

tu..,~en'

crJ;ic- sing in d!l<ll'dic

Jdc~nfddin~:",

waar.in 'n \\ aarbnq; te,•u be,·c:;-ting Yan die

O.H.

gen·n wnnl,

b

Jco r·t rn ,.,aal;lil> d cur die \ OOn,iUer ,·an <lie cli,trilc;.bestuul'. dr.

J> ••

J. van N it·n•p, vlln clic haacl gcwys.

Sede rtdicn het dit• tt.X.l'. ' n

En~t·!,.,

... prclcc nde, nw r . H.

lJ.

l\Tai'I ..-cod. a s l'andidaat ).:'l'nominet·r.

Hr h<'l

ty<lcns die oo rlog in die S.A. mym·een ·too! gc·d ie n.

D ie brief van die plaaslilcc O.B. aan die distriksbest.uu r van d ie HX.P. het gelui :

,-:\famens die O.B. v:m Hot- tcnlots-Holland nad er ons

u

in u hocdanigheid as voo rr;;ilte r van die

H.~.P.-dislriksraad

met die voor stcl c lat 'n

mat~

van samewer·Jdng, wat

cld~rc;

nic bc,,·erkstcllig leon word nic, w ei in hierdic k iesafdcling m et 'n oog op die a.s. lusscnvcr lde- sing bcr·eik w ord.

,Die O.B. mi k op 'n Uniale

NUUS UIT CAROLINA

Op

7

September heL die Caro- linase k onm1ando's 'n

goed~e

slaagde Bocredag gchou op die tcnt,oonstellingsgrondc van Ca- r olina.

Jukskeigooi, sl,yfsldct en by- spclc h et die mcnsc besig gc- hou , o nderwyl die d ric fluk sc kommandantes, mev. Breylen- bach . me\·. Roode en mev. Stoltz gcsorg hct \'ir pannekoek van b okwietmcel, ven·ersings en

'n

heerlike bu ffet-etc.

GE~"L.

J. G. S. OPPER:\1:\X.

Gebieclslcier gcnl. J. G. S.

Opper man hct die middag 'n tocspraal' gelewcr wol die brandwagtc weer o pnuut besicl h cL

Die a and is \'O ll{spcle gespcel, en hieraan het

al

di e jong mensc, wie se oue rs aan die vcr- sldllende politiek c par tye b e- hoo rt, deelgcn ecm en vcrvcr- sings is g ratis aan hu lle alma!

bedien.

RO"GOI E XS

M et die afstcr·we ,·an oom Jakob B r eytenbach in die ou- clcr·clom ,·an

77,

hel Carolinn- gemeensk ap 'n

~evocligc

,-erlics gely. Pwf. G. :>.t. P cllissier ,·an Pretoria het 'n tr·cffende r·ede by die roudicns g chou. A I die t>esighcc e was g cdurcndc di e rou<liens gesluit as 'n blyk van ccrbicd Yir wat die o orlcdenc vi r · dorp en clistrik betelcen hcL

,·oll<s- o f ccn hcidsf ronl en tot d usvcr is

tlit

deur a ndere ver- w crp.

So 'H froHt Jam. ogter op llo/lcHtot.~-Fiolfcmd vc>·lcry 1vo1·d iudicu u J){I?'IY clio JWCl oopsicn

om ' n

kanclidaat. to bc>toe>n

wat

lwmsclf ook as die kcoulidaa~

t'(lll a.ndcr ilfl"il.:ctllCr- en re- JIIIl!lzT.-cinsc vr·ocpc (wcwrcmder

!/it· O.B.) bckcn

'u

clionoorcen-

koms/ig

opine;

m.a.w . u p al·- ty l<an die l'an didaat benocm en m its di e kandidaal h omself cr epligtig b ind om, indicn

\'Cri<rcs. die O. B. en die and er nasionale grocpc, nic tc b e\·eg nie, is die

0.13.

b creid om hom as Volksfront-lcandidaat tc aanvaa r c"

0111 lzom organisa ..

torir·s sotnl Cl'l VJI 1eysc

t:cm

Me mmc tc ond( rstcrm.

