• Tidak ada hasil yang ditemukan

Khastara Perpusnas

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "Khastara Perpusnas"

Copied!
20
0
0

Teks penuh

(1)

No. 27 Taocn IV. - 6 Maart '37• OPLAAG 7000 EXEMPLAREN Sabtoe Kliwon 23 Be ar 1867.

= ....

PANJEBAR SEMANGAT

Directeur: Dr. R. SOE70MO Hoofdred. : IMA.l'v1 SOEPARDI

Kalu pocstaka minggon basa Ojawa adhcdhasar kebangsan. niebar semangat manoenggale bangsa lndtmnesia.

Ad res: ·---~~--·---·--

-· - -

--~

Re~;ane lan\]g<rnan I k warca~1l (teloeng sas1) ~ 1.50. Kena dibajar sabcn sasi

t 0.50. Kocdoc dihaiar dhisik.

Redactie

oerawa

Administratie Paviljoen G. N. I. Boeboetan S'haja.

Di wetokakc !'abcn d;n.1 abtoc denin~1 N. \'. Handel Mi;. Oruk·.

..lndonc!'ia·· Soerah;.1j:l. Sawajah -w;1jah kcna ndialoek dadi

langganan. nan~ing kn ll;rc:'n koedoe

in~1 wck;~~;rnl' kwanaal. Teldo0:1

I

Administrauc Rednctie

I z

3489

Ad\'ertentie I rc\]d f 0.20 : ~1pc:;e f 2.- sak · pasangan. Kenn ndj<.lock

rari.-f m:ir.1n\.l Administratic.

----·

DRAMA BLAOERAN. Piwoelang

· ltoed6e ~oke

W

lS jt:n perkara t.:ioe kira patine kabarakc. Bok Kadji Roeka1ah. warandba tocwa kang soe~ih ing Blaoeran (Sb.). ' aaa sawatara kaoem pengadjaran sing meloe tjampoer.

koena.

~~·

sananin~ oeripe. oc;i m;1i.arti

kan~-;go kaoetamaning doemadi.

toemrap?nQ bcbrnprn ora m1goe·

mrni. Oedj;iring para ~l:poeh m.;::- rakake didohi redjcki.

Malinge kang matem Bok Kadji. wis kapatrapan paoekoe- maa.

Dene kaoem pengadjaran kang padba meloe-meloe kagendeng pengadilan ing perkara iki. jaikoe:

I. R. Margono. zaakwaarnemer.

2. M. Tjondroasmoro. klerk ing Gouverneurskantoor : 3. R.P. Moedakir.zaakwaarnemer; 1. Mc::hamad Amin. tilas pro- pagandist Partindo.

.. Ojer oedjaring koena • koena, sapa kang arep linoewib. ngegoeng- aa pribatining tyas . . . . . "

BAN·~~~ \Vct:rnan. kalcboc I kaw1gatene bangsa kita ing baba- oega bangsa ka.1 poetra

I

gan pamardining poetra. kanggo Noeswantara. woes kawentar wi- nggajoeh kaloewihan. Sanadjan wit koena moela jen sawenebing . toemindake tjaraz maoe wis pirang bangsa kang karem oe-lah boedi.

i

pirangabad kapoengkoer.ewadene sengsem nggegoelang alocsing · nganti saprene isih katon tapak rasa. loelioeri:ig pakarti. j tilase.

Toemedhakc para panoentoen ·1 Toemoesing oelah boedi ana

Socpaja tjotjog. piwodang ma- oe bar.djoer ~oedoe d i I a r as.

mangan Ian toeroe kang ngar.ggo prnnatan. milih kang mikolebi tormrap kwarasaning awak djer awak kang bagas pikirane meloe be res.

lsih akeh wewoelange para sepoeh kang ora ~.ena tinamprt

1

1

· loeg?c. lir~ isih koedoe .diontjeki

I

maneh. ka1ata : tapa mb1soe. ikoe adja ditampa jen ora kena goe-

Jrn nitik woel;inganne. papat

191~an pantjen klebnc golon)Jannc kaoem inlt.>ll..:ctucel. awit ana sing tammatan pamoelangan \·h:lo Ian lns111uur Bu~ s. Moel<i ;a ak\.'i, kang gocmoE·n. d.~ne bandJoer meloe tjami::ocr perkar.:i kadoer- djanan Ian radjaprtri i·asehoet in\:j

nuhut:WOt'I :tli!QC.

agocng kaja df.ne : Jesoe~. Kristoes ing pasraman - pasraman. tabete ing P;1lestina. Bot'da Goctama ing

I

djaman saiki katjetha ana ing

\

mnah Hindhoc. Nabi l\/.oechamad wewoelange para sepo11:h (iboe- s.a.w. 111g tanah Arab. dadi titik bapa) ndhawoehakemarangpoetra ,

bc nc n.n~

, :lw:tr!a m,aol'. djer nja-

I poetr~ne

soepaja padha sesirik,

I

rr.n · qa i':lnc:.en!ocr.· maoe kang

I

moet1h. pasa. I. s. p .. Kercp ana p.1dha iiad1 wa\vadhahing nae- pangr.ndik;rning para wredha llrnh.1. kap:m.·n~ aweh toentOl""::tn .. Madang longan toeroe longan"

1

neman babar pisan. nanging la. rase koedoe ditampa : goenemana

I

samangsa perloe. Samona oega

I

temboeng tapa mboedheg. karepe I adja matoeh ngroengokake te-

l

temboengan oerawa swara kang ora ngepenakake keeping. awit oemoeme wong ikoe jen kroengoe goenem sing nggrocdjal.

pedhes. njlekit. gampang kabra- nang ing nepsoe. dadi tapa

Nar1-ji1;H l•lii 1.;:ka mo.-n~1 ~~·­

mono. \,\'oelangan rihoew .:r.

doelic·: .,;:uc:.m1c loehoerin1-1 be- boeden 1koc saka mg pamardi Ian pasrawoengan : moela para wcng toewa ija koedoe anggatek- ake ing rang bab iki.

Ora koerang toeladha kaoerr.

pengadjarao kang nandoekake pakarti ora betjik. kang daci cfoerdjar:.:i. ketjoe. loewih-loewih iog boewana ndjaban rangkah.

Nanging ija ora koerang wong bog ora taoe kambon pamoe- laagan padha loehoer boecline Ian para sardjana soedjana ija ana kang ora taoe sekolab.

M. Soedjono ana inggandringan Pariodra Lawang boeroe iki se- sorah, jen wong pinter ora ka- lambaran boedi loeboer. c;arta bisa mitcetoeri wong lija. ikoe padhane wong woeta kang ang- gawa obor. bisa madbangi wong•

llfa. nanging dhewek t dhewe ora weroeh dalan.

Kedadejan drama 'Blaoeran iki.

bisoa anggoegah atine • bangsa kita. jen ora tjoekoep wong oerip ing bebrajau iki moeng sangoe kapinteran tbok. nanging koedoe '1ilambari kaloeboeraning boedi.

nj~?ar Wl'v.:mah. kan~mo l:nmoel- Botjah tjilik kang dikandhani

iiHlin~1 OLrlp l.1h1r batin. rehning doeroeng gadoeg mikir

I

Anan.• p .. 1a Pandhit:i. Re<.

!

keplasing temboeng. kliroe ing Mo'?niwar;i. wis tcrela ruoE"ng

I

panjoerasa nganggep dikon ma-

I

wenang inganggo deninH ;iara ngan Ian toeroe an11 longari. Na- { soi'tji. iaikoe wong -wong kang I nging ora mangkono kersaning woes loewar saka sakabehing bar-

I

para wredha. Mangan longan, da Doede barang anjar maneh 1 toeroe longan. karepe ora lija toemraping tanah Ian kabangsan • soepaja ngelongi (njoeda) mangan kira samangsa kroengoe djene- Ian toeroe. minangka lakoe. ngge- nging papan -papan kajadene: goelang prihatin. kaja kang ka- asr<ima. pratapan. sanggar palang- petba ing lajang Wm•langreh gatan. nalikane isih djamane a\.)a· anggitan dalem swarf,li Sinoehoen ma Hindhoe Ian Boeda, apa ma- P. B. IV poepoeh Kinanthi:

neh djeneog-djeneng pasantren- pondhok. madra~h. ing djaman Islam. kang woes tjetha jen dadi panggonaning ngoedi kawroeh.

mardi boedi. ora beda karo ka- ananing pawiiatan (pamoelangao) ing djaman saiki.

