Dien Anggarasari
ABSTRAK
Penelitian ini adalah penelitian kuantitatif korelasional yang bertujuan untuk mengetahui hubungan antara persepsi komunikasi interpersonal anak dan ibu dengan coping stress pada remaja. Hipotesis pada penelitian ini ada 2 yaitu ada hubungan positif antara persepsi komunikasi interpersonal ibu dan anak dengan engagement coping pada remaja dan ada hubungan negatif antara persepsi komunikasi interpersonal antara anak dan ibu dengan disengagement coping pada remaja. Rancangan penelitian berupa penelitian kuantitatif korelasional dengan jumlah subjek sebanyak 156 remaja berusia 13-20 tahun yang dipilih dengan metode pengambilan data Purposive Sampling. Instrumen yang digunakan adalah skala komunikasi interpersonal anak-ibu dan skala coping remaja berupa skala Likert. Koefisien reliabilitas skala komunikasi interpersonal anak –ibu sebesar 0,937. Koefisien reliabilitas skala engagement coping sebesar 0,789 dan koefisien skala disengagement coping sebesar 0,770. Uji normalitas menunjukkan bahwa variabel komunikasi interpersonal anak -ibu, variabel engagement coping, variabel disengagement coping memiliki sebaran data penelitian yang normal. Hasil uji linearitas menunjukkan bahwa variabel disengagement coping dan komunikasi interpersonal memiliki kesesuaian arah hubungan, tetapi variabel engagement coping dan komunikasi interpersonal tidak memiliki kesesuaian arah hubungan. Analisis data dilakukan dengan Statistik Non-Parametrik, dengan teknik analisis korelasi Spearman-Rho melalui SPSS for Windows 16.00. Hasil penelitian menunjukkan bahwa terdapat hubungan positif antara persepsi komunikasi interpersonal anak-ibu dengan engagement coping pada remaja (r = 0,154 , sig 0,027). Semakin tinggi persepsi komunikasi interpersonal anak dan ibu, maka semakin tinggi engagement coping. Sedangkan terdapat hubungan negatif antara persepsi komunikasi interpersonal anak-ibu dengan disengagement coping pada remaja ( r = -0,169, sig 0,018). Semakin remdah komunikasi interpersonal anak-ibu , maka semakin tinggi disengagement coping.
PERCEPTION CHILDREN AND MOTHER WITH COPING STRESS IN
ADOLESCENT
Dien Anggarasari
ABSTRACT
This research aimed to measured the correlation between communication interpersonal perception children and mother with coping stress in adolescent. There were two hypotheses in this research, the positive correlation between communication interpersonal perception children and mother with engagement coping in adolescent and the negative correlation between communication interpersonal perception children and mother with disengagement coping in adolescent. The design of the study was Correlational Quantitative, with a number of sample is 156 adolescents age 13-20 years old with Purposive Sampling method. The instruments used the scale of children and mother’s communication and Likert scale for coping adolescent. Reliability coefficient in the form of children and mother’s interpersonal communication was 0,937. Reliability coefficient in the form of engagement coping was 0,789 and in the form of disengagement coping was 0,770. The normality test showed that the spread of data from communication interpersonal perception children and mother, engagement coping, and disengagement coping were normal. The linearity in this study showed that disengagement coping and communication interpersonal perception had the congruent linearity, but engagement coping and interpersonal communication did not have congruent linearity. Data of this study were analyzed using Non-Parametric Statistic with Spearman Rho analyzing technique through SPSS for Windows 16.00. The result showed that there was a positive correlation between children and mother’s interpersonal correlation with engagement coping in adolescent (r = 0,154, sig 0,027). The highest the communication interpersonal perception children and mother correlation, the highest engagement coping. On the other hand, there was a negative correlation between communication interpersonal perception children and mother correlation with disengagement coping in adolescent ( r = -0,169, sig 0,018). The lowest communication interpersonal perception children and mother, the highest disengagement coping.
i
A R A T N A N A G N U B U
H PERSEPS IKOMUNIKASII NTERPERSONAL U
B I N A D K A N
A DENGANCOPINGSTRESSPADAREMAJA
I S P I R K S
t a r a y S u t a S h a l a S i h u n e m e M k u t n U n a k u j a i D
i g o l o k i s P a n a j r a S r a l e G h e l o r e p m e M
i g o l o k i s P i d u t S m a r g o r P
: h e l O n u s u s i D
i r a s a r a g g n A n e i D
0 1 : M I
N 9114080
I G O L O K I S P N A S U R U J I G O L O K I S P I D U T S M A R G O R P
I G O L O K I S P S A T L U K A F
A M R A H D A T A N A S S A T I S R E V I N U
A T R A K A Y G O Y
v i
O
T
T
O
M
e h t n i t r o f m o c o n s i e r e h t ; e n o z t r o f m o c e h t n i h t w o r g o n s i e r e h T
e n o z h t w o r g
-SteveClark
, p u t e g
, p u s s e r d
d n a , p u w o h s
nevergiveup
e v o l t a e r g h ti w s g n i h t ll a m s o d y l n o n a c e W . s g n i h t t a e r g o d t o n n a c e w , e fi l s i h t n I
– Mothe rTeresa
t o n , w o r g o t f l e s r e h g n i w o l l a , s y a d r e h t n e p s e h s ; r e w o l f d l i w a e k i L
i N . t h g i l r e h f o w e n k ; l l a y l l a u t n e v e t u b , e l g g u r t s r e h f o w e n k y n a
m k i
e w o R
e m i t s ’ t i n i l u f i t u a e b g n i h t y r e v e e d a m s a h e H
v
N A H A B M E S R E P N A M A L A H
s u t s ir K s u s e Y n a h u T i g a b n a k h a b m e s r e p a y a s i n i i s p ir k S
u b I n a d o t n a y r u N i d u B . x F . s r D k a p a B , a s a i b r a u l g n a y u k a u t g n a r O i g a B
. h a y i s ir P y n E a t e h d a n r e B k k i d
A uEilsabethDtiaDwipujowait t
a b a h a
S -sahabatkudant eman- temankut ersayang.
h i s a k a m ir e T
ii v A R A T N A N A G N U B U
H PERSEPS IKOMUNIKASII NTERPERSONAL K
A N
A DANI BUDENGANCOPINGSTRESSPADAREMAJA g g n A n e i
D arasari K A R T S B A n a u j u tr e b g n a y l a n o i s a l e r o k f it a ti t n a u k n a it il e n e p h a l a d a i n i n a it il e n e P a r a t n a n a g n u b u h i u h a t e g n e m k u t n
u perseps i komunikasi i nterpersona lanak dan n a g n e d u b
i coping stress pada remaja .Hipotesi spada peneilitan i n iada 2 yatiu n u b u h a d
a gan posiit f antara perseps ikomunikas i interpersona libu dan anak n
a g n e
d engagemen tcoping padar emajadanadahubungan negait fantaraperseps i n a g n e d u b i n a d k a n a a r a t n a l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o
k disengagemen tcopingpada u r e b n a it il e n e p n a g n a c n a R . a j a m e
r pa peneilitan kuanttiait fkorelasiona ldengan 3 1 a i s u r e b a j a m e r 6 5 1 k a y n a b e s k e j b u s h a l m u
j -20 tahun yang dipiilh dengan a t a d n a li b m a g n e p e d o t e
m PurposiveSampilng .I nsrtumenyangdigunakanadalah k a n a l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k a l a k
s -ibu dan skala coping remaja berupa skala k a n a l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k a l a k s s a ti li b a il e r n e i s if e o K . tr e k i
L –ibu sebesa r
a l a k s s a ti li b a il e r n e i s if e o K . 7 3 9 ,
0 engagemen tcopingsebesa r0,789dan koeifsien a
l a k
s disengagemen tcoping sebesa r0,770 .Uj inormaltia smenunjukkan bahwa k a n a l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k l e b a ir a
v -ibu , va irabe l engagemen t coping , l e b a ir a
v disengagemen tcoping memiilk isebaran data peneilitan yang normal . l e b a ir a v a w h a b n a k k u j n u n e m s a ti r a e n il i j u l i s a
H disengagemen t coping dan i k il i m e m l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o
k kesesuaian arah hubungan ,tetap ivairabe l g n i p o c t n e m e g a g n
e dankomunikasii nterpersona l itdak memiilk ikesesuaian arah n o N k it s it a t S n a g n e d n a k u k a li d a t a d s i s il a n A . n a g n u b u
h -Parametirk , dengan i s a l e r o k s i s il a n a k i n k e
t Spearman-Rho melalu iSPSS fo rWindow s16.00 .Hasi l a r a t n a f it i s o p n a g n u b u h t a p a d r e t a w h a b n a k k u j n u n e m n a it il e n e
p perseps i
k a n a l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o
k -ibu dengan engagemen tcoping pada remaja ( r= i g g n it n i k a m e S . ) 7 2 0 , 0 g i s , 4 5 1 ,
0 perseps ikomunikas iinterpersona lanak dan k a m e s a k a m , u b
i in itngg iengagemen tcoping .Sedangkan terdapa thubungan a r a t n a f it a g e
n perseps ikomunikasii nterpersona lanak-ibu dengan disengagemen t g
n i p o
c pada remaja ( r = -0,169 , sig 0,018) . Semakin remdah komunikas i k a n a l a n o s r e p r e t n
i -ibu ,makas emakin itngg idisengagemen tcoping .