.,H ierdic aanbod as basis Yan ondersteuning- ''e1·eis Yan geen van die b ctr oldw clemente

'n

pr·ysgcwe van cnige beginscl or va n identilcil n ie. Dit l< an cg- tcr bewcrl<sldlig dat verenigde Juagtc

a~lC'!'

die anti-r egcrin gs- l<nndidaat gcgooi word.

,Ons maa k die aanbod plaas- lik a:tn

u

in

u

J o ka le hocdanig·

h eid maar ons mag byvocg dat h ier d ie s lo·ywc die g occlkouring

\'an die O.E.-lcid ing wcgd1·a."

\\'ElEl{L'"'G

Die antwoord van dr. \"an

;\ricrop op h icrclic voors tcl lui : ,Ek hcl

u

skrywc van 20 Aug.

l!l 16

ontvang, en wens u in antwoord mec te c1e2l, dat die

H X P.

,·an \'OOrncme is ·n kand1dnat

tc

benocm ,·ir· die Par!cmcntO::r c tu>: scm·erkies ing in Hotto:nlotshol!o.nd, en verder

\'an \'OOJ'ncmc is, 'n beroep te doen op allc Suid-Afrikaners

\\':'ll gcnl. Smuts sc lwnclidaat vo..:rslnan wil sien, om d ie aan- vaardc kandidnaL va n die

!-!.X. !'. tc o ndcrsteun dcm· (lie

<land I))'

die wi! tc sr L ."

KAAJ'STADSE

AI~FtJI(AANSE

SAKEKAl\!EH.

0

A llgelY'ililen e V errgacdieriillllg

l\taandag-aa nd, : 30 Sept.

in die

1 \:aaostadsc l\offichu is

GHOOTE

KEI~KGEBOlJ.

Spn;ku:

Ed. Agb. J . \\'. :\IGS H.E T, l\linistcr van Pos- en Teie-

g-:-aafwe:::;c en O penba rc

\Y<.'rke.

Lc lc en bclnng-st llen dc sak e- mann". ool< van omliggcnde dorpe, wo rd hartlik uitgcnoo!.

H El!!JE/DJAG

word d2ur die

OSSE\\' .r- \ BilA .. DW AG

g-cvicr in die

HOFM EYRSAA L, KAAPST AD

op

SATERDAG 5 OKTOBER , 1946

om 8 nm.

Ko rt toesprnak cleu r

Dr . . J. A. Wil D

O!>'·oering dew· die

Rem -kocn-toncch·crcnil!;illg (A fri kanerhartc)

'J'OC{JCili!J tTY - Silwer /:oil< l.t•

(5)

DIE O.B., WOE:\'SDAC, 25 SEPTEMBER 1946.

BLADSY VYF

--- SOOS ONS 0../ESIERS DDT SUEN SOEK!\IEKAAR

Die ko mmando v an Soekme- kaa i· het op

11

deser hul F onds-

<lag gch ou. Die oplwms was bo ve twagling gocd.

Ons Laaste K on s

Pro f. dr.

D. F.

du

T.

:\fal- hcrbc , van P r eto ria, skryf:

Die fout word so dikwcls gcmaak (.soos onlangs nog op dt c Calcdom•crgadcring vrtn dt". Du

'l'.

van Zyl ) om t e pranl van ,st em vir die H.)!.P." Die 1'\a- sionalc Party is nic 'n doc! op sigsclf nie maar slcgs 'n middcl of ' n instrument om 'n sckcr docl le bcrcil< , naamlil< die be- h oucl en ui tbo uing van di e Afri- l<anerdom . En onder die om- slandighede waarondcr ons ve r-

kec~

of ons no u daarva n h ou of nic, is die party - hoe on - volmaak ool< - die enigste middcl om onts!a c t c raul< \'an die \"O lkskadeli l<c en landsver- pcstendc bewind met die \"Ol·

gcnde algemcnc \'Crldcsing. En as ons vir kandidatc dcu r die 1'\asionale Party hcnocm. stem.

dan stem ons vir ons cie behoud e n die bchoud \'an 'n blanke Afrikanerdom. D!s moo ntlil>

ons !:lastc l<nn,, i\!ct behul p van kleurling-, kaffcr-, I ndHir -, J ode- en andc r stcmmc en grootskaaJsc immigrasie \\; 1 hul die nasionale Afri kancrdom n ou vir· goed onclcrpl oeg. Uit wie sal <lie immigrantc in hoofsaak bestaan? Die ticnclu isende so g.

