Paaralan La Purisima National High School Baitang/Anta
s 10
Guro Dennis B. Soliman Asignatura FILIPINO
Petsa Markahan Ikatlong
I. LAYUNIN A. Pamatayang Pangnilalaman
Ang mag-aaral ay naipamamalas ang kaalaman tungkol sa tula.
B. Pamantayan sa Pagaganap Ang mag-aaral ay natutukoy ang elemento tula.
C. Kasanayan sa Pagkatuto Nabibigyang -kahulugan ang iba’t ibang simbolismo at matatalinghagang pahayag sa tula (F10PB-IIIc-82).
D. Layunin Sa talakayang ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang;
a. Nabibigyang kahulugan ang tula batay sa mga binasang halimbawa,
b. Naiuugnay ang mahalagang kaisipan sa binasang tula sa sariling karanasan, at c. Nakagagawa ng sariling tula mula sa
simbolismo at matatalinhagang pahayag sa tula.
II. NILALAMAN Elemento ng Tula.
III. KAGAMITANG PANTURO A. Sanggunian
1. Mga pahina sa Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa
Kagamitang Pang-Mag-aaral FILIPINO 10, Aklat ng Mag-aaral 3. Mg pahina sa Teksbuk pp. 273 - 274
4. Karagdagang Kagamitan mula sa portal ng Learning Resources
Larawan, Video Presentation, , Speaker, Laptop at PowerPoint.
B. Iba pang Kagamitang Panturo
B. PAMAMARAAN GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL A. Balik – Aral sa nakaraang
aralin at/o pagsisimula ng bagong aralin
Pambungad na bati
Panimulang
Isang kapanapanabik at magandang latag liwanag 10 – Dove!
Bago natin simulan ang ating
Magandang Araw din po, Ginoo!
Sa ngalan ng Ama, ng Anak,
Panalangin
Pamamahala ng Silid
Pagtala ng atendans.
kapanapanabik na talakayan, magdasal muna tayo.
Pakiayos ng inyong upuan at pagkakaupo ninyo, pakipulot na rin ng mga duming inyong nakikita sa inyong paligid.
Ating kalihim, may liban ba sa ating klase?
ng Espirito, Santo.
Purihin nawa ang
Panginoong Hesukristo, ngayon at magpakailanman siya nawa.
(Gagawin ng Mag-aaral)
Wala po, Ginoo.
B. Paghahabi sa layunin ng aralin
Motibasyon
Bago tayo tumungo sa ating bagong aralin, balikan muna natin ang tinalakay natin noong isang araw. Ano ang tinalakay natin kahapon? Ano ang natutuhan niyo?
Mahusay! Ano ang dalawang uri ng sanaysay?
Mahusay! Sa puntong ito alam kong handang handa na kayo sa ating bagong aralin. Bago yan narito muna ang ating mga layunin. Maari bang basahin ng lahat.
Maraming Salamat, simulan natin ang linggo ng saya at pagkatuto kaya naman may
Ang natutuhan po namin kahapon Ginoo, ay tungkol sa sanaysaykung saan ito ay nagbibigay ng mahalagang kaisipan.
Pormal at Di-Pormal na Sanaysay po.
Sa talakayang ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang;
a. Nabibigyang
kahulugan ang tula batay sa mga binasang halimbawa,
b. Naiuugnay ang
mahalagang kaisipan sa binasang tula sa sariling karanasan, at
c. Nakagagawa ng
sariling tula mula sa
simbolismo at
matatalinhagang pahayag sa tula.
inihanda akong laro ang pamagat ng larong ito ay
“Esophagus, Esophagus”
Handan a ba ang lahat?
Marahil ay lahat kayo’y nanabik na sa ating laro.
Ngunit bago iyon maaring basahin muna ng lahat ang panuto.
Naunawaan ba ang panuto?
Simulan na natin ang laro, para sa unang bilang.
Ano ang bugtong, Rodel?
Basahin muna bago sumagot.
Magaling! Araw ang tamang sagot. Magpatuloy tayo.
Ano kaya ito, Almira?
Pantastiko! Ito nga ay kape.