Para sepoeh. kang akeh para prijagocng loehoer. kerep padba ngirimake poetrane menjang pasra- maning para pandhita, soepa1a kawoelang kasoesilaning boedi, kaoeta:naning doemadi. Soewalike para bwoela tjilik padha nitipake anake marang pradja, kang perloe soepaja antoeka wewarah toe- mrap tataning oerip sasrawoeagan, oedanagara. 1. s. p.

Apa kang katerangake ing dboewoer ikoe mace kabeb kaja wis tjoekoep kanggo noedoehake

.. Padba goelangen ing kalboe.

ing sasmita amrih lantip. adja pidjer mangan nendra. kapra- wiran den kaesthi. pesoenen sariranira. soedanen dhahar Ian goeling··.

Soerasane wis ketara. piwoe- lang adi toemrap djaman bijen.

dene toemindake ing djaman saiki moeng kari n g I a r a sa k

e.

ndjoemboebake karo mangsa Jan kabanan. Pantjen, ngoerangi ma- ngan toeroe toemraping kwarasan ora apik, sa.ngsaja kang'1one bo- tjab tjilik kang iSth akeh oendhak- ing gedbene. nan~ing jen wong p i d i e r mangan Ian toeroe. ija ore betjik, marga ing kono ban- djoer aran ora mikfr karo kawoe-

mboedheg ikoe wosse : ora !ija kanggo ndjaga kabrangasin\.l ati saka rcroe:igon.

!\na maneh oeran oeran teroese poepoeh kinanthi maoi:- kang ing pangrasa ana paedahe oega tak sadjekake ing kene :

.. Dadija lakoenirekoe. ~je­

gah dhahar lawan gocling.

Ian adja asoekan - soekan.

anganggowa sawatawis. ala wateke wong soeka. soeda prajitnaning ha tin.··

Ora ana sing bisa maido marang patitising piwoelang maoe. Among soeka kang tanpa wates. ora nganggo doega prajoga. marak- ake ilanging kaprajitnan (pangati- ati) Engeta karo lalampahane Praboe Siwabboeda (Sri Karta- nagara) ing T oemapel. saking ka- remenP. soekanz sarana oendjoek- oendjoekan toewak. bodjana andrawina, nganti ora mrajitnani marang mengsahe kang lagi ngroendhoek, satemah klakon kapradjaja.

Tjoentboek karo paribasan : soeka poewara doeka. gegoejon dadi tangisan.

Bab ilti para marsoedi boedi woes Ion.rib dbamang Ian ma- ngerti I Ana kalane wong oerfp

(2)

Katia 2. ..PAN

J

E B A R S E M A N GA T"

~---~---~

koe perloe seneng-seneog kang- Q'' n1:1gemoirakake soeleking ati. 11gomberake soempeging pikir. nanging adja tinggal do.· ,1<:1 1 .. in watara, malah pi-

woi>lan~i._> c;.rn~1 Dwidja : b nygo nawba 1: ronta.,-iing ati. ikoe l<a11,·dhak1-.;1 karo apa kang di-

;;cncn111. kato~r•.letana karo cndi

k;rn.,:i dipcn~ini. Mcngko menawa wo"'s puelih lerem roewE'ti11~1 :1ti, kasenen~i:.-in !an pepenginan maoc diont'atana. lkoe l:lrase oega ora mlesed adoh karo scnE'ng-seneng kan1-1 nganggo kira-kira Ian watara. Muenggoeh oedaoagaranin1:1 pa~rawo~ngan. among soeka ing saJ1roning sanak tangga nar.dhang soes<1h. oe1-1a doedoe patrap kang kena sineboet weroeh ing doega- prajo~Jil. Sanadyan awake dhewe ora niangga kasoesahan maoe.

Adja moeng tansah ngresoela.