: i c n u k a t a
K perseps ikomunikasii nterpersona lanakdani bu ,engagemen tcoping,disengagemen t g
n i p o
ii i v N E E W T E B N O I T A L E R R O C E H
T COMMUNICATION
R E H T O M D N A N E R D L I H C N O I T P E C R E P L A N O S R E P R E T N
I WITH
S S E R T S G N I P O
C INADOLESCENT
g g n A n e i
D arasari T C A R T S B A d e m i a h c r a e s e r s i h
T to measured the correlaiton between communicaiton r e h t o m d n a n e r d li h c n o it p e c r e p l a n o s r e p r e t n
i wtih coping srtes sin adolescent . e r e w e r e h
T two hypothese sin thi sresearch , the posiitve correlaiton between o it a c i n u m m o
c n interpersona lpercepiton chlidren and mother wtih engagemen t n e e w t e b n o it a l e r r o c e v it a g e n e h t d n a t n e c s e l o d a n i g n i p o
c communicaiton
n o it p e c r e p l a n o s r e p r e t n
i chlidren and mother wtih disengagemen t coping in t n e c s e l o d
a . Thedesignoft hes tudywa sCorrelaitona lQuanttiaitve ,wtihanumbe r 3 1 e g a s t n e c s e l o d a 6 5 1 s i e l p m a s f
o -20 year sold wtih Purposive Sampilng n o it a c i n u m m o c s ’ r e h t o m d n a n e r d li h c f o e l a c s e h t d e s u s t n e m u rt s n i e h T . d o h t e m e h t n i t n e i c if f e o c y ti li b a il e R . t n e c s e l o d a g n i p o c r o f e l a c s t r e k i L d n
a form o f
y ti li b a il e R . 7 3 9 , 0 s a w n o it a c i n u m m o c l a n o s r e p r e t n i s ’ r e h t o m d n a n e r d li h c f o m r o f e h t n i d n a 9 8 7 , 0 s a w g n i p o c t n e m e g a g n e f o m r o f e h t n i t n e i c if f e o c f o d a e r p s e h t t a h t d e w o h s t s e t y ti l a m r o n e h T . 0 7 7 , 0 s a w g n i p o c t n e m e g a g n e s i d m o r f a t a
d communicaiton interpersona l percep iton ch lidren and mother , s i h t n i y ti r a e n il e h T . l a m r o n e r e w g n i p o c t n e m e g a g n e s i d d n a , g n i p o c t n e m e g a g n e d n a g n i p o c t n e m e g a g n e s i d t a h t d e w o h s y d u t
s communicaiton interpersona l n o it p e c r e
p had t hecongruen t ilneartiy ,bu tengagemen tcoping and i nterpersona l d e z y l a n a e r e w y d u t s s i h t f o a t a D . y ti r a e n il t n e u r g n o c e v a h t o n d i d n o it a c i n u m m o c n o N g n i s
u -ParametircStaitsitc wtih Spearman Rho analyzing t echnique t hrough . 0 0 . 6 1 s w o d n i W r o f S S P
S Ther esul tshowedt hatt herewasaposiitvecorrelaiton g n i p o c t n e m e g a g n e h ti w n o it a l e rr o c l a n o s r e p r e t n i s ’ r e h t o m d n a n e r d li h c n e e w t e b r ( t n e c s e l o d a n
i =0,154 ,sig0,027) .Thehighest et h communicaitoni nterpersona l n o it p e c r e
p chlidren and mothe rcorrelaiton ,the highes tengagemen tcoping .On d n a h r e h t o e h
t , there was a negaitve correlaiton between communicaiton n o it p e c r e p l a n o s r e p r e t n
i chlidren and mother correlaiton wtih disengagemen t r ( t n e c s e l o d a n i g n i p o
c = -0,169 , sig 0,018) . The lowest communicaiton n o it p e c r e p l a n o s r e p r e t n
i chlidrenandmother,t hehighestdisengagemen tcoping.
: s d r o w y e
x R A T N A G N E P A T A K h a l e t g n a y s u t s ir K s u s e Y n a h u T a d a p e k h i s a k a m ir e t n a d r u k u y s i j u P t a m h a r n a k h a p m il e
m dan karuniaNya yang lua rbiasa sehingga penuil sdapa t t a r a y s u t a s h a l a s i h u n e m e m k u t n u n u s u s i d i n i i s p ir k S . i n i i s p ir k s n a k i a s e l e y n e m a m a l e S . a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U i d i g o l o k i s p a n a jr a s r a l e g h e l o r e p m e m e t k a d it i r a d a y n e m s il u n e p , i n i i s p ir k s n a s il u n e
p lrepa sdar ibantuan dandukungan a p m a y n e m n i g n i s il u n e p i n i n a t a p m e s e k a d a p a g g n i h e s , k a h i p i a g a b r e
b ikan
a d a p e k h i s a k a m ir e t n a p a c
u :
.
1 Bapak Dr . T . P iryo Widiyanto , M . S i selaku Dekan Fakutla s Psikolog i . a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U .
2 Bapak P .Eddy Suhatranto ,M.S iselaku Ketua Program Stud i Psikologi , . a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U i g o l o k i s P s a tl u k a F .
3 Ibu Rart iSuna rAstu it ,M.S iselaku Dosen PembimbingSk irpsi .Teirmakasih n a g n e d s il u n e P g n i b m i b m e m n a d i g n i p m a d n e m m a l a d a y n n a a i d e s e k s a t a e p a m a l e s n a r a b a s e k h u n e
p ngejraans k irpsii ni . .
4 Ibu Dra .Lucia Praitdarmanasitit ,M.S iselaku Dosen Pembimbing Akademik n a g n e d n a d i d u t s h u p m e n e m a m a l e s s il u n e p g n i b m i b m e m h a l e t g n a y . a y n n a p u d i h e k t a h e s a n n a k ir e b m e m t a g n a m e s .
5 Bapak dan Ibu dosen Faku tla sPsikolog iUniverstia sSanata Dharma yang .s il u n e p a d a p e k a y n u m li n a d n a u h a t e g n e p n a k i g a b m e m h a l e t .
i x ff
a ts t n e d u t
s yangt elah membantudanmembeirkanpelayananyangbaik .Pak .
s u l u t m u y n e s n a k ir e b m e m u l a l e s g n a y e i G .
7 Kedua orangtuaku yang tak henitnya mendoakanku sehingga aku bisa a ti D k e d n a d u k a a g o m e s , u b i , k a p a b h i s a k a m ir e T . i n i a u m e s n a k i a s e l e y n e m
. a g g n a b u b i n a d k a p a b t a u b m e m u l a l e s
u k k i d
A yangmungi lEilsabethDtia,s emanga tmeraihimpianktia! ! .
8 Mbah Ti ,pakde ,bude ,mamak ,wawak ,bulek ,om ,dan sepupu- sepupu yang .s
il u n e p i g a b t a h e s a n n a k ir e b m e m n a d n a k t a g n i g n e m u l a l e s .
9 Anothe rsiste randbrother (Tyas ,T ija ,Venny ,Eka )makas iyakalianselalu !
!t a g n a m e s s u r a h a g u j n a il a K . k u t n u s t a a s u k a r u b i h n a d t r o p p u s . 0
1 Teman-teman seperantauan dan sepejruangan dar iLampung (Dona ,Gigis , i d u t s n a k i a s e l e y n e m n a d i ri d n a m a s i b a ti k a y n ri h k a ) a n a o Y , n e l a V , o i R , i m o T
u o y e e S . i n i a w e m it s I g n a y a t o k i
d onTOP !
. 1
1 Mbakyu ViandanBella ,Matu rnuwunnn..s ukse syoo .
2
1 Teman- teman sepejruangan yang selalu meluangkan waktu ,bercandadisaa t , o r e V , a k I , a c i V , d i v i V , a n a y a z ri T t a p a d n e p r a k u tr e b g n il a s n a d a n a l u g h a d n u g
a h a s m a k , o w a m o G .l e g n A k a K , a y a M , a l o L , i n a
R mnida,s aranghae^^ .
3
1 Teman – teman yang saba rdan se irng membeirkan masukan pada penu il s , s a y T , a n a h o Y , a n o i F , a n n e i V , y t s ir h C , a i v li S i n i i s p ir k s n a k i a s e l e y n e m m a l a d
. a i R a K , h a b m i S , g n e k A , o d l A , t e k e
K Thankyouf o ryou rkindness.. .
4
1 Teman-teman d iKos tPelang i(Naomi ,Nata ,Vani ,Rizky ,Rona , Annie , n
e m e T . ) a v E , e c e C , li r p A , n a i D , a n n
A –temenKos tBusan( Anggi ,Cic,i I cha , )
il u Y , e k i R , a ll
ii x .
