Die O.B. Jaargang 6, no.7

(1)

~IEH~

17 'FFf 'ii'f~)

~lY&~

IN \ .~. \ .

~nu;

\'au

di•·

~!t.'en

<lif' \'t> re ni;::-cle t•awc>!'l;

b~>i'in- 1

r..

J

· '' 'lis , leier

:,o•;·.~. <HP ·HJO,OOO

i•t

IIIli )Jll)

Wel'k

l i.. voon1 aardes

: t1• lwn·at. Die

('n

ti<'n

d:t\'

gc-

);nn 3!< 'n

oor-

I'(\~f•rini

\\·a t

i >asie intussen hom>;e)f me t t naar is ap- n,s aa ..

lgctt~k

... ·n.

\ YF.EHEEXS

fWIG

!'pondent )

- E iPde N o -

di <' kommnn -

{om1dt. Hendrik

l

1\ om tlt t•. mcv.

\fot~l) 'n

h a ic li< nms in < lie J g-t•h0n

Dnnt·

·unl{~i" \·ir rlic

·n ,·vflir ln!

s, hyna

nlmal

t·, j(·u~,

op

vt~r

::t'! !\Yt.. :..;'f¹t r:lk-

s

k~"rt!ik~

d•_'u r

dto•

11t'\\'c•gin:;

d it' ~loocl:;aak

lie

\'till die

Os-

··•n

\\'a.~ t

nooi lcllk

ir· the groot-

nnntrl'ldike

·or: r:un

aang~·

1111

hct n a. in-

>l'ing-

v:m

ro l- :O·n ,;c r -wildluin

··'l\ \'nn 1 D3S.

· . .r v:w n cns-

\·d~.:.

Adminis-

\'ry~t[.at

pro-

' 1; Y•

r;;l;yn by

.: \':1'1

die· Os- u: r:an hrt vcr - :it: bchcndig--

J ;o. "n'mttsick,

1~.

ic

funk~ic

v:ns lllHill<l::.ml: Imp- . algt•n:cnc or - S:lllH:l,

l'll

die

dhu lp af

t~

~ - ~

EN 1ER '

1\U~Ul:

;ERY

=oon214

_ _ _ 0)

Geregi;;trcer nan tilt• Uoofposkantoor as 'n N uusbla d.

®$piege1Btmg~ @®r

~a@ Pmtrfty® ~Bifll

W aarrheellll Gsuaum Dne

e~e

!Hl o ~t IP ~ ?

Jrg,

6 Kaapstad, Woensdag. 15 Jan uarie 1947. Nr. 7.

Die jaar 1 9 47 h et aangevang m et 'n lwle b oel bespieg elings oo r die toelwms ean die be:;taande partye en g ro(.'J U' in S u id -A f ri ka. Dr. D . F . Malan, lwofleier van die H .;v .P., lz et d ie tvn ge losgemaak m et

'11

toe·

spraa/1· u: at h.r o p 28 D esembcr, z ·erled e jaa r, in D ie S tran d gelwu ltet en u·aarin hy op selw re vooru: aard es steun aan n .fdm. }. C. S muts beloof /u> t.

VRYHIEllDSlDAG 19417 Die H.N.P.-lcier h et gese : daa rby : .,H ierdie leiers is nie .. Ons sal agtcr· veldm. Sm uts eers i n staat om met hu! ete staan as hy Suidwes ool{ in die v riende saam te wcrl< nic;

hull~:

toelwms as mandaat-gcbied sal is geneig om 1·erspotte \'Oor- regeer. as hy aan Suidwcs 'n waardes le stel."

Dr. J .

F.

J. 1 ·an Rc nsburg . KG ' a n die Ossewabrandwag hct die \'O igcnde Vryheidsoproep uitg\:rc ik:

Dr .. r. F .

J.

\ '.\X

HE~SIHlltG.

T~·tlen,..

Fcbruarip

J

9 17 sal daar in baie o,leclt• t·n dorpt• van die l'n!e van

~uhl-.\frilm

luis- te rryl;e fees\ it• rings \\ t•c s. Dig- te men,,•..,J;art•, \lac t•n \ lit•gt•n- de \·aandl'i..,, pt·ag en praal.

Tydcn-. Februari(' 'o:tl daar ool; , . . . en \\l'l

up

tlil'

~i ... tc

van die maaml. . . op t alh· van pll'l\-

1\e

om

9

uu1· die aand nnt r!.la-

Jll't~s It;

-. it•n \\ c•e!». \ t•t al bo op

die J.rn!n nm .\mrtjnt•ba .,al

(13anliP \

uur!'>tapl'l:-. \'anuit dl'ir pro\'in-,il·s t

l'

-,i('n \\'(•r·s.

Die ccr·st•' re cl\S fcC'svierings met die • lil'gcnde vaandels en

die lui~t<.:"t

ryl<c

HI\ arL'

gaan wccs om huhlc te belPon ann die iwnln g- 1·an oors('c wat vir die ccn.t•• kecr in die g csldcdcnis

~a

hicrdtc land k o m om sy on- derdanc tc laat sic n hoc hul kc .ng lyk I>it• 0>-sewabrand-

\\U~

hct g-el'n lwning!> \ '('r!oor nie t•n

~ol'){

geen } {Onings nie,

Jtd.,y

oorsee of elders.

Derhalwc :aat daardic andcr fccs\'icr!ng s o ns o n\'e rs killig

::"llao1r die \' ryheids\'urc 1 n n :\lajot·ba en <lie onuitbht'>bnn•

\'lam 1 an \'ryheid \\at in die Afrilmnct·har t brand en tct'r, di(:

;aan ons op die 27st<' Fcbrnn ril•

trcJ, >ooos nog nooit

It•

1 ore nit·.

Osscwabrandwag. die stryd vir· Vryheid was nog nooit

af-

drnend nie; die stryders vir Vryhc td he t nog steeds mecr vyand e gchad as \'riende. \\·ys hullc. n: end en 1·yand, op die 27stc F e bruar:c .. . . :\fajoebadag . . .. dat wie ook al die Afrika- ncrstryd in die steck w il laat in anng-csig \'an die koni ng \·an Brittanje, die Ossewabr andwag ga an die Vryh eid waar agtiglil<

nie ,-ersaak ni e.

~~(())

grotcr mate 1·an sclfbcstuur sal Op hic •·dic stadium lm n at- gee en h om as 'n prO\'insie \'an i e('n g<·gis wo rd onr dr. ::uat..:n die t;nie s a! bchandel en \'er-

~e

bcdoding:-. m ct sy aanbotl t ccnwoordig ing in die Unie- \'::In !.tcun a an \ 'cldm. S muts.

AI

p a rlemcnt sal g ee." Ten aan- \\:tt >oel<cr daar omt rent is, is dil•

sicn \'a n die klcur\'raags tuk hct feit van d ie aa nbod . Die mcc"

dr. :\[alan gcsc: .. Staan hy

I

nl. alg<·m ent•

gi~~ing h

clat dr. ::'>la- veldm. Smuts ) vir apartheid , ian

~y

\\eg voel \'ir die tot- kons cl<wcnt dcurge\·oer, dan ::. t andl;oming van 'n

^UU\\

e sa- ::;taan ons (nl. die H.X.P.) by me-,melting met v!o'ldm. Smut,.

hom." Dr. Malan he t as ' n uit- Tc oorde el na die r!o'aksie in <Le clrul<lil<e voorwaarde vi r s t eun Verenigde Party-pers skyn daar

JHicel! ~ee~r:ru lFil~&

'n Xtm

<'

parl!'mentsgebou

is

in Brit t a nje !n aanbnu. Die oue is g t'durenclc die oorlog d eur ' n hum n·rn ietig. Hoewc l die g ebuu 011 ba i< · \\'(•t cns lmplike wy::.c o pgcl'ig \\ Ord, o .a . d(•ur ' n

~IH''>ialc

>otelsel va n lugrecling,

~al

dit m nar net

Ml

g roat we(':> ;;oos die one, \\ at pick vi r skgs Si6 ledr uit d ie to taal ,·an

615

gchad hct. Aa n 'n loeris wat

!'.Y

vc rbasing

uitg~""Jlrf'<'l•

h ct daaroor. is cenmaal gi'Se d at daar nit' c in tlilc rncl'r pleld{l? nodi g i ,.. nie, a ange<oil'n daa r altyd ·n paar h onde rd lede

af11C~i~ h.

,\ang<'-.h'n d i<•

part~·koulmsse

b•·.,luit wut W l't m oet 1\l't's,

is

die t!o'cnw oordighcid van ledc nic nood<oaaldik nie, \'l'ral ni c \\aar d ie

p~rt~·e

onde r- ling met ilic ::.telsel va n a!par ing '>nr g d :lt die gctabvc rh ouding t ussrn rt·gering en

OJ>po-

!»isi<' nie verstoor word nic. Die fo t o l oo n 'n mod el van d ie h f'lftc 1·an di(' parlemcntgcbou, wnarin tli e lugreiiling g c toet s \\ <>nl. F.!lu• glorila m pi c .-ert eenwoordig d ie hitte ·van t wec {l l't'bO nc . In die middcl onde r !.taan die Spcal{er !>e

~toe!.

$y tlia]e$ft®B ft ~~

[p) a1 r ~ ~ rnru em rro ft

gcnocm dat vc:dm. Smuts onder gccn omstandighede aan die V.V.O. sc ve rsock moet voldoen om ondcrh a ndc lings m et d ie r c- g-cring va n Indic 1.e voer nie en om die u itslag v a n hic rd ic on- derhandc lings nan die V.V.O voor t e lc nie.

nic

ve~l

g eesdr:f vir so 'n sam.:-

!<melting by die \'erenigde Par- ty te wces nie.

Die enigste blad wat openlik so 'n samcsmelting bepleit is Die Wecl,b lad. Dit is bekcnd dat mnr. M. J. van den B erg. vroci5r van die Arbc ide rspart y en tans 'n Ic ie r van die H. N.P . mct hierdie blad ve rbin d \.\'as. Of hy nog aan die blad verbind is, is nie bel, end nie.

Sy JHajl'stl'i t, Koning George Y I, g aa n op 2 1 FE>hr u al'ie 191 7, in lcwende lywe, d ie v ic rdc sitting va n :-oy rnajf':st<'it sc negend e Pad e ment van die rnie van Snicl-Afrik a op plegs tatige wyse ope n .

\Ya.•meer die P a rl<Jmcnt ecr5-

;{o:r.c::f.lc Sa

tc:rda~.

