METODE PERBA
SAWIT (
Elaeis guin
DA KULTUR JA
PUSAT PE ELITIA
M.
DEPARTEME
I ST
ERBA YAKA BAHA TA AMA KELA
guineensis
Jacq
.
) SECARA KO VE SIO
UR JARI GA DI U IT USAHA MARIH
LITIA KELAPA SAWIT, SUMATERA UT
. AZHRI A
AS JAMBAK
A24060583
ME AGRO OMI DA HORTIKULTUR
FAKULTAS PERTA IA
I STITUT PERTA IA BOGOR
2011
i
KELAPA
SIO AL
RIHAT,
RA UTARA
ii
RI GKASA
M. AZHRI A AS JAMBAK. Metode Perbanyakan Bahan Tanaman Kelapa Sawit (Elaeis guineensis Jacq.) secara Konvensional dan Kultur Jaringan di Unit Usaha Marihat, Pusat Penelitian Kelapa Sawit, Sumatera Utara. (Dibimbing oleh AHMAD JU AEDI).
! "
" " #
$ # %
" % "
" "
!
"
! &
# % assisted pollination " in vitro !
' (' " #
#
)* " !
% "
! #
" " "
# % " ! +
# "
,
!(-.!/ ! 0
" - % "
-- " "
iii
METODE PERBA YAKA BAHA TA AMA KELAPA
SAWIT (
Elaeis guineensis
Jacq
.
) SECARA KO VE SIO AL
DA KULTUR JARI GA DI U IT USAHA MARIHAT,
PUSAT PE ELITIA KELAPA SAWIT, SUMATERA UTARA
"
1 + &
M. AZHRI A
AS JAMBAK
A24060583
DEPARTEME AGRO OMI DA HORTIKULTURA
FAKULTAS PERTA IA
I STITUT PERTA IA BOGOR
iv
, METODE PERBA YAKA BAHA TA AMA KELAPA SAWIT (Elaeis guineensis Jacq.) SECARA KO VE SIO AL DA KULTUR JARI GA DI U IT USAHA MARIHAT, PUSAT PE ELITIA KELAPA SAWIT, SUMATERA UTARA
2 ,M. AZHRI A AS JAMBAK
2+ ,A24060583
" 3
Dr. Ir Ahmad Junaedi, MSi IP. 19681101 199302 1 001
3 4 0
1 + &
Dr. Ir. Agus Purwito, M.Sc.Agr IP. 19611101 198703 1 003
v
RIWAYAT HIDUP
& 2 +
4 6 ! %
'77!
32 ((7
! 5 ( 65 2 *
. 42 ! 5 .
+ & " +
+ & ) 3
4 0 1 + &!
" $
0+ 489:2 0
4 " $ 3 % 3
3 "
3 3 0;9&46<** 1 93 1 9 3
$ 3 % : 4
: 3 + 4 + & + 4
" 3 % 3 !
% 7 '! 5
" 4 3
vi
KATA PE GA TAR
" " 0 4 =5
-2
! “Metode Perbanyakan Bahan Tanaman Kelapa Sawit (Elaeis guineensis Jacq.) secara Konvensional dan Kultur Jaringan di Unit Usaha Marihat, Pusat Penelitian Kelapa Sawit, Sumatera Utara”
$ + !
3 % +
3 % & 5
-&05 !
" % “Pengujian Perbandingan
Hasil Bobot Tandan dan Jumlah Biji per Tandan antara Anak Daun ormal dengan Anak Daun Menggulung pada Tanaman Kelapa Sawit”
!
3
,
! 4 2 + 4 6
#
!
! 3 ! + ! 4 !
% !
(! + ! 3 3 !
3 4 0 + &!
*! 3 ! + ! 4 ! #!4 3 ! 3 !
"
!
/! 3 ! + ! 4! 9 > &
vii
>
!
.! + ! ; ! # 2 ?
!
)! $ 3 % +
3 %
!
7! $ 3 4 0
+ &
!
'! & $ + $ +++
" !
! 5 - " 4 0 <*(
!
! 4 - # ! 1 4! ! 9 > 4 $ 4! ! ! $ @
9 4! ! % !
!
!
! $ !
viii
DAFTAR ISI
0
341549 54&;6!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!A
341549 84 &49 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!A
341549 64 +942 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! A
;2340 6 42 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
6 & ... 1
5 " ... 3
5+2 4 42 54 4!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!* & 5 ... 4
5 5 ... 6
& ... 7
... 8
5 & ... 8
... 9
; ... 11
5 ... 11
;5:3; 48428 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ( 5 = ... 13
... 13
3 ... 13
4 3 ... 14
;43442 6: 4 + 48428!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! / " ... 15
B ... 17
: ... 17
6 6 8 $ ... 18
5 ... 18
04 +6 ;64 42442 ;8+4542 48428!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! & 5 ... 21
& 5 # % ... 26
& 5 # ... 38
; &404 42 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!/ & 5 ... 51
5 " ... 53
0 & 5 ... 54
& 5 ... 56
ix
; + 642 342 4942 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!. ... 60 ... 60 341549 54 4 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!.
x
DAFTAR TABEL
2 0
! 5 5 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
! 6
- !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
(! 5
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*
*! 5 & !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*(
/! 5 4 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*7
.! 0 " - & " 5 & 5
xi
DAFTAR GAMBAR
2 0
! & & !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!/
! 5 5 & 5 5 C !!!!!!!!.
