Ang Teatro at Pelikula Bilang Sining-biswal

(1)

“ANG TEATRO AT

PELIKULA BILANG

SINING-BISWAL

SA PAGTUTURO”

mula sa ikatlong Pambansang seminar mula din sa pahayag ni Dr. Casinova

(2)

Isa sa mga suliraning binabalikat

ng isang guro sa pagtuturo ng

Wika at Panitikang Filipino ay

ang pagpili ng mga angkop na

paraan

at

pamamaraan

sa

pagtuturo.

(3)

Mahalagang may kabatiran at

kasanayan

ang

guro

sa

anumang estratehiyang kanyang

ginagamit upang higit na maging

kawili-wili ang pagtuturo,

pag-aaral at pagkatuto ng wika at

panitikan.

makatotohanan,

makabuluhan,

kawili-wili

at

kasiya-siya.

(4)

Iba-iba ang mga estratehiyang

magagamit ng guro na lubhang

nakatutulong sa mga mag-aaral

upang

magkaroon

ng

mga

karanasang

makatotohanan,

makabuluhan,

kawili-wili

at

kasiya-siya.

(5)

MGA SALIK NG SINING NG

DRAMA AT TEATRO:

Ang drama bilang prosa o tuluyang

anyo ng panitikan ay nililikha ng

isang

manunulat

na

ang

pangunahing layunin at bisyon ay

maitanghal

ito

sa

harap

ng

manonood. Gayundin, ang drama

bilang pasulat na teksto ay may

sariling kakanyahan at estrukturang

kaiba sa iba pang anyo ng panitikan.

(6)

MGA SALIK NG SINING NG

DRAMA AT TEATRO:

Ang pagsulat ng dula o drama ay isang sining sa ganang sarili. Samakatuwid, ang pagtuturo at pag-aaral nito ay nangangailangan ng sapat na kabatiran hinggil sa estetika nito. Dahil ito ay sining, dumadaan ito sa mga proseso ng pagsusuri buhat sa mga guro, mag-aaral, direktor at iba pang kasapi o manggagawa sa pagbuo ng produksyon sa teatro.).

(7)

MGA SALIK NG SINING NG

DRAMA AT TEATRO:

Ang mga estetika ring ito ang

ginagamit bilang batayan sa mga

timpalak sa pagsulat ng iskrip na

tulad ng taunang ginagawa ng

Palanca Memorial Literary Contest,

National Commission for Culture

and the Arts (NCCA) at Cultural

Center of the Philippines (CCP).

(8)

Ang Sining ng Drama at

Teatro

Ang pagtalakay sa drama

bilang

isang

akdang

pampanitikan

lamang

ay

maihahalintulad

sa

pagpapatakbo sa kotseng iisa

lamang ang gulong.

(9)

Ang drama at ang mga teatrong

pinagtatanghalan ng mga ito ay

sumasakop sa mga aktor at aktres,

manunulat,

direktor,

mga

manggagawang tulad ng karpintero,

elektrisyan,

mananahi,

pintor,

desayner kasama pa rin ang mga

kompositor

at

manunugtog,

koryograper,

mananayaw,

salamangkero,

mamamahayag

at

higit sa lahat ang manonood.

(10)

Ang pag-aaral at pagtuturo ng drama ay maaaring gamitan ng iba’t ibang dulog sa pagsusuri nito. Bagamat matagal nang isinasantabi ang dulog formalistiko sa panunuring pampanitikan, mahalagang matutuhan ng mga mag-aaral ang estetika ng pagsulat ng dula. mag-aaral ang mga estilo at nilalaman ng mga dulang kanilang binabasa.

(11)

Ang drama o dula ay isang akdang

pampanitikan

na

maaaring

nasa

anyong patula o tuluyan na sadyang

isinulat upang itanghal sa entablado

ng mga aktor. Ayon kay Aristotle sa

kanyang Poetics, ito ay imitasyon ng

buhay. Sa pamamagitan ng imitasyon,

ang sangkatauhan ay natututo, at ang

pagkatuto

ng

isang

bagay

ang

pinakadakilang aliwan ng tao.