k<lDQ marga saka kita amenangi djaman anderpali. balik toedoehna kawitjaksanan kita jaikoe : mrariata mrih betjiking J1aman

~~~~illll•!!S-ik.· kang k.:bak roehara dadija djaman

PEPALINE PARA SOEDJANA.

Betj1k digagas Ian dienggo.

pANGASTOETI ikoe kang loewih dening wigati, doc- doe pangalembana ; moela sing sapa isih kepen1-1in pangalemban.1.

tetela jen dhcwcknc doeroeng bisa netepi sedj.:itinin.,i pangastoeti.

(Multatuli.J

kang kebak katentreman. (Carlyle.) Adja nganti kareh ing wek- toe. balik kita kang koedoP. bisa ngereh wcktoe.

!Carlyle).

nanging k.1nggo tata Ian tertibing

bebrajan. hisoa ngatonake rasa Adja nenatjad Ian adja nggethi- bela . .:;oengi<awa. kan~ areges ndar- ngi ingara:;ing samoebarang apa ben: rasa katresnan marang papa- bae kang koeme:ip ing alaru donja. dbaning tocmitah. balik mbetjikana enJi k;.rng ala Oepam<i didjereng kadjembar-

!

Ian mb.!nerna cnd1 kang !oepoer.

ake. wasijate para sepoeh ikoe

i

jaikoc koewadi1ban kira. 1

moela ;:keh kang kena d1pethiki. I 1·

apa maneh jeo bisa nglaras karo 1

1

<Fr. ,·an Eedcn.J

lakoening cljaman.

I

ORA LOETJOE.

W k k d t Sedjatinin~ kahanan km1g aran D 0 e ,' ,· 't'ong salat 1·koo ora

e toe sai i, oedoc mangsa-

I I

vv ...

ne maneh woog padha nglakoni re- 1 betjik ikoe ngadat noewocbake kena ngan~hJO saroeng.

tapa mahas ingasepi moeng kang-

I

daja moeloeking gagasan kang

J

D a m : Lho ~ Malah koedoe ! go nggajoeh kaloehoengan. kaloe- adi loehoeng. kang toendonne Doc I : Ora bisa ' Jen lagi sa- wihane awake dhewt. Wcedicie- 1 toemeka ing alam katentreman.

r

lat. ~~anggo saroen1:1. mesthi batal ding gagajodian .salawase djagad

I

dddi wigati111n1:1 ngakeh Ian ora • salate.

gocmclar moela isih ana. moE'ng

beda lakoe-lakoene. Ing djamaning gampanQ sirnane.

(Emerson.)

K. DAM djagad kebak roebeda. ingaoerip

koedoe bisa olah panggawe kang- go mar>anake oeripe. tjawe-tjawe ngroewat rerengating baw;ina.

mrihatinake roesaking dja\j~rt. Tresna. roemeksa. asih. manoJcsrhi

mrih basoeki. dadija papandam anggone nggajoch kaloewihamng doemadi.

Mangka kapriharinan kang mPngkoe pakolehing doemad1.

dodoe sangga oewang karo na- ngis. sidhalcep karo tjarotjosan eloehe. nanging icbciar. mboedida- ja. ngato~r oeripe. kaja wewarahe ki Poedjangga Ronggowarsito

.. Sakadare linakonan. moeng toemindak mara ati. angger t:tn d~di prakara. karana wi- rajat moeni. ichtiar ikoe jekti.

pamilibing reb rahajoe. sinambi mboedidaja. kanthi awas lawan ellng. kang kaesthi antoeka parmaning Soeksma".

Wah. r;;.dio iki. penake swa- rane Dick Powell.

PINTER.

Sadjrone kita lagi kabraoang

ing nepsoe, ;:idja nganti pisan- Sing wad on (djeloes): Wong lanang gawene ngapoesi. mosok p1san kita nindakake pakarti apa maoe bengi diare loenga verga- apa. a wit ngendi ana djoeroe silem dering. djam 3 lagi teka moelih.

:iiodakake pakarjane (njile1t:j

:.:.-1

Si n g I a nan g : Ora. djeng, mangsa seg.:.ir.1 lagi gedbe ombake ora djam 3, akoe moelih lagi djam

(Hartmann).

j

11 kok.

S i n g w a d o n : Ajah, wong Sing s::ipa soemingkir saki' ala- akoe ngroengoe neng ping teloe.

ming paramejan kang d!arene

. . . I

neng ping teloe, nangmg 1koe lag1 . Si n ~ I a 0 a n g : . lja. bener:

soer:iedya ngga1oeh kamoel1amng . djam 1 l. Merga akoe kwatir oerip. ikoe malab ateges noetoep

I

mbrebegi kowc. moelane lagi neng sekebing lawange kamoeljan toem- ping teloe. lontjenge tak stop.

raping awake. !

(R. Tagore.)

Sing sapa ora taberi ngre- roengokake. woes tartamtoe ora bakal bisa kekodjab.

(Hartmann).

olah-olah. disambi

Hlo. apa iki amboene kok sangit temen.

NGANGGOER.

Pa n g g e d h e : Djono. kowe

I '

jen mbeneri njamboct gawe adja soewitan.

I

D j o e r o c t o e I i s : Akoe ora mbeneri njam~Jawe. toewan.

Alltaga, sida woeroeng mangan soep iki.

6 MAART 1937.

BASANE DHEWE.

Kl

HADJAR DEWANTO-

RO nalil<:ar.e s~sor;:ih nab kaboedajan ana ing Malan~1 r.o••roc iki. nerangake jen bangsa kn 1 pan- tjen wis law:is ndoew\?111 kaso~· s1lan. Moeng reirne sing akch ake'1 padha ngrasa dradjad~ loewih endhek tir.imbang bangsa Er,>pah.

merga dene weroeh kemadjoc- wane techniek-e. moelane bangsa kita bandjo<!r p:.d h 1 nd.:>t!weni minderwaardigheidscom;>lex. p.l· ngrasa jen awake dhewe asor.

Tandha jektine b.inJs:i b nJ w1s ndoew~ni kasocsila:1. j.1ik1Je bangsa maoe wis ndoeweni basa dhewe kan\J pepak. l<aja dtne basa DjC1wa.

:\lingoc:r..1kake basan~ ih~w<'.

manoet K1 Hadjar. ikoe saw1Jji- ning parrap ngilangi n11ndcrwaar- dighe1dscomplex. Moela saka ikoe.

Madjelis loehcer Taman Siswa padha prenrah marang goerce goeroene. jen kcdl.iajohan bangsa Eropah. padha nganggowa basane dhewe (basa D!awa oetawa basa

1 lndo:ies1a).

I

Bangsa kita akeh sing ndoeweni panemoe kosokbalen karo pane- moe iniJ ndhoewoer maoe. Moela ora anch jen ana sawenehe kang kepengin oleb pangadji adji. ban- djoc' ethok ethok ora bisa (lali) remboegan nganggo basane dhewe.

Dadija pepeling ~

SAKA ADMINISTRATIE.

Ahr'. 5i69 Bandt,eng. \Vis tampa kanm-10 I.: kw. · J: dene kang boeroe katampa iki kanggo 2e kw. '37.

Abn. 1500 Randoeblatoeng.

Postw. no. I I kar.ggo 2e kw. '36 Ian no I 47 kanggo .le kw. '36.

Ahn. 5797 Br;imbanan. Wis katampa.

Abn. 736-t Tandjongbalci. Idem.

Abn. 8790 Solo. Karo-karone wis katampa kan~go pembajaran sasi No\r. Dec. '36 Ian Jan .. April 1937.

Abn. 6483 Watesdjokja. Wis katampa. log P.N. ora aaa boekoe paramasastra Dtawa.

Abo. 89S7. Kalangbret. Wis kakirlm tg. 9-2-'37 recu no. 83.

(3)

6 MAART 1937.

Ahn. 10343 Salatiya. Oerol'na- n,· sathithike f 0.2;. dadi kanygo sasi iki sliramoe doewe oeruenan 4 ,!,~ndeel.

Abn. ;529 Montong. PS. r -

ro.:~ kira kirim. Apa kira-kir.:i ora an•• sin~ mliegal ing Jalan ?

P. :-i. no. L!. wis kakirim mand1.

Abn. I 470 Krorno. \'ulksal- m;.n.rk ir1~1 P. S. wi~ enc~k.

Dh,11:1'' '' re~ane kita lebokake p •mh, 1.1r.10 P. 5. kw. II taoen

l ll i/. ko<?r<tn~ f 0.47.

Abn. h:S45 \Vilangan. Idem.

h .. l!wit re'riane kita lehoknke iwm!,;ii,tr.rn P. S. kw. I th. 1937 fo,·wdr 1 ;l . .2."i.

.-\ >!1 -t ! '\;'° Petoengsewoe. Ka-

ldiok.Jh •J.:r·~~nan loterij. Ahn. ~bl ll Ma!ang. Kang f 1.50 iko.- knn;Jgu abo:!'1i:' arijar s<1pa Ian num.:r p1ra .' N 10.::wo.::n ka-

b;ir.

A:'.:1. 'i'54ll c-. 8.iran~:. Kiri- man ,.ik..1 sdr. Socd1ono w1s l..a- tnmpa. !.111 w1s beri!s.

INGATLAH ADRf S

DI BA WAH.

INCETKAH

Toeaa · coean. lngr.tkab edre~

jang terseboet di bawah 1

15 7 i

f 1'

.

,,

..L

•• 1

li I

:I i

l::

Ima po!::i!a roto, i>ar.::•

tnma pols·

borlogc:

Cvo.>

otkltcl Jang model ba·

roe. bek11•

kaadarlw•.&

di• dfalan Hgkcr,llma belaa batoc bfkloan Fa.

brlekSwiu merit Cbro- aometer.

batoe. barge f 12.SO f 8.50 f 6.50 Oagkoa lttrlm rambab.

f. Ampat caoen tanggoeagan (garaatfel.

.. PAN J EB AR SE M A N GA T"

K. G. P. H. H. Pakoe-

alam VII t

lt)~ Kaw~, ~ ltt>e-

ltJ.UH.O., Rem~ ~.

MOMOT PRASADJA, AMBEG LOEHOER.

Dc?nin,.i. R. M. SOEOARJO T)OKROSISWORO.

K

AJA k.111~ woes kawartak- 1 Off1cier m d~ Orde van Oranje dk.? in\J sakebing pocsra-

I

l\ias5au.

kawarti. nal1ka ing dina Sdasa

!

Kang ncmbe soewar\l' ikoe.

Paing katitimangsan kaping 1

!

nalika 1sih tarol!na. sekolah mg Besar. angkaning warsa Alip i 8 :·7.

j

H.B.~. Semarang. Tamar saka oetawa kaping 16 Februati 19J7 t H. B.S . neroesake pasinaon ma- wantji djam ; loewih 5 mer.it, rang Gymnasium Willem III ing son~. Pand;cn ngan Dalem Kang- D1okarro: Ing taol'n 1906. an-Ion djeng Goesti Pangeran Hadipati

