Gereglstreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.
V~edseiVe ~wnor~ ~n
Ka£El~Pstadse Hawe
0
liiiJl die See Gegooi
Jrg. 6. Kaapstad, Woensdag, 27 November 1946.·
G Jr ([}0 fJJttO a a ~1
§amrnewerk ing
Ko. 3.
Groot lweveclhede groan, suiher en meel gaan in die K aapstadse ltawe tot niet · wm1 . n eer die skeepsladings, 1 . vaarvan .daar 'n toenem.ende stroom in K oapstad aanlw m., van die skepe in die trokke en sknre oo r- gclaai · wor. d. 'n Groot gedeelte ·v an hierdie · vernamn ste voedsel word vernietig, en 1 vord nie vir dim·like verbruik aongewend nie. Oral op die hwie waar die graan afgelaai . tvord, U3 dit dik op die g m nd gesaai en 1vor. d dit deur die arbeiders bymekaar gevee. en met vu.ilgoedwaens weg- gery. Op een gdeentheid is daar soveel suiker met die oorlaai vermo rs dat di e nat.urelle-werkers dit nwt skopgrawe oor die rm!d v an .die kaai in die see gewerk lwt.
l)ie Gt·ootraad van <lie OsseiYabrand,,·ag het verledc '"eek jn Johannesburg opnuut sy standpunt ten opsigte van samewer- ldng in 'n bes!uit' gefomwleer. Dit. lui:
Hierclie feite is aan die Jig gebring deur 'n ondersoek wat 'n vertcenwoorcliger van Die' O.B. by die dokkc ingestel het.
Dit het gcblyJ( <!at nieteen- staande die geweldige behoef- Die Grootraad Yan die Osse-
wabra.ndwag- stc'i die T~cwcging
se stan<llllll!l, ten opsigtc van samewerl{ing met :!mler N~sio
Imal-g-eorienteertle organisa- sies by die ecrskomende verkie- sing as 1·olg:
1. Die O.B. vet!daar homself bcreid om tot en.!gc voll,sver- J;iesingsfrollt toe te tJ·ee wat die hevciliging v:m bhml' Suid- Afril'a nast:·eef.
2 .. Voorwaa!'<lcs wat die O.B.
aan ande!· samewerkcntle orga- nisasies on persone stel, en wat.
J1y hu!Ie oolc gun, is (a) behoud van e!keen so i!lentiteit en be- ginsels, en (b) dat geen blan- J;e organisasio of inc1iYic1u by voorbaat 1•an h.ienlie sumewer- king uilgesluit is nie.
Vir hicrdie samcwerl,lng eis die O.R vir homsel.f gecn llar- lcmcntcro setels nje.
3. Di.e O.ll. is berci<l om voor- stclle tot snll'c samcwerking te ontvang.
GEWER"'•J WORD 'l'ERUG GEG!?}E: Die Depa.rtcment van Venlctliging-he~ te l<cnne gcgce dat hy die tcrugg-awe nm die gcwerc en allc wapens ll'at aan die Depa.rtement oorhandig is en \\'3!trvoor gcen vcrgoeding betaal is nie, wil bespoedig. Dit geld sowcl die wapens 11·at vry- willig ingelewcr is, as die wat in l!J40 opgeeis i.s. Persone wat Jntllo gcwere \Yil terug he, moet.
voor 28 lo'cbruarie 1947 daar- voor aausock doen by tHe Ad- junk - J{war1icrmecster - gcne- J·aal, Oos-l,amp, Voortrekker- hoogtc. \Vaar moontlik, moet regis! rasienommcrs <lie aansoe- J;e vergcsel.
i\lnr. en roev. Gottfried Rheeder van die plase My Annie en Geduld, Oden<laalsrust, op wie se gron<l die opspraakll'eld;:ende goudfonds onlangs raal;:geboor is, in vrolikc stemming. Op
m,; , .,
Rheeder se naam is so pas 14,000 aandele (£3,500) in J.>ersl<or • gel·egistrecr. lliermee het die hnidigc Perskor-vchltog \'i.r die
oprigting van 'n voJI;:spers, 'n groot stoot voo:r:uit: geJo·y.
~~~firaB(k\tffiUJ] ~[f~fl&rt~ ~@®0 ~s~St
By · u~ W©cm[O
'n Uitnod.iging v on die A frilwn erparty om hnl kongrcs by te · woon
1s
dcnr d i.e G rootraad tydcns sy sitting verled e · week in .Johannesburg ontvcmg. Die uitnocl.iging · was vcrvat in 'n boodskap v on d ie voors itter van die party, genl. E. A.. Conroy, en het as volg gelui:
Genl. E. A. Conroy, voorsit- ter van die Af.rHmne1·party, stunr sy groete aan die Groot- raad en nooi !mile baie drin- gentl uit om die sitting van
<lie AiriJ;anerparty-kongres in Bloemfontein by te woon. Hulle sa.l die t'eg he om a:tn <lie be- spreldngs decl te necm, maar nie reg he om to stem nie. Aile goedgesiniles is wellwm.
Die Grootraad bet by monde van die Kommandant-generaal as vo!g geantwoorcl op hierdie wchvillendheidsgchaa r:
Seer gcagte Generaa!, - Na- mens die Grootraad van die Os- sewabrandwag wil ek u uitno- diging van die 21ste bcant-
woord en die Grootraad se waarclering daarvoor betuig.
Ons sien daarin geen poging om die O.B. by eventuele be- sluite van u kongres te kom- promittcer nie, dog veelmeer 'n opregte stap om samewerking te bevorder tussen landgenote wat almal deur dieselfde ge- vare bedreig word.
As hiordie gees v~tn u ook by ander leiers navolging sou vind, sou ons volk nic so hopeloos in die woest.yn moet doc! nie.
Ons aanvaar die uitnodLging in die goeie gesindheid waarin dit hedoel is, en het dr. P. J. Meyer versoek om u kongres
namens die Osscwabrandwag by te woon. Die bedoeling is nie soseer dat hy aan die b~
sprekings sal deelneem nie, daar hy die saak, besien vanuit die standpunt van die Ossewa- brandwag, nie vee! verder sal ka.n neem nie as \Vat blylt uit die gesaghebbencle 'verklaring van die Grootraad oor same- working, afsl<l'if. waarvan ne- wensgaande vir u inligting aan- geheg word.
Die hoofdoel van dr. Meyer se teenwoorcligheid is om as be- wys tc dien dat u vriendelike uitnocliging ten secrste op prys gesbel word.
te aan die genoemde lewens- middele, dit tog vandag verspil word. In sommige gevalle ge- sldcd die vermorsing as gcvolg van nalatigheid terwyl clit soms as gevolg van onvoorsiene omstandighede plaasvind.
Die lwring, hawer, rog en mielies wat in Kaapstad afge- Jaai word, le gewoonlik los in die ruim van die skip. Dit word dan met slcepbaklce wat aan die hyslnane gehak word·, los in die trolcke oorgelaai van~
waar dit dan na die graansuier in die omgewing van die hawe vervoer word. Dit gebeur ook soms dat die graan cers in sakke gegooi, en dan afgelaai word.
DUBBELE HANDE Dit is met die oorslcep van die graan uit die bote in die trokke, dat dam· sovecl vermors word. Graan sif gedurig op die grond sodat die hele omgewing daanncc besaai le. \Vanneer die graan met die trokke ver- voet· word, val <lit gedurig dour clio sl,curtjies op cUe groncl so- dat mens op sommige p.leld;:e dub!Jele handc graa.n bymel;:a.a.1·
l'an sl;:raap.
Dit word alles <leur die arbei- det·s b~·melmar gevee en met 'n vuilgoodwa tussen die ander vuilgoo<l weggegooi. Niemand mag sovecl as 'n pit daa.rvan necm nie.
Arbeiders wat betrokke is met die aflaai, beweer dat met c!ke tl'OI< wat volgelaai word, daar van een tot twee sakke graan verlore gaan. In die skure op die kaai loop mens op 'n tapyt hawer en ander graan.
Dit word deur die arbeiders fyn gctrap sodat 'ri groot deel daar- van verlore gaan. 'n Dee! hier- van word na die graansuier vervoer, maar ondersoek toon dat dit nie meer vir vcrbruik geskik is nie. Geen arbeider mag van die graan wat weg- gegooi word .. neem nie. Dit is 'n staande verbod.
Dit is 'n gebruik dat wanneer een soort graan ldaar afgelaai is en 'n ander graansoort af- gelaai word, die bietjie graan wat in die trokke oorgebly het sommer u.itgevee word. Na aan Die O.B. verldaar is, is dit die gevolg van nalatigheid, omdat die naturelle wat by die oor- laai behulpsaam is, dikwels. aan hulself oorgelaat word.
Sedert daar groot. hoeveel- hede witmeol in die hawe aan- gekom bet, het bale daarvan verlore gegaa.n. Die meel wii.t In Iinnesal;:ke is, word opme- kam· gestapel en met die hys- l;raan afgelaai. Dit geumn·
diltwels da.t die toue die sal<l'o deursny en sodra dit dan <leur die arueiders opgetel word om
<lit reg te pak, skeur die sal<l'e
uitmekaar en die meel val op die grond. As gcvolg ''an die drul,te van die werk word daar nie weer na. omges!en n!e, en trap en vet·trap <lie arbei<lers dit oenvou<lig tot<lat <lit on- brullrbaar is en weggegool moet word.
MET SROPGRAWE In die afgclope rnaande is daar op die een kaai sowat 60,000 sakkc suiker afgelaai.
Arbeiders het aan Die O.B. ver- Jdaar 0at daar soms van elke 1,000 sakke, honderde ponde suiker vez·lorc gaan. Dit hct in die afgelope weke gebeur dat as gevolg van die skeur van sakke daar op een dag soveel suilcer gemors het dat die natu- relle tot cor hulle slcoene in die suiker gestaan hct. HuJle is bewus clat hul nie daarvan mag neem nie en poog dus nie om dit te be1..vaar nie, maar trap en spuug eenvoudig daarop.