(! : !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! '
*! Reciprocal Recurrent Selection! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! /
/! & , & 3
& 3 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! )
.! & 3 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 7
)! 5 , 5
5 5 # & Pulper
& 5 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! '
7! & & 3 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!(
'! & & , & &
& & # & & 3 !!!!!!!!!!!!!!(
! & & !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!((
! 6 & & 3 !!!!!!!(*
! 5 , 5 3
6 + !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!(/
(! & , 5 6 # # 5
# & Turbo Vertical.!!!!!!!!!!!!!!!!!(.
*! C & !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!()
/! : , :
3 : # : = 4 !!!!!!!!!!!('
.! # # 4 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*
)! 4 , Autoclave & Autoclave # !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*
7! 3 & !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*
'! + , ; 4 ; (* !!!!!!!!!!!!!**
! 5 /7 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*/
! 5 ; , 8 5
# 5 D !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*.
! + 4 -9 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*)
xii
*! 5 4 , Planlet 5 9 !!!!!!!!!!*7
/! & 5 Pre ursery!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*' .! & 5 Main ursery!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*'
)! # 5 *- ' !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!/*
xiii
DAFTAR LAMPIRA
2 0
! 4 3 2 4 3 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!./
! B !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!..
(! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!.'
*! 4 = & 5 #
% Assisted Pollination !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!)/
/! 4 = & 5 #
In Vitro !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!).
.! 5 " 3 % + !!!!!!!!!!!!!!!))
)! 5 " 3 % !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!))
7! # 5 * E ' !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!)7
'! 3 $ 0 # & !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!)7
! 9 & 5 & " 5 4
PE DAHULUA
Latar Belakang
"
% + ! C
+ #
3 ) !
+
! 7 C : + # ) /(' )77
# ' 7** ' ! 6
7 ) (.( 7*) "
) 7 * . ( 3 !
!
" " " !
! ( - *
! + %
!
$ $
"
!
" 7 !
+ !
9+
2 ! &-( D . D 5 D/D '7*!
+
! +
3
! 3 (.* " + 7 F
! )
!
/ " # $ !
" +: 9+
! 6 '' "
" Institut de Recherches pour les Huiles et
Oleagineux +90: " '7
'7/! "
'7. '7)
4# 9 & &
- !
" "
% !
Reciprocal Recurrent Selection 99 Family
and Individual Palm Selection 1+ $ - $
# ! %
'7*- '7/ ! ) %
3A /* 3A ) 7 3 !
"
" !5
# "
Center de Coopération Internationale en Recherche
Agronomique pour le Développement'Cultures Pérennes C+943-C #
6 '' ! ; "
! 3 #
$ true'to'type !
-(
! "
" !
" % G " 0
& 5 & " 5 4 3 2
4 3 5 H ! ;%
"
"
!
Tujuan
"
" " # $
# % assisted pollination
" in vitro !
% "
" "
*
TI JAUA PUSTAKA
Botani Tanaman Kelapa Sawit
3 $
$ # !
C 6 ! 7
$ ,
3 % ,Embryophyta Siphonagama
,Angiospermae
: ,Monocotyledonae
1 ,Aracaceae Palmae
$ ,Cocoideae
8 ,Elaeis
, !E. guineensis #@ !E. oleifera 0!&! C (!E. odora!
Elaeis guineensis #@! # $
" "
" ! 9 > ''* "
! "
I ) - " !
" I / ! 3
" # ! 5
I
I ( !
3 "
" " "
" # )!/-' !
# / -* !
monocious "
/
"
I . !
! &
8 ,
! 6 Epicarpium !
! 6 Mesocarpium
C : JCrude Palm Oil !
(! 6 Endocarpium :
JPalm Kernel Oil!
8 ! & &
3 " kernel ,
! " Spermodermis # sheel!
! 5 Funiculus!
(! + " ucleus seminis !
3 #
! 3 #
9 > ''* !
6 ''
7 E "
/-*- ! 4
" / # -*
! &
# !
; #
#
.
/-(/
# - !
Tipe Tanaman Kelapa Sawit
" " .
" " # $
8 !
8 ! 5 5 & 5 5 C
! 5 3
5 # -# mesokarp #
endokarp -7 endosperm # #
! (/-. F )- 7 F!
! 5 $
5 # -#
# # # ! + #
!
! &
$ ! K
K !
(! 5 5
5 $ ! $
$ ! 5
)
$ # !
. -' F - * F!
6 '' #
$ > ! % -%
,
A F
A $ F
A / F L / F
A $ / F L / F $
A / F L / F L / F $
&
3 $ ! & %
( F ! 0
$ hybrid vigor A $ !
6 $
$
female steril !
"
# % $ "
. !
Pembungkusan Bunga
5 #
! "
# ! 5 " "
6 '' !
"
#
7
! " !
- / ! 5
)
6 '' !
Penyerbukan
4
- #
! . F
- ! &
6 '' !
& / ! &
! 5
" ! 5
! &
! " "
stalk
- 6
'' !
Panen Tandan Benih
5 . - ./ !
! 4 "
" ! 5
# ! 6
'
"
# " ! &
!
!
" ,
- 5
!