1

1

lebna in~1 s.imd~nwin.' lr:dhonesra.

Hano P<1koeala111. ingkang d;oe- Ndlika isih dad1 ~1:.wa H B.S.

rnencnt1 kapiny VII. djalaran ge- : iny Se111aran~1. intJkdn\J r<1ka kang rah wis sawacar,1 !awase. mot>roed

I

stnnoC' i'lnil ncgara Lmda. seda ing bsidan d1ati. joeswa ; ) taoen.

i

ana N ipli<\J•:n. lVIoel;:i iia sarirane

Asm.ine · Commandeur in d.?

j

kang uoemanti ing Rama.

Orde van Oran1e Nassau. Ridder

I

lngk~ng Rama. soeroed ing taoen

I

der Ordt' van d~n Nederlandsche ! 1901. _Sc1re~ning isih sinaoe. saka L~~t:w, R1dd~r da Orde van 1 kar~pe parentah Landa. lang di- Hendrik de L<euw \'an Bruoswijk.

I

wakilake dadi Panggedhening

I

Commandeur der Orde van de i Trah Pakoealaman, isih kapernah Ster van Anjouan. Commandeur

!

ingkang Rama Alit iaikoe K.P.H.

der Orde \·an de Kroon van Siam.

!

Sas ran in g rat. poetrane Soe- Commandeur der Orde van Le- I wargi K G. Pakoealam kaping Ill.

opold II. Commandeur derOr~e

I

K. P. H. Sosroningrat ikoe van de Zwarte Ster van Benin,

I

ingkang rama N j j Adj a r

Kolond bij d~n Generaten Staf. Dew a n t 0 r o. oega ingkang Hootd . van He.t

~akoealamsc~e I

pamane R. M. S 0 er j 0 pr a _

l-lu1s. 1ng Nga1og1akarto Had1-

l

not o. K.P.H. Sasraningrat ikoe nmgrar.

I

poetrane K. G. P. A. III kang

Po-=trane: Soewargi K.G.P.H.H.

1 .

enom. Poetra kang sepoeb. jaikoe Pakoealam VI. patoetan saka K. P.H. So er j an in gr at, ija garw.:i. Gocsti Bandara Raden ,. ingkang rama Ki Adj a r De- Hajoe I !aJipati Pakoealar:.. 1 w a n tor o. (Dadi Ki Ian Nji

\Vijosane: ing dina_ ~aptoe ,. Ad1ar ikoe sadoeloer ~ak sana_k).

Kltwon kaping 28 sas1 Soerc>. Ing taoen 1903. naltka paren- angkaning taoen Ebe 1812 oetawa

I

tah netepake kaog bakal goe- kaping ~ December 1882.

j

manti R.M.H. Soerardjaniograt,

Asma timoer : Bandara Rad~n

I

K.G. kang nembe soerocd. K.P.H.

Mas S o e r a r d ; o, woesana sa- So~roningrat. ba~djoer . masrah- lin asma Raden Mas Hario S o e-

I

ake. lenggahe dad1 Wah marang r a r d j a n i n g r a t.

I

parentab.

Nahka joeswa 24 caoen. ing / Nalika samana paren.tab ml- dina Seneo Paing katitimaog~o

I

so~ba ~ad van Bebee~, d1pangar-

kaping l sasi Soera. taoen Ebe sani Res1~et. ~warg1 K. P .. H.

angka 1836 oetawa kapiog l 7

f

N o to d ' r o d I o. kang nahka December 1906. kadjoemeneng- I soegenge taoe_ dadi . Pangarsa ake dadi panggedbening Trah 1 Pangreb Gedhe Boed1 Oetomo.

Pakoealaman. asma: K.G.P.H.H. wlwit kapiog 25 Augustus 1912 Praboe

S

0 er i 0 di J 0 g 0 . toemeka Juni 1911. ~oetra pang-

Veer poetoea di gantl deaga11 grada.

Bareng ganep joeswa

40

taoen, goeloe ~·<?·~-A. kap1ng V oeta- ing dina Saptoe Kliwoo katiti-1 wa .sadbereke enom K. G. P. A:

mangsan kaping 28 sasi Soera kapm~ VI. oega dadi wargane taoen

Ebe

angka 1852 octawa

I

Raad van Bebeer.

• kaping I October 192 , tetep K. P. H. Notodirodjo ikoe aa- djoemeoeng ngrenggani Kadipa- lika soegenge K. G.

P.

A. kaping ten Pakoealaman, asma : K. G.

I

VI. rakane. prasasat ngasta poe- P. H. H. Pakoealam ingkang

I

saranlng Kadipaten. djalaran ing- Dfoega tdma pekcrdfaan ecgala

broeaaan borlogc fang llloea aloes clan jang kaaar.

Pekcrdjaaa dlta.iggoeng mcatc·

aangkan Satoe taoea garaatle.

S 0. P

A.

DJ

A

R.

~ c t a p a a g 1 t r a a t 33.

• S 0

P.

R A B A I A.

•kaping VII. kang Raka tansab gerah. Kang Ing dina Slasa Pon katiti~ makili nlndakake paprentaban i;a mangsa'h kaping 12 sasl Besar K. P.H. Notodirodjo lkoe maoe.

taoen Die angka 1838 oetawa Kandjeng Goesti kang nembe kaping 5 Januari 1909. namboet soeroed ikoe ora kersa maraag silaning alcrama dbaoep Ian poetri pakoermatan kang loewih saka Dalem S.D.I.M.l.W.l.S.K. Soe- samestbine. Panggalibe momot.

soehoenan inQ Soerakarta Hadi- kahanane sarwa prasadja. Ora ningrat, nama Bandarra Raden

I

kersa ngatingalake, manawa sari- Adje:ig Retn:>poewoso. llaiki as-

I

rane Pangeran Hadipati. Ambeg ma Goesti B.R.H.H. Pakoealam, , oleboer. adil sarta sareh sabarang

Katja 3.

parcurahe. Moe!a ii<l sinot>joedan p;ira poetra santana. abdi Ian k;rwoela Kadipaten Pakoealaman.

Rakjat oemoem ngadji -adji.

Tanpa pedhot tansah nn1rnalih marang karta tata rahardjaning pradja Ian kawoela. Akeh parinl)e bijanroc toe'llrap adan - adan sociaal. locwih maneh toemrap pan\]adjar.rn (onderwijs).

Poendjoel ing ngatase kagoenan Ian kasoesastran. Sarira Dalem kaperoeng parameng basa. Poe-

tram~. apa dene para santana.

diperdi oelah kagoenan beksan.

wajang oecawa wireng. apa dene Srimpi. Poetra poetraoe padha baoed mbeksa.

Poetrane kabeh pitoe: kakoeng 2. poetri ;. Kadjaba kang angka 2. kang enem kaheh patoetan saka G.B.R.H.H. Pakoealam. Wondene kang angka 2 patoetan saka garwa ampejan (sdir). Prate!ane kaja kang kasboct ing ngisor iki.

I. K.P.!-1.P. Soerjodilogo. wak- toe iki nocdioe aadon lelana ing Eropah.

2. R M. H Soerjosoetlkno, Ambtenaar rcr Beschikking Gou- verneur Ojawa Tengah. krama oleh R. A. Soeprapri. poetrane P<indjcnengan Oalem B. I<. P.

Hangabehi ing Souakarta.

3. G. B. R.H. Soegirwo. dbaoep Ian R. M. Soegirwo. adhine ing-

knn~ boepati Tjilatjap saiki.

4. G. B. RH. Koesoemaningrat dhaoep Ian Ir. R. M. Koesoema- ningrat.

5. G. B. R.H. Koespioab 6. G. B. R. H. Koesdarinab 7. G. B. R. H. Koesbinab Padha isih ing ndjero Poera.

lngkang nembe Soewargi ikoe, kadjaba dadi wargane Vrijmet- selaren Vereeniging, oega dadi wargane Rotary Club.

Ing taoen 1931. titimangsa djoemeneng 25 taoen, para ka- woela gawe pahargyan. minangka tjihna anggonne soemoengken.

Pendboedboek lijane ija ngoen- djoekake pakoermatan. Kabeh maoe mratandhani katresnaning ngakeh.

Awit saka djenenge Panj~bar

S

e m a n g at, kang nggoebab iki sakantja P. S. ngoendjoekake bela soengkawa. sinartaa poepoedji.

moega moega Arwah Dalem tinampao ing ngajoenaning Pa- ngeran.

Inna illabi wa'iona lllabi ra- dji'oen !

Bawah Kadipaten Pakoealaman djembare 20.100 baroe : tjatjab djiwane kabeb 108.723. jaikoe b&lngsa lndbonesia 107.233, bangsa Eropa 814. bangsa Sabrang 676.

(Manoet tjatjah djlwa 1930).

Taoab bawab Kadipaten Pa- koealaman kaperang dadi rong kaboepaten. faikoe kaboepaten koetba Pakoealaman sarta kaboe- paten Adilrarta, kaleboe tanab fag Koelonprogo. sakidoele kaboe·

paten Pengasib.

(4)

Katja i.

SI WEROEH (SINu WERO EH.)

Tocmrap docmadi oetawa titab.

ff i a n c: h n k

e

P. S No. 2o).

B

ADAN Ian tj1pta loehocraloes rjipta loe. mrah Badane pikir wong sa-ndonja iki beda-beda. l;ingka jen ;wa sinu pa iha n1;imlen\.I. 1 jol)o~r karo dahl : asnapocn. tcgcse \\ .. rna- warna. ana sing isih cnom b;:

nget. ana sing sedhcng. ana siny rada toewa. ana oega sing wis diwasa. Mcclane mengkono. awit kemadjoewane wong ikoc bO:da beda. ana sing rikat. ana :-:ing rendhet.

Andharankoe sing dhis1k ana saebab sing nerangake. jen pikir ilcoe ana ronq tataran. jaikoe pikir loemrah Ian pikir loehoer.

Pikir loemrah ikoe doenoenge au ing alam aloe" pikir (men-

&aalgebied) endbek. Dene pikir loeboer (boogcre mentaalgebied. gneroe loka).

Badan aloes pikir endhek ikoc doem<1di saka djasad-djasad alo"'s Mlg alam aloes gocroe-loka .. \don- adonne toemrap sidii-sidjining badan pikir ora paciha takere octawa uekoeranne : apa maneh nom-toewanc. i·a om padha. Awit lwng mengkono mace weroehe lpan\1-?r~me) iia ora padha. awit k;;han;:ne hadan ;:i!ors piki r tne- 111rap sidji-sidjine wong d:r .• :•- dbing karo lijan.:·. ora p;.:dh:1.