Hierdie suiker is met grawe in die see gegooi - en dit wan- neer die gewone verbruiker slegs 'n pond suil,er in 'n week
!'an hekom.
Daar is 'n uitdruklil{c bevel dat geen arbeider enigiets wat vermors word, mag neem nie.
Verldaar word dat indien dit toegelaat word, die arbeiders doelbewus die goedere met die aflaai sa! mors. Nou word daar maar toegesien dat die ver- morste graan en ander artikels weggegooi word.
'n Verteenwoordiger van Die O.B. het gepoog om 'n vel·kla- ring van die amptenare wat verantwoordelik is vir die af- laai van die skepe te Jo·y. Hulle het geweier om 'n verldaring oor die vermorsing te doen om- dat hulle opdrag- het om geen ondet·houd met die pers te he nie. Ook van die bestuurder by die graansuier sowel as by die hawegoedere-superintendent kon geen verklaring verkry word nie.
NJE TOEGEPAS In 'n onderhoud het mm·. \\'. J. Carter, Afdelingsbestuurder van die Suid-Afril,aanse Spoor- wee in Kaapstad wat in hierdie verband genader is, ver!daar dat hy nie bewus is van die vermorsing van die graan nie.
Daar bestaan 'n reeling dat hierdie graan weer skoongc-' maak meet word en aangewend word vir voedsel vir diere of indien nog gcskik, vir menslike verbruilc Blykbaar word hier- die regulasie nie toegepas nie, het mnr. Carter verldaar. Hy het b-clowe om ondersoek in te stel en toe te sien dat vermor- sing nie voorkom nie. ,D·aar is te vee! armes en mense wat honger ly dat toegelaat kan word dat voedsel verlore gaan,"
het hy gcse.
Die Departement van Land- bou dra oolc blaam vir die ver- morsing omdat die vervoer en aflaai van. graan in die do!dce geskied volgens 'n reeling tus- sen die Landbou-Departement en die S.A.S. en Hawens.
S TYGING VAN LEWENS- KOSTE: Die lewenskoste was gedurende Oktober agt punte hoer as gedurende September, blykens die ·gegewens van die kantoor van Sensus en Statis- tic!<.
BLADSY TWEE DIE O.B., WOE-r\SDAG, 27 NOVEMBER 1946.
---- ---
£60 0 In (6
Oic .iaarlil,se O.ll.-dag-•:ierinr, in g<'ncl·anls!,ap CG, ondct·
hcvel Yan gencrnal fl. A. J. ch: Toit. het op 6 Augustus begin in Bethlehem. Oi<: grneraalskap hct di<' ,·oor•·cg gehatl om by al die fccs,·icdng!- gt·n<'J':l:tl J. Yorste1· Yan P.ralipan in s.r middc te he. Op Beth!chem het hooflmm:nanllant D. J. Pilout. ''at as voor- sittc•· opgetree hct, nan die begin van die ,·errigtinge di<' vlag- h:ysing-seremonic Jaat. uit,·oer en daarna gener::~al H. A. J. tlu 'I'oit ann die ";oonl gcstel.
Generaal Du Toil hel sy dank uitgespreek vir die \'ertroue wat die kommandorndc in hom gestel het, !.!eur hom vir 'n vol- gende dienstydperk nan te wys. .,Dit betel<en 'n volgend1 tyd- perk van werl<. \:l.'erl< - in 'n tycl van sogenaamde vrede, ter- wyl orals, ook in ons geleclere
Genl. du Toit.
verslapping ingelree het. O.lJS l<an jammer wees daa1·oor, maar ons moet dio foite o:1der die oog sien. Ek wil u net vra, is claar rec!e vir ons om to ''<'r- slap? Voer ons clan ni~ 'n stryd vir <i!e bestaan \'<lll ons volk nie en is hierdie stryd r.ie 'n geloofstryd nie? N'll.U'J"!ilt antwoo1·d u claarop JA. ?Saar uan moet my volgend~ Vl'aag
\V<..es of u dankb::~ar· g-enoeg is dut u aan hicrdie stryJ mag tleemeem, fiat u lede 1r.:1g \':ees
\·an ons Voll,sbcweging --:UIE
OSSE\VABRA)(D\VAG e•1
dat u saam met u hrous in daarclio bcweging die stryd :mtg voor teen die Empaaier on ~ie
Kommunisme en Kapitahsmc·?
,,'\Vaar· die llritsism(', met sy ll?ltrtystclscl, net \'Crttecl.lhrid b•·ing, daar het 11 !.n die Osse- wabrand\\·ag 'n bewcging wa:1 r ons melcaar n!e meer :ts s~~ l' en NAT ken nie. En clit b die gcva!tJ' wat die Empaaier i!1 die Ossewabmndwag- sien, cla t. na 15 jaa•· ltierdie voJI; besi~ i;; om clio partystelsel wol't cl en ts.t' uit te roe!. Onbewus !let ons hierdie stryd reeds gew(!n, '.''~1-
harding op die weg wat ons ingeslaan hot s:~l die :asbare · resultate bring. Dil sal J!!e no- dig wees dat clio Os,;ewaentjie weer· oot· 90 jaat· tile vo!k moet, wald<e•· skull deur die ldop va:~
sy wielc n!e. Die \'Oil' het na 45 jaar weer s.r cic gevind, en nl sou ool' on!' li.G. of ons A.J{.G. Yan ons weggeneem word of wie ool• at ai!n ons ge- Iedcre ont:val, tli<: gcdagte van die O.B. sal Yoort lccf en tl tot die oorwinning voc•··
,U het die geclagte van die O.B. reeds vir die laaste G jaar uitgeleef - u hel u broers en susters nie in die stryd aileen gelaat nie. En as cl.aar mense is wat twyfel daaromtrent uit- spreek, kan hullc net aan die moeclers, eggenotes en kindcr- tjies van ons leer agtcr die do- ringdraad gaan vra. En aan Jmllo wat vandag nog d3ar ly, bclowc ons dat ons sal aanhou en uilhou totdat die vyandc Yir ons swig.
.,En waar ons dan vandag weer 0 . .13.-dag vier, daar word van u weer gevra em die fondse te ,·ersl<af wat nodig is om die O.B.-gedagte uit tc drn. Wees ncl baie stork en getrou en Ieef die gcdagtc van ons beweging uit. Marsjcet· vasberade en doclbcwus die tockoms in, on- der ons Icu~e MY COD, :MY VOI...I<, ).IY LA)(O SUID- AFRll\:A."
GENL. VORSTER Hicrdie l<ragtige toespraak van g<'nl. Du Toit, wat gecs- drifUg onl,·ang is. hct die ge- moedere ,·an die aanwesiges in die regte stemming gebring vir die redo van genl. .T. Vorster wat hierna aan die woord ge- stel is.
,Dit is die eerste kecr," hct genl. Vorster gese, ,.dat cl' die Vrystaters toespreelc Ek het l'eeds baie gehore in die O.B.
tocgespreel•, maar hulle was nie Vrystaters nie. nuuu· ram- pold,ers. Hulle was my l<ame- radc van die LE£R AGTER DOTU.:--.rGDRAAD. Ek moot ook aan u hulle dank OOJ'bl'ing vir die getroue hu!.p en onderslcu- ning ann hulle afhanldil<cs ge- gec gedurende die jare van hul lycling.''
Die parlcmentet·c stelscl, is YOlksvrcemd. hct sorel<er gese.
H~' J1ct mot die Union Jacl< hier ingckom en sal saam mel die Union Jack weer hiel' uitge- stuur moet word. Danrclie stel- sel hct die opkoms ''an die pro-
fe~sionele politikus lot ge,·olg gchad.
\\'at die idcologicse strycl be- trcf, het. na die eerste wcreld- oorlog clie kommunismc in Duitsi:\Jld sterl< geword en 'n internasionale sosialisme gepre- dik. Hitler het gclwm en gese:
ons maak ons sosialismc nasio- naal. By ons in S.A. is die toe- stand anders. Ons nasionale ge\'oel is sterk. Ons wil op die sosiale l<ant van ons nasiona- lisme mcer die naclrul< le. Die sledc moet verowct· word.
'n Onlleding van die toestand toon nan dat die Rand 33 lede nn die Par!ement stuur (waar- ,·an 2 Afril,aans is): l<aapstad 13 (0 Afr.); Pretoria 7 (2 Afr.); Pori Elizabeth 4 (0 A Cr.); Oos- Londcn 2 (0 Afr.); Transkei 8 (0 A fr.}; Natal l6 (0 A Cr.}.
Daarteenoor staan die Vry- staat met 14 setels, waarvan 1 SAP is. Dit betekcn dat daar 82 st<'dclike sete!s is wat baic moeilik dour die · Afril,ancrdom ,·erower sal kan word. Hoc sal hicrclie setels ooit Ycrower word as A Cr·il<aners wat wil help weggcstoot word? En clit is wat met die O.B. gedoen word.
Daat· is net een manier - ons moet die sosiale gedagte in die stede indra. Die partypoli- tick lean dit nie docn nie. Daar- clie stelsel is onmagtig om ool<
maar 'n enl,e!e voll<sproblcem op tc los. Hierdie taak wag op die Ossewahrandwag.
Laat ons weer onsif;elf inwerp in hie relic sf r,yd, omdat dit clie moeitc werd 's en omtlat ons wect tht ons die IH'Obleme \'lln
8 ~5@@ fLg;Ja$ter
N© D<oGo
KAKA~fr\.. : \Vcens plaasli- kc omstandighede kon die ltem- mando \'an Kakamas sy jaar·- lil•se O.B.-dag-funksie nie voor 19 Ol<tober hou nie. Die funk- sic was 'n groot sul<ses. Deur pragtige samewerking is in 'n Jdein rul<l<ie £80 ingesamel. wat die tota1c beclrag, saam met die opi>rengs van die Alheit-vcld- lwrnetskap, op £100 te staan bring.