5
1 Teman– temanPSIBK ,patrne rkejrayanggokillll.l..s ukse syaaaCep irezzz .
6
1 Teman-teman KOMPAI ,Tim Kreait fCacadzzz ,Tim Merangka iBunga ,PSF .
n a il a k i r a d n a i g a b i d a j n e m h a n r e p r u k u y s r e b u k A . e c i o v ’l e g n A
.. ll a u s s e l B d o G . 7
1 Teman-teman “bimbingan sk irps i bu Ratir” yang selalu membeirkan e
m g n il a s n a d , g n ir a h s , n a g n u k u
d mbeirkan semanga t (Dian ,Willa ,Yoan , n a g n a u jr e p n a k t u j n a L ) a h p O , ir t s a y T , n i b i B , e n a J , k c a J , a h c a h C , m a z i N
. … n a p e d e k . 8
1 Teman- temanPsikolog iangkatan2010 .Senangmengena ldanbisaberprose s .
n a il a k a m a s r e b . 9
1 Semuas ubjekyangt elahbersediamembantupenuil smenyelesaikant ugasi n .i .
0
2 Semua Pihak yang tak bisa penuil ssebutkan satu persatu .Te irmakasih ata s a d a p e k n a k ir e b i d h a l e t g n a y n a p a r a h n a d , a o d , t a g n a m e s , n a g n u k u d a l a g e s
. s il u n e p
n a g n a r u k e k k a y n b h i s a m a w h a b i r a d a y n e m s il u n e
P -kekurangandalams k irpsi ,ini s il u n e P . n u g n a b m e m a y n t a fi s g n a y k it ir k n a d n a r a s a m ir e n e m s il u n e p u ti k u t n u
. n i a l g n a r o i g a b t a a f n a m r e b t a p a d i n i i s p ir k s p a r a h r e b
6 1 0 2 t e r a M , a tr a k a y g o
Y
, s il u n e P
ii i x
I S I R A T F A D
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . L U D U J N A M A L A
H ...i N
A U J U T E S R E P N A M A L A
H DOSENPEMBIMBING... ii .
N A H A S E G N E P N A M A L A
H ... ... iii A
M A L A
H NMOTTO... ... vi .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. N A H A B M E S R E P N A M A L A
H . .… v
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . A Y R A K N A I L S A E K N A A T A Y N R E P N A M A L A
H ... ... v i
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . K A R T S B
A ... ii..v K
C A R T S B
A ... .. iiv i .. .. .. .. .. .. .. .. .. . H A I M L I A Y R A K I S A K I L B U P N A U J U T E S R E P N A M A L A
H .. .... xi
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . R A T N A G N E P A T A
K . x ....
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. I S I R A T F A
D ... iix i ..
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. L E B A T R A T F A
D ... xvi R
A B M A G R A T F A
D ...xviii .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . N A R I P M A L R A T F A
D .xix
N A U L U H A D N E P I B A
B ...1 .
A Lata rBelakangMasalah………...1 .
B RumusanMasalah………9 .
C TujuanPeneilitan……… 9 . .
D Manfaa tPeneilitan………... ... 9 .
1 Manfaa tTeo irits……….9 .
v i x ..
.. . I R O E T N A S A D N A L I I B A
B ... .. 1.. 1 .
A Coping Stres……….. 11 .
1 PengeritanCopingStress………11 .
2 JenisCopingStress………..1 1 .
3 Fakto ryangmempengaruh iCopingStress………..16 .
B Perseps iKomunikasiI nterpersonalI budanAnak………1 8 .
1 PengeritanKomunikasiI nterpersonal……….. 81 .
2 KomunikasiI nterpersona lAnakdanI bu………. 91 .
3 PengeritanPersepsi………..1 9 .
4 Aspek– AspekKomunikasiI nterpersona.l..………. 0..2 .
5 Pen itngn yaKomunikasiI nterpersona lAnakdanI bu………2 2 .
C Remaja……….. 42 it
r e g n e P .
1 anRemaja………. 4..2 U
n a s a t a B .
2 s iaRemaja………. 5..2 e
P k it s ir e t k a r a K .
3 rkembanganRemaja……… 5..2 .
D DinamikaHubunganPerseps iKomunikasiI nterpersona lAnakdanI bu d
a P s e rt S g n i p o C n a g n e
d aRemaja………...2 9 .
E Hipotesi sPeneilitan……… 3..3 .
F SkemaPeneilitan………. 43 N
A I T I L E N E P E D O T E M I I I B A
B ………... ... 53 .
A Jeni sPeneilitan………. 53 .
B Vairabe lPeneilitan………. 5..3 .
C Deifnis iOperasional………. 63 .
D SubjekPeneilitan……… .. 73 .
v x .
1 Metode………...37 .
2 Ala tUku r……… 83 .
F Vaildtias ,Seleks i tIemdanReilablitias……… .41 .
1 Vaild tias………..41 .
2 Seleks i tIem……… .42 .
3 Reilabiltia s………..45 .
G Uj iAnailsi sData………...46 .
1 Uj iAsumsi………...46 N
i j U .
a ormaltias……… .46 n
i L i j U .
b eartia s………..46 .
2 Uj iHipotesis……… 47 N
A S A H A B M E P N A D N A I T I L E N E P L I S A H V I B A
B ………...48
.
A PelaksanaanPeneilitan………...48 .
B Desk irps iSubjekPeneilitan………...48 .
C Desk irps iDataPeneilitan………... 49 .
D Anailsi sDataPeneilitan……… 51 i
s m u s A i j U .
1 ………. 51 .
a Uj iNormaltias………. 51 .
b Uj iLineartias……… 52 .
2 Uj iHipotesis……… 53 .
i v x N A R A S N A D N A L U P M I S E K V B A
B ………. 0..6 .
A Kesimpulan………...60 .
B Saran……….. 60 .
1 B iag OrangTua………... 0.. 6 .
2 Bag iRemaja……… 1.. 6 .
3 Bag iPenelti iSelanjutnya……… 1.. 6 n
a s a t a b r e t e K .
C Peneilitan………...61 … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … A K A T S U P R A T F A
D ...62
N A R I P M A
ii v x
L E B A T R A T F A D
. 1 . 3 l e b a
T Pembe iranSko r tIemPosiit fSkalaCoping………3 9 .
2 . 3 l e b a
T Blueprin tSkalaCopingSebelumSeleks i tIem………..39 l
a n o s r e p r e t n I i s a k i n u m o K a l a k S r o k S n a ir e b m e P . 3 . 3 l e b a
T ……….4 1
. 4 . 3 l e b a
T BlueprintdanDistirbus i tIemSkalaKomunikasiI nterpersona l i
j U m u l e b e S
( Coba)………...41 .
5 . 3 l e b a
T BlueprintSkalaCopingSetelahUj iCobaPetrama………...43 .
6 . 3 l e b a
T Blueprin tSkalaCopingSetelahUijCobaKedua……….43 l
e b a
T 3.7.Blueprint Skala Coping Setelah Dliakukan Penyusunan Untuk b
m a g n e
P lianData………44 .
8 . 3 l e b a
T BlueprintSkalaKomunikasiI nterpersona lSetelahUj iCoba……...44 .
9 . 3 l e b a
T Blueprint Skala Komunikas i Interpersona l Setelah dliakukan e
p k u t n u g n a l u n a n u s u y n e
p ngambliandata……….44 a
i s u n a k r a s a d r e b k e j b u S i s p ir k s e D : 1 . 4 l e b a
T ……….49
n i m a l e K s i n e J n a k r a s a d r e B k e j b u S i s p ir k s e D : 2 . 4 l e b a
T ……….49
k a n a l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k l e b a ir a v a t a d k it s it a t s i s p ir k s e D : 3 . 4 l e b a
T - i bu
n a
d copingpadar emaja………...50 l
e b a
T 4.4 :Uj iNormaltiasdenganKolmogrov-Sm rinovt est………52 l
e b a
T 4 .5: Hasi lUj iLineartias………..53 l
e b a
ii i v x
R A B M A G R A T F A D
n a it il e n e P a m e k S . 1 r a b m a
G DinamikaPerseps iKomunikasiI nterpersona lAnak n
a g n e d u b I n a
x i x
N A R I P M A L R A T F A D
a m a tr e P t u o y r T a l a k S . 1 n a ri p m a
L ………70 .
2 n a ri p m a
L SkalaTryou tKeduaSkalaCopingStress……….84 o
K a l a k S s a ti li b a il e R . 3 n a ri p m a
L munikasiI nterpersona l………90 a
l a k S s a ti li b a il e R . 4 n a ri p m a
L CopingStress………96 5
n a ri p m a
L .SkalaPeneilitan………101 6
n a ri p m a
L .Hasi lUj iNormaltias……….113 i
j U l i s a H . 7 n a ri p m a
L Lineartia s……….115 a
1 I B A B
N A U L U H A D N E P
.
