HANAFIAH BAHRI SIREGAR
BEBERA PA D A SA R PEN ERIM A A N BERL A K U N Y A
O U T ER SPA C E T REA T Y 1967 : SU A T U
T IN JA U A N D A RI SU D U T H U K U M
IN T ERN A SIO N A L
I v i l L 1 K . V I
*UN1VL /) / J /
f/r
FAKULTAS HUKUM UNIVERSTTAS AUtLANGGA
S U R A B A Y A
BEBEHAPA DASAR
PENERI MAAN BERLAN' UNYA OUTi -JR SPACE ■ TREATY 19§ ? : SUATU TI NJ AUAN DARI
SUDUT i HUKUM I NTERNASI ONAL
SKRI PSI
DI AJ UKAN UNTUK MELENGKAPI TUGAS DAN MEMENUHI SYARAT- SYARAT UNTUK
MENCAPAI , GELAR SARJ AHA HUKUM
OLEH
HANAFI AH BAHRI SI REGAR 0 3 8 3 H&O
FAKULTAS HUKUM UMI VERSI TAS AI RLANGGA S U R A B A Y A
BEBERAPA DASAR
PENERI MAAN BERLAKUNYA OUTER SPACE TREATY
196
? : SUATU TI NJ AUAN DARISUDUT HUKUM I NTERNASI ONAL
SKRI PSI
DI AJ UKAN UNTUK MELENGKAPI TUGAS DAN MEMENUHI SYARAT- SYARAT UNTUK
MENCAPAI GELAi R 5ARJ ANA HUKUM
OLEH
HANAFI AH BAHRT SI REGAR 0383116^ 3
FAKULTAS HUKUM UNI VERSI TAS AI RLANGGA S U R A B A Y A
1989
-- U U
r .
"UX/ Vi . i ., C r
k a t a p e n g a n t a r
De nga n me n g u c a p s yukur ke pa da Al l a h s wt ya n g t e l a h
me mb e r i k a n r a hmnt da n hi da ya h ke pa da ha mba - Nya i ni , ma ka
si yf t t e l a h da pa t me n y e l e s a i k a n pe nul i s a n s kr i ps i i ni , d e
nga n j udul " Be be r a pa Da s a r Pe ne r i ma a n Be r l a kunya Out e r Spa c e Tr e a t y 1967 : Sua t u TLnJ nu' i n Dar i Sudut Hukum I n- t e r na s i ona l " .
Da l a m pe nul i s a n s kr i ps i i ni , s a ya t e l a h me ngus a ha - ka n de nga n s e pe nuh ha t i , pi ki r a n da n ke ma mpua n s a ya unt uk me nda pa t ka n ha s i l ya ng s e ba i k- ba i knya . De nga n s e ga l a ke - kur a nga n y a ng a da , s a ya me ngha r a pka n pe nul i s a n i ni be r gu- ba gi pe nge mba nga n i l mu pe nge t a hua n, da n j uga be r ma nf a - at ba gi uma t ma nus i a ,
i i ayu me nguc upknn t e r i ma ka nl h ya ng oobe s a r - be s a r - i ya ke pa da Ba pa k He r ma wnn Ps . Not odi poe r o, S. H, , M. S. s e - ' -i ku doa e n pembi r cb' i ng ya ng de nga n pe nuh k e t e k u n a n da n ke - s a ba r a n me mbe r i k a n pe t unj uk da n s a r a n s e hi ngga s a ya da pa t • ne nye l e s a i ka n s kr i ps i i ni * Be gi t u pul a uc a pa n t e r i ma ka - s i h i ni s a ya s a mpa i ka n ke pa da Ba pa k Abdoe l Ra s j i d, S. H. , LL. M. da n Ba pa k Emma n Il rama f t amel s n, o. H. , M. S. a t a s ke s e - di a a n be l i a u me nguj i s a ya : Hl a m r nngka r a e mpe r t a ha nka n ke - bor a da a n a kr i ps i i ni ,
Uc a pa n t e r i ma kat s i h s a ya s a mpa i ka n pul a ke pa da Ba pa k Dj a s a di n Sa r a gi h, S* H. , LL. M. ya ng t e l a h me mbe r i pi n- j a- nan l i t e r a t ur y a ng s a ya pe r l uka n da l a m pe nul i s a n s k r i p s i i ni ,
Gkr i ps i i ni s nya por s e r a ba hka n ke pa da y a ng t c r c i nt a
i bi mda y a n g t e l a h me mb i mb i n g s ^ ya s e j a k k e c i l h i n g g a de -
v. i i a, s a u d a r a - s a u d a r a k u ne r t a r e k a n - r o k a n y a ng t e l a h r cem-
hor l knn dor onga n ^ omnnga t , bnnt unn r i or i l ma upun i nat or vi l ,
s e hi n g g a s a ya da pa t me n y e l e s a i k a n s kr i pni i ni .
Scr aoca Al l a h mvt mombe r i ka n ka r uni a a t a c r et sua bu- di da n j a s a ba i k ya ng t e l a h di be r dka n.
Ga ya me nya da r i , s e pe nuhnya ba hwa t ul i na n i ni be l um s e mpur na , t e t a pi b e t a pa pun s a ya t e t a p me ngha r a pknn ke ma n- f a a t a n t ul i s a n i ni ba gi s e mua pomba c a *
• Sur a ba ya , Fe br unr i 1989 Pe nul i s
DAFTAR I SI
K. i TA 1 T. NGANTAR___ ; . . . i i i
DAFT Art T. ;i . . . v
o fl3 1 ; i d»DAKULU*V*I . . . 1
l # Per - ’i as . l l ahan : La t a r Be l a ka ng ^a n Rumuna nnya . . . 1
2. Pe nj e l a s a n J ud u l . . . 5
3. Al a s a n Pe mi l i ha n J udul . . . 5
/+, Tuj ua n Pe nul i c a n . . . 6
5. Me t odo l o g i . . . 7
6. Per t a ngf j ung j a wa ba n Si s t e na t i ka . . . 8
3aB I X ; PERSEHI KATAK Bn MG5A- 3AK03A ( Uni t e d Na t i ons Or ga ni z a t i on) . . . 10
1. Tuj ua n Di di r i ka n PBB Da n Pr i ns i p- pr i n- s i pnya . . . 10
2. Ke a n g g o t a a n ( me mbe r s hi p) P B B . . . 17
3. Or ga n- or ga r i PBB : Vl aj el i s Umum, De wa n Ke a ma na n ' Tugas da n Ke ku a n a a n n y a . . . 22
3 * A, Maj e' l i s Umum : Sus una n, Fungs i da n Ke kua s a a nnya . . . 22
3. ». De wa n Ke a ma na n : Sus una n, Fungs i da n Ke kua s a a nnya . . . 23
if, Pi a ga m PBB Da n Ke be r a d a a n Ou t e r Spa c e Tr e a t y .. . . 28 J+, A, Tuj ua n ri nn Pr i nr a i p- pr i ns i p PF-13 d a
gi n t a n r uanpj a n g k a s a . . .
31
4. B, N'U, DK da n ne Ga r a - ne / ^ r a a n ^ o t a PBB di ^. al an ka i t a nr ya de nga n ke - be. r adaan da n k e l ’*. ncfi unfl an da r i Out e r Spa c e rnr ont y . . . 33 BAB I l l : VI ENNA COVVEKTI ON 0” THi \ LA'-V OF T3&ATI ES
1969 ( VI ENNA CONVENTI ON 1969) . . . 47 1. Pen| »or t i . r \ n Dan Kl ar . i ?\k; mi SVr j : i nj i an
I nt e r na t i ona l . . . 47
2. Fa kt or - f a kt or Pe nye ba b Be r l a ku Ke nc i ka t - nya Pe r j a nj i a n Be r da s a r ka n Vi e nna Con
ve nt i on I 960 . . . 54 2, A. Fa kt or f a kt or pe nye ba b be r l a ku ne
-ngi ka t nya t r e a t y di t i nj a u da r i s u
dut mor a l i t a s . . . 56 2. B. Fa kt or - f - i kt or pe nye ba b be r l a ku m*>-
ngi k^ t nya t r e nt y di t i nj a u da r i s u
dut be nt uk ke s opnka t a nnya . . . 60 3. Fungs i Pe r j a nj i a n Da l a m Pe mbe nt uka n Dan
Pe r ke mba nga n Hukum I nt e r na s i ona l . . . 64 BAB I V : OUTEH SPACE TREATY 1967 . . . 67
1. Be r l a kunya Se c a r a Uni ve r s a l : Pe r l i n - dunga n da n Pe mba t a s a n . . . 67 2. Ke t e n t u a n - k e t o n t u a n Out e r Spa c e Tr e a t y
1967 : Da s a r Ba gi Pe n^ ot ur a n Out e r Spa
ce Tr e a t i e s Se l a nj ut nya . . . 72 BAB V : P ENUT UP . . .
76
1. Kc ni mp u l a n . . . 76 2. Sa r a n . . . 78 DAFTAH BACAAN . . . 80
BAB I PENDAHt J LUAN
Per nas al ahai L. . : La t ^ r Be l a ka ng Da n Rumus a nnva
Se t e l a h k e b e r h a s i l a n pe l unc ur a n pe r t a ma da r i s a t e - l i t bua t a n mi l i k Uni Sovye t , Sput ni k I , ke a ngka s a l ua r , t e knol ogi ms ma s uki e r a pe r ke mba nga n ba r u; d e mi ki a n ha l nya de nga n hukum i nt e r na s i ona l , y a ng t e l a h me mbuka s ua t u c a - ba ng ba r u, ya kni h u kum a ngka s a ( Spa c e Law) .
Be r ba ga i . pe r ma s a l a ha n t e l a h t i mbul da n be r ke mba ng s e i r i ng de nga n ke b e r h a s i l a n pe l unc ur a n s a t e l i t bua t a n i t u ke a ngka s a l ua r , Ke t i d a k s e i mb a n g a n t e knol ogi d i a nt a r a ne - ga r a - ne ga r a pe mi l i k t e knol ogi da n y a ng t i da k me mi l i ki ke - ma j ua n t e knol ogi unt uk me nj a n g k a u a ngka s a l ua r , da n j uga ki a n me n i n g k a t n y a pe r s a i nga n da n pe r l omba a n a nt a r a Ame r i - ka Se r i ka t da n Uni Sovye t di a r e na ba r u t e r s e but , s e ma ki n me n g h a n g a t k a n s i t ua s i pol i t i k duni a ; de mi ki a n pul a pe nga - r u h - pe nga r uh da r i bi d a n g - b i d a n g e os i a l da n ekonor ai . Ke s e - mua i t u a pa bi l a d i b i a r ka n be r l a r ut - l a r ut , e a nga t l a h r aam- b a h a ya ka n pe r da ma i a n da n ke a ma na n duni a .