, verplaast e personc " van Euro- pese Iande - ve ra! J ode wat onder versldlleJldC nasionalitei -

te hulle hie r· sal aanmeld, wat ten alle kos tc daar wil w egk om.

Suid -A fr·il<a m oel 'n scntru m van Juda" ismc wor d. Volgcns dr. Roth \'an Oxford (onJangs

in

I<aapsla<l) is ,.di e Suid-A fri- kaansc .J ocleclo m die d c rde bc- l angr ikstc Joodse groep in die wcreld . . . ccn van die w einigc oorblywcnc!c stcunpilare vnn die Joodsc Jcefwysc - nou dnl die Joodsc lntltur e le en gecst elil<c scntrums in Sentraa!- en Cos- Euro pa uitgewis is." Ons \'Oil<

hct nog nooit in sy geski edenis in so

'n

krisis \'Crkeer nie. Laal aile nas ionaalgesindc Afril<a- nen; nou hulle geskille opsy sit, en as ccn man in gelid optr ck

om die l•'ilistynse bcwind onw e r l c g ooi en gel ei<lclik die Em- pirebandc te vcrbrccl<, wnt \"Cl'- antwoo rdelil< is \'ir mceste van ons \' raagswkk e. Sonder \'e r- ander ing \'an bc\\'ind h elp a l ons ywc r en organisasie blocd- weinig en stuit ons lccn 'n 1 \lip - muur .

(Die

Jl .N .P.,

Of '11 JICtl'I!J

is

nie

<lie cnigstc en ool~ ?lie die <ioct- trcffcn<lstc mi(ldct om in 'n lrrisis to gcbruil~

nic.

'11 llom-

bina.sic

'L'l!n J..T(Iftl<'

i.s

^altya

mccr clocltrcjjcnrl -- fJCiuic

die

~:oorbeeld

1rat

<lie

Brit te,

~:an

wie

die partystelsc.l aj- 1\0mslig

is,

self f!Cftre l!cl toe llrlilc in die amrgcsirJ r<m die Drdtsc geraar 'n koalisic !JC·

r·or·m llct 1rit dric 71<n·tyc. '11

Kombirwsic I'Ctll aile anti-Em- pire !JrOC]l(' is

die

(I(III!JCWCSC tccg in '11 J..·risis teat waar8kyn- lrk _..ons la<rstc kau.~·· sed tcCC8, soo8 Cll!.~ gcaq/c lwrrcspondorl

bcklemtoou.

f.'t tl.)

lEers U n graaf

Nas ionalc O .

.U.,

K aaplan tl , sluyf:

.Di t. is bcpaalcl b!lie onlmocdi- g c nd om le I'Cf'll eem hoc daar tusscn die

NllS.

P a rty en die O.B. oor samcwerking tou getrek wo rd.

A s s taat:samptenaar mag cl<

a an p olitick nie declnccm nic.

Die 0. B. Jtcl my as lid gc- s l< mp. !llaar gcvra c!o.t e k my- s el f nog as lid moct bcsl<ou.

\ Vic g a a n nou my sicnswysc t eenoor di e we reid \'er!wndig?

\\'ie g-a an Suid-Airika \'ir J ong- Sui d-.\ fl"il<a red? Ons g-, ' li<'fdc Xas. Party en g dicfde O.e . ba kloi to t die dood

to~.

Om ons haljaar ons vyall(k . n ic Nas. Pa r·ty \'l'a of daar· e rns

l>v

die O.B. is wannccr hul pra~l

o or samewcrking. Op sy beurt

\Ta die O.B. w eer of daar erns op die kant \·an die Xas. Party is. Ons, Jong Suid-A!:rika, word n ou wan!10pig. Ons dwaa l. Ons wil begin dink, o ns m oet ons nasieskap los en inte rnasionalc bm·get·s w ord. Kan ons ons toe- k oms en ons Suicl-Afrika toe- vertrou a an 1'\asionalc leicrs en O.B.-voormanne wat n ie eers op 'n gedagtc !;;an 1<om, oor hoc om saam l e wcrl' n ie?