A LatarBelakangMasalah
g n il a p g n a y e d o ir e p u t a s h a l a s n a k a p u r e m a j a m e r a s a M
a s a m n a k a p u r e m a j a m e R . a i s u n a m n a p u d i h e k m a l a d n a k n a s e g n e m
a s a w e d n a d k a n a a s a m a r a t n a n a h il a r e
p , dimana pada masa in itejrad i
n a h a b u r e
p -perubahan ifsik yang pesat , munculnya perubahan dalam
, l a u s k e s n a h u t u b e k n a d u k a li r e
p setratejradiperubahandalamharapandan n
a h a b u r e P . a j a m e r p a d a h r e t t a k a r a y s a m n a t u t n u
t -perubahan yang tejrad i
m a l a d h a l a s a m n a k l u b m i n e m h a l e t t u b e s r e t t a k g n i s u t k a w a d a p
h a s u n a d n a i a u s e y n e
p amemadukannya( Drigagunarsa ,1991)
n a g n a c n o g e k h u n e p g n a y a s a m i a g a b e s l a n e k i d a j a m e r a s a M
. ) 3 7 9 1 , k c o lr u H ( s a ti t n e d i i r a c n e m a s a m m a l a d h i s a m a k e r e m a n e r a k
i n i a s a m a d a p a n e r a k t a r e b g n il a p g n a y e d o ir e p n a k a p u r e m i n i e d o ir e P
n a h a b u r e p n a g n e d h u n e
p -perubahan fungs ibiologis ,kognisi ,afektfi ,d an n
a h a b u r e P . l a i s o s i s g n u
f -perubahan in imerupakan srtesso ryang dapa t
. ) 2 8 9 1 , a g i p S n a d n o s r e t e P ( a j a m e r i g a b s e rt s n a k b a b e y n e m
Srte sadalah suatu prose spenliaiansuatu pe irsitwasebaga isesuatu
m a c n a g n e m g n a
y , menentang , ataupun membahayakan dan individu
n o p s e r e
m peirsitwa tiu pada leve l ifsiologis ,emosional ,kogniit fdan
k a li r e
p u (Papaila ,Olds ,& Feldmen ,2009 .) S rte sjuga diaritkan sebaga i
i m a l a i d g n a y n a a d a e k h a u b e
n a t u t n u
t -tuntutan dtie irma dan kemampuan untuk mengatasinya (Looke r
, n o s g e r G
& 2005) .Gejala-gejala srte sdtiunjukkan dengan meilha taksi -r a b e d r e b g n u t n a j k a t e d n i a l a r a t n a , s i g o l o i s if i s k
a -debar , nafa s itdak
b m e s , e r a i d , s e l u m , g n ir e k t u l u m , r u t a r e
t elti ,kegeilsahan ,su il t itdur ,saki t
g n a u b g n ir e s , n i g n i d i k a k n a d n a g n a t ,t a g n ir e k r e b n a g n a t k a p a l e t , a l a p e k k a y n a b h i b e l k o k o r e m , n a k a m a r e l e s g n a li h , n a h i b e lr e b n a k a m , li c e k r i a a l a j e g u ti n i a l e S . l o h o k l a m u n i m k a y n a b n i k a m n a
d psikologisnya antara
a
l in cemas ,geilsah ,histeirs ,depresi , itdak sabar ,mudah tersinggung ,
( i s a rt n e s n o k r e b t il u s n a d , fi s e r g a , h a r a m h a d u
m Looke r&Gregson,2005) . n a g n u k g n il i r a d n a p a r a h n a d n a t u t n u t i a g a b r e b i p a d a h g n e m a j a m e R n a y n a l u a g r e p , a u t g n a r o n a i a r e c r e P . a y n r a ti k e
s g salah ,tuntutan untuk
s a ti n u m o k , i k il i m i d g n a y r a s a d n a u p m a m e k i h i b e l e m i s a t s e r p r e b i m a l a i d g n a y h a l a s a m h a l a s a m i d a j n e m a g u j k i a b g n a r u k g n a y n a g n u k g n il n a k a d n it n a k u k a l e m a j a m e r t a u b m e m i n i l a H . i n i t a a s a j a m e
r -itndakan
e m , a b o k r a n i s m u s n o k g n e m i tr e p e
s rokok ,vandailsme ,tawuran pelajar ,
s a t a g n e m a j a m e r n a u p m a m k a d it e k i r a d t a b i k a i a g a b e s s a b e b s k e s n a
d i
h a l a s a
m - masalahyangdialami(Sanrtock ,2003) .
( r e k l a W h e l o n a k u k a li d g n a y n a it il e n e
P dalam Kemala&Hasnida ,
t u b a b e y n e p , a j a m e r g n a r o 0 6 a d a p ) 7 0 0
2 ama ketegangan dan masalah
a j a m e r a d a p a d a g n a
y berasa ldar ihubungan dengan t eman dan keluarga .
i a g a b r e b t a p a d r e t a g u j , u ti n i a l e
S tekanan yang muncu ldar id iri mereka
n i a l g n a r o n a d i ri d n e
s , tekanan da ir sekolah berasa l dair guru dan
, h a m u r n a a jr e k e
g n a y t i k a y n e p n a d n a i a r e c r e p , n a it a m e k a y n l a s i m a k e r e m n a p u d i h e k . a y n a g r a u l e k a t o g g n a u a t a a y n a ti r e d i
d Suldo,Shannon M e t a l (2009 ) a r a c e s t a b i k a n a d s e rt s n a g n a b m e k r e p g n a t n e t n a it il e n e p n a k u k a l e m s i g o l o k i s
p pada 162 siswa bahwa indikas i terbesa r srte s berasa l dar i
k il f n o k , k i m e d a k a t u t n u n e m g n a y k a n a n a d a u t g n a r o n a g n u b u h i s a i s o s a n a d , n a r e p i s i s n a rt , n a m e t n a g n e d i s a l e r , a g r a u l e k a t o g g n a n a g n e d . l a i s o s n a h a l a s a m r e p n o j o B i d n u h a t 4 1 a i s u r e b i w s i s g n a r o e
S egoro , Jawa Timu r
i ri d g n u t n a g n a k u m e ti
d d idalamkamarnya.Korband tiemukans udah itdak g n a d n e l e s n i a k t a k ir e t r e h e l i s i d n o k n a g n e d a w a y n r e
b d idalamkamarnya .
h u n u b n a k u k a l e m a g u d i d n a b r o k , i d a h s a M P K A r o n a K k e s l o p a K t u r u n e M a n e r a k i ri
d srtes akiba t sering dimarah i orang tuanya.
o t a a s a l u m r e b n a i d a j e
K rang t uanya mendenga rbahwa korban d isekolah
h a r a m a y n a u t g n a r o a y n ri h k a , u k a g n e m k a d it n a b r o K . n a r a c a p g n ir e s -h a l o k e s e k t a k g n a r e b n a b r o k g n a r a l e m n a d h a r a
m (sindonew .scom) .
a n a m i a g a b e s , n i a l s u s a k a d a
P yang dibertiakan dalam N l a i s i n ir e b n u h a t 5 1 a i s u r e b a j a m e r g n a r o e s a d a , m o c . u t a s i b m a j h a m u r i r a d i ri d n a k ir a l e m i r a h a u d h a d u s N . h a m u r i r a d ir i d n a k ir a l e m n a u k a g n e p t u r u n e M . a y n h a y a n a u h a t e g n e p e s a p n a t , a y n u b i r i s u i d a n e r a k o i h a r a m i d n a d i l u k u p i d a i ,
N leh ibunya karena seirng berbua tnakal .
h il a ti k t a p a d a u d e k n a d a m a tr e p s u s a k n a k r a s a d r e
B a t bahwa
s e rt s i m a l a g n e m a j a m e
r yang cukup bera t dan ada masalah dalam K
. a y n s e rt s n a a l o l e g n e
p asu spetrama ,korban sampa inekad mengakh ri i
. ir i d n e s a y n p u d i
h Pada kasu skedua korban melairkan dri idar irumah .
