15. SOAL-SOAL DIFERENSIAL 15. SOAL-SOAL DIFERENSIAL
EBTANAS2000 EBTANAS2000
1. Turunan pertama dari
1. Turunan pertama dariĀ fĀ Ā fĀ ((Ā xĀ x) = ) = 66Ā xĀ x22 3 3 adalah adalahĀ fĀ Ā fĀ ā²ā²((Ā xĀ x) =) =ā¦ā¦ A. 3x A. 3x22 1 1 B. 5x B. 5x22 1 1 C. 6x C. 6x22 1 1 D. 9x D. 9x22 1 1 E. 12x E. 12x22 1 1 Ā jawab: Ā jawab: Ā fĀ Ā fĀ ((Ā xĀ x) = ) = 66Ā xĀ x22 3 3 Ā fĀ Ā fĀ ā²ā²((Ā xĀ x) =) = 2 2 3 3 .6 x .6 x22 11 3 3 ā ā = =9x9x22 1 1 Jawabannya adalah D Jawabannya adalah D EBTANAS1999 EBTANAS1999 2. Turunan pertama f(x)= (2x 2. Turunan pertama f(x)= (2x -Ā x Ā x 1 1 ))22 adalah fĀ adalah fĀ ''(x) = ā¦.(x) = ā¦. A. A. 8x 8x --Ā x Ā x 2 2 C. C. 8x 8x ++ Ā x Ā x 2 2 E. 8x + E. 8x + 2233 Ā x Ā x B. B. 8x 8x ++ Ā x Ā x 1 1 D. D. 8x 8x -- 2233 Ā x Ā x Jawab: Jawab: f(x)=(2x f(x)=(2x -Ā x Ā x 1 1 ))22 fĀ fĀ ''(x) = 2 (2x -(x) = 2 (2x -Ā x Ā x 1 1 ) . (2 ā (-x ) . (2 ā (-xāā22 )) )) = 2 (2x = 2 (2x -Ā x Ā x 1 1 ). (2 + ). (2 + 1122 Ā x Ā x )) = 2 = 2 (4x + (4x + {({(2222 Ā x Ā x Ā x Ā x --Ā x Ā x 2 2 ) -) - 1133 Ā x Ā x } )} ) = 2 (4x -= 2 (4x - 1133 Ā x Ā x ) = 8x -) = 8x - 33 2 2 Ā x Ā x Ā jawabannya adalah D Ā jawabannya adalah D EBTANAS1995 EBTANAS1995 3. Diketahui f(x) = 3. Diketahui f(x) = 22 3 3 1 1 Ā x Ā x , maka, maka 00 lim lim ā ā tĀ tĀ tĀ tĀ Ā x Ā x Ā fĀ Ā fĀ tĀ tĀ Ā x Ā x Ā fĀ Ā fĀ (( ++ ))āā (( )) adalahā¦. adalahā¦. A. A. 3366 Ā x Ā x ā ā C. C. Ā x Ā x 3 3 2 2 ā ā E. E. Ā x Ā x 6 6 1 1 ā ā C. C. 33 3 3 2 2 Ā x Ā x ā ā D. D. 22 2 2 3 3 Ā x Ā x Jawab: Jawab: Cara 1: f(x) = Cara 1: f(x) = 22 3 3 1 1 Ā x Ā x == 33 1 1 x xāā22 fĀ fĀ ''(x) =(x) = 3 3 1 1 . -2 x . -2 xāā33 = = 33 3 3 2 2 Ā x Ā x ā ā
Cara 2: Merupakan pembuktian dari: Cara 2: Merupakan pembuktian dari:
fĀ fĀ ''(x) =(x) = 0 0 lim lim ā ā tĀ tĀ tĀ tĀ Ā x Ā x Ā fĀ Ā fĀ tĀ tĀ Ā x Ā x Ā fĀ Ā fĀ (( ++ ))āā (( )) = = 0 0 lim lim ā ā tĀ tĀ tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x 22 33 22 1 1 )) (( 3 3 1 1 ā ā + + = = 0 0 lim lim ā ā tĀ tĀ tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x Ā x Ā x 2 2 2 2 2 2 2 2 )) (( 3 3 )) (( + + + + ā ā = = 0 0 lim lim ā ā tĀ tĀ tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā xtĀ Ā xtĀ Ā x Ā x Ā x Ā x 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 )) (( 3 3 )) 2 2 (( + + + + + + ā ā = = 0 0 lim lim ā ā tĀ tĀ tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā xtĀ Ā xtĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā xtĀ Ā xtĀ 2 2 2 2 2 2 2 2 )) 2 2 (( 3 3 )) 2 2 (( + + + + + + ā ā = = 0 0 lim lim ā ā tĀ tĀ tĀ tĀ tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ )) 2 2 (( 3 3 )) 2 2 (( 2 2 2 2 3 3 4 4 + + + + + + ā ā = = 0 0 lim lim ā ā tĀ tĀ 33(( 22 )) )) 2 2 (( 2 2 2 2 3 3 4 4 tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ + + + + + + ā ā .. tĀ tĀ 1 1 = = 0 0 lim lim ā ā tĀ tĀ 33(( 22 )) )) 2 2 (( 2 2 2 2 3 3 4 4 tĀ tĀ Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x Ā x Ā x tĀ tĀ Ā x Ā x + + + + + + ā ā = = )) 0 0 .. 0 0 .. 2 2 (( 3 3 )) 0 0 2 2 (( 2 2 3 3 4 4 Ā x Ā x Ā x Ā x Ā x Ā x Ā x Ā x + + + + + + ā ā = = 44 3 3 2 2 Ā x Ā x Ā x Ā x ā ā = = 33 3 3 2 2 Ā x Ā x ā ā Jawabannya adalah C Jawabannya adalah C
EBTANAS1995
4. Turunan pertama dari fungsiĀ fĀ yang ditentukan oleh f(x) = (2-3x)3 5 adalah fĀ '(x) = ā¦.. A. 3 5 (2-3x)3 5 D. -5 (2-3x)3 2 B. 8 3 ā (2-3x)3 8 E. 5 (2-3x)3 2 C. 8 3 (2-3x)3 8 (2-3x)3 8 Ā jawab: f(x) = (2-3x)3 5 fĀ '(x) = 3 5 (2-3x)3 1 5 ā . -3 = - 5 (2-3x)3 2 Ā jawabannya adalah D UN2006
5. Turunan pertama dariĀ y = (x-3)(4x-1)2 1 adalahā¦. A. 1 4 2 ā Ā x C. 2 4 1 3 ā ā Ā x Ā x E. 1 4 2 5 2 ā ā Ā x Ā x B. 1 4 5 2 ā ā Ā x Ā x D. 1 4 7 6 ā ā Ā x Ā x Jawab: y = u. v ā y' = u' v + v' u Ā y = (x-3)(4x-1)2 1 y' = 1 .(4x-1)2 1 + 2 1 (4x-1) 2 1 ā . 4 . (x-3) = (4x-1)2 1 + 2 1 ) 1 4 ( ) 3 ( 2 ā ā Ā x Ā x = 2 1 ) 1 4 ( ) 3 ( 2 ) 1 4 ( ā ā + ā Ā x Ā x Ā x = 1 4 6 2 1 4 ā ā + ā Ā x Ā x Ā x = 1 4 7 6 ā ā Ā x Ā x Jawabannya adalah D EBTANAS1999 6. Diketahui fungsi f(x) = Ā x Ā x2 +6
