FILIPINO FILIPINO TITSER TITSER -Liwayway Arceo -Liwayway Arceo A.
A. MAHAHALAGANG PANGYAYARIMAHAHALAGANG PANGYAYARI
o
o Dumating si Amelita sa bahay.Dumating si Amelita sa bahay.
–
– Dito malalaman na siya ay guro sa isang pampubikong paaralan.Dito malalaman na siya ay guro sa isang pampubikong paaralan.
o
o Ang pagdating ni Mang Ambo at ang kanilang diskusyon Ang pagdating ni Mang Ambo at ang kanilang diskusyon ni Aling Rosa.ni Aling Rosa.
–
– Mapapalawig ang pag-unawa sa situwasyon nMapapalawig ang pag-unawa sa situwasyon n i Amelita sa nobela.i Amelita sa nobela.
o
o Tatawagin si Amelita upang kausapin ng mga magulang. Magsisimula ang kumprontasyon sa pagitan ni Aling Rosa at ng anak.Tatawagin si Amelita upang kausapin ng mga magulang. Magsisimula ang kumprontasyon sa pagitan ni Aling Rosa at ng anak.
–
– Makikita rito na ipinipilit ng ina ang knayang kagustuhan kahit na napagpasyahan na ng Makikita rito na ipinipilit ng ina ang knayang kagustuhan kahit na napagpasyahan na ng anak ang nais anak ang nais gawin sa buhay.gawin sa buhay.
o
o Sasabihin ni Amelita na hindi siya maaaring magpakasal kay Osmundo kahit na ito ang kagustuhan ni Aling Rosa.Sasabihin ni Amelita na hindi siya maaaring magpakasal kay Osmundo kahit na ito ang kagustuhan ni Aling Rosa.
–
– Ito ang wakas ng unang Ito ang wakas ng unang bahagi ng kwento at dito magsisimula ang tunggalian ng nobela.bahagi ng kwento at dito magsisimula ang tunggalian ng nobela. B.
B. HALAGANG PANGKATAUHAN / PANGKALAHATANG MENSAHEHALAGANG PANGKATAUHAN / PANGKALAHATANG MENSAHE
o
o Hindi lahat ng bagay ay mabibili ng pera. Ang mas mahahalagang bagay sa mundo, tulad ng pag-ibig, tunay na kaligayahan atHindi lahat ng bagay ay mabibili ng pera. Ang mas mahahalagang bagay sa mundo, tulad ng pag-ibig, tunay na kaligayahan at
kabaitan ay hindi ginagamitan ng pera upang makamtan. kabaitan ay hindi ginagamitan ng pera upang makamtan.
o
o Mabuti ang sumunod sa mga magulang, ngunit may limitasyon ito. Dapat matuto ang isang tao na tumayo sa sariling mga paa dahilMabuti ang sumunod sa mga magulang, ngunit may limitasyon ito. Dapat matuto ang isang tao na tumayo sa sariling mga paa dahil
hindi panghabangbuhay na nandyan ang mga
hindi panghabangbuhay na nandyan ang mga magulang upang maggabay at tumulong.magulang upang maggabay at tumulong.
o
o Maging matatag upang makamit ang mga pangarap. Kahit anuman ang sabihin ng iba, huwag mawawalan ng loob dahil naghihintayMaging matatag upang makamit ang mga pangarap. Kahit anuman ang sabihin ng iba, huwag mawawalan ng loob dahil naghihintay
sa wakas ang tagumpay kung may pag-asa at n
sa wakas ang tagumpay kung may pag-asa at n agsisikap ang isang tao.agsisikap ang isang tao.
o
o Walang sinuman ang may karapatang pumigil na maisakatuparan ang pangarap natin. Nasa atin ang kakayahan upang mabago angWalang sinuman ang may karapatang pumigil na maisakatuparan ang pangarap natin. Nasa atin ang kakayahan upang mabago ang
ating kapalaran, at wala sa iba. ating kapalaran, at wala sa iba. C.