i r a d n i h g n e m g n u r e d n e c u k a l e p a u d e k a w h a b n a k l u p m i s i d t a p a d a g g n i h e S
t s a l o l e g n e m t a p a d g n a r u k n a d , s e rt
s re satau coping stressmerekadengan
. t a p e
t Coping adalah usahakesadaran yang dikehendak iuntuk mengatu r
g n a y n a a d a e k n o p s e r e m n a d i g o l o i s if , u k a li r e p , n a ri k i p i s o m e
) 1 0 0 2 , l a t e , s a p m o C ( s s e rt s n a k b a b e y n e m
n e r a k s a p m o C i r o e t n a k a n u g g n e m i n i n a it il e n e
P apenelti i– penelti i
g n i p o
c pada remaja seirng kal i menggunakan mode lcoping individu
n a k u k a li d g n a y n o p s e r n a m a g a r e b e k n a k g n a b m it r e p m e m a p n a t a s a w e d
r o n n o C ( a j a m e r h e l
o -Smtih ,J .K. ,Compas ,B .E. ,Wadswo trh ,M .E. ,
) 0 0 0 2 ,. H , n a m z tl a S n a d , . H . A , n o s m o h
T . Compas , dkk . (2001 )
n a k g n a b m e g n e
m copingyangl ebihl ua sdan dengan batasanspesiifkpada
g n i s a
m -masing aspeknya .Pembedaan in imeilpuit dua dimens icoping , u
ti a
y engagemen tcoping dan disengagemen tcoping .Engagemen tcoping
g a b e s n a k it r a i
d a iusaha-usaha yang dliakukan untuk menghadap isrtes ,
n a k g n a d e
s disengagemen tcoping diaritkan sebaga iupaya menghindar i
.s e rt s
n a a l o l e g n e p a y n a h k a d it , t u b e s r e t s u s a k s u s a k a d a
P coping stress
n a g n u b u h a w h a b t a h il r e t t a p a d a g u j i p a t e t ,t a p e t g n a r u k n a k a t a k i d u k a l e p
a w h a b n a k a t a y n e m s e rt s n a a l o l e g n e p p a d a h r e t a g r a u l e k n a i s g n u fr e b e k a t o g g n a r a t n a n a t a k e d e k r o t k a
f keluarga merupakan fakto ryang pailng d i v i d n i s e rt s n a a l o l e g n e p n a d n a m a h a m e p a d a p g n u k u d n e
m u (Geldard &
) 0 1 0 2 , d r a d l e G n a n a h a tr e p i a g a b e s p a g g n a i d n e t s i s n o k a r a c e s , n a m e t n a d a g r a u l e K , b e il tt o G ; 9 8 9 1 , t s a E ( a j a m e r n a p u d i h e k m a l a d s e rt s p a d a h r e t k i a b g n a y e g f fi E ; 0 9 9 1 , n e ir B ’ O ; 1 9 9
1 -Krenke,1995 ; Younis s & Smo llar , 1985
o rt n a S m a l a
d ck ,2002) .Dalam sebuah peneilitan diketahu ibahwa remaja
g n a y n a g n u b u h i k il i m e m a k e r e m a li b k i a b n a g n e d s e rt s i n a g n a n e m t a p a d & , n e h o C , r e n g a W ( a k e r e m u b i n a g n e d g n a y a s h i s a k h u n e p n a d t a k e l . ) 2 0 0 2 k c o rt n a S m a l a d 1 9 9 1 , k o o r
B Hasi lpeneilitan lain mengena isrte s
n a
d coping stress pada remaja pekejra sek skomersi ladalah dengan cara
, it n a i v a t k O ( a y a c r e p r e t g n a y g n a r o n a g n e d a y n h a l a s a m n a k a r a c i b m e m . ) 0 1 0 2 a y n a d a u lr e p a w h a b n a k k u j n u n e m , s a t a i d l a h n a k r a s a d r e B n a r o a r a t n a i s k a r e t n I . a j a m e r i g a b a u t g n a r o i r a d n a g n i p m a d n e
p g t uadan
h a u b e s n a k a p u r e m a r a c i b r e B . i s a k i n u m o k s e s o r p i r a d s a p e lr e t k a d it a j a m e r a n a r a s n a k a p u r e m n a a r a c i b m e p h a u b e s a n e r a k , g n it n e p r e t g n a y n e m e l e g n u t n a g r e b a g u j t u b e s r e t a g r a u l e k n a g n u b u h t a r e r e p m e m t a p a d g n a y o e s e s n a p u g g n a s e k a y n a d a a d a
p rang untuk menyatakan di ir kepada
n a k k u j n u n e m n a k a a k a m a y n k a n a n a d a u t g n a r o a r a t n a r a c n a l n a d k i a b ir e n e p a y n a d
a maan orang t uat erhadapanaknya( Kuntaraf ,1999) .
t a p a d a u t g n a r o n a g n e d a j a m e r a r a t n a i d a jr e t g n a y i s a k i n u m o K a d a p t a h e s g n a y l a t n e m n a g n a b m e k r e p i g a b k i a b i s u b ir t n o k n a k ir e b m e m a w h a b n a k p a k g n u g n e m ) 3 0 0 2 ( a n a j d r a H . ) 5 0 0 2 , n e o jr a d a S ( a j a m e r i s a k i n u m o
k merupakan salah satu cara terpenitng bag iindividu untuk
n a d p u d i h n a k n a h a tr e p m e m t a p a d a y a p u s a m a s a jr e k e b n a d i s a l e r e b . g n a b m e k r e b t a p a d n a s e p a m ir e n e p a li b a p a f it k e f e n a k a t a k i d i s a k i n u m o K e p h e l o n a k d u s k a m i d g n a y n a g n e d i a u s e s n a s e p n a k i s a t e r p e t n i g n e
m ngiirm
p a k g n a n e m m a l a d n a s e p a m ir e n e p n a m a h a m e P . ) 5 9 9 1 , a y n k it a r p u S ( n a s e p m a l a d n a s e p m ir i g n e p n a t a p e t e k n a g n e d t i a k r e t i n i n a s e p a n k a m m a l a d l a g a g m ir i g n e p a k it e K . t u b e s r e t n a s e p d u s k a m n a k i a p m a y n e m h a l a s e k n a k l u b m i n e m n a k a a k a m n a s e p d u s k a m n a k i a p m a y n e
m pahaman
.) 5 9 9 1 , a y n k it a r p u S ( i s a k i n u m o k r e b m a l a d a y n a d a a d a p n a k n a k e n e m f it k e f e g n a y l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o K e D ( n a a r a t e s e k n a d , fi ti s o p p a k i s , g n u k u d n e m p a k i s , it a p m e , n a a k u b r e t e k , t a g n a h a n a s a u s m a l a d a m ir e ti d n a d n a k i a p m a s i d g n a y n a s e P . ) 1 1 0 2 , o ti V e
m ndukung , respect , dan empat i membantu individu untuk
a y n i h u n e p r e t u t n a b m e m n a d n i a l g n a r o a d a p e k i s k e f a n a k i s a k i n u m o k g n e m g n i s a m a d a p i s k e f a n a h u t u b e
k -masing i ndividu ( Schutz ,dalamZeuschner ,
m i t a w e l e m t a a s a j a m e r i g a b g n it n e p i n i i s k e f a n a h u t u b e K . ) 2 9 9
1 asa
k a n a k i r a d i s i s n a
k u t n u a j a m e r u t n a b m e m a u t g n a r o i r a d a m ir e ti d n a d , i a t n i c i d , t a g n a h g n a y a u t g n a r o n a k g n a d e S . ) 2 6 9 1 , n o d r o G ( a y n ir i d s a ti l a u k n a k t a k g n i n e m n e m g n a r u k n a d n a t a g n a h e k n a k ir e b m e m g n a r u
k dukung remaja se tra
i d a j n e m a j a m e r n a k n i k g n u m e m a j a m e r n a g n e d k il f n o k k a y n a b i k il i m e m e r s s e M , r e g r e b n e e r G ( i s e r p e
d dalam Bukatko ,2008 )dan remajakurang
e l e y n e m t a p a
d saikanatau mengatasis rte s (Kamumu ,2013 .)