(12)

Nag-ugat ang drama sa kakayahan

ng

taong

manggaya

na

isinasagawa sa mga ritwal na may

kaugnayan sa pang-araw-araw na

kabuhayan ng mga tao tulad ng

pangangaso,

tagumpay

sa

digmaan, ritwal sa paghingi ng

ulan at iba. Isinusulat ito upang

itanghal at ito ay

binibigyang-interpretasyon ng mga aktor.

(13)

Sa pananaw ng mga Pilipino, ang

drama ay isang anyo ng panitikang

nagtataglay

ng

katangian

ng

pananagisag sa isang kasaysayan o

tunay na buhay. Sakop nito ang mga

kuwentong sinulat upang itanghal sa

entablado, at mga pagsasadrama at

pananagisag

(mimesis),

sa

isang

tagpo o episodyo anuman ang dahilan

ng pagtatanghal nito, saan man ito

ginaganap.

(14)

Ang konseptong ito ay taliwas sa

mga katangian ng Kanluraning

drama na naniniwalang ang dula

ay hindi dula kung hindi kakikitaan

ng tunggalian, panlabas man o

panloob.

(15)

Taliwas din ang realismong

Europeo na ang tauhan ng dula

ay isang indibidwal na may

sariling

sikolohiya

na

sa

ganang

sarili

lamang

(16)

Maging ang konsepto ni Aristotle na

ang dula ay may simula, gitna at

wakas na nagbabadya ng kaisahan ng

dula upang magkaroon ng sitwasyong

pinanggalingan

ng

direksyong

tinutungo

at

ng

kalalabasan

o

kahihinatnan ay isinasantabi rin ng

depinisyong ito na ibinigay ni Dr.

Nicanor Tiongson sa kanyang aklat na

“Kasaysayan at Estetika ng Sinakulo

at Iba Pang Dulang Panrelihiyon sa

Malolos”.

(17)

Banghay-Kuwento

1. Balangkas

– pahapyaw na

balangkasin ang banghay.

2. Pagkakasunud-sunod

(Ang

pagkakaayos ng teksto o iskrip

magmula

sa

simula

hanggang

wakas.)

(18)

a. Paghahanda

1. Malakas o makatawag-pansin ba ang panimula?

2. Maglista ng tatlong bagay na inilahad ng may-akda upang makalikha ng matibay na pundasyon para sa lubos na pagkaunawa ng dula.

3. Anu-anong mga mahalagang kaisipan ang nabanggit sa dula na sa palagay mo’y nakagaganyak upang marating ang kaisahan.

(19)

b. Paraan ng Pag-atake

1. Ilahad ang paraan ng

pag-atake.

2. Ito ba ay napapanahon o

angkop

sa

takbo

ng

mga

pangyayari sa kuwento?

(20)

c. Tunggalian o Suliranin

1. Ano ang pangunahing suliranin o

tunggalian?

Sinu-sino ang nagtutunggali?

2. Ilahad ang mga komplikasyong

ginamit ng may-akda.

3. Ilahad ang krisis o suliranin sa

unang hati ng dula.

4. Ano ang mahahalagang kasukdulan

sa bawat krisis na binanggit sa #3?

(21)

d. Kasukdulan

1. Ano at nasaan ang kasukdulan ng

dula?

2. Ano ang aksyon ng tauhan o mga

tauhan ang nangyari sa bahaging

kasukdulan ng dula?

3. Lohikal ba ang kasukdulan?

Kapani-paniwala ba ito batay sa naunang kawil

ng mga pangyayari?

(22)

Paglalarawang-tauhan/Karakterisasyon

1. Dimensyon

a. Ang paglalarawang-tauhan

ba’y

“one-sided”

o

“multi-dimensional”?

b. Pumili ng isang tauhan at itala

ang mga katangian.