Lol·wilJ-loewih kic:ng diwero1:h1. saia or.1 padh.:i.

Lol·mrnh~ wnn.,1 b.-1d'1nne pikir 1~1h r;iJha :1• m h;i•1.~l't: iko' nn.1 in~; alam .. ' fmcnr;i, i\;t>hit>d) 1~1h ton0.- b;;·~. dc;:ro«ng r:! ! k, L1;.i b ... j1 an;.i i!"'~I ~ocwa - garbune bijoeng. sing mt>teng nom.

Badan pikir cnJhek ikoe akeh siog ngembani. nganti teloen£

lupis. 1aikoe badan aloes ati oet2- wa rasa loemrah. badan aether (rangkepane badan wadhag).

eetek sapantja-drijane. jaikoe badaa wadhag.

Emban-embanan oetawa prabot maoe padha oerip. Ian doewe watak sarta karep dhewe-dhewe.

sillg beda karo karepe badan pikir. Moelane olehe ngemong eetawa ngladeni sok nganggo karepe dhewe. ora manoet ka- repe sing diiadeni oetawa benda- riiae. Dene bendarane. sarehne isilt timoer, doeroeng rosa d;ija paogwasane. kerep diered ered dining abdine. tansah kena pe- agaroehe oetawa daja prabawane siog ngembani. Oepamane meng- kene : si D (atine) kepengin main kertoe ; kedadejan bandjoer main tjeki karo kantjane ~- Sadjrone main. pikire wong 3 maoe tansab 11<-eloengi si ati kelawan akal oetawa reka daja. soepaja menang. log kono tdela. jen si pikir ngla- dtoi si ati. lkoe koewalik. pan-

.. PAN

J

EB AR SE M A NG .A. T ' ci MAART 1937

rienc s1 ar1 ikoe dad! oero.-!'anc

J

pikir. ki.1n~h!O lantar,.111 n~1oe11l.h:1 k - ake kawrnehc pikir.

PIGOEN ANE ILMOE FIL-

SAF AT. TOKO .. KA ." ATRYA"

Pikir sing n11ladhen1 ~HI octawa hawa nepsoe iko~ ta~dha. i · n pikir isih nom. doeroeng scpira daja pangwasant!. Dene pik:r ka11g wis rada toewa. rosa d .. 1ja p::i- ngwasan.?. bis<l njegah kcm<.1erl:a- ning at1. dadi damarin\J ati oetawa goeroening ati.

Pikir sir.g idb b<i11. dC'croeng bisa meiek c.ma ing c.1lame. jaikoc ing ment;i:ilgebicd (got>ro1: Iuka. alam malakoct). Jen arep nwet1 oetaw<i n9an~h"Jit kaw:·od1 :;p 1

apa. ngan\J~JO :;rnt.:r::n pi'lntia di 1- jane b.ad.:111 ._,·;idhag. Dadi m•~\: bisa njoemoeroepi barang baral'p,

\vadhag ing donii\ kene hac. too.:r isih n~i;1nr,•,~o lantar::in pantja driia lahir. :.in~1 om kena diandcl te- menan. Kang mengkono maoe scsoeroepane pikir baji mam>.

bangct olche koerang teges lkcl'- rang terang).

Moelane m;,inawa padha mikir sing djero. bandjoer bisa ngarani.

jen ing antaranne wetenschap (kawroeh 1ahir) akeh kan\.l ora terang. moeng trima loeY. 0eng kanggo voorloopig bae. Kajata kawroeh ilmoe alam (natuurkunde) bab pepehkan. thethoekoelan. ke- wan-kewan Ian manocsa. babad Ian lija-lijane. akeh sing doeroeng sampoerna.

Pikir kang wis diw:isa. tOl:\. :•eh pantja-drijilne ;ib·· 1ng bc:li. r~e

aloes pikir. mdck in.: ;-11am ko1;n (mentaal~u~bkdi bisa \'. •"L1itda ma- rar:\} woed1o"d wcecl;l>"d ing alam

;.arm: ak,-·11 l'' adhak~ c~o~rot'­

pane in,1 .,l..m i..ono kc'.awan :e~:i<~s.

.:iwn ;1.1r.tj.1 \! 1:.ine ora nj1dr.-.ni. Kec;1.-:ba m.:n11ko111ja bi -.1 soc- r:iot:ro·.T ~.:rantia::gan (film) sin~

bakal do..:1>1.'!di ins:i alam ·:.,rrni.I:

ing <1bm '1l'ther lan ;'lilm donja sawat;.r::i djam;:in. Oega bi ·a soe- mc,·roei' I !;.kon ir.g .:11am m<•.:>e ka:·h w ;:, kl·1•oen\)kOt"r s;iw<1'..:ra djc1m.111 Lcpu." i);:in.iet pan:n~pl,•

bat in 1.>Cta~ ·a paningg<il tjipta (pikir). n~ianti 1-iisa soemoeroep djiwa - djiwa ing wewengkone boemi sedje.

Kabch woedjoed salelakone sing doemadi ing alam donja iki.

ana rerenggane ing alam aloes.

ke:ia dideleng ing alam aloes aether. kaja ctcne film-e. Meng- kono oega sing ana ing alam aether ija kena dideleng ing alam astraaL Kabeh ikoe kena dideleng ing alam mentaal (goeroe-loka).

Nitik kawroebe Ian kasoesilane wong-wong ing boemi kent'. Ian nitik roeweting lelakon olehe padha ngoembar hawa nepsoe [sing noelis keleboe]. dradjat ka- manoesan iog boemi kene doe- roeng pantog. isih kleboe endhek.

lja ana sidji-loro ing antarane wong sajoeta sing loehoer. na- nging ija doeroeng toemeka ing dradjat djoemenenging boedi mer- dika.

(A a a t j a n d h a k e).

SOSROSOEM.~ RTO.

Toemrap para sin~1 p<ldha ngoedi ~chatinan.

I

, ... ADOERCJENCJJ~: ako..: "\:l'" I

•-.~ toeralrt' w;1wa~iln rt'ron- I tjl'nin~ djcd!t'.r in~] dhra'\\'.orr

I

nwot>. locwih dbis1k p:dh.: lura qoll:k1 ,;1r.1na kllil 11 :t•\.'k1. .ip;i

;C\j~S l;iP s,~ka end• :! ... ilil~ Lr;·n1- boen.1 philoso;-.hk ikcw

l'v111orrot>t .. b;1oc~.;1str;1 \.\';i- bnd;•". tl·mbo~n~J philosophic ikoe ~.ib tt·mbo ·n1-1 Joenilni .. phlo:-oph1;1.· dcm' rc-.-i··~e i"~l

~aka\Vlt : .. l,a~.-!l;l~<'m.-:i ma rang

Kaw1cj.a!.;sa .• cm"

i

Asmma \\ itjdk·

sann j. n:rnpin~r soewe -soc""- e bandjoer kate\.)c!-ake :" Kawroeh toemraping pangoedi 1m1rang b1.- witjaksanC?n l\Verenschap der Vv'ij . .;begeertl· }. malah bandjoer ana sing nc\J~Si · .. K;iwroeh toe-

mrap1n~ ri!n\}oedi ;:msrang , a- ngertijan. !De Wetenschap der begrippen].

Mitoeroet Vivar·s Encyclopea- die. temboeng ikoe kang nggawe Ian sakawit migoenakake. 1ia pandjenengane Sdrdj.ina soedjana ing negara Griek. djedjoeloek Sang Pythagoros. kang sedane kl. ing taoen 504 sadoeroenge Christus di saprene soemebaring ilmoe maoe woes loewih 2400 taoen.

'vVong sing migcenakake ilmoe filsafat maoe band1oer kaseboet para philosoof. Wong bisa ka- doencengan rasa philosoot. amar-

l

ga ro~masa boetoeh marang 1 kasoenjatan. Moela kang meng-

; kono mace. philosophic ikoe ban-

i

djoer ora amoeng atcges pangoedi I marang p<ingertijan kan~J djero

! djuo kang kawasesa dening tatanan (rtgarna). nanging hnndjoer oeg : a t cg es : toemandoeke pJkartinin~ pikirnn k:in\-1 !-<lmt'r- dika m~rciik;rn1•. !.:;1r..1 ''\~~1aioE'h maranp dhti•1i!"\ h·~C'f'ni.11;m.

l".1o~b bci-:djoer l•ra ~. rhirhik

• inane para philosoof kang or<1 sekolah. tanp<.1 agama. oetawa

Olagalsn Penelf'h~tuAt t1

SOERf...B;dA.

Ag~.lf~chap sa!c!n4 H V. Rifwieibandel

J. j. W. f\ V IS.

Isa Rljwiel rep1uatie etdi"' Sade sep-?c!d Fenger~. Av1• !at'

sune~ • sao;:sipoen Ot'\ji camp!

garapun andnodosl seped!l ~awar·

olpceo lll~!k. Prebka~ stpt:da

Pon~-:ts !P.,1 lJf~par . .,; oP;;i irncl&

aedljetoi. Nengc,1a rawneh!;io•f' pare Prfantoen.

Oegi n~edifan: di.i;, pi n;<twl sa•

kfog roemah·ohllt R. A. K::i:tlnl.

R G( ENAW.A.N,

saka sadhengahin~1 golonganing para manoesa. kang wong wong maoe moeng •liillaran gedhe banger roemasaning boetoche marang kasoenjatan. jaikoe dha- saring kabeh ka"anan. Hla. ija dhasar ikoe kan\l ocga dadi antjasing kabeh ilrrioe kcbatir.an kang goemelaring r:uanar-c ban- djoer mawarna wri rna. kaja.a ka·anane warna warnaning agama Ian sapanoenggalane.

Bedaning philosopie Ian ag;.imtt ikoe. j.!n agama. matesi marang para kaoeme sarana tatanan Ian

;ingger-anggere kang kepat;ak in~ dalem kitab panoctane.

Dene philosophic. mardikakake marang pakartining pamikir kang roemoedjoe marang paniti priksa Ian pangoedi marang kasoenjatan

Dadi doenoer.ding beda moeng ana ing mardika Ian ora merdi- kaning tjara paniti priksa; d.?ne antjas Ian wo~1.· padli::i. jaikoe nggajoeh b1sanr n;oemocrocp1 nrnran~ kang Pribadi. asaling l...\bch cloemadi.

S. R .

.-. ...

--~~-

I I

KOE AT

tiaggal

dan AW ET

JC ruideogeaeesmlddelea [obat•ob1t aeb11cgsa ak~ r- akaren dedaon1111 dsb. asal ratuur, membawa kema11dfo~­

raata outork remboehkan Hgala roe~a peoj•klt: bekerdl.al•