C. PAGKAKAPAMAGATPAGKAKAPAMAGAT
Ang akda ay pinamagatang
Ang akda ay pinamagatang Titser Titser dahil isinasalay nito ang mga pangyayari sa isang guro. Umiikot ang nobela sa buhay nidahil isinasalay nito ang mga pangyayari sa isang guro. Umiikot ang nobela sa buhay ni
Amelita na nagtuturo sa isang pampublikong paaralan. Nakasaad dito ang mga paghihirap, kabiguan at tagumpay ng mga guro at ang mga Amelita na nagtuturo sa isang pampublikong paaralan. Nakasaad dito ang mga paghihirap, kabiguan at tagumpay ng mga guro at ang mga kontribusyon nila sa lipunan at sa pagbuo
kontribusyon nila sa lipunan at sa pagbuo ng mga isipan ng mga kabataan.ng mga isipan ng mga kabataan. Titser ni Liwayway Arceo
Titser ni Liwayway Arceo Talasalitaan:
Talasalitaan: 1.
1. Kahulilip- KapantayKahulilip- Kapantay 2.
2. Himutok- HinaingHimutok- Hinaing 3.
3. Hapis- LungkotHapis- Lungkot 4.
4. Banayad- KatamtamanBanayad- Katamtaman 5.
5. Nangatal- Manginig a Nangatal- Manginig ang tinig sa pagsang tinig sa pagsasalita dahil sa tsalita dahil sa tindi ng takot.indi ng takot. Buod at Pagsusuri
Buod at Pagsusuri
Sa ating buhay, lagi tayong may pinagdadaanang pagsubok sa
Sa ating buhay, lagi tayong may pinagdadaanang pagsubok sa ating buhay.Mga pagsubok na bubuhog ating buhay.Mga pagsubok na bubuhog sa ating pagkatao at magpapatibay sasa ating pagkatao at magpapatibay sa ating mga kalooban. Bawat tao dito sa mundo ay mararanasan ang kahirapan ng buhay katulad ng pangunahing tauhan
ating mga kalooban. Bawat tao dito sa mundo ay mararanasan ang kahirapan ng buhay katulad ng pangunahing tauhan sa „Titser‟ ni Liwaywaysa „Titser‟ ni Liwayway Arceo.
Arceo.
Ang nobelang Titser ni Liwayway Arceo ay sumesentro sa buhay ng mag-asawang Amelita at Mauro na kapwa pinili ang propesyon ng Ang nobelang Titser ni Liwayway Arceo ay sumesentro sa buhay ng mag-asawang Amelita at Mauro na kapwa pinili ang propesyon ng pagtuturo. Nakapokus ang naratib
pagtuturo. Nakapokus ang naratibo sa mariing di-pagsangayon ni Aling Ro sa mariing di-pagsangayon ni Aling Rosa, ang ina ni Amosa, ang ina ni Amelita, sa pagsasamelita, sa pagsasamahan ng dalawa. Sapaahan ng dalawa. Sapagkat ang kanyanggkat ang kanyang apat na anak ay nakapagtapos sa kolehiyo ng may "titulo," tutol si Aling Rosa sa pagkuha ng kursong edukasyon ng kanyang bunso, dala na rin ng apat na anak ay nakapagtapos sa kolehiyo ng may "titulo," tutol si Aling Rosa sa pagkuha ng kursong edukasyon ng kanyang bunso, dala na rin ng kaisipang hindi titulong maituturing ang pagiging "tit
kaisipang hindi titulong maituturing ang pagiging "titser", bukod pa sa ser", bukod pa sa kakarampot na sweldong nakukuha ng anak. Gayunpaman, nakahanap ng pag-kakarampot na sweldong nakukuha ng anak. Gayunpaman, nakahanap ng pag-asa si Aling Rosa sa katauhan ni Osmundo, isang binata mula sa pamilya ng mga asendero na sumusuyo kay Amelita. Subalit nabigo muli si Aling asa si Aling Rosa sa katauhan ni Osmundo, isang binata mula sa pamilya ng mga asendero na sumusuyo kay Amelita. Subalit nabigo muli si Aling Rosa sapagkat iba ang iniibig ng kanyang dalaga, at ito'y