1. Mga katangiang pansarili

2. Mga katangiang unibersal

(23)

2. Presentasyon

a. Nakakuha ba ng simpatya ang

bida o pangunahing tauhan?

Bakit?

b. Maayos ba ang motibasyon ng

mga kilos at diyalogo?

c. Ano o anu-ano ang mga pwersa

o lakas ng pagganyak?

(motivational force)

d. Sa paanong paraan nagbago

ang

tauhan?

(24)

d. Kasukdulan

1. Ano at nasaan ang kasukdulan ng

dula?

2. Ano ang aksyon ng tauhan o mga

tauhan ang nangyari sa bahaging

kasukdulan ng dula?

3. Lohikal ba ang kasukdulan?

Kapani-paniwala ba ito batay sa naunang

kawil ng mga pangyayari?

(25)

e. Kakalasan

1. Paano nalutas ang suliranin?

2. Talakayin ang takbo ng mga kawil ng

pangyayari bago sumapit ang

kasukdulan at kakalasan. Maayos

at malinaw ba ito?

3. Ano ang ginawa ng may-akda upang

maging kawili-wili ang tauhan?

4. May mga pangyayari ba sa kuwento

na iniwang bitin ng may-akda?

(26)

Kaisipan at Mensahe

1. Ano ang paksa ng dula?

2. Ano ang maaaring impluwensyang magagawa nito sa manonood? Ito ba’y mahalaga sa kasalukuyang panahon?

3. Anong kaisipan ang nais iparating ng dula?

Ito ba’y nakita sa aksyon at saang bahagi o eksena?

4. Ang kaisipan ba’y makabuluhan at dapat pag-ukulan ng panahon?

Ito ba’y bagong ideya o kinuha lamang sa isang kuwento?

(27)

Wika at Tunog

1. Paglalarawang-tauhan/Karakterisasyon

a. Ang wikang ginagamit (pampanitikan, kolokyal, balbal o lalawiganin) ba’y nag-ugat sa uri ng tauhan?

b. Ito ba ay nakatutulong upang higit na maging maliwanag ang paglalarawang-tauhan?

c. Paghambingin ang wika ng dalawang tauhan (ritmo, uri ng pagkatao, edukasyon at iba pa).

d. Tumibay lalo ang paglalarawang-tauhan, sa pag-unlad ng mga kawil ng pangyayari, sa nangingibabaw na damdamin at kakalasan ng kuwento?

(28)

Wika at Tunog

2. Estetika

a. Ang wikang ginamit

ba’y may

kahalagahan sa uri ng dula?

Talakayin ang paghabi ng

may-akda ng diyalogo.

b. Ito

ba’y may tugma, ritmo,

may mga bahaging matatas at

kakikitaan ng realismo?

(29)

Wika at Tunog

3. Kagalingan/Kahusayan

a. Magaling ba ang pagkakagamit ng wika?

Mayroon bang pag-uulit na nakababagot?

b. Ang mga diyalogo ba’y nakatutulong upang mapatibay lalo ang paglalarawang-tauhan, sa pag-unlad ng mga kawil ng pangyayari, sa nangingibabaw na damdamin at kakalasan ng kuwento?

(30)

Mga Elementong Biswal

1. Talakayin

ang

pangkalahatang

epekto ng dula.

2. Ito ba’y nakapupukaw ng damdamin.

Ano ang magiging batayan mo sa

(31)

Mga Elementong Biswal

3. Talakayin ang ilang mga eksenang

gumanda dahil sa maaayos na

paglalarawan at aksyon ng mga tauhan. 4. Kung ikaw ang magdidisenyo ng

tanghalan, anong kulay at tekstura ang gagamitin mo? Anu-ano ang magiging batayan mo sa pagsasagawa ng

(32)

Anyo

1. Uri

a.Ang uri ng dula: (trahedya,

melodrama, makatotohanan,

komedya, parsa, at iba pa)

(33)

Anyo

2. Pagkakagamit/dulog

a.Anong

himig

ang

ginagamit

(realismo,

naturalismo,

ekspresyonalismo,

impresyonalismo, klasisismo, at iba

pa)

b. Bakit mo nasabi ang gayon?