Die 13oerejeug ,·an Alheit het geskittcr in hulle ywer. Hullc het die mooi bedrag van £11 ingebl'ing. Gedurende die vet·- koping is twce skape vir .£22 vet·koop.
VERGADEJUNG
Op 26 Oklober het die K.G., dr. J. I•'. J. van Rensburg, 'n opcnbo.re vergadcring in Kal<a- mas toegcspreel<. 'n Reuse- skare van nagenoeg 1.500 per- sene het na die K.G. geluister.
Leclc ,·an die H.K.P. en Ver- cnigdc Party \\'as in groot ge- talle tcenwoordig.
Die K.G. het die stanclpunt van die Ossewabrandwag op baie helclere wyse uiteengcsi t
e n
gepleit om samewerldngtussen Afrikaners. Die Afril,a- nerdom word saamgeslccp in die suigluag \'3n die politiel<c maalstroom. Om nie onder· tc gaan nie, moet aue republil<ein- se Afril<anet·s <lie hroederstryd staak en hut gewig gesament- lik ingooi, hct spr. verklaar.
Na afloop van die vcrgade- ring is claar verskeie vrae aan die K.G. gestel. Spr. hot o.a.
'n ant\\'oord op 'n n·aag da3r- ... op ge"'ys dat \\'a at· Kommunis- tc die septet· in Europa swaai, die blanl<e voor die blanh:e buig-, maar indien die Kommunisme die septer in Suid-Afril<a gaan swaai, die witman die l<nic voor die nie-blanke sal moct buig.
K .G. TE GHOOTDRINK
GROOTDR.TNK: Daar hot groot geesdt·i f onder die kom- mando van Grootdrink gchecrs met die onlangse hesoel' van die K.G. en mev. Van Rens- burg. Baie H.N.P.-lcde sowel as lede \'an die Vercnigdc Par- ty het die ,·ergadering byge- woon. Dit kom \'OOl' asof hier nou 'n nuwe gees onder die mense heers aangesien die KG.
die samcwcrking tussen A fri- J,anct·s i.n sy tocspraak ,·crdui- delik hct. Dit het algcmene by\·at gcvincl. Die funl<sie hct
£22 opgelewer.-(Korr.)
ons voile l<nn moeg maak On . .;
glo in hie•·clie bcwe~ing - om sy idcale en sy begino;ei:; - en ons we<'( da t. s_y lciel' 'an die bcstc is~. hc·t gPnl. Vor·stcr af- gesluit.
DIE FU::-.IKSIES Dis geen wonder dat die funl<sies op al die plekl<c wat clcut· die twec generaals besoek is baie sul<seS\'Ol was nie. Op Bethlehem was die opbrengs Yan die \'erkopings £150. Op Rosendal, wat op 7 Augustus die hoofoffisiere ontvang het, en waar die reelings onder Iei- ding van lcomclt. Fourie gestaan het, was clit £30; op Paul Roux op 7 Augustus saans. onder lei- cling ,·an komdt. Bester £60; op Senekal. 8 Augustus, onder komdt. Human ool< £60: op Lindley. !l Augustus. onder lei- cling van komdt. Viljoen !35; op Fouriesburg, op 10 Augus- tus, onde1· Ieiding van Jwmdt.
Roos £100 en op Clarens, ook op 10 Augustus, waar komdt.
Blignaut die saal' gereel het
£25, terwyl Kestell £40 inge- bring het.
Reeds Aan 'lV erR\
Vir V o~gende O.B.~Dag
l\Iet nog- byna 'n jaar tus~wn nou en 8 Angu~tus aanstaamle jaar is llie Jwmm:mdo's ,·an die 1\aapsc Skiert>ilaml en omtrel;
reeds drnl' b<'Sig 0111 te organi~Cl'l' ('n maanc!eliks•' funl,sie~ tc hou om geld in !c ~amcl Yir O.B.-dnt: 1917.
Hicrdie Kommando's het on- middellik na 8 Augustus begin organiseet· en hou gcl'celd hul maandcliksc funksies en is vas- berade om nog meet· in te sa- mel as hierclie jaar toe hulle bo verwagting gepr·esteer het. Hul ywer dien as voorbeeld en nan- sporing \'i1· ande1· koinmando'~
wat nog nic weer begin he(. m~t
die insameling van fondse nie.
Die vroue-offisiere van die Bolandse l;ommando's wat ell<e jaar bo aan die Jys staan vir die hoogstc bedrag wat ingesamcl is, is bereid hom hu! geheim met ander· offisicrc te deel.
Hulle hou nl. nic soos die mees- te Iiommantlo's in die binneland net ecn of t.wen funl,sies llf'l' jaar nic maar o•·ganisecr doei- bewus en n~i.H cllm tnaand 'n funl;sie. Dil hct 'n vasto gc- bn•il; geword.
OORSPRO.:--.rKLIKHEID Hulle neem ook die kans waar om tee, toebroodjies, ens.
by vendusies, byeenkomsle en vergaderings te verkoop en hierdie geld in lml 8 Aug.-fond- se te stort. Die \Toue-kommnn- tlo Yan ::\talmesbury het op di<' oorspronldilw gcdagf'e gcJ;om om die re!'C'llsies Yir tJ·onpaar- tjies waar te JH'Ctn en dan Yl'l'-
goetling lhHu·,·oor· te ontnmg.
In die \'erlede het hierdie kom- mando aansienlil<e bedt·ae op hierdie manier ,·ir Fondsdag verdien.
Ook die Boerejeug laat nie op hulle wag nie en gebruik hul spaartycl in dicns van1dic Osse- wabrandwag.
As al die kommanclo's die ge- heim van die Bolandse vrouc- offisiere in die praktyk toep:~s.
behoort die opb1·engs ,·an O.B.- Dag 1947 ongel<ende hoogtes tc bereik.
TROUE flHANDWAG HEENGEGAAN
LADISMITH: Met die heen- gaan Yan veldl<ornette me,· . .J.
Klepper ,·an Buffelskloof het die kommando een van sy hard- werlwndste en getrouste lede verloor. Selfs toe haar gesond- heicl al aan lnvyn en haar krag- te min was, het sy nooit agtcr- uit gestaan as daar werk was nie.
Sy het stand\'astig en getrou aan die Beweging gebiy tot aan die einde ,-an haar lewc.
Die groot sl<aar wat haar be- grafnis bygewoon het, getuig van haar uitgestrekte vl'icnde- kring.
Hfko mdt. · w. Bouwcr Oorlcde
KIRKWOOD: Die l<omman- do's van Kii·Invood het 'n gc- voelige vet·Iies gely met die heengaan \'3n hflwmclt. \Villie Bouwer. \Vyle komdt. Bouwer
\\'as icmand op wie staat ge- maak kon word. Hy was altycl op sy pos. Hy was vir alma!
'n inspirasie, omdat hy oral waar hy was, die O.B.-beleid ronclborstig verkondig het. Op sy onclersteuning kon altyd ge- rel,en word.
Sy hcengaan word diep be- treur.
WEER AKT IEF
l{omdt. J. l\1. Vente•· wat ge- rnirue tyd iu die r,-c,·angenis en interneringsl,amp was, is tans
\\'ee.· in bcYel \'Un Delm!ls.
SALAlUSSE VAN
O~DEHWVSEHS Die Iwnscp-ordonnansie in- sake die sala:·isse ,·an onclerwy- scrs is \'crlede week deur die 1<aaplandse Provinsialc Raad in J(aapstad aangcnecm. Daar is weinig verancler·ings aangc- bring. J\·[et die aonname van hiet·die ordonnansie \'erval die hole agitasie ,·an die ondcrwy- sers om 'n \·oordeliger metode
\':ln aanpassing ,·an die nuwc ska!e.
Die nuwc salarisse is van te- rugwerkende l<~'ag tot l. April van hiCI'die jaar maar die dee!
\\'at elkeen toel<om sal nie voor die einde ,·an aanstaande jaar ldaar uitgewcrk wees nie.
Die ,·olgende sitting van die Provinsiale Raad begin op 28 Januarie 1947.
AMPTEN ARlE SE BES\ VAAR
Die bestuur ,·an die Vereni- ging \'an Slaatsamptenare het besluit om die staatsdienskom- missie dringend te versoek om so spoedig moontlil< 'n spesiale vergadering van die Staats- diens-Adviesraacl te bele, ten cindc die funksie van hierclie raad te bespreek.
Dit volg op die \\'eiering Yan die regering om gehoor te gee aan die \'ersoek van die Advies- raad clat die nuwe salarisskale hersien moet word. Daar word g-cvocl dat dit nie bllat om die adviesraad tc laat voortbestaan as die regering nie daaJ·,·an no- tisie necm nie.
VOOR KERSF. EES
LOSGELAAT
Die Amerikaanse besettings- owerheid het aangelwndig dat 1.000 Duitsers wat tans in die tronke in die Amerikaanse be- scttingsgebiecl Yer·keer, net voor Kersfees losgelaat sal word, so- clat hulie Kersfecs by hulle gc- sinne kan deurbring. Dit is spesiale genade wat aan hulle verleen word. Die Duitsers wat losgelaat word ,·erteenwoordig 15 persent van die totale aan- tal Duitsers wat deur die Ame- rikaners aangehou word.
DIE O.B., WOENSDAG, 27 NOVEMBER 1916. BLADSY DRIE
--- --- · ---
~@ ~lliLJOIEN HNDlllERS ILIEIEIF TIN W AILGlllKIE TOIEST ANDIE
Die pre n tjlc van bianke onderdrukking 'lt;at die Suid-A frilwans e l ncliers m et die gretige lwlp van die lnclicse regcring cwn die wereld voorhou, steek sleg of by die jeit dat sowat 80,000,000 l n diers in lmlic deur lw.lle eie bloe . dge note deur die eeu e lzccn onderdrnk
i~e n
1lOf:J.~leeds
d ie clemente,.ste mcnslike regte on tse 1-co rd . Tcrwyl ltie rdic toe- stc im le in H ll(lie voortd u nr, t ree die ffmliese regering voor die V. V.O. as voo rspraak op - vir . die Suid-Afrikaanse lndi . e rs.