18 clc sc r,

byeer.kom sa! d!c

op.:nin~

som- :ncr by •,• ;y:;e ,·an ·r. gcbruikhlte gcbedjie ge:<lc:cd. Die sitt ing kie

.,,:at

:=:aterda~

begin is slcgs die

e::: dc v ail die d e rdc sitt!ng \'an die ncg-end e P arle mc n t. U be - g ryp a l uie opg-ewondl'nh eid en luist..:r word gebere vir d ie ope - ning van d ie \' ierdc

~itting

- wat

Sy

:\faj,•s b•it self in lewen- de lywc s ui wnarneem.

Op claa r<1h· da tum sal 'n B rit·

sc K oning vir die ccr ste l'ecr In ilie gesldedc nis die ope ning

\'an die Suld-Afrllmans e p a t·le- rnen t \\aarneem - die pa rlc- ment w at d ie B ritte m et al sy oertyclsc d rag cn praal na Suid·

A!r ilm uitg('\ 'Oer h et.

Sal dit 1 1 Cl'S d at d ie tJrestige van h ierdie Britse uitvoer a rti- l\1'1 sodani g by die Afrikancr-

YOI!c

gNiaal het dat

ill t

die aan-

we~;igheld

van ' n Britse k o ning in 11'\\Cnde ly11C 1 ·e rl'is om nuwe g loric daar aan t e ve rl!o'en?

Die Sunday Times va n 5 J anuaric s luyf in 'n hoofnrtikel dat .. dr. 11alan sc annbod 'n ba sis vir eenheid daarst e l aang-c sien gen!. Smuts op ondubbl'l sinnige wyse aangedui het dat die Unie sal v oortg aan om Sul d- wes-Afrika as 'n \'yfdf' prO\ in sie te administree r. en dnt Sulci- Afrika nie sal toclnnt dnt Indic in ons

bnine~andse

aangele cnt- h ede inmeng nie."

Die blad verlcJanr voorts dat daar 'n algemcne g'C\'OCI in Suid-Afrika posgc,·nl hct dar 1·eldm. Smuts ondcrstcun moct w ord. ,,Of hierdlc stct·k g-e\·ocl tot cenhcid

~al

gcdy. hang gro- tcndcels van die lclcrs van die X asionalc Party nf", sO die blad; en dan vocg hy bytend

Die \Veek b!ad vra dr. l\Ia'nn en 1·e!dm. Smuts om hul kragte

~aam

te snoer. Die blad her- inner dr. ).f alar- aa.TJ sy w oordc van !of Yir \'eldm. Smuts se stryd in die V.V.O.: ,.Gl'nl.

Smuts h et

in

moeilil\e om-.tan- dighede goed g!o'\'!o'g en Suid- Afril\a se saal< gncd ge.,tel,"

het dr.

:\lalan

ge::.i> . .,Ons smcc•){

ons Ie ie rs , gcnJ. Smut-. <'n d r.

Mn.lan, r cik m el, aar diP hand."

so die blad. .,\'c r enig In die g PCS SO O S in la ng

\'l'f\'IOC

d a e t oe u sa a m in cc n san! v<'l'gn- d cr h et as Sondngs lcoolondc r-

wyse r e n lm tki&ant", s luit die blad

~Y

pleidooi.

Dr. :\1alan l>C g cbnar \'an toe- nade ring t ot v cldm. Smuts steek sl<c rp

ai

by d ie om·erbid- delil<e vya ndsk a p wnt die

H X

.P.-lc icr e n

sy

party nog steeds ope nbaa r t cenoor mede- nas ionanlvoe:ende Afrikane rs en hul

ot·gnni~asics.

Op

27

Xovcmbc 1· het die Grootra nd van die Ossewa- brandwa g

by

h crhnling die be - rciclwilli g hcid 1·an d1e O.B. om m l't hul m cd c-Afrikaners saam lc w crl< wt-reldlmnd1g gemaak.

Die Haad hc t dlc d c ur vir sa- mew<•rlcin g wawyd oopgegooi en verl<laar: .. Die O.B. is bereid om voors tellc tot sulke same- weri{ing te ont\·ang.'' Die ant-

I\

oot·cl \\ a t die O. B. 1·an di e

JI.N'.J>.

g < •lu·y h ct was g e ni cp-

~;,ig. Van

die !cant van dr. ;ll a -

lan h<'l 'n nan

bOll

van voon\ aar- dt•lilCI• s t <'llll aan veldm. Smu ts g elcom.

Gaan Su idw es l n lyf

\'olgen!'. berig in Die \'a - d c rland hrt die blad !>e p oli- ticlce J,orre!> pondent

uit

hc- trouba re bron \'Crnel'm dat die rcgering reeds

be~luit

hc t up poli tiek r t'n 'otaatl•u n- tlige inly\\ ing \':tn Su idwcs-

Afrilca

by d ie U nic.

Die

r('gCJ·ing g aan g lo

~~·durcndl·

di e aanst<ta nde sitting v a n tlie pa rleme nt

Wt'lg'<'\\

ing in- lli e n om aa n die• mancla at- g ebicd

\'CI'ICNl\\'OOI'cligin~

in ons voll<s rnnd

ltl

g't' < '.

Op 28 :::-.1ovembcr hf't mnr. N.

C. Hawnga, !eic r 1 ·an die Afri- kanerparty, \'OOr sy ){Qngrcs in Bloemfonte in sy b ercidwillig - hcid om sa am te wcrk in die volgcnde woorcle ondc rs trcc? : ,.Samewe rking is moontlik met cnig c party of grocp wat dit me t die Afrikanerparty eens is oa r die b elangril<e Jewensbegin- se ls wat gcnl H er tzog sy taak gemaal< hct. Ccen paging t ot samcwcr·king lean s:nag sender crkcnning 1·an nparte identiteit nie en danr moet nlemand

by

voorbant uit ge sluit v;ord nie."

Op 30 November het dr.

~!a

lan in Die Burger verklaar dat mnr. Hn1·e ng a nag nie sy weg o opsie n om samc::;prekings met ho m lc \'O cr oo r .. eenwording'' van chc A.P. cn die H.N .P . n ie!

Dlt is dr . Malan se antwoord op mnr. Havenga se bereidwil- ligheid vir samewerking waar niemnnd by voorbaat uitgesluit word nic; en met behoud van 1 dcn1.iteit.

Die vraag doem steeds meer per t inent op: \Vaarheen gaan die partylciers se volgrhoue vyandsl,np teen mede-nasio- n a alvoelc nde Afrikaners uit- cindclilc die H.K.P. lei?

In O.B . cn a.anvcr"antc l' rin- go groei die oortuiging dat die totstandkoming va n 'n parle- nwnti:re

\'oU~>ofront

'o \Tot'g- tydlge noodsaaklikh !'ld \\ urd ten c inde

~·astigheid

te bring

('O

rigting te gee aan duio;encle

Afril;aners \\at vaodag nl h oc

m ecr 1 ·en\ a r w ord denr party-

p oHt i cl'e int rige en ,aanpas-

b aarh oid".

(2)

.13L.ADSY TWEE tHE O.B.,

\\'OE~SDAC,

15 JANUARIE 19-17.

---

FOi\DSE ~0(.; £10;-2 liiLJOE:\

\\'iuste "·ir die jaar £560,000

Nuwe Besigheid £15 m iljoen

SAMEGESTELOE BONUS WEER £2 o/o

Die 2'3sle Al~emenc Jaarv~rr.adcrlng

van SA!\LA~l (Suld-Afrlkaanse 1\aslo- nalc L~\ .. ·cnso.:.-~:luran~lc .. maatskappy, Hcperlt) Is op Wocnsd•q;, 18 Dcscmbcr

1~·16, by die Hoofi<ILUtoor van die Mnnt- skappy lo Wnalstrtltlt. Kanpstud gehou.

Die Voo"ittcr, die Jo.:dclat;barc W. A.

llofmcyr, hct sy tocspraa•lt bcr;ln <leur tc nocm dl\t mnr. P. A. Brink, Rands- lid se<lcrt 11.121, om ~csondhc!clsredcs at;;etr~e hct. 11nr. Brlnlt se rype sake-

l<~nnls en pralttlcsc bclan~;stelllng was Ylr the Raad altyd van sroot wnn.rde, en spr~ker wit hr..Hn dan ook no.mens die Ra::.-•J har\llk bednnk.

Die ,·akaturc op die n;relt~lc 1~ ~;evul d•ur die bcnocm!n;; van dr. M. S.

lAH...:w, tCJt onlan~:s .Medi.!·Hoo!l>ebtuur- der en A,...tt::...:-1::~ v-.u1 the :'\In.nul'..appy,

;\!i. Be -~urende: Dirckt~ur. ~lnr. G. F.

de \'llllers. tot cot; toe ;\lede-Hoofbe-

•lln~t!er en Sekretarls, Is a:1ngestel as Hoofb.,tuurder en Sekrctarts.

Sprc~er h<l \'Cnlcr nnr.cellaal <lat mnr. J. P. Fccn:o.tra., ..\sshstcnt·Hoofbc·

~tuurder, op 31 De.•mllcr 1Mt pen•toen araee en or,~cv<,lb word dcur mnr. A.

D. \\rassrna;;.r. l"am~ns Ute Ran.d wil :::prt>kcr mnr. F~en:stra tlnnk vir s:r by·

drac tot <lie opllou van die ~taatskappy.

Die \'oors•tt~r hct ouk berll> <lnt dr.

c.

1!. Ha·n~mann bcnocm Is tot Al<tu·

arts. van die )ltnntskappy; mnr. N. Honthuys, voorh~en 'I'nkbcstuurder op Pretoria, word :-.lect~·Scl<rctarls op lloofl<antoor: rum·. P. R. lc Roux van ctlc HooCI<antoor·pcr:sonecl word Assls·

tcnt·S<'I<r<•tarls; mnr. J. J<. A. Ehmke IJI)' HoOf-Rcl<enmccster, en mnr. D. C.

du Plc•ols bly Jlooflnspcl<tcur (Pcn- slocne-a!dellnf;) en Inspclncur vnn

A~:~ntskapp~.

J·:inrtcllk hcl sprcl<er vcrwys na die a!sterwc van mnr. J. ;\I. do VIlle, wa·t Jn t9:ll as 'l'nl<hcstuurdcr vir 'l'ransvntll ur~:ctrcc h~l.