Talakayin.

(34)

Anyo

3. Estilo

a. Anong katangian ng may-akda

ang

maaaring makita sa dula?

b. Anu-anong elemento ng dula ang

naglalarawan ng katangian ng

may-akda?

Ihambing ang kanyang estilo sa

estilo ng ibang manunulat ng

dula.

(35)

Drama Bilang Sining Patanghal

Kadalasan, ang mga dula ang

nagiging mabisang instrumento

ng kasiyahan at kalungkutan ng

pagbabago ng mga kaisipan at

kaugalian ng mga tao. Hindi rin

matatawaran ang impluwensya

nito sa kalagayang panlipunan.

(36)

Drama Bilang Sining Patanghal

Bago

pa

man

sinakop

ng

dayuhang

Kastila

ang

ating

bansa, halos lahat ng gawaing

pang-araw-araw ng mga unang

pamayanang nanirahan dito ay

iniuugnay sa mga sayaw, awit at

mga ritwal.

(37)

Drama Bilang Sining Patanghal

Noong panahon ng pananakop ng

Kastila, naging instrumento ang

mga moro-moro, sinakulo, tibag,

panunuluyan, pananapatan,

pangangaluwa at iba pang mga

dula upang mapalaganap ang

relihiyong Kristiyanismo.

(38)

Drama Bilang Sining Patanghal

Ang mga sarswela at mga dulang

sedisyoso o dulang makabayan

noong panahon ng pananakop ng

mga Americano ay mapanuligsa at

nagsasaad ng damdaming

makabayan. Sa kontemporanyong

panahon, ang mga dulansangan

(street plays) ay mabisa rin sa

pagpapahayag ng mga kaisipang

makapukaw-damdamin.

(39)

MGA KATANUNGANG DAPAT SAGUTIN NG PAGSUSURI:

PAGSUSURI NG PELIKULA

1. Mayroon bang malaking tema o

kultural na pananaw na

nangingibabaw sa pelikula?

2.Paano ipinahayag ang tema o

cultural na pananaw?

(40)

PAGSUSURI NG PELIKULA

3. Anu-anong mga uri ng tinig ang ginamit ng pelikula? May tambalan bas a pagitan ng tagapagsalaysay na nakikita o nauugnay’nakaatas sa kanya? Ang mga tinig ba ay manipulado – paano at ano ang layunin?

4. Anong anyo/tipo ng pelikula ito? (etnograpiko, pang-edukasyon, popular, dokumentaryo)

(41)

PAGSUSURI NG PELIKULA:

5. Anu-anong mga sinematikong estratehiya ang ginamit upang mabigyang-diin ang mga tema o mensahe? (Hal. Pag-iilaw, montage, malikhaing “cuts,” atbp. )

6. Anu-anong mga imahe o simbolo ang ginamit ng pelikula? Ang mga simbolo bang ito’y ipinakita nang may estratehiya? Kung mayroon, paano?

(42)

PAGSUSURI NG PELIKULA:

7. May tagapagsalaysay ba? Ano ang

pangunahing tungkulin ng pelikula?

8. Ang mga tinig ban g tagapagsalaysay at ang mga taong isinapelikula at

magkapantay ang eksposyur? Ano ang antas ng pagiging inter-subhektibong kalikasan ng pelikula na maliwanag na inilarawan sa pinal na produkto.

(43)

9. Sinu-sino ang mga

pangunahing karakter ng

pelikula?

Nangingibabaw ba ang mga

kababaihan?

10. Kaninong pananaw ang

gumagabay sa pelikula?

11. Nagpapaalaala ba ang pelikula

ng mga kaisipang nauugnay

sa politika ng representasyon.