Die walglike loesl~•nde waar- onder 25 persenl van die he- volking in Indie lecf, word ver- haai in 'n werl( van Katherine Mayo, ,l\·Iother India", waar- van die clfde herdrul< in 1939 YCI'Skyn hct.
In hierdie werk vct·klaar die skryfster dat dit byna ongc- Jooflik is dat 25 persent Yan die 247,000,000 Indiers (die sy- fers is van 20 jaar gelede) on- gelctterd is en dat hullc deur hul Indicrbrocrs ,·erplig word om in onmensllke toestande te lcef. Die mistcrje van Jndic,
\'Crldaar die slo·yfstcr·, li: opgc- sluit in die Hindoes se gcrecd·
hf'id om orah; en on<lco· aile om- stantlighede cnige persoon, ldas of volk \':ln ,.rasse-,·ooroonlccl"
tc bcslwldig tcn\'yl hullc sell' blind is vir die bcsl aau van 60,000,000 mede-IndH!n; in In- dio aan wie hnlle op ge\\'cl<l- da<ligc wyse allc menslikc regtc ontsc.
Die onoorbrugbar·e Jdoof tus- scn die vcrskillcnde kaste in Indie hct sy ontstaan baie eeue gelede gehad toe die Hindocs met hulle ligtet·e gclaotsklcur·
Indie ingctrck hct en nic mel die donl,erldeurigc inwoncrs Yan die land wou mcng nic, en die inwoner·s toe cem·oudig tot
, \'Uil onaanraal<bares" \'Crldaar het. 1\Iet die ,·erloop ,·an tyd hct die wctgewcrs die ,·ersl<il·
lendc kaste ,·asgcstcl. Aan die spits ,·an die kaste is die Bra- hamans. ,.die aardse godc", ge- slel. Dan volg o.a. die Kshat- tryas, die Vaisyas, en eindeJiJ(
die laagste ldas, die Sudra wat gebore is om diensbodcs te wees. Die cen ltlas sicn op die ander neer en ))eskou hulsclf hocr as die ander.
DIE ONAAKRAAKBARES
ncnetlc allf' J;ast·c is die uit··
,·aagsel vnn 25.000,000 Onaan- raal;bar·cs wat gecn r·egte en geC'n status hc't 1o.ie.
Vir die Hindoc is oncer·lik·
heid en afsku geassosicct· met die naam van die Onaanraak- bares.
,.Sommige word slegs toege- Jaat om as straatvecrs tc dien en as ,·erwydemars ,·an nag-
\'Uil, . . . en aan alma! is die
\'OOITeg ,·an cnige soort onder- wys ontse. Hulle mag ool' nie die gesl<rifte van die Hindoes besit of lees nie. Gecn Braha·
man-pt;esler sal hullc bcdicn nic, en op baie ldein uitsondc- rings na mag nie een van di~
Onaanraakbares die tempels van die Hindoes betree om te bid nie. Huilc ldnclcrs mag nie na openbare skolc gaan nic.
Hulle .mag nie water sJ(ep uit die opcnb<~re fonteine nie; as hulle woning in die omgewing waat· water skaars is gclee is en die bronne vcr van mekaar is, betel;en clit vir hullc nic g1·o- ter konsiderasie van die andcr nie, maar grater lyding en har- der arbeid.
MAG NET BEDEL Hulle mag nie 'n hof binne- gaan nie; lntlle mag nic 'n ap- teel< binnegaan om hulp Yir
hulle siekes te ontvang nie;
hulle mag nie by 'n herbcrg vertoef nie. In sommige pro·
vinsies word hulle nie op die publieke paaie toegclaat nie en as Jandbouers en arbeiders is hulle gedurig aan die Yerloor·
kant; hulle mag nie winl,els bcsoek of selfs die strate waar winkels is, besoek nie, maar·
moet vertrou op die toeval om hulle benodighede van honge·
rige bemiddelaars te ,·erlu·y en hul produkte te ,·erkoop. Som·
mige word nie toegelaat om enige werl< te doen nie. Hulle mag niks verlwop nie, nie eens hu!le eie arbeid nie. Hul!e mag net bedel. Vir hierdie doe! mag hulle nie eens die pad gcbruil<
nie, maar moet v~r van die pad af staan en hulself verstcek en diegenc wat verbygaan ver- soel' om hulle aalmoese te gee.
As aa!moese gegee word, moet dit op die grond, ver van die pad gegooi word en as die
· gewer uit sig is, nie eerder nic, mag die bcdelaar uitkruip, die aalmocs gryp en weghardloop."
Voedscl waarop die skadu- wees van die Onaanraakbares val mag nie gebruik \VOrd nie, en moet vernietig word.
As hicr<lie Onaanraal;bares hnlle in tlic nabyheicl van ·n publicl•e pat! be,·incl en hnlle is minder as 200 tree van die pat!
nf. moct hulle 'n groen blaar wat met sand vasgepak is in tlie pad as tcl•cn opsit as daar 'n Brahmaan verbylwm, h;.· l<an
\\'Cet tla.t daar 'n onheiligc in die omgcwing !s. As die Brah·
maan hienlic tekcn sicn, sal hy nitrncp, \\:aaror die Onaanraak- bare wat hom !n die omgewing bevind, cladclik so vinnjg as hy lmn moet wcghardlooj) totdat hy 200 t•·ec, van <lie· ,aanlse god" verwyder !s. J-Iy 1noct dan uitrocp: ,Ek !s nou twec- honderd t.reP; "·cg.. Gaan asU.
vcrby".
BRITSE POGINGS ONSUK- SESVOL
Die Pu!iahs van die Malabar Kus word nie toegelaat om hutte te bou nie. Hulle mag niks beter vir hulle oprig as 'n paar pale waaroor blare gcgooi word nie.
Hier·dic klasse•·erskil is diep gewortel in die godsdiens van die hecrsersklas, die Hindoes.
l'ogings wat dem· die Rritse rcgcring aangewend is om !lie lot Yan hicrdie 60 miljoen men- sc tc verlig, was onsukses,·ol omtlat <lie maak van 'n wet en die uit voeriug daarva.n, t wee
din:~e is. Dit hots eenvoudig met die opvatting van die Jmn- serwatiewe Hindoe wat weier om te erl<en dat die Onaani·aak- bares ook bestaansreg het. Op 'n paar gebiede is daar al vor- dering gcmaak. So word die ](inders van die Onaanraakba- rcs in 'n klein persentasic van die meer as 8,000 skole toegc- laat, hoewel die regulasies van die Britse regering bepaal dat die l<inders van die onheiliges nie gewcier mag word nie. Die ortodokse gevoel onder die Hin·
does is te sterk om van hul godsdienstige beginsels af te
sien want llicrdic saak is nou verwant aan hullc godscliens.
'n Baie ldcin perscntasic van die uitgcworpencs se kinclcrs is tans op si<OOl. Indien !tulle dit waag, loop dit op ernstige gesldlle en diepgaandc moeilik- hede uit.
Enl<t'le \'an die Jndicsc Iciers het dan onlc hes:cf dat \'oonlat hulle enige ei;;(' aan andcr !can stel, hullC' eC'r·s ''nor· Jr nllc eie dcur moC't ,·cr. Daarom hct l\'oor J\lnhomcd ,·erldaar: ,.Hoc J;an (ons) ,·ir· gr·otcr politicl;c regie ,·ra. wannccr· (onsself) t
e!cmcnt('rc rcgtc :\an menslil;c wescns on1 sc ?"
JN SUID·AFRIKA Dit is bai<' J.n!crcssant. om tc weet-dat vn 11 eli<· 130,000 Tndicrs wat dcur din Bf'itse •·cgcrinrr na Suili·Afl'ilm. immigrccr is, ccn- dcnle, d.\\'.s. lnec'r ns -HI,OOO On- aanraal;baJ·cs wa>', wat, ge(•n poUtielcu uf mcnslil;c rogtc in lndic genict. hct nic. Vandag skree hulle nasale wat in blink motors ry en wie se gesigte glim nr.n vcttighcicl dat hnlle onderdruk en verdruk wor·d deut· die wilman, tcrwyl as hul- le in hulle cie vaderland gcbly hct, hulle op die strate sou mocs hedel en hulsclf sou moes verherg en ni~ ecns die reg sou he om water uit 'n publicl<e put te skep nie.
\'<lor·ts wil die Indies<' rcge- ring aan Suid-Afrilm ,·oorskryf hoe hicrdic ,Onaanra~tl;barcs''
in Snid-Afril;a bchandcl moct word, tcrwyl hnllc hicrdic 11len- sc in lndie nie die clcmcntcrste menslil;c reg I c gun nic. Jn l n- dio ondf'rdruk <lie ccn Jcnstc !lie ander· op 'n g-r·uwrliiH.I wysc en dan <lurf hullc die blanlws in Sui<I-Afril;a, van ,hcrrcnvoll'- ismc" bcslwldig!
AMEHTKA SAI, SPYT KHY OOH
NEUHENBEHG
,Die ophang ,·nu die eli rnanne wat ]Jy ::s'cur·cnb('r·g ver- oordccl is, h. 'n Jdatl op A.me- ril<a \\':\ar·oor ons nog \'ir 'n lang 1 y<l SJl.VI ~al h(·,'' het die Ameril<a:tn!>l' senator, Uo]Jcrt Taft onlanA'S \'erldaar· toe hy s:r afl;eur· uitgcsprecl<: hct oor die gcrcgtc:.•lil<e moonl op die Duitse lcif'rs.