obat demgan akibat fang tetap dan laagoeng. lidalt ada perkosa'aa fang menfebabkaa: 1•oeP1ma pcrkakas, toeboeb tlta flang keawetanfa. Obat. obat tereeboet. 1emoea adonan d1btldn menoeroet rrcept koeno fang aoedah rerkenal kemaa·

dfoeraa,,Ja dcl• m lcalangan doula kedccteraa zaman brapa abad jerg !aloe.

Be11Jek orang uaordahaja dengaa obat Pbarmeceut!:che Cobat a-cdul') tid1k berbasil. d•ngen Kru drn-genee!mid- delea 1111, bi1a berdfodo mud!adl tcmboeh dari s1kltafa.

PemHaa obat tfcekoep. t'eagan tera11gk110 keadaaaja 1aklt, dao aela11djoetaja aha klta klr m obatnja berikoet aascbat daa atceraate pakal 11mpal lengkap.

Harga·barga obat moelal darl. f 0.50 Hmpal f 2.50 beloem terbUoeng oagkos klrJm.

TOKO .TRIO"

T oeloeagagoeag.

I •

·---~---·

(5)

IBOE KWALOl.

Malah bisa nekakake kamoeljan.

Dening: LARSIM.

S

OEDARMO. botjah dic- djaka kang lagi bae metoc s;ka seko!~h. iocnggoch ing emper omahe. kantbi soesah, djalarao iboene wis tinggal donja.

.. 0. ibo.:-, ibockoe, geneja iboc teka nioggal poetramoe kang moeng sidji iki ? 0. iboe. marang sapa enggonkoe noedoebake ka- Sl'nengan Ian kasoesahankoe ?"

Mengkono gagasane botjah maoe karo mripate kembengi.

\.Vatara 3 sasi mam~h ing omabe Soedarmo ana wong wadon Ian botjah djedjaka kang oemoere padha karo Soedarmo. Sapa wong wadon Ian djed1aka ikoe ? Ora lija, ija ikoe bodjone M. Soeparto bapakne Soedarmo. kang kapin·

dho.

Bareng diringgal mati sinb wa- der. M. Soeparto bandjoer rabi

karo wong wadon ikoe maoe. oega doewe anak kaog wis gedhe.

Dadi wong wadon ikoe ibocne kwalon Soedarmo. dene djedjaka ikoc sedoeloere kwalon. Sasoewe-

ne

Soedarmo docwe iboe kwalon.

pe\]awejane omah tambah reka~;i.

Ol:eweke dipeksa njamboet gawe rekasa. njamboct gawe kasnr.

Sandbarigane kang apik apik di- djcepoeki kabeb denin~ iboene kwalon, dene sing ala ab diting-

~al. Tjekake iboene kwaloo 1koe kwasa b:mget. malah bapakne Soedarmo kang maoene tresna banget marang anake. saiki meloe bentji. Ing wajah escek dheweke koecloe wis tani:ii. ngiseni dje- dl>ing, njapoe omah Ian latar. Sa- rampoenge ikoe. bandjoer koe- doe menjang pa~ar. blandja.

Mesakake banget pangoeripane Soedarmc: ikoe. Kosak balen karo sadoeloere kwalon.

Apa kang didjaloek. mesthi ditoeroeti dening iboene. Kang mangkono maoe Soedarmo meneng

bae,

nrima, sanadjan oeripe sang- sara; tetep sabar. babar pisan ora dcewe ati iri.

Kotjapa. kahanan kang meng·

kono maoe mPh ana I taoen lawase. Noedjoe iiawidjine bengi Soedarmo loeng\;oeh ing pawon dhewekan. Dheweke koedoe toe- roe ing pawon. Gagasane botjah mace men.>kene. ..Ah, banget temen sengite iboekoe kwalon ikoe. Nganti bapakkoe ~hewe kang maoene tresna banget ma-

r~ng akoe, saiki oega sengit banget.

Ora !ija moeng saka iboekoe kwa- Jor. bae. Ab. nasib. Ananging a!c.e isih e11Jm, tinimbang akoe

·;eroes~an itaja mangken~. loewib betjik akoe metoe saka omah kene

.. P

.Z\

N l EB

AR SEMAN GA

T"

Katja 5.

---~---~--

bae. minggat menjanoJ lija p?ng- gonan. K.ena apa akoe teka tahan nganti rnprene lawdse? Saiki akoe ora soe.;ah r.gentcni soewe-

~oewe manch".

Nodi sandhangane kar:g ora sepiro-a kehe diboentel Ian mctoe ulon-alon saka om;:ihe. Satekane ing dalan Socdarmo noleh sadhela.

noleh omahe. Sadoeroenge botjah maoe mk1koe tcroes, loewih dhisik ing tengah wer:gi ikoe menjan\]

pasare1ane ibocne. kang ana satje- dake omahe. Ing kono Soedarmo loenggoeh thenge~thcnger sak- oewen-ccwcn, bandjoer kamise- segen nangis.

.. Ah iboe. . . manawa iboe ora ninggal poetramoe iki, mesthi kahanane poetramoe ora kaja a:en£keoe. lboe, ora njaoa jen bakal nyene lalakone poetramoe.

lja, ananging kepeksa akoe ngla- koni panggawe kang kaja ngene iki, lboe, karija slamer. iboe. Ora bakal poetramoe b<1li ing pang- gonan iki Ian ora bisa ngresiki

pasarejan~ iboe man~h".

Soedarmo ora bisa neroesake goencme b~mdjoer nangis. ln9 sarehning banget kesele olehe njamboergawe scdina-dinane, dhe- wekc b<indjoer toeroe ing sa- dhoewoere pa5arejane iboene.

Ing wajah esork botjah maoe tangi. Barcng <lideleng jen wis padhang. noeli cnggal -cnggal ngresiki pa5arejane iboene. sarta bandjoer 111bandjo1erak~ lakoene.

Ing koetba gedhe.

bandjoer ndjoepoek roti kang ge- dhc bandjoer enggal-en1,rnal di- gawa mlajoc.

.. Maling. maling," aloke sinn

d' '1,;;1 tnko. \.Vong wong kany

patlha kro ngoe. noeli teka, Sdrta ,.malinge" ketjak.

DoeroCil~1 nganti dipasrahake poe!isi, dadak aria wong toewa kang alok .. mengko dhisik0' karo marani toewan toko sing ado!

roti : .. Djangan kesocsoe tocan, biarlah rotinja saja jang memba- jari. inilah oeangnja". Anak ini saja bawa keroemah saj:.i." Sa- wise menehi dhm:wit, kabener;m :ma dhokar kothong. teroes bebarengan "IO'!mpak dbokar.

Sapa ta wong toewa maoe 1 Raden Ngabei Ronggopoespito, pensioenan mantri goeroe kang lagi wae seminggoe kepaten poctrane kang wis djaka, toer poetrn ontang anting kang dinar .. 3

dama baoget, wis sekolah ana ing Ams. Bareng Raden Ngabei Ronggo weroeh praoepane Soe- darmo, sakala kelingan poetrane kang wis tinggal donja, merga dilalah kok padha banget. Moelane Soedarmo bandjoerdigawa moelih, nedya diroemat.

Kabenemn banget garwane ja kok roedjoek, malah loewih

!J"emati pangrengkoehe marang

I

Soedarmo, awit kenjatan jin saja soewe Soedarmo botjab ikoe kang betjik beboedenne.

Ben er moeng wet on

H.

I.

S.

nanging b.ireng awake keroemat Ana sawidjine wong nom-no- toer saiki oeripe ketzta, bandjoer man kang sand~a.ng~ne ka~on ala bisa diedjeg pikire, bisa nindakake bange.t. tocr t;ah1ane poet1et Ian ; pegawejan kang dipasrahake ma-

~wake koer~e bange.t, ngade~

!

rang dhewcke. jaikoe nQoeroes ing. sangarepe to~o rot1. Roepane

I

sawah tegalane Raden Ngabei boqah maoe ng~lih ?anget. ki.'1!!!_1 : kang ana ing padesan. sarta ngoe- d1tjekel1 wet1•nge b~e. Bar.i;.c:e ke- 1 roes waroenge kang ana ing sa- penginc dclcng rot.1 kang d1toem: ngarepe omah ing sisih kiwane poek toempoek mg sangarepE' pekarangan.

kono. Mcclane sing diawasa~.e

moeng roti ikoe maoe. Ing .;a-

rehne ora tahan ngelihe. dhewtke Ing dina lebaran boeroe iki.

Sapa sinJ bisa mbenerak.:>

.aksarn-aksara 1ki: A. T. f. \'.

A. B.A. dad1 djcncn~J~ ko,·thu ing tan;ih Ojawa s11~y misot:- wot'r, bakal ki:a w~nchi be-

bocn~1ah sing b<1gl1:::'~ ro>?pa : She<1!fer's v1Jlpcn toc!~n. hor- k•g<.'. O!i;,i!:;i. !an bo..:koe-bockoc

k<iwr\.'Ch sing pcnt1ng (ora ana sing kothonlj). minanvb rc- clamcne S1roop tj:ip V/ :rng Ireny Loro kang hta wctokake.

Hoekak-e mbeso~k tan~19al 2 April 19 ;.7. L.:ijan~-lajar-g kang\jo mbadbc soepaja l'nggal kakirim dik;.!nth;: ni J.'rangko f 0.35 kanggo wragad kirim barnng persenan Ian adrese socpaja sing ternny marang :

,,FELIX-MER/TIS••

(AFDEELING··R£CLAMEJ

.::~1'JAKI J•O S<•ERABAJA.

Ing dcsane Soedarmo kang sakawit, ing pakoeboewone iboe- ne, ana botjah nonoman, pengang- gone sarwa apik, djarike gondo- soeli, ikete blangkon. djase ga- bardine klawoe kaja oelest ma- noek glathik, lagi loenggoeh ana ing pakoeboeran maoe. ing san- dhinge ana prijaji w<1don isih nom, meloe loenggoeb ing satjedbake.

lboene kwalon Scedarmo ngin- djen saka gedhege omahe dhew~.

ing batin taken : Sapa ta wong kang mentas ngirim ikoe? Kok apik temen ! !

Bareng wong rnaoe mleboe ing omahe, lboene kwalon maoe lagi weroeh jen nonoman Ian wong wadcn maoe, ora lija : Soedarmo Ian bodjone.

(T j o e t he I) .