Voort;;aanue. hct •prckcr scs~:

STEEDS GROTER PRESTASIES

.,U1t d•e vcrslae oor die nnnnsWle

~tate en <hr. aktuartNc wa.arderin& wat r-~n d&e DJrtksle voorc;~lC ts. het dtt duldellk t;cbl~ k <lat d1e prcstasics van die a!~~lope Janr aile vori&e rckords oors~a•\u hct. In bc~onder kan ek meld d.A.:. on~ prcmte~tnk<'m~t.c vir die janr

£2. 200,00•1 oc•rtrt!! h<'t en on:t tot!\.le

fl{'ttQ mkomstt! £2.600.000. tcrwyl ons fvndsc aan dl~ clnde \'l\n die tJoekjaar op omtrcnl £10,!i00.000 ~:esta<~.n hel.

Die win::;.te vir d!e Jnn.r het 'n nU\\"C hoo~;t<punl van mccr as £aGO.OOO be- relit. As 'n vcr,;cl)'l<lug ~;etrd word rnd dH' laa. tc voor~uorto~;so jaar (ll1:JU), dan \'ind ons dat die nuwe besi~hoid, die pr~mlc·lnkom~te en d1e fonds Dyna tlrlc:mnnl so groot as sc,,·e

j~ar gclcdc is!

ln hal<> opHI~lc hct da&r vcrbelc- ri~gs vh· ons JJOlh1houcrs HCk.om. D!c h.f'rslrl ^VO.n^OilS^b0f1U.!5^OJ')^!lYV0()t'~001"·

IOJ;"" skaal hct cl< ve•·Jcclu )aal' nange- kondl~. So. ool<, ls die bcslull van die Diri'kslc tu werldnt:: 1;cstcl om ann tQe~

komstls:e •owe! as bc~tnande houers van poli~sc wat nn•n ~cltcrc vercistcs vo!docu, llic OJ) .. I\" tc gee om hullc cteel van die verkln:trdc wtnstc by W;>'SC van revcrsionet·c bonua~c tc ontv~n~. soos in die v~rlCt!C, Oi ancJer:; tJy \Vyse van konlantbonu!':se. Alle 'vcrk 1n verbnnd met <llc •tls;lln~: va.n Bonusl<or Is vol- tooi en die korporaslc !s bchl)orllk ~e

r•~l,lr~er en In werklnJ;, soos ck later ''ollediger >al bcrlg.

Scl<cre hmdcrlllcc brperklngs wnt

~;edur~:.~m.te dtc oorlot; OJl~ClC moes word.

;, in <he urgc!qpc lu-ar opgcher. B)' voorbeel<l, ons pollshouer$ !let kennls ontvant: dat die oorlo~•klou~ule wat geduren<le d:e oorlo;;~jnre op nuwe poli$·e geplnas Is. nlc mccr van toe- passing 1a nlc. Die .l.tna~~kappy !let ook sekcrc kl:u.se versckerlng. soos korttermyn·vrrsekerlnJ;S en sestns·

1nko:nste-vcr>ekertnJ;. hcr~tel. Ons wll ,-crnl die nuwe SANLA:It-Gcslnsinl<om- stcpolts"c tot u aa.ndag brlnf:, n:lont;e- sien hterdi.a \'t·rt~rkerlns:;svorm <lie vot~

h.!d:f.:slc ucs}Hrmln~;; \'Cr..::knf wnt ver·

kry~~~aro,;;·

nm(llrnare was die jaar vn'~ bclan~ dcurdat nuwe en vc~hoogd~

"alnt'lfsk:tle toc!(rpas Is. wnt n bni<

nodl~;c tc~;cmoctl<omlnG was.

Dll sal pnllslloucrs sel<cr lnlercssecr 0;..' tc vcrnecm dal SA:-oLt..\1 r,edurendc die jaar •n bclan!:rll<c oorcenl<oms met die \Jn[t('(l BUlltllnJ; Sorlety, dlC ~:root·

stc van on• Suld-Afl'll<nansc bouvercnl- gings, a8.11kCgn.nn l'lCl. WO.~r huts~i~·

naa:rs 'n verbnndlcnln!-' l.JY n bOU\ ct- cnl!;ln~ aan);aan, IS tilt tile gcbrutl< om

1n JcwensversclterlnJ::SPOlls utt tc. ne<'m wnt. die sl<uld~u:tar oor die hrlc aJbc·

talln~;stermyn vir die on~cdelgdc bc<lrag vnn ,y sl<uld t!ek. Dlt bctekcn dan dRt, :ls dtc l~rrsoon tc $terv..t:~ ko~

voor<lat ~Y verl>anttskul<l gcdelr; Is, d1e onbetaa·ltlc balun< uil <lie opbrcnr:s van

<l!e polls voorsicn word. Vols;ens die o• .re~nkomi; mt•L die t;n!Lcd Bulldln:;

Svclety word al h!erdlc be~lghel<l nou rm· f;A="LA~1 ~:epl"as. Danr bcst.an"

die nonstc ~amewcrk\ng tu•sen die twce ln,telllnp :n ,·erba.nd met die ultvoe- rine; van dtc ,orct•nkoms.

XlJ\\'E BESIGHEID

1'=uWP annt~t>itC' vir 'n vcr!tekcrde bedrar: \':tO !lG,!o:t.l\00 1~ gcdurende die ja:J.r dcur on• brhnndcl. Ten op- si~;te ^o;h!ervz.:n Is 22,0i3 polisse VIr

£15,192,000 ullgcretl<. Dlt Is 'n r~lwrd

vn· die ~!aatsl<appy, en kao veq;cl)'k word met uiq;ereikte versekeJ'int;s van

£13,378,000 vir v~rlede jaar. Die Jaar- Hksc prcmies op die uuwc vcrsd<crlngs bedra £480,000.

INKOMSTE OORTREF

£2,600,000

•• Ons inl<omste vir dje jaar hct

£~.611,000 bedrn, waar\'an premies

£2,247,000 op;;elewer hct. Die jaarlllt>c premie·mkomste bet met !35 1.000 (of

1S.8~) toegeneem, terwyl d1e nrmcer-

dermg in ons totale inl<omste HOS.OOO

"~.-as. Ons inkomstc ui~ rentr, rli.wl·

dende en huur was £364.000, or !3.18.

5':C bcrel-:en op die r;e::ntdde:tlc lewcms·

v~rsckcring5fonds. in '"~rgelyk.nt; met

£3.19. 6 (, vir verlcde jaar.

\.;"'TGAWES

,Ole :\!aatsl<appy het £293,000 aan e~<e uitbetaal. D!t is £9 000 mln<!er n<

vcrlede jaar. H1ertoe het •lo<><!>el e IJ!;4,000 bygedra: vcrvliltyds~lse !~9,000

~n ongesk!kUteidsci•e £10,000.

El{ wil u aan<.ln•a vestig op die itrm B~nusse in Kont.ant" - £208,9S2.

}Herdic pos s.luit Yir Ute cer::ilC lte~r, bcneweos a!gekoopte bonussc, ook l<on- tambonusse tot 'n beclra:; van £207,001

ln. _ • ;"i,:;...'l

:-!lcteenstaande die verlloogde bedrae

\\'~~· daar aan salarL..;se en leweusko~te

toelac ultbeta-al moes word, hct die

~!aatskappy danrln geslaa~,; om •Y on- Jtostepcrsentastc nogma.als tc vermin- dcr. Teenoor 'n vermeercterin~; vau 22.·1~ van oos netto·ecrsteja<Lrpreml~s, was die k05te vcrbonde aan nuwe bc~t..,:·

heid s.legs 19.1% ho~r; en terwyl ons totale premte-1nkomstc rnct 18.8'; vcr·

meerder het, bet ons totale onkostc met sless IS.G~; toegene<m. ln ':' t~·d vn'!l stn;endc lewenskostc .i.~ C.1t n prestasie waarop die ~tnatsl.;.appy teres.

trots is.

LE\VEl'SVERSEKERIKGS- FO::--<DS

Ons Lcwen::vcrsekenrzsf*Jnd~ h•~t m~~ .£1.·\13.000 aange~roct na,!at 'n be·

drag van £100.000 na die Gebcurllk- hetdsfond~ oorgeC.ra i~. (As da:..·r ~e~.n uHbetn.Ung ten op.sigtc van knntan.·

bonusse ,,·as ole en die

uoo.oon

nlc oorgedra was nie. sou die Lewt"n~v~r·

,ekcrin~sfonds met £1.720.000 v!'r:nolc~·

der llel!) Op 30 Seplembe" hel laa•-

~;enoemde ronds op !10.18·!.000 s:e~taan en die Gebeurlikheidsfoods op £300,000.

WINSTE OORTREF £5G0,000

Die winste vnn die ~anr l'ct £51)1.000 bedrn, tcenoor £313.000 vir vcrle<lc Janr.

Hierdle winste stao.n gclyk nan "'"

kostc van • n samegestclde bonu!J van

£2.6.8t;C.

saaro

met die hedr~~; wot

van die vor!ge jaar oor;.;.:!Ora 1S, hrl dit 'n totalc bC$ldkbare surplus vnn

£ti20 000 gelewcr. Van hit•rdic ~Ur)llU~

Is, ~oos reeds nnnt;cdui,

noo,ooo

na die Gebeurlikhe!dsfonds oor;;edrn. Op a?.rnbevcling va.n <.lie Aktuaris het die Dlreksie besluit om weer •n ::;ameJ!:C·

stclde rcversion.;re bonus van £2 .c.. lf:n opsigte van die af~elopc Jaa.r tc vc:~

klaar. Die koste \"an die honu~sr nerm

£4!;1 000 in beslag, en die balans vnn

£39.000 word ooq;edra na die vol~cndc jaar. Polisse ~t!t ltont~ntbonu~se ontvang die valle verdiskonteerdc k.on~ant·

wa.arde. en volgcns gcv.·onc g:ebrmk Is

•n interim·bonus teen \licself<!c sJ.:aa!

verkl:l3.r.

