Ellis Helvina, 2013
WACANA DINA DISPLAY PICTURE BLACKBERRY MESSENGER
(Tilikan Struktur jeung Pragmatik)
SKRIPSI
Diajukeun pikeun Nyumponan Salah Sahiji Sarat Ngahontal Gelar Sarjana Pendidikan
Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah
ku
Ellis Helvina
0907243
JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAERAH
FAKULTAS PENDIDIKAN BAHASA DAN SENI
UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA
WACANA
DINA DISPLAY PICTURE BLACKBERRY MESSENGER
(Tilikan Struktur jeung Pragmatik)
Oleh Ellis Helvina
Sebuah skripsi yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh gelar Sarjana pada Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni
© Ellis Helvina 2013 Universitas Pendidikan Indonesia
Oktober 2013
Hak Cipta dilindungi undang-undang.
Ellis Helvina, 2013
LEMBAR PENGESAHAN SKRIPSI
ELLIS HELVINA 0907243
WACANA
DINA DISPLAY PICTURE BLACKBERRY MESSENGER (Tilikan Struktur jeung Pragmatik)
DISALUYUAN JEUNG DISAHKEUN KU :
Pangaping I,
Dr. H. Yayat Sudaryat, M.Hum. NIP. 196302101987031001
Pangaping II,
Dr. Hj. Nunuy Nurjanah, M.Pd NIP. 196707101991022001
Kauninga ku
Pupuhu Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni
WACANA DALAM DISPLAY PICTURE BLACKBERRY MESSENGER
(Tinjauan Struktur dan Pragmatik) 1)
Ellis Helvina 2)
ellishelvina@yahoomail.co.id
ABSTRAK
Penelitian ini bertujuan untuk mendeskripsikan wacana dalam display
pcture blackberry messenger. Deskripsinya meliputi jenis kalimat wacana (asertif,
impositif, ekspresif, dan komisif). Penelitian ini menggunakan metode deskriptif dengan menggunakan teknik dokumentasi. Data yang diteliti adalah display
picture (gambar tampilan yang ada dalam aplikasi blackberry messenger), dan
instrumen yang digunakan berupa telepon genggam blackberry (BB). Selanjutnya hasil penelitian tersebut dapat dipergunakan untuk menambah pengetahuan mengenai ilmu bahasa di bidang pragmatik, semantik, dan sintaksis. Dalam penelitian ini dijaring 110 data kalimat display picture (DP). Berdasarkan hasil analisis struktur kalimatnya, ditemukan 7 pola kalimat sempurna salancar, 11 pola kalimat sempurna ngantét dwiklausa, 2 pola kalimat sempurna ngantét triklausa, 8 pola kalimat tak sempurna ekaklausa, dan 6 pola kalimat tak sempurna dwiklausa. Bedasarkan hasil analisis jenis kalimat dalam wacana, ditemukan 36 kalimat yang termasuk asertif, 25 kalimat yang termasuk impositif, 32 kalimat yang termasuk ekspresif, dan 17 kalimat yang termasuk komisif.
Kata Kunci: Struktur kalimat, asertif, impositif, ekspresif, komisif.
1) Skripsi ini di bawah bimbingan Dr. H. Yayat Sudaryat, M.Hum. dan Dr. Hj. Nunuy Nurjanah, M. Pd.
THE DISCOURSE IN DISPLAY PICTURE BLACKBERRY MESSENGER
(Consderation Structure and Pragmatics)1)
Ellis Helvina2)
ellishelvina@yahoomail.co.id
ABSTRACT
This study aimed to describe the discourse in blackberry messenger display picture. Description includes the type of sentence discourse ( assertive, impositif, expressive, and commissive ). Research uses descriptive method using a documentation technique. The data examined are picture display ( image display in the blackberry messenger application ), and the instrument used a cell phone blackberry ( BB ). Furthermore, the results of these studies can be used to increase knowledge about the language of science in the field of pragmatics, semantics, and syntax . In this study the data captured 110 sentences display picture ( DP ). Based on the analysis of the sentence structure, sentence patterns found 7
salancar perfect, perfect 11 ngantét dwiklausa sentence patterns, sentence 2
perfectly ngantét triklausa pattern, 8 ekaklausa imperfect sentence patterns, and 6
dwiklausa imperfect sentence patterns. Based on the analysis of types of sentences
in discourse, found 36 including assertive sentences, 25 sentences including impositif, 32 sentences that include expressive, and 17 sentences which include commissive.