p i a y n u p m e m u b i n a d h a y a , a g r a u l e k m a l a
D eran yang berbeda
(Astirant idalam Widiastuit ,2004) .Menuru tNotosoedijro dan Laitpun
n a g n e d i s a l e r i a y n u p m e m g n a y a m a tr e p g n a r o n a k a p u r e m u b i , ) 2 0 0 2 ( n a k it a h r e p m e m k u t n u u t k a w n a k t a w e l e m k a y n a b h i b e l u b I . a y n k a n a j e s e k n a k ir e b m e m n a d k i s if a r a c e s a y n k a n
a ahteraan secara afeks i(Berk ,
e g f fi e S & n a m l u h S m a l a d ( s e l a B n a d s n o s r a P . ) 3 0 0
2 -Krenke , 1997 )
h a y a n a d ” fi s e r p s k e “ i a g a b e s a g r a u l e k m a l a d u b i n a r e p n a k a k u m e g n e m n e m a k e r e M . ” l a t n e m u rt s n i “ i a g a b e
s yatakan bahwa ibu menunjukkan
n a k ir e b m e m m a l a d k it s ir e t k a r a
k empat idankenyamananemosiona luntuk
k a n
a -anaknya ,sedangkan ayah menunjukkan karakteirsitk insrtumenta l i m o n o k e n a li b a t s e k n a k ir e b m e m m a l a d n a d a g r a u l e k i g n u d n il e m m a l a d g n a y n a a jr e k e p k u t n u h a m u r r a u l i d a jr e k e b n a g n e d a g g n a t h a m u r d n a il h a e k n a k u lr e m e
m an inteilgens.i Ibu secara rtadisiona lbetranggung
k u t n u n a d , h a m u r m a l a d f it k e f a n a d l a n o i s o m e a n a s a u s k u t n u b a w a j k a n a n a k r a s e b m e
m -anak , sedangkan ayah dianggap kurang berperan
e g f fi e S & n a m l u h S ( k a n a n a k r a s e b m e m l a h m a l a
k o t h a l a d a u b
I oh yang mendidik anak-anaknya , seorang tokoh
a tr e s s u r u g n e m t a p a d g n a y , a y n k a n a k u t n u a j a s a p a n a k u k a l e m t a p a d g n a y i k il i m e m u b I . n a it r e g n e p h u n e p n a g n e d a y n k i s if n a h u t u b e k i h u n e m e m k a n a n a k g n a b m e g n e m m a l a d n a t a p m e s e k n a d n a n a r e p k a y n a b h i b e l -e r a k , a y n k a n
a na lebih banyak waktu yang digunakan bersama anak
i n i l a h , n a ti l u s e k i u m e n e m k a n a a n a m a li b g n a t a d u l a l e s g n a y u b I . a y n k a n a , b a r k a n a d t a g n a h g n a y a y n n a n a r e p n a k n i a m e m u b i a li b a n a s k a lr e t t a p a d a s r a n u G ( a y n k a n a n a g n e d n a g n u b m a n i s e k r e b g n a y n a g n u b u h i u l a l e m & . ) 4 0 0 2 , a s r a n u G n a k n i k a y e m h u n e p b a w a j g n u g g n a t n a d n a n a r e p i k il i m e m a g u j u b I i k il i m e m u b i a g g n i h e s , ” r a n e b g n a y n a l a j a d a p a d a r e b “ p a t e t k a n a a w h a b t a p e t g n a y n a g n u k g n il m a l a d k a n a a w a b m e m a y n g n it n e p a d a p n a n a k e n e p k g n il i d p u d i h l a g a g a j a m e r a li b n a
d ungan sosia l dengan baik atau
t u b e s r e t h a l a s a m i r a d r e b m u s a k a m , n a g n a b m e k r e p h a l a s a m i k il i m e m a w h a b n a k a t a y n e m ) 2 0 0 2 ( k c o rt n a S t u j n a l h i b e L . u b i a d a p k a t e lr e t h a l a d a i tr e p e s f it i s o p s a ti l a u k n a g n e d u b i n a k i s a i s o s a g n e m a g u j ri h k a a j a m e r a d a p k a d it , t a g n a
h memenitngkandiirs endiir ,memenuh ikewaijbandant oleran ,
( n a t a k e l e k i k il i m e m a j a m e r a g g n i h e
s a ttachment)t erhadap i bunya .Maka
a j a m e r a r a t n a i d i s a k i n u m o k u ti i r a
d dan ibu haru sbelrangsung dengan
. k i a b t n i i s a k i n u m o k t a h il e m i ti l e n e p , i n i n a it il e n e p a d a
P erpersona libu
i s p e s r e P . a j a m e r a r a p i r a d i s p e s r e p n a k r a s a d r e b a j a m e r p a d a h r e t s e s o r p n a k a p u r e
a j a m e r , i n i l a h m a l a D . ) 4 0 0 2 , e n r y B n a d n o r a B ( n i a l g n a r o i m a h a m e m
i s a k i n u m o k n il a j n e m u b i a n a m i a g a b i a li n e m n a k
a dalamkehidupans eha ir- .
a j a m e r n a g n e d i r a h
i a u s e
S uraian d i atas , penelti i te trairk untuk menelti i adanya
n a n i k g n u m e k n a a g u
d hubungan antara perseps ikomunikasii nterpersona l
a r a t n
a anakdani bu dengancoping tsresspadar emaja.
.
B RumusanMasalah u
m u
R s man asalahdalampeneilitani nii alah:
Apakah ada hubungan antara perseps i komunikas i interpersona l
a r a t n
a ibu dan anak dengan coping stress ( engagemen t coping /
g n i p o c t n e m e g a g n e s i
d )padar emaja?
.
C TujuanPeneil itan
l a i i n i n a it il e n e p i r a d n a u j u
T ah untuk meilha thubungan antara
i s p e s r e
p komunikasii nterpersona lantara ibu dan anak dengan coping stress .
a j a m e r a d a p
.
D Manfaa tPeneilitan .
1 Manfaa tTeoriits
Peneilitan in i diharapkan dapa t membeirkan kont irbus i dan
i s a m r o f n i a tr e s n a u h a t e g n e p h a b m a n e
n a g n e d a j a m e r a r a t n a l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k a y n g n it n e p i a n e g n e m
a u t g n a r
o khususnyadengani bu .
.
2 Manfaa tPrak its .
a Bag iOrangTua
t a p a d n a k p a r a h i d i n i n a it il e n e p l i s a
H menjad imasukkanbag iorang
a w h a b , u b i a y n s u s u h k a u t g n a r
o komunikas iinterpersona lanak
t a p a d f it k e f e g n a y u b i n a
d mempengaruh ipengelolaan srtes pada
. a y n a j a m e r k a n a
.
b Bag iRemaja p l i s a
H eneilitan in i diharapkan mampu meningkatkan relas i
n a d u b i n a g n e d l a n o s r e p r e t n
i membe irkan informas i bahwa
e p r e t n i i s a k i n u m o
k rsona ldengan i bu dapa tmembe irkan pengaruh
p a d a h r e
1 1
I I B A B
I R O E T N A S A D N A L .
A CopingStress
.
1 PengeritanCopingStress
n a k i s i n if e d n e m , ) 1 0 0 2 ( . k k d , s a p m o
C copingremajasebaga iusaha
n e m k u t n u i k a d n e h e k i d g n a y n a r a d a s e
k gatu remosi ,pikrian ,perliaku ,
o p s e r e m n a d i g o l o i s
if n keadaan yang menyebabkan srtes . Prose s
, fi ti n g o k , s i g o l o i b n a g n a b m e k r e p a d a p n a k r a s a d i d t u b e s r e t n a r u t a g n e p
. a j a m e r a s a m i d i s o m e n a d l a i s o
s Copingmeilput isrtategir egulas iemosi , n
a d r i k i p r e b s e s o r
p berperliaku .
g n i p o
C dideifnisikan Aldwin (2007 ) sebaga i srtateg i yang
i s a p i s it n a u a t a n a a t a y n e k n a g n e d n a ti a k r e b g n a y l a h k u t n u n a k a n u g i d
it a g e n i s o m e n a d h a l a s a
m f yang menyetrainya. Sedangkan menurut
e n i v a
L , copings tressmempunyaif ungs iyangl ain, iyatumerupakanusaha
u s e y n e
p aian dri i terhadap kondis i srte s (dalam Setyaningsih , 2003) .
a w h a b n a k a t a k i d t a p a d , n a i k i m e d n a g n e
D coping adalah usaha
i a u s e y n e
p an dri idalam memecahkan masalah ,mengatu remosi ,pikrian ,
a d a e k n o p s e r e m n a d i g o l o i s if , u k a li r e
p anyangmenyebabkans rte .s
.
2 JenisCopingStress s
i n e
J coping menuru t Compa s dan rekan-rekannya (2001 ) yatiu
g n i p o c t n e m e g a g n
e dandisengagemen tcoping . t
n e m e g a g n
E dan disengagemen tcoping menekankan pada arah
( s e rt s r e b m u s p a d a h r e t g n i p o c i s a t n e ir o u a t
a w h a b n a k s a l e j n e
m engagemen tcoping meilput irespon terhadap srte s
r e b g n a
y o irentas imendekat isumbe rsrte satau padaemos iatau pemikrian . l a i s o s n a g n u k u d i r a c n e m u a t a h a l a s a m n a h a c e m e p a y a p u i tr e p e s , u d i v i d n i
n a k g n a d e
S disengagemen tcoping mengarah pada respon yang menjauh i
u a t a i ri d n a k ir a n e p i tr e p e s u d i v i d n i n a ri k i m e p u a t a i s o m e n u p u a m r o s s e rt s
. s e rt s p a d a h r e t n a l a k g n a y n e p
s i n e
J copingtersebut ,yatiu:
.
a Engagemen tcoping g n i p o c t n e m e g a g n
E adalah coping yang betrujuan untuk
n a k a n u g g n e m g n a y u d i v i d n I . fi t a g e n t a fi s r e b g n a y s e rt s i p a d a h g n e m
g n i p o c t n e m e g a g n
e diprediks imemiilk ipenyesuaian dri iyang lebih
e rt s i p a d a h g n e m m a l a d k i a
b s (Connor-Smtih dan Compas , 2004) .