- 5 #
% !
- = # !
- 8 Tirathaba sp. Marasmius sp.
6 ''( !
Perbanyakan Kultur Jaringan
"
9 # # ') !
')* %
9 # ').
! %
# % $! 3
$ " ,
A
$
!
A
3 $ infertile!A 3 Elaeis melanococca #
"
# /-( F % #
# . - F - !
/-. " )-'
D D ! 0
" # %
'- D ! " "
D # ( !
3 + 6
" '7 '7/
$ :9 5: D +90:!
" '7.
'7) 4# 9 &
& - !
6 '' " #
" ,
- # *
% ( -( !
- /-( F!
- & -( F!
- !
- sex ratio # ' F!
- " andromorphic
!
- " sex ratio
)/!7F ).!*F " andromorphic!
- ( sex ratio # F
" 7 !(F " !
- # " "
Sumber Eksplan
"
inflorescence !
-! ;
" D (
$ !
, !/
-! ;
!
" D (
! ; "
! "
# ' -'/F
8 1
( !
Metode Kultur Jaringan
5 #
"
C+943-C # 6 '' ! ;
" ! 3
# $ true'to'type .
5 "
5 ! 5 5
Fenomena Tahapan Waktu (bulan)
"
;
-(
- *
rhizogenesis
E *
4
hardening prenursery
-(
METODE MAGA G
Tempat dan Waktu
- !
Metode Pelaksanaan
" $
! 3 #
#
% " # $
- $ !
3 % G " " "
H % # # random sampling &
& & %
/* !
# - ) !
)/ F " 6 !
Pengamatan dan Pengumpulan Data
, "
" #
% ( # "
"
! %
# "
*
Analisis Data
4 $ $! 0
#
- !
-" ! 3 % G "
" "
H " " - $ /F
/
KEADAA UMUM LOKASI MAGA G
Sejarah Pusat Penelitian Kelapa Sawit Unit Marihat
C .
' . Algemeene Proefstation der 4B9: 4 4 ! 4B9:
Alegemeene Vereniging Van Rubber Planters ter Oostkust van Sumatera
" & ! 0
-4 -4 #
! 3 ++
'/
GDeli Planters VerenigingH!
9 +
- & !
'/) 4B9: " 8
84 ;9 ! 4 4 &
84 ;9 9+ 4 Research Institute of the Sumatera
Planters Association! &
2 ! *)D D/) 3 '/) 9+ 4
9+
& : !
'.7 9+ 4 " &
&
3 2 + ! ! +M
9+ 2 ! (/(D D: D D '.7 3 '.7! ')
& 3
& Cess
9+ 2 ! / (D D: D D ') /
3 ') ! " " 4 '). 9+ 4 4 &2
')7 & &
3 9+
.
2 % '7) 4
+ 4 (+ ! &
-4 (+ &
3 9+! 3 " &
!
* 1 ''(
&
3 0 4 (+ 2 !
7*D D3 0DM++D' * 3 ''
4 (+!
$ !
''( " 4 (+ "
4 + 4 + !
" ''.!
& 9 4 4 +
4 + 2 ! (D94-4 +D++D ''.
4 + "
4 +
3
!
-!
" "
! % D
)
Visi dan Misi
Visi PPKS
! " world'class institution
" # !
! " Center of Excellence " #
" !
(! " # business research
#
$ !
Misi PPKS
!
$ $ $ !
! "
" D
!
(! 3 "
D !
*!
" #
!
Struktur Organisasi
3 &
& D 3 &
! & "
5
& 5 5
7
; " 6
;
-! & D 3
3 0 4
9 5 ! &
6 !
&
# ! 3 3
+ +
" 3 !
" 8 (!
Lokasi dan Letak Geografis
N//< 6
''N /< & " 5 (.' "
(/ ! 0 " - 7*
NC 'NC " > 0
-/! -.! ! &
!
Keadaan Tanaman
"
5 2 +B! 6
()! 7 # ! ) )!
! 3 3 % + "
$
! ! 4 # ! !
3 - ) ( "
$ 7) ! ! 3
'
8 (! :
DIREKTUR
Ka. Bidang Penelitian Ka. Biro Umum/ SDM
Ka. Bidang Usaha Ka. Satuan Usaha Strategis Bahan Tanaman
Ka. Urusan Satuan Pengawas Internal
- 5
- & 5
- 5 4
- Engineering
6
- 5
- 0
- ;
- ! 3 O
0
- ! 4
O
- ! 9
5
- ! - !
- ! O
- !
- ! 6 O
- BreedingD 9 O 3
- +
-- PCDP;
- O
6
" 5 !
% '7*- '7/ !
) % 3A /*
3A ) 7 6 !
5 ! 6
&
-o Lokasi Jumlah Pohon
Pohon Ibu Pohon Bapak
! )/* *
! 4 # *).
( ! & 7
* ! 3 - 9 / *.
Total 7032 187
HASIL PELAKSA AA KEGIATA MAGA G
,
% - %
# % assisted pollination 3 % +
# " in vitro
3 % ! "
% G " 0 & 5
& " 5 4 3 2 4 3
5 H! " 6 (!
Standar Seleksi Pengadaan Bahan Tanaman Kelapa Sawit PPKS Skema Seleksi. 3
!