Hy hct vcrklaar dat daar nil's by Neurcnbcrg en by die dood van hicrdie manne gewcn is nie. Hy helwyfcl <lit ,or die hang van hict·die manne, wat die leicrs van die DuiLse volk was, ooit die maalc van agres- siewe oorloc sal ontmoedig, want niernanct voc1· 'n agres·
siewe oorlog soncler clat hy glo dat hy sal wen nie . . . .
\.Vraa.l< is sclde J·cgvcrclig . . . In hicrdic vcrhoor het ons die Russicse uitgangspunt Vir 'n ,·erhoor geal,::;cpteer, nl. re- geringsbclcid en n~':) rcgverdig- heicl nie . . . .
Ek \'CI'SOCI< dat hicr·dic prose- dll! c nie ook op Japnn toege- pas moet word nie,'' hct hy Yerklaar.
Stlwr u POSBESTELLINGS vir
o KANTOOmJEI\"ODIGDHEDE en . o
SKUYFBEHOEFTE~na
SOLMS
VA~f'; iEKEHK
G1·oote Ii:crlq;ebou, Pat·lcmcnt!'t raat, 1{,\,\PSTAD - Foon 27017
MARKAGENTSKAP VROEE fv10RE-MJ.\RK
AKAAPSTAD
.Betaltng geskled onnrldd•~lllk weeklll<s, maandelil't:l or
~>oos· verlang
(~
!Beste beeJrsende pryi'Je
@
MINNAAR EN VAN SCH.OOR
~lenasr: GUSTAV REl'lEF
DIE FAII?MOl, .T JJIO-PSIGOLOGJESE
JA B'OUSINGS- SANATOR1.4
vir
gee.,.telil.-e, 1 Je rst .ande- likc en morele her- ocmpassing i. n ontwrig- re lmvcnsomstan d ig-
T! ecle.
0
Kom raadpleeg of slo·yf aan ons.
HOFS'!'HAAT, 26, l\AAl'S'l'AD.
l•'oon 3-1788.
O.B.~K ersfees!<aarf.jie$
VIEU 'fEHSKILL EI\DE PHAGONTWEUPE
!\lET
O.B.-WAP.E~4 / 6 per dosyn, m et koe,·erle Bestcl :
BOEREJEUG-HOOFKWA RTffER
~IEYE!H;EBOU V l'01'CHEFS'l'ROOM
PLU!l\IVE.E
nsc Cestc Fir:nn om u J,LlJI,\1 Vt>;F.
t:lf'~HS en nrHkr l':·tOUVJ\.TC nau tc stuur 1-;:
C. M. ELOFF EN !GE.
(l:;dm;.) U!>l<
)l(;i:t:.\I.\.411( (Po:,l.m<.. 7HJ.";) :\"\.\\ t•m
Ons Gee nog Steeds LEIDING
S.A. GHAFSTEEN- EN 1\IONUl\lENTWERKE
(EIE:-fS.) BPK.
\'oortreld>el'\\'eg - l\1A1TLAND
Spcsiale A an hod in
ME U BEl S
DAl\lESHAXDSAK KE
Egle Jeer, met leer uitgc\'oer, teen presies die prys wat u.
"'·il betaal.
0
KO:\I SE!(Ef{ NA
DIE 1\IODE\\'lNU:EL PAROW
TELEU RGES'l'ELD?
PRYSE STYG vn..·NIG
KOOP NOU!
Ons hou alleenlik goete ltwalitett Meubels 1D
voorral'd
\Verda
&1eu bclha ndelaar§9
(EJENDObiS) IBEPER!li Oroote Kel"l<gebon - m:s.eJils~
\\':l!" u rulsldcn taastc jattr tPI('urgcHCt•l(l toe• u J{rrot!f'C'!H!r:-.uld~/'1 tc lant nnn~ekom
Jtct'! Moct nfo HlDL~<IIt \\Ct'r ''anjnar ~rttrur nit•, (J l'un n()u-nl SCiiCr vnn u orant,les ntaal\ deur varutag 11 l)l.'.•lt('lllnJ.:" In te ~tuur. VrrmNtl tilt• datum wnnrop
u ,•erJnng d:lt nf'J;<':tlUur u1•wt worfl, rn dlt :ooal o,. tyd nrgelcw~r word.
.\l.AAK Gl-:l:!HUlK VAN H1l':IU)JE: CI::LJ::J::N'l'HBl!) F.N VOO.H.KOM 'l'BLJ;URS'I'!-;LLl:-1C ! !
PRYSLYS
W¥1S~: •
8pe51Bal Soet . . . . . . Ou Por~ . . . . . . . . Root en \Vtt Jerlplko ..
RooJ C!) \Yit :Ualm!'CY . Roo1 en Wit ~uskadel
Soet Port . . . . . . . . Port, Pootak, \Vorcester Bock en Speslnle SJerrle Goue SJe~rle (Droo;;) •.
Ou Bruin SJerrie . . . . ,.Cocktail"'
vermouth (Droos en Soet) OROE \VY~'E:
2/0 2/6 1/9 l/9 1/8 1/8 l / i l/6 2/3
~/- 2/9 Swanberg SJerrie . . . . 2/6 BoergonJc (Root) . . . . 1/U Riesling en Dro~ Wit 1/6 1'08.1{.t;LW¥JS<::
Grand Spumaote •.
Vonkel Bocrsouje 10/- (Droog) 8/6 Grande Splendore . . . . 7/6
11/- 8/6 8/6 8/- 8/- 7/0 7/-
PRYSLYS
Illt '.NJ.)t;\\'I'N~:
Aurom V.S.Q. <slel'!s
3 botlcl• r•er best~l:lng 10/.
Xoynl . . . . . . S/6 J:o;ur .. 'kO. 8/0
A.! . • .. .. 8/-
l:loegoe . . 7/6
Pl!perment, PJe:rang, ,\PP•Il:oos or Perske
l<cr,h:, Vnn der Hum, Ccmmcr, Anys,
Xneltjlcs
Droe, Lcmoeo en Suur·
lemoeo 1/· 6/6
7/8
VOOHWAA~>DES: (1) Vocg by 20/· or 5/· pro· vual11c ~n lclssic met bottels respelctleweliiL J!ierdlc dcpo•ttns worll <lndrlllc WI'KONl op ontvanr;s van le8 mhoucrs, ::;poorvrag bets.ald VJnktcpllll.l.Uf·~t~udc. (2) l3e-stelHngs moct best.aan uit 12 boltc1s oC 5 ~ellin~s ((Jf 'n J't'l::lntoandc hocvl!elhcf(l, (3) A1le tJestellint;s
><on tam or r<.H. A. u nnn•t~ Stasi e.
:"llOET NIE V8RCEE'l' O~l DIT·~ DATUM WAAI10P U VEP.LA!'C DI'l.' AFCJ::S'l'UUR ~lOET \VQ.I{J) IN U HH!Bv' •n,: :-1QF:ill NIE.
EXCELSIOH WYNl\IAK ERY
(t:dms.) Bplc.
VLAKTEPLAA'l'S-STASIE (KAAPLAI\'n)
Die 0.11. is die Alivet lt> nsiehlrtd van die toe-
koms. Gebru ik
syge· klassij;seerde kolom.m.e.
BLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAC, 27 NOVEMBER 1916.
---
KAAPSTAD, WOENSDAG, 27 NOVEl\fBER 1916.
JRUJK DIT UliT~
Wanneer partypolilici self erken dat dit ongesond en selfs ge\·aarlil' is om 'n s-root vraagstuk in die partypolitiek te sleep, dan kan niemand verwyt word dat hy bevooroordeeld is wanneer hy dieselfde bepleit nie. ::\1eeste lesers sal hulle· goed herinner hoe die onderskeie partye 'n paar jaar gelede m~kaar onderling beskuldig het dat die ander \'erantwoordelik was vir die invoer ,·an partypolitiek in stadsvcrkiesings. Desondanks hierdie een- stcmmige afkcuring \'an die partypolitleke indringing, het dit tog werkllkheid geword in etlike groot stede waar stadsake nou ook partysal<e geword het. Dlt is dus 'n lnvnad wat nie gestult lmn word dcur blotc oeslmltliglugs nan die adres van die teen- stander nic - dit blyl' inteemleel <lie neiging te he om <lie ont- wil,lwling net to verhans: ilic blote Yerwyt. maak dit al ldaar 'n partysaal<.
Ons hot clan ook reeds tevore aangetoon hoe hierdie party- politiel<e lmnl,er hesig is om dour ons hole volkslewe te vrcet en ten spyte van teenstand in die partypolitiek self, voortwoeker van die een voll<sterrcin na die ander. As ons hierdie prQscs wil kcer·, sal <lit by die wortel aangepal< moet \\·ord en nie by die blare nie. Die politiclw partyc snJ self bereid moet wees om dit nie net by protcste te !nat en dan maar by die voldonge feit te berus - of sclf!'l daa1·op te teer nie.
Een ,·an die mces brandende vraagstukke op die oomblik is die van ons rasscvcrhoudings of die ,.kleurvraagstuk", soos dit al in die partypolitiek bcslag gekry het. Dit is 'n vraagstul< wat al internasionale om\'ang begin aanneem. 1\.'"ou het sowcl die Ieier ,·an die opposisie as die wnarnemende Ieier van die regcrings- party reccls gcplcit dat die naagstuk buite die partypolitiel< gc- hou moet word. Dr. Malan het verlede jaar 'n bcrocp op genl.
Smuts gedoen om die naturelle-vraagstuk buite die partypolitiek tc hou, en vanjaar hct hy in die parlement gcpleit dat die Indiet·- kwcssie ook as 'n ,.nasionale sank" benader moet word met uit- skakeling van party-oorwegings. Dit kon gedoen word, het dr.
::\{alan bcldcmtoon dcut· 'n referendum of voll<stemming te hou.