Yir 'n gegewc prcm;etarief worrt di;' winste van • n tewem::ve-rsekcnn~s

maat!kappy bepnal oeur s)· ~t~r(te·

ondervlnding, sy o!:lkostepcr::~ntasJC en dlc rentekocrs wr-1. hy op s;y t;emi<!df'lde fonds verdfen. Dil 1s ju!s o.m'lat SAJ"'LA~ se onder'"·indm~ in lu~rdie opalgte so ~;unslig is. dat ons w1n:;le dcurgaans so hoog i~- Daarom kan ck ook konsta.tcer dat b~tcr \\ &nrdc vir 'n gc..,.ewe prcmie a~ wat SA~·

LA:\l gee, ';,ie in Suld-Afnka te verkry Is nlc.

on~ lcef in •n tyd van sty!;cnde on·

ko~'te en dalcnde rentckocr!:'e. By ar~

wcsighclcl van bn·l::tnscrcndc faktorc sal dtt v.ir lcwensvcrsekcring::;rnantslH\~PY,f'

• 11 vcJ·mindcring ^{van w}^fnstemeeltnng, en in sulkc omstandighe<lc sou dll on- verantwoordeHk van mnatskappyc wc~s om 'n vcrhoving van bonu~se in the nahyc toekoro~. <ltrek of ~cl~s m~at· ^by lmpliknsie. in die vooruttst~ . tc stet.

Daarom het u Dlrektcure che bonu~

onvera·~dcrd op £2% ,:;elaat, ond3nl\s cHe reit da.t die 'vioste vir c1ie afh.elope )anr £S0.000 mMr as die koste van lllcrdie bonus was.

BELEGG!l'~CS

•• Ek het re.!d.s d.aarop he•.\ )·s dat dir behao!de rentevoct op on!' bemiddl~J•le lewens,·ersekerl!!gsfond~ ;:;edanl het van

!3.19. 6"(, ca £3.1S. 5~. D.l Is m)' egtcr aangenaa!:l om te kan noem dat ons daarln ~,;eslaa~; bet om 'o ~;emid

de!<!e rcntevoet ,·an !3.l!l. 0"" te be- haul op d;e nuwe belet;!;ings wat ;;c- durende die ~a~r ~ema.ak is. 'n An:'l.·

l1sc van ons balan~staat ~at ~'lntoon dat 42.9<;0 van ons bate vcrtecnwoordiJ;

word deur cUcktc van du: n·,.;enng, munl!"ll•alllt.',~l.! \'1\ nnth:r rmb.tt..n.t ir~

;..:nmc en tcnmt::. nnn J•Uhlh~keo H,;t:a:ne;

2:S.t.i dl'UI' vcrb:i·nde t•n f'kul..Jbric\\ c:

1~.1 d-..-ur \'OVriteur~ en cewonc :t:'l.n·

dt.>lc; {).:!• deur l<'ning~ op ons poh~s~;

en :i. 2 deur va.!"tC cJenclomtnt'. DJc

halan:~ van 11.0(~ word \~o:rtccn\\OVT11!~

dcur depo~llo':~. ltontant in bank. onse~

mdc prcmlcs, ens.

,.Die- tolnalf.yf(!r v:1n vn;" hate. nl.

!IO,~·Hl,OOO. tct.n vcrg:~J)•I,: word met

!~,a~ 1.000 vir 19·1~. Ole b'l'OO!stc vcr-

m~l·rd~:rtl1~!i hct onder t.lic volgendc p<.•:.tc voorgel<om : -

He,:crlnJ~SCI Cci<Le . . . . . . . . VoOL'itcur- en ~cwonl· ~\nnclcle:

vcrbnnd~ . . . . . .

£337,000

•lC3,000 -H2,000 , l)ir('ktcm·c hct no~ .stt!cds daurin

~f':Jlu•at; om Ult• ll"kf'n<h.l llc~;ln~<'ls vo.n

•n ~f'sonde bclcg-(;lnr;:ibclc!d na te l<om.

00M bciCJi!ilDI;S Is vcllll-(, lll!IIC IS gocd

\'erspreld, en hullc !ewer •n rc<lclllt hoc

r~utcpcrsentnsfc. Al ons efC(•kte staan In ons bocl<e ten pnrl or lacr, en rUlme rc:>t•rwcs Is ~~cmuuk ten opslt;te van rile unt..Icr \Jat<'.

., tJ sal opmcrk dat ons !1,330,000 in '-''..K1rkt.•ur~ en ).;Cwunc aanUele belt~ hct.

ll:. "''rgrotc mecrderMid \'tlll hlenhc beh.·:.:dn~:;s is ln \'(Jurkeurna.nt.!cle van gront u!tt-;c~u ... ·l<tc en g~:,·estls;d~ ondt.>r·

nt:min&;~. In &C\\'OUC u.nndrlc we r•l f!nar JJICgs br '''YtiC van u.ts&ndcring bete.

fJ:n rclt!S \\at d( n.•rh.:t!<: j:lnr ~;enocm hct. X<:l tn dlt' ,:::~vnt \·an dr1e ma.:Lt~

sku.r,ryc het ons not•:nenswanr41ige be·

Je~~ln~o;!' tn J.:t•wonco nn-ndt•lc ~:,:cmn.ak n1. die A!ricnn Jl(,m\·~ Trust and In·

:turant~ Comparw. Ltd .. snnmbou <Per- manente) Bouvcremt;ing en ,.Bon\1$·

kfJl"''.

DIE ,.AF'HICAN HO:\lES TRuST AND INSURAKCE

CO., LTD."

,.Dil Is 'n flllnnlmaalsknppy van SANL,\M wa.t g-cwone lcwcnsvcrscl{C·

rln1;. lndustr!Ulc vcrsclterlng en bcr.raf-

nlsvcr~cKel'lng <locn. Mnr. G. D. Wil- son. vuut·hccn in on::i t.lic·m; ns Aluua.risl hct dr. Louw opr;cvolg a-s Uoofbestuur- ocr en Al<tuarls vnn d!e maalskaoppy.

J>lc mnnt~I<RI>I>Y RC j!l!lrlll'"c inlwmste oor!rcr !MO.OOO en ay l>ntc H.GOO,OOO.

Hy hel ~:euurcndc die argclope lien jnar gr•Jt>tlllts ullgcbrcl en ^"l'flnnnsiele poslsle Ia nnnslcnlll< verstcrk en ge•onu.

Jly doen r;oclc sal<e en wcrp sereel<le wlnste B.!f.

SAAI\IBOU (PERMANEKTE) BOUVERENICI='l'C

.. '!'wee Jnnr gclcde I• on• t;evcn om hlrrdlc cntcste Afrll<ua.nse J·t·rmancnte bouvereni~illb wnt In l{H2 op~eri~.; is.

en m:lar •n sukkelbcs~ann J:tvoer ht-t, te hutp lf' k'.1m. ~:t. J.:rond11-:e our·

wcgin.: hct u Direksie bes:u.t om d1L op :orktrl! ecst•!ldc voon\ nnrdc~ - wat ann\"an-r 13 - tc dol!n. On~ hc-t b., ..

verl\:Cn\voordt,.:inJ; op dte D1r~ks1e \"t"•r- l\ry m tlfe pcr!!one van ons Bt.·sturroc:e Pireltt..:ur, Dlrektcur P. D. Rou~scau en ons Hoo!be.stuurdcr en Seluetari~.

V•c mant•l<nptr)' bt·•kll< rcet!s our fond- sc vnn m~\!r ns £Jr,o,ooo. ducn ~oeie

~·tl<~ t.•n lu.•t. vanja.nr f)' cer~t<' diwidend vcrkluar, wat vol,.;rnn no.nduidlug:~ nan-

;·tanndc Jnnr verhoog sat word. Sa.nm·

bou brei vlnnh; uit en ons vcrtroue in N)' vour·utcslgtc \vord reeds dcur sy J<Jn!:slu re•ullnle (;Cl'C~;verdl~:. Hy bet .._Ius nuu cJir stacl!um lH!reik waar ck hom onvoorwnnrdclll< vir die ondcr-

•tcunlng vo.n on" pollolluuers l<nn &Qn- bcvccl.

BONUSKOR

.. Die sll~:llnl> van hlerdlc nuwe be-

Jcgg-Jn..:~t<orrorn.$!C, wat ck verle<.te Jaar nnngcltonflh; het. hct intussen wc-rklik·

held r;ewor(l. Van die nom!nalc l<a.pl- tnal van .£2-mUJr>cn i~ met'r a~ 'n

Jc.wnll·miiJ<~C~ r~~:d:-; upJ,::cncem. Bonu!':~

!<or het nle op hom la-nt wag ni" ~n t!Y d•Jchstclhn~-:e wortl ult.,;evoer. In dlc nr.:ct"P'' jant· het h)' dcur on<lerskr)'- wln~e ('n n.ndt.·rsln~ nktttf dc(\l._:;enccm aan cl!e stt~;tin~ van nuwi"' ondcrne~

mm~::-~. v~r£\1 n:!rwcrhet!c. en sy opbe·

tnalde ''"Pilllal Is bel<. S)' ecrstc ~:e

wonc jaarvcr,.:a•terul,.; sal vroc;::; a<tn-

~tauntl(' 1nn:-~;ehou word. Die Ofr~k~ie ts so. s vols: snnm~t"o;tt.'l: \\~ . . \. Hof·

mPyr (Voor~t:t•·r). !\1, S. Louw ·(Bcstu~

n'n<lc Dlrcl<teur), \\'. F. J. Stcenk:>mp,

)o;, H. r.ouw en R. L. Straswck,•r. :-!nr.

P. R. H~rJrh. :\t.C •mm., voorh\'cn i:1 dlens vnn S . ..\NL~\!\, en die Nywcrheid:·- ont.wallkclln•;skvrJJVl"n:ii<", t~ rlic Skrl!t.a- rl•. U J)Jr<'l<tcure ~:lo dnt hullc met <lie

!\tl~ttn~ v:tn Bonu~k<~r • n ,::-root du.~ns

"un die V•>lk van Suld-o\frll<a ~:clewer h~L

, ,Sor,s u WC'("l, Is duar gedurcncie

\Jlrl1. 1\f('l rn Junfc Vt'rgnderlng!-"1 dwnrs·

d<'Ur <lie Unlc l'n ~U!fiWl'fi·.Afr!l<:i gehou om dlt." IH•lc Hkt.•mrt vnn OllSionc!e kon·

tantbonus~e en die somesteHin.a:; van uonu•ko•· toe La II.;. Op hlerdlc \'cr-

;;nt.h'rlng~. en in br!cwc aan on~. hct tRlle poll<houer. wat ongrlul<lcl~; uit-

~CE;lult. moe~ worrt van dflrlnnme ~a·n

cllc :->itrma, vcr~oel<t• nn.n on~ ,:.;erig om hullr to•; nol<. ln dh' ~rle\'nltleid tc !-!tel om aan(lf•l(' in B()nuskor tc lJ('ltom. Dit hi m~· nun~cnunm um tc ltnn aankon·

rli~ dn.t rcHtn~::J pas met di~ Dire-k~ie '·an Bnnuskor gN rrf ls W:i.:\I"d('ur nliL•

pl")hShiJUt'rK van SAt'\LA~1 nnnst:tnnde ja.'lr d e Knns ~n.l h.:O om 'n bcperh.tc llflC\'t·rlhr-1,1 nnnd,.lc Ll!r('l< \":"ln Bonuskor n.ln te kn,,p, Omsrntthricwe welt v~r

d<'rC hcsondcrhe<le bcvnt, word ecrs·

uu~s or·!l ons poll~houers ar~:c,tuur.