(44)

12. May mga isteryotipo bang

nangibabaw sa pelikula.

13. Kinakatawan ban g pelikula ang

ilang aspekto ng kulturang

gumagamit ng kultural na

relatibistikong larawan.

14. Ang mga ugnayang nauukol sa

kapangyarihan at ng mga

isinapelikula ay nangingibabaw ba

sa pelikula?

(45)

15. Makatotohanan ba ang pelikula?

16. Ang pokus ba ng pelikula ay

kontekstwalisado? Paano? Paano

higit na magiging kontektwalisado

ang pelikula?

(kasaysayan,

panlipunan, pangkultura,

pampulitika, atbp.)

(46)

APAT NA URI NG TEKSTWAL NA KONEKSYON:

1. Teksto sa teksto

– nagpapaalaala sa

akin ng anuman mula sa ibang aklat,

pelikula o midya.

2. Inter-Teksto

– nagpapaalaala sa akin

ng bagay sa aklat, pelikula o

midyang ito.

3. Teksto sa sarili

– nagpapaalaala sa

akin ng bagay sa sarili kong buhay.

4. Teksto sa mundo

– nagpapaalaala sa

(47)

ANG PELIKULA AT TEATRO/DULAAN: PAGHAHAMBING

Sa aklat na Understanding Movies ni Louis Giannetti (2002), pinag-iba niya ang pelikula at teatro:

Panahon/Oras – sa pelikula, pabagu-bago ang oras o panahon, maaaring bumalik sa nagdaan (sa pamamagitan ng flashback) o maaaring magtuluy-tuloy sa linyar na

daloy at maaari itong pabilisin; sa teatro, tuluy-tuloy ang panahon at limitado sa

(48)

Espasyo – sa karaniwang pelikula,

dalawa ang dimensyon ng espasyo at

ang mga manonood ay nakaposisyon

sa espasyong iyon sa pamamagitan ng

iba’t ibang uri ng kuha (shot) ng

kamera – maaaring malapitan o

malayo sa tao o manonood.

Gayunpaman, maaaring tatlo na ang

dimension ngayon sa sa mga 3-D

(49)

Sa teatro, tatlo ang dimensyon ng espasyo at maaaring makapamili ang manonood kung ano at paano ipopokus ang kanilang atensyon. Gayunpaman, isang saradong espasyo (Closed space) ang teatro – pagkaraang lumabas sa tanghalan ang mga artista o aktor ay nakakalimutan na sila, samantalang kapag gumamit ang pelikula ng ―labas-sa-kuwadrong‖ aksyon, batid natin na may tao sa labas ng kuwadro.

(50)

 Wika – gumagamit ng sinematograpiya at wika ang pelikula sa pagpapahatid ng kahulugan samantalang sa teatro, wika ang pangunahing gamit nito sa pagpaparating ng kahulugan sa mga manonood bagamat may mga teatrikal na produksyong gumagamit ng mga multi-midya at mga video bilang bahagi ng produksyon tulad ng mga pagtatanghal ng mga Dulaang Brechtian at Dulaan ng mga Naaapi (Theater of the Oppressed).

(51)

Nakapokus ang teatro sa mga karakter

at mga relasyon sa loob ng isang may

kaliitang

espasyo,

samantalang

sa

pelikula, maaaring ilagay ang mga

tao/manonood sa

iba’t ibang lawak at

anyo ng espasyo. Dahil ito sa mga

paggamit ng

iba’t ibang shots: Close-up;

Medium Shot; Full Shot; at Long Shot.

(52)

Direksyon – Higit na malaya, kontrol at

may kalayaang bumuo ng kanilang sariling ideya at bersyon ng mga orihinal na dulang pampelikula, samantang ang director pantanghalan ay limitado sa kanilang paglikha ng dula sa entablado. Maaaring ulitin ng direktor ng pelikula ang ilang eksena nang ilang beses hanggat nasiyahan siya sa kanyang mga shot at pag-arte ng kanyang mga artista.