ALl\[AJ~ EENS
Op sy partykongres in Bloemfontein het min. J. H. Hofmeyr
~ van sy kant weer 'n bcroep op dr. Malan gedoen om die kleur- vraagstul{ nie in die partypolitiel' te sleep deur daar 'n verldc- singsaak van te maak nie. Daar is dus heelha.rtige eenstemmig- heitl tusscn die politici self dat die Jdeurvl'aagstul< nie dour hulle uitgcbuit moet word vi•· party,·oordc.el nie.
By hierdie eenstemmigheid het die Ossewabrandwag hom reeds by \'OOrbaat aangesluit, maar ons wil dit nie net by woorde laat nie. Ons sien reeds hoe die H.N.P.-Ieiding ondanks sy uit- latings daar·tcen ,besig is om die verkiesing voor te berei juis oor die kleurvraagstuk en wei op partylync. So het dr. Bremer verlede week te Robertson op 'n vraag geantwoord dat die enigste toe- nadering wat daar kan wees, die is ,van persone om te stem Yir die rlinge wal\r\'uor die ~asionale Party ywer". En op die ,·oor- stel ''an die O.B. om 'n bree volksfront te skep het die H.N.P.- Ieiding tot SO\'Cr nog konsckwent geantwoord dat daar net sprake kan wees om vir die H.~.P. as party te stem.
Dr. l\Inlan het sowel op Somerset-vVes as elders duidelik onderncem om die kleurvraagstuk, wanneer sy party nan bewind kom, buite en bo die partypolitiek op te los. Hoe hy dit sal regl'r~·
nadat hy die verldcsing oor die ldcurvraagstul< reeds as party- StUll< gehautC'<·r· hct, moet 'n gehcim woes waaroor ons nie lH'sldl;
nJe. Dit z::-aan die voll' in twee kampe jnag oor 'n vraagstnl< ton opsigte \\'allr\':111 d~a1· so weinig I ven;kil bestaan ~lat mnr. J. G.
Stryclom die oorhriging in die J)arlcment uitgcspreck· hot <la.t.
,.meer· a.s die hclfte vau die lede aan die oorlmnt van die R.aad"
teen die Indlik-ma::tt r·ecl sou gestem het indicn <laar 'n vrye stem- ming was. Maar omdat. dit 'n partysaak was, het hulle alma!
vir tlic party se maat.reel gestcm teen hul beterwete.
VIR SAAJ\ STEi\1
Dit gaan weer g<'beur - en dit terwyl selfs 'n liberalis soos min. Hofmeyr nou al ontken dat hy vir gelykstelling is en be·
Jdemtoon dat. on;; kleurvraagstuk uniek is omdat Suid-Afrika die
Af:~iJ<ancr se enigste vaderland is - soos hy voorverlcde week in Pieterm::tritzburg \'OOr sy kongres gedoen het.
Die noodsa~ldil<heid ,·an 'n brec volksfront waarin daar oor 'n saal' gcstcm word sonder dat daar terselidert~·d \'Crtroue uit- gcsprecl' word ill 'n besondere party met al die vooroonlclc teen hom, is \'antlag merr noodsaaklik as ooi t te,~ore tensy ons 'n real<Sil• by anth·r· bl::tnl<cs wil uitlol• wat die ldeurn·aagstul< buitc
!lie bestel< \'an <'nigr oplossing gaau slinger.
As dr. Malan volhard om hierdie voorstel van die O.B. van die hand te wys en bly dwing om van die kleurvraagstuk 'n cngc partyverkiesingsplank te maak, sal hy skerp veroordee\ staan cleur die volgende woordc wat hy in 194'1 voor sy kongres in Pretoria gebesig het:
.,In 1929 hct, die Nasionale Party die kleurvraagstuk op die voorgrond geplaas en die verkicsing van toe het d(c Nasionale Party •n meerderl'ieid oor alle partye gegee. VVat in 1929 moontlil< was, is weer moontlil<." (Die Burger, 21.
Sept. lOH.)
Dit was twee jaar gelede, en ons wil aanneem dat dr. Malan sedertdien tot ander insigte gekom het, en dit opreg bedoel wan- neer hy vandag pleit dat die ldeurvraagstuk buite die parly- politiek gehou moet word, maar in die llg \'an daardle uitlatlng word dit meer noodsaaklik dat hy sy bedoollrig in dade uitdrul,, en dlt kan aUe<'n gcbeur as daar van dte verkleslng self 'n voll;- saak gc·maal' word.
DOlE ~!EJR.Su!E
S~fAP
Die uitnodiging van die Afri- kancrparty, waat ,·an daar 'n bcrig elders in hierdie uitga\\'e verskyn, is 'n \Ticndsl<apsge- baar wat soos 'n belowende recnwind oor die clorheid \'an
\'Oiksvcrdccltlheid waai.
Die Ossewabr·andwag het nog altyd volgehou dat ons \'Oik nic soseer deur beginscls uit me- l<aar gchou word nie, as deur 'n gebrek aan wclwillendheid tusscn groepe wat in hoofsaal<
dieseiCde ideale nastrewe. Om hierdic rode is dit dus 'n yd,ele hoop om te venvag dat daar bloot op gt·ond van uitnocligings om die een by clio ander aan te sluit tot eenhcid gekom kan word! Die pat! na, c<o'nhl'i<l gaan van wdwillcn<lhl'id na same- werl<inv, en van samCIYCrldng na, uitrintlelil•e ,·e•·ctugrng. Vha r die Afrikanerparty dus nou lwm met 'u \'ricmbl;aps- gcbna•· !\'cnoor· die Osse\l~a
brandwag, word daar ·u b~>gin
g<'maak met liic e<·:·!-te stap.
En wnar tlr. :tJalan ::lf; Ieier n1n die 11.!\".P. by ,·er,Jdllende gc- lcl'nth••dc onlaug-... \'<'rldaar het dat dnat· tll'.,,en hum en tlie
Afl'il;anNp:lt·t~' gecn ,·cr~>ldl bc- stnan niC', <·n d~tt hy bcreid is om 111C't l:'l.asgc·ruJr•:mle saam te
\\'C.rl,, l<:Jn OttH u!C' sien 'vaaro1n die H.N.P.-Il'idinlr Pic ool' tot daa.nliC' ccrstc stay km l•om in die aau\'n:nding Yan O . .G.- vriendsl<ap n!!'. As ons mekaar eers crl<en as brocrs en stryd- gcnote, 16 die pad oop na 'n bonclgenootsiHtp - 'n bondge- noodsl<ap waarin niemand uit- gesluit sal wees wat sy dee!
vir die volk wil byhring nie. En uit danrdie l:ionclgenootskap l<an dan vanself groci die soseer begeerde cenhcicl.
!Breekpunt In Die V.V.O.?
0 .. Ons hct gchoop dat die dcbatte hier ons sou toclaat om die Bl'itse \'Oll< te ,·ertel dat ons bcreic\ is om ons beleid op die Vercnigde Voll<e te baseer.
Soos ~·nkc nou .slaan !ial dit on- gelukkig onmoonllik woes,'' het Bevin (Uritt::tnje) ,·ct'leclc Sa- tcrdag-. \ydC'ns bc.sprcl<ings oor die veto-reg, :1an die huiteland- se ministers van die yyf groot- moonclhNlc gcsc. ·
o
13ymes (V.S.A.) hct gese da t di t nie vi t" hom lyl• of !Julie voor 1950 sa! klaarl<t·y met die vyf verdrHe \\·at reeds op die Paryse Vredeskonfercnsie uit- gepluis is nie.0 Dil! stl'llikclblok is Kor:1- munistiese J:usland.
0 Nu-Seeland se Yertecn-
woordi~m· hct ,·crk!aar dat sy land sal \'OOrtgaan om sy man- daat-gebied, \res-Samoa. te be- sttnn·, al sc die Algemene Vcr- gadering \'31! die V.V.O. nou ook ,·;nf..
0 Dit is presies wat die V.S.A. en Suid-Afril\a alreeds t.o.\'. ,·oormalige Japanse man- daat-cilande .in die Stille Oscaa11 en Suidwes-Afrilm onderslceide- lik gcdoen hct. (Sapa-Reu- tcr.)
.. SADO'l'ASil<: OO.B. NEU- REl\'Bl:l{G-UJ'B'Sl'HA.tH(: Die Icier· van die gro<·p Duitsers wa! in heg-t(•ni:s genecm is in
\'C'rband nwt die onlangsP bom- aan.,Jac in Stuttg-art, hct Yer- liiaa r· da t lw.llc so geskok ,,~as
oor die uihpraal\ \·an di<' 1\.'"cu- rcnberg;,t· ,.hof" dnt ltulle tot al\<,le o1u·g~·gaau hct. Die g-•·oep
w~t sabotn..,it' g<'pleeg het, be- staan nit vyft ien lede \'an die SS en die Hitler-jeug.
IK rJJil flrm rJJJ rr l ewe ff rru DPJiifl§lctJ1rradi
Ell11ropa se H aafl: Vir
Kommu ll11isrne
\Vaarncmet·s wnt gcdurende die afgelope tyd <!cur Europa gereis het, was verbans oor die gToot mate van iatcllelduele lewcnsl,ragtigheid wa t die Duitsc \'Oil\. openbaat· te roidde van die ellende en honger. Die Iwm; is b(•sig om te bloei. Dit spree!\
van <lie wil van die Duitse l<ulluu•·voll< wat nie onder tc briug is deur die druld,ende harul van tlic \'erowc•·aar nie.
Dit is duidelilc, vc•·Idaat· die \\'1\:li'IICill<'l's, \lat. die Kommu- nismc die voll'e in \Vcs-Europa afsl,ril< maar tlr.t hulle magteloos daarteen statUI.