Ke b e r h a s i l a n t e knol ogi da l a m me n j a n g k a u r ua ng a n g ka s a , t e l a h me n g u n d a n g hukum i nt e r na s i ona l unt uk me nga t ur da n r aengat as i be r ba ga i pe r ma s a l a ha n da n a s pe k- a e pe k ya ng t i mbul b e r ka i t a n de nga n k e g i a t a n - k e g i a t a n e ks pl o r a s i da n e ka pl oi t a s i di a ngka s a l ua r . Me l a l ui «ub komi t e hukum d a r i The Uni t e d Na t i o n s Commi t t e e on t he Pe a c e f ul Us e s of Out e r Spa c e ( UNCOPUOS) , t e l a h di ha s i l ka p' s ua t u t r e a t y,
ya kni Tr e a t y on Pr i nc i pl e s Go v e r ni ng t he Ac t i vi t i e s of St a t e s i n t he Expl or a t i on a nd Us e of Out e r Spa c e , i n c l u di ng t he Moon a nd Ot he r Ce l e s t i a l Bodi e s , y a ng be r l a ku s e j a k t a ngga l 10 Okt obe r 1967; s e l a nj ut nya di s e but Out e r Spa c e Tr e a t y, ^
Out e r Spa c e Tr e a t y 1967 me r upa ka n ba s i s a t a u da s a r ba gi k e t e n t u a n - k e t e n t u a n ma u p u n p e n g a t ur a n- pe nga t ur a n l a i n, y a n g be r ka i t a n de nga n s e ga l a s e s ua t u me nge na i ke gi a t - a n- ke gi a t a n e ks pl or a s i da n e ks pl oi t a s i di a ngka s a l ua r , t e r ma s uk di Bul a n da n be nda - be nda a ngka s a l a i nnya ; s e- ' da ngka n t a ngga l 10 Okt obe r 1967 d i a ngga p s e ba ga i t ongga k be r s e j a r a h da l a m s e j a r a h per abe nt uka n da r i Out e r Spa c e Tr e a t y, y a ng t e l a h di mul a i s e j a k t a hun 1959. Me t ode pe m- b e nt uka n Out e r Spa c e Tr e a t y i ni di da s a r ka n a t a s k e s e p a ka t a n; pa r a de l e ga s i me ne r u s k a n pe mbe ha s a n s a mpa i me r e ka de nga n s ua r a bul a t me mbe r i k a n ke s e p a k a t a n t e r ha da p s ua t u
p ha l a t a u pe r s oa l a n, t e r t e nt u.
Out e r Spa c e Tr e a t y 1967 t e r s e but s e ba ga i s ua t u b a s i s a t a u da s a r ba gi pe nga t ur a n- pe nga t ur a n a t a u ke t e nt ua n- ke t e nt ua n y a ng l a i n, ya ng be r ka i t a n de nga n ke g i a t a n - k e g i - a t a n e ks pl or a s i da n e ks pl oi t a s i di a ngkos a l ua r , ka r e na i t u s a ya 6a nga t t e r t a r i k unt uk mer aper r aas al ahkan ke be r a da - a n t r e a t y t e r s e but s e ba ga i s e l a h s a t u " ke t e nt ua n p o k o k ” di bi da ng hukum i nt e r na s i ona l , y a i t u di t e r i ma nya ol e h ne
-^ Gi j e be r t ha Cor ne l i a Ma r i a Re i j ne n, Lef f al As pe c t -^ Of Out e r Spa c e . Dr ukke r i j El i kwi j k b v . f Ut r e c ht , 1976, h. 28.
ga r a - ne ga r a s e ba ga i ke t e n t u a n hukum.
Pe r ma s a l a ha n pokok di a t a s , s a ya ba ha s de nga n be r - t ol a k dnr i ke t e nt ua n - ke t e nt ua n y; i ng a da di da l a m Pi a ga m Pe r s e r i ka t a n Ba ngs a - ba ngs a da n Ko n s e p De c l a r a t i on on Ri ght s a nd Dut i e s of St a t e st Vi e nna Conve nt i on on t he La w of Tr e a t i e s 1969) da n j uga da r i Out e r Spa c e Tr e a t y s e ndi - r i .
Unt uk l e bi h j e l a s nya , s a ya a ka n j a ba r ka n p e r ma s a l a ha n pokok t e r s e but ke da l a m pe r ma s a l a ha n - pe r ma s a l a ha n ya ng l e bi h s e mpi t unt uk me muda hka n pe mba ha s a n, s e ba ga i be r i kut :
1, Apa ka h ke t e n t u a n - k e t e n t u a n da l a m Pi a ga m PBB da pa t me - nga t a s i p e r s oa l a n- pe r s oa l a n y a ng t i mbul a ki ba t ke be r - ha s i l a n pe l unc ur a n s a t e l i t bua t a n ke a ngka s a l ua r , da n ba g a i ma n a k a h pe l a ks a na a nnya ?
2, Fa k t o r - f a k t o r a p a k a h y a ng me n g a k i b a t k a n s ua t u t r e a t y me ngi ka t b e r d a s a r k a h ke t e n t u a n - k e t e n t u a n y a ng a da di da l a m Vi e nna Conve nt i on 1969 ?
3, Apa ka h ke t e n t u a n - k e t e n t u a n da l a m Out e r Spa c e Tr e a t y da pa t b e r l a k u s e c a r a e f e kt i f , da n da pa t ka h me nj a di d a s a r ba gi per abe nt uka n pe r a t ur a n pe l a ks a na a nnya ?
Unt uk s e me nt a r a , da l a m me na ngga pi pe r r a a s a l a ha n- pe r r a a s a l a ha n t e r s e but , d a p a t l a h s a ya ke muka ka n be be r a pa i n d i ka t or ba gi j a wa ba n s e me nt a r a ,
h u b unga n i n t e r n a s i o n a l n y a ; de mi ki a n j uga a da n y a t uga s da n
k e k u a s a a n Ma j e l i s Umum PBB, s e ba ga i ma na di a t ur da l a m Pi a ga m PBB, unt uk me nga da ka n pe nye l i di ka n da n me nge muka ka n a nj ur a n- a n j u r a n de nga n t uj ua n me n d or ong be r k e mb a n g n y a ke - mnj ua n da n kodi f i k a s i hukum i nt e r na s i ona l , Ha l - ha l i ni l a h y a ng r aer upakan f a kt or ut a ma d i be nt uk da n di t e r i ma nya Out e r Spa c e Tr e a t y.
Ke dua , a da nya pr i ns i p Pa c t a s unt s e r va nda , k e s e p a ka t a n a t a u pe r s e t uj ua n ( c ons e nt ) da n I t i ka d ba i k ( good
f a i t h) y a n g d i a n u t ol e h Vi e nna Conve nt i on 1969 t e r ha da p pe mbe nt uka n da n pe l a ks a na a n t r e a t y. Ha l i ni me r upa ka n s u a t u kons e kue ns i l ogi s da r i i ndi ka t or y a ng pe r t a ma ,
Ke t i ga , ke t e nt ua n - ke t e nt ua n Out e r Spa c e Tr e a t y, de nga n me mpe r ha t i ka n i n d i k a t o r pe r t a ma da n ke dua , me mbe r i pe nga t ur a n ba hwa s e l ur uh ke gi a t a n e ks pl or a s i da n e ks pl oi - t a s i a ngka s a l Ua r , t e r ma s uk Bul a n da n be nda - be nda a ngka e a l a l nnya , d i p e r unt ukka n ba gi ke s e J a ht e r a a n uma t ma n u s i a , de nga n t e t a p me mp e r t a ha nka n da n me nj a ga pe r da ma i a n s e r t a ke a ma na n duni a ,
2
.
Pa nj e l a s a a J udul
J u dul pe nul i s a n s kr i ps i i ni a da l a h Be be r a pa Da s a r Pe ne r i ma a n Be r l a kunya Out e r Spa c e Tr e a t y 1 9 6 7 : : Sua t u Ti n- j a ua n Da r i Sudut Hukum I n t e r n a s i o n a l .
Ma ks ud da r i " Be be r a pa Da s a r Pe ne r i ma a n Be r l a kunya Out e r Spa c e Tr e a t y 196? " a da l a h be be r a pa da s a r a t a u p r i n s i p ya ng me mbona r ka n a t nu mf t l andnoi Out e r Spa c o Tr e a t y , s e hi ngga da pa t be r l a ku me ngi ka t * da l a m a r t i a n ba hwa Out e r Spa c e Tr e a t y 1967 t e r s e but da pa t di t a a t i da n di be r l a kuka n a e c a r a e f e kt i f .
Se da ngka n ma ks ud da r i " Sua t u Ti nj a ua n Da r i Sudut Hukum I nt e r na s i ona l " a d a l a h s ua t u per abahas an a t a u pe ni n- j a ua n de nga n b e r d a s a r pa da ke t e nt ua n da s a r hukum i n t e r n a s i ona l , y a n g s e c a r a f a kt ua l t e r wuj ud s e ba ga i ke t e nt ua n- ke t e nt ua n y a ng a da di da l a m Pi a ga m PBB da n Vi e nna Co n v e n t i on 1969# Dua k e t e n t u a n da s a r i ni s a ya guna ka n unt uk rae- ne l a a h a t a u me mb a h a s me nge na i b e be r a pa da s a r pe ne r i ma a n be r l a kunya Out e r Spa c e Tr e a t y 1967 s e ba ga i ma na di s e but ka n di a t a s , Se l a i n dua k e t e n t u a n da s a r t e r s e but , r aaka s a ya j uga me n g a i t k a n pe mba ha s a n i ni de nga n Ou t e r Spa c e Tr e a t y 1967 i t u s e ndi r i . J a di , da l a m per abahas an s kr i ps i i ni h a nya d i t i nj a u da r i s udut hukum i nt e r na s i ona l , b u k a n l a h d a r i a udut - s udut y a n g l a i n.
3
.