Laat ons o ns as Alrikancrs eers ingraa( e n da n besluit of ons 'n parlcmcnt of

'n

gesag- staat m oet he. Soos ons nott aangaan, sal ons nie eers

'n

l;;ans Jo·y om te Ides nie. Ko m o ns veg ccr s met die wapcn wal ons h e t. K om ons din!'

'n

slag- gie vi r onsse lf. Laat ons by die gedagtegang \'an eersugtige en sclfsugtige ,-oo rmanne ver- bygaan en sel f besluit. La at ons

on~self

af1·ra: .. \Yie kan in die nabye toekoms e n na die ,-olgendc \'Crkiesing die mce stc

\'it·

ons land doen ?"

(Die O.B. vr<t juis clal tli<

sll·yciJ)IIIIIC r;oorlopig O]JSY [IC· sJ.:uif moct word ~;ir samctvcr- J.:ilr!J. Daarna kan 0118 mckcwr sc slandpunlc miskicn bf'(t·r rcrslctcor. Die ~;raag

wi'·

dir t•Ol!JOidC l"CI·kiesi:i_(J F.: .-t:\" l!:t 11

- 'n cn/.:ele party, o( ¹11 I\ >m· ui?rCtsic va.n AfrikcwcrkrCt!Jlc - is op die oomblik bc{(lllfJrikcr

<rs c lic v raag

wic

clw

mu~slc

kan docn na 'n 'VC?·I,:ic.~inu, wot miskicn 1JCr1om· lal!l 1vm·d.

Rc<l.)

Die K.C .. dr. Hans van Rens-

burg

en mcv. Van Rensburg het ons \'e rccr met hulle tcen- woordig-hc id. Die boodskap \·an di e K G. was weer 'n besieling.

Hy het o ns •n kykie

ge~?:ee

in die gc vare w at \'Oorh 'i \'ir die blankcclo m in Suid-Afrika. Die t yd is verby, hct spr. gcsc, om met moddc t· le gooi. Daa r is n el cen u!tkoms. As ons n ic l o lanl dcur die nie -b lnn i<C rassc uilgcwis

wil

wo rd n ic, m ocl o ns so

spoc<li~

moontlil< di e broc- de rhand necm en h nrd wct'l< vir d ie bch oucl van bla nkc Suid-

J\

iril<a.

Die tolale opb rcngs \'ir d ie c lag w as, saam me t l yslc, mcer all

.£18.

l >i1.

i~

gr·oot \'('rhc tedng op vr rlc dc jaar

IO<'

n('l.

£1(;

m et

fontl~tlag

ingcsa mr l

is.

Die lcdetal \'an die k omman- clo hct nou tot 108 gestyg. Ons

\" OCI baie hartscc1· omdat ses

\'an ons ywerigstc lede en offi - sierc ons gaan \'Crlaat om hulle mettertyd in Betsjoeanaland t c gaan 1·eslig.

llOSVELO

Dcur praglig-c snm cwc rking hct die V('rar' g-(' lcc Bosvcld · kommanclo's die mooi bcclrag

\'an !3 ing-esamcl. By geleent- hcid

\'11.11

die hcrdenking v an die geboor l ed ag- \' :.tn die Osse- wabrandwng-, w as d ie K .G., dr J .

F.

J . van l'tcnsburg . aanwc- sig. Sy

hoocl~kap

hct d ie br anclwag-t c

van

d ie Bosve ld met rwwc m ocd en ywc r b esicl.

loonreeliing V ererger

W oningvraagstuk

11

Sk e rp vc •·oo nlcling \'U n die

huhlig'l'

lomll·celing

in

die bou - bcdn-t waan·olgc n;. nile wc l'l>c rs ong<·ng )'\\ •••·

of

bc lo' aamhc id gelyk c betaling vnf\·ang,

i.;;

\'Crlcrk

1\'Cl'lt

dr ut· d c!'olmndig,-.s op die

ko•~gre>o

\'an

die

instituut van nntni,ipalt• rn di,.trilt::.in gcnku•·s in Kaaps tad g l.'docn.