.,Die verbasingsweld<encle in Duitsland is die geweldige ge- tuienis van die intellel,tuele energie wat tog uitspruit te midde van die ongelooflil<e fi- siesc verwoesting. Te~wyl elr nie in staat was om enige ak- tiwiteit onder die joilg Duitse skrywers aan te tref nie, het ek die Duitse tcater, Duitse opera en die Duitse musiek tot so 'n mate aan die bloei ge\·ind dat dit Berlyn sonder twyfel die toonaangewendc teater- en musiekstad van Europa maak."
Berlyn het vier operas, twee daarvan is die heel jaat· aan die gang. Dit produscc•· ticn- maal soveel per jaar as 'n ope- ra in Amcrika, verklaar hierdic waarnemer in Time.
Oral waai· hy gegall,n het ,h<•t hy gevintl <.!at dtuu· ha~t en vrecs vir· die Rommuniste be- staan. Hy het tot. hierllie ).\'e- volgtrelddng gt•lwm natlat hy met taUe mcnsc in heine, l<au- tiene en andet· pleld<e gC'sC'Is het. Alma! ''rees die <lag wau- neer Amcr·ika en Engeland hul- le magtc sal terugt r·cJc, want dan sal Rusland s<nHlcr teen- slander \\'CCS. ,Oral in Europa is die Kommnnisticsc l'arty die party wat die mag nitoef<'n. Hulle weet wat hulle wil docu en waarop hulle afstuur . . . . l\laar die lrommunistiese hi<'l is nog steeds iets wat 'n groot dee! ,~an Europa nfsl;ril< - sckerlik die meC'ste mcnse k'l
\Ves-Europa. Daarnnn hct daar vcrslreic ,Chl'istelike' partyc ontstaan, hoo.fsaaldil> I\atoliC'I><' en sommige Pr·otcstants C'n in andcr gevalle 'n mcngsel van die twec."
Die mense hoop om Europa hiermee te red, vcrl<!aat· die waarnemct·. .,Hulle is in die lewe gerocp net met die een doel, en dit 'n ncgatiewe - om die Kommuniste tc beveg. As gevolg hicrvan sluit hulle ge- lcderc vcrskeie botsende groc- pc in wat bcgeer om die Kom- muniste te bevcg.
Hy verklaar verder dnt die Katolieke Kerk clie Kremlin be- veg en dat <lit dalk op 'n open- like oorlog tussen Rome en die Kremlin kan uitloop.
Ook in Finland wat. hy be- sock het, het hy die haat vii· die Kommunisme gevind. Die \'OCd- seltoestand in Finland !ant \'CCI te wense oor. Die meeste eet- plekke op die ldeiner dorpe het net twee geregte op hulle spys- l,aarte: ertjiesop en gel<ool,te aatappels. Koffie en suiker is iets wat nic te vinde is nie, sclfs nie eens in die swartmar·l<- eetp!ekke nie. Klerc wor<l ge- maak van houtpap en die mecs- te motors word aangedryf deur houtverbranding, a\<lus ecn
waarnemer.
'n Ander waarnemer sldlder die toestand in Europa beson- der donkcr. Hy beslwu die fi-
~iese verwoesting nie as die grootste ramp wat Europa ge-
tref het nie, maar beskou die gecstcs,·erandering en die skok wat die moraal \'an die \Yes- terse wereld ondergaan het. as 'n ,·eel grotct· ramp. ,.Iets het gebeu:· met Europa sc idees oot·
ccr, moraal, grloof. hoop en llll'nselieftlc wa t so diep gaau, dat mag ui.e die herstcl daat·- Yan te\\~C<'g kan bring nie''.
Hy ,·eroordeel die sla\\'e- arbeid wat die Duitse krygsge- vangcnc:; in Engelan<l moet ver- rig. ,,Dink aan die gecstelilw
imp!ilm~ics ,·an die stadige ont- waldng van <lie publieke opinie in F.ngeland te<'noor <lie rege- ring se slawchandel met Duitse l>rygsg<'Yangcnes. . . . Op wat- te•· g-r·oml, \'nt hicrdie wuarne- me•·, lmn die nrltsc rf'gcring - die Arh<'idt>r'r<'gcring - hier- dic bl'lltale mctotlcs regvcn1ig? En waar·om ncC'm die plibliel>
hier·di<' beleid \'an die regering so laltk vir lief'?'' Hy verklaar dat die morele agteruitgang
\'an die \'asteland nog \'eel crger is \\'aar die mense ont-
&ard en woes geword het as ge-
\'Olg \'an die o01·log~ i\filjoene is onlwortel en gee hulle oor aan 'n gewelddadige le\\'e.
NATURELLE IN DIE RO BEDRYF
Die rcgering is Yan \'Oorncmc om 'n begin te maak met die oplei 1·an 250 naturelle-bouvak- manne. As die eerste poging slaag sal die getal tot 2,000 vermeerder word, hct mnr. J.
II. Hofmcyr·, waarnemende Eerste Ministct·, verldaar. Die ecrsle tiCS maande sal die natu- rello B. fid. per nur ontvang.
Die loon sal geleidelik ,~erhoog
word tot 'n m al<simum ,~an 2s.
per uur.
In antwoord op die besluii..
,·an die regering, het die gesa- mcntlike bcstuur ,~an die ,~ak
bonde ,·an die \\~erkers in die boubedryf \'erklaar dat hulle
\'Cral gel\ant is teen die feit <!at die rcgering hom met ,.dilitato- riale mag'' tel<lee in die opstel- ling ,·an die plan \'ir die oplei- tling "an naturelle. In h:erdie verband wo:·d o.a. melding gc- maak ,·an die ,·asstelling van lone, die loewysing van die werl,ers aan ,,~crkge,,~ers, ens.
In alle opsigtc. so lui die ant- woorcl. is die gevestigde nywer- heidsorganisasie vir die vas- stelling van .l.one, werktoestan- cle, ens. ter syde gestel. Hulle hct opnuul vcrsock om die re- gering tc spreek.
Die O.B.-Kommanclo vnn Wellington nooi allc belangstellendc mede-Afrllumcrs uil na 'n
BR AA J V L EIF;AANI)
wat gchou word op die plaas
OAI{DENE \\'ELLIXGTON
op SATERDAG, 80 NO\'E:\IDER, Y:::naf 7 n.m.
SPREKER: ADJUXK-K.G., GEXL. J. A- S'\~Tru.
KOM SEKER!
DI"E 0.!3 .. WOE.:'>iSDAC:, 27 NOVEJ\!BER 104.6.
- - - -- --- - ----
lHI ([) f1tn e yr Be li <D>o Jf Hulip Amt1l
G (() 1L1! dJtl.] vn e of
Jn "·'' :ant 1\ oorcl up tlic \'Crsock \an tlic goadm~-nbctlr,,·( dat dh: "t.:nt onrnilldellik aandag aan tlie toestand 1\'aarondcr die j!"oudlllyrw JJrodu'>C<•:·, m<•t•! gee. hei ::lllr. J. H. Hofmcyr. :\tinbter
\'311 Finan-.ie-. cu '' aarrh·mendc Eer,t•· :\linis~er, sorg\'uhlig-e oor- wrging- \an IJic \ N!t>i' \':In die goudbeJryf beloof. Uy hl'l ook die )ol'(::-..,ic \':ln IH:la:-t iug-vcrligting :-<lOS <leur die myuc ,·er!:'Oel.:, anngcnl(·t·.
,Die bclangril<slc saul< waL die stoat., nywcrhcid c11 publiek moct. bescf is clat duur gevnrc is wat die goudmynb()dryf, en dus ooJ< ons helc ckonorniese strul\ltiur bedrcig," hct mnr.
Hofmcyr verklaar·. I !y het er- l<en dat die toest.and crnstig :s en dat die myne 'n baie ge- ringe winsgrens het. Dit is egtcr nie nodig om paniekerig te wore! nie.
Oppenheimer in Johannes- burg- die vertroue ui tgcspreek dat die mocilil<hede waannee die goudmync nou te kampc hc::l, oorlwm sal word en dat hulle sterker as ooit te vore daar sal uittree. Hy het \'Cr- l-tlaar dat die myne in die moei- iil-te jare wat kom, aileen dcur die steun en lmlp van die staat in stand gchou !<an \\'OI'd, Hy het. gcp!eit dat die staat die toesta nd sorg'.•u:d i;; oorweeg.
DU[TSE WETEN-
SKA PUKE ONTVANG I
NOUELPHYS
'n Duitse wetcnsl<aplikc, prof. Otlo Hahn, wat gedurcn- de die oorlog besig was met navorsing- in verband met die spntsin;; ,·an die atoom, sal die
cc1' tot>lwm om die :\'obelprys
\'ir JHl\'Ot'sing op sl<eilnmdige gcbicd. in Stockholm te ont- •
\'ang. lly is deur die beset-
lmg~owcrhcid toegclaat om na Swede af tc reis om die prys te ontvnng vir sy annclecl in die atoomnavorsing.
Pro(. Hahn is gedurende die luastc fasc van die oorlog tcr- v;yl hy en nndcr Duitsc weten- sk:tplll<cs I.Jcsig wa~ met atoom- llfLVOt'sing, clcur die Brilte ge- sl<aak en na J!:ngl'lnn<l ontvoer.
Dit is gcdoen om uit. te vind hoc \·er die Duitscrs met. ·atoom- n:t\'or·sing gevord()r hel.
Hermann Hesse, 'n Duits-
~chore inwoncr van Switser- land, het die Kohelpr·ys vir let- lcrlwnde ontvang.
BLADSY VYF
l)ic
E~IGSTE .\frikaan~t'tyclskr·if va n
~ysoon wat u "n aautrcl,likc en s kerps innige
oon~.j
... gee om tt·cnt :.akC'
\';Illdie dag o p 1wsionale
soHf"l as
i111< ·a ·nas ionale
~ehicd,het::~y:
iJAo
0 EKO~O:\IIESonu
iul
~~ 0STAA TKll"DIG d(~~
~
0WETENSKAPLIK
~
• '1 0
K lJLTUREEL
G)
SOSI AA [,
Vir 'n tydpcrlt \'lln J jam·
. . .