, a y n n a u j u t n a k r a s a d r e
B engagemen tcoping ini t erd ri idar idua bagian ,
u ti a
y primarycontro lcopingdansecondarycontro lcoping . )
1 Primaryconrto lcoping
g n i p o c l o r t n o c y r a m i r
P menuru tCompa se tal(.2012 )merupakan
s a u ti s g n u s g n a l a r a c e s h a b u g n e m k u t n u a h a s
u iyangmenekan atau
e rt s r e b m u
s s .Primary contro lcoping be trujuan untuk mengubah
l a n o i s o m e n o p s e r u a t a i s a u ti s r u t a g n e m n a g n e d f it k e j b o i s i d n o k
. s e rt s r e b m u s n a g n e d t i a k r e t g n a y
r o t a k i d n
I – indikato rdalam primary contro lengagemen tcoping,
.i Problem solving ,yatiu usaha-usaha akit findividu untuk
n a k h a c e m e
m sumbe r srtes , melalu i perencanaan , n a d s i g o l a s il a n a , i d a jr e t n i k g n u m g n a y i s u l o s n a n i k g n u m e k
n a h il i
p -piilhan evaluasi , penerapan solus i dan
n a u t n a b a t n i m e m g n a y u d i v i d n I . s a g u t n a i s a s i n a g r o g n e p
a g u j k u s a m r e t a y n h a l a s a m n a k i a s e l e y n e m k u t n u n i a l g n a r o
a l a
d mkatego iri n.i
.i
i Emoiton regulaiton ,yatiu usaha akit funtuk mengurang i
p a d a h r e t l o rt n o k i g e t a rt s n a k u k a l e m n a g n e d f it a g e n i s o m e
i s e r p s k e r u t a g n e m n a d , a g a r h a l o u a t a i s a s k a l e r i tr e p e s , ir i d
t a p a d n a a s a r e p a w h a b n a k n i k a y e m k u t n u i s o m e
k a w a d a p n a k i s e r p s k e i
d tu yang tepa t dalam cara yang
. fi t k u rt s n o k
)
2 Secondarycontro lcoping
g n i p o c t n e m e g a g n e l o r t n o c y r a d n o c e
S merupakan usaha
i s i d n o k u a t a n a k e n e m g n a y i s a u ti s a d a p i ri d n a k i a u s e y n e m k u t n u
. s e rt
s Secondary contro l engagemen t coping meilput i srtategi
-a y i g e t a rt
r o t a k i d n
I - indikato rdalamsecondarycontro lengagemen tcoping ,
u ti a y :
.i Distraciton , yatiu upaya pengamblian waktu untuk
g n a y i s a u ti s i r a d n a h il a g n e p i r a c n e m u a t a t a h a ri t s ir e b
m n a g n e d ) s e rt s i s i d n o k ( n a k e n e
m elakukan kegiatan yang
. n a k g n a n e y n e
m Distraciton itdak termasuk usaha untuk
n a k n i a l e m , h a l a s a m i r a d n i h g n e m u a t a l a k g n a y n e m
n a k u k a l e m n a g n e d n a k e n e m g n a y i s a u ti s i s a t a g n e m
i b o h n a k u k a l e m i tr e p e s , n a k g n a n e y n e m g n a y s a ti v it k a
,i s i v e l e t n o t n o n , a g a r h a l o n a g n e
d betremu dengan teman
. a c a b m e m n u p u a t a
.i
i Acceptance , yatiu usaha individu untuk mempelajair ,
n a g n e d i ri d n a k i a u s e y n e m n a d a m ir e n e m u a t a i m a h a m e m
l a
h -ha lyangberkatiandengans umbers rtes . .i
ii Cogniitve restructuring , d liakukan dengan meilha t sis i
n e m , fi ti s o
p gidenit ifkas ikeuntungan dar i itmbulnya srtes s t
a fi s r e b g n a y n i a l i s i s n a k u m e n e m n a
d humorous pada
, n i a l a r a t n a n a k u k a li d t a p a d g n a y i g e t a rt S . s e rt s r e b m u s
n a d s i m it p o , fi ti s o p r i k i p r e b , fi ti s o p l a h a d a p s u k o f r e b
a t a s e rt s i d r i s il a m i n i m e
m u konsekuensinegait fdairs rte .s
.
b Disengagemen tcoping g n i p o c t n e m e g a g n e s i
D adalah coping yang betrujuan untuk
e rt s i r a d r a d n i h g n e
n a k t a b il e m t u b e s r e t g n i p o c a n e r a k , i s o m e a d a p s u k o fr e b i l a k g n ir e s ir a d r a d n i h g n e m k u t n u a y a p
u perasaan srtes .Pada umumnyadiketahu i a
w h a
b disengagemen t coping merupakan mode l coping yang itdak
i n i l e d o M . g n a j n a p a k g n a j k u t n u n a n a k e t i g n a r u g n e m m a l a d f it k e f e n a d s s e rt s r e b m u s g n a t n e t n a ri k i p n a u g g n a g n a k t a k g n i n e m t a p a d e n i t a h a n a s a u s n a k t a k g n i n e
m gatfis e trakecemasan .
r o t a k i d n
I - indikato rdalamdsiengagemen tcoping,yatiu :
.i Avoidance atau penghindaran , yatiu usaha individu untuk
n a ri k i p , h a l a s a m i r a d r a d n i h g n e
m -pikrian pada masalah tersebu t . t u b e s r e t h a l a s a m n a g n e d n a ti a k r e b g n a y i s o m e n a
d Coping iin
. u d i v i d n i i g a b u r a b h a l a s a m n a k a t p i c n e m g n u r e d n e c .i
i Denia l atau penyangkalan , yatiu usaha-usaha akit f untuk
n a d h a l a s a m n a k a d a i n e m , h a l a s a m n a k a p u l e m u a t a l a k g n a y n e m g n a r o u a t a i ri d n e s i ri d i r a d l a n o i s o m e n o p s e r n a k i y n u b m e y n e m . n i a
l Denial akan menciptakan bata s d i antara realtia s dan
r e b m u s i r a d u d i v i d n i n a k h u a j n e m a g g n i h e s , u d i v i d n i n a m a l a g n e p . s e rt s .i
ii Wishful lthinking atau berfantas iadalah keadaan individu keitka
n a p a r a h u a t a i s a u ti s i r a d c i g a m a r a c e s n a k t a m a l e s i d t a p a d p a r a h r e b e s r e t i s a u ti s r a g
a bu t hliang . Selain tiu , individu cenderung
a w h a b n a k l u p m i s i d t a p a d s a t a i d i r o e t n a k r a s a d r e
B coping terd ri idar i
u ti a y s i n e j
2 Engagemen t Coping dan Disengagemen t Coping . g
n i p o c n a k a p u r e m g n i p o c t n e m e g n a g n
E yang betrujuan untuk
. fi t a g e n t a fi s r e b g n a y s e rt s i p a d a h g n e
m Engangemen tCoping t erdir idar i
u ti a y l o r t n o k s i n e j
2 PrimaryContro lEngagemen tCopingdanSecondary
t n e m e g a g n E l o r t n o
C Coping .Indikato – r indikato r yang t ermasuk dalam
g n i p o c l o r t n o c y r a m i r
p meilput ipemecahan masalah ,pengaturan emos i
m a l a d k u s a m r e t g n a y n a D . t a p e t a r a c e s i s o m e n a i s e r p k e g n e p a p u r e b
t n e m e g n a g n e l o r t n o c y r a d n o c e
s copingadalah peneirmaan, r esrtuktu irsas i
n a d , fi ti n g o
k distraciton .D isisi l ain ,Disengagemen tCoping merupakan
u tr e b g n a y g n i p o
c juan untuk menghinda rdar isrte syang bersfia tnegatfi .
k u s a m r e t g n a
Y i kndi ato rdalam kategor iDisengangemen tCoping adalah
, l a i n e d , e c n a d i o v
a danwishfullthinking.
.
3 Faktoryangmempengaruh iCopingStress g
n i p o
C stresspadar emajadipengaruh iolehduaf akto ryatiu:
.
a FaktorI nternal ,meilput i: .i Kemampuankogniit f
i k u s a m e m i a l u m a j a m e r i k il i m i d g n a y f it i n g o k n a u p m a m e K
u d i v i d n i a n a m i d , l a m r o f l a n o i s a r e p o n a g n a b m e k r e p p a h a t
m e k i k il i m e
m ampuan untuk mengintegrasikan pengalaman
a k g n a b m it r e p m e m a tr e
s n dampak dar isuatu respon srte s
.) 2 0 0 2 , k c o rt n a S (
.i
a d a p h u r a g n e p i k il i m e m g n u r e d n e c n a i d a b ir p e K
t n e m e g a g n
e -disengagemen t coping (Siswanto , 2013) .
n a i d a b ir p e k r o t k a
F opennes s to experience ,
n o it r e v a rt x e , s s e n s u o it n e i c s n o
c dan agreeableness
a d a p h u r a g n e p i k il i m e
m engagemen tcoping .Sedangkan
r o t k a
f neuroitcism memiilk ipengaruh padadisengagemen t
g n i p o
c .