AUmwb P«Ml l l h»n J udula-b u l k a n a-b e r a-b a g a i pe r ma s a l a ha n, s e h xngga me n g u n d a n g hukum
i n t e r n a s i o n a l unt uk r oe ngat ur da n me nga t a s i nya . Se hubunga n de nga n ha l i t u, ma ka d i be nt ukl a h Ou t e r Spa c e Tr e a t y ol e h s ub kor ai t e da r i The ‘Uni t e d Na t i ons Commi t t e e on t he Pe a c e f ul Us e s of Out e r Spa c e ( UNCOPUOS) , Be t a pa pun, p e mb e n t uka n Out e r Spa c e Tr e a t y i ni t i da k da pa t l e pa s da r i b e r l a kunya k e t e n t u a n - k e t e n t u a n ya ng a da di da l a m Pi a ga m PBB da n Vi e nna Conve n t i o n 1969, de mi ki a n j uga pe ne r i ma a n b e r l a kunya Out e r Spa c e Tr e a t y t e r s e but .
De nga n a l u r pe mi ki r a n t e r a e but di a t a s , ma ka ki r a - nya c uk u p b e r a l a s a n bi l a s a ya me nga j uka n s kr i ps i be r j udul Be be r a pa Da s a r Pe ne r i ma a n Be r l a kunya Out e r Spa c e Tr e a t y 1967 : Sua t u Ti nj a ua n Da r i Sudut Hukum I nt e r na s i ona l .
4
. Tu. i uan Pe nul l s a nTuj ua n pe nyus una n da n pe nul i s a n s kr i ps i i ni a da l a h s e ba ga i be r i kut :
a, unt uk me me nuhi k e l e ngka pa n pe r s ya r a t a n a k a de mi s di Fa - kul t a s Hukum Uni ve r s i t a s Ai r l a n g g a da l a m me n c a pa i / me m-
por ol e h ge l a r ke s a r j a na a n;
b, unt u k me nge t a h u i s a mpa i s e j a uh ma na pe r a na n hukum i n- t e r na e i ona l da l a m me n g a t u r da n me nga t a s i b e r ba ga i p e r ma s a l a h a n hubunga n a nt a r ne ga r a , t e r ut a ma pe r ma s a l a ha n y a n g b e r k a i t a n de nga n k e g i a t a n - k e g i a t a n di a n g k a s a l u-&F| e &n
pa da k e t e n t u a n da s a r di dol a m hukum i n t e r n a t i o n a l , ya
-i t u Pi a ga m PBB,
a, Pe nde ka t a n Ma s a l a h
Per abahas an da l a m pe nul i s a n i ni a da l a h pe mba ha s a n k e pus t a k a a n de nga n d i t u n j a n g ha s i l - ha s i l di s kus i - di s kus i da n s e mi na r , y a n g be r hu b u n g a n de nga n pe r ma s a l a ha n,
b, Sumb e r Da t a
Da t a - da t a unt uk pe nyus una n da n pe nul i s a n s kr i ps i i ni d i p e r o l e h da r i buku, ma j a l a h da n ba ha n ba c a a n l a i n- nya , y a ng da pa t di pe r t a n g g u n g j a wa b k a n ke i l mua nnya , s e r t a pe r a t ur a n- pe r a t ur a n hukum i nt e r na s i ona l y a ng a da ka i t a n- nya de nga n pe r ma s a l a ha n*
c, Pr os e dur Pe ngumpul a n da n Pe ngol a ha n Da t a
Da t a y a ng d i p e r o l e h da r i pe r pus t a ka a n da n ba ha n ba c a a n l a i n, da n j uga da r i ha s i l - h a s i l di s kus i - di s kus i da n s e mi na r , t e r l e bi h da h u l u di s us un, k e mu d i a n d i a na l i s a da n s a ya t ua ngka n ke da l a m pe nul i s a n s kr i ps i i ni , Se l ur uh da t a t e r s e but , s a ya k a i t k a n de nga n pe r ma s a l a ha n y a n g me n
j a di obye k pe nul i s a n i ni *
d, Ana l i s i s Da t a
Pe r ma s a l a ha n ya ng s a ya a j uka n, e a ya ba ha s be r l a n- da oka n pa da pedor aan d a t a - d a t a y a n g t e l a h e a ya pi l i h, d e n ga n me n g u r a i k a n ha l - ha l y a ng be r h u b u n g a n de nga n pokok
-7
V. h a s a n , n«h: ir\ £r/ : da' . -t d\ r ^ mn - -.' n u r. t u' : ‘- . cnyel e-
:••!' *•
’1
*' er - : ar a^ : - h' n- i c r ^a na l a h; v. ya n ^ c r y. . . n ri i ’a-' . a™ i ni * a": ; t - ’r r cb' J t , ' i t . Ji
-‘ ■r' i; ker . i mi-u!! -jr. i an 1 . r*- r - r r ::,: l ,|h.' !n
Ppr t an. ^r i mr i av/ aban Si s t o rat i k*.
-f r: i ponul l na n ,r:k ri i I n- t ft Hi r* i ' K r i Hi na b: - b, ynn/ j t «r ba £i da l a m :
Ba b pe r t a ma , yp. nc mor ur ' - kan ba b p c n d a h u l u a n , ya nc xonf t ur a i ka n me nge na i pe r ma a a l «ha n pokok da n pe mba ha r s nnnya r s ccar a a i ngka t , s c ke d&r l l nt a s s n pe nma n t r-r. " a mun ha l i ni e a npa t pont i ne c e ba ^ a i r-r r A r b^r-' -r ponul i s a n nkr i ' os i i ni , kor udi nn t er t uan' r k. nn s onnr ** I r b"5h t or i . : er i nci kc da l : ^ w
b- ’b-b: . b r e l a n j ut nya dar i a kr i ps i i ni , Oa l a m ba b i ni j uga, r a y a ma nga t one nhka n mo n g n n M pen. 1nl ar . - Mi j u d u l , al ar ?. n po- t r . i l i han j udul , t uj ua n . penul i s nn, mc t odol ogi y a n g di pe r gu- n-’! m da l a m ponul i s a n i ni , ya ng mor ur - akan a or a ngka i nn un- s ur pe ndukung ke bor a da nn a kr i r e * i ni da n j uga s e ba ga i s u- at . u pcr t anggungj av. ' aban i l mi a h t er l v da r nonul i a nn y a ng t e - l a h s ay' ’ ke r j a ka n, da r i nv. ' nl hi npga a khi r ponul i r a n.
pe r t a ma i ni di a khi r i de nga n p o r t a n g gungj a wa ba n s i c t e ma t i ka , ya kni r er t anggungj av. ' aban t e r hnd^ p pe mbogi a n- pR^bnpi ^an i s i pe nul i a a n skr: i p:' ;1 i ni , ya ng s e c a r a l ogi s da n wa j a r s a ya i nul ai dar i ha l ya ng umum da n s e l a nj ut nya r , - ni i j u ha l ya ng l ^ bi h khua na .
.T.e-Dal arr. hr b I I I , di ba hns me nge na i pc mbe nt uka n da n \ cncr i r . ^r . n ber l - kuny^ t r e a t y, be r da s a r ka n Vi e nna Co n v e n t i on 1}*$; ?, pr i ns i p - p r i n s i p di - a l a m Vi e nna Conve nt i on da n ur ai ar . c i ngka t me nge na i be nt uk- be nt uk k c s e p a k n t a n - 1 da - l a n s ua t u t r e a t y.
1)1 ri al am ba b s e l a nj ut nya , ba b I V, di ur a i knn pomba - ha s a n t e nt a ng k e t e n t u a n - k e t e n t u a n ya ng t e r da pa t di da l a m Ou t e r Spa c e Tr e a t y, y a ng pa da pokoknya me l i ndungi ke pe n- t i nga n ne ga r a - ne ga r a y a ng t i da k a t a u be l um me mpunya i t e k- nc l ogi a ngka s a l ua r , da n me mba t a s i k e g i a t a n- ke gi a t a n a n g k a s a l ua r n e g a r a - n e g a r a ma j u l ul a m e ks pl or a s i da n e ks pl o- i t a s i nyn; j uga r i i t eknnkan ba hwa ha s i l - ha s i l ya ng di pe r o- l e h a da l a h di pe r unt ukka n ba gi k e pont i nga n be r s a ma , da l a m uaahr . mcncapr t i k e s c j a h t e r a a n uma t ma nus i a di dunl a ,
PERSERI KATAN BANGSA- BANGSA ( Uni t e d Na t i ons Or ga ni z a t i on)
Unt uk me muda h k a n pe mba ha s a n me nge na i pe r ma s a l a ha n a p a k a h k e t e n t u a n - k e t e n t u a n da l a m Pi a ga m PBB da pa t r aenga- t a s i p e r s o a l a n - pe r s oa l a n y a ng t i mbul a k i b a t ke b e r h a s i l a n pe l unc ur a n s a t e l i t bua t a n ko a ngka s a l ua r da n ba ga i ma na - ka h pe l a ks a na a nnya , ma ka s a ya me mul a i pe mba ha s a n da r i ;
t uj ua n di di r i ka n PBB da n pr i ns i p- pr i ns i pnya , ke a ng g o t a a n PBB, or ga n- or ga n PBB t e r ut a ma Ma j e l i s Umum da n De wa n Ke a ma na n,
1. Tu. i uan_Di di r l l t an. _Pife3 Da n Pr i &s i p - p r l n s i p n v a
Pe r s e r i ka t a n Ba ngs a - Ba ngs a ( PBB) me r upa ka n or ga ni - s a s i i n t e r na s i ona l pa l i ng be s a r da l a m s e j a r a h pe r t umbuha n k e r j a s a ma s e mua ba ngs a di duni a , di da l a m be r ba ga i s e kt or ke h i dupa n i nt e r na s i ona l . Or ga ni s os i i ni t e l a h me l e t a kka n k e r a n g k a kons t i t u s i o n a l n y a me l a l ui s ua t u i n s t r ume n pokok be r u p a Pi a ga m, de nga n t e ka d s e mua a nggot a n y a unt uk me nge - l a kka n a t a u r a e nghi nda r ka n t e r ul a ngnya a nc a ma n pe r a ng d u ni a y a n g pe r na h dua ka l i t e r j a di da n t e l a h me ni mbul ka n be nc a na ba gi s e l ur uh uma t mnnus i a . ^
Te nt a ng na mn " Uni t e d Na t i ons " u' t au " Pe r s e r i ka t a n Baf l gaa Baf t gBG11 t ol t i h ba nya k ma ni mbui ka n pe r d&b&t a n di da
-^ Su ma r y o Sur yokus umo, Or g a n l s a s i I nt e r na a i nna l . c e t . I , Ul - Pr e s s , J a ka r t a , 1978, h. 1.
l a m Konpe r e n s i Sa n Fr a nc i s c o, na mun di t e r i ma unt uk me ng- hor r aat i a l ma r hum Pr e s i de n Ame r i ka Se r i ka t Fr a nkl i n De l a no Roos e ve l t ( i n t r i but e t o t he me mor y of Fr a nkl i n De l a no Roos e ve l t ) y a ng me ngu s u l k a n na ma I t u t a hun 1 9 4 2 , ^ ke t i ka wa ki l - wa ki l da r i 26 ba ngs a me nge muka ka n j a mi na n Pe me r i n- t a h- pe me r i nt a h me r e k a unt uk me ne r us ka n pope r a nga n me l a wa n Por os *"
Me nge na i t uj ua n di di r i ka n PBB, ma ka a da dua c a r a unt uk me nge t a hui nya . Ya ng pe r t a ma a d a l a h de nga n c a r a me - ne l us ur i s e j a r a h/ a s a l mul a di be nt uknya PBB. - Sedangkan c a r a ya ng ke dua , de nga n me l i ha t nya pa da Per abukaan da n pa s a l 1 Pi a ga m PBB.