.. .
..
..
12/6 Vir 'n lydpcr·k \·an G jaar.. .
..
..
. .£2-10-0\"ir 'n tydperk \'an JO jaar . .
. .
. . .£·l-10-0 Lewen:>lang.. . . . . . . . . . . . . . .
£10-0-0nus 2u STELLE!\llOSCH
Dit is onmoontlik om te s<!
\\' a l t e r bclasting\'erligting mislden in die \'Olgende begro- ting \'Oorgcstel sal word, maar belastingverligting vcn·ul maar 'n betreklike rol t.:n opsigtc van die onmiddclhke proble.:m waan·oor die mynbedryf te l'ltaan gelwm hct.
flLSSIESE
WAPE~PRODUKSIE 11\
DUITSLAN D
GODSOIE~S
YEHYOLGI~G Die lnastc bisl-top ,·an die Rulhenicse bisdom \·an i\lun- kacs wat nog-op \'rye voet was, is deur die Hu5~e in die lronl<
g·•gooi. Bislwp Homza was die enigste l)islwp \'an hicrc!ie bis- dom wnt. nog nie deur die Rus- se onder handc geneem is nic.
Verletle jaur het. die Russo pro- beer om clic KaLoliel<c lc dwing om by die Hussicse Orlodol<sc I<erl-t ann tc sluil. Nicmand l<on daartoe bcwccg word nie.
Omdat die Knlolieke nie aan hierdic l)C'vel gehoor wou gee nie, is die helc bisdom nou gc- likwldccr en al die eicnc!om van die kerl< is nan die Or'lodoksc Kerl,: gcgcc.
' ---- ---,--- - - '
Die problccm spruil \'Oort uit die feit dal die winsle in som- mige mync 1\lein is. en nog- krimp. namatc die bedryfslwstc styg. Die gcvaar bestaan dat die winstc hecltcmal mag ver- tlwyn. Di t is onmoontlik om die lewcns<luur van die mync tc verleng dour die belasting-s tc vcrminder op winstc wn,l nie bestaan nic.
DEVALUASIE
Hy hct die myne gcwaarslm om nie dnarop staat te maak dat die prys \'an goud in die nabye toelwms sal styg nic. Hy het bcldcmtoon dal ccnsydige de\'alual'liC, \'ir SO\'er sodanigc stappe tegnies moontlik is. tot betrckhke geringe \'OOt dcd vir die bedryf sal wees. \-ir die land as geheel sal dit beslis na- delig wccs.
J n diesel fde wccl< wnarin min. Hofmyer die gocdm~·nbe
dryf bcloof hct dat die staat na hulle sal omsien, hct sir Ernst
ATTU.:E HAN DB IAAF
SY BELEID
TED~NJlUSLAN D
nic op:-tand van di,• iO .,I'C::-
Iwtle" !n die Br!t~t' Arhcitlers- part,r, J•ct op 'n nu.l uitgcloop.
Hulle was gcltnnL teen clie hllilelanclse bcicid \'Hn hul par-
ty en het 'n amcndemcnL op die troonJ-ede \'OOI ~estcl wa.u·.!t vcrsoek word clal die regering sy belcid wysig tot gelyke sa- mewerking met sowd die Vcr- en1gdc State as So\\ jet P.u,- lnnd. Hulle wil nie he <lal En- gelanc! hom inlicm aan die V.S.A. moet lwppcl nie. maar vcrkies dat hy 'n ncutra!c hou- dm,_ moet in!'!aan om 'n demo- Juatiese en opbouende sosialis- ticse alternaticf daar tc stel vir die om·crmydelil<c bolsing tm;-
~en l'apitalisUcsc Amerika en 11ussiese Kommunisme.
Toe die Huis \'Crsoek is om oor die nml'ndcmcnt te stem, het die .,rchcllc" buitc stemmc gchly omdat. hulie dan nie tern die regering wou stem om daardeur clio indntl< van 'n me- sic van wanlrouo le sl<ep nic.
Die Konsrrwnliewe Party hct die regering onderslcun en die mosie is meL 353 stcmmc tern nul \'er\\'crp.
As die optredc van <lie ,rc- bellc'' 'n' \'Oe!cr was om lc tods hoe \'er die Engelse ··ol'< in ·n nro-Russ!cs.a rigting wil be-
~\·ccg. dan hct die fcit vnn hul kapitulasi() die antwoord \'cr·- skaf, nl. nie 'n tree nic.
Kom m issi(• Sal Onder- soc k ] ns tel
Ruslnn<l hct eindcli!' to(·g~·
stem dat 'n l>ommissie van on- dersoei.:: in die nussiese bc~l'ltc
dec! van Duitsland tOf't;daat
~al word om \'aS te stel in h<>f'- vcne die bo.::,lwldigings van tlic·
\\'esterse GcaWeenles juis is dat Duitsc fabriel.::e in die Hu,.- siesc t;•'hicd besig is nwt diP ,·ervaardig-ing \·an ool'logstuig. Dit is die ecn,tc l~ussic:-.1' toc- gcwing in hicrdie Yerband.
In die aigc!ope tyd het Amc- rika en Engeland gestnt\fde be- sku!digings oor die maak \'an wapcns teen Rusland ingcbring.
Die Russe
!e
hulle ,.c,·a • toe op die \'en·aardiging \'an V -\\'a- pens. Die Amerikaansc blad Time berig dat die Ru!'!'C op die \'Oigende plekke die Duitse :abri<'l{e \·ir oorlogsprodul,sie ins pan: V -wapens word ge- mnak tc Sommerda naby Er-fu~t, te J-Ialle, tc J\'ordhausen en in Suid Harz. Brandslof \'ir die \' -wapens word gcmaak in Leuna; lugdoclgeslmt word in Gotha ve!'\'aardig terwyl ma- sjif'nge\\'ere in Leibzig, tenk- I<CtiiJ1gs in Plag·wi tz en uni- forms vir die .Rooi leer in Plaucn gcmaak word.
Die ondersock sal gedurende hict·die maand plaasvind.
K.\t'; \0 \ \\ IL
~IE.JOOE Hf.:
:'\cgc-cn-vecrtig persent van die 1\:anadese volk is nie be- reid om .Jodc-immig-rante in Kannda toe tc laal nie al ge- skied dil ook op 'n sclcluie\\'e basis. Dit is aan die Jig ge- bring- dcur 'n landswyc onder- soc!<. Op die vrang- watter voll<cre nic tot Knnada toege- laal moct word nic, is twaalf
\'Olkc ~;enoem, waarondcr die Jodc.
Die J oodsc bcvoll\ing ,·an l•:uropn, lcl tans l ,8G2,000 waar- van die grootsto aantal hulle in !'ole, Hon:;aryc, Frankt·yk en , Duill'land hcvind.
W~m1~tt~R£1trn~~ ]@m~~ Tim1
~~11!1~~"'~\YV ~Ar~mnl~Lr &:
\'lugteling-.Jolle in Duit:.!and i.; besig om up groot -.l;::t~LI
sw:ntma•·k if' l)ctiryf in w•ccl-.<•1 en un!le:· gcC!l<-r<· wat in Duit,.-
!antl gei-nntsor·nt:c•· word. l>i<·
~rootste \'a:1 hicnlie p<al<tylet·
,·ind pia:!,; in die .Z(·if<.h('im- l;amp \ir Jodc oaby Franl;fort.
Uio :\meri lc::~::ut<:e o\Yerheitl llf'(
reeds agt ,·:111 lu:lle in hcg-tc·ni-.
gcneern. Sommigo is bet r<>ld>t·
in 2,000,000 mark-tr::lllsal•si•·:-<.
Leerbeamptes het \Toccr gc-
s~ dat hullc om,·illig is om teen die sluikhandelaars op tc tree omdat die handelaars allnnl Jode is en hullc is bences clat us daar opgetrce word, dil as anli-semitismc beslcmpel sal word.
VOEDSEL
A rtikcls soos botter, kook-
\'Ct, ens. \\'at op die gc\\'onc mani<!r nie te koop is nic, kan op hierclic plekke openlik ten duurste gclwop word. Btitse wo!stowwe word teen pryse wat \\'issei \'an 2,500 mark tot
6.000 mark aangocbicd. Sigtl- n:ttc is bcsOJ dcr gewild as bc- taalmiddel omdat clit besonclcre lcooplnng bf'sit Vyf pakke nm 200 sigareltc is 1,000 mnrk we rd.
Onder dit: gocdcrc wat so vcrl,oop \\ ord, is baie arti- kcls wat u•t die Unrra-pal•·
huisc g,•st~·d is. Die blaum hiervoot· rus op die Jodc en A merilumnsc sol<lutc.
J\IOTORS
Toe ng-t. van <lie vernaamstc Joodsc sluikhandelaars in die Zcitshcim-kamp in heglcnis ge- ncem is, is daar op sacchat·ine ter wnnnlc van £12,!300 hcslag gel
c.
Ook gr·oot 110C\'cCI hecle Amcri I' an nse clolla rs, goud munt.cn Duil~c mark is gcvind en
r~slag op gel.:!: Die bclllamel is cne Mo~.:s Fddenstein.
1\leer as ?0 ongehs<.:Ilsicerde motors is gevind en sowat 3,500 mensc is aangchou.
PRETOBIA- MAHK
0
I'rocht~f'nte, ~tuur 11 l'r·o- llu!ctl', Eciors, Bolter cu Lcwentlo lht\YC mt ons.
(Ontvang-s-::agentc \':LII nl!o sl:\g,·co ,·ir die Vlcis-
l>onti·o!eu•·) Ons hct 'n garnu~ic ,·an
£2,500 by die Hcgcriug.
\V E B U EN
<