(53)

Sa teatro, maaaring baguhin ng

direktor ang isang eksena o mga

eksena sa panahon ng rihersal

ngunit sa panahon ng palabas,

wala na halos kontrol ang direktor

sa nagaganap sa entablado.

(54)

 Tagpuan

– maaaring paunlarin ng

direktor ng pelikula ang

iba’t ibang

aspekto ng tagpuan at mga anyo ng

espasyo,

musika,

editing,

at

computer graphics at simulasyon,

samantalang limitado ang espasyo sa

tanghalan o entablado.

(55)

Kasuotan - sa pelikula at teatro,

ginagamit ang kasuoytanupang masapol

ang

mga

historical

o

cultural

na

konteksto, gamit ang mga kasuotan

upang

ipahayag ang

kalikasan

ng

pangkasaysayang panahon: mga antas

ng

lipunang

ginagalawan

ng

mga

karakter, kasarian, edad, erotisismo,

atityud/estilo

–

kadalasan

sa

pamamagitan ng kulay o tabas o

identidad at personalidad

— eksentrik,

kumbensyunal, akma, elegante, atbp.

(56)

TATLONG URI NG ADAPTASYON:

1.―Ang

Maluwag

o

Malayang

Adaptasyon‖ (The Loose Adaptation) –

maaari lamang gamitin ng direktor ang

orihinal na sitwasyon, ideya ng kuwento,

o mga karakter upang makalikha ng

pelikulang

may

pagkakahawig

sa

orihinal na teksto. (Hal.

―Sisa‖ ni Frank

G. Rivera sa direksyon ng CJ. Andaluz;

―Rizal‖ sa direksyon ni Marilou Diaz

Abaya)

(57)

TATLONG URI NG ADAPTASYON:

2. ―Ang Tapat na Adaptasyon‖ (The

Faithful

Adaptation)

–

nagtatangkang masapol ang orihinal

na

teksto

na

halos

walang

pagbabago

o

ginalaw,

isang

maingat na salin ng orihinal papunta

sa anyong pelikula na nagpapanatili

ng mga karakter, kuwento, at lahat

halos ng kaganapan.

(58)

Hal. Noli Me Tangere sa direksyon ni Eddie Romero; Dekada ’70 at ang Bata, Bata,

Paano Ka Ginawa ni Lualhati Bautista sa

direksyon ni Chito Roño; Bulaklak ng City

Jail ni Domino Landicho sa direksyon ni Joel

Lamangan; Maynila sa mga Kuko ng

Liwanag, na buhat sa nobelang Sa mga Kuko ng Liwanag ni Edgardo M. Reyes sa

direksyon ni Lino Brocka; Insiang ni Mario O’Hara sa direksyon ni Lino Brocka; ―Ibong Adarna‖ at ―Florante at Laura‖ na mga isinapelikula noong dekada ’50.

(59)

3. ―Ang Literal‖ – lumang

bersyon

ng

video

ng

produksyong

pantanghalan,

na

may

limitadong

gamit

ng

(60)

MGA URI NG MGA MALUWAG/MALAYANG ADAPTASYON:

1. Displaced

– binago ang tagpuan

ngunit nanatili ang wika ng teksto.

Hal.

―Richard II (1995), eksena sa

Europa noong dekada

’30; ―Romeo

and

Juliet‖ (1996), eksena sa

kontemporaryong

Los

Angeles;

―Hamlet‖

(2000)

eksena

sa

kontemporaryong mundo ng New

York City.

(61)

2. Acculturated – binago ang wika at ang

tagpuan ng orihinal na teksto.

Hal. Akira Kurosaw’s ―Throne of Blood‖ (1998) (1957, batay sa ―Macbeth‖) at ―Ran‖: (1985, batay sa ―King Lear‖), tagpuan noong kalagitnaan ng ika-16 na siglo sa Japan; ―Clueless,‖ 1995 na bersyon ng ―Emma‖ tagpuan sa isang hayskul sa Beverly Hills, tampok ang mga tinedyer na gumamit ng mga kontemporaryong wika.