Opo, Ginoo.
PANUTO: Magpapaunahang hulaan ng mag-aaral ang bugtong at dapat na isigaw ang magic word na
“Esophagus, Esophagus!”
Opo, Ginoo.
Esophagus, Esophagus!
Bagong pag-asa, kadalasang nakikita sa umaga, Araw po, Ginoo.
Esophagus, Esophagus!
Mainit, matapang panggising ng natutulog na mata, Kape po, Ginoo.
Esophagus, Esophagus!
Sunod naman.
Ano ang sagot sa bugton, Jaylai?
Magaling, talaga namang kasama ng mag-aaral ang ballpen sa pagbaktas sa kaalaman.
Ano ito, Myca?
Mahusay! Ang galling niyo sa paghula ng mga bugtong.
Itim na luha ang lumalabas lumalakad ng walang paa at kasangga ng estudyante sa pagbaktas, Ballpen po.
Esophagus, Esophagus!
Labas, pasok. Dala dala ay panggapos, ito po ay Sinulid.
C. Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong aralin
Bago tayo amgpatuloy, batid kong naganyak kayo sa ating unang gawain. Ano nga ang tawag sa iyong mga hinulaan?
Mahusay, ito nga ay bugtong o palaisipan. Ito ay nasa anyong?
Mahusay! Patula o prosa. Ito ang pangungusap o tanong na kadalasang nilalaro ng mga batang pinoy, at ng mga.
nakakatanda. Ito ay may doble o nakatagong kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan. Naunawaan?
Mahusay, ngunit sa araling ito hindi tayo magpopokus sa bugtong ito lang ang nagging lunsaran natin bilang isang halimbawa ng tula. Ang tatalakayin natin ngayon ay ang elemento ng tula. Nakuha?
Ito po ay, Bugtong.
Patula po, Ginoo.
Opo, Ginoo.
Opo, Ginoo.
D. Pagtalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #1
Sa puntong ito, mas palalimin na natin ang inyong kaalaman tungkol sa tula.
Paalala! Ang tula ay hindi lamang limitado sa isang normal na tula bagkus marami pa itong uri. Nauunawaan ba?
Ano nga ba ang tula? Maaring bang pakibasa, ang tula…
Maraming Salamat. Ayon sa inyong tinuran, ito ay binubuo rin ng saknong at taludtod at bawat saknong ay binubuo ng mga taludtod o linya at ang bawat taludtod ay nahahati sa mga pantig. Nauunawaan?
Mahusay, alin nga ang taludtod?
Ano naman ang saknong?
Magaling! Para rin sa inyong kaalaman ang tula rin ay isang
anyo ng panitikang
naglalayong maipahayag ang damdamin sa malayang pagsulat. May katanungan ba?
Bukod sa aking tinuran ang tula rin ay…
Maraming Salamat, ibig sabihin ang mga kanta ay isa ring halimbaw ng tula ngunit linapatan lang ito ng musika kaya ito nagging kakaiba. Pat na rin ang spoken word poetry o pasalitang pagtatagnhal ng tula na siyang sikat ngayon.
Alam niyo ba ito? Ano ito?
Opo, Ginoo.
Ang tula ay isang sining ng paggamit ng wika upang
ipahayag ang mga
damdamin, kaisipan, at mga karanasan sa pamamagitan ng mga salitang may ritmo, tugma, at sukat.
Opo, Ginoo.
Taludtod ay ang bawat linya o pangkat ng mga salitang nag-uugnay sa isa't isa sa pamamagitan ng tugmaan.
Ang "saknong" naman ay ang pagkakasunod-sunod ng mga taludtod sa tula. Ito ay katumbas ng isang stanza sa Ingles.
Wala po, Ginoo.
Ang mga pantig ng taludtod o mga salita o paraan ng pagbuo ng pahayag ay piling-pili at may mga tayutay o mayaman sa matatalinhagang salita, at simbolismo at masining
bukod sa pagiging
madamdamin at maindayon kung bigkasin kaya’t maari itong lapatan ng tunog.