NYV.'ERHEIDSO='l'T\YJKKE-

LI~C

EN

I~FLASIE

,.\Vaar SA:"'LA.~I oor s:root ver~a

mrhl<> !onc.l e l,rc::klk. fond~~ w'Jt m~t

m\'t-r :t:;. £11l.·mt11nt'n pe-r ~aar anngrof'i, rus r1:\ar •0 J:r,mt v~rsntwoordrJi:theid op sy <hr.-ksle. Hulle moet toeslcn nie

luisterryke

Dingaan.sfees

Ie PaardekraaR

PH.ETORIA . - Paarddnwl (Krugersdorp) het t·cmjaar sy Dingacmsfees geslwei op die lees van die republil.-einse Staatsjl'es

Nm

1896. Die f ces- vieriilg

^1nrs

'n ri'usesuhses

^£'1l

het in hlein herinner cum die Eeufees

!'Wl

1938. Geslwt avord dat claar ong<Pveer vyftienduis4.md fecsgangers u:os.

Die Yierings h et reeds die Sa.terdag al 'n aam·ang gencem, toe 'n optog, met die Osscwabrandwag nan die spits, vanaf die stadsaal na die Paardeluaal-l\Ionument bewe<'g hct. D ie optog was gelei deur 'n !:<pccrpunt van O.B.-w:tgte met viae. Agter hulle was <lie reed!> bel{(mde Bralq>:utse Boer<'jeug-orl<es, "·at met mars- mu!>iel< luistcr aan <lie optog \erleen het. Op <lie orkes het weer 'n puil' afdcling \'an dio O.B.-\\ ag ge,·olg. Ander deelnemers en

Ictlo

,·an die publiel{

h!'t

die agtcrhoetle ge,·orm.

Vanaf Saterdag tot :\Iaandag

was

daa1· \'ir e:ke dag

'n

baie interessante program deur die fceskommissie opgestcl. Die program het o.a. beh<'ls: die ,·erwelkoming ,·an die president en die ont\'angs \'an die staats- artillerie, perdekommando, ens.

'n Orrel was op die ,·erhoog aangebring en musiek en sang deur verskillende kore het 'n groot deel van die verrigtinge gevorm. Daar was ook 'n goeie

\'erskeidenheicl

\'an

voordragte en interessante vertellinge deur oudstryders en andere. Vers!cillende sprekers, waaronder genl.

J . J. Picnaar en prof. L. J.

du

Plessis, het ooeiende toesprake gelewer, en etlike predikante het die vers!cillende godsdiens- oefeninge waargeneem. Die hoofdiens was gelei deur ds.

\Ym. Kicol, :Moderator ,·an die KH. of C. Kerl<.

Die S.A. \Jitsaailwrporasie c:-n

RARO

''as o.m. op die fees vcr- teenwoonlig. Luasgenoemd<' hct verslccie filmopnamcs g<'- maal<, o.a.

n1n

die ones Yan

dae, dje

oud-artilleriste, c:-us.

Behal·Ne die \'Crhoogprogram was daar ook 'n groot verskei- dcnheid

\'all

Boeresport ondct·

Ieiding· van. mnr. Piet van Craan, L.P.R .. en volkspele onder Ieiding \'an mev. prof. L.

J. du Plessis.

0 . B .-,,·agtE' hct gcdurcn<lc die driedaagse fees dcurgaans dir onle gchandhaaf

('II

met di<' werl,saamhetle g('hclp. All<' Ycrrigtinge het ba.ic ordelil• rn stigtclik Yerloop.-(Eie Bet·ig.}

anecn dao!. hicrcHc-foncls:c \'Ci1i~ en wins·

~ewcnd bele word nlc, maar ook dat d!t. ekonom!es aan-..:t>wtnd word tot be·

\"Orderin~ van c.he land~be1il.nF;t. ~!y

mededel.n;.·s fn vi"rhnnd met ons be·

Jcg-~ings is Juis bedoel om nan u be·

wysc tc lC\\'t:r ''an wa.t daar rc~c1:;~ m hierdfe rlgting dear OIU tOt stand SC·

brint; l.s.

,.Ons beieer 'n l)"d vnn ~ltyn,. rr·

•pocd, 'n ty<! ,.a., ,·olop r;eld - mnar

\'an ·gebrek ann t!ie nodlge dlnge van die lewe. Die koopltra~; \'ltn ons gcl•l het !';cwcl<llg gcdaal. let• wat vir alma!.

m:'l.ar vera} vJr poli~houers van Jcwrns~

vcr~C'ltcrin;::..smaat~kappyc. 'n J;root be·

clreigin;: inhou. Die beste ma·nler om die lnflasle teen le werl<. Is om lC spa:1r en mccr vrrhruiJ's~o<'d~rc lt' uro·

duseer: En die sp:tart:elde moel t;C'mo·

blllscer word om ons fal>rlel<snyw~rhcdc

te onlwlkkel. SANLAM Is bCSI!t om

"l' l>ydrae in lllcrdlc opsls Lc !ewer, dcur dfe ckonomit>RC <'11 prmluJ-ttfcwc annwcnding vnn d1C' fnndsl." a ... '\.n hom tocverlrou. H;- docn dlt dlrck <leur sy l>elcgglllgs In voorkcumantlclo van ~root

nywerhede en indlrck dcur Bonu~I<Or,

wat lloorsaal<llk In ~:ewonc nandclc In g-cvestigdc en ook van nuwe ondt!rnc·

mings bell!.

DANKBETUICING

,.Ann die Bt'•turende Dir~kteur. die hnofbestuurrler en ander hoo!amptcnn.rc, ons takbestuurders eo led~ van on"

l<antoorpersonecl, nan ons lnspcktcurs en ons ag-ente, nan elkc Ucl vnn d1~

pe"soneel wat bv~:edra hct tot die ult- stekende ref'uhate: vnn die nr~clope Jaar. betuh: ek hiermee my pel"oonllke dank. On• waardeer u tocr:ew)·<lc dlenste, u geest!"lr en hartllke same-

werliin~.

,Aan my mede·dlr~kteurc Is ook ons dan:t v~r~kult1ig vir hul e('n~r:::('sln\1<'

onders:eunm!; en wyse raad~;ewl:~g (:C- durende die a rselope Jaar."

I< ranslegging Op Heldegroft.e

PRETORIA.- Op Sa- terdag, 21 Desemher, hct die 'Pretoria Gene- raalskap weer sy jaarlik- sc optog gchou na die grafte van on~ volkshel-

<lc, om daar kt·anse te gaan le as hnhlehlyk van 'u dankhare nagesiag.

'n Spccrpunt van Boe- rcdogters met O.B.-vlae ht>t die optog gelei nm- af die woning van Pres.

Kruger na die ou be- graafplaas, waar heide Pres. Kruger en Jopie Fonrie sc stoflikc oor- skot rns.

In die KerldlOf het gcnl. J. F.

Marais 'n kot·t woord tot die aanwesigcs gcrig, waarna ds.

Van W. de Vries \'Oorgegaan hct met Skrii!esing en gebed.

Gebicclsleicr, prof. H.

1\L

"an der Westhuizen. het hierop na- mcns die Afrikanervolk 'n Juans gelc op die graf van Pres. Kruger. Die aanwesigcs het toe saam gesing : ,Slaap rustig, dapper he! de".

By die graf

\'all

Jopie Fourie het. mnr. Se::;.'1110UI', 'n persoon- like \Tiend \'an die afgestor- wene, 'n interessante kort skets gegee ,·an Jopie Fourie, eers as jong seun, daarna as student en uiteindelilt

as

Afrikanerhcld

\\'at gesterf het vir sy God, sy Volk en sy Vaderland.

Aangcsien die reen teen hier- dic tyd gcdreig het om uit tc sak llet alleenlik van die hoer offisiere \'erder gegaan na die nuwe bcgraafp:aas om ook op die graf \'an wyle genl. Manie Maritz 'n Juans te gaan

!\~. -

(Eie Berig.)

l\lENSE VERKLUil\I

Geteisterde Europa het nog 'n ,·yand bygekry. Uit die ysige vlaktes

\'all

Rusland kom deesdae nie net die ,·erskdk- like lwmmunisme nie, maar ook die snerpende J;:oue wat die be-

\Tyde inwoners van Europa laat sidder en sterf. In Duits- land met

sy

oon·Ioed \'an be·

settingstroepe en sy tekorte aan voedsel, ldere en brand- stof verkluim talle mense.

l'it

d

sielendc

J·

nml•l>rrs '

<lie afsrnt

Di

OilS 1'0/

be/wort word.

As Icings

¹¹

lfn die

11

tcinning Or. gevat sc

u~at

ons die stry.

sy optn In tjie t·mz daar·bui rerlede

J)j

bedreig.

alles ;, sei;der.

op 'n b·

A a bestc

W<

de rind Or1 alles tm siel mel

lwid

^11H

afles

'lf(l

As 'n larm•

die

1llllf

sal seet' IJa

Gevang<'m

"

" ,,

"

Op Ouj:

p i taal

011

oudet·<lom J . C . G.

die H.:\".1 lede.

Dr. J.

sln·yf <li<' oor die ot

Ons Vc wat nou ' nader, be groot ma1 sit. 1\fanr vera! dem en dcur

d

nic net hu - en

Vet

bloed op Name s Louis Bol Christiam liers, J.

E

Kesten h wat all<' verdeeldh•

het. Een midde ver tcruggel<c sy heenga bare he·

maar dcu anner ge•

Met di<

ra.al Jan

llierdic

\'C

(3)

raa!