walang iba kung hindi si Mauro, isang ring guro sa pampublikong paaralan. Rosa sapagkat iba ang iniibig ng kanyang dalaga, at ito'y walang iba kung hindi si Mauro, isang ring guro sa pampublikong paaralan. Sa nobelang ito, lubos na ipinakita ang buhay mag-asawa ng dalawang titser. Ipinakita kung paano nila hinarap ang bawat pagsubok na dumating Sa nobelang ito, lubos na ipinakita ang buhay mag-asawa ng dalawang titser. Ipinakita kung paano nila hinarap ang bawat pagsubok na dumating sa kanilang buhay at kung paano nila ipinaglaban ang kanilang mga desisiyon. Katuald ng buhay ni Amelita, ang kanyang inang si Aling Rosa ay sa kanilang buhay at kung paano nila ipinaglaban ang kanilang mga desisiyon. Katuald ng buhay ni Amelita, ang kanyang inang si Aling Rosa ay sobrang tutol sa kanyang kinuhang propesyon sa buhay pati ang kanyang dapat mahalin at pakasalan ay tutol ang kanyang ina. Lagi niyang sobrang tutol sa kanyang kinuhang propesyon sa buhay pati ang kanyang dapat mahalin at pakasalan ay tutol ang kanyang ina. Lagi niyang kunukumpara si Amelita sa kanyang mga kapatid na lubos ang
kunukumpara si Amelita sa kanyang mga kapatid na lubos ang pagasenso sa buhay sa Maynila.pagasenso sa buhay sa Maynila.
Halos lahat sila ay titelyadong mga tao. Ayaw ni Aling Rosa na makasal si Amelita kay Mauro na
Halos lahat sila ay titelyadong mga tao. Ayaw ni Aling Rosa na makasal si Amelita kay Mauro na isang titser din sa eskuwelahang kanisang titser din sa eskuwelahang kan yangyang tinuturuan. Wala daw siyang mapapala sa isang tulad niyang titser ngunit sa huli, nanaig pa rin ang mga kagustuhan ni Amleita na mangyari sa tinuturuan. Wala daw siyang mapapala sa isang tulad niyang titser ngunit sa huli, nanaig pa rin ang mga kagustuhan ni Amleita na mangyari sa kaniyang buhay. Silang dalawa ay nagkaroon
kaniyang buhay. Silang dalawa ay nagkaroon ng anak na pinangalanan nilang Rosalida. Ng magkaroon ng ng anak na pinangalanan nilang Rosalida. Ng magkaroon ng sakit si Aling Rosa, si Amelita lamang angsakit si Aling Rosa, si Amelita lamang ang
nag-nag-alagang anak sa kanya kung kaya‟t nagkabati muli ang magkatampuhang sina Amelita at Aling Rosa. Para kay Aling Rosa dati, angalagang anak sa kanya kung kaya‟t nagkabati muli ang magkatampuhang sina Amelita at Aling Rosa. Para kay Aling Rosa dati, ang pagigingpagiging Titser ay hindi isang
Titser ay hindi isang titulo.titulo.
Sa totoong buhay, hindi rin maiiwasan ng ibang mga magulang n
Sa totoong buhay, hindi rin maiiwasan ng ibang mga magulang n a pumili ng mapa-nga-nga-sawahan ang kanilang anak, paminsan sila na ang naga pumili ng mapa-nga-nga-sawahan ang kanilang anak, paminsan sila na ang nag di-dikta ng ating kinabukasan. Sila ang nag-aayos ng kasal ngunit nasa anak pa rin ang huling desisyon kung pakikinggan niya ba ang kaniyang di-dikta ng ating kinabukasan. Sila ang nag-aayos ng kasal ngunit nasa anak pa rin ang huling desisyon kung pakikinggan niya ba ang kaniyang magulang o ang puso at isipan niya ang kaniyang
magulang o ang puso at isipan niya ang kaniyang pakikinggan at susundin.pakikinggan at susundin.