Opo, ito po yung pagsasalita ng tula sa madamdaming paraan at minsan ay may background music po.
E. Pagtalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #2
Upang mas mapalalim ang inyong kabatiran sa tula tunguhin natin ang mga elemento ng tula. Tulad ng ibang akdang pampanitikan ang tula din ay may elemento.
Ano kaya ang unang elementO nito?
Mahusay, sukat. Maari bang pakibasa kung ano ang sukat, Dave.
Pantastiko! Ito ay bilang ng pantig sa bawat taludtod ng tula. Ang mga karaniwang
sukat ay wawluhin,
dodekasyon, at
lalabindalawahin. Bakit kaya ito mahalaga?
Mahusay! Dumako naman tayo sa tugma. Pakibasa kung ano ang tugma.
Mahusay! Ito rin ay ang pagkakaroon ng pare-parehong tunog sa hulihan ng mga salita sa bawat tauludtot. Bakit kaya mahalaga ang tugmaan?
Magaling! May iba’t ibang uri rin ng tugman tulad ng patinig, katinig at kambal katinig.
Ngunit maari bang ang isang tula ay walang tugma?
Mahusay! Talaga ngang alam niyo ang tugma. Tumungo tayo sa kariktan. Ito ang…
Sukat po, Ginoo.
Sukat ito ang bilang ng pantig sa bawat taludtod.
Mahalaga po ito dahil nagbibigay ito ng ayos sa tula.
Tugma ito ang tunog ng mga huling pantig sa bawat taludtod.
Mahalaga ito dahil
nagbibigay ito ng ritmo at awdyo sa tula. Ito rin ang nagbibigay buhay sa tula.
Opo, dahil meron tayong tinatawag na malayang tula kung saan ito ay walang tugmaan.
Ito ang pagpili at pagsasaayos ng mga salitang
Maraming Salamat! Ito ay tumutukoy sa paggamit ng mga sallita upang likhain ang mga tunog, larawan, amoy, lasa at
damdamin na maaring
maramdamana o maunawaan ng mambabasa. Bakit kaya ito mahalaga?
Mahusay! At ang panghuli ang talinhaga. Maaring pakibasa ng lahat.
Maraming Salamat! Sa ibang salita ito ay?
Magaling! Ito rin ang paggamit ng mga salita o parirala na may ibang kahulugan maliban sa literal na kahulugan nito na nagbibigay ng mas malalim na kahulugan sa bawat salita sa isang tula. Nauunawaan ba?
Ngayong alam niyo na kung ano ang tula at mga element nita. Sabay sabay nating panoorin ang isang halimbawa ng tula mula sa Uganda na may pamagat na, maari bang pakibasa ng lahat…
Maari niyo ring sundan ang tula sa inyong libro sa pahina 279. Handa na ba?
Panoorin natin ang tula at
ilalapat sa tula at ang kabuoan nito.
Mahalaga ito dahil sa pamamagitan nito mas napapalalaim at mas nagiging mabisa ang pagpapahayag ng damdamin at karanasan sa tula. Ito ay nagbibigay kulay at buhay sa tula.
Ang talinhaga ay ang pinakapuso ng tula sapagkat ito ang kahulugan ng tula o ang ipinapahiwatig ng may- akda.
Ito po ay kakintalan o aral na mapupulot sa tula.
Opo, Ginoo.
Helen ng Ina sa Kaniyang Panganay – A Song to Her Firstborn salin sa Ingles ni Jack H. Dribeg at isinalin sa Filipino ni Mary Grace A.
Tabora.
Opo.
pakinggang mabuti ang mapapanood maari din kayong maglista ng impormasyong maaring maging kasagutan sa sumusunod na katanungan:
1. Sino ang persona sa tula? Ano ang kaniyang pangarap?
2. Masining ba ang tulang tinalakay? Patunayan ang sagot.
3. Sa ano-anong bagay
inihambing ang
sanggoL? Bakit ito ang ginamit na paglalarawan sa katangiang taglay niya?