Dr. E. J . H amlin, stadsinge- nicur van J ohannesburg, hct gc- pleit dat die Europ ese stclsel van besoldigi ng- in Suid -Afri l<a tocgcpas moct wo r ·d, waarvol- gens die rcsultatc in aanmcr- ldng genecm word. Hierdie slel - sel w ord egter h eftig b estry dc ur die Sui<l -Afrikaanse v ak- b oncle ho ew e! d it ook dcu r die Britsc vakt:>ondc aam·aar is.

110p

wattc r g •·oml l>an dit \"C r- .. ccrd wee:-; dat· die gocie wc•·- l>er m cf't' bc taal word as die S\\'aldtl'

'!"

hct spr. g c vra.

Die publi ci•, he t h y gese, w as aan die begin van die jaar gc- sko k om lc ve,rneem dt- .t 'n bo u-

aan:-~cmcr

bcboet is omdal hy sy 1\ ' Crl<ers \·oigcns die Eur·o- pcse sle lsel ,·an be taling o p g rond \ 'an p restasie mcc r be- tan! hct as die ooreengelw mc lone. ,

.!ly

het 'n t cn·cd<' span

\\'t••·l;:r r·s gehad en h c t

:-;y

lw n- l r·:tlc

ma~111dc

,-oor tlic

lyd

vo l- t uni- nogtans is di e aanue mc t·

Kl.''>~

raf o mdat hy die

hOO):'!'l 1111-

tl ig-,-. hui o.;c gel ewc r he t.'' Die huidige stelsel hied gce n aanmoediging vir die fluksc wcrl<man nie, het h y g cr;c.

AGTEH UJT

1\fnt·.

H . A. Smi th,

Vl\11

Dur- ba n, !Jet in ' n r eferanL bel\le m- loon dat daar in die jongstc lyd ' n defin i tiewe a g l eruitgang

t e bcspc ur is in die gehaltc van wcrk in die boubcdryf.

' n Aantal jare geledc was d it nil< s bcsoncle r s vir ' n mcs- ::-claar om 1.000 sten c p er c lag

tc lc nic, terwy l 750 vandag as llc vrcdigcnd b csi\O u wo rd . Cc<lurenclc clic oorlog was claar baic gevalle van mcsse- lam·s wat net 350 stcnc per dng gele hct.

,.1

ndicn die boultasle op 'n t·cdclil•c pcil gchandhaaf moet wol'(l !ae r as vandag. sal dit nodig wccs dal c ll•cen

'n

poging aanwencl om g r ol c r docl t ref- fe nd.hcid tc bew cri\ Sl c llig-.

~lnr.

Smith hcl vc rdc r vct·- klaa r dat boulws te na \·c rwag wo rd in die \'olg-endc dt·ie tot

\'yf

j aar !'al vc rm indct· t ot 79.6 pc r·se nt \'an die

huid'~e

peil en na t icn j a ar s :U dit. gestabili- s ccr w ord op o ng"C\' eer 70 per - sent.. wat sa! hctekcn dal huisc omtt·enl 59 pcrsc nl duurdcr sal wccs as voot· die oor·Jog.

ME!\JEL

Die kommrtndo van l\Iemel het

on

9 .Aug-. a an die woning

\'an \'Cldktc. C'. \\' illemse O.B.- dag gcvie r.

Nna l< lwerl< , h raaivleis, pannc - lwe l< en vc r ·vcr·sings is verk oop.

\'JR

Int ekcnin g · 12 6 pe:· jaar hy

\Vapen~kou,

Bu · 2 " S1'ELLE~BOSCH

R. W. van Ryn

BRILMAKER

Bring u oogurt :; bC v oo r skriltc na

my,

en docn u keuRe

u1t my

groo t \'er&keiu enhcld ruod e rne brllrame,

asoo k r anmlosc modelle .

OXl:HOU! :)de

Ycrdiepin~.

Groo to "er!> g ehou, K nups tad.

Uie He.ste Vlrma um 11 J~I.OI:\1\'1~1·~

.Kl£HS tn nnth-r J'HOUUH'r£ nau tf' .. tuur I-\:

C. l\1. ELOFF EN I<JE.

SCHOEMANELLO

DRANK

Vlr KwaUtelt en Ten