Reciprocal Recurrent Selection 99 Family and Individual Palm Selection 1+ !
D $ !
99 8 *
# combining ability % 4 &
# ,
8 4 3 "
!
8 & $ 5
$ # !
5 - 4
& " "
comparative trial/ progeny test! "
$ $ lini %
- $
- selfing , 3A3
3 5A5 5A 5 et al., '') !
et al '') 99
!
" " - "
!
-selfing Specific
Combining AbilityD C4 # !
D $ !
Kriteria Pemilihan. "
! #
% !
,
! , "
- ! # %
!
! $
- !
! - !/ ,
% $ "
" " - !
$ # sex'
ratio! ! $
- !
#! !/-' ,
% $! 5 5 .
! 3
(
# %
#
!
- !
,
! D
$
$ !7//
5& ( D *(
D (!/ D ( D !
D # 5&
! . - '
!
!
-" # !
" Q 7/ # D !
(! #
" " ! "
$
- "
> et
al., '') !
Persiapan Pohon Induk!
# !
!
# #
( -* # - !/
!
*
! " ! 2
D ! 2
! 3 "
! 2
! #
/
8 *! Reciprocal Recurrent Selection et al! '') !
3 3 3 3" 5 5 5
GRUP TE ERA
2+-?4-6 - - 4-3 -&
GRUP DURA
34-6 -3?-9 - 4-3 & -8&
SELEKSI DURA
3 Selfing3 A 3"
SELEKSI TE ERA
5 Selfing 5 A 5
4 5 A
;9&42?4 42 6:246 :
PE GUJIA PROGE Y ;9 +642842 3+ A 5 D3+ A
4 +42 8C4 342 C4
PRODUKSI KECAMBAH
M
30A50 Juta Kecambah
3 , 3 $
3 , 3 A 3"
$ , 5 $ $ , 5 A 5 D5 A
.
Pengadaan Bahan Tanaman secara Konvensional 1. Proses Produksi Tepung Sari (Pollen)
Inspeksi bunga jantan! +
! # . -7 !
" #
" ! - /
!
"
"
!
" # ! 0 #
" %
% !
"
"
" " !
& #
!
Pembungkusan bunga jantan! "
anthesis! " "
# ! & "
bagging 8 / ! 4 bagging
" ! bagging "
" bagging stelkolar
pollen! & "
!
penduncle !
" " bagging
)
8 /! & , & 3
& 3
"
penduncle
$ !
Panen bunga jantan.
. -) F # $ !
- / !
"
! 5
#
!
7! - ! =+& =
+ & & !
-"
% ! 5 "
8 . 6 5
form # !
7
8 .! & 3
Persiapan tepung sari. 5
( " air conditioned room
" ! 5
" ( "
! 5 "
-8 ) ! 5
8 ) .
bagging " box of manipulation
! " >
/ /NC !
5 box of
manipulation ! 4
7-D ! 5 !
!
!
4 $ !
& "
'
#
8 )! 5 , 5
5 5 # & Pulper &
5 !
5 * "
dorslag
# - !
! box of manipulation!
5
$ / !
I ! / ! 4
box of manipulation ! 5
-*
# # I -( !
& # % ). # 0
!
5 % deep freezer
- 7NC! 6
# $ !
! 4 %
) F $ ! " %
(
A / ! " %
" %
(-* " (7NC! %
! B
# ! 5 #
!
" % #
! # box of manipulation
! 5 ! / pulper
# talk * ! " pulper
# ! 5
talk # # ! & pulper
8 )# !
2. Proses Produksi pada Pohon Ibu Inspeksi bunga betina.
#
!
# !
# "
/ - !
# ! 4 #
, " "
" !
!
+ "
! 0 #
(
" !
Pembungkusan bunga betina. 6 ''( "
#
8 7 !
! 0 "
!
8 7! & & 3
& - - /
anthesis!
8 ' !
5
#
!
5 bagging "
. - ) 8 '# !
" ! 5
! 5
#
(
#
8 '! & & , & &
& & 3 # & & 3
#
% ! # ,
!
anthesis!
$ !
0
#
# ! &
# !
Penyerbukan bunga betina.
. F
! 6 '7'
$ ! &
"
" I /
((
8 ! & &
F
!
! &
!
)! - ! =+&! 4
pulper plastic
bottle # " talk
! & pulper
!
"
8 ! &
! " "
! 4
!
/ ! 5
# !
4
" $ ! 5
8 !
!
! 6
(*
!
8 ! 6 & & 3
6 ''(
! " ,
- 5
!
- 5 #
% !
- = # !
- 8 Tirathaba sp. Marasmius sp.
Panen tandan benih.
# - ! 5 #
! !
5 * - / !
# 8 ! 5
$ ! & "
(/
# ! C
! 0
" 8 !
8 ! 5 , 5 3 6 +
" - $
"
! 0
! " $
" ! $
,
!
3. Teknis Pengadaan Kecambah Persiapan Benih.
8 ( !
! 5
# # spikelet stalk
-# 8 ( ! 5 # #
! 5 $
fruit set R F! 5
" * - )
!
(.
! &
" !
#
8 (! & , 5 6 # # 5
# & 3 Turbo Vertical.
depericarper/ depulper! 3 %
turbo vertical 8 (# turbo horizontal! 1
" turbo vertical # / - (
turbo horizontal */
! turbo horizontal
"
turbo vertical
" !