Me l a l ui c a r a ya ng pe r t a ma , ya kni me l a l ui u j a r a h / a s a l mul a d i be nt uknya PBB, ma ka a da 7 t a ha pa n, ya ng s e c a r a be r ur ut a n na mun s i ngka t a da l a h s e ba ga i be r i kut :
1. Ta ngga l 14 Agus t us 1941, pe r t e mua n Pr e s i de n Ame r i ka Se r i ka t , Roos e ve l t , da n Pe r da na Me n t e r i I nggr i s , Chur c hi l l , me mp e r b i n c a n g k a n ke b i j a k e a n a a n n a s i ona l me r e ka t e r ha da p pe r a ng yang; di l a nc a r ka n J e r ma n di Er opa ; ke - dua nya me r a s a pe r l u me nya t a ka n ke pa da duni a t e nt a ng s i ka p me r e k a unt uk me nj a mi n t e r c i pt a nya k e t e r t i b a n da n pe r da ma i a n duni a , y a ng me l a hi r ka n Pi a ga m At l a nt i k;
^ Al i Sa s t r o a mi d j o j o , Pe nma nt a r Huk u m I n t e r na s i a - a a l j Bhr a t a r a , Dj a ka r t a , 1971, h. I l l *
^C. S. T* Ka ns i l . P. fl . n/ t ant ar I l mu Huk u m Da n Ta t a J i u- kijrn I n d o n e s i a , c e t . VI I , Ba l a i Pus t a ka , J a ka r t a , 1986, n. 468.
^ Ha r un Al s a gof f , " Pe r s e r i ka t a n Ba ngs a - Ba ngs a : Ke - be r ha s i l a n Da n Ma s a l a h Ya n g Di ha da pi " , Yu r i d i k a T No, 6 Th. I I , Ok t o b e r - No p e mb e r 1987, h. 24.
umum di b i d a n g p e r s e nj a t a a n k e l a k s e t e l a h p e r a n g s e l e -
s a i . ^ Di da l a m pa s a l 4 di k a t a k a n ba hwa k e e mp a t ne ga r a
t e r s e but me ma n d a n g pe r l u unt uk me mb e n t u k o r g a ni s a s i
i n t e r n a s i o n a l u mum ( a ge ne r a l i n t e r n a t i o n a l or g a n i t a -
t i on) y a n g b e r d a a a r k a n pa da p r i n s i p pe r s a ma a n k e da u-
l a t a n da r i s e l u r u h ne ga r a y a n g c i nt a da ma i , da n k e a ng-
g ot a a n y a ng t e r buka ba gi e o l u r u h n e g a r a b e s a r ma u p u n
ke c i l , unt uk me me l i ha r a pe r da ma i a n da n k e a ma n a n i n t e r
n a s i ona l ; ^
4* Da l a m bul a n Ag u s t u s -Se p t e mb e r 1944, di Dumba r t on Oa kB, Wa s hi ngt on, di a da ka n pe r undi nga n a nt a r a I nggr i s , Ame r i ka Se r i ka t , Uni Sovye t da n Ci na , y a ng me ngha s i l ka n dokume n y a ng be r i s i us ul a n- us ul a n s e me nt a r a ba gi s ua t u or ga ni s a s i i n t e r na s i ona l ur num, ^ ya ng di s e but Du mb a r t on Oa ks Pr opos a l s , ya kni r a nc a nga n ba gi s i s t e m ba r u
I P
t e nt a ng k e a ma n a n be r s a ma ;
5. Da l a m bul a n Fe br ua r i 1945, di a da ka n Ko n p e r e n s i Ya l t a , ol e h t i ga ne ga r a ya kni Ame r i ka Se r i ka t , I nggr i s da n Uni Sovye t , y a ng r nengambi l k e p u t u s a n unt uk me nga d a k a n konpe r e ns i umum s e ki t a r 50 ne ga r a , unt uk me mi ki r k a n
9Ut i l *. , h. 25.
i 0Oppe nhe i m- La ut e r pa c ht , I n t e r n a t i o n a l . Law A _Tr ea- l l SS, , Vol . I , ce t . VI I I , Engl i s h La ngua ge Book Soc i e t y a nd La ngua n, London, 1970, h. 401.
U I bl d. , h, W 2 .
Un d a n g - Un d a n g Da s a r be r d a s a r k a n a t a s Dumba r t on Oa ks
Pr opos a l s ; di ha s i l ka n pul a pr os e dur da n s us una n pe mu- ngut a n s ua r a di da l a m De wa n Ke a ma n a n da r i or ga ni s a s i ba r u y a ng di r e nc a na ka n
6* Pe r t e mua n komi t e pa r a a hl i hukum da r i 44 ne ga r a pa da bul a n Apr i l 1945 di Wa s hi ngt on, da n me ngha s i l ka n St a - t ut a Ma h k a ma h Pe nga di l a n I n t e r n a s i o n a l ; ^
7. Ta ngga l 25 Apr i l hi ngga <?6 J uni 1945* bor l a ngnung Tho Uni t e d Na t i ons Conf e r e nc e on I nt e r na t i ona l Or g a n i z a t i on ( UNCI O) , y a ng di ha di r i 50 ne ga r a s e ba ga i a nggot a - a nggc t a a s l i The Uni t e d Na t i ons , Pa da t a ngga l 26 J uni 1945, Pi a ga m da r i or ga ni s a s i duni a y a ng he nda k di be n- t uk i t u di t e r i ma ba i k da n di t a nda t a nga ni ol e h s e mua wa ki l ne ga r a ya ng di unda ng. Na mun, ha r i j a di PBB a d a l a h 24 Ok t o b e r 1945i ya kni pa da s a a t t e r pe nuhi nya s ya - r a t y a ng t e r c nnt um da l a m Ba b XI X pa s a l 110 a ynt 3 Pi &- gom P BB; ^ t e r c a p&i pul a pe r s e t uj ua n unt uk me ndi r i k a n s ua t u Pa ni t i a Pe r s i a pa n ya ng t e r di r i a t a s s o g e n a p n e ga r a pe s e r t a unt uk me nga da ka n s i da ng I Ma j e l i s Umum, ya ng ke mudi a n di a da ka n di London pa da t a ngga l 10 J a nu* a r i 1 9 4 6 . 16
^ J . G. St a r ke , l oc. ci t .
l i fFi l i povi t c h, Kl e me nt n o f Mo d e r n I nt e r na t i ona l La w, Vol . I , ce t . I , 3. K, Ge no, J a ka r t a , 1958» h, 257.
• ^ Ha r un Al s a gof f , h. 26. 16
J a di , me l a l u i c a r a pa r t a ma , ya kni me l a l ui e e j a r a h /
a s a l mul a d i d i r i k a n PBB, ya ng t e r ba gi me nj a di t uj uh t a ha p s e c a r a be r ur ut a n s e ba ga i ma na t e r s e but di a t a s , ma ka da pa t d i s i mpul ka n ba hwa t uj ua n pokok di be nt uk PBB a d a l a h unt uk mor mi l i har a p e r d ’i mni a n da n konma nnn duni a .
Se da ngka n me l a l ui c a r a ke dua , ma ka t uj ua n di di r i - r.. n Pr P da pa t di ke t a hui s e c a r a l e ngka p da l a m Pe mbuka a nnya da n pa s a l 1 Pi a ga m. Tuj ua n da r i pa da PBB a da l a h unt uk me me l i ha r a pe r da ma i a n da n ke a ma na n i nt e r na s i ona l , y a n g d a pa t di c a pa i me l a l ui t i ga f ungs i , ya kni ne ga t i f , pos i t i f da n ga bunga n da r i f ungs i nnga t i f - pos i t i f . Se c a r a ne ga t i f , de nga n pe nc e ga ha n da n pe noka na n p e l a ngga r a n- pe l a ngga r a n
t e r ha da p pe r da ma i a n da n a nc a ma n- a nc a ma n da r i nya . Se c a r a pos i t i f , de nga n me ma j uka n k e a da a n- ke a da s n ya ng me nda t a ng- ka n pe nj a ga a n da n pe me l i ha r a a n pe r da ma i a n. Se da ngka n g a bunga n f ungs i n e g a t i f - p o s i t i f a da l a h s ua t u c i r i - c i r i da r i Pi a ga m ya ng me ne t a p . " ^
Be t a pa pun, car ^i ke dua i ni t i da k da pa t di pi s a h da r i e a r n pe r t a ma . Ca r a ke dua t i da k da pa t d i l a kuka n bi l a t i da k a da c a r a pe r t a ma . Wa l a upun de mi ki a n, a da b e be r a pa pe r be *
1 ft
da a n a nt a r a Pi a ga m PBB da n Dumba r t on Oa ks Pr opos a l s .
Da l a m pe mba ha s a n me nge na i t uj ua n PBB, s e ba ga i ma na t e l a h di ur a i ka n, ma ka ha l i ni t i da k da pa t di pi s a hka n da r i pe mba ha s a n r aengenai pr i ns i p - pr i ns i pnya . Pa s a l 1 Pi a ga m,
15
j uga d a l a m Pe mb u k a a n n y a , me ne nt uka n t uj ua n, na mun di da - l mr i nya t e r c nkup pul a me nge na i pr i nni p- pr i ns i p, J a di , me nge na i pr i ns i p- p r i n s i p PBB t i da k ha nya s e ba ga i ma na ya ng t e r c a nt um da l a m pa s a l 1 2 Pi a ga m, mel ai r i kan t e r c a kup pul a di da l a m pa s a l 1; s e ba ga i ma na d i ke muka ka n Oppe nhe i r a - La u-
t e r pa c ht : ^
The pr i nc i pl e s on whi c h t he Uni t e d Na t i ons ba s e d a r e , i n s ubs t a nc e , i mpl i c i t i n i t s pur pos e s . Howe ve r , t he Cha r t e r e xpr e s s l y e nunc i a t e s , i n Ar t i c l e 2, c e r t a i n pr i nc i pl e s t o be f ol l owe d, by t he Or ga ni s a t i on a nd • i t s Me mbe r s , a s a ma t t e r of l e ga l dut y.