Makikita na isa sa mga suliraning panlipunan sa kwento ay ang kababaan ng tiningin ng mga tao sa mga guro. Sa kanilang palagay, hindi Makikita na isa sa mga suliraning panlipunan sa kwento ay ang kababaan ng tiningin ng mga tao sa mga guro. Sa kanilang palagay, hindi isang “tunay” na propesyon ang pagiging guro dahil hindi ito humahakot ng sandamukmok na kwarta. Ngunit, ku
isang “tunay” na propesyon ang pagiging guro dahil hindi ito humahakot ng sandamukmok na kwarta. Ngunit, ku ng ating susuriing mabuti, walangng ating susuriing mabuti, walang magiging propesyonal na magagaling kung walang gurong magtuturo sa kanila. Ito ang
magiging propesyonal na magagaling kung walang gurong magtuturo sa kanila. Ito ang nais ipahiwatig ng manunulat sa lahat ng mga nais ipahiwatig ng manunulat sa lahat ng mga mambabasa.mambabasa.
I.
I. Halagang PangkatauhanHalagang Pangkatauhan
Ang mga mahahalagang pangatauhan na ating matutunghayan sa nobelang
Ang mga mahahalagang pangatauhan na ating matutunghayan sa nobelangTitser Titser ay:ay:
Paninindigan sa sariling opinyon Paninindigan sa sariling opinyon
o
o Makikita natin sa unang kabanata ang hindi pag Makikita natin sa unang kabanata ang hindi pag payag ni Amelita sa kanyang ina na pakasalan nito si payag ni Amelita sa kanyang ina na pakasalan nito si Osmundo. Hindi siya sumasOsmundo. Hindi siya sumas ang-
ang-ayon dito pagka‟t ang kanyang puso
ayon dito pagka‟t ang kanyang puso ay nakatira naay nakatira na sa iba, kay Mauro.sa iba, kay Mauro.
o
o Ang pagiging isang titser ay ayaw ng kanyang Ang pagiging isang titser ay ayaw ng kanyang ina pagkat wala daw mabuting idudulot ito at wala rin daw itongina pagkat wala daw mabuting idudulot ito at wala rin daw itong de titulode titulo. Ang kanyang. Ang kanyang
ibang anak ay mga duktor, parmasiyutika, inhinyero at abugado. ibang anak ay mga duktor, parmasiyutika, inhinyero at abugado. Pagpapahalaga sa pamilya
Pagpapahalaga sa pamilya
o
o Ang buhay ni AAng buhay ni Ameilta ay parang naka ikot sa mundo ng kanyang ina at ama. Pagkat „nasuway‟ na niya ang kanyang ina sa pagigingmeilta ay parang naka ikot sa mundo ng kanyang ina at ama. Pagkat „nasuway‟ na niya ang kanyang ina sa pagiging
isang titser, ito‟y patuloy parin
isang titser, ito‟y patuloy parin niyang nirerespeto.niyang nirerespeto.
o
o Ilang beses na siyang dinidiin ng kanyang ina dIlang beses na siyang dinidiin ng kanyang ina d ahil sa kanyang trabaho, ngunit pinapabayaan niya nalang ito.ahil sa kanyang trabaho, ngunit pinapabayaan niya nalang ito.
II.
II. PamagatPamagat
Ang pamagat na Titser ay sadyang bagay sa nobela dahil ang buong kwento ay umikot sa buhay ng mga guro. Ang mga suliraning Ang pamagat na Titser ay sadyang bagay sa nobela dahil ang buong kwento ay umikot sa buhay ng mga guro. Ang mga suliraning panlipunang nababalot sa t
panlipunang nababalot sa tula ay tungkol sa buhay ula ay tungkol sa buhay ng mga guro, kung kaya‟t wasto ang mga guro, kung kaya‟t wasto at angkop ang napiling pat angkop ang napiling pamagat ng manunulat.magat ng manunulat.
Buod
Buod