& " " "
3 -*/ ! - ! F ( * " !
& "
D ! & # D
$ ! & $
" !
& - /NC!
4
# 8 * "
()
8 *! C &
Pematahan dormansi dan pengecambahan benih.
+
" "
! )
*F " 7F! aerator
# anaerob! &
(
3 -*/ ! F # "
!
& * NC .
tray )/ # A */ # A 7 # ! &
# #
( - / ! & "
7NC " - *NC
/ - 7 "
3 -*/ ! F ( !
& # ! &
tray # 7 - ( NC! &
# # D 3 -*/ ! - ! F!
& " #
! 4 #
(7
! # # "
!
! !
(! " # !
*! 5 " !
Pengadaan Bahan Tanaman secara Kultur Jaringan 1. Sumber Eksplan!
Metode Kloning. 5
# "
Center de Coopération Internationale en Recherche
Agronomique pour le Développement'Cultures Pérennes C+943-C #
6 '' ! ; "
! 3 #
$ true'to'type !
Skema Seleksi. D
% $ % -$ 8 et al
''. ! 4 #
" , '- D
" /* F * -.
# D " crown disease !
Pengambilan Sumber Eksplan.
" !
! :
! 8 1 (
!
- )!
: " " 8
('
8 /# ! :
$ " !
#
8 /! : , :
5 3 : # : 3 = 4
&
$ #
" Oryctes rhinocheros
8 / ! 5
! 3
" " "
" " !
2. Proses Produksi Bahan Tanam
Pencucian dan pembersihan alat. &
!
# #
#
"
! &
/F ! &
*
/F
8 . !
8 .! # # 4
4 -
-! 4 washery room
# # /F testube
!
Sterilisasi. 9 autoclave
$
# 8 ) ! .'
/ ! &
NC /
autoclave! &
$ !
"
*
8 )! 4 , Autoclave & Autoclave #
Pembuatan Media.
D ! 3
! & ,
1 ;354 % + % ++
> 0!
8 7! 3 &
" "
$ 5 ( ! 8 1 '')
$
$ !
*
NC ! */
autoclave !
5 (! 5
!
2 & 5
(* & ; . D #
/7 & & D
( ' & D
* ** & ; D
/ .( C D
. / C /D
) *( & 4 /D
7 -9 C 4 D
/7 $
autoclave # D
! : /7
autoclave - ! /7
thermolyn! 0 $
! I /
# !
!
" !
Transfer Bahan Kultur jaringan. $
! $
$ "
*(
5 *! 5 &
2 & 5
3
; + - (*
(* /7
( D /7 /7
* /7 '
/ ; D ' '
. ; ' **
) D ** **
7 ** .(
' D .( .(
+ .( /
+ / *(
++ *( -9
( 4 -9
4
$ " ,
Induksi kalus! : $ "
8 ' ! ; -* -/ -. -) -7!
" / # " # ! ;
!
; (!/F
(-/ "
(* 8 ' !
+ (*
% -*3 !
4 # in'vitro!
)F
**
8 '! + , ; 4 ; 3 (*
( "
! 9 "
" 6 -. F
" ? /- F (-/ ! "
8 et al ''. !
Pembentukan embrio!
(* /7
8 ! $! "
" ! 6 7
$!
8 et al. ''.
% ! F
-* / F
/- ( F - * F
! B " " !
*/
8 ! 5 /7
0 8 et al. '''
!
# , "
! =
(
!
Penumbuhan dan Perbanyakan embrio! ;
/7 '
8 ! 8 1 '''
$
7 - ! ; "
" !
# $ cauologenic
!
; $ ! ;
!
-18C Fast Growing Callus ! 9
" F
*.
#
8 ! 5 ; , 8 5
# 5 D
Penumbuhan pupus! + **!
.(
! E !
! 8 1 '''
" #
!
-. - 7
# * - . # !
/ "
! 8 et al ''. "
"
" ! " #
!
% " !
*-.
" !
Perakaran. *(
" # -9
8 ! 8 $ '7) #
-' !-' F / !.)F!
*)
#
8 1 ''' !
" / # !
!
# '/F 8 et al ''. !
8 ! + 4 -9
3. Aklimatisasi dan Pembibitan Aklimatisasi.
in vitro ! !
! & !
" !
!
*7
5 /! 5 4
2 5 4
4
&
( C
* 3 "
3 5 /
4!
& C! #
! green house
# / F!
" # I/ !
/ # A # !
, ( , !
8 * ! =
! $
! "
8 * !
8 *! 5 4 , Planlet 5 9
*'
Pre ursery.9 - ( pre
nursery # / F! C
" ! 4 "
!
" " 2 . ,
. , ) , ! ! & pre
nursery ( - * 8 / ! !
8 /! & 5 Pre ursery
Main ursery. main nursery
(/ # A * #
# ! & main nursery
)- ' !
" 2 / , . , * !
" ! 4 "
!
/
Seleksi Bibit. $
$
-! 5 - I ' !
0 "
!
,
! 3 !* # !' # !
! 5 (*!/ # *) # !
(! 7 # "
* # !
*! 5 " "
" R ( # Q ( # !
/! C # - #
" !
.!