J a di , de nga n t ne mpe r ha t i ka n ke t e nt ua n pa s a l ?. Pi a - ga m PBB, da pa t di ka t a ka n ba hwa t e r da pa t dua ke t e nt ua n, di da l a m Pi a ga m PBB, y a ng me n g a t u r me nge na i pr i ns i p- pr i ns i p.
Se l a nj ut nya , pa s a l 2 Pi a ga m PBB me nge muka ka n p r i n s i p- p r i n s i p t e r t e nt u. Dua da r i pr i ns i p i ni me l e t a kka n pe - na a t a n or ga ni e ol e h PBB s e ndi r i , ya kni ba hwa da s a r ba gi PBB a d a l a h pe r s a ma a n ke da ul a t a n da r i s e l ur uh a nggot a nya , da n ba hwa PBB t i da k a ka n c a mpur t a nga n ( ke c ua l i t i nda ka n pe l a ks a na a n me nghe nda ki ) da l a m p e r s oa l a n- pe r s oa l a n ya ng ir.j.-i dus a r nya di ba wa h yur i s di ks i dal ar n ne ge r i dur i s e t i -
ii)': ne ga r a . Empa t pr i ns i p y a ng l a i n me l e t a k k a n pe na a t a n ol e h ne ga r a - ne ga r a a nggot a , ya kni ba hwa me r e ka a ka n me me - nuhi k e wa j i ba n- ke wa j i ba n me r e ka s e s ua i de nga n Pi a ga m, me - nye l e s a i ka n s e ngke t a -• s e ngke t a me r e ka de nga n c a r a da ma i , t i da k me nga nc a m a t a u r aet i ggunakan ke ke r a s a n t e r ha da p i nt e - gr i t a s wi l a ya h a t a u ke me r d e k a a n pol i t i s da r i s e t i a p ne ga
r-i , ne r t a nc mbe r i ka r . bnnt unn ke pa da PBB da n wer . ol ak rnem- br . r i kan b^ nt ua n t e r r $but k e p r. ot l pp ne ga r a ynng i i ke
-pr) r:•' i t i n ^aXar . pe nc e ga ha n a t *w f< ! nkc a na a n. ^
Dar i ur a i a n me nge na i t uj ua n . l an pr i ns i p- pr i ns i p V:' n ."11 a t a s , s ehe n- ’. r nya ada pe r t e nt nnga n ya ng c- er i ngkal i ". eni ’r . bul kan y. e r mns a l a ha n di da l a m me wuj u d k a n t e r pe l i ha r a - nyn pe r da ma i a n da n k e a ma na n duni a . Ha l i t u di t i mbul ka n ol e h a da nya ke t e nt ua n di da l a m Pi a ga m PBB s e ndi r i , mi s a l - ny. n nc nge na i pr i ns i p pe r e a na a n ke dnul a t a n ya ng yc r i ngka l i b e r t e n t a n g a n de nga n ha k ve t o; da n j uga a da nya pe na f s i r a n- pc na f s i r a n y a ng be r be da t e r ha da p Pi a ga m, ya ng l e bi h c e n- dpr ung be r l a nda s ka n f nkt or f a kt or pol i t i s da r i s e t i a p ne -f i* . . y» . ,
r i e h ka r e na i t u, penba h. r. s nn me nge na i t uj ua n da n pr i ns i p- pr i ns i p PBB t e r ba t a s ha nya s e ba ga i ma na di ur a i ka n ci\ a t a s , y a ng pe na f s i r a nnya a da l a h l e bi h be r s i f a t t e xt u
a l . '■ ‘
?• Ke a ns ’got a a n ( me mbe r s hi p) : ^BB
■' -pabi l a ki t a l i ha t ke t e nt ua n ya ng t e r da pa t di da - l a m Pi a ga m, ma ka ke a nggot a a n PBB t e r di r i da r i dua ba gi a n, ynkui a nggot a - a nggot a a s l i ( or i gi na l me mbe r s ) , s e b a g a i ma na di t e nt uka n da l a m pi s a l v> Pi a ga m, da n ya ng di t e r i ma s e - s ua i de nga n pa s a l k Pi a ga m.
Pf l anl 3 ! Angf i ot a- angt f ot a nul i PBB a d a l a h ne ga r a - ne ga r a y a ng i kut a mbi l ba gi a n di da l a m Konpe r e n s i PBB
1?
me n ge na i Or g a ni s e s ! I nt e r na s i ona l di Sa n Fr a n c i s c o, a t a u s e be l umnya t e l a h me na nda t a nga ni De kl a r a s i PBB t nngga l 1 J a nua r i 3942, me na nda - t a nga ni Pi a ga m i ni da n me r a t i f i k a s i n y a s e s ua i de nga n pa s a l 110. .
Pa s a l : 1. Ke a nggot a a n PBB t e r buka unt uk s e mua ne ga r a l a i n ya ng c i nt a da ma i y a ng mener i r aa ke wa j i b- a n- ke wa j i ba n ya ng di mua t da l a m Pi a ga m dan' , a t a n pe r t i mba nga n Or ga ni s a s i , ma mp u da n ma u me l a k s a n a k a n k e wa j i b a n - k e wa j i b a n t e r s e but , 2. Pe ne r i ma a n s e t i a p ne ga r a pa da ke a n g g o t a a n di
da l a m PBB di pe nga r uhi ol e h Ma j e l i s Umum a t a s a nj ur a n De wa n Ke a ma na n,
Me nge na i a nggot a - a nggot a a s l i da r i PBB, a da l a h 50 ne ga r a ya ng me n d u k u n g pe r j ua nga n mel f i wan pe r s e kut ua n t i ga ne ga r a ( t r i p a r t i e - p a c t ) , ya kni J e r ma n, I t al i a, da n J e pa ng.
t
Se da ngka n k e a nggot a a n s e ba ga i ma na di t e nt uka n ol e h pa s a l k
Pi a ga m, ba nya k me ni mbul ka n p e r ma s a l a h a n , ka r e na pe l a ks a - na a nnya l e bi h ba nya k di pe nga r uhi ol e h f a kt or f a kt or pol i
-P'i op
t i k, s e r t a s a ma r - s a ma r .
Be t a pa pun, s a ya ha nya a ka n me mba ha s me nge na i ne ga - r a - ne ga r a y a ng t e l a h r aenj adi a nggot a PBB, ya ng be r a r t i ba hwa ne ga r a - ne ga r a a nggot a t e r s e but ha r us me l a k s a n a k a n ke t e nt ua n - k e t e nt ua n di da l a m Pi a ga m, d i s a mpi ng me ne r i ma
h ^ k - h a k k e a n g g o t a a n n y a . Dal r nn ha l i ni , p e mb a h a s a n i ni me -
n g a r a h pa da ha k da n k e wa j i b a n n e g a r a - n e g a r a a n g g o t a s e r t a
s a n ks i - s a nks i nya , t e nt u s a j a y a n g be r k a i t a n d e nga n per r aa-
s a l a ha n.
Me n g e n a i ha k da n ke wa j i ba n n e g a r a - n e g a r a a nggot a ,
Pi a ga m t i da k me mbe r i ka n s ua t u pe r i nc i a n, ke c ua l i me nge na i ha k s ua r a di da l a m pa s a l 18, ya ng di ba t a ni ol e h pa s a l 19 Pi a ga m. Ol e h ka r e na i t u, me nge na i ha k da n ke wa j i ba n n e g a r a - ne ga r a a nggot a PBB, s a ya ka i t ka n de nga n k e t e n t u a n ya ng a da di dal ar a Dr a f t De c l a r a t i on on Ri ght s a nd Dut i e s of
px
St a t e s , ya ng me r upa ka n pe nj a ba r a n da r i Pe mbuka a n, pa s a l 1 da n pa s a l 2 Pi a ga m PBB.
Dr a f t De c l a r a t i on on Ri ght s a nd Dut i e s of St a t e s , t e r di r i da r i 11+ pa s a l ; e mpa t pa s a l me nge na i hak, da n s e - pul uh pa s a l me nge na i ke wa j i ba n. Pa s a l - pa e a l me nge na i ha k a d a l a h s e ba ga i bor i kut :
Pa s a l 1 : Se t i a p ne ga r a be r ha k a t a s ke me r d e k a a n da n ka r e - n a nya be ba s r ael akukan, t a npa pe r i nt a h ol e h n e ga r a l a i n, s e l ur uh k e k ua s a a n hukumnya , t e r ma s uk pi l i ha n me nge na i be nt uk p e me r i nt a ha nnya s e ndi - r i .
Pa s a l ?. : Se t i a p ne ga r a be r ha k me l a ks a na ka n yur i s di ks i t e r ha da p wi l a ya hnya da n t e r ha da p or a ng- or a ng da n be nda - b e n d a di eur ni , t unduk pa da i muni t a o ya ng di a kui ol ef t hukum i nt e r nnni ona l .
19
Pa s a l 5 : Se t i a p ne ga r a be r ha k a t a s pe r s a ma a n da l a m hukum de nga n s e t i a p ne ga r a l ai n.
Pa s a l 12 : Se t i a p ne ga r a be r ha k a ka n pe mbe l a a n di r i s e c a - r a i ndi vi dua l a t a u k o l e kt i f t e r ha da p s e r a nga n b e r s e n j a t a ;
; J edangknn pa s a l - pa s a l me nge na i ke wa j i ba n, a da l a h s e ba -gai . be r i kut :
Pa s a l 3 : Se t i a p ne ga r a be r ke wa j i ba n unt uk me na ha n di r i da r i i nt e r ve ns i di dal ar a h u b u n ga n- hubunga n i n t e r na l a t a u 1 e ks t e r na l da r i n e g a r a - ne ga r a l a i n, Pa s a l k : Se t i a p ne ga r a be r ke wa j i ba n unt uk me na ha n di r i
t e r ha da p pe r ge r a ka n s i pi l di da l a m wi l a ya h n e ga r a l a i n, da n me nc e ga h or ga ni s a s i da l a m wi l a ya h ke gi a t a n - k e g i a t a n ya ng me nye ba bka n p e r g e r a ka n s i pi l t e r s e but .