~('rs,dorp)

e lees van Die fees-

lwrinner

! dat daar

mg gcneem, s, vanaf <lie Die 011tog Agter hulle

t

met man;- :cs het weer clnemers en

ng Op

afte

-Op Sa-

•esemher,

·ia Gene- y jaarlik-

na die volkslu=-1- .ranse le

·hlyk van

;;cslag.

vau Boe- 0.8.-vlae : cl<'i nm-

·au Pres.

on he-

ll"

heidc

·n Jopie ike oor-

genl. J. I•'.

·rei tot die vaarna cis.

\'Ooq;egaan en g ebed.

'I. JIL van hicrop na- cn·o!lt 'n

g raf van aan wesig es

;: ,Slaap

•pic F ourie n persoon-

afgestor- l<ort sl<ets

·ie, eers as

\S

student ikanerheld

; y God, sy

a.

teen hicr- om uit te

1

die hoer an na die

111

ool< op mi. l\.fani c aan

H!.-

LUiiH

h et nog Uit die : land lwm ,·ersln·i k-

maar ool<

1 t di e b e- Europa In Duits-

van be- . tel<orte n brand- cnse.

, , .: .. ; -.~~ -,- ·:.~:::"'!~~~(1'. . ,. ' ' .d~~~t~fj~,::~.:- t:~:::

DIE O.B., WOEN'SDAG, 15 JANU AniE 19!i. BLADSY DRIE

Be§ielende Bood§kap

Uit Die T romdk

lJit die Pretoria Scntmle Ge\'angenis lwm die Yolgcnlle bc- sielende boodslu\p: Dit is gcrig ann mede-Branclwagte en Stryd- makl<ers en dis on<lcrtel;:en slegs met die ge\'angenisnommers Yan die afscnders:

Die jaar wat verby is vorm nog 'n tydvak in ons volksbestaan wat onherroeplilc tot die verled.<~

behoort en deur toehomstige geslagte geweeg sal teo rd.

As ons dan terugkyk sien ons nie net rnislul.-- kings nie maar ooh . die mylpale en oondnnings.

In die mislu.kkings leer ons ons lesse en in ons oor- tcimzings t•ind ons ons besieling z·ir die toe1;oms.

Onthou, nog nooit h et 'n z·eldlwer 'n slagl·eld gerat sonder gesnezw:elcles nie. Off<'rs is die prys twt ons moet betaal vir o11s l.-roo11. :lloet daar ron die stryers val, sal die slrydende geheel seeder u:aar·

sy optrede doelgerig en z•asbercule is!

In hierclie gees 1df elkePn nm ons, as 'n , deel- tjie · van die geheel, saam met elhe mede-branchcag daarbuite ons lesse leer en besieling put uit die t·erlede en vasbyt vir die toelwms.

·Die gevare wM ons, as volk, se voortbestacm bedreig, is geweldig. Slegs deur saam te stamz en alles in

OilS

vermoc te cloen

/t.(lll OilS

/ml trotseer en sei..;vier. Ail'een hy wat z·eg om sy reg, het 'n reg op 'n bestaan.

Aan elkeen van u, as persoon, net ons aller- beste u:ense vir die mnve jaar. ll1ag u dcwrin vreug- de l.'in.d ont een te wees

^1'(l1l

OilS groot geheel!

Ontvang oolr hiermee ons harte/ike danl> t'ir alles u.:at tt al vir ons gedoen het en nog doen. Be·

siel met so 'n gees

t'(lll

onbaatsugtige offen:aardig- lwid moet ons die oorwinning belllwl. Ons bied u alles u·at oils het, - tot ons laaste druppel bloed!

As brandwagte reilt. ons u die Jenne hand nm 'n Twmeraacl en tt:il ons saam met elkeen z·an u, die nuu:e jcwr inmarsjeer. Ons gaan, ons moet, ons sal seevier!

Lank leuJe die 0.8. en ons 1\...G.!

Ge\'angene Nr. 438 . Gevangene Nr. 2630. Gevangene Nr. 4104.

,

"

.,

1911.

" 1927.

" 1928.

" 2092.

" 2306.

" 2506.

" 2507.

" 2508.

" 2:595.

.,

"

.,

"

" 275-l.

" " 4105.

" 2818. " " 4164.

" 2938. " "

^4291.

" 2938. " " 4296.

" 3001. " " 4388.

" 3002.

" " 2!>96.

, 3103. ,.

" 3866.

" 3104.

" 3753.

CGh~IIDllo J}ralml ~~ID.IDJP

Op Oujaarsdag in <lie die hos- pitaal op Piet Retief in die ouderdom ,·an 71 jaar io; genl.

J. C. G. l{emp, me<le-leiC'r van die H.X.P. in Transvaal, oor- lcde.

Dr. J . F . J. van Rensburg skryf die volgentle waardering oor die ontslape generaaJ:

Ons Volk het, in die geslag

\\'at nou vinnig die aandsltadus nader, besondere ryl<dom aan groot manne en heldefigurc be- sit. Manne wat uitgemunt het vera! deur hu! persoonlil<e moed en deur die bcreidwilligheid om nie net hul talentc nie maar ook - en veral - hul eie Jcwens- bloed op die Volksaltaar te 11!.

Name soos Marthinus Stcyn, Louis Botha, Koos de la R ey, Christiaan de \;l,'et, Jaap de Vil- liers. J. B.

:iii.

Hertzog en J. D.

Kestell het 'n glans nagelaat wat alle politieke gesldlle en

\'erdeeldhede te bowe gegaan het. Een ,·ir een het hullc ons midde ver!aat en na hul vadere teruggekeer. En e!kecn het met sy heengaan ons Volk 'n danl<- bare herinnering gelaat ....

maar deur sy heengaan is ons armer geword.

!\.let die afstcrwc van generaal Jan Kemp Is nog een van hierdie volksfigure ons ontval.

Di e ah·eeds ldein g eworde luing ,·an die groo t gestaltes het nog

l<l einet· geword. En ons Vo l!< is

verdcr daardeur verarm.

Ons

wil

hier, met. die ecr s te verskyning van Die O.B. na sy hc engaan ons clankbaarheid be- tuig vir die offers wat hicrdie Bocrcgeneraal by e!ke gelecnt- heicl gebring het, en aan sy kin- ders wil ons ons respekvolle simpatie bring. Hulle het 'n vader verloor na wie elke reg- skape volksgcnoot met agting opgesien het. hecltcmal afge- sien van die feit of in elke punt ooreengestcm is. Onder die mense wat vir die ontslapene 'n diepe danl<baarheid gevoel het wat alle menings,·erskille oorsl<adu het, was die Jesers van hierdie blad.

Ons h et nie die eer g ehad om g eneraal K emp as 'n \Tiend van die Ossewabrandwag te t el nie;

dit was ons verlies.

:\Iaar ons het die eer gehad om generaal Kemp t e tel in die geledere van die Volk waaraa n ons b ehoort - en dit besl<o u ons as 'n Yoorreg en 'n eer wat ons op prys sto!.

Ons roep hom na: Rus s ag . onverskrokke held!

Afrikaner Word Wakker

Acl1·. S. J. \'an der \Va !t.

Greenside, Johannesburg , skryf : Die Dingaansfceste va n 1946 is verby. Die C odgegewe oorwinning by Bloedrivier is her- d cnk By elke recs plel< is die Gelofle staande aangchoor en b caam. Kragtigc to es prake is gelcwer. Goeie voornemens is gesmee. Bloedrivier het her- leer. Aan ons stocre voo rva- dc J·s is eervol hulde be t()on. Die trd van praat

iA

non vcrby,

I'll

die t

yd

van die tlaad

hPt

aangcb1·eelc. D!c Voort rcld;:cr- n::ls:ltC moC't lacrtrC'k \\'ag- daarvoor nie <'<'t'S tot 16 Dcs em- bC'r nil', maar doen dit reed., op 15 Dcsembcr. Pak u B;l'bel in die "allis; steel;: die lampe aan, wN•s g-l'rl·(·()

hy

dit• wawi<'l. Dit>

Yyande van R!nnlc Suid-,\fril;:a :.luip reed!> nadt•r. \\'ic g-aan di e 'l'w<'Pdc Blocdrhi<'t· wen·?

E n Blanl;: Suid-.\

frika

slaap!

Afl'ilmnrt· wont '" ald<er!

Ons Yyande sinH bondgen oot- slmppe, teJ'II':VI die AfrilcanPt' ,·crdC'oldc gl'ledrre \'l'rtoon.

Blol'<h-i\·iet· h<'t bcw;vs: Eend1·ag mat l l;:

mag;

twN•drag b1·eek

!;:rag. Dus sluit die g elecler e.

U !and wrg dit; Suid-Afrikn

cis <lit. Die Koelie het die ecrs-

te rondte van die gcveg reeds gcwen by die V.V.O. - ,.'n klomp emosionele party-ann- hangers wat dronl< is met slag- spreul,c" (Vcldm. Smuts). D ie K oelie vier fees want hy is oo r- w inningsmal. Verbeel n oens- die bC\'Oil<ing van Suid -Afril<a wil hy g-aan inlig met 'n landswye v eldtog! Dr. ::-.l'aiC'Itet· en llr. nalloo gaan na lndie om YNsfe•·ldng tc gaan lu·y Yir yolg-endc •·ondtcc;. En Blank Suid- Afl'ilm. slaap!

GE\'AXGE AFRHiANERS

(Tng-cstuur dt>ur mt'V. D. M~l:ln, carn!l n·on.)

.r\ (rBt:'l.nl"r.;:c In Jul t roniHCl.

Biddr•nrl rn~"p on~ }u1 vnar tnt; w~t:

-:\ta~ God jul trnn~.:~ ''" vt•rhly.

Ilo~ t:wanr Jnl nol<.!ll ly.

~b; G<>d jul trno• en vcrblr.

Hou mocd, l<amcrntl~. hou mor<l, Die J{\vaud vt•r::ttHh:r weer In s:m·d;

Hul wat jul lll~r so l<n>ty,

~al llulscll nouit l<an bcvry;

llul wal jul lllt't' •o l<a~ty,

\\'at hul l\IN' snnl, sal hul moct maul,

Js dlt :u~-:uns, wrnnl< en hnnl;

Hul !"al uc:i <.lh~ wrnngc :-aad,

Va•ll hul wreth! dtlad; Hul sal oes dtc wrant;c suu<l.