/
PEMBAHASA
Proses Pengadaan Bahan Tanaman Pengadaan Bahan Tanaman Secara Konvensional. 5
# %
assisted pollination ! 5
5 3 % &93D !
# %
% 3 % &93D
3 % + 3 % 3 % 3 % PCD P4
Quality Conrol/ Quality Assurance 6 * ! 3 % &93D
3 % + 3 %
# 3 % D
6 !
3 % PCD P4 "
" 3 % +
3 %
" !
= #
%
# "
! 4 "
" !7 !
& # %
# !
Pengadaan Bahan Tanaman Secara Kultur Jaringan. in vitro "
"
-/
"
! " #
# % $! "
# $ 8 '77 !
3 % %
5 3 % &93D
!
! 8 1 (
" inflorescence!
- ! ;
"
D ( $
!
, !/ - ! ;
! "
D (
! ; "
! " #
' - '/F
!
# "
6 / ! 4
$ 6
,washery room media preparation sterilization roo
transfer room lighted culture room dark culture room meeting room kasa
house. recording
data !
"
/(
-" ! $
"
- ( pre
nursery (-* main nursery ! 4
" #
" main nursery ) - )'
!( E .!/ ! & !
2 !
Tenaga Kerja
" #
% 6 . # "
# " 6 ) * !)F "
" # % - (
** ! # %
" )/ * /
! 3 D
- / ! # "
/
" !
# %
-/ * ( *7!/F (!/F !.F
" 3 % ! 0
# !
# . - 7 /
-!
" 3
/*
$ "
* "
!
" ! 3
# " washeryD ) !
Produksi dan Harga Bahan Tanam
Kapasitas Produksi. # *
' $ $ 8 ) ! 0
3 % + ! '
# 3 % + # (' ( /
6 7 ! ) ( #
/* * . D
(/ D '!*F #
'!
8 )! # 5 *- '
3 %
)* ! 3 #
# " " $
F 7 !
) F
/. pre nursery! 2
35 40 26 39 46 39 0 10 20 30 40 50
2004 2005 2006 2007 2008 2009
//
5 ! 0
" 8 et al. ''* !
6 lighted culture
room # (
% !
"
7 !
% "
. D
-(/ D
7 ! F # " !
Harga Bahan Tanaman! "
# ! 0 #
# /
# 8 7 ! 3 #
# #
6 ' ! 0 # 9 ! . - 9 ! ) ! 0
# " % ! &
% " " 9 ! /
pre nursery!
8 7! 9 # #
3 2 5 3
/ * / ( ( (/ ( / 7 ( * / . ) 7 ' 5! #$ +
5! 6 5! 3
"
5! 5 ? ;
5! & 5! &
5 2
/.
& " "
9 * (-7 9 ! / !
& " # "
# % ! 0
$ " !
Keunggulan Perbanyakan Bahan Tanaman
& %
!
! #
! 6 ''(
$
# !
6 ''( %
D , "
"
"
# " /-(
!
& &
" !
& # %
! =
$ "
# %
/)
3 !
# % $
!
#
!
# " ! 4 $
" ,
" $ #
$
!
7 " " "
! 3 #
( F ! "
# " !
3 % 5! #$
# ( 99 7
/- F ! & "
#
( # ! & "
-/ D D "
-D D !
"
!
& C! +
! ?
(
# "
!
" #
/7
$
# !
/ E (' F
! 7
" " " "
- ! "
# !
genetic vulnerability !
"
!
5 " " "
true to type ! 0
% $ $ ! 1
somaclonal variation!
" %
" $
7 ! ? (
" "
$
#
!
Pengujian Perbandingan Bobot Tandan dan Jumlah Biji per Tandan antara Anak Daun ormal dengan Anak Daun Menggulung pada
Tanaman Kelapa Sawit
0 % - " "
/'
"
innate $ ! 1
$ " induce $
$ $
$ $ (
enforce $ $ D
!
, $
inbreeding depression
!
6 '7' assisted pollination
! 4
" !
" ! 9
-- " "
" 6 !
5 .! 0 " - & " 5 & 5 4 3
2 4 3
2
9
"
&
&
4 3 2 ) ') !*
4 3 ) (!(
, 3 % 7- '
, $ /F
.
KESIMPULA DA SARA
Kesimpulan
# % assisted pollination " in vitro !
" "
%
! 0
!
# " " "
,
!
# % "
! 0 "
# " "
# ! 0 %
" " "
" - " "
-!
Saran
"
%
% !
"
.
! 3 %
! %
" %
.
DAFTAR PUSTAKA
3 ! )! 8 +
! ! ! ! ! S/ T!
3 ! ! 6 4
+ !
,DD " ! ! ! D. S * : T!
3 ! ! 9 # 0 #
5 ! ,DD " ! ! ! D! S / :
T!
3 ! ! , &
B 5 ! ,DD " ! ! ! D! S . T!
8 8! 1 ! 1 ! ''*! "
! , )- *!
8 3! 6! 1 ! (!
" !
! , ('-*/!
8 8! 1 ! '7)! 9 > + : !
$ # # @ ! & - Dalam 6 ! 7!
Elaeis guineensis " #@! ! ; ! !
!
8 8! ! C ! ! ''.! ;
# in'vitro !
! * , - .!
8 8! 1 ! '')! Elaeis
guineensis #@ ! ! / (! 0 , /(- . !
UUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUU! '''!
Elaeis guineensis #@! # !
= ! ) (, '- *!
8 6! =! '77! 5 5 ! 3
! & ! '( !
6 4! '7'! & Elaeis guineensis" #@! !
! ! * ( , .(- .)!
UUUUUU! '' ! Elaeis guineensis #@! + !
.(
UUUUUU! ''(! & 5 Elaeis guineensis #@! !
! ! ./ !
UUUUUU! 7! Elaeis guineensis " #@! ! ; !
! ! (. !
+! .! 6 " 4 0
0 ! ! ! * !
UUUUUUU! 7! 6 " 4 0
0 ! ! ! * !
! .! & ! ! !
! *(/ !
UUUUU! 7! 5 !
,DD # ! !# D ! S/ T!
UUUUU ! 5 ! ,DD ! D U D ! S . T!
4! 9! 4 C! ! '')! &
! !
! ! 0 - .!
9 > ! ''*! $ ! !
? ! 7. !
" " 3! .! 5 & !
! ? ! ) !
? ! (! C 5 # ;$ !
.*
./
6 ! 4 3 2 3
! 4
! 4 3 2
4
..
6 ! B
! 3 A
3 A 1 3
$ /* 5 !
5& , (( D D
5& - , 7!* D D
0 C : , 7!) D D
C : - , )!/( D D
9 , .!/F
, *( D
! 3 A #
3 A 1 3 $
/* 5! %
" 5&
!
5& , ( D D
5& - , /- 7 D D
0 C : , )!. D D
C : - , .!/-)!( D D
9 , (- .F
, !*' D D
, *( D
, !*- !// D
(! 3 A 4%
3 A 4% 1 3
$ /* 5 ! 3 A 4%
@ #
" # $ # )!7
D D !
5& , ( D D
5& - , *- ) D D
C : - , /!/-)! D D
9 , (- .F
, !/* D D
, ( D
.)
6 ! 6 "
*! 3 A ?
3 A ? 1 3
$ ? !
5& , (' D D
5& - , /- 7 D D
0 C : , )!/ D D
C : - , /!7-)!( D D
9 , (- .F
, ( D
, !.- !)/ D
/! 3 A
5& , ( D D
5& - , *- / D D
0 C : , )!' D D
C : - , .! -.!( D D
9 , (- /F
, !/* D D , *(
, !.- !) D
.! 3 A #
5& , ( D D
5& - , *- ) D D
0 C : , )!/ D D
C : - , .! !.!7 D D
9 , (- /F
, !/ D D
, *( D
, !./- !7/ D
)! 3 A &
5& , ( D D
5& - , - * D D
0 C : , )!* D D
C : - , /!)-.! D D
9 , (- .F
, !. D D
, ( D
.7
6 ! 6 "
7! 3 A 6
5& , (. D D
5& - , .- ) D D
0 C : , )!*' D D
C : - , /!'-)! D D
9 , - )F
, !. D D
, *( D
, !//- !) D
'! 3 A 6
5& ,( D D
5& - , )!/ D D
0 C : , 7!( D D
C : - , )! ( D D
9 , .!(F
, *( D
, !.- !) D
! 3 A /*
' !(F
# ( !.F
C : # '! D D
C : !
! 3 A ) 7
9 / F %
C : # 7! D D
3 )/F
.'
6 (!
o Tanggal Uraian Kegiatan Divisi/ Lokasi Pembimbing
D (D - /D (D - 5 !
- " "
% !
- " % &93D
- % &93D Crossing Plan 4
5 B $ !
- !
- 3 % &93D
-& ! ? & ! 2
08/ (D - D (D - " 3 % + !
- " & !
- "
!
- E
- !
- 3 % "
# !
- 3 %
- 3 %
- &
& !? & ! 9
3 /D (D - 'D (D - 3 %
- "
!
- " pre' nursery
main nursery " !
- 6+& 9 . !
- # $
!
- " 3 % PCD P4
Quality ControlDQuality Assurance!
- 3 % "
- 3 % PCD P4
- 3 % 0 5
- 3 % 4
& ! 5 $ C 0 & ! 3 # & ! 0 0 & ! 0
& ! 9 ?!
.
)
6 (! 6 "
o Tanggal Uraian Kegiatan Divisi/ Lokasi Pembimbing
- " 3 % 0 5
0 5 feromon
$
1 Ganoderma "
# !
- " 3 %
4 "
"
% $ !
* D (D - .D (D - 3
!
- "
!
- 3
" !
- " !
- $
!
- 3 % &93D !
-!
& ! ; & ! 2
/ 'D (D - D *D - " & &
''. & &
!
- " &
Back Cross Elaeis guineensis x Elaeis oleifera.
-!
- 6 !
- !
- & !
- 3 % &93D
-!
-& ! V $ & ! 2 & ! 9
)
6 (! 6 "
o Tanggal Uraian Kegiatan Divisi/ Lokasi Pembimbing
- $
! . /D *D - 'D *D - "
!
- " %
# # $ !
3+B+ + :0:2 +23
- 5 " 3 %!
+ ! -5 " ! - $ ! -- 3 %
- 3 %
& ! 9 & ! 2
& ! 9 3 & ! 4 0
) D *D - .D *D - "
# # !
- + $ !