Pa s a l 6 : Se t i a p ne ga r a be r ke wa j i ba n unt uk me mp e r l a kuka n s e mua or a ng di ba wa h y u r i s di ks i nya de nga n me ng- hor ma t l ha k^ ha k a s a s i da n k e b e b a s a n - k e b e b a s a n da s a r , t a npa pe r be da a n me nge na i ba ngs a , j e ni s ke l a mi n, ba ha s a , a t a u a ga ma .
Pa s a l 7 : Se t i a p ne ga r a b e r ke wa j i ba n unt uk me nj a mi n ba hwa k e a d a a n - k e a d a a n ya ng umum da l a m v/ i l a ya hnya t i - da k me nga nc a m pe r da ma i a n da n t or t i b i n t e r n a t i o na l *
Poonl 8 I Sot i a p noga r a bnr kawf l j i bs n unt uk f f l ony*l ®uf t i knn
pe r da ma i a n da n k e a ma n y n s e r t a k e a d i l a n i n t e r na -
s i ona l t i da k t e r a nc a m.
I Vu ■;
1
1. () : Sot i np nognr r t bor kow. ' i j l Ivi n unt . uk mnnnha n rl l rida r i pe ma ks a a n pe r a ng s e ba ga i s ua t u i ns t r ur nen k e b i j a k s a n a a n na e i ona l , da n mona ha n di r i da r i ancar aan a t a u pe ngguna a n k e k e r a s a n t e r h a d a p i n- t e gr i t a s wi l a ya h a t a u ke me r d e k a a n pol i t i s da r i ne ga r a l a i n, a t a u da l a m s o t i a p c a r a l a i n ya ng t i da k s e s ua i de nga n hukum da n t e r t i b i nt e r na s i - ona l .
10 : Se t i a p ne ga r a be r ke wa j i ba n unt uk mona ha n di r i da r i pe mbe r i a n ba nt ua n ke pa da s e t i a p ne ga r a ya ng t e r ke na t i nda ka n pe nc e ga ha n a t a u pe l a ks a - na a n ol e h PBB*
Pa s a l 11 : Se t i a p ne ga r a be r ke wa j i ba n unt uk me n a h a n di r i da r i me nga kui t i a p t a mba ha n wi l a ya h me l a l ui t i nda ka n ne ga r a l a i n de nga n me l a ngga r pa s a l 9* Pa s a l 13 Se t i a p ne ga r a be r ke wa j i ba n unt uk me l a ks a na ka n
k e wa j i b a n- ke wa j i ba nnya ya ng t i mbul da r i pe r - j a nj i a n- pe r j a nj i a n da n s u mb e r - e umbe r hukum i n- t e r nns i ona l ya ng l a i n de nga n i t i ka d ba i k, da n i a t i da k bol e h me ma s u k k a n ke t e n t u a n - k e t e n t u a n di da l a m Un d a ng- Unda ng Da e a r nya a t a u hukumnya s e ba ga i s ua t u a l a s a n unt uk r a e nga ba i ka n pe l a k- s a na a n ke wa j i ba n i ni «
Pa s a l 1/f : Se t i a p ne ga r a be r ke wa j i ba n unt uk r aengat ur hu- bung a n - h u b u n g a n n y a de nga n ne ga r a I ni n s e s ua i
de ngnn hukum i nt er n. ' i s i onnl d.-in de nga n pr i ns i p
ba hwa k e d a u l a t a n s e t i a p n e g a r a a d a l a h t unduk
pa da s upr e ma s i hukum i nt e r na s i ona l ,
De t ni ki a nl a h Dr a f t De c l a r a t i on on Ri ght s a nd Dut i e s of St a t e s ( Re por t of t he I nt e r na t i ona l La w Commi s s i on Co ve r i ng I t s Fi r s t Se a s i on 12 Apr i l - 9 J uni 1949. U. N. Ge n, As s . Of f . Re c . , Supp. No. 10, p. 7) , y a ng bi l a di l i - ha t / di ba ndi ngka n de nga n Pi a ga m PBB, ma k a k e t e n t u a n - k e t e n - t unn di da l a m Dr a f t De c l a r a t i on t e r s e but a da l a h me mpe r ku- a t Pe mbuka a n, pa s a l 1 : da n pa s a l 2 Pi a ga m.
3. Or ga n - o r g a n PBB : Ma. l el i s Umum. De wa n Ke a ma na n Tuga s da n Ke kua s a a nnva
Di da l a m Ba b I I I pa s a l 7 Pi a ga m PBB di t e nt uka n me nge na i e na m or ga n ut af na da r i PBB, ya kni Ma j e l i s Umum, De wa n Ke a ma na n, De wa n Ekonomi da n Sos i a l , De wa n Pe r wa l i a n, Ma hka ma h Pe nga di l a n I nt e r na t i ona l da n Se kr e t a r i a t , Na mun, d. J a m li' il I ni say. ** ha nya a ka n momba ha u mongona i dua or ga n
PBB, ya kni me nge na i Ma j e l i s Umum da n be be r a pa ha l me n g e na i De wa n Ke a ma na n.
A. Ma j e l i s Umum : Sus una n, Fungs i da n Ke kua s a a nnya .
Sus una n Ma j e l i s Umum ( MU) a d a l a h t e r di r i da r i pe r - wa ki l a n s e l ur uh a nggot a PBB, s e t i a p a nggot a me mpunya i s a - t u hnk s ua r a , wa l a upun d i p e r bol e hka n t e r di r i da r i l i ma pe r wnki l a n* Snda ngka n me nge na i f ungs i da n ke kua s a a n MU di a t ur di da l a m pas al . 9 - 1 7 Pi a ga m,
bohwa f ungs i da n k e k u a s a a n MU a da l a h s e ba ga i be r i k u t
1. k e k ua s a a n unt uk me mba ha s da n me n g a n j u r k a n da l a m hu- bunga nnya de nga n pe me l i ha r a a n pe r da ma i a n da n ke a ma na n i n t e r n a s i o n a l ;
2* . pe nga r a ha n da n pe nga wns a n ke r j a s a ma e konomi da n s os i - a l ;
3* pe nga wa s nn me nge na i s l s t e m pe r wnl i a n i nt e r na s i ona l ; J*. pe r t i mba ngnn t e r ha da p i nf or ma s i me nge na i wi l a ya h- wi -
l a ya h ya ng t i da k be r pe mor i n t a h a n s e ndi r i ;
5. k e k ua s a a n y a n g be r hubunga n de nga n a n g g a r a n be l a nj a da n ke ua nga n;
6. k e k u a s a a n unt uk me ne r i ma , me na ngguhka n da n me nge l ua r - ka n n e g a r a - ne ga r a a nggot a ;
7. ke kua s a a n ya ng be r hubunga n de nga n per aakai an a ma nde - me n- a ma nde me n pa da Pi a ga m;
8. pe mi l i ha n a n g g o t a - a n g g o t a da r i or ga n- or ga n y a ng l ai n; 9* pe ns r i ma a n dun pe r t i mba nga n me nge na i l a por a n- l a por a n
a t a a pa ke r j a a n PBB;
10, pe nga ngka t a n k o n v e ns i - konve ns i i nt e r na s i ona l .
MU, s e s ua i de nga n f ungs i nomo r 1, di be r i ka n k e k u a s a a n ma nda t or y unt uk me mul a i pe nye l i di ka n da n me mb u a t r e - kome nda s i de nga n ma ks ud me ma j uka n ke r j a s a ma i n t e r na s i ona l di bi da ng pol i t i k da n me n d or ong pe r ke mba nga n pr ogr e s i f
pe.
da r i hukum i nt e r na s i ona l dun k o d i f i k a n i n y a ; h a l i ni s e -23
s ua i d e n g a n pa s a l 13 s ya t 1 hur uf a Pi a ga m, y a n g me r upa - ka n t opi k pe mba ha s a n da l a m ka i t a nnya de nga n pe nga da a n Out e r Spa c e Tr e a t y. Me nge na i ha l i t u, a ka n s a ya ur a i ka n s e t e l a h pe mba ha s a n De wa n Ke a ma na n.
Me nge na i ke pu t u s a n - k e p u t u s a n MU, Pi a ga m t i da k me - nya t a ka n s e c a r a j el as- . Ke p u t u s a n - ke put us on MU, y a ng ha m- pi r s e l ur uhnya di t ua ngka n da l nm r e s ol us i , pa da ha ki ka t nya da pa t di be da ka n da l a m 3 gol onga n, ya kni : ^
1. r e s ol us i - r e s ol us i y a ng be r i s i s e r ua n, hi mba ua n, ha r a p- an, pe r mi nt a a n ma upun de s a ka n, pa da ha ki ka t nya ha nya b e r s i f a t r e kome nda s i y a n g l e bi h ba nya k be r ke kua t a n mo r a l da n pol i t i k.
2. r e s ol us i - r e s ol us i ya ng me nya ngkut anggat f an, y a ng me m punya i i mpl i ka s i ba gi ke wa j i ba n a nggot a unt uk me mb a y a r kont r i bus i ; ke put us a n - ke put us a n y a ng be r hubunga n d e nga n pe mi l i ha n j a ba t a n a t a u ke a n g g o t a a n da l a m ba da n- ba da n PBB da n r e s ol us i y a ng be r h u b u n g a n de nga n pe ne r i - ma a n ke a nggot a a n ba r u s e s ua t u ne ga r a ; r e s ol us i - r e s ol u- s i i ni t i da k ha nya me ngi ka t , t e t a pi j uga me ni mb u l k a n ke wa j i ba n- k e wa j i b a h hukum,
3. r e s ol us i a t a u de kl a r a s i ya ng di da l a mnya me mua t pe - r a ngka t a t ur a n a t a u pr i ns i p da l a m hubunga n de nga n h u kum i n t o r n a o i o n n l ; r os oJ us l i ni di ne t uj ui ol oh m/ i yor i - t a s t e r ba nya k ne ga r a a nggot a a t a u s e c a r a a kl a ma s i , Ke - put ue a n i ni dnpnt me r upnka n pr oa e e t r a ne i s i ke a r a h
t e r c i pt a nya hukum, y a n g de nga n s e n d i r i n y a da pa t me n-
c i p t a k a n k e wn j i b a n - k e wa j i b a n hukum ( l e ga l obl i ga t i ons ) . 25
B. De wa n Kear aanan : Sus una n, Fungs i da n Ke kua s a a nnya ,
De nga n Re s ol us i MU 1991 A da n B ( XVI I I ) t a ngga l 1? De c e mbe r 1963, ma ka t e l a h t e r j a di pe r uba ha n t e r ha da p p a s a l 23 Pi agam, - ya kni me nge na i s us una n De wa n Ke a ma n a n ( DK) PBB; r e s ol us i t e r s e but j uga me nga da ka n pe r uba ha n t e r ha da p pa s a l 27 da n pa s a l 6 l « ^
Pe r uba ha n t e r ha da p pr usal 23 Pi a ga m a da l a h me nge na i j uml a h a nggot a t i da k t ot a p da r i DK, y a ng es omul a a da l a h 6, me nj a di 10 a nggot a ( a ya t 1) , da n j uga k e t e nt ua n di dal ar o a ya t 2- nya ; s e da ngka n t e r ha dnp a ya t 3i t i da k a da pe r uba h- an.