.
b Fakto rEksternal ,meilpu it:
.i Karakteirsiitk stiuasiona l atau kondis i ilngkungan . n a k a p u r e m a j a m e r a s a m , n a g n a b m e k r e p p a h a t n a k r a s a d r e B
a u t g n a r o p a d a h r e t n a g n u t n a g r e t e k i r a d i s i s n a rt e d o ir e p
n a k g n a b m e g n e m k u t n u e d o ir e p a tr e s n a ir i d n a m e k u j u n e m
l a n o s r e p r e t n i i s a l e
r .Salah satu bentuk relas iinterpersona l
g n a r o n a g n e d k a n a n a g n i p m a d n e
p tua adalah melalu i
.) 9 9 9 1 , f a r a t n u K ( i s a k i n u m o k
.i
i Dukungans osial .
, n a il u d e p e k , n a n a m a y n e k k u t n e b h a l a d a l a i s o s n a g n u k u D
i r a d g n a r o e s e s a m ir e ti d g n a y n a u t n a b n a d n a a g r a h g n e p
.
B Perseps iKomunikasiI nterpersona l .
1 PengeritanKomunikasiI nterpersonal
n a k i s i n if e d i d l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k , ) 1 1 0 2 ( o ti V e D t u r u n e M n a s e p n a a m ir e n e p n a d n a m ir i g n e p s e s o r p i a g a b e
s – pesanantaraduaorang
m a l a d ( o n o y l u M n a d o m r a d u s o ti G . l a n o s r e p r e t n i n a g n u b u h n il a j n e m g n a y ) 0 1 0 2 , o t n a r u
S memaparkan bahwa komunikas i interpersona l adalah
a u d , g n a r o e k g n a r o i s k a r e t n i , a k u m p a t a t k u t n e b r e b g n a y i s a k i n u m o k n a a s a r e p n a d i s a m r o f n i i g a b r e b g n il a s a tr e s , l a b r e v n o n n a d l a b r e v , h a r a r a t n a u a t a u d i v i d n i n a g n e d u d i v i d n i a r a t n
a -individu didalam kelompok k o p m o l e k i a n e g n e m n a s a t a b n a k ir e b i d k a d it i n i n a it r e g n e p m a l a D . li c e k . n a k u t n e ti d g n a y h a l m u j m a l a d l i c e k , d n o m d e R & , e b e e B , e b e e B m a l a d ( s e y a H & b b e W a y n t u j n a l e S d n e m ) 9 0 0
2 eifnisikan komunikas i interpersona lsebaga iinteraks iyang
a u d a r a t n a i d i d a jr e
t orang meilbatkan adanya prose skomunikasi .Prose s
n i a l g n a r o h e l o n a s e p n a i a p m a y n e p s e s o r p n a k a p u r e m i n i i s a k i n u m o k n a k ir e b m e m k u t n u n a t a p m e s e k n a g n e d n a d k a p m a d i a g a b r e b n a g n e d . a r e g e s k il a b n a p m u u p m i y n e m i ti l e n e p , s a t a i d i s i n if e d a p a r e b e b n a k r a s a d r e
B lkan
n a k a p u r e m l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k a w h a
b interaks imelalu ikomunikas i
u a t a g n a r o a u d a r a t n
a dalam kelompok kecli yang sailng betratap muka
n a g n e
d membeirkan dampak dan umpan bailk yang dapa t segera
.
2 KomunikasiI nterpersona lAnakdanI bu
m a l a d a d a r e b u b i n a d k a n a a r a t n a l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o K n a k a t a y n e m ) 6 8 9 1 ( y d n e f f E t u r u n e M . a g r a u l e k m a l a d i s a k i n u m o k p u k g n il l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k k u t n e b r e b a g r a u l e k m a l a d i s a k i n u m o k a w h a b
(face to face )dimana masing masing pesetra komunikas idapa t berailh
. n a k i n u m o k n u p u a m r o t a k i n u m o k i a g a b e s i s g n u f t a g n e m ) 1 9 9 1 ( ir a w a
H akanbahwakomunikas iantaraanakdani bu
r u s n u n a k t a b il e m g n a y i s a k i n u m o k h a l a d
a -unsu rpene irmaan ,kehangatan ,
a r a t n a n a it r e g n e p g n il a s k u t n e b m e m a g g n i h e s g n a y a s h i s a k n a
d anak dan
u b i .
a w h a b n a k l u p m i s i d t a p a d s a t a i d n a it r e g n e p n a k r a s a d r e B
komunikas iinterpersona lanak dan ibu adalah proses komunikas iyang
, a m ir e n e m g n a y u b i n a d k a n a a r a t n a a k u m p a t a t a r a c e s i d a jr e t a y n m u m u n a d n a t a g n a h e k n a k ir e b m e
m memenuh ikebutuhanafeks iantaraanakdan
. u b i
.
3 PengeritanPersepsi
u ti a y , n it a L a s a h a b i r a d l a s a r e b i s p e s r e
P percep iton (percipare )
n a d n o r a B t u r u n e M . ) 3 0 0 2 , r u b o S ( a m ir e n e m u a t a l i b m a g n e m a y n it r a g n a y s e s o r p n a k a p u r e m i s p e s r e p ) 4 0 0 2 ( e n r y
B -prose syang digunakan i ndividu
m a b o c n e m k u t n
u emaham i orang lain . Perseps i juga merupakan
i m a h a m e m n a d n a k i s a s i n a g r o g n e m , il a n e g n e m g n a y s e s o r p t a k g n a r e p e s n a p a r e
c - cerapan inderaw i yang k tia teirma dar i sitmul i ilngkungan
t a i d n a it r e g n e p a p a r e b e b n a k r a s a d r e
B a sdapa tdisimpulkan bahwa
n a d n i a l g n a r o a m ir e n e m u d i v i d n i a n a m i d s e s o r p h a l a d a i s p e s r e p . a y n r a ti k e s n a g n u k g n il i r a d a m ir e ti d g n a y i w a r e d n i n a p a r e c i m a h a m e m .
4 Aspek-AspekKomunikasiI nterpersona l k e p s a ) 1 1 0 2 ( o ti v e D t u r u n e
M – aspek dalam komunikas iinterpersonal ,
: u ti a y .
a Keterbukaan( Openness)
, n i a l g n a r o i r a d n a k u s a m a m ir e n e m t a p a d p a k i s h a l a i n a a k u b r e t e K g n a r o a d a p e k g n it n e p i s a m r o f n i n a k i a p m a y n e m n a n e k r e b a tr e s n a k a k u b m e m s u r a h g n a r o a w h a b i tr a r e b h a l k a d it i n i l a H . n i a l e r i p a t e t , a y n p u d i h t a y a w ir a u m e
s lamembukadri ikeitkaorangl ain
, n i a l a t a k n a g n e D . a y n i u h a t e k i d g n a y i s a m r o f n i n a k n i g n i g n e m n a k p a k g n u g n e m i ri d a k u b m e m k u t n u n a a i d e s e k h a l a i n a a k u b r e t e k n a p a k g n u g n e p n a k l a s a , n a k i y n u b m e s i d a y n a s a i b g n a y i s a m r o f n i a n a g n e d n a g n a t n e tr e b k a d it i n i i s a m r o f n
i sa skepatutan .Sikap
.
b Empait( Emphaty)
a s a r e m k u t n u g n a r o e s e s n a u p m a m e k h a l a i i t a p m
E kan kalau
g n a y u t a u s e s i m a h a m e m t a p a d , n i a l g n a r o i d a j n e m a y n i a d n a e s n a k a s a ri d g n a y a p a n a k a s a r e m t a p a d , n i a l g n a r o i m a l a i d g n a d e s t u d u s i r a d n a l a o s r e p u t a u s e s i m a h a m e m t a p a d n a d , n i a l g n a r o i a l g n a r o g n a d n a
p n ,melalu ikacamataorangl ain.
.
c Dukungan( Supporitveness)
a n a m i d n a g n u b u h h a l a d a f it k e f e g n a y l a n o s r e p r e t n i n a g n u b u H ( g n u k u d n e m p a k i s t a p a d r e
t supporitveness) . Aritnya masing -k u t n u n e m ti m o k i k il i m e m i s a k i n u m o k r e b g n a y k a h i p g n i s a m a n e r a k h e l O . a k u b r e t a r a c e s i s k a r e t n i a y n a r a g g n e l e s r e t g n u k u d n e m p s e r u
ti on yang relevan adalah respon yang bersfia tspontan dan
n a r a p a m e P . ti l e k r e b n a d n a h a tr e b g n a y n o p s e r n a k u b , s a g u l . fi t a u l a v e t a fi s r e b n a k u b , fi t a r a n f it p ir k s e d t a fi s r e b n a s a g a g , fi t a d o m o k a t a fi s r e b n a s u t u p e k n a li b m a g n e p a l o p n a k g n a d e S g n a y i s n e v r e t n i n a k u
b disebabkan rasa percaya dri i yang . n a h i b e lr e b .
d SikapPostifi( Posiitveness)
( f it i s o p p a k i
S posiitveness )dtiunjukkan dalam bentuk sikap dan
k a h i p a w h a b h a l a d a a y n d u s k a m , p a k i s k u t n e b m a l a D . u k a li r e p l a n o s r e p r e t n i i s a k i n u m o k m a l a d