~~~~~--·~~~--~·---~---

Mendah adheme ! Lelajaran ing segara kang wis njedhaki pool lor oetawa kidoel, asrfng nemahl katiwa!an. Ojalaran adheme hawa fnp kano. kapal-kapal padha katemplekan saldfoe kafa kedadifaD

kang katjetba fng gam~ar ndhoewoer ikoe.

(6)

Kati:::

6. .• PA N J EB A R S EMA N G A T·· 6 ~AART 1937.

--- ---

---~---·---

MEMANIKING WANITA.

Pepeling sepele, gedhe adjine.

N

JAMBOENGI orejane se- docloer Sri Roekmini ing P. S. tanggal 13 Februari 1937, jaikoe bab .. Ojoeroe moedhi."

Kaja-kaja para sedoeloer wis ora selak maneb. jen tanggoens:ian djoeroe moedhi ikoe pantjen abot temenan. Nanging sadoeloer. ora moeng autobus oetawa kapal Apf

ba~ sing koecloe dikemcedheni.

sar,adjan sekotji (schuitjl'). sepedha.

pit motor, ija koedoe dikemoe- dbeni. Sepedha ikoe toenggan~ane

wong pira? Wong sidji, ta? Dadi fa ditoenggangi dhlwe, ja dike- moedbeni dhewe. Sawise v.'asis anggone ngemoedheni toen1:1- gangane dhewe. lagi bisa oetawa geschikt kanggo ngemoedhenl toenggangan sing loewih gedh~.

T oenggangane db

ewe

ija ateges awake dh..:we ; awake koedoe dikemoedheni, didjaga amrih sla- mete, adja kongsi nemoe bebaja Ian pepaiang inQ s1djroning mo- mong sarkane dhewe. dcldi ndjaga sarira prib.idi ikoe ija penting banoet. Jen wis koelina. ing teu.be gampang kang~o ndjaga h slamerane djiwa akeh.

La s:1iki kaprije panjekd.! 1--c- moedhi so<"raia ora menggak-

meng~r;k ? Tjoba tak tjaosi wa- w.t~an sathichik. mhok ma:iawa

ana siniJ kcro:i nglakoni oetawa ayagem:

I. Wanita k o e doe be kt i, s o e m a n g g e m m I w a h so e- m o en g k 1: m. Lire adja keri il"l\t pangabektinira mring djeng lhoe Pratiwi karo rara kakoeng.