Pa s a l 23 : 1# DK t e r di r i da r i 11 a nggot a PBB, Re publ i k ( l a ma ) Ci na , . . . s e ba ga i a n g g o t a - a n g g o t a t e t a p
De wa n Ke a ma na n. MU a ka n me mi l i h 6 a nggot a PBB unt uk me nj a di a nggot a - a n g g o t a t i da k t e t a p da r i DK, . . . .
2. Anggot a - a nggot a t i da k t e t a p DK . . . . Da l a m pe mi l i ha n pe r t a ma . . . , t i ga a ka n d i p i l i h , . • »
Pc-.f a l 23 : 1* DK t e r di r i da r i 15 a nggot a PBB. Re publ i k ( pe r uba ha n) Ci na . . . . MU a ka n me mi l i h 10 a nggot a PBB unt uk me nj a di a nggot a - a nggot a t i da k t e t a p da r i DK, . . . .
1. Anggot a - a nggot a t i da k t e t a p DK . . . . Da l a m pe mi l i ha n pe r t a ma . k e a nggot a a n DK da r i
11 me nj hdi 1^, dun da r i nmpa t a nggot a t nm- ba ha n a ka n d i p i l ’ h
Re. *: ol usi MU t e r s e but , ya ng me na mba h j uml a h k e a n g got a a n t i da k t e t a p DK, me mba wa a ki ba t t e r ha da p pe nga mbi l - an ke put us a n ol e h DK s e ba ga i ma na t e r c a nt um da l a m pa s a l 2? Pi a ga m, t ur ut be r uba h, Pe r uba ha n t e r ha da p pa s a l 2? a da l a h pa da a ya t 2 da n 3.
Pa s a l 27 : 1 . . . .
( l a ma ) 2. Ke put us a n - keput ur . an DK me nge na i pe r s oa l a n pr os e dur a l di bua t de nga n pe r s e t uj ua n 7 s ua - r a a nggot a ,
3, Ke put us a n - ke put us a n DK me nge na i pe r s oa l a n l a i n di bua t de nga n pe r s e t uj ua n 7 s ua r a a n g
got a t e r ma s uk Pas. vl 27 : 1
( p e r u b a h a n ) 2, Ke put us a n - ke put us a n DK me nge na i pe r s oa l a n pr oc e dur a l di bua t de nga n pe r s e t uj ua n 9 s u a r a a nggot a ,
3, Ke put us a n - ke put us a n DK me nge na i pe r s oa l a n l a i n di bua t de nga n pe r s e t uj ua n 9 s ua r a a n g
got a t e r ma s uk
-ku£. t an be s a r , da pa t me l e t a k k a n k e p u t u s a n - ke p u t u s a n ya n g
of nkt i f unt uk me n j a mi n t i nda ka n y a n g t c pa t ol e h PBB. Wa - l nupun de mi ki a n, pe r t a nggungj a wa ba n DK unt uk me me l i ha r a pe r da ma i a n da n ke a ma na n a da l a h t i da k e ks kl us i f ; MU me mpu- nya i ke we na n g a n me mbi c a r a ka n da n me n g a n j u r k a n me nge na i pokok pe r s oa l a n, t i nda ka n ya ng mungki n di a mbi l me nur ut r e nga t ur a n- pe nga t ur a n r e gi ona l a t a u ol e h b a da n- ba da n r e gi ona l . ^
Ke kua s a a n da n f ungs i pokok DK a d a l a h b e r k a i t a n de
-pn
n g n u p e r t f o a l a n - p o r r c o n l a n n o b n / j r i l . b o r l k u t . :
1. pe nye l e s a i a n s e ngke t a - s e ngke t a i n t e r na s i ona l s e c a r a dar nai ;
2. t i nda ka n pe nc e ga ha h a t a u pe l a ks a na a n unt uk me me l i ha r a pe r da ma i a n da n ke ma na n;
3. ba da n- ba da n r e gi ona l a t a u p e r s e t uj ua n- pe r s e t uj ua n r e gi ona l ;
/*, r aengat ur da n me nga wa s i da e r a h - d a e r a h pe r wa l i a n ya ng r i i kl ns j f i ka e i knn s e bngnt d/ i or ah- r t aor ah nt r nt ogi o;
5. pe ne r i ma a n, pe nge nna n s a nks i da n pe ngus i r a n t e r ha da p pa r a a nggot a ;
6. p e r uba ha n- pe r uba ha n Pi a ga m;
7. be r s a ma de nga n MU, me mi l i h 15 ha ki m da r i Ma h k a ma h Pe - nga di l a n I nt e r na s i ona l .
Da l a m ka i t a nnyp de nga n pe mba ha s a n me nge na i out e r s pa c e , ma ka s a ya me n i t i k b e r a t k a n pa da f ungs i da n ke kua s a
-27
p Q
7I b i d . . e t s eq.
a n pokok DK ya ng be r ka i t a n de nga n pe nye l e s a i a n s e ngke t a - .‘l enpkot n i nt e r nr i nl ona l neci i ni da mn I da n t t nda ka n ponc o- ga ha n a t a u pe l a ks a na a h unt uk me me l i ha r a pe r da ma i a n da n ke a ma na n, ya ng a ka n di ur a i ka n l e bi h l a nj ut di ba wa h*
4. £iagam...EB.B_J3aii-lle.bfe.ra d a iin _ Q iitfliL S p a c e T r e a t y
Se ba ga i ma na t e l a h di s e but ka n, ke b e r h a s i l a n pe l un- c ur a n s a t e l i t bua t a n, Sput ni k I , ke a ngka s a l ua r t a ngga l ii Ok t o b e r 1957, t e l a h me ni mbul ka n be r ba ga i ma s a l a h ya ng ba r u, Di s nmpi ng k e ma j ua n - ke mnj ua n t e knol ogi y a ng da pa t : i i . cunakan unt uk me ni ngka t ka n ke hi dupa n ma nus i a , pe ne l i t i - a n i l mu pe nge t a hua n da n ponc a ha r i a n s u mb e r - s u mb e r a l a m b a r u , ^ na mun k e be r ha s i l a n pe l unc ur a n t e r s e but t e l a h mer o- bnwa ke pa da a da nya be be r a pa ke pi nc a nga n da l a m ke hi dupa n i i duni a , ya kni a da nya ma s a l a h pe ngua s a a n r ua ng a ngka s a ol e h n e g a r a - ne ga r a ma j u , ^ 1 J a di , a da nya k e t i d a ks e i mba nga n t e knol ogi di a nt a r a ne ga r a - ne ga r a pe mi l i k t e knol ogi ya ng ma mpu me nj a ngka u r ua ng a ngka s a da n ne ga r a y a ng t i da k mar a- pu.
Pe mbi c a r a a n me nge na i ke gi a t a n - k e g i a t a n r ua n g a n g ka s a t a mpa k di domi na s i ol e h pr ogr a m Ame r i ka Se r i ka t s e r t a Uni Sovye t , Pe mi l i ka n s t a s i un a ngka s a pe r ma ne n Mi r , ol e h Uni Sovye t ya ng s e c a r a t e t a p di huni ol e h k o s mo n o t Rus i a , da n k a d a n g - k a d a n g ol e h a ngka s a wa n da r i n e g a r a - ne ga r a ya ng
•;n
Pr i ya t na Abdvi r r ns yi d, Vonf r nnt nr Hukum *, n^ Ha n . ' yr A' . n Tr o ^ t v 10 ^ 7 . ‘Ur r cl pt a , U- i ndunr , V) 77, h,
de ka t de nga nnya , Se da ngka n Ame r i ka Se r i ka t , t e nga h me ng- ga r a p s t a s i un y a n g r ael aj u de nga n k e c e p a t a n 27. 000 km/ j a m pa da ke t i nggi a n 350 km da n ma mpu be r t a ha n s e l a ma
30
t a -hun, y a ng s e c a r a t e knol pgi di pe r kua t ol e h Er opa Ba r a t , ■' ffpnng da n Kn n a d n . ^
Be r ba ga i pe r ma s a l a ha n t e r s e but t e l a h me n g u n d a n g hukum i nt e r na s i ona l unt uk mo nga t ur da n me nga t a s i nya . Da - l a m ha l i ni , pe r ma s a l a ha n a da l a h ba ga i ma na k e t e n t ua n- ke - t e nt ua n di da l a m Pi a ga m PBB s e hubunga n de nga n p e r ma s a l a h a n ya ng t i mbul , s e i r i ng k e be r ha s i l a n pe l unc ur a n t e r s e but . Be t a pa pun, t uga s / f ungs i " me nga t ur da n me nga t a s i " i ni , t i da k da pa t l e pa s da r i ke t e r l i b a t a n PBB s e ba ga i or - gnni er i ol i nt e r na t i ona l pa l i ng bonnr da l a m s e j nr a h pe r t um- buha n ke r j a s a ma s e mua ba ngs a di duni a , di da l a m be r ba ga i s e kt or k e h i dupa n i nt e r na s i ona l .