Die I<Ommunis idealis eer voort. Hy l>etower vakunies m et sy pro pag andalcrete. Hy mik na die s iel va n die jeug va n ons voll<. ,\\'ij Ieven in een b ezetcn w ercld . . . alo m de twij(el a an de h echt heid ,·an het ma atsch a ppelijl;: bestek waarin

WIJ

le,·en , een ,·age angs t voor de naaste toekoms, g evoelcns \'an dl\ling en o nder- g ang der bcschaving " (dr. H ui- zinga) . Die ('hri'itt'ndom won!

bed1·eig. \" ct·,·olgings Yind elders reeds plans. AndE•rmaal hoor u die I<<'USC'stclling:

Je~w;

of Bar·.1bbas ·? En Blanl• Suid- Af•·ilca slaap !

Nasate van <lie Voo rtrekl<ers, word wal<l<er! Gryp na u g ees:

teswapen, en doen u wapenrus - ting aan ter verdedi g ing van u huis en haard. Prnat met die daacl. B egi n 'n eie lnndsw ye ve ldtog met as d oc! (a) A nti- k oelie ag itasi e, en (b) Vo1ks -

\'oorligting . :-.ranr hiertoe moe t laer gctrek w ord, en is die \'O l- g ende 'n aksieprogram: Op 'n Jatere datum en te BLOE:\1:-

FONTE~

by die Vroue-monu- ment vind plaas

1. 'n

Verootmocdi~;ing<;god.;

dicns soortgclyl< aan di6 van S arel Cellicrs, wa ar d ie \'O ik voor gegaan s al w ord deur d ie Kerkvader Totius.

(2 ) 'n Klipstapeling soos

by

Paardekraal, ,·oorafgeg aan deur 'n toespraal< tot die volk dcur 'n heeltemal onpartydige persoon uit die Y011<.

Stnur u POSBESTELLINGS vir

o KANTOORBE.~ODIGDHEDE en o SKRYFBEHOEFTES

na

SOLMS VAN NIEKERK

Groote Kcrl;:gebou, Pat·lernentstraat, I<.AAPSTAD - Foon 27017

A.V.B.O.B.

Lyt.:bcsorgers, OratJJteonmnkcrs, ncr.r:.tfnlsversel<ernars

Bloemfontein - Pretoria 130 Ta!l.ko

[. t ~' t1 "' L·Il .<'. ' .. ' . . Grysa

~. -~ _,,

.

·~ : . _, 1 . VJ ha~c.

~\.. Antigrys

l ~

he•·stel aile gryshare tot hul na- tuurlil;:e !<leur. Dit is vry van

l<leurstof of skadelike hestand-

dele, \·erwyder skilfcrs, bevor- der k opvel!;:wale, laat hare groei, ens., 5/ 6 per bottel, pos-

\Ty. Kontant met bestelling.

Ook kan blindederm en ander operasies venny word en aile siektcs en !<wale met kruie en ander genccsmiddels b ehandel word. Skryf, gee besonderhede a an: DIE BOEREVROU. Pas- bus 7559, JOHAI'\NESBURG.

PLUIMVEE

1Jie Llc•te Firma om u f'LCJ.\1 \'t:E .I:.IJ::Jt;.o en andcr l'JIOII(;li'CE ann

tc SEUur Is:

C. JI. ELOFF El\ KIE.

(t:dms.) llpl<

~I<Htt:)l \lUi (l'osbus ~185) Xcwton

P RETORIA-I\IARK

0

Wo ~ liDo

P.R.R.

Pro<lusente, stuur u Pro- dul;:te, Eeiers, Bottet· en Lcwcnde Hawe na ons.

(Ontvangs-agcnte van aile tSlag\'ee vir die Vleis-

1-ontroleur) Ons het 'n garansie van

£2,500 by die Regering.

WEBB EN PRETORIUS

Pretoria se Oudste en Grootste

1\Iar!~agentsl;:ap

M EUBELS

PR YSE STYG VINNIO

KOOP NOP!

One hou alleenllk goe!<>

kwe.lltelt Meubela :n voorr&Pd

\Verda

Mc 'l be l b~ndelaa rs.

(EIEl'or'l)OIMlS) 8tr.PERH

0>·oo't.e [i6rkg0oou - .&aap"' -<).11 'l'e laat vir ldassifihasie

BOi\IE, PLANTE EN SAAD

YRt'(;TJ-:110)1£. P.osc vtr Julic-

Au~ustus l~4i sc plantt:~·tl. O!ls pu·x

VIJ•·rn~rl.~ v.ers~ker tev:-e-denhc!d, maar die aanvra~·,:; J;; ~root. Bt?stel nr,.u en voorl;:nm tto!curst<'lhn,.;. HERHOLDT SF. BOO~K\VEKERY. POSBUS GGQ.

JOJI.\);XESBliRG. AA/15, 1/TI<

BEXODIG

\ CJ<HDL\:\' v;r alt:emene boerdcry.

h.· nni~ va:t wir~;:erd 'n vrrclste. Doen

~"n"ek t.y: J. A. Dt;~IT:-:Y. Loeven-

~t·--~:1, Bellv!Ue. Foon 9-i27S. 15/1/2

Die 0.8. is die Adz:er lc'lzsiebllLd van. die toe·

koms. Gebruik sy ge·

hlassifiseerde kolomme.

TE IWOP AANGEI3IED : Goudmyn-Stoetery bied aan Op- reggeteelde Irish Hunter en Percheron Merries en Jong Pel'djtes uit ingevoerde ouers.

Ook Fries- on Jerseyl<Oeie, Ver- se en Bulletjies uit beste bloed- lyne geteel. - A. S. Zeeman, Goudmyn, Robertson. TK5526

MAIRKAGENTSKAP

.. A

VROEE MORE-rdARK

KAAPSTAD

G

netallng

ge~;!ded

onmldclel!il•

weeldiks, mnandt'llk9 or

soos verlang 0

Beste heersencle pryse

@

MINNAAR EN VAN §CHOOR

Elenaar: GUSTAV RETIEF'

G. A. FICHARDT, Bpk.

(lLJ<I Alrlkaaaae a&ndeiJJID.tiUtuut

l\IASJINERIE, YSTERWA.RE,

PRODUKTE~~ELAARS

Foon 700 Opgerig 1848

BLOElUFONTEL~

~--~-~~---

~0¢~0¢0¢0¢¢0~¢¢¢~

... ~

ElNDELm: WEER VERiffiYGBAAR!

Elk

Rebe]neer

<leur

Jj o Ao §mmnitlhl

7 /!J posny.

Hicrtlie 1\'Cl'l< was Yir jare uit dmk l.ecs hoe GenJ. Smith as skoolscun gedur<'nde die Anglo-BocJ·eoorlog gcrebelleer

het.

0

001{

PAS WEER VERSKYN !

~~ ® fl'l'.ffi (fi) lm§

~2lml ~§lkJ1H~

Suid-Afril;:aanse Blomme 12/6

POS\'I'y,

0

Pro E.cclesia ..

Boekhandel

POSBtTS 29, STELLENBOSCH

--- - --

.0~<>¢¢~

(4)

BLADSY VIER DIE O.B.,

WOE~SDAG,

15 JA.'l'UARIE 1947.

KAAPSTAD, WOEKSDAG, 15 JANUARIE 1947.

Die lKaravaan Beweeg Voort

Gc.durende die jaar 1946 het die Ossewabrandwag- vlytig- g.2wceker met a! sy beskikbarc talente; hierdcur h ct die bcweging genoegsame kragte gebind c:m sy s lag- vaardigheid bo aile twyfcl tc vcrseker .

In 1947 sal di1>

Oss~wahrandwag

derhalwe in staat wccs ·Om nuwe bane te breek en om sy str.rd aanskoulik uit tc brei na kringe buitekant die grens"C van die eie geleder e.

o Gedurende- 19-16 hct die O.B. sy eic

p~rsmoont

likhede sodanig ontwikkel dat die bestr12ndc persfaso;Ji- t eite van die beweging

minst~ns

verdubbel gaan word in die nuwe jaar 1947 - wat ons binnegaan.

o In die afge!. ope jaar hct die voorligting ·scliens van die O.B. die.. dringenclc en onamm3gbare begins.els van d ie be,yeging aanhoudend en m2t su kses na die gc- ledere van die politieke pa1·tye

uitg.:~dra:

met die g·cvolg dat in wye kringe baie wel\\"illenclheid Yir die O.B. opge- stapel is. In 1947 gaan die O.B. op uitgebrcide skaal hierd;,3 welwillendheid begin ,·crbruik.

o In 1946 is 'n t·eorg-anisasie in die O.B. deurg-e\"oer waarvan die vTug-te van ople\ving en gedi·ae geesdrii reeds gep luk is. In 1947 gaan die O.B. egter •3ers die vo ll c oes insamel.

0 In 1946 het. di e O.B. nuwe en gewaardecrde vriendc gemaak. l\Iet v.ertroue word daarna uilgesien clat die vriendskap in 1947 sal. toencem in geneentheicl en sal gedy tot daadwcrklikc s·amev•erking.

V ryrnoedig en vol vertroue gaan <'.!e O.B. die jaar 194 7 binne. Hy is onwankelbaar in die bewussyn van s:r rocping- en sterk in die wetc dat sy stryd regverdig en noodsa.aldik is.

Laat die honde maar blaf, die kat<ctvaan bewec:r voort!

DIE HOOGSTE BESOEKER

Dit word van die bose ou duiwel gese Jat hr ,.,y pogings om die Chri.S'tendom .te ondcrmyn nooit vir een enkcle oomblik staak of verslap nie . en dat hy ge.:ln nucl- del versmaaJ. om sy sondigc doe! te bereik nie.

Daar is mense in Suid-Afri. ka wat 'n

soortv;elyk~

onvcrmurfbare ywer aan die da:g· 1e in hul volgchouc poging om die O.B. t e ondermyn en uit te roei.

Wanneer hierdie mense al. lanl-: in die .s-h.oot ntn .die

ver~telheid verbleik het sal die O.B. nog voortlect' en

\"Ov"i'tdoen - omdat die O.B. geborl:! .s ->P ·n historiese tydstip om 'n historiesc taak tc ,·okoer.

En voordat hierdie taak nie volvoer 1s nic sal nil-:s en n!emand die O.B. breek ni12 .

Offisiere en 'brandwagtc

(i) la'at ons op Vryheidsdag opstaan in ons krag en

(}.~c

,,J>ropaganda" van

^{)US

vyande daard-em· stom maal•;

en

(ii) laat ons ons republihinse g·eioofsbelydenis, veral hierdie jaar, treffend onderstreep.