Keywords : Grammar , assertive , impositif , expressive , commissive.
3) This thesis under the guidance of Dr . H. Yayat Sudaryat , Hum . danDr . Hj . Nunuy Nurjanah , M. Pd .
DAPTAR EUSI
1.2 Watesan jeung Rumusan Masalah... 3
1.2.1 Watesan Masalah... 3
1.2.2 Rumusan Masalah... 3
1.3 Tujuan Panalungtikan... 3
1.3.1 Tujuan Umum... 3
1.3.2 Tujuan Husus... 3
1.4 Mangpaat Panalungtikan... 4
1.4.1 Mangpaat Tioritis... 4
1.4.2 Mangpaat Praktis... 4
1.5 Struktur Organisasi Skripsi... 4
BAB II ULIKAN TIORI, RARAGA MIKIR, JEUNG ANGGAPAN DASAR... 6
2.1 Ulikan Tiori... 6
2.1.1 Kalimah... 6
2.1.1.2. Wangenan Kalimah... 6
2.1.1.3. Unsur Fungsional Kalimah... 7
2.1.1.4. Wangun Kalimah... 10
vii
2.1.2.1. Wangenan Wacana... 12
2.1.2.2. Unsur-unsur Wacana... 12
2.1.2.3. Ragam Wacana... 16
2.1.3. Kapragmatisan Wacana... 18
2.1.3.1. Wangenan Pragmatik... 18
2.1.3.3. Unsur-unsur Pragmatik... 18
2.1.4 Blackberry (BB)... 21
2.1.4.1. Wangenan Blackberry (BB)... 21
2.1.4.2. Istilah-istilah dina Blackberry Messenger (BBM)... 22
2.2 Raraga Mikir... 23
2.3 Anggapan Dasar... 24
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN... 25
3.1 Sumber Data... 25
3.2 Desain Panalungtikan... 25
3.3 Métode Panalungtikan... 27
3.4 Wangenan Operasional... 27
3.5 Instrumén Panalungtikan... 28
3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data... 29
3.7 Téhnik Ngolah Data... 29
BAB IV DÉSKRIPSI JEUNG ANALISIS DATA... 30
4.1 Déskripsi Data... 30
4.2 Adegan Kalimah Display Picture Blackberry Messenger... 36
4.2.1 Pola 1: Kalimah Sampurna Salancar... 37
4.2.1.1. Pola 1a: Kalimah Sampurna J-C-K-U-Pang±int... 37
4.2.1.2. Pola 1b: Kalimah Sampurna J-C-U-K±int... 38
4.2.1.3. Pola 1c: Kalimah Sampurna K-J-C-Pang±int... 39
4.2.1.4. Pola 1d: Kalimah Sampurna J-C-U±int... 40
4.2.1.5. Pola 1e: Kalimah Sampurna J-C-K±int... 41
4.2.1.6. Pola 1f: Kalimah Sampurna J-C-U-Pang±int... 42
viii
4.2.2.1 Pola 2a: Pola Kalimah Ngantét Dwiklausa... 43
4.2.2.2 Pola 2b: Pola Kalimah Ngantét Triklausa... 48
4.2.3 Pola 3: Kalimah Teu Sampurna Klausa... 50
4.2.3.1 Pola 3a: Pola Kalimah Teu Sampurna Ékaklausa... 50
4.2.3.2 Pola 3b: Pola Kalimah teu Sampurna Dwiklausa... 56
4.3 Wanda Kalimah dina Wacana... 61
4.3.1 Kalimah Asértif... 61
4.3.1.1. Asértif Humandeuar... 61
4.3.1.2. Asértif Nétélakeun... 62
4.3.2 Kalimah Impositif... 62
4.3.2.1. Impositif Panitah... 62
4.3.2.2. Impositif Mapatahan... 63
4.3.2.3. Impositif Panyarék... 64
4.3.2.4. Impositif Pesen... 64
4.3.3 Kalimah Éksprésif... 65
4.3.3.1. Éksprésif Nyarékan... 65
4.3.3.2. Éksprésif Muji... 66
4.3.3.3. Éksprésif Ngahina... 67
4.3.3.4. Éksprésif Ngabéla... 67