Youtube link:
https://youtu.be/ZsvDWUHA e4w?
si=G_eMT7yT700r9xQm F. Paglinang sa Kabihasaan
(Tungo sa Formative Assessment)
Tandaan! Ang tula ay isang paraan ng mga tao upang maipahayag ang kanilang mga damdamin, karanasan, at mga ideya sa isang masining at makahulugang paraan. Ito ay nagbibigay-daan sa kanila na maipahayag ang kanilang sarili nang mas malalim at mas
masining kaysa sa
pangkaraniwang paraan ng pakikipagtalastasan.
Nauunawaan ba?
Pantastiko! Magkakaroon tayo ng isa pang gawain ang pamagat nito ay “MEKUS KYAW”.
Naunawaan ba ang panuto?
Handa na ba?
Kung gayon, mayroon lamang kayong tatlong minuto upang matapos ito. Maari na kayong magsimula.
Opo, Ginoo!
PANUTO: Buoin ang
nakamekus mekus na imahen at isigaw ang salitang “Kyaw” upang sagutin ang mabubunot na katanongan sa isang bowl.
Opo, Ginoo!
Opo, Ginoo!
(Imaheng mabubuo.)
Ayan, ang nabuo niyong imahen ay imahen ni Gng.
Maryflor Villaflor na isa ring ina at ilaw ng tahanan pati na sa paaralan. Maari na kayong bumunot ng iyong katanungan unang pangkat.
Mahusay na kasagutan unang pangkat.
Rodel: Kyaw!
(Bubunot si, Ramon)
Batay sa inyong binasang
tula ano ang
pagpapakahulugan niyo ng tula?
Para po sa amin, ito ay isang simbolo ng pagmamahal at pag-aaruga na hindi lamang pisikal kundi pati na rin emosyonal at spiritual. Sa isang mas malalim na antas, ang hele ng ina ay nagpapahayag din ng konsepto ng pagmamahal na walang kapantay at walang hinihinging kapalit. Ito ay nagpapakita ng dedikasyon ng isang ina sa kanyang anak at ang walang hanggang pagmamahal na handang magbigay ng lahat para sa kabutihan ng kanyang anak. Sa kabuuan, ang "Hele ng Ina" ay isang tula na nagpapakita ng napakalalim na pagmamahal at pag-aalaga ng isang ina,
at nagpapakita ng
kahalagahan ng pagmamahal at pagsasakripisyo sa pamilya.
(Maaring mabuong imahen)
Ayan, nakabuo na din ang pangalawang pangkat! Para sa kaalaman ng lahat ang nasa larawan ay ang aking ina at ang aking bunsong babaeng kapatid. Maari ka ng bumunot ng katanungan.
Magaling, tunay ngang ang pagmamahal ng isang ina ay tunay na di matatawaran.
Kagaya ng tinuran sa inyong Edukasyon sa Pagpapakatao na ang isang ina ang ilaw ng tahanan at gagabay sa atin bilang isang indibidwal. May katanungan pa?
Jasmine: Kyaw!
(Bubunot si Jasmine)
Ano ang mahalagang kaisipan na nakuha mo mula sa akda? Iugnay ito sa iyong sariling karanasan.
Ang mahalagang kaisipan na maaaring makuha mula sa
"Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay" ay ang di- matutumbasang
pagmamahal ng isang ina sa kanyang anak. Ito ay isang pagmamahal na handang magbigay ng lahat, maging ito man ay sa pamamagitan ng pag-aalaga, pag-aaruga, o pagsasakripisyo. Sa aking sariling karanasan, ang
kaisipang ito ay
nagpapahiwatig ng
kahalagahan ng pagmamahal at pag-aalaga sa pamilya.
Bilang isang anak, nakita at naranasan ko ang walang- humpay na pagmamahal at suporta ng aking mga magulang. Ang kanilang dedikasyon at sakripisyo para sa aming pamilya ay nagturo sa akin ng halaga ng pagmamahal at pag-aalaga sa mga mahal sa buhay.
Wala po, Ginoo.
G. Paglalapat ng aralin sa pang araw-araw na buhay
Sa puntong ito, mula sa binasang tula ano ang kahalagahan nito sa inyo bilang isang mag-aaral?