Pi a ga m PBB, y a ng me nj a di da s a r hukum P BB, ^ t e l a h di t e t a pka n s e ba ga i ba gi a n da r i hukum i nt e r na s i ona l , ka r e - na a d a n y a s i f a t - s i f a t kha s ya ng t e r c a nt um di da l a m Pi a ga m i t u s e ndi r i , y a ng me mpe r kua t pr i ns i p da n k e t s n t u a n . y a n g t e l a h a da di da l a m hukum i nt e r na s i ona l ; j uga ke ma mpua n Pi a ga m PBB unt uk me nge mba nf t ka n be nt uk hukum ya ng be r l a k u a t a upun ke ma mpua n unt uk me mbe r ! a r a h ya ng l e bi h t e pa t , s e hi nggo mombe r i ka n j ami . nan ya ng l e bi h be s a r ke pa da n e g a r a ba hwa s e ga l a e e s ua t unya a ka n be r l a n g s u n g s e s ua i de nga n
^ 2 Ca t a t a n I PTEK 1988, " Se ma r a k La gi , Pe ne r ba nga n Rua ng Angka s a " , Ko mp a o . 3 0 De s e mbe r 1988, h. I V*
^ L. J . va n Ape l door n, Pe nga nt a r I l mu Hu k u m. ce t . XXI I I , t e r j e ma ha n Oe t a r i d Sa di no, Pr a dnya Pa r a mi t a , J a ka r t a , 1986, h, 360.
k e a di l a n da n pe r i ke ma nus i a a n. Se l a nj ut nya , Pi a ga m PBB di - j a di ka n da s a r da n l a nda s a n di da l a m pr os e s pe mbua t a n h u kum r ua ng a n g k a s a , ^
Pe ne r i ma a n Pi a ga m PBB s e ba ga i l a nda s a n hukum r ua ng a ngka s a be r a r t i ba hwa s e l a i n pe ne r i ma a n s e mua pe r a t ur a n y a ng t e r c a kup di da l a m hukum i nt e r na s i ona l , j uga s e ga l a s e s ua t u y a ng t umbuh di dal ar anya s e ba ga i a ki ba t da r i pe r - k e mb a nga n PBB s e ndi r i da n hukum r ua ng a ngka s a . Ha l i ni me r upa ka n da s a r ba gi pe r ke mba nga n hukum r ua ng a ngka s a s e l a nj ut nya , y. i i t u me nc i pt a ka n ke t e nt ua n - k e t e nt ua n khus us da n t e pa t . Ma ks ud da n t uj ua n pe ngguna a n p r i ns i p- pr i ns i p da s a r hukum i n t e r mu d o n n l da l a m hukum r ua ng angka/ vi r ni n- l nh unt uk me nc i pt a ka n hubunga n- hubunga n da ma i a nt a r ne ga * r a, ya ng s e c a r a khus us t e l a h di a t ur di da l a m Pi a ga m PBB, Ha l i ni pun di t e r a pka n, s e hubunga n de nga n k e g i a t a n - k e g i a t a n
r ua ng a ngka s a , ya kni s e mua ke gi a t a n n e g a r a - ne ga r a ha r us dj l a ks a na ka n u n t u k ■me nc a pa i pe r da ma i a n da n k e a ma n a n s e r t a ■ ner . i ngkat kan ke r j a s a ma da n s a l i ng pe nge r t i a n i n t e r n a t i o nal , De nga n de mi ki a n, da s a r y a ng t a mpa k da n pe t unj uk ya ng a dn di da l a m pr i ns i p da s a r Pi a ga m PBB ha r us di pa ka i s e ba - ga i t i t i k t ol a k ya ng ut a ma me nge na i r ua ng a ngka s a da n be nda - be nda l a ngi t l a i nnya . ' ^
Na mun, s a ya me mba t a s i pe mba ha s a n ha nya me nge na i t uj ua n da n pr i ns i p- p r i n s i p PBB, s e ba ga i ma na t e r c a nt um di
d- i l nm Pe mbuka a n, p. -i saJ 1 da n 2 Pi a g a m; MU, DK da n noga r a - nt ?gar a a nggot a PBB.
A. Tuj ua n da n Pr i ns i p- pr i ns i p PBB da l a m ka i t a nnya de nga n ke gi a t a n - k e g i a t a n r ua ng a ngka s a ,
Me nge na i t uj ua n da n p r i ns i p- pr i ns i p PBB t e l a h di - ur a i ka n da l a m pe mba ha s a n s e be l umnya . Ge da ngka n per abahas an di s i ni me nge na i pe ne r a pa nnya t e r ha da p ke gi a t a n - k e g i a t a n r ua ng nngkna n, da l a m us a ha unt uk monc a pa i t e r pe l i ha r a nya pe r da ma i a n da n k e a ma na n i nt e r na s i ona l s e r t a me ni ngka t ka n k e r j a s a ma da n s a l i ng pe nge r t i a n i nt e r na s i ona l .
Se l a nj ut nya , ba ga i ma na pe ne r a pa n t uj ua n da n p r i n s i p- pr i ns i p Pi a ga m PBB di da l a m Out e r Spa c e Tr e a t y da pa t di ke t a hui da r i kons i d e r a n Out e r Spa c e Tr e a t y, y a ng me nya - t a ka n : Convi nc e d t ha t a Tr e a t y on Pr i nc i pl e s Go ve r ni ng t he Ac t i vi t i e s of St a t e s i n i nc l udi ng
wi l l f ur t he r t he Pur pos e s a nd Pr i nc i pl e s of t he Cha r t e r of t he Uni t e d Na t i ons , . . »,
De nga n de mi ki a n, s e c a r a mu d n h da n s i ngka t , da pa t cj . kat akan ba hwa ke t e n t u a n - k e t e n t u a n di da l a m Ou t e r Spa c e Tr e a t y j uga mener apkar i t uj ua n da n p r i n s i p - p r i n s i p di d a l a m Pe mbuka a n, pa s a l 1 da n 2 Pi a ga m PBB; ka r e na a pa ya ng t e r s e but di da l a m kons i de r a n Out e r Spa c e Tr e a t y, di t ua ng- ka n ke da l a m pa s a l - pa s a l nya *
Wa l a upun de mi ki a n, a da pr i ns i p Pi a ga m PBB y a ng t i -31
da k da pa t d i t e r a p k a n di da l a m ket e nt u<i n - ke t e n t u a n Out e r
Spa c e Tr e a t y, Ha l i n i di s e ba bka n a da nya ke t e nt ua n Out e r Spa c e Tr e a t y y a n g t i da k me mungki nka n pe ne r a pa n t e r s e but . Pr i n s i p Pi a ga m ya ng t i da k da pa t di t e r a pka n a da l a h t nenge- na i pr i ns i p pe r s a ma a n ke da ul a t a n. Ha l i ni ka r e na a da nya ke t e nt ua n da r i pa s a l I I Out e r Spa c e Tr e a t y, y a ng me nya t a - ka n : " Out e r s pa c e , i nc l udi ng t he Moon a nd ot he r c e l e s t i a l bodi e s , i s not s ubj e c t t o na t i ona l a p p r o p r i a t i o n by c l a i m of s ove r e i gnt y, by me a ns of us e or oc c upa t i on, or
x n
by a ny ot he r me a n s , " ■
De nga n a da nya ke t e nt ua n pa s a l I I Ou t e r Spa c e Tr e a t y t e r s e but , ma ka me r upa ka n pe mba t a s a n t e r ha da p ke da ul a t - a n ne ga r a di da l a m me l a kuka n ke gi a t a n- ke gi a t a n di r ua ng a ngka s a , t e r ma s uk di Bul a n da n be nda - be nda l a ngi t l a i n- nya , At a u s e c a r a e ks t r i m da pa t di ka t a ka n ba hwa t i da k a da
}
k oda ul ot a n ne ga r a di r ua ng a ngka s a , t or ma s uk di 13ul an da n be nda - be nda l a ngi t l a i nnya .
Wa l a upun de mi ki a n, pr i ns i p pe r s a ma a n t e t a p ada , s e ba ga i ma na Pi a ga m me he nt uknn di da l a m pa s a l 1 a ya t 2, y a ng me n y e b u t k a n a da nya pr i ns i p pe r s a mna n ha k- ha k ba ngs a ( pr i nc i pl e of e qua l r i ght s of pe opl e s ) . Pr i ns i p pe r s a ma a n i ni di pe r j e l a s ol e h pa s a l 5 Dr ;i f t De c l a r a t i on on Ri ght s a nd Dut i e s , ya ng me ny e b u t k a n : ■" Eve r y St a t e ha s t he r i ght s t o e qua l i t y i n l a w wi t h ove r y ot he r St a t e , " De mi - ki a n j uf f n de nga n pne a l I Out e r Spnc o Tr e a t y, pur a gr a p 2,
y a n g me n y e b u t k a n : " Out e r s pa c e , i n c l u d i n g t he Mo o n a nd
ot he r c e l e s t i a l bodi e s , s ha l l be f r e e f or e x p l o r a t i o n a nd
us e by a l l St a t e s wi t hout di s c r i mi na t i on of a ny ki nd, on a ba s i s of e qua l i t y a nd a c c or da nc e wi t h
De nga n de mi ki a n na mpa k ba hwa t uj ua n da n pr i ns i p- pr i ns i p Pi a ga m PBB di t e r a pka n di da l a m Out e r 3pa c e Tr e a t y t e r s e but , wa l a upun a dn per nbat as an t or h/ i dnp pr i ns i p pe r s a - ma a n ke da ul a t a n. Pe ne r a pa n t uj ua n da n pr i ns i p- p r i n s i p di da l a m Pi a ga m PBB s e l a i n na mpa k di da l a m kons i d e r a n Out e r Spa c e Tr e a t y, na mpa k j uga di da l a m ke t e nt ua n pa s a l I I I Tr e a t y t e r s e but , ya ng me nya t a ka n : " St a t e s Pa r t i e s t o t he Tr e a t y s ha l l c a r r y on a c t i vi t i e s i nc l udi ng i n a c c or da nc e wi t h i n t e r na t i ona l l aw, i nc l udi ng t he Cha r t e r of t he Uni t e d Na t i ons , . Wa l a upun ha l i ni ha nya t e r - bnt a e pndn pa r a ne ga r a y nng me nj a di pi ha k- pi hnk di da l a m Tr e a t y t e r s e but .
B. MU, DK da n n e g a r a - ne ga r a a nggot a PBB di da l a m kui t an** nya de nga n ke be r a d a a n da n k e l a ngs unga n da r i Out e r Sp a c e Tr e a t y.
Me nge na i MU, DK da n ne ga r a - ne ga r a a nggot a PBB, s e - be na r nya t e l a h di ur a i ka n. Na mun, da l a m pe mba ha s a n me n g e na i pe r ma s a l a ha n a pa ka h ke t e n t u a n - k e t e n t u a n da l a m Pi a ga m PBB da pa t mc nga t ns i pe r ooa i a n- por s oa l a n ya ng t i mbul a ki - ba t ke b o r h a s i l a n pe l unc ur a n s a t e l i t bua t a n ke a ngka s a l u- a r da n b a g a i ma n a p e l a k e a n a a n n y a , ma ka ke t i ga nya di ur a i ka n s e ka l i guo/ be r a a ma a n, me ngi nga t pe r a n me r e ka y a ng a ma t me - ne nt uka n ba gi ke be r a d a a n da n k e l a ngs unga n da r i Out e r Sp a