-pyrosequencing sequencing324 !
- "
% % % C C 9 !
- 3 %
-!
& ! 2 & ! ; & ! 9
)
6 (! 6 "
o Tanggal Uraian Kegiatan Divisi/ Lokasi Pembimbing
- $
!
8 'D *D - (D *D - " >
3 % + !
- !
- % &
& ! - & &! - + & ! - $ !
- 3 %
- &
-.
& ! 9 & ! 2
' .D *D - ( D *D - &
&!
- " % + ; = "
. E ) !
- 3 % ! - ! - $ ! - & -!
& ! 9 & ! 2
(D /D - )D /D - &
&!
- +
& !
- & !
- 9 &93
-!
& ! 9 & ! 2
)(
6 (! 6 "
o Tanggal Uraian Kegiatan Divisi/ Lokasi Pembimbing
- !
- $
!
-D /-D - *D /D - &
&!
- !
- $ !
- &
- 9 &93
-!
& ! 9 & ! 2
)D /D - D /D - !
- !
- $
!
- 9 &93
-!
& ! 2
( *D /D - 7D /D 65 9 49+2842
- Washery
-" !
- $ !
- $
!
- 3 % "
- 9 &93
-!
+ 9 3!
& !
* ( D /D - *D .D
-" !
- !
- $ !
- $
!
- 3 % "
- 9 &93
-!
& ! & ! 4
/ )D .D - D .D - $
" !
- $ !
- 3 % "
- 9 &93
-& ! & ! 2
)
)*
6 (! 6 "
o Tanggal Uraian Kegiatan Divisi/ Lokasi Pembimbing
- $
!
- !
. *D .D - 7D .D - 9 # !
- #
# !
- $ !
- $
!
- 3 % "
- 9 &93
-!
+ 9 ! =
& ! 2
) D .D - /D .D - pre
nursery main nursery!
- $ !
- $
!
- 3 % "
- 9 &93
-!
& ! & ! 2
7 7D .D - D )D - !
- $ !
- $
!
- 9 &93
-!
& ! 2
' D )D - /D )D - !
- $ !
- $
!
- 9 &93
-!
& ! 2
)
)/
6 *! 4 = & 5 #
% assisted pollination
& 6
+ .
&
&
# &
2 (
).
6 /! 4 = & 5 #
in vitro
; : +
*- *
-+
-+ D
-+ "
4 D
-(
Pre nursery
(-*
Main nursery
' 6
))
6 .! 5 " 3 % +
2
% (
( " ! %
* (
/ ! &
. &
) : 3 & (
7 5
' *
/
C '
" Bagging (
( Cleaning Service
(
, 6 & 3 % + '
6 )! 5 " 3 %
2
" !5C93
( % (
* & D 4
/ 4 & *
. % (
)
7 4
' D =
4 D = )
5 $
5 $ +
( 5 $ ++
* 4 5 $ + *
/ 4 5 $ ++ /
. 6
) 6
7 4 6 (
' 4 &
4 4
**
)7
6 7! # 5 * E '
2 5 #
* (/ .)* /.
/ * .). '.
( . . 7 *
* ) (' ( )()
/ 7 *. /. /.'
. ' (' ( /
, 3 %
6 '! 3 $ 0 # &
o Perbanyakan Bibit/ Varietas Harga/ buah (Rp)
(-7 *
5 /
% (-7 /
3A 65-C .
3A ? .
3A 4% .
3A 6 .
3A # .
3A # .
3A .
3A & .
3A /* )
3A ) 7 )
3A 3 )
3A -& )
)'
6 ! 9 & 5 & " 5 4 3
2 4 3
, 3 % 7- '
o
Daun ormal Daun Menggulung
o Buku Bobot Tandan (Kg)
Jumlah
Biji o Buku
Bobot Tandan (Kg)
Jumlah Biji
& 7( 3 (!/ 7* !' & 7( / 3 )! */!/ & 7( ) 3 !* )( !( & 7( 3 ! ) 7!
( & 7( 7 3 )! (! & 7( 3 (! '()!
* & 7(( 3 '( 7' !( & 7( * 3 *! **!( / & 7/.* 3 ** '/ !7 & 7( / 3 *!) 7! . & 7/.7 3 *! ./! & 7/(* 3 ! 7((! ) & 7/) 3 )!' //!7 & 7/*' 3 .!) **!) 7 & 7/) 3 /!7 ()! & 7//* 3 )! ) !( ' & 7/)* 3 /!. )/! & 7/// 3 '!/ ***!( & 7/). 3 *! *.! & 7/.) 3 (! /!7 & 7/' 3 ! ')7! & 7/)/ 3 )!* .(! & 7/'* 3 !* /)!. & 7/7 3 ! 7 ! ( & 7/'/ 3 ! * ! & 7/7. 3 *!) (. !7 * & 7. 7 3 '!( ) .! & 7/7) 3 ! ' .! / & 7. ' 3 .!* .'!) & 7/77 3 ! ' *!*
. & 7.( 3 (! ! & 7/7' 3 (! (( !
) & 7.(( 3 ! .(7! & 7/') 3 '!/ 7)(!( 7 & 7.(* 3 .! * (!/ & 7. ) 3 /!* '('!/ ' & 7.() 3 )! (/ ! & 7.( 3 )! ' !'