Op 27 Februm·ie

g-a~m

cU a O.B. weereens die Vry- heidsvure aansteek op die berge, op die neuwels en

111

die vlakte5• van ons Janel.

Laat hierdie jaar .die Vryhcidsvu re hoog, baie

hoo~,

opvlam ·- so hoog, dat selfs die hoogste bcso1'!ker dit lean , raaksien.

Offisiere In Gebicd B, .:~ andag !

Gcbiedsleier P . J. BOTH.\ en \"oorligtingsoffisier W. R . I.At.iBSCHER sal gcneraalsrade in dil' dag en openbare \" C't" ga- derings in die aand op die volgencle IJlckl<e hou :

llooflwmdt. TALJAARD !ial Bocrcjcugoffisiere ontmoet.

GRAAFF-REINET . . . . WOENSDAG, 5 FEBRUARIE.

8'l'EYKSBURG . . . . . . DONDERDAG, 6 FEBRUARIE.

LA.DY GHEY . . . . . . . . . . . . VRYDAG, 7 FEBRUARIE.

ADELAJ.DE . . . . . . . . . . . .

~L4.Al\IJAG,

10 FEBRUARIE.

KffiKWOOl> . . . . . . . . . . . . WOENSDAG, 12 FEBRUA.RIE.

PORT ELIZABETH . . . . . . DONDERDAG, 13 FEBRUA!UE.

Hu;)lA..""''SDORP . . . . . . . . . . . . VRYDAG, 14 FEBRUARIE.

W ce rt !k ~ rr fe Tffl V ({)1 k fb({)) JJil d Moe rc V ((})!l!k~rJJ~rt@Tffl!kreTtdi W ~e~

Dit is nie die bcgcC'rte en oo!t nie die talctiek van die Ossewa- bt·an<lwag om die werlcc1· van sy ,·akunie af te roldcel nie.

Intecndeel sien ons in die vakunies die enigste effclcticwc wapen dat die georganiseerde werkcr tot dusver tot sy be- skikldng in die stryd teen die kapitalistiese uitbuiting v an die base gehad hct. Solank as die kapitalistiese stelscl heers, is hierdie wapen - asook enige ander wapen - te verwelkom.

Anders bly die wCJ"kC'r wcerloos aan die genade \"an die uitbui- ters uitgelewer.

l\Iaar die w erlcl'l" is nie net we ricer nie; hy is ool< Jill van die geruecnslcap, cggcnoot

I'll

vader vau andcr lctle

\"!l.ll

di e volksgemecnslrap.

Namate die indust l'ialisering van ons land met rassc skrede vordcr, word die industriclc werker nie n et lid maar ook uiters belangrilcc lid van die volksgemeenskap. Sy wch·aart.

as ook die welvaart van sy

af-

hanklikes, word 'n Jcwcnsbe- langrike saak nie net vir homself en vir sy valnmic nie maar tewcns vir die hele vollc. Net soos die stcrkte van e!ke s lm- kel van Iewensbclang vi!· die hcle ketting is, wat maar 'n aancensnoering van :;i<al<el

i~.

ONS ARBEIDSFRO:::-IT IS 'N STREWE, NIE Ol\I DIE

\VERKER VA-

' I

SY VAKU!\1.8 AF TE ROKKEL NIE, DOG

""EL OM HOM

E~

SY VAK-

t JNIE IN DIE VOLK TE VER-

A:-<KER, 1\1ET LANDSWYE ONDERSTEU!\INC.

HEJ. \U£LSBREED Dit is vir 'n

m~•nwcrker

bc- treklil< maklik om 'n ander mynwerker te oortuig dat die belange van · die mynwerlcers ook die belange ,·an die volk raak. Dit is besmoontlik ook maklik \" ir hom om, sO

b~n.·oor

beeld. 'n spoorwcgman te oortuig dat dit met die volk as gcheel nie goed kan gaan nie as die mynwcrket·s verontr eg word. Maar dit is baic moei- liker vir hom om die aandag en onder steuning van byvoor- bce!d koringboere in die \il.'es- telil'e Provinsie of miclieboerc in die O.V.S. of veeboere in Noord-Transvaal van hierdie stelling te oortuig. Omdat die Icwensloop en wcrl<saamhede, sowel as die wcrksplekke van die plattelandse boer so hemcls- oreed van die van die mvnwcr- ker verskil. Die bocrc het tot 'n g root mate in die p1·obleme en moeilil;:hcde van die we1·ker oningewy gebly.

Die slmld was nie atyd die

\"an die boer nic. Die valmnies het, tenspyte van hul krag. dil>- wels aan 'n inherente swakhcid in hul botsings met die geOI·ga- niseerde gcldmag gely, elke l.:ecr as stryd landswyc omvang moes aannecm - cl.w.s. waar dit nie meer op ecn myn of m cen fabriel< gcloltalisccr lwn bly nie.

Die ideale unic, waarop die werl;:ers gemik hct, was die ,.gcslote gclederc" of ,closed shop"'. Dit het vcrhinder dat die base ongeorganiseerde ar- beidskragte hulle waarmee hulle le dan die georganisccrde wer- kers kon ):Jrcek of onderl<ruip.

Slegs 'n lid van die valnmi e k on in die bedt•yf werk - van- daar die benaming .. gcslote ge- Jedere". Maar nou het dlt go- blyk dat dlo geslot-e geledere nle net na "Pimre nie maar alta dil<wels ook na buite geslote

was. ::-lie net indringing van buite was afgcweer nic . alte dikwels was ool;: simpatic en ondcrstcuning Yan buite deur die .. closed shop" -beginsel in die kiem gesmoor. Onbel;:end maak onbemlnd en u.itsluiting is 'n tweesny!lcndc swaat·u. Dit wcrlc t een vriendc sowcl as teen onderl{J"uipcrs.

Die ei<Sidusiwitcit van die werkcrs sc organisasies het bale \'an hul eie \"lees en b loed mislei om te dinl< dat dit nie net die organisasie van die wer- ker was wat die werkcr se eie

i

~~

O.B.-Beleid ~

~~00000000<><>00

saak was nie - ook sy s tryd teen die uitbu iting was in die oe \·an vele uitsluitlik sy eie saak Die lt'wcnsbclang rildteid van die werl;:er ns

lid

van die

volksgemccn~l,ap,

van <lie ge- meenslmplike Iotsbestemnting . . . cen v!.J· alma! en alma! ,-ir ellceen . . . hct vir baie volks- genote v crdwyn agter die <leur van 'n ,closed shop" .

GEJ\iEENSKAPUrm FRONT Die arbcidsfront van die Ossewabrandwag is bcsig om in bree massas in aile dele van die land die l::cscf in te hamer dat die bande van b!oed en ,·olk cerste kom en dat die ,·an die bctrokke werk of bedryf toe- vallig is; dat cUe \"Olksgenoot wat werker is en sy werkskon- disies - hctsy binne vt buite 'n ,closed shop" - van volks- belang is en dat die gemeen- skaplil<e vyand, clic intcrnasio- nale kapitalisme, op 'n gemeen- skaplike front bcveg moet word. 'n Front wat n ie net so- siaal maar tcgelykcrtyd ook nasionaal Iewensbelang!"i•< 's.

Die Ossewabrandwag bied aan die werl<er Iandswye onder- steuning sander dat hy iets daarvoor in ruil vra, hetsy van die werker of van sy unie. Hier- clic ietwat ecnsydigc vcrhou - ding l<an twyfcl wek en ook

argwaan . . . . vera! onder die- gene wat nic ons volksversug- tinge dec! nic, d.w.s. die Jode in ons land en in die organisasies.

N ietemin, eienaardig of nie, word die aanbod in alle opregt- heid b edoel.

BE\'EG GELDJ.\L\G Of kortsigtig of wantrouende vakunie-amptenarc clie sosiale strydJuagte van die Ossewa- b r·andwag inspan in tlic stryd van die wcrl<cr of nic . . . dit kan die Ossewabrandwag net so min van stryl< bring as wat die waterwicl \"an 'n watermeul die waterval \"an strvk kan '!::ring. Want daaruit · bestaan die ,·olkstt·ydl<ragte in die Os- sewabrandwag, naamlik dat hullc kragte is wat stry vit· die

\·oJk. Dit is lli(' IWI(' \\"ese en Iotsb cstemming van die Osse-

\\"abrandlvag <la t hy die inter- nasionale geldmag in bl'lang van <lie Afrilmncrdom moct be- veg.

En om daardie rede kan hy bekostig om alles aan te bied en niks tc ,·ra nic.

Die uiteimJcljJw bcloning van die Osse\\"abrand\\a;;. a, d\e werlwr die a:mbod aanvaar, lc hierin:

n<'t

so min as wat daardic gemecnsl;:ap aan die voet van die waterYal ooit sy le\\"e- , ·erslmffcnde nabyhcid

ga~m

verlaat, net so gcwis weet die Ossewabrandwag dat die blan-

J;:e

werkcr nooit weer so lwrt- sigtig sal weC's om die steun en verslmnsing \"an

"n

,·oll;:spoli- tiel;:e Ucwo·gnig

!iC

Arbei<bfront te ,·erlaat nic. Yeral die Ar- beidsfront ,·an 'n \·oll<sue\YC- ging wat

!>C<;

ja:ll" !anlc fcitlilc aileen gt'stnan

hE't

tl'l'n

die

gc- samcntliJ;:p l;:apitalistiese etc- mente in Sui<l-Afl"ilm, met 'n hancHa ngcnc 'gCI"ing van daar- di c e!emcnte wut van ?\ootlre- gulasit's roc·l•!l•sc• gcbruik teen die O.B. gl'maal• hct.

In daat·die ses jaar van stryd van aile geldmagte teen die Os- sewabrandwag het die Bcwe·

ging nie net standgehou nie ; hy hct selfs s tadig uitgebrei en homself diepcr ingcgraaf.

\"OLI\.SPOLITJEJ(

Na d ie roolt en stof b eg in op - klaar, na al die vyandskap,

\\"antroue en \"Crdagmakerv. begin cen uitstaandc feit vir al- mal vorm t e ncem, ,·ir vriend SO\\"el as \'yand, naamlik dat 'n

\'oll;:spolitiC'I<<' Bew<'g-ing tot

in

die v oorgron!l ,·an die !"trvd deurgebrC'cl;: hl't . . . tlcurge-

bre~I'

hct <leur die bestaandc partyvcnleling van die linker- en va.n di e rC'g!t'l"\'icnl'l.

Hi