Turunan pertama fungsiĀ fĀ (Ā x) adalahĀ fĀ ā²(Ā x) = ā¦
A. Ā x Ā x Ā x + 62 D. Ā x Ā x Ā x 2 3 1 2 3 + B. Ā x Ā x Ā x ā 32 E. Ā x Ā x Ā x 32 2 3 ā C. Ā x Ā x Ā x 2 3 1 ā Jawab: y = v u ā y' = 2 ' ' v u v v u ā f(x) = Ā x Ā x2 +6 fĀ '(x) = 2 2 2 1 ) ( ) 6 ( 2 1 . 2 Ā x Ā x Ā x Ā x Ā x ā + ā = Ā x Ā x Ā x Ā x Ā x 2 1 2 3 3 2 1 . . 2 ā ā ā = 2 Ā x -2 1 Ā x - 3 x 2 3 ā = 2 3 Ā x -Ā x Ā x 3 = 2 3 Ā x - ( Ā x Ā x 3 . Ā x Ā x ) = 2 3 Ā x - (3 2 Ā x Ā x ) = 2 3 Ā x -3 2 Ā x Ā x Ā jawabannya adalah E
EBTANAS1998
7. Diketahui fungsiĀ fĀ (Ā x) = sin2 (2Ā x+ 3) dan turunan dari Ā fĀ adalahĀ fĀ ā². MakaĀ fĀ ā²(Ā x) = ā¦
A. 4 sin (2Ā x + 3) cos (2Ā x + 3) B. 2 sin (2Ā x+ 3) cos (2Ā x + 3) C. sin (2Ā x + 3) cos (2Ā x+ 3) D. ā2 sin (2Ā x + 3) cos (2Ā x + 3) E. ā4 sin (2Ā x+ 3) cos (2Ā x + 3) Jawab:
. y = sinnf(x) ā y' = n sinnā1f(x). cos f(x) . fĀ '(x)
f(x) = sin2 (2Ā x + 3)
fĀ 'Ā x) = 2 sin (2x+3) . cos(2x+3) . 2 = 4 sin (2x+3) . cos(2x+3) Ā jawabannya adalah A
EBTANAS1997
8. Turunan pertama fungsi f(x) = cos3(3-2x) adalah fĀ '(x) =ā¦. A. -3 cos2(3-2x) sin (3-2x) B. 3 cos2(3-2x) sin (3-2) C. -6 cos (3-2x) sin (3-2x) D. -3 cos (3-2x) sin (6-4x) E. 3 cos (3-2x) sin (6-4x) Jawab:
y = cosnf(x) ā y'=- n cosnā1 f(x). sin f(x) fĀ '(x)
f(x) = cos3(3-2x)
fĀ '(x) = - 3 cos2(3-2x) . sin (3-2x) . -2 = 6 cos2 (3-2x) . sin (3-2x)
(jawabannya tidak ada yang cocok ya!!!) Ingat rumus trigonometri:
sin 2A = 2 sin A cosA terapkan dalam soal ini :
fĀ '(x) = 6 cos2(3-2x) . sin (3-2x)
= 6. cos (3-2x) . cos (3-2x) sin (3-2x)
= 3. ( 2 sin (3-2x). cos (3-2x) ) . cos (3-2x) = 3 (sin 2 (3-2x) ) . cos (3-2x)
= 3 sin (6-4x) .cos (3-2x) = 3 cos (3-2x) sin (6-4x) Jawabannya adalah E
EBTANAS1986
9. Persamaan garis singgung pada kurva
Ā x2 - 4xĀ ā 2y ā 1 = 0 di titik (1,- 2) adalah⦠A. 3Ā x+Ā y - 1 = 0 B. 2Ā x -Ā y= 0 C. āĀ Ā x + 2Ā y + 5 = 0 D.Ā x +Ā y + 1 = 0 E.Ā xĀ āĀ Ā yĀ ā 3 = 0 Ā jawab:
Persamaan garis singgung y ā b = m(x āa) Diketahui a = 1 dan b = -2 Ā x2 - 4xĀ ā 2y ā 1 = 0 2y = Ā x2- 4xĀ ā 1 y = 2 1 Ā x2 - 2xĀ āĀ 2 1