N•mging clinga, kita ija isih doewe sesanggeman, jaikoe bekti Ian soemoengkem marang goeroe laki kita. Adja man-t1ro

tingal.mili~ sing doedoe mesthine.

lime t:ndak loewih dening asor.

II. K o e d o e r i r i h. r o e- r o e b, R~reh rehne wis binasak- ake fen wanita ikoe kroehjoek ka- botan pindjoeng. tege~e akeh riri- bete ing sab:lrang gawe. moela adja tinggal ririii. rereh. roeroeh.

anteng diatmika. djer ikoe se-

sandhanganin~1 wanodya. Lamnen ora n2enggo11i patrap maoe. te- Dl<ih sirna sipating poetri. malih sine'boet rasdsi. j.1ikoe boeta wadon.

III. Tad j em d j i n em pr a- m an em. Wong soemeh ikoe betjik. nanging blerc ikoe ala (hlere soe1>1ih goej<'e). bisa ngasorake dradjat kita wanita. Oelat blere bisa njedbakake sambekalaning prf!a sing arep lakoe tjidra. Sam- bt!lcala maoe pambengkase moeng

•,;araoa oel.tt tadjem, djhem ing sasolahe prakara.

IV. W f n g ft. I anti p. I e- P a s I n g p d n g g r a i t a.

Adja gampang kaglewang dening panggodha, dening pepalang. Jen palang maoe kena diloempati, ja loempAtana, jen kena dibrobosl ja brobosana. nanging a<lja pi- 1 san-pisan ditinggal locnga. \Va- l nita ija koedoe pinter. gathekan

I

Ian waspada tegese waspada. Gathekan awas. cngQal Ian soemol!'roep ing ala miwah berj1k.

SinQ ala enggal simpangana. sin'tJ bc1j1k larinen (toeroeten) d..ilanne.

V. Gemi, nastiti. soer- t i, n g at i - at i. Tcmboeng pa- pat iki satemene teqese meh padha. bedane ora akeh. Wose wanita ikoe koedoe bisa njimpcn kaja. j.aikoe kajanl! goeroe la~ ine.

adja brah-breh panganggone. Sing nas:iti panjekele barang-bar:msJ.

adja kongsi patinq ketjetjer, tanra ana tandjane. adja angg~1· bisa toekoP. kadjoepocka sapantesc bae. Sing tlaten Ian toemcmt>n pangroemate marang rerengkoe- hanmoe. Elinga j~n tjeweng panjekele wis masthi bakal roesak tatanan bale ~rija. Mangka rne- saking bale grija nocmoesi ma- rang roesaking djiwa raga. woc- roer.g antj::ise oerip djedjodhowan.

malik dadi oerip sesew;ing;in.

Wasana samfoc bae orejankoe.

manawa ana kocrange. mocga ana-a sing nambahi, jen ana loe- poete. njocwcen drbcnerake.

BARI.

KAWROEH DHAPOER.

Pitoetoer sawatara.

W

ONG gawe sl;1dha oet.1Wcl dbedha-sau~ kanpgo haran lijan~ H:ot'. a~ring np:·•9?~

1

.. tjet (kleursel). amr1h meng101 roepane. Be~iike jen toekoe .. kleursd" ana ini;J apothf't>k. gc·

nab ora moetawat1rf (gift,,-rij).

Jen sing arep .. ditjet"' 1koe bangsane saus kang koedoe di- godhog, kajadene saose sladha oetawa podheng, klcursel maoi:=

koedoe meloe kagodhog karo saose.

Ao:arga manawa ora mangkor10 tjampoer~ tjet karo saos ora ketok soemrambah aloes, nanging kaja dene pisah-pisahan. Jen tiara .. toekang koewih" kang mangkono ikoe mitoeroet .,terme" (techr.i- sehe term) diarani ora .. ki5- sproof" (Adja mesem lo oom Scboel ! lki doedoe anggitane sir.g noelis dhewe lo! Lan adja keng tan singora-ora).

Jen ngl'pan koewih keladock gcnine. koewatir gosong lcabra- n'das, ikoe ora tjoekoep menawa genine disoeda. Amarga hawane i pan dhewe oewis panas banget.

Loewih loewih ing bagejan ngisor kang ura ketok : toer kang nge- pan pantji ora koelina. Kang mengkono ikoe. prajoga tjitoaka- oe panganan kang lag: kanggo mbakar, dilambari .. asbestplaat"

kanggo mendhakake panase (tem-

peren). lki blsa tot>koe ing toko;

l

loemrahe kang ana ing w;irenhuis

1 ...

.

--,c;;.

Walanda oetawa toko ~edhe. ;

.

'

I !"·

Bekakas dbpoer bang5a w<d1an J ;: ·:~I:~

ikoe a~:i:-g b:!c nai. Dene kang f ;· r dadi S•1bab,;.. wadian maoe mcn:rnra f ··

nembe dianQgo olehe ngoembah sarnna saboen oetawa banjoe soda.

Jen mar.gkono. waclj;in ma'>e prajoga saitwise dianggo adia di- koemullh. nan,;ing digosok kang nganti resik ngan~hlO dloewanQ.

oe~;im;1n~ ko;·. n le.wcls. Jen wis digo•ok maneh D\";an9go Oejah ! ..

sing n~anti r ·s;k (oej;ih ~ sithik bae).

Jen

a~ ... p nyocmbah ja iJ:1m·

pan\:! j1~n .1rcp nilanggo b.:J~. 0.?ne panjimpene wadjan maoe ana ing papan kanoJ aking.

B..!kakas saka hro:ls ikoe olehe ngre~iki amrih gampange s<::rclna hanio" kang nembe bngw> rggQdhog katiang roetiu.

Patrar:c sarana digosok ngang- go pipih kr!n•J mcmes oeta- wa spons kan~ wis ditcl•.:si mawa banj0e ge>dhogan katjang maol.'.

Amrihe his3 kesamp'lk kabeh Sanadjan woedjocd rctja.

dheki::-clh~::ikan ~.irta oi:kir-o~ki- sa i;ih menang wae ! rane br ons a· aoe.

Jen wis tar. koeooe dilapi

nganggo :ecin!eer kang kongsi grim.

mek-

a king.

SITI.

Bcrcidinge (pangratjikc) korst mengkene:

PENGGAWENE

BROOD. KORST-

2 gelas of pond g!epoe:ig

Kena kanggo koe- w i h - k o e w i h I i j a.

trigoe. 2 endho'1 picik. I ser.dhok mertega. I sendhok thee oejah.

banjoe 1/: panas,

'iz

pond gadjin, (Gadjih moerib ora akeh-ake:h metoene dboewit. gaweja dhewt.

jaikoe gadjih tenan kae digoreng, fen wis dadi 1enga. saringen.

dhemna).

K

ORSTBROOD. jaikoe djlil- drene kAn~1 adon-adnnanc rena sidji, kcna digawe di<'djan roepa-roe-pa. J.11koe di~awe mar- tabak. roomhoorn. pastel gemoek . koelite hotPr let!E'r enz. diwer..>hi seie. Jt'n diparingi kenari dadi

G.idiih di oel~g sing lemboet tiarr.po ·rana mertega kena o•ga ni paringi soda srthithiek banget.

Saiki gawe adonan korst.

G!E'poeng dis.::1-~h ing patiman, petjah.1na end Log. oeleten ngang'clo

WATERLEIDINC

K.AWATAN Telf. 3126 Z.

Kawatanstraat BC Saeraba/a.

TANGGOENGAN

B11gt Tceao toraa poeof• KEBON tjoetfl " t oetll pir1ag dao lain • laiaafa.

PASANG POMPA BOOR, ZONDER SOEMOER.

ff 111 d!goeaak•n leiJala k11perioeaa Sedia m•tfam .. m.rjam putpompH daa perbk.as WaterleiJlng.

Tarief

Harga pa1angH bla1a . • • • f 12,SO.

Deag11a aarlogan • • • • • • • 16.SO.

Bisa dibajai' tlga kali ••

Referensi

Dokumen terkait

This platform is utilized by researchers and students to submit information regarding their research and related data collection, by supervisors to endorse their students’ research, by