4.3.3.5. Éksprésif Kanyeri... 68
4.3.3.6. Éksprésif Ambek... 68
4.3.4 Kalimah Komisif... 69
4.3.4.1. Komisif Pananya... 69
4.3.4.2. Komisif Sumpah... 70
4.3.4.3. Komisif Ngancam... 71
4.3.4.4. Komisif Ngajangjian... 71
4.3.4.5. Komisif Nawaran... 72
4.3.4.6. Komisif Pangajak... 73
BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN... 75
5.1 Kacindekan... 75
ix
BAB I
BUBUKA
1.1Kasang Tukang Masalah
Dina kahirupan sapopoé, manusa raket patalina jeung basa. Basa digunakeun manusa pikeun hirup kumbuh jeung papada manusa éta sorangan. Salian pikeun komunikasi, basa ogé digunakeun pikeun ngébréhkeun rasa, eusi haté, jeung pikiran. Jadi basa, nu dipaké lain ngan basa lisan, tapi kaasup basa tulisan, anu bisa ngawujud dina wangun karya sastra.
Salah sahiji hasil cipta manusa dina ngébréhkeun rasa, eusi haté jeung pikiran, utamana ngaliwatan tulisan, nya éta display picture (DP) dina media sosial blackberry messenger (BBM).
Kiwari, handphone atawa hapé Blackberry anu disingget jadi BB geus teu ahéng deui pikeun masarakat urang. ti mimiti budak ngora nepi ka kolot geus loba nu maké hapé BB. Salah sahiji hal anu nyababkeun hapé BB jadi pangirutan téh runtuyan kalimah-kalimah anu sambung-sinambung, tatali unsurna ngéntép seureuh.
Nurutkeun Sudaryat, spk (2009:284), wacana nya éta wangun basa pangjembarna anu disusun tina runtuyan kalimah-kalimah anu
sambung-sinambung, tatali unsurna ngéntép seureuh tur tatali ma’nana dalit luyu jeung
kontéks situasi.
2
DP BBM téh salah sahiji hasil tina ébréhan rasa, eusi haté, jeung pikiran hiji jalma anu miboga kaparigélan, utamana dina ngagunakeun basa. Basana ogé loba anu ngagunakeun basa Sunda. Naha hal ieu bisa dijadikeun cara pikeun ngamumulé basa Sunda éta sorangan atawa sabalikna? Lantaran Basa Sunda mangrupa basa indung urang Sunda, boh anu mangkuk di Jawa Barat boh di saluareunana, sarta kiwari mah basa Sunda téh kaasup basa daérah anu hirup-huripna ditangtayungan ku nagara (Sudaryat, spk, 2009).
Display picture ogé jadi salah sahiji hal anu matak ngirut masarakat,
utamana nu ngagunakeun blackberry messenger. Kalimah anu dijieun jadi display picture, boga rupa-rupa fungsi, saperti pikeun hiburan, pikeun ngebrehkeun kaayaan eusi haté, awak, jeung pikiran nu ngagunakeun blackberry messenger, jrrd.
Ieu display picture blackberry messenger téh bisa ditalungtik dumasar kana tata wacana atawa bisa ogé disebut pragmatik, utamana nu ditalungtik téh salah sahiji unsur dina wacana, nya éta opat rupa kalimah atawa omongan dina kalimah, (1) kalimah komisif, (2) kalimah impositif, (3) kalimah éksprésif, jeung (4) kalimah asértif.
Salian ditalungtik unsur wacanana, DP BBM ogé ditalungtik struktur atawa fungsi gramatikal kalimahna. Fungsi gramatikal mangrupa pancén anu kacangking ku hiji unsur kalimah dina leunjeuran hiji adegan atawa konstruksi kalimah, anu biasa disebut subjek (jejer), prédikat (caritaan), objék (udagan), komplémén (panglengkep), jeung advérbial (katerangan), anu biasa disebut unsur
fungsional atawa fungtor, polana J – C – U – K (Sudaryat, spk, 2009)
Dumasar kana éta katerangan di luhur, panalungtikan ngeunaan “Wacana
dina Display Picture Blacberry Messenger (Tilikan Struktur jeung Pragmatik)”
3
1.2Watesan jeung Rumusan Masalah
1.2.1 Watesan Masalah
Tapi sangkan ngahasilkeun panalungtikan anu museur tur jelas, masalah anu baris dipedar perlu diwatesanan. Ambahan anu baris dipedar dina ieu panalungtikan nya éta ngeunaan wanda kalimah wacana nu aya dina Display
Picture Blackberry Messenger.
1.2.2 Rumusan Masalah
Dumasar kana kasang tukang jeung watesan masalah, dina ieu panalungtikan dirumuskeun sababaraha masalah dina wangun pertanyaan ieu di handap:
a. Kalimah naon waé anu muncul dina Display Picture Blackberry Messenger?
b. Kumaha adegan kalimah dina Display Picture Blackberry Messenger?
c. Kumaha wanda kalimah wacana anu digunakeun dina Display Picture
Blackberry Messenger?
1.3Tujuan Panalungtikan
Dumasar kana rumusan masalah, ieu panalungtikan miboga dua tujuan, nya éta tujuan umum jeung tujuan husus.
1.3.1 Tujuan Umum
Tujuan umum ieu panalungtikam nya éta pikeun mikaweruh jeung medar perkara wacan basa Sunda dina DP BBM disawang tina tilikan struktur jeung pragmatik.
1.3.2 Tujuan Husus
Tujuan husus ieu panalungtikan nya éta pikeun mikanyaho jeung ngadéskripsikeun:
a. Kalimah basa Sunda nu muncul dina Display Picture Blackberry Messenger.
4
c. Wanda kalimah wacana basa Sunda dina Display Picture Blackberry
Messenger.
1.4Mangpaat Panalungtikan
Ieu panalungtikan dipiharep miboga mangpaat pikeun panalungtik, nu maca sarta masarakat sacara umum, boh mangpaat tioritis boh mangpaat praktis.
1.4.1 Mangpaat Tioritis
Sacara tioritis, ieu panalungtikan miboga mangpaat pikeun ngeuyeuban pangaweruh ngeunaan paélmuan basa Sunda dina widang pragmatik, semantik, jeung sintaksis.
1.4.2 Mangpaat Praktis
Ieu panalungtikan miboga mangpaat anu sacara praktis, nya éta:
a. Pikeun panalungtik, ieu panalungtikan boga mangpaat sangkan ngeuyeuban
pangaweruh ngeunaan basa.
b. Pikeun pangajaran, ieu panalungtikan boga mangpaat keur bahan ajar, boh
keur guru boh keur murid.
1.5Struktur Organisasi Skripsi
Hasil tina ieu panalungtikan dipidangkeun dina lima BAB. Dina BAB I bubuka dipidangkeun kasang tukang masalah, watesan jeung rumusan masalah, tujuan panalungtikan, mangpaat panalungtikan, jeung struktur organisasi skripsi.
Pikeun tatapakan nganalisis data, dina BAB II ulikan tiori, raraga mikir, jeung anggapan dasar ditepikeun tiori-tiori nu dipaké landasan analisis nya éta perkara kalimah, unsur fungsional, pragmatik, wacana, sarta DP BBM.
5
BAB IV analisis panalungtikan anu dipidangkeun nya éta data kalimah dina display picture blackberry messenger, analisis data, jeung pedaran anu eusina ngeunaan eusi rangkuman jeung bahasan.
BAB III
MÉTODE PANALUNGTIKAN
3.1Sumber Data
Sumber data dina panalungtikan mangrupa subjék data kapanggih (Arikunto, 2010:172). Sumber data anu ditalungtik nya éta kalimah anu ditulis ngagunakeun basa Sunda, anu dijadikeun wangun Display Picture (DP), dina aplikasi Balckberry Messenger (BBM), nya éta salah sahiji aplikasi dina hapé
Blackberry.
Tina blackberry messenger (BBM) téh dijaring 110 data kalimah. Sakabéh data dijadikeun sampel.
3.2Desain Panalungtikan
26
display picture blackberry
messenger.
c. Wanda kalimah wacana
dina display picture
blackberry messenger.
Studi Pustaka
1. Ngumpulkeun Data:
a. Mindahkeun data.
b. Nyirian data anu kapilih.
27
3.3Métode Panalungtikan
Métode panalungtikan mangrupa cara anu digunakeun ku panalungtik dina ngumpulkeun data panalungtikan. Métode anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta métode déskriptif. Sacara harfiah panalungtikan ieu téh nya éta akumulasi data dasar ku cara déskriptif, sarta henteu silih hubungan, henteu nguji hipotésis, henteu nyieun ramalan, jst.
Métode deskriptif dipiharep bisa ngungkulan pasualan-pasualan nu aktual ku jalan ngumpulkeun data, nyusun papasingan data, nganalisis data, napsirkeun data, jeung nyieun kacindekan.
Tujuan panalungtikan déskriptif téh nya éta pikeun ngadéskripsikeun atawa nyieun gambaran sacara sistematis, faktual, jeung akurat ngeunaan fakta-fakta jeung sakabéh data anu aya patalina jeung wacana basa Sunda dina Display
Picture Blackberry Massenger.
3.4Wangenan Operasional
Wangenan operasional mangrupa hal anu kacida pentingna dina hiji panalungtikan, sangkan leuwih jéntré sarta henteu nimbulkeun rupa-rupa tafsiran anu salah, perlu dijabarkeun sababaraha istilah anu aya patalina jeung judul panalungtikan, di antarana:
1. Wacana nya éta wangun basa pangjembarna anu disusun tina runtuyan
kalimah-kalimah anu sambung-sinambung, tatali unsurna ngéntép seureuh tur tatali ma’nana dalit luyu jeung kontéks situasi
2. Display picture (DP) blackberry messenger (BBM) nya éta gambar tampilan
anu wangunna bisa mangrupa foto, gambar, sarta kalimah-kalimah. DP dina ieu panalungtikan mangrupa kalimah tina
3. BBM (Blackberry Messenger) nya éta salah sahiji media sosial anu aya dina
hapé blackberry.
4. Adegan kalimah mangrupa unsur fungsional anu nyicingan atawa mancén
28
(ruas) fungsi, katégori, jeung peran. Dina ieu panalungtikan, struktur nyoko
kana pola fungsional kalimah J – C – U – K.
5. Pragmatik nya éta maluruh bagbagan makéna basa keur kaperluan nu tangtu
dina hiji situasi, patalina basa jeung kontéks makéna, atawa carana milih kalimah anu keuna tur luyu jeung kabutuh panyatur.
3.5Instrumén Panalungtikan
Instrumén panalungtikan nya éta alat atawa fasilitas anu digunakeun ku panalungtik dina ngumpulkeun data sangkan pagawéanna leuwih gampang dikerjakeun sarta hasilna leuwih hadé.
Dina ieu panalungtikan, instrumén anu digunakeun mangrupa handphone atawa hapé, nya éta hapé Blackberry, jeung kartu data anu boga fungsi sangkan leuwih gampang nganalisis data anu ditalungtik. Kartu data ogé digunakeun pikeun nyalin jeung ngumpulkeun sakabéh data.
Format kartu data nu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta saperti di handap ieu:
Tabél 3.1
Conto Kartu Data
KARTU DATA
Kode Data : DP/001/120213
Kalimah : abdi mah teu gaduh nanaon, ngan ieu weh gaduh raray nu manis
(DP/001/120213) Analisis :
1. Adegan Kalimah : Jejer – Caritaan – Udagan - Katerangan
2. Wanda kalimah wacana : Éksprésif muji
29
numutkeun alfabet dina DP, 120213 nya éta tanggal 12, bulan fébruari/02, taun 2013, mangrupa waktu nyalin data tina blackberry messenger (BBM) kana salah sahiji tempat nyimpen data dina hapé.
Kalimah abdi mah teu gaduh nanaon, ngan ieu weh gaduh raray nu manis, dianalisis dumasar adegan kalimahna, nya éta frasa abdi mah salaku jejer, frasa teu gaduh salaku caritaan, kecap nanaon salaku udagan, jeung frasa ngan ieu weh gaduh raray nu manis salaku katerangan. Ieu kalimah kaasup éksprésif muji.
3.6Téhnik Ngumpulkeun Data
Téhnik ngumpulkeun data anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta téhnik dokumentasi. Téhnik dokuméntasi digunakeun pikeun ngumpulkeun data tina hapé blackberry. Éta data dipindahkeun kana data tulisan. Ari léngkah-léngkahna saperti ieu di handap.
1) Nyalin data anu mangrupa display picture (DP) tina blackberry messenger
(BBM) kana salah sahiji tempat nyimpen data nu aya dina hapé.
2) Mindahkeun data tina hapé kana tulisan.
3) Nyirian data anu kapilih.
4) Nganomeran data dumasar kana urutan alfabet.
5) Nyalin data kana instrumén anu mangrupa kartu data.
3.7Téhnik Ngolah Data
Aya sababaraha léngkah anu digunakeun pikeun ngolah data dina ieu panalungtikan, saperti ieu di handap.
1) Data nu geus aya dina kartu data, dianalisis dumasar kana struktur kalimahna
atawa unsur fungsionalna nya éta jejer, caritaan, udagan, jeung katerangan.
2) Sanggeus dianalisis dumasar kana unsur fungsionalna, data dipasing-pasing
dumasar kana wanda kalimah wacana.
3) Ngadéskripsikeun data nu geus dianalisis sangkan leuwih jéntré.
BAB V
KACINDEKAN JEUNG SARAN
5.1Kacindekan
Dumasar kana hasil analisis data tina ieu panalungtikan, aya sababaraha hal anu bisa dicindekkeun saperti ieu di handap.
a. Adegan Kalimah dina Display Picture Blackberry Messenger
Adegan kalimah dina DP BBM nya éta tata susun kalimah katut babagianana, atawa pola-pola anu disawang tina unsur fungsional pangwangunna, kayaning jejer (J), caritaan (C), udagan (U), katerangan (K), jeung panglengkep (Pang), jeung ditungtungan ku intonasi turun peun (.) atawa intonasi naék (!). Dumasar kana hasil nganalisis, kapanggih 2 rupa kalimah anu ngawangun display
picture blackberry messenger nya éta (1) kalimah sampurna, jeung (2) kalimah
teu sampurna.
Kahiji, kalimah sampurna (lengkep) nya éta kalimah anu
sakurang-kurangna diwangun ku hiji klausa bébas. Kalimah sampurna dibagi jadi dua unsur, nya éta (a) kalimah salancar, jeung (b) kalimah ngantét.
a) Kalimah salancar nya éta kalimah anu diwangun ku hiji klausa bébas tanpa
klausa kauger, boh mangrupa klausa pagawéan, boh tanpagawéan. Dumasar kana hasil analisis, kalimah salancar kapanggih 7 pola kalimah.
b) Kalimah ngantét nya éta kalimah nu sakurang-kurangna diwangun ku dua
jejer+caritaan boh dibarengan udagan, panglengkep, jeung katerangan boh henteu. Dumasar kana hasil analisis, kalimah ngantét dwiklausa kapanggih 11 pola kalimah, jeung kalimah ngantét triklausa 2 pola kalimah.
Kadua, kalimah teu sampurna (teu lengkep) nya éta kalimah anu
76
sampurna ékaklausa, jeung (b) kalimah teu sampurna dwiklausa. (a) kalimah teu sampurna ékaklausa, kapanggih 6 pola kalimah, jeung (b) kalimah teu sampurna dwiklausa, kapanggih 5 pola kalimah.
b. Wanda Kalimah dina Wacana Display Picture Blackberry Messenger
Dumasar kana hasil analisis wanda kalimah dina wacana, kapanggih 4 rupa kalimah, nya éta (1) kalimah asértif, (2) kalimah impositif, (3) kalimah éksprésif, jeung (4) kalimah komisif.
Kahiji, kalimah asértif, kapanggih dua wujud, nya éta (a) asértif
humandeuar 13 kalimah, jeung (b) asértif nétélakeun 23 kalimah.
Kadua, kalimah impositif kapanggih 4 wujud, nya éta (a) impositif panitah
6 kalimah, (b) impositif mapatahan 5 kalimah, (c) impositif panyarék 12 kalimah, jeung (d) impositif pesen 2 kalimah.
Katilu, kalimah éksprésif kapanggih 6 wujud, nya éta (a) éksprésif
nyarékan 2 kalimah, (b) éksprésif muji 4 kalimah, (c) éksprésif ngahina 1 kalimah, (d) éksprésif ngabéla 1 kalimah, (e) éksprésif kanyeri 2 kalimah, jeung (f) éksprésif ambek 22 kalimah.
Sarta kaopat, kalimah komisif kapanggih 6 wujud, nya éta (a) komisif pananya 5 kalimah, (b) komisif nyumpahan 2 kalimah, (c) komisif ngancam 4 kalimah, (d) komisif ngajangjian 1 kalimah, (e) komisif nawaran 1 kalimah, jeung (f) komisif pangajak 1 kalimah.
5.2Saran
Display picture (DP) dina blackberry messenger (BBM) mangrupa salah
77
1. Dipiharep aya panalungtikan-panalungtikan salajengna ngeunaan tilikan
struktur jeung pragmatik tina sumber nu séjén, misalna karya sastra.
2. Panalungtikan nu ngulik ngeunaan unsur nu séjénna dina pragmatik, misalna
DAPTAR PUSTAKA
Arikunto, S. (2010). Prosedur Penelitian. Jakarta: Rineka Cipta.
Chaer, A., jeung Agustina, L. (2010). Sosiolingiustik. Jakarta: Rineka Cipta. Danadibrata, R. A. (2006). Kamus Basa Sunda. Bandung: Kiblat Buku Utama. F.X, Nadar. (2009). Pragmatik & Penelitian Pragmatik. Yogyakarta: Graha Ilmu. Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah FPBS Universitas Pendidikan Indonesia.
(1988). Palanggeran Éjahan Basa Sunda. Bandung: Sonagar Press.
Kuswari, U., jeung Hernawan. (2010). Sintaksis Basa Sunda. Bandung: JPBD FPBS UPI.
Leech, G. (1993). Prinsip-prinsip Pragmatik. Jakarta: UI-Press.
Nurhadi. (1995). Tata Bahasa Pendidikan. Semarang: IKIP Semarang Press. Prawirasumantri, A. (2000). (Diktat) Sintaksis Basa Sunda. Bandung: Program
Pendidikan Bahasa Sunda FPBS UPI.
Ridwanaz. (2010). Pengertian Blackberry – smartphone blackberry. [Online].
Sadia di:
http://ridwanaz.com/teknologi/handphone/pengertian-blackberry-smartphone-blackberry/
Rudy, H. (2012). Istilah-istilah dalam BBM (BlackBerry Messenger). [Online].
Sadia di:
http://oku-timurspeed.blogspot.com/2012/05/istilah-istilah-dalam-bbm-blackberry.html.
Sudaryat, Y. (2005). Kamus Istilah Élmuning Basa Sunda. Bandung: CV Karya IPTEK.
Sudaryat, Y. (2007). Tata Basa Sunda Kiwari. Bandung: Yrama Widya.
Sudaryat, Y. (2009). Pragmatik dalam Bahasa Sunda. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah FPBS UPI.
Suyatna, A. (2002). Pengantar Metodologi Penelitian Pendidikan dan
Pengajaran Bahasa. Bandung: Departemen Pendidikan Nasional UPI
FPBS Jurusan Pendidikan Bahasa Indonesia dan Daerah.
Tamsyah, B. R. spk. (1996). Kamus Lengkep Sunda-Indonesia Indonesia-Sunda Sunda-Sunda. Bandung: CV Pustaka Setia.