m(gradien) = y' = x - 2 (di titik (1,-2) ī x = 1 ) = 1 - 2 = -1
Ā persamaan garis singgungya adalah : y ā (- 2) =-1 (x ā 1)
y + 2 = - x + 1 ā x + y +1 = 0
Ā jawabannya adalah D EBTANAS2000
10. Garis singgung pada kurvaĀ x2 āĀ Ā y + 2Ā xĀ ā 3 = 0 yang tegak lurus pada garisĀ xĀ ā 2Ā y+ 3 = 0 mempunyai Ā persamaan ⦠A.Ā y + 2Ā x + 7 = 0 B.Ā y + 2Ā x + 3 = 0 C.Ā y + 2Ā x + 4 = 0 D.Ā y + 2Ā xĀ ā 7 = 0 E.Ā y + 2Ā xĀ ā 3 = 0 Ā jawab: Ā x2 āĀ Ā y+ 2Ā xĀ ā 3 = 0 ā y = x2 + 2x ā 3
Persamaan garis Ā xĀ ā 2Ā y+ 3 = 0 ā 2y = x + 3
y = 2 1 x + 2 3 didapat m1 = 2 1
garis singgung tegak lurus maka : m1. m2 = -1 2 1 . m2 = -1īm2 = -2 kurva y = x2+ 2x ā 3 y' = 2x + 2 = m2 = -2 2x + 2 = -2 2x = -4 x = -2 Ā jika x = -2 maka y = (-2)2 + 2 . (-2) ā 3 = 4 ā 4 ā 3 = -3 didapat (x1, y1) = (-2,-3)
sehingga garis singgungnya adalah: y - y1 = m2 ( x - x1) y +3 = -2 ( x + 2) y + 3 = -2x ā 4 y = -2x - 7 ā y + 2x ā 7 = 0 Ā jawabannya adalah D EBTANAS1991
11. FungsiĀ fĀ yang dirumuskan dengan
Ā fĀ (Ā x) =Ā x3 + 3Ā x2 ā 9Ā xĀ ā 1 naik dalam interval ⦠A.Ā x < ā3 atauĀ x > 1 B.Ā x < ā1 atauĀ x> 1 C. ā3 <Ā x < 1 D. ā1 <Ā x < 1 E.Ā x < ā3 atauĀ x > ā1 Jawab: f(x) =Ā x3 + 3Ā x2 ā 9Ā xĀ ā 1 fĀ '(x) = 3x2+ 6x ā 9 = x2 + 2x ā 3 ā (x + 3 ) (x -1 ) x1= -3, x2 = 1 + + -- - - -- + + ⢠⢠⢠⢠⢠⢠⢠⢠⢠-3 0 1
Ā jika fĀ '(x) >0 maka f(x) naik (bertanda +) yaitu x < -3 atau x > 1
Jawabannya adalah A
EBTANAS2003
12. FungsiĀ fĀ (Ā x) =Ā x3+ 3Ā x2 ā 9Ā xĀ ā 7 turun pada interval .. A. 1 <Ā x < 3 B. ā1 <Ā x < 3 C. ā3 <Ā x < 1 D.Ā x< ā3 atauĀ x > 1 E.Ā x < ā1 atauĀ x > 3 Jawab :
fungsi turun jika fĀ '(x) < 0 f(x) =Ā x3+ 3Ā x2 ā 9Ā xĀ ā 7 fĀ '(x) = 3x2+ 6x ā 9 = x2+ 2x ā 3 ā (x + 3 ) (x -1 ) x1= -3, x2 = 1 + + -- - - -- + + ⢠⢠⢠⢠⢠⢠⢠⢠⢠-3 0 1
Ā jika fĀ '(x) < 0 maka f(x) turun (bertanda -) yaitu x > -3 dan x < 1
dapat ditulis dengan -3< x < 1 Ā jawabannya adalah C
EBTANAS2000
13. Nilai maksimum fungsiĀ fĀ (Ā x) =Ā x4 ā 12Ā xĀ pada interval ā3ā¤Ā x⤠1 adalah ā¦
A. 16 B. 9 C. 0 D. -9 E. -16 Jawab:
Tentukan nilai stasioner yaitu fĀ '(a) = 0 f(x) =Ā x4 ā 12Ā x fĀ '(x) = 4x3 -12x ā x3 - 3x āx (x2 - 3) ā x (x - 3 ) ( x + 3 ) = 0 - - + + - - + + ⢠⢠⢠- 3 0 3 max min Jika x < - 3 ī . . = -- 3 < x < 0ī- . - . + = + 0 < x < 3 ī+. . + = -x > 3 ī +. + . + = +
terlihat pada grafik garis nilai max jika x = 0 (interval ā3 ā¤Ā x ā¤1)
sehingga nilai maksimumnya : f(x) = Ā x4 ā 12Ā x
Ā f(0) = 0 ā 0 = 0
Ā jawabannya adalah C EBTANAS2000
14. Nilai minimum fungsi f(x) = x3 - 27x pada interval -1 ⤠x ⤠4 adalahā¦. A. 26 B. 0 C. -26 D. -46 E. -54 Ā jawab: f(x) = x3 - 27x fĀ '(x) = 3x2 - 27 āx2 - 9 ā (x ā 3 ) (x + 3) = 0 x = 3 ; x = -3 +++ - - - - +++ ⢠⢠-3 3 max min
nilai minimum jika nilai x = 3 (interval -1 ⤠x ⤠4)
sehingga nilai minimumnya adalah: f(x) = x3 - 27x f(3) = 33 - 27. 3 = 27 - 81 = -54 Ā jawabannya adalah E UN2005
15. Kawat sepanjang 120 m akan dibuat kerangka seperti pada gambar. Agar luasnya maksimum, panjang kerangka(p) tersebut, adalah :
l l Ā p A. 16m B. 18m C. 20m D. 22m E. 24m Ā jawab: Luas = L = p Ā lĀ + p .Ā lĀ = 2 p.Ā lĀ Panjang kawat = 120 m 120 = 3. p + 4.Ā lĀ 3p = 120 ā 4.Ā lĀ Ā p = 40 -3 4 .Ā lĀ L = 2.Ā l (40 -3 4 .Ā lĀ ) = 80Ā lĀ -3 8 .Ā lĀ 2
Luas maksimum jika L' =0
L = 80Ā lĀ -3 8 .Ā lĀ 2 L' =80 -3 16 .Ā lĀ = 0 3 16 Ā l =80 Ā lĀ = 16 240 = 15
agar luas maksimum maka p = Ā p = 40 -3 4 .Ā lĀ = 40 -3 4 . 15 = 40 -20 = 20 m Jawabannya adalah C UN2005
16. Suatu perusahaan menghasilkan produk yang dapat diselesaikan dalam x jam, dengan biaya per jam (4x - 800 +
Ā x
120
) ratus ribu rupiah . Agar biaya minimum, produk tersebut dapat diselesaikan dalam waktu ... A . 40 jam B . 60 jam C . 100 jam D . 120 jam E . 150 jam
Jawab:
Diketahui biaya perjam = (4x - 800 +
Ā x
120 )
ditanya = waktu pengerjaan agar biaya minimum ? Waktu pengerjaan = x
Biaya Produksi (B) = Biaya perjam . waktu pengerjaan = (4x - 800 +
Ā x
120 ) . x = 4x2 - 800 x + 120 agar biaya minimum maka B' = 0
B' = 8 x ā 800 = 0 8x = 800
x = 100 jam Ā jawabannya adalah C