Ayan sige, ikaw Myca.
Mahusay! Tunay ngang mahalaga ang oras ayon nga sa sikat na kasabihan time is?
Bakit kaya bilang isang anak mahalagang irespeto natin ang ating mga ina?
Magaling!
Ako po, Ginoo.
Ang tula ay nagpapahiwatig ng kahalagahan ng oras. Ang bawat sandali ng buhay ay mahalaga at dapat gamitin ng wasto. Ito ay maaaring magturo sa akin na maging produktibo at responsable sa paggamit ng aking oras bilang isang estudyante.
Gold!
Bilang isang estudyante, ang
"Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay" ay may mahalagang kahalagahan sa akin sa pagbibigay ng pag- unawa sa halaga ng pagmamahal at sakripisyo ng isang ina. Ito ay nagbibigay ng inspirasyon at motibasyon sa akin upang maging mas determinado at mas maayos sa aking pag-aaral. Sa pamamagitan ng pag-unawa sa pagmamahal ng isang ina
sa kanyang anak,
natututuhan ko ang
kahalagahan ng pagtitiyaga at pag-aaral ng mabuti upang maging mabuting halimbawa sa kanila at upang mapasaya sila sa aking mga tagumpay. Ito rin ay nagbibigay sa akin ng pananaw na ang pag-aaral ay hindi lamang para sa sarili kundi para rin sa aking pamilya at sa mga taong nagmamahal sa akin.
H. Paglalahat ng aralin Let’s vault in! Sa araw na ito ano ang natutuhan niyo?
Roman? Mula po sa akdang ang "Hele
Meron pa bang karagdagan?
Sean?
Naunawaan niyo ba ang ating talakayan ngayon?
Mahusay!
ng Ina sa Kaniyang Panganay" ay nagbibigay sa akin ng gabay at inspirasyon upang maging mas mabuting estudyante at mabuting anak
sa pamamagitan ng
pagpapahalaga sa edukasyon at pag-aaral.
Natutuhan ko din po ang tula at element nito kung saan mahalaga ang mga element nito dahil ito ang nagbibigay kulay at buhay sa mga tulang likha.
Opo, Ginoo!
I. Pagtataya ng Aralin Para sa ating huling gawain, ito ay pinamagatang SUKATin Natin. Kailangan niyong sagutin ang mga sumusunod na katanungan.
Susi sa Pagwawasto 1. Taludtod
2. Tula 3. Tugma
4. Mary Grace Tabora
5. Mahalaga na pahalagahan natin ang ating mga magulang dahil sa kanilang mahalagang papel sa ating buhay. Ang kanilang pag-aalaga, sakripisyo, at pagmamahal ay nagbubunga ng pagmamahal at respeto na dapat nating ipakita sa kanila bilang mga anak.
Sagutin ang sumusunod na katanungan.
1. Ito ay ay ang bawat linya o pangkat ng mga salita.
2. Ito ay binubuo ng saknong at taludtod.
3. Ang tunog ng mga huling
pantid sa bawat
taludtod.
4. Sino ang sumalin sa Filipino ng tulang Ang hele ng Ina sa kaniyang Panganay?
5. Bakit mahalagang pahalagahan natin ang ating mga magulang?
J. Karagdagang Gawain Narito na ang inyong takdang
para sa takdang aralin at
remediation aralin at ipapasa niyo ito sa susunod nating pagkikita.
Gumawa ng sariling tula na kinapapalooban ng elemento nito. Isulat ito sa isang malinis sa papel. Pakibasa ng ating pamantayan.
PAMANTAYAN SA
PAGGAWA:
• Nilalaman - 30%
• Orihinalidad - 20%
• Teknikal na Aspeto - 20%
(Gramatika, bantas atbp)
• Organisasyon at
Kaisahan - 20%
• Pagkamalikhain- 10%
Kabuoan: 100%
Source: DepEd Order No. 42 s. 2016
Inihanda ni:
DENNIS B. SOLIMAN Practice Teacher, BSE - Filipino Iwinasto ni:
MARYFLOR B. VILLA Tagapangasiwa-Filipino, Teacher II