(62)

3. Politicized – ginawa upang maging

instrumento ng pagpapahatid ng mga ideya, paniniwala at prinsipyong pampulitika.

Hal. Bersyong 1994 ng ―Henry V‖ na kinomisyon ng British Ministry of Information noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig bilang propaganda bago magsimula ang giyera. ―Mansfield Park‖ (1998) naglarawan ng tahimik na bayani. ―Fanny Price,‖ isang feministang hayagang nagtuligsa ng diskriminasyon sa kasarian.

(63)

4. Commercialized/Hollywood-ized –

binago ang orihinal na kuwento upang maging kaakit-akit ito sa target na wika at nililimita ang kasalimuutan ng orihinal na teksto, ironiya, kalabuan, at isinasadula ang bayani ng kuwento. Hal. ―Hamlet,‖ (1990, Zefferilli‖) tampok sina Mel Gibson at Glenn Close bilang Hamlet at Gertude, nagtanggal ng sab-banghay kung kayat nakakuha ng atensyon dahil sa temang pulitikal ng dula.

(64)

5.

Radical - lumikha ng bagong bersyon ng

orihinal na materyal. Hal. ―Shakespeare in Love‖ batay sa kung paano at bakit isinulat ni Shakespeare ang ―Romeo and Juliet‖ – naging kalimitang ginagamit sa panonood ng mga mag-aaral sa klase; linyar ang naratibo; nakatatawa at makabagbag-damdamin ang tono; ang disenyo ng produksyon ay maliwanag na muling-paglalarawan ng London noong panahon ni Queen Elizabeth.

(65)

Mga Adaptasyong Pelikula na

Ginagamit sa Klase:

1. A Streetcar Named Desire (Tennessee Williams)

2. Cat on a Hot Tin Roof (Tennessee Williams) 3. Miss Julie (Strindberg)

4. Hedda Gabler 5. Oliver Twist

6. My Fair Lady (mula sa Pygmalion) 7. Death of a Salesman (Arthur Miller) 8. Of Mice and Men (Steinbeck)

(66)

Mga Adaptasyong Pelikula na

Ginagamit ko sa Klase:

9. King Lear

10. Macbeth

11. Lord of the Flies

12. War and Peace

13. Pride and Prejudice

14. Oedipus Rex

15. Grapes of Wrath

16. The Great Gatsby

(67)

MGA ELEMENTO NG PAGGAWA NG PELIKULA:

Sa paggawa ng pelikula, isinasanib ang

teatro,

musika

at

sining-biswal.

Samantala, sa mga pagtatanghal sa

teatro/dulaan, ang mga manonood ay

nakaupo sa isang partikular na silya at

iisa

lamang

ang

tanawin

sa

entablado/tanghalan. Hindi nagbabago

ang laki o liit ng mga artista at ang laki o

liit ng mga eksena ay palaging parehas.

(68)

Hindi ka maaaring lumapit sa mga artista upang tingnan ang ekspresyon ng kanilang mga mukha. Kailangang eksaherado ang kanilang mga emosyon para ang mga manonood sa pinakamalayong upuan mula sa entablado ay mababatid kung ano ang kanilang nadarama. Kabaliktaran ng mga ito ang pelikula dahil maaaring ipuwesto ng director at cameraman ang kamera nang mga dalawang talampakan mula sa mga mukha ng mga para matamo ang dinamikong close-up.

(69)

Maaaring kunan ang eksena ng ilang beses upang matamo ang nais na kuha (shot). Maaari nilang tapusin ang pagbuo ng pelikula sa loob ng apat hanggang anim na linggo at pagdugtungin ang mga mahuhusay na (shot). Maaari silang gumamit ng mga sound effects at musika. Maaari silang magdagdag ng tinig ng aktor (voice over) kung nagkamali noong ginagawa ang pelikula. Hindi sila limitado sa totoong oras. Maaari silang lumikha ng pelikula sa isang estudyo o sa isang malayong lokasyon.

(70)

IMAHE:

Sa paggawa ng pelikula, gumamit ang mga direktor at cameraman ng light capture/recording device. Ipinoprodyek ito

sa talon. Sa mga sinehan, gumagamit sila ng mga malalaking boltaheng lampara para maiprodyek ang imahe sa pamamagitan ng nakapokus na lente. Ang isang eksposyur ng larawan sa film ay tinatawag na kuwadro

(71)

IMAHE:

Pinagsasanib ang mga kuwadro upang makalikha ng shot. Ang shot ay anumang hindi natitigil na nakaekspows na seksyon ng film. Ang totoo, ang kuwadro (frame) ay ang hindi gumagalaw na imahe. Hindi nakakarekord ng mosyon, nirerekord nito ang ilaw at ang resulta ng isang kuwadro at katulad ng still photograph.

(72)

ORAS

May dalawang oras ang pelikula. Ang

una ay ang aktwal na haba o tagal

ng pelikula, halimbawa, 90 minuto.

Ang

ikalawa’y tinatawag na diegetic

time, o ang oras na resulta ng

(73)

ORAS

Maaaring tumagal ang kuwento ng dalawang minuto, ilang oras, ilang araw, linggo, buwan, taon o hamambuhay ngunit maaaring ikuwento ang mahabang panahon sa loob lamang ng isang oras at kalahati. Hal. ―Bilangi ang mga Bituin sa Langit‖ na tampok sina Nora Aunor at Tirso Cruz III sa direksyon ni Elwood Perez.

(74)

MOSYON:

Nagbibigay ang pelikula ng ng ilusyon ng mosyon sa pamamagitan ng galaw ng maraming kuwadro sa prodyektor. Dahil sa pisikal na katangian ng mata at utak ng tao na tinatawag na “persistence of vision,” nakikita ang ilusyon ng mosyon sa pamamagitan ng motion picture technology. Ang katangiang ilusyong ng mosyon ang kaibahan ng motion picture photography sa still photography.

(75)

TUNOG:

Mahalagang elemento ng pelikula ang tunog. Marami sa mga pelikula sa kasalukuyan ang paglalapat ng tunog, musika at voice over sa panahon ng post

production. Ang mga pagsabog, tunog ng

baril at kanyon, banggaan ng mga sasakyan, hangin, ulan, at napakaraming tunog ay nilalapat sa panahon ng post

(76)

TUNOG:

Ang mga pagsabog, tunog ng baril at

kanyon, banggaan ng mga sasakyan,

hangin, ulan, at napakaraming tunog

ay nilalapat sa panahon ng post

production. Maging ang mga diyalogo

ay ginagawa sa panahon ng dubbing.

Foley artists ang tawag sa mga

nagsasagawa ng ganitong paglalapat

ng mga tunog at musika.

(77)

ILAW:

Kapag nagrerekord tayo gamit ang

mga photographic na mga

instrumento, nagrerekord tayo ng ilaw. Hindi narerekord ang mga bagay, tao, gusali, o anuman kundi ang ilaw ang narerekord. Gnagamit ng direktor at

cameraman upang makalikha ng

damdamin, bias at ng continuity sa kabuuan ng pelikula.

(78)

DALOY NG MGA PANGYAYARI:

Pagkatapos ng shooting, susundan ito ng pag-eedit. Magkatuwang na magpapasya ang direktor at ang editor tungkol sa haba at pagkakasunud-sunod ng mga shot at pagkatapos ay pagdudugtungin ang mga ito upang makabuo ng isang daloy ng mga pangyayari. Ang daloy ng mga pangyayari ang nagbibigay ng kuwento gamit ang biswal na wika